Økonomiplan 2013-2016 med budsjett for 2013

Økonomiplan 2013-2016 med budsjett for 2013 Ein tydeleg medspelar Vedteke av fylkestinget 11. desember 2012 - Sak T-71/12

Møre og Romsdal fylkeskommune ØKONOMIPLAN 2013-2016 MED BUDSJETT 2013 INNHALD I Budsjettbehandlinga i fylkestinget, fylkesutvalet, hovudutvala og fylkesrådmannens tilråding II Oppdatert taldel etter behandling i fylkestinget, korrigert for heilårsverknad av lønsoppgjeret 2012 III Fylkesrådmannens kommentarar

I BUDSJETTBEHANDLINGA I FYLKESTINGET, FYLKESUTVALET, HOVUDUTVALA OG FYLKESRÅDMANNENS TILRÅDING

T 71-12 Økonomiplan 2013-2016 med budsjett 2013 Behandling i fylkestinget - 11.12.2012 Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Pål Farstad (V): 1. (1000 kr) Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Auka driftsramme vgs karrieredagar 1 000 1 000 1 000 1 000 4 000 Auka kostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Line Hoem (Ap): 1. (1000 kr) Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Auka driftsramme samferdsel auka aldersgr. Ungdomskort 1 570 1 570 1 570 1 570 6 280 Auka kostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Iver Nordseth (V): 1. (1000 kr) Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Auka driftsramme samferdsel (trafikktryggleik) 5 000 5 000 10 000 Auka kostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Oddbjørn Vatne (Sp): 1. (1000 kr) Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Auka driftsramme samferdsel dekkelegging 38 000 38 000

2 A Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Auka driftsramme samferdsel tilleggskjøp ferjedrift (Sølsnes- Åfarnes) 2 000 2 000 2B Ein føreset at vedtekne tilleggskjøp ikkje vert kutta i perioden. Auka kostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Kristin Sørheim (Sp): 1. (1000 kr) Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Tilskott til utviklingstiltak på kulturområdet, inkl støtte til språkåret 500 500 500 500 2 000 2 Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Auka driftsramme tannhelse 900 900 900 900 3 600 Auka kostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Ingrid Opedal (Sv): 1. (1000 kr) Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Vidareføring kollektivsatsing Ålesund 2 000 2 000 2 Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Miljøfyrtårnsertifisering, tilskottsmidlar 200 200 200 200 800

3 Drift 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Prosjekt Tredrivaren 100 100 100 100 400 Auka kostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Forslag frå Torleiv Rogne (Uavhengig): Fylkestinget vil på bakgrunn av at talet på eldre og personar utan bil, inkludert funksjonshemma aukar, og vil krevje ein betre og meir behovstilpassa kollektivtransport, auka satsing på universell utforming når det gjeld rutebildrift/ferjedrift. Også auka satsing på bestillingstransport, kollektivtransport i distrikta (KID), TTordninga og kollektivtilboda generelt. l fylgje samferdselsdepartementet sine retningsliner til fylka innan TT-ordninga, er det behovet for transport som skal leggast til grunn for tildeling, ikkje alder! Fylkestinget føreset at det vert sett fokus på dette i samferdselsutvalets sine rammer. Fellesforslag frå H, Frp, Krf og Sml fremma av Helge Orten (H): Pkt 3, nytt kulepunkt: Det er under utarbeiding ein rapport som dokumenterer tilstanden på dei fylkeskommunale ferjekaiene, bruene og tunnelane. Prioritering av desse prosjekta blir å komme attende til når rapporten føreligg. Pkt 3, nytt kulepunkt: Tilbodet om to ferjer på Sølsnes-Åfarnes blir vidareført med 11 veker sommaren 2013. Kostnadane blir å dekke innanfor gjeldande rammer for samferdsel. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Bjarne Elde (Ap): 1. (i mill kr) Investeringsprosjekt 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Fagskolen i Ålesund-fornying og oppgradering av utstyr 1,5 1,5 1,5 1,5 6,0 2. Investeringsprosjekt 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Fagskolen i Kr.sund-fornying og oppgradering av utstyr 1,0 1,0 1,0 1,0 4,0

Finansiering ved auka låneopptak og mva-refusjon. Auka kapitalkostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Bjarne Kvalsvik (Uavh): 1. (i mill kr) Investeringsprosjekt 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Planlegging nye 3,0 3,0 3,0 3,0 12,0 bruer (fylkesveg) Nye bruer (fylkesveg) 30,0 30,0 60,0 Finansiering ved auka låneopptak og mva-refusjon. Auka kapitalkostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Eva Vinje Aurdal (Ap): 1. (i mill kr) Investeringsprosjekt 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Ålesund vgs/evt anna disponering ihht utviklingsplan Ålesund 50,0 50,0 Finansiering ved auka låneopptak og mva-refusjon. Auka kapitalkostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Iver Nordseth (V): 1. (i mill kr) Investeringsprosjekt 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Mindre utbetringar ferjekaier 30,0 30,0 Finansiering ved auka låneopptak og mva-refusjon. Auka kapitalkostnader vert dekt av auka skatt og rammetilskott. Fellesforslag frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Oddbjørn Vatne (Sp):

Fylkestinget er innstilt på å forskotere 3. byggesteg Røyr - Hellesylt for å oppnå kontinuerleg framdrift på prosjektet. Endeleg forskoteringsvedtak skal gjerast på junitinget etter at Nasjonal transportplan 2014-2023 er kjent. Votering: Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Pål Farstad om driftsramme vgs. karrieredagar fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Line Hoem om driftsramme samferdsel - ungdomskort fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Iver Nordseth om driftsramme samferdsel - trafikktryggleik fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Oddbjørn Vatne om driftsramme samferdsel dekkelegging og tilleggskjøp ferjedrift fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Kristin Sørheim om utviklingstiltak på kulturområdet og driftsramme tannhelse fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Ingrid Opedal om kollektivsatsing Ålesund, miljøfyrtårnsertifisering og prosjekt Tredrivaren fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Forslaget frå Torleiv Rogne fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå H, Frp, Krf og Sml fremma av Helge Orten fekk 24 røyster og blei vedtatt, 23 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Bjarne Elde om fagskoleinvesteringar fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Bjarne Kvalsvik om investeringar - bruer fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Eva Vinje Aurdal om investering Ålesund vgs. fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Iver Nordseth om mindre utbetringar ferjekaier fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Fellesforslaget frå AP, SP, V, SV og Uavhengige representantar fremma av Oddbjørn Vatne om 3. byggjesteg Røyr Hellesylt fekk 23 røyster og fall, 24 røysta mot. Det blei deretter røysta over punkt 1 i tilrådinga frå fylkesutvalet blei samrøystes vedtatt. Punkt 2 6 i tilrådinga frå fylkesutvalet fekk 24 røyster og blei vedtatt, 23 røysta mot. Punkt 7 9 i tilrådinga frå fylkesutvalet blei samrøystes vedtatt.

