U N I V E R S I T E T E T I B E R G E N Det matematisk-naturvitenskapelige fakultet Påmelding til undervisning for nye studentar hausten 2010 IGANG Frist: 26. juli
IGANG-påmeldinga gjeld studentar som er kome inn på eit av følgjande studiar: Bachelorprogram i biologi Bachelorprogram i fysikk Bachelorprogram i geovitenskap (geofysikk og geologi) Bachelorprogram i havbruksbiologi Bachelorprogram i datateknologi Bachelorprogram i datavitenskap Bachelorprogram i informatikk-matematikk-økonomi Bachelorprogram i kjemi Bachelorprogram i matematiske fag Bachelorprogram i meteorologi og oseanografi Bachelorprogram i miljø- og ressursfag, naturfag Bachelorprogram i miljø- og ressursfag, samfunnsfag Bachelorprogram i molekylærbiologi Bachelorprogram i nanoteknologi Bachelorprogram i petroleum- og prosessteknologi Integrert masterprogram i fiskehelse Integrert adjunktutdanning med i matematikk og naturfag Integrert lektorutdanning med master i naturvitskap eller matematikk Årsstudium i naturvitskaplege fag Desse studieprogramma vert organisert av Det matematisk-naturvitskaplege fakultet, Universitetet i Bergen. I tillegg tilbyr vi eit mangfald av masterprogram! Meir informasjon om studieprogramma finn du på uib.no/matnat/studieprogram.
IGANG Påmelding til emne i første semester gjer du på vår nettside IGANG. Du går inn på http://igang.uib.no og logger deg på med ditt fødselsnummer. Det matematisk-naturvitskaplege fakultet har svært gode erfaringar med å motta dykk som er nye realfagsstudentar i mindre grupper, klasser, der dykk i fellesskap skal bli kjent med universitetet. Tilrettelegginga har resultert i betre resultat og skapt større trivsel. For at klassane skal fungere best mulig er det viktig at du blir plassert saman med dei studentane som skal følgje same undervisning. Derfor er det viktig at du fyller ut nettpåmelding mest mogleg korrekt, slik at du allereie frå første dag møter dei studentane du kjem til å studere saman med i det første semesteret. Før du set i gang med nettpåmeldinga bør du lese i gjennom denne rettleiinga, slik at du er forberedt på spørsmåla du møter. I påmeldinga skal du i hovudsak registrere kva for variant av ex.phil. og matematikk du vil følgje hausten 2010. Innhald i denne rettleiinga: 1. Førstesemesteret 2. Utsett studiestarten 3. Tidlegare utdanning frå universitet eller høgskule? 4. Examen philosophicum 5. Matematikk 6. Det tredje emnet 7. Kjemi som tredje emne 8. Spesielt for deg som skal gå på Årsstudium i naturvitskaplege fag http://igang.uib.no er open frå måndag 20.juli kl 10.00 Dersom du får problem med pålogging på nett kan du ringe 55 58 98 10
Førstesemesteret Ein fulltidsstudent tek 3 ulike emne i løpet av eit semester. For heilt nye studentar er det lagt opp til at alle skal ta examen philosophicum og eit matematikkemne, MAT111 eller MAT101, i første semester. I tillegg kjem eit tredje emne som varierer mellom dei ulike programma. Emna du tek i første semester dannar grunnlaget for det du skal lære i dei neste semestra. Bachelorprogramma er bygd opp slik at vanskelighetsgraden på emna aukar i takt med dine kunnskapar dei neste 3 åra! Kjem du rett frå vidaregåande skule er det naturleg å følgje eit ordinært førstesemester. Dette gjeld også dykk som berre har examen philosophicum frå før og ingen anna høgare realfagleg utdanning. Har du fleire års relevant studieerfaring som gir deg fritak frå delar av studieprogrammet vil det være aktuelt å lese vidaregåande emne. Det er likevel viktig at du registrerer dette på IGANG-nettsida, for då vil du få meir spesifikk informasjon om din semesterstart. Utsatt studiestart Det er mulig å søke om utsatt studiestart, ved å registrere seg på IGANG.uib.no. NB! Det er viktig at du hugsar å takka ja til studieplassen innan 26.juli til Samordna opptak. Tilråding: du kan utsette studiestarten til hausten 2011. Når det gjeld oppstart våren 2011 tilrår vi det BERRE for dei som har mange studiepoeng frå tidlegare studiar og ikkje finn relevante vidaregåande emne hausten 2010. Alle andre bør starte opp i eit haustsemester for å få riktig progresjon i studiet og for å få ein best mulig praktisk og sosial start. Studieplanane ved fakultetet er lagt opp med tanke på oppstart om hausten, og dei som startar i vårsemesteret vil finne det vanskeleg å legge ein eigna studieplan utan å tape eit semester eller måtte lese fag dei kanskje ikkje er så interessert i. I tillegg er det berre om hausten vi tilrettelegg spesielt for nye studentar med fokus på å skape eit godt sosialt miljø. Tidlegare utdanning frå universitet eller høgskule? Dersom du har studert på eit anna universitet eller ein høgskule så kan du søkje om fritak for dei obligatoriske emna i bachelorprogrammet. Søknadsskjema for innpassing av høgare utdanning finn du på www.uib.no/matnat. Har du berre ex.phil. som høgare utdanning? Då skal du IKKJE søkje om innpassing, men ta med deg karakterutskrifta og vise den fram ved Informasjonssenteret ved Utdanningsavdelinga, i Langesgt. 1, for å få det registrert. I nettpåmeldinga på igang.uib.no vil du for dei fleste studieprogram få fram eit alternativt emne dersom du vel bort ex.phil.
