Kandidatnummer: Fagkode: Fag: Dato: 443NDA-V NOR0215 Norsk sidemål 10. årstrinn, skriftlig 24.5.2017
Oppgåve A1) Finn annonse vekker interesse Annonsen «Forferdeleg salongbord til sals til høgstbydande» blei i 2015 kåra til ein av dei mest populære på nettstaden Finn.no. Kva er grunnen til at annonsen blei så populær? Og kva slags virkemidla har forfattaren brukt for å skape ein interessant tekst? For det fyrste har forfattaren ein tittel som vekker interesse