Vedtak i fylkestinget - 11.12.2012 1. Fylkestinget vedtek fylkesrådmannens framlegg til økonomiplan for 2013-2016 for Møre og Romsdal fylkeskommune. 2. Budsjettet for 2013 blir vedteke med sum frie disponible inntekter på 3 420,1 mill. kroner, som blir disponert til følgjande formål: netto finansutgifter 161,9 mill. kroner netto avsetjingar -39,8 mill. kroner overført til investeringsbudsjettet 115,0 mill. kroner til drifta 3 183,0 mill. kroner 3. Det blir vedteke slike fylkestingsrammer for netto driftsutgifter i 2013-kroner for åra 2013-2016: (i 1000 kroner) Netto driftsutgifter 2013 2014 2015 2016 Fellesutgifter og utg. til fordeling 54 508 40 329 40 329 40 099 Politisk verksemd 25 581 24 754 25 581 24 754 Stabsfunksjonar 72 159 72 009 71 958 71 757 Reservepost 130 000 130 000 130 000 130 000 Vidaregående opplæring 1 438 287 1 436 558 1 436 686 1 436 686 Fagskolane i Møre og Romsdal 43 138 43 138 43 580 43 580 Tannhelsetenester 107 582 108 117 108 117 108 539 Kulturtenester 98 348 100 479 100 479 100 479 Regional- og næringsutvikling 60 422 59 389 54 741 54 741 Samferdselstenester 1 147 365 1 161 483 1 167 596 1 157 407 Sentrale kontrollorgan 5 565 5 565 5 565 5 565 Sum driftsrammer 3 182 955 3 181 821 3 184 632 3 173 607 Innføring av auka aldersgrense på ungdomskortet til 22 år. Kostnadane på kr 1 570 000 pr. år for åra 2013-2016 blir å dekke innanfor ramme "Samferdselstenester". Ramme 70- Fylkesvegar: Fylkestinget viser til forslag til NTP 2014-2023. Der blir det på s. 70 og s. 73 foreslått å utgreie kompensasjon for ekstraordinær kostnadsauke innanfor drift og vedlikehald av fylkesvegnettet. Vidare blir det foreslått å etablere ei tilskotsordning for rehabilitering av tunnelar, bruer og ferjekaier på fylkesvegane. Dersom desse tiltaka blir vedtekne, blir prioritering av friske midlar å kome attende til ved revidering av budsjett for 2013 og/eller behandling av budsjett for 2014. Ramme "Fagskulane i Møre og Romsdal" vert styrka med kr. 800.000 pr. år i økonomiplanperioden 2013-2016. lnndekning:'planlagt stillingsauke i utdanningsseksjonen vert ikkje iverksett. Det er under utarbeiding ein rapport som dokumenterer tilstanden på dei fylkeskommunale ferjekaiene, bruene og tunnelane. Prioritering av desse prosjekta blir å komme attende til når rapporten føreligg. Tilbodet om to ferjer på Sølsnes-Åfarnes blir vidareført med 11 veker sommaren 2013. Kostnadane blir å dekke innanfor gjeldande rammer for samferdsel.

4. Fylkestinget pålegg kvar budsjettansvarleg instans i Møre og Romsdal fylkeskommune å leggje opp drifta i 2013 innanfor dei budsjettrammer fylkestinget har vedteke og innrette drifta etter dette frå byrjinga av året. Fylkestinget ber om at det blir iverksett eit effektiviseringsprogram som har som mål å redusere driftskostnadane eller auke driftsinntektene med 15 mill. i 2014, 30 mill i 2015 og 45 mill i 2016. Ein ber om at fylkesrådmannen legg fram ei sak om gjennomføringa av effektiviseringsprogrammet til fylkestinget i april 2013. 5. Fylkestinget vedtek slike investeringar for åra 2013-2016: (i mill. kroner) INVESTERINGSPROSJEKT Sum 2013 2014 2015 2016 2013-2016 Opprusting av bygningsmassen 15,0 15,0 15,0 15,0 60,0 IT infrastruktur og nettverk 3,3 0,5 0,5 0,5 4,8 Sum sentrale styringsorg./fellesutg. 18,3 15,5 15,5 15,5 64,8 Utstyr/universell utforming/pedagogisk ombygging 13,0 13,0 13,0 13,0 52,0 Kristiansund vgs, bygg 8, byggetrinn 1 37,0 40,0 - - 77,0 Kristiansund vgs, bygg 04 1,0 14,0 15,0-30,0 Kristiansund vgs, bygg 10 truckhall 7,0 - - - 7,0 Kristiansund vgs, bygg 10 opprusting 7,0 - - - 7,0 Ålesund vgs, Volsdalsberga 21,5 5,0 5,0 80,0 111,5 Romsdal vgs, byggetrinn 2 8,0 80,0 80,0 80,0 248,0 Molde vgs, byggetrinn 2 5,0 40,0 80,0 34,0 159,0 Rauma vgs, brannsikring/opprusting 15,0 15,0 - - 30,0 Haram vgs, opprustning 2,0 15,0 18,0-35,0 Gjermundnes, ridehall 4,0 - - - 4,0 Gjermundnes vgs - 1,0 1,0 15,0 17,0 Sum utdanning 120,5 223,0 212,0 222,0 777,5 Tannhelse utstyr 2,0 2,0 2,0 2,0 8,0 Nye/opprusting av klinikkar 1,0 5,0 3,0 3,0 12,0 Sum tannhelse 3,0 7,0 5,0 5,0 20,0 Ruteinformasjon 1,0 1,0 1,0 1,0 4,0 Elektronisk billettering 2,0 1,0 - - 3,0 Transportadministrasjon 1,0 - - - 1,0 Sanntidsinformasjon 3,5 7,0 1,0-11,5 Fylkesvegar 400,0 215,0 99,8 96,7 811,4 Fylkesvegar- Nordøyvegen 74,9 230,4 587,5 691,2 1 584,0 Rassikring fylkesvegar 90,9 2,0 - - 92,9 Sum samferdsel 573,3 456,4 689,3 788,9 2 507,8 SUM INVESTERINGAR 715,1 701,9 921,8 1031,4 3 370,1

Endring av tabell investeringar. Forsering av Ålesund vgs, Voldsdalsberga (+10 mill i 2014 og +40 mill i 2015), samt ny ramme for investeringar i maskiner/utstyr etc. ved fagskulane: 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Ålesund vgs 21,5 15 45 80 161,5 Fagskulane 2,0 2,0 2,0 2,0 8,0 Rassikring: Fylkestinget viser til behovet for framhaldande drift av rassikringsprosjektet på fylkesveg 60 mellom Røyr og Hellesylt, gjennom snarleg oppstart av 3. og 4. byggesteg. Fylkestinget viser til at dersom desse byggestega vert lagt inn i NTP, vert ei forskottering av 3 og 4 byggesteg å kome attende til ved anten rullering av budsjett 2013, eller for budsjett 2014. 6. Fylkestinget vedtek å ta opp 537,9 mill. kroner i lån i 2013 med ei avdragstid på 30 år. 7. Fylkesordføraren si godtgjersle blir fastsett til 100 prosent av fylkesrådmannen si løn for budsjettåret 2013. 8. Når det av fylkeskommunens midlar eller midlar fylkeskommunen står som formidlar av, blir ytt tilskott mv. til offentleg og privat verksemd som elles ikkje er underlagt fylkesrevisjonens kontroll, skal det, dersom ikkje anna er fastsett, overfor mottakaren takast atterhald om at den som yter tilskottet mv. eller fylkesrevisjonen, skal ha høve til å setje i verk kontroll med at midlane blir brukt etter føresetnadene. 9. Fylkesutvalet får fullmakt til å gjere dei endringane i budsjettet som må til for å ta omsyn til lover, reglar, overordna vedtak og tariffavtalar som ein ikkje har hatt kjennskap til ved utarbeidinga og behandlinga av budsjettet. 10. Fylkestinget vil på bakgrunn av at talet på eldre og personar utan bil, inkludert funksjonshemma aukar, og vil krevje ein betre og meir behovs- tilpassa kollektivtransport, auka satsing på universell utforming når det gjeld rutebildrift/ferjedrift. Også auka satsing på bestillingstransport, kollektivtransport i distrikta (KID), TTordninga og kollektivtilboda generelt. l fylgje samferdselsdepartementet sine retningsliner til fylka innan TT-ordninga, er det behovet for transport som skal leggast til grunn for tildeling, ikkje alder! Fylkestinget føreset at det vert sett fokus på dette i samferdselsutvalets sine rammer.

saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: 29.11.2012 72617/2012 Gunn Randi Seime Saksnr Utval Møtedato T-71/12 Fylkestinget 11.12.2012 Økonomiplan 2013-2016 med budsjett for 2013 Avtrykk av tilrådinga overfor fylkesutvalet i ovannemnde sak er tidlegare utsendt til fylkestinget sine medlemer mv. Fylkesutvalet behandla saka i møte 27. november 2012, og følgjande vart ført i møteboka: Behandling i fylkesutvalet - 27.11.2012 Samferdselssjef Arild Fuglseth orienterte om prosjektet fylkesveg 60 Røyr Hellesylt. Toril Melheim Strand (Ap), Iver Nordseth (V), Oddbjørn Vatne (Sp) og Torleiv Rogne (Uavh.) fremma følgjande forslag: Tillegg/endringer til fylkesrådmannens forslag (i mill. kroner) Sum INVESTERINGSPROSJEKT 2013 2014 2015 2016 2013-2016 Fagskolen i Ålesund fornying og oppgradering av utstyr 1,5 1,5 1,5 1,5 6,0 Fagskolen i Kr.sund - fornying og oppgradering av utstyr 1,0 1,0 1,0 1,0 4,0 Mindre utbetringar, ferjekaier 30,0 30,0 Rassikring Røyr-Hellesylt, byggesteg III verbalt framlegg Planlegging nye bruer (fylkesveg) 3,0 3,0 3,0 3,0 12,0 Nye bruer (fylkesveg) 30,0 30,0 60,0 Ålesund vgs/evt. annen disponering 50,0 50,0 i hht utviklingsplan Ålesund Totalt

(i 1000 kroner) Sum 2013 2014 2015 2016 2013-2016 Tilskotsmidlar for utvikling på kulturområdet inkl støtte språkåret 500 500 500 500 2 000 Auka driftsramme tannhelse 900 900 900 900 3 600 Auka driftsramme samferdsel - dekkelegging 38 000 38 000 Auka driftsramme samferdsel - trafikktryggleik 5 000 5 000 10 000 Auka driftsramme samferdsel - tilleggskjøp ferjedrift (Sølsnes -Åfarnes) 2 000 2 000 Auka driftsramme samferdsel -auka aldersgr. ungdomskort 1 570 1 570 1 570 1 570 6 280 Vidareføring kollektivsatsing Ålesund 2 000 2 000 Miljøfyrtårnsertifisering. Tilskottsmidlar 200 200 200 200 800 Prosjekt Tredrivaren 100 100 100 100 100 Aukra driftsramme vgs karrieredagar 1 000 1 000 1 000 1 000 4 000 Auka kapitalkostnader 200 3 500 11 500 14 200 29 400 Totalt 46 470 12 770 20 770 18 470 98180 Verbalforslag i tilknytning til drift Ein føreset at vedtektene tilleggskjøp ikkje vert kutta i perioden. INNDEKNING: Auka skatt og rammeoverføringar Oddbjørn Vatne (Sp) fremma følgjande verbalforslag på vegne av Sp, V, Ap og Uavh (forslaget blei ikkje røysta over): Fylkesutv. vil råde Fylkestinget til å gjere slikt vedtak: Fylkestinget er innstilt på å forskotere 3. byggesteg Røyr - Hellesylt for å oppnå kontinuerleg framdrift på prosjektet. Endeleg forskoteringsvedtak skal gjerast på junitinget etter at Handlingsplanen for Nasjonal transportplan 2014-2023 er kjent.

Frank Sve (Frp), Steinar Reiten (Krf), Helge Orten (H) og Randi Asbjørnsen (Sml) fremma følgjande forslag: Som innstillinga, med følgande tillegg: Tillegg pkt. 3: Innføring av auka aldersgrense på ungdomskortet til 22 år. Kostnadane på kr 1 570 000 pr. år for åra 2013-2016 blir å dekke innanfor ramme "Samferdselstenester". Ramme 70- Fylkesvegar: Fylkestinget viser til forslag til NTP 2014-2023. Der blir det på s. 70 og s. 73 foreslått å utgreie kompensasjon for ekstraordinær kostnadsauke innanfor drift og vedlikehald av fylkesvegnettet. Vidare blir det foreslått å etablere ei tilskotsordning for rehabilitering av tunnelar, bruer og ferjekaier på fylkesvegane. Dersom desse tiltaka blir vedtekne, blir prioritering av friske midlar å kome attende til ved revidering av budsjett for 2013 og/eller behandling av budsjett for 2014. Ramme "Fagskulane i Møre og Romsdal" vert styrka med kr. 800.000 pr. år i økonomiplanperioden 2013-2016. lnndekning:'planlagt stillingsauke i utdanningsseksjonen vert ikkje iverksett. Tillegg pkt. 4: Fylkestinget ber om at det blir iverksett eit effektiviseringsprogram som har som mål å redusere driftskostnadane eller auke driftsinntektene med 15 mill. i 2014, 30 mill i 2015 og 45 mill i 2016. Ein ber om at fylkesrådmannen legg fram ei sak om gjennomføringa av effektiviseringsprogrammet til fylkestinget i april 2013. Tillegg pkt. 5: Endring av tabell investeringar. Forsering av Ålesund vgs, Voldsdalsberga (+10 mill i 2014 og +40 mill i 2015), samt ny ramme for investeringar i maskiner/utstyr etc. ved fagskulane: 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Ålesund vgs 21,5 15 45 80 161,5 Fagskulane 2,0 2,0 2,0 2,0 8,0 Rassikring: Fylkestinget viser til behovet for framhaldande drift av rassikringsprosjektet på fylkesveg 60 mellom Røyr og Hellesylt, gjennom snarleg oppstart av 3. og 4. byggesteg. Fylkestinget viser til at dersom desse byggestega vert lagt inn i NTP, vert ei forskottering av 3 og 4 byggesteg å kome attende til ved anten rullering av budsjett 2013, eller for budsjett 2014. Fylkesordføraren fremma følgjande forslag til endring: 1. Fylkestinget tek utgangspunkt i fylkesrådmannens framlegg til økonomiplan for 2013-2016 for Møre og Romsdal fylkeskommune med desse endringane. Votering: Punkt 1 i forslaget frå fylkesrådmannen blei samrøystes vedtatt tilrådd med endringane føreslått av fylkesordføraren. Punkt 2 i fylkesrådmannen sitt forslag blei samrøystes vedtatt tilrådd.

Punkta 3, 4 og 5 i forslaget frå fylkesrådmannen fekk 0 røyster og falt. Forslaget frå Toril Melheim Strand, Iver Nordseth, Oddbjørn Vatne og Torleiv Rogne blei sett opp i mot forslaget frå Frank Sve, Steinar Reiten, Helge Orten og Randi Asbjørnsen. Forslaget frå Sve m/fleire fekk 7 røyster (H, Frp, Krf og Sml) og blei vedtatt tilrådd, medan forslaget frå Strand m/fleire fekk 6 røyster (Ap, V, Sp og Uavh) og fall. Punkta 6 9 i fylkesrådmannen si tilråding blei samrøystes vedtatt tilrådd. Fylkesrådmannen sine kommentarar Investeringar Fylkesutvalet si tilråding inneber ein auke i investeringsnivået på 50 mill. kroner til skolebygg og 8 mill. kroner til fagskolane ut over fylkesrådmannen sitt framlegg, totalt 58 mill. kroner ut over fylkesrådmannen sitt framlegg for heile planperioden. Auken i investeringane som fylkesutvalet rår til kan spesifiserast slik: (i mill. kroner) Sum Auka investeringar 2013 2014 2015 2016 2013-2016 Fagskolane - ny ramme for investeringar i maskiner/utstyr etc. 2,0 2,0 2,0 2,0 8,0 Forsering av Ålesund vgs, Volsdalsberga 10,0 40,0 50,0 Auka investeringar ut over fylkesrådmannen sitt framlegg 2,0 12,0 42,0 2,0 58,0 Finansiering: Momskompensasjon frå investeringar 0,3 2,3 8,1 0,4 11,1 Auka låneopptak 1,7 9,7 33,9 1,6 46,9 Finansiering auka investeringar 2,0 12,0 42,0 2,0 58,0 Dersom vi legg til grunn same rentesatsar, tidspunkt for låneopptak og avdragstid som i fylkesrådmannen sitt framlegg, vil det auka låneopptaket i perioden som følgje av fylkesutvalets tilråding gi slike auka kapitalkostnader ut over fylkesrådmannen sitt framlegg: Beløp i År 1000 kr 2013 10 2014 162 2015 985 2016 3 113 Sum 4 270 Fylkesutvalets tilråding betyr samla investeringar i perioden på 3 428,1 mill. kroner. Samtidig vil lånegjelda stige frå 3 035 mill. kroner ved utgangen av 2012 til 4 460,1 mill. kroner ved utgangen av 2016. Driftsutgifter Tilrådinga frå fylkesutvalet medfører følgjande auke i Møre og Romsdal fylkeskommune sine driftsutgifter i planperioden:

(i 1000 kroner) Auka driftsutgifter 2 013 2 014 2 015 2 016 Sum 2013-2016 Innføring av auka aldersgrense ungdomskortet til 22 år 1 570 1 570 1 570 1 570 6 280 Styrke ramma for fagskolane i Møre og Romsdal 800 800 800 800 3 200 Auka kapitalkostnader 10 162 985 3 113 4 270 Auka driftsutgifter ut over fylkesrådmannen sitt framlegg 2 380 2 532 3 355 5 483 13 750 Finansiering: Ungdomskort: fin. innanfor ramma til Samferdsel 1 570 1 570 1 570 1 570 6 280 Fagskolane: planlagt stillingsauke i utdanningsseksjonen vert ikkje iversett 800 800 800 800 3 200 Auka kapitalkostnader: driftsfond 10 162 985 3 113 4 270 Finansiering auka driftsutgifter 2 380 2 532 3 355 5 483 13 750 Finansiering av auken i driftsutgiftene Fylkesutvalet rår til at auka kostnader som følgje av innføring av auka aldersgrense på ungdomskortet til 22 år på 1,57 mill. kroner for åra 2013-2016 blir dekka innanfor ramme "Samferdselstenester". Vidare rår fylkesutvalet til at styrkinga av ramme "Fagskulane i Møre og Romsdal" på 800 000 kroner pr. år i økonomiplanperioden 2013-2016 vert dekka ved at planlagt stillingsauke i utdanningsseksjonen ikkje vert iverksett. Fylkesutvalet har ikkje teke stilling til korleis auka kapitalkostnader som følgje av auken i investeringsbudsjettet skal finansierast. Vi har her lagt til grunn at desse kostnadene vert dekkja av auka bruk av driftsfond i planperioden, jf. tabellen ovanfor. Tilrådinga frå fylkesrådmannen med endringane gjort i møtet er: Tilråding frå fylkesutvalet - 27.11.2012 1. Fylkestinget vedtek fylkesrådmannens framlegg til økonomiplan for 2013-2016 for Møre og Romsdal fylkeskommune. 2. Budsjettet for 2013 blir vedteke med sum frie disponible inntekter på 3 420,1 mill. kroner, som blir disponert til følgjande formål: netto finansutgifter 161,96 mill. kroner netto avsetjingar -39,8 mill. kroner overført til investeringsbudsjettet 115,0 mill. kroner til drifta 3 183,0 mill. kroner

3. Det blir vedteke slike fylkestingsrammer for netto driftsutgifter i 2013-kroner for åra 2013-2016: (i 1000 kroner) Netto driftsutgifter 2013 2014 2015 2016 Fellesutgifter og utg. til fordeling 54 508 40 329 40 329 40 099 Politisk verksemd 25 581 24 754 25 581 24 754 Stabsfunksjonar 72 159 72 009 71 958 71 757 Reservepost 130 000 130 000 130 000 130 000 Vidaregående opplæring 1 438 287 1 436 558 1 436 686 1 436 686 Fagskolane i Møre og Romsdal 43 138 43 138 43 580 43 580 Tannhelsetenester 107 582 108 117 108 117 108 539 Kulturtenester 98 348 100 479 100 479 100 479 Regional- og næringsutvikling 60 422 59 389 54 741 54 741 Samferdselstenester 1 147 365 1 161 483 1 167 596 1 157 407 Sentrale kontrollorgan 5 565 5 565 5 565 5 565 Sum driftsrammer 3 182 955 3 181 821 3 184 632 3 173 607 Innføring av auka aldersgrense på ungdomskortet til 22 år. Kostnadane på kr 1 570 000 pr. år for åra 2013-2016 blir å dekke innanfor ramme "Samferdselstenester". Ramme 70- Fylkesvegar: Fylkestinget viser til forslag til NTP 2014-2023. Der blir det på s. 70 og s. 73 foreslått å utgreie kompensasjon for ekstraordinær kostnadsauke innanfor drift og vedlikehald av fylkesvegnettet. Vidare blir det foreslått å etablere ei tilskotsordning for rehabilitering av tunnelar, bruer og ferjekaier på fylkesvegane. Dersom desse tiltaka blir vedtekne, blir prioritering av friske midlar å kome attende til ved revidering av budsjett for 2013 og/eller behandling av budsjett for 2014. Ramme "Fagskulane i Møre og Romsdal" vert styrka med kr. 800.000 pr. år i økonomiplanperioden 2013-2016. lnndekning:'pianlagt stillingsauke i utdanningsseksjonen vert ikkje iverksett. 4. Fylkestinget pålegg kvar budsjettansvarleg instans i Møre og Romsdal fylkeskommune å leggje opp drifta i 2013 innanfor dei budsjettrammer fylkestinget har vedteke og innrette drifta etter dette frå byrjinga av året. Fylkestinget ber om at det blir iverksett eit effektiviseringsprogram som har som mål å redusere driftskostnadane eller auke driftsinntektene med 15 mill. i 2014, 30 mill i 2015 og 45 mill i 2016. Ein ber om at fylkesrådmannen legg fram ei sak om gjennomføringa av effektiviseringsprogrammet til fylkestinget i april 2013. 5. Fylkestinget vedtek slike investeringar for åra 2013-2016:

(i mill. kroner) INVESTERINGSPROSJEKT Sum 2013 2014 2015 2016 2013-2016 Opprusting av bygningsmassen 15,0 15,0 15,0 15,0 60,0 IT infrastruktur og nettverk 3,3 0,5 0,5 0,5 4,8 Sum sentrale styringsorg./fellesutg. 18,3 15,5 15,5 15,5 64,8 Utstyr/universell utforming/pedagogisk ombygging 13,0 13,0 13,0 13,0 52,0 Kristiansund vgs, bygg 8, byggetrinn 1 37,0 40,0 - - 77,0 Kristiansund vgs, bygg 04 1,0 14,0 15,0-30,0 Kristiansund vgs, bygg 10 truckhall 7,0 - - - 7,0 Kristiansund vgs, bygg 10 opprusting 7,0 - - - 7,0 Ålesund vgs, Volsdalsberga 21,5 5,0 5,0 80,0 111,5 Romsdal vgs, byggetrinn 2 8,0 80,0 80,0 80,0 248,0 Molde vgs, byggetrinn 2 5,0 40,0 80,0 34,0 159,0 Rauma vgs, brannsikring/opprusting 15,0 15,0 - - 30,0 Haram vgs, opprustning 2,0 15,0 18,0-35,0 Gjermundnes, ridehall 4,0 - - - 4,0 Gjermundnes vgs - 1,0 1,0 15,0 17,0 Sum utdanning 120,5 223,0 212,0 222,0 777,5 Tannhelse utstyr 2,0 2,0 2,0 2,0 8,0 Nye/opprusting av klinikkar 1,0 5,0 3,0 3,0 12,0 Sum tannhelse 3,0 7,0 5,0 5,0 20,0 Ruteinformasjon 1,0 1,0 1,0 1,0 4,0 Elektronisk billettering 2,0 1,0 - - 3,0 Transportadministrasjon 1,0 - - - 1,0 Sanntidsinformasjon 3,5 7,0 1,0-11,5 Fylkesvegar 400,0 215,0 99,8 96,7 811,4 Fylkesvegar- Nordøyvegen 74,9 230,4 587,5 691,2 1 584,0 Rassikring fylkesvegar 90,9 2,0 - - 92,9 Sum samferdsel 573,3 456,4 689,3 788,9 2 507,8 SUM INVESTERINGAR 715,1 701,9 921,8 1031,4 3 370,1 Endring av tabell investeringar. Forsering av Ålesund vgs, Voldsdalsberga (+10 mill i 2014 og +40 mill i 2015), samt ny ramme for investeringar i maskiner/utstyr etc. ved fagskulane: 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Ålesund vgs 21,5 15 45 80 161,5 Fagskulane 2,0 2,0 2,0 2,0 8,0 Rassikring: Fylkestinget viser til behovet for framhaldande drift av rassikringsprosjektet på fylkesveg 60 mellom Røyr og Hellesylt, gjennom snarleg oppstart av 3. og 4. byggesteg. Fylkestinget viser til at dersom desse byggestega vert lagt inn i NTP, vert ei