Examen philosophicum Ex.phil. er eit innføringsemne i filosofi som er satt saman av to deler: alfa og beta. Filosofien har verka saman med naturvitskapane og vakse fram saman med dei. Alfa-kurset vil fokusere på det filosofiske, og til ein viss grad historiske, grunnlaget for naturvitskapane, medan beta-kurset er ein tematisk innføring i sentrale grunntrekk og grunnlagsproblem ved naturvitskapane. Examen philosophicum vert tilbydd med to ulike eksamensformer seminarmodellen og skuleeksamen: 1. EXPHIL-MNSEM Examen philosophicum (seminar) 2. EXPHIL-MNEKS Examen philosophicum (eksamen) Examen philosophicum (ex.phil.) er ein obligatorisk del av alle bachelorprogram. Det er i regelen berre dei som har ex.phil. frå anna høgskule/universitet som ikkje skal ta ex.phil. i det første haustsemesteret. Seminarmodellen Universitetet i Bergen tilrår at studentane føljer seminarmodellen. Undervisninga består både av forelesingar og undervisning i seminargrupper. Seminargruppene er den same i alfa- og betadelen. Kvar seminargruppe har sin eigen seminarleiar, med ansvar for undervisning og rettleiing. Det er obligatorisk oppmøte i seminargruppene, og det krev aktiv innsats gjennom heile semesteret. Til gjengeld får du mykje oppfølging gjennom eit pedagogisk opplegg som har vist seg å fungere godt. Dersom du velgjer denne modellen skal du skrive ei seminaroppgåve i kvar emnedel i løpet av semesteret. Desse oppgåvene, med tilhøyrande obligatoriske aktivitetar, arbeider du med undervegs i undervisningsperioden. Dei obligatoriske aktivitetane er i tillegg til oppmøtekravet personleg rettleiing med utkast, munnleg presentasjon av oppgåve i seminargruppa og godkjent breddetest på siste seminarsamling i kvar emnedel. For å ta omsyn til sjukdom eller liknande kan du ha inntil to fråver på seminargruppa i kvar emnedel. Dette fråværstalet kan ikkje overstigast uansett årsak. Oppmøte på første seminargruppe i første emnedel er eit krav for å behalde plassen på seminarmodellen. - Denne modellen krev jamt oppmøte og innsats gjennom hele semesteret. - Det er ingen avsluttande skuleeksamen du leverer to seminaroppgåver som saman med dei andre obligatoriske aktivitetane er grunnlaget for eksamensarbeidet ditt. Skuleeksamen Dersom du vel skuleeksamen i examen philosophicum følgjer du berre forelesingane, som er dei same som på seminarmodellen. Det vert ikkje ført oppmøte og heller ikkje gitt ekstraundervisning i form av kollokvier eller rettleiing. Denne modellen vert avslutta med ein 4 timers skuleeksamen mot slutten av semesteret. For å gå opp til avsluttande eksamen må du først skrive ei øvingsoppgåve som dekker pensum. Oppgåva er obligatorisk. - Gjennomføring av ei øvingsoppgåve i forkant av eksamen. - Avsluttande eksamen Tilråding: dersom du planlegg å være heiltidsstudent bør du velje seminarmodellen. Seminarmodellen er også langt meir studieførebuande enn ein skriftleg skuleeksamen, og gir deg godt høve til å komme inn i eit godt studiemiljø. Varianten med skuleeksamen gir deg ingen undervisningstilbod utover dei gitte forelesingane, noko mange føler er for lite. Seminarmodellen krev derimot at du kan setje av nok tid til studia, og passer dårleg for dei som må bruke mykje tid til arbeid, idrett og liknande. Har du spørsmål kan du ta kontakt med exphil@uib.no.