forskottering av 3 og 4 byggesteg å kome attende til ved anten rullering av budsjett 2013, eller for budsjett 2014. 6. Fylkestinget vedtek å ta opp 537,9 mill. kroner i lån i 2013 med ei avdragstid på 30 år. 7. Fylkesordføraren si godtgjersle blir fastsett til 100 prosent av fylkesrådmannen si løn for budsjettåret 2013. 8. Når det av fylkeskommunens midlar eller midlar fylkeskommunen står som formidlar av, blir ytt tilskott mv. til offentleg og privat verksemd som elles ikkje er underlagt fylkesrevisjonens kontroll, skal det, dersom ikkje anna er fastsett, overfor mottakaren takast atterhald om at den som yter tilskottet mv. eller fylkesrevisjonen, skal ha høve til å setje i verk kontroll med at midlane blir brukt etter føresetnadene. 9. Fylkesutvalet får fullmakt til å gjere dei endringane i budsjettet som må til for å ta omsyn til lover, reglar, overordna vedtak og tariffavtalar som ein ikkje har hatt kjennskap til ved utarbeidinga og behandlinga av budsjettet. Jon Aasen fylkesordførar Robert Løvik rådgivar

saksframlegg Dato: Referanse: Vår saksbehandlar: 15.11.2012 67569/2012 Gunn Randi Seime Saksnr Utval Møtedato Tillegg til Fylkesutvalet 27.11.2012 U-155/12 Fylkestinget 11.12.2012 Økonomiplan 2013-2016 med budsjett 2013 (tillegg etter behandling i hovudutvala) Bakgrunn Vi viser til sak U-155/12 og korrigert saksframlegg til U-155/12 som tidlegare er sendt til fylkestinget sine medlemmer. Saka vart behandla i hovudutvala i møte den 12. november 2012, og følgjande er ført i protokollane frå møta: Kultur- og folkehelseutvalet: Behandling i Kultur- og folkehelseutvalet - 12.11.2012 KF 60-12 Bjørn Jacobsen, SV, fremma følgjande forslag: Kultur- og folkehelseutvalet vil peike på dei store moglegheitene som ligg i eit godt folkehelsearbeid og viser til alt godt arbeid som blir gjort i frivillige organisasjonar, friluftsråd og på fylkeskommunalt og kommunalt nivå. Utvalet vil trekkje fram at det trengst større løyvingar til førebygging, og vil be fylkestinget arbeide for at Helse- og omsorgsdepartementet fører over midlar frå spesialisthelsetenesta til folkehelsearbeid og førebygging som følgje av samhandlingsreforma. Kristin Sørheim, Sp, fremma følgjande tillegg til innstillinga: med følgjande tillegg: KULTUR Ramme 57 Tilskotsmidlar for utvikling på kulturområdet + 500.000 TANNHELSE Ramme 51 Auka driftsramme + 900.000 Votering: Tilrådinga med forslaget frå Sørheim vart samrøystes vedteke. Forslaget frå Jacobsen vart samrøystes vedteke. Samrøystes tilråding frå Kultur- og folkehelseutvalet - 12.11.2012 Kultur- og folkehelseutvalet sluttar seg til fylkesrådmannen sitt framlegg til Økonomiplan 2013 2016 med budsjett for 2013, med følgjande tillegg:

KULTUR Ramme 57 Tilskotsmidlar for utvikling på kulturområdet + 500.000 TANNHELSE Ramme 51 Auka driftsramme + 900.000 Kultur- og folkehelseutvalet vil peike på dei store moglegheitene som ligg i eit godt folkehelsearbeid og viser til alt godt arbeid som blir gjort i frivillige organisasjonar, friluftsråd og på fylkeskommunalt og kommunalt nivå. Utvalet vil trekkje fram at det trengst større løyvingar til førebygging, og vil be fylkestinget arbeide for at Helse- og omsorgsdepartementet, som følgje av samhandlingsreforma, fører over midlar frå spesialisthelsetenesta til folkehelsearbeid og førebygging. Utdanningsutvalet Behandling i Utdanningsutvalet - 12.11.2012 UD 40-12 Pål Farstad (V) fremma følgjande forslag: Utdanningsutvalet viser til evaluering av karrieredagane 2012 og evalueringsrapporten frå Møreforsking 2011/12, der konklusjonane i all hovudsak er positive. Utdanningsutvalet vil at fylkeskommunen held fram si satsing på karrieredagane på same nivå som i 2012, og ber om at dette blir bakt inn i økonomiplana. Hans Kjetil Knutsen (Sl/Tvp) og Martin Brænne (Sl/Tvp) fremma følgjande forslag til nytt pkt 1: Fylkestinget vedtek fylkesrådmannens framlegg til økonomiplan for 2013 2016 for Møre og Romsdal, med tillegg under pkt 5 Investeringsprosjektet at Ålesund vgs aukast til 25 mill. kr i 2014 og 35 mill. kr i 2015. Med tilsvarande endringar også i oppsettet under pkt 5. Bjarne Elde (Ap) fremma følgjande forslag i Fylkestingsramme D06: Det føres opp investeringsmidlar til fornying og oppgradering av utstyr til dei ulike utdanningsprogramma ved fagskolane. 2013 2014 2015 2016 Fagskolen i Ålesund 1500 1500 1500 1500 Fagskolen i Kr.sund 1000 1000 1000 1000 Totalt 2500 2500 2500 2500 Votering: Forslaget frå Farstad (V) fekk 7 røyster (V, Ap, Sl/Tvp, Frp og Sp), 3 røysta mot (H og Krf). Forslaget frå Knutsen og Brænne (Sl/TvP) fekk 2 røyster (SL/TvP), 8 røysta mot (Ap, H, Sp, Frp, V,og Krf). Forslaget frå Elde (Ap) fekk 7 røyster (Ap, Sl/Tvp, FrP, Sp og V), 3 røysta mot (H og KrF). (Tilleggsforslaga blir lagt inn i pkt 3 i tilrådinga. Pkt 5 i Ud-38/12 vert behandla i Ud-40/12 og lagt inn under pkt 5 i tilrådinga).