Matematikk Eit matematikkemne inngår i førstesemesteret til alle studieprogramma ved MN-fakultetet. Hausten 2010 er det to tilbod du kan velje i mellom: 1. MAT 111 - Grunnkurs i matematikk, bygger på Matematikk R1+R2 2. MAT 101 - Brukarkurs i matematikk, bygger på Matematikk R1 Dersom du skal kjøpe ny kalkulator, kan du velje ein av desse: Casio FX-82 Hewlett-Packard HP 30 Texas Instruments TI-30 Det er berre desse modellane som er tillat å bruke på eksamen. 3MX eller Matematikk R1+R2? I samband med Kunnskapsløftet i Vidaregåande skulen, kom det nye realfagskrav. KUNNSKAPSLØFTET REFORM 94 Matematikk R1 2 MX Matematikk R1+R2 3 MX Matematikk S1+S2 2+3 MY / 2+3 MZ MAT 111 eller MAT 101? Nesten alle studieprogram krev bestått MAT101 eller MAT111 i løpet av studiet. I fleire av studieprogramma inngår MAT111 som eit obligatorisk emne, men erfaringar frå tidlegare semester viser at du ikkje bør lese MAT111 dersom du ikkje har tilstrekkelige forkunnskapar i Matematikk R1+R2. Les heller MAT101 og følg opp i eit seinare semester med MAT111 dersom det er nødvendig. Dette vil i regelen forlenge studiet med eit år. Her er nokre moment som kan være nyttige å ha lest før du tar ditt val: For vidare studiar i realfag er det MAT111 som held alle dører opne, slik at dei fleste med ein gode kunnskapar i Matematikk R1+R2 (3MX) bør velje MAT111. MAT111 er eit obligatorisk emne som alle studentar i følgje bachelorprogram må bestå: Meteorologi og oseanografi, Fysikk, Matematiske fag, Nanoteknologi, Petroleum- og prosessteknologi, Datavitskap, Informatikk-matematikk-økonomi (IMØ), på enkelte retningar innan Lektorprogrammet, samt den matematikkorienterte varianten av Geofysikk. Studentar som sleit med Matematikk R1+R2 på vidaregåande skule, og som enda opp med svake karakterar, bør vurdere å ta MAT101 i første omgang. Studentar med Matematikk R1 eller S1+S2 som mest avanserte kurs frå vidaregåande skule bør normalt velje MAT101. Dersom du fekk toppkarakterar (5 eller 6) på vidaregåande skule, og føler at du "har betydelig meir å gi" innan matematikk enn det kursa frå vidaregåande skule gav moglegheit til kan dei vurdere å velje MAT111. Stoffet i MAT101 blir primært gitt ved døme og anvendelegheit og nivået er noko meir elementært. I MAT111 er det fokus på færre områder og det blir lagt litt meir vekt på å bevise resultata.
MAT101 er meint å være ein avslutta eining for i som ikkje skal ha meir matematikk i fagkretsen. Dersom du vil ha undervisningskompetanse i matematikk for den vidaregåande skulen må du ha 60 studiepoeng matematikk, inkludert MAT111. MAT101 og MAT111 er satt opp med eksamen same dag og kan derfor ikkje lesast parallelt i haustsemesteret. Begge emna utgjer 10 studiepoeng i ein grad, dvs. dei har lik arbeidsmengde. Dei overlappar med 5 studiepoeng, slik at begge emna samla berre gir 15 studiepoeng. Uansett kva emne du vel, må du arbeide hardt og målbevisst for å tilegne deg stoffet. NB! Er du framleis i tvil etter å ha lest dette og gjort testen (sjå bak i heftet), så vel MAT111. Dersom det viser seg å bli for tøft er det mogleg å skifte til MAT101 undervegs. Å endre frå MAT101 til MAT111 er langt vanskeligare. Det er like ille å velje eit for lett emne som å velje eit for vanskeleg. Spørsmål om val av matematikk Dersom du framleis er usikker på kva for matematikkvariant du bør velje så ta kontakt på telefon 55 58 98 10. Forkunnskapstest Som ein ekstra hjelp til å finne ditt nivå, har vi lagt ved ein test som du kan bruke for å sjekke din matematikkbakgrunn. I hovudsak bør du velje kurs ut frå kriteria som er forklart i teksten over, men treng du ein ekstra indikasjon, så kan det være en idé å prøve seg på den vedlagte testen. Oppgåvene 1-7 er typiske for stoff frå første klasse. Oppgåvene 8-13 er typiske for stoff frå Matematikk R1 (S1+S2). Oppgåve 14 og 15 er typisk Matematikk R1+R2-stoff. Ta deg tid og arbeid godt med oppgåvene. Det er lagt ved ein separat versjon med svar på alle oppgåvene. Ikkje kikk før du er ferdig med oppgåvene. Dersom du svarer riktig på dei fleste av oppgåvene 1-7, men føler at det begynner "å butte kraftig imot" på oppgåvene 8-13, kan dette tyde på at MAT101 vil være eit godt alternativ for deg. Dersom du svarer riktig på dei fleste av oppgåvene 1-7, og har eit rimeleg godt grep på oppgåvene 8-15 (du trenger ikkje få til alt), kan dette tyde på at MAT111 kan være eit alternativ for deg. Dersom du har betydelige vanskar med oppgåvene 1-7, og ikkje får til oppgåvene 8-13, må vi åtvare deg om at dette kan bli eit svært tøft semester. Du bør legge ned god innsats på oppfriskningskurset i Matematikk R1 (S1+S2) (sjå neste side). Du må også belage deg på å jobbe mykje med matematikken, allereie frå semesterstart. Det kan bli eit tungt semester dersom du ynskjer å være fulltidsstudent og ta 3 emne. For studentar som har bakgrunn frå Matematikk R1+R2 kan oppgåvene 14 og 15 fungere som ein test på om du forstår Matematikk R1+R2 stoffet. Dersom oppgåve 14 og oppgåve 15a går greitt, er det eit signal om at MAT111 ikkje vil bli for vanskelig. Klarer du oppgåve 15b og/eller 15c, ligger du svært godt an. OBS! Denne testen er berre eit hjelpemiddel for å velje mellom MAT101 og MAT111. Du skal ikkje sende inn svar eller resultat på denne testen!!
Oppfriskingskurs i Matematikk 9.-13.august I forkant av semesterstarten vil det bli gitt to oppfriskingskurs i matematikk. Kursa går parallelt over fem dagar. Det eine forkurset vil repetere teori frå Matematikk R1 med fokus på studentar som skal følje MAT101, mens det andre vil repetere teori frå Matematikk R1+R2 for studentar som vil ta MAT111 (Merk at desse kursa på ingen måte kan kompensere for manglande bakgrunn i Matematikk frå vidaregåande skole!). Når undervisning i MAT101 og MAT111 startar i veke 33 vil det i begge kursa være underforstått at studentane skal ha dei kunnskapane som er gjennomgått i dei respektive oppfriskingskursa. Kursa vert vanskelegare dess lengre ut i kurset ein kjem. Det vil sei at dei fleste bør vere tilstades frå 11. august, mens tilbodet den 9. og 10. august er for dei mest usikre. Forkurset for MAT101 er i auditorium 1, i Realfagbygget (Allegt 41). Forkurset for MAT111 er i auditorium Pi, i Carl Godskes hus (Johs Brunsgt.12). I samband med oppfriskingskursa bli delt ut litt kursmateriale. Du kan ta med lærebøker frå Matematikk R1+R2 om du vil, men det er ikkje nødvendig. Du må ha med papir og noko å skrive med. Linjal og passer kan være greitt å ha, kalkulator er ikkje nødvendig. VIKTIG! Du bør investere litt tid på repetisjon av følgjande grunnleggande teknikkar før semesteret startar: - algebraisk notasjon, - reglane for brøkregning, - reglar for rekning med potensar (altså grunnlaget for logaritmereglene), - grunnleggande teknikkar for faktorisering av algebraiske uttrykk. Investerer du eit par timer på å sikre deg at du kan desse teknikkane fullt ut, får du truleg ein gevinst på eit par dagar når du nærmar deg eksamen! Påmelding Påmelding til oppfriskingskurset gjer du i IGANG.uib.no. Påmeldinga er ikkje direkte bindande, men den er viktig for at vi skal kunne finne egna undervisningsrom og skaffe tilstrekkelig med lærarar. Oppdatert informasjon om oppfriskingskursa (og kursmaterialet i pdf-format) finn du på føljande nettadresse: http://math.uib.no/forkurs/