Tilråding frå Utdanningsutvalet - 12.11.2012 1. Fylkestinget vedtek fylkesrådmannens framlegg til økonomiplan for 2013-2016 for Møre og Romsdal fylkeskommune. 2. Budsjettet for 2013 blir vedteke med sum frie disponible inntekter på 3 419,7 mill. kroner, som blir disponert til følgjande formål: netto finansutgifter 161,9 mill. kroner netto avsetjingar -39,9 mill. kroner overført til investeringsbudsjettet 114,7 mill. kroner til drifta 3 183,0 mill. kroner 3. Det blir vedteke slike fylkestingsrammer for netto driftsutgifter i 2013-kroner for åra 2013-2016: (i 1000 kroner) Netto driftsutgifter 2013 2014 2015 2016 Fellesutgifter og utg. til fordeling 54 508 40 329 40 329 40 099 Politisk verksemd 25 581 24 754 25 581 24 754 Stabsfunksjonar 72 159 72 009 71 958 71 757 Reservepost 130 000 130 000 130 000 130 000 Vidaregående opplæring 1 438 287 1 436 558 1 436 686 1 436 686 Fagskolane i Møre og Romsdal 43 138 43 138 43 580 43 580 Tannhelsetenester 107 582 108 117 108 117 108 539 Kulturtenester 98 348 100 479 100 479 100 479 Regional- og næringsutvikling 60 422 59 389 54 741 54 741 Samferdselstenester 1 147 365 1 161 483 1 167 596 1 157 407 Sentrale kontrollorgan 5 565 5 565 5 565 5 565 Sum driftsrammer 3 182 955 3 181 821 3 184 632 3 173 607 I tillegg vart det vedteke å foreslå følgjande tilleggsløyvingar: Utdanningsutvalet viser til evaluering av karrieredagane 2012 og evalueringsrapporten frå Møreforsking 2011/12, der konklusjonane i all hovudsak er positive. Utdanningsutvalet vil at fylkeskommunen held fram si satsing på karrieredagane på same nivå som i 2012, og ber om at dette blir bakt inn i økonomiplana. 4. Fylkestinget pålegg kvar budsjettansvarleg instans i Møre og Romsdal fylkeskommune å leggje opp drifta i 2013 innanfor dei budsjettrammer fylkestinget har vedteke og innrette drifta etter dette frå byrjinga av året. 5. Fylkestinget vedtek slike investeringar for åra 2013-2016:

(i mill. kroner) INVESTERINGSPROSJEKT Sum 2013 2014 2015 2016 2013-2016 Opprusting av bygningsmassen 15,0 15,0 15,0 15,0 60,0 IT infrastruktur og nettverk 3,3 0,5 0,5 0,5 4,8 Sum sentrale styringsorg./fellesutg. 18,3 15,5 15,5 15,5 64,8 Utstyr/universell utforming/pedagogisk ombygging 13,0 13,0 13,0 13,0 52,0 Kristiansund vgs, bygg 8, byggetrinn 1 37,0 40,0 - - 77,0 Kristiansund vgs, bygg 04 1,0 14,0 15,0-30,0 Kristiansund vgs, bygg 10 truckhall 7,0 - - - 7,0 Kristiansund vgs, bygg 10 opprusting 7,0 - - - 7,0 Ålesund vgs, Volsdalsberga 21,5 5,0 5,0 80,0 111,5 Romsdal vgs, byggetrinn 2 8,0 80,0 80,0 80,0 248,0 Molde vgs, byggetrinn 2 5,0 40,0 80,0 34,0 159,0 Rauma vgs, brannsikring/opprusting 15,0 15,0 - - 30,0 Haram vgs, opprustning 2,0 15,0 18,0-35,0 Gjermundnes, ridehall 4,0 - - - 4,0 Gjermundnes vgs - 1,0 1,0 15,0 17,0 Sum utdanning 120,5 223,0 212,0 222,0 777,5 Tannhelse utstyr 2,0 2,0 2,0 2,0 8,0 Nye/opprusting av klinikkar 1,0 5,0 3,0 3,0 12,0 Sum tannhelse 3,0 7,0 5,0 5,0 20,0 Ruteinformasjon 1,0 1,0 1,0 1,0 4,0 Elektronisk billettering 2,0 1,0 - - 3,0 Transportadministrasjon 1,0 - - - 1,0 Sanntidsinformasjon 3,5 7,0 1,0-11,5 Fylkesvegar 400,0 215,0 99,8 96,7 811,4 Fylkesvegar- Nordøyvegen 74,9 230,4 587,5 691,2 1 584,0 Rassikring fylkesvegar 90,9 2,0 - - 92,9 Sum samferdsel 573,3 456,4 689,3 788,9 2 507,8 SUM INVESTERINGAR 715,1 701,9 921,8 1031,4 3 370,1 Det føres opp investeringsmidlar til fornying og oppgradering av utstyr til dei ulike utdanningsprogramma ved fagskolane. 2013 2014 2015 2016 Fagskolen i Ålesund 1500 1500 1500 1500 Fagskolen i Kr.sund 1000 1000 1000 1000 Totalt 2500 2500 2500 2500 6. Fylkestinget vedtek å ta opp 536,2 mill. kroner i lån i 2013 med ei avdragstid på 30 år. 7. Fylkesordføraren si godtgjersle blir fastsett til 100 prosent av

fylkesrådmannen si løn for budsjettåret 2013. 8. Når det av fylkeskommunens midlar eller midlar fylkeskommunen står som formidlar av, blir ytt tilskott mv. til offentleg og privat verksemd som elles ikkje er underlagt fylkesrevisjonens kontroll, skal det, dersom ikkje anna er fastsett, overfor mottakaren takast atterhald om at den som yter tilskottet mv. eller fylkesrevisjonen, skal ha høve til å setje i verk kontroll med at midlane blir brukt etter føresetnadene. 9. Fylkesutvalet får fullmakt til å gjere dei endringane i budsjettet som må til for å ta omsyn til lover, reglar, overordna vedtak og tariffavtalar som ein ikkje har hatt kjennskap til ved utarbeidinga og behandlinga av budsjettet. Regional- og næringsutvalet Behandling i Regional- og næringsutvalet - 12.11.2012 RN 69-12 Randi Asbjørnsen (TVP) foreslo følgjande tillegg til innstillinga: for Regional- og næring sitt område Samrøystes tilråding frå Regional- og næringsutvalet - 12.11.2012 Regional- og næringsutvalet tilrår framlagt budsjettforslag for Regional- og næring sitt område. Samferdselsutvalet Behandling i Samferdselsutvalet - 12.11.2012 SA-88/12 Lilly Gunn Nyheim, Ap, fekk permisjon frå møtet kl 16:10. 10 voterande. Iver Nordseth, V, Oddbjørn Vatne, Sp, Petter Bjørdal, Ap og Bjarne Kvalsvik, Uavhengig, sette fram eit slikt forslag til Økonomiplan 2013-2016 med budsjett 2013: ENDRINGAR I SAMFERDSELSBUDSJETTET INVESTERING FYLKESVEGAR: Mindre utbetringar, ferjekaier auke med 30 mill i 2014 (frå 18 mill til 48 mill kr). Rassikring Røyr-Hellesylt Forskottering 3. byggesteg inkl. Vassfonna (jfr. vedtak i sak T-79/11). DRIFTSBUDSJETTET: Ramme 70 Fylkesvegar: Dekkelegging 2013 vert auka med 40 mill (frå 11,1 mill til 51,1 mill kr). TS-midlar (50/50-post): Posten vert auka med 5 mill i 2014 og 2015. Ramme 65 Fylkesvegferjedrifta: Tilleggskjøp/Kutt i produksjon: 1. Sølsnes-Åfarnes: Utvida rutetilbud m/ekstraferje i 11 veker skal førast vidare i 2013 auka kostnade 2 mill. kr. 2. Ein føreset at vedtekne tilleggskjøp ikkje vert kutta i planperioden.

Ungdomskortet: Aldersgrense vert auka til 22 år. Dekning vert å kome tilbake til i Fylkesutvalet. Bjarne Kvalsvik, Uavhengig, sette fram eit forslag til Økonomiplan 2013-2016 med budsjett 2013: 2013 2014 2015 2016 Planlegging nye bruer 3 3 3 3 12 Nye bruer 30 30 60 Randi Walderhaug Frisvoll, Krf, og Frank Sve, Frp, sette fram eit endringsforslag pkt. 3 Driftsutgifter: 2013 2014 2015 2016 Samferdselstenester 1 147 365 1 161 483 1 167 596 1 157 407 Samf.tenester m økt 1 148 935 alder ungd.kort 22 år 1,57 mill kr Inndekking: Auka skatteinngang og rammeoverføringar. Kirsti Hammerø, H, sette fram eit forslag Økonomiplan 2013-2016 med budsjett 2013: Det må foretas en vurdering av tilstanden på fylkesveibruene og fylkesferjekaier. Denne vurderinga må danne grunnlag for ei prioritering som det må finnes rom for innenfor investeringsprogrammet. Helge Orten, H, sette fram eit tillegg til innstillinga: Ungdomskort: Samferdselsutvalet ber om at ordninga med ungdomskort blir utvida til å omfatta lærlingar og heiltidsstudentar. Ordninga vert å innarbeide i økonomiplana for 2013-2016. Røysting Det vart røysta over forslaget frå I. Nordseth, O. Vatne, P. Bjørdal, og B. Kvalsvik, minus Ungdomskortet. Forslaget vart vedteke med 5 mot 5 røyster der leiaren si røyst vart avgjerande, jfr. kommunelova 35.1. Det vart deretter røysta over forslaget frå B. Kvalsvik, Uavhengig. Forslaget vart vedteke med 5 mot 5 røyster der leiaren si røyst vart avgjerande, jfr. kommunelova 35.1. Vidare vart det røysta over dei 3 forslaga om Ungdomskort. Forslaget frå H. Orten fekk 2 røyster og falt. Forslaget frå R. W. Frisvoll fekk 3 røyster og falt. Forslaget frå I. Nordseth, O. Vatne, P. Bjørdal, og B. Kvalsvik, vart samrøystes vedteke. Til slutt vart det røysta over forslaget frå K. Hammerø som vart samrøystes vedteke.

Tilråding frå Samferdselsutvalet - 12.11.2012 ENDRINGAR I SAMFERDSELSBUDSJETTET INVESTERING FYLKESVEGAR: Mindre utbetringar, ferjekaier auke med 30 mill i 2014 (frå 18 mill til 48 mill kr). Rassikring Røyr-Hellesylt Forskottering 3. byggesteg inkl. Vassfonna (jfr. vedtak i sak T-79/11). Bruer - fylkesvegar 2013 2014 2015 2016 Planlegging nye bruer 3 3 3 3 12 Nye bruer 30 30 60 Det må foretas en vurdering av tilstanden på fylkesveibruene og fylkesferjekaier. Denne vurderinga må danne grunnlag for ei prioritering som det må finnes rom for innenfor investeringsprogrammet. DRIFTSBUDSJETTET: Ramme 70 Fylkesvegar: Dekkelegging 2013 vert auka med 40 mill (frå 11,1 mill til 51,1 mill kr). TS-midlar (50/50-post): Posten vert auka med 5 mill i 2014 og 2015. Ramme 65 Fylkesvegferjedrifta: Tilleggskjøp/Kutt i produksjon: 1. Sølsnes-Åfarnes: Utvida rutetilbud m/ekstraferje i 11 veker skal førast vidare i 2013 auka kostnade 2 mill. kr. 2. Ein føreset at vedtekne tilleggskjøp ikkje vert kutta i planperioden. Pkt. 3 Driftsutgifter: Ungdomskortet: Aldersgrense vert auka til 22 år. Samferdselstenester aukast med 1,57 mill kr i 2013 grunna utvida ungdomskortordning til 22 år. Inndekking: Auka skatteinngang og rammeoverføringar skal finansiere utvida ungdomskortordning. Øvrig dekning blir å kome tilbake til i fylkesutvalet.

Fylkesrådmannen sine vurderingar Fylkesrådmannens framlegg er ekspansivt, og har eit drifts- og investeringsomfang som er høgre enn det inntektene tilseier. Vi har derfor foreslått grep for å få framlegget i balanse slik det går fram av avsnitt 6.7 i økonomiplanframlegget. Vi vil derfor åtvare mot å heve drifts- og/eller investeringsnivået ytterlegare. Tvert i mot er det fare for at inntektene i vårt framlegg vil vise seg å vere for optimistiske. Det vil vere viktig å følgje nøye med inntektsutviklinga framover. Hovudutvala sine tilrådingar inneber ein auke i investeringsnivået slik det går fram av tabellen under: (i mill. kroner) INVESTERINGSPROSJEKT 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Fagskolen i Ålesund - fornying og oppgradering av utstyr 1,5 1,5 1,5 1,5 6,0 Fagskolen i Kr.sund - fornying og oppgradering av utstyr 1,0 1,0 1,0 1,0 4,0 Mindre utbetringar, ferjekaier 30,0 30,0 Rassikring Røyr-Hellesylt, byggesteg III 46,1 218,9 236,2 13,8 515,0 Planlegging nye bruer (fylkesveg) 3,0 3,0 3,0 3,0 12,0 Nye bruer (fylkesveg) 30,0 30,0 60,0 Totalt 51,6 254,4 271,7 49,3 627,0 Dette er føresett finansiert ved låneopptak og momskompensasjon. Investeringsprosjektet Rassikring Røyr-Hellesylt, byggesteg III, er inkludert nye momsanslag som følgje av at regjeringa i statsbudsjettet for 2013 foreslo å oppheve meirverdiavgiftsfritaket for omsetning av tenester som gjelder offentleg veg, jf. fylkesrådmannens framlegg til Økonomiplan 2013-2016 med budsjett for 2013 (side 35). Fylkesrådmannens framlegg med tillegg av hovudutvala sine tilrådingar betyr samla investeringar i perioden på 3 997,1 mill. kroner. Samtidig vil lånegjelda stige til 4 907,5 mill. kroner ved utgangen av 2016. Dersom vi legg til grunn same rentesatsar, tidspunkt for låneopptak og avdragstid som i fylkesrådmannens framlegg, vil det samla auka lånebehovet på 514,6 mill. kroner i perioden som hovudutvala sine tilrådingar inneber, gi auka rente- og avdragsutgifter på 56 mill. kroner (jf. tabellen under). Hovudutvala sine tilrådingar inneber følgjande konsekvensar for drifta: (i 1000 kroner) 2013 2014 2015 2016 Sum 2013-2016 Tilskotsmidlar for utvikling på kulturområdet 500 500 500 500 2 000 Auka driftsramme tannhelse 900 900 900 900 3 600 Auka driftsramme Vidareg. skolar - karrieredagar 1 000 1 000 1 000 1 000 4 000 Auka driftsramme samferdsel - dekkelegging 40 000 40 000 Auka driftsramme samferdsel - trafikktryggleik 5 000 5 000 10 000 Auka driftsramme samferdsel - tilleggskjøp ferjedrift (Sølsnes-Åfarnes) 2 000 2 000 Auka driftsramme samferdsel - auka aldersgr. ungdomskort 1 570 1 570 Auka kapitalkostnader 200 3 800 18 200 33 800 56 000 Totalt 46 170 11 200 25 600 36 200 119 170

Kostnadene som følgje av auka aldersgrense for ungdomskort skal i følgje Samferdselsutvalet finansierast ved auka skatteinngang og rammeoverføring. For dei øvrige forslaga er det ikkje sagt noko om finansiering. Samferdselsutvalet har sagt ein kjem tilbake til finansiering i fylkesutvalet. Vi vil understreke at hovudutvala har fullmakt til å omprioritere midlar innanfor sine totale driftsrammer. Møre og Romsdal fylkeskommune er ikkje i stand til å leggje fram ein økonomiplan i balanse med det drifts- og investeringsnivået som hovudutvala sine tilrådingar tilseier utan å bruke mykje av infrastrukturfondet. Fylkeskommunen har dei seinare åra hatt ei utvikling som ikkje er økonomisk berekraftig. Drifts- og investeringsnivået har vore, og er framleis, høgare enn det det løpande inntektene tilseier. Dette har resultert i at avdragstida på låna har auka frå 11 til 30 år og ein stor det av dei oppsamla driftsfondsmidlane er brukt opp. Også fylkesrådmannen sitt framlegg for 2013-2016 har eit drifts- og investeringsnivå som truleg er høgare enn det inntektene er i stand til å bere, og det må brukast vesentlege beløp av fondsreservane kvart år i økonomiplanperioden for å få balanse. Auka driftsramme samferdsel pga auka aldersgrense ungdomskort (jf. tabellen over) er foreslått finansiert ved auka skatteinngang og rammeoverføring. Om resterande auking i driftskostnader som følgje av hovudutvala sine tilrådingar skal finansierast ved bruk av driftsfond vil det stå igjen 67,4 mill. kroner på driftsfonda ved utgangen av 2016. På denne måten blir det økonomiske handlingsrommet redusert år for år. Inntektene framover er usikre. Dessutan gjer den akselererande utviklinga i lånegjelda fylkeskommunen svært sårbar overfor ei ugunstig utvikling av rentenivået. Sjølv om det ikkje er venta renteauke på kort sikt, må fylkeskommunen med så lang avdragstid sjå utviklinga i eit meir langsiktig perspektiv. Fylkesrådmannen åtvarar mot å heve drifts- og/eller investeringsnivået ut over fylkesrådmannen sitt tidlegare utsendte framlegg. For øvrig held fylkesrådmannen fast på det framlegget som er sendt ut tidlegare. Forslag til vedtak: 1. Fylkestinget vedtek fylkesrådmannens framlegg til økonomiplan for 2013-2016 for Møre og Romsdal fylkeskommune. 2. Budsjettet for 2013 blir vedteke med sum frie disponible inntekter på 3 419,7 mill. kroner, som blir disponert til følgjande formål: netto finansutgifter 161,9 mill. kroner netto avsetjingar -39,9 mill. kroner overført til investeringsbudsjettet 114,7 mill. kroner til drifta 3 183,0 mill. kroner

3. Det blir vedteke slike fylkestingsrammer for netto driftsutgifter i 2013-kroner for åra 2013-2016: (i 1000 kroner) Netto driftsutgifter 2013 2014 2015 2016 Fellesutgifter og utg. til fordeling 54 508 40 329 40 329 40 099 Politisk verksemd 25 581 24 754 25 581 24 754 Stabsfunksjonar 72 159 72 009 71 958 71 757 Reservepost 130 000 130 000 130 000 130 000 Vidaregående opplæring 1 438 287 1 436 558 1 436 686 1 436 686 Fagskolane i Møre og Romsdal 43 138 43 138 43 580 43 580 Tannhelsetenester 107 582 108 117 108 117 108 539 Kulturtenester 98 348 100 479 100 479 100 479 Regional- og næringsutvikling 60 422 59 389 54 741 54 741 Samferdselstenester 1 147 365 1 161 483 1 167 596 1 157 407 Sentrale kontrollorgan 5 565 5 565 5 565 5 565 Sum driftsrammer 3 182 955 3 181 821 3 184 632 3 173 607 4. Fylkestinget pålegg kvar budsjettansvarleg instans i Møre og Romsdal fylkeskommune å leggje opp drifta i 2013 innanfor dei budsjettrammer fylkestinget har vedteke og innrette drifta etter dette frå byrjinga av året. 5. Fylkestinget vedtek slike investeringar for åra 2013-2016:

(i mill. kroner) INVESTERINGSPROSJEKT Sum 2013 2014 2015 2016 2013-2016 Opprusting av bygningsmassen 15,0 15,0 15,0 15,0 60,0 IT infrastruktur og nettverk 3,3 0,5 0,5 0,5 4,8 Sum sentrale styringsorg./fellesutg. 18,3 15,5 15,5 15,5 64,8 Utstyr/universell utforming/pedagogisk ombygging 13,0 13,0 13,0 13,0 52,0 Kristiansund vgs, bygg 8, byggetrinn 1 37,0 40,0 - - 77,0 Kristiansund vgs, bygg 04 1,0 14,0 15,0-30,0 Kristiansund vgs, bygg 10 truckhall 7,0 - - - 7,0 Kristiansund vgs, bygg 10 opprusting 7,0 - - - 7,0 Ålesund vgs, Volsdalsberga 21,5 5,0 5,0 80,0 111,5 Romsdal vgs, byggetrinn 2 8,0 80,0 80,0 80,0 248,0 Molde vgs, byggetrinn 2 5,0 40,0 80,0 34,0 159,0 Rauma vgs, brannsikring/opprusting 15,0 15,0 - - 30,0 Haram vgs, opprustning 2,0 15,0 18,0-35,0 Gjermundnes, ridehall 4,0 - - - 4,0 Gjermundnes vgs - 1,0 1,0 15,0 17,0 Sum utdanning 120,5 223,0 212,0 222,0 777,5 Tannhelse utstyr 2,0 2,0 2,0 2,0 8,0 Nye/opprusting av klinikkar 1,0 5,0 3,0 3,0 12,0 Sum tannhelse 3,0 7,0 5,0 5,0 20,0 Ruteinformasjon 1,0 1,0 1,0 1,0 4,0 Elektronisk billettering 2,0 1,0 - - 3,0 Transportadministrasjon 1,0 - - - 1,0 Sanntidsinformasjon 3,5 7,0 1,0-11,5 Fylkesvegar 400,0 215,0 99,8 96,7 811,4 Fylkesvegar- Nordøyvegen 74,9 230,4 587,5 691,2 1 584,0 Rassikring fylkesvegar 90,9 2,0 - - 92,9 Sum samferdsel 573,3 456,4 689,3 788,9 2 507,8 SUM INVESTERINGAR 715,1 701,9 921,8 1031,4 3 370,1 6. Fylkestinget vedtek å ta opp 536,2 mill. kroner i lån i 2013 med ei avdragstid på 30 år. 7. Fylkesordføraren si godtgjersle blir fastsett til 100 prosent av fylkesrådmannen si løn for budsjettåret 2013. 8. Når det av fylkeskommunens midlar eller midlar fylkeskommunen står som formidlar av, blir ytt tilskott mv. til offentleg og privat verksemd som elles ikkje er underlagt fylkesrevisjonens kontroll, skal det, dersom ikkje anna er fastsett, overfor mottakaren takast atterhald om at den som yter tilskottet mv. eller fylkesrevisjonen, skal ha høve til å setje i verk kontroll med at midlane blir brukt etter føresetnadene. 9. Fylkesutvalet får fullmakt til å gjere dei endringane i budsjettet som må til

for å ta omsyn til lover, reglar, overordna vedtak og tariffavtalar som ein ikkje har hatt kjennskap til ved utarbeidinga og behandlinga av budsjettet. Ottar Brage Guttelvik fylkesrådmann Willy J. Loftheim ass. fylkesrådmann

Vedlegg til Tillegg til sak U-155/12 Korrigering av tabellane for skatteinntekter og statleg rammetilskot i fylkesrådmannens framlegg til Økonomiplan 2013-2016 med budsjett 2013 I fylkesrådmannens framlegg til Økonomiplan 2013-2016 blei det ved ein inkurie lagt inn ein realvekst i skatteinntekter og statleg rammetilskot på 1 % for åra 2013-2016 i staden for den riktige realveksten på 1,25 % i tabellane på side 17,18 og 19 i dokumentet. Feilen i tabellane har ingen innverknad elles for økonomiplanen, då det er ein vekst på 1,25 % i skatteinntekter og rammetilskot som ligg til grunn for utrekningane i dokumentet (jf. kap. 2.4 Taldelen av framlegget.) Tabellane på side 17, 18 og 19 skal korrigerast til: Korrigert tabell side 17: Skatteinntekter Korrigert tabell side 18: Statleg rammetilskot Korrigert tabell side 19: Skatteinntekter Statleg rammetilskot Sum Rekneskap 2011 Budsjett 2012 (i mill. kroner) Økonomiplan Budsjett 2013 2014 2015 2016 1 115 1 218 1 245 1 261 1 277 1 292 Rekneskap 2011 Budsjett 2012 (i mill. kroner) Økonomiplan Budsjett 2013 2014 2015 2016 1 915 1 946 2 019 2 045 2 070 2 096 Rekneskap 2011 Budsjett 2012 (i mill. kroner) Økonomiplan Budsjett 2013 2014 2015 2016 1 115 1 218 1 245 1 261 1 277 1 292 1 915 1 946 2 019 2 045 2 070 2 096 3 030 3 164 3 264 3 305 3 347 3 388 Omtalen under avsnitt 3.2.1 Skatteinntekter og statleg rammetilskot blir ikkje endra som følgje av opprettinga av tabellane.