Det tredje emnet Som fulltidsstudent les du tre emne i eit semester, og det tredje emnet i det første semesteret varierer mellom programma på denne måten: Bachelorprogram Biologi Datateknologi Datavitskap Fysikk Geofysikk Geologi Havbruksbiologi Informatikk-matematikk-økonomi (IMØ) Kjemi Matematiske fag Meteorologi og oseanografi Miljø- og ressursfag Molekylærbiologi Nanoteknologi Petroleum- og prosessteknologi Integrert masterprogram i fiskehelse Integrert adjunktutdanning i matematikk og naturfag Integrert lektorutdanning med master i naturvitskap eller matematikk Emne INF100 INF100 MNF140 MNF140 INF100 MNF140 eller INF100 MNF140 MNF115 PTEK100 PEDA111 PEDA111 INF100 Grunnkurs i programmering MNF115 Naturfaglig perspektiv på bærekraftig utvikling KJEM100 Kjemi i naturen eller KJEM110 Kjemi og energi PTEK100 Introduksjon til petroleums- og prosessteknologi MNF140 Matematikk og naturvitskap PEDA111 Innføring i pedagogikk Kjemi som tredje emne Denne informasjonen gjeld for studieprogramma: Biologi, Fiskehelse, Geologi, Havbruksbiologi, Kjemi, Molekylærbiologi og Nanoteknologi. Det er to alternative emne og valet ditt er avhengig av kva for forkunnskapar du har i kjemi. KJEM100 Kjemi i naturen - for studentar med svak kjemibakgrunn KJEM110 Kjemi og energi - for studentar med minst Kjemi 1 (2KJ) Dersom du har 3KJ eller Kjemi 1+2 frå vidaregåande skule: kan du velje KJEM110 Dersom det er lenge sidan du tok 3KJ er KJEM100 det mest realistiske alternativet. KJEM110 er en obligatorisk del av følgjande bachelorprogram: molekylærbiologi, kjemi, nanoteknologi, petroleum- og prosessteknologi Dersom du hadde svært god kontroll på Kjemi 1 (2KJ) kan du velje KJEM110 KJEM110 går både om hausten og våren. Det er derfor god anledning til å ta KJEM110 i eit seinare semester dersom du nå må velje KJEM100 på grunn av manglande forkunnskapar i kjemi. KJEM110 er eit av dei obligatoriske emna dersom du vil ha undervisningskompetanse i naturfag for ungdomsskole, naturfag for vidaregåande skule eller kjemi for vidaregåande skule. For seinare kjemiemne er det anbefalt eller eit krav om at du har KJEM110 som basis. Meir om emna finn du under punktet "Utdanning" i toppmenyen og derunder link til "Emner" på Kjemisk institutt si nettside www.kj.uib.no Spørsmål om val av kjemi Dersom du framleis er usikker på kva for kjemivariant du bør velje, så ring: 55 58 98 10.
Spesielt for deg som skal gå på Årsstudium i naturvitskaplege fag Du som er tatt opp til årsstudiet kan no søke overgang til eit bachelorprogram. Årsstudiet er eit 1-årig studieprogram utan fast innhald, mens bachelorprogramma er 3-årige og har obligatoriske og valfrie delar. Alle som planlegg eit fulltidsstudium vil berre ha fordeler av å være tatt opp til eit studieprogram. Det gir blant anna fortrinnsrett til emne som inngår i programmet. Dersom du ombestemmer deg er det enkelt å bytte til dei fleste andre program i forkant av 2.semester. Alternativt kan du velje fritt kva for emne du vil ta i ditt andre semester på studieprogrammet. Du kan avslutte på programmet du er knytt til når som helst i studiet og til ein kvar tid ta ut ein karakterutskrift på dei eksamenar du har avlagt. Eller du kan søkje eit års permisjon frå programmet for å forsøke noko anna. 1. Du som berre skal lese nokre få enkeltemne: Dersom du berre skal lese nokre få enkeltemne på deltid har det liten hensikt å søkje seg over til eit studieprogram. 2. Du som planlegg å komme inn på lukka studiar: Kvart år kjem det ei gruppe studentar som samlar tilleggspoeng til lukka studiar. Dersom du planlegg å være fulltidsstudent tilrår vi deg å søkje deg over til eit program som har dei emna du likevel må lese i førstesemesteret. Seinare i haust kan du eventuelt organisere eit eige opplegg for vårsemesteret. Tenk også over kva du eventuelt skal gjere dersom du ikkje kjem inn på det studiet du helst vil. Da kan det være ei føremon å være i gang med eit studium som er interessant for deg og som du då kan fullføre. 3. Du som er veldig usikker på kva for program du skal velje: Vi veit at nokon vel årsstudiet rett og slett fordi dei ikkje vet kva for studieprogram dei skal søkje seg inn på. Då anbefaler vi på det sterkaste at du søkjer deg inn på eit av dei programma som er mest aktuelle. I haust vil du få mykje informasjon om alle moglegheitene, og dersom du startar på feil program er det i regelen enkelt å bytte. Frist for påmelding er 26. juli http://igang.uib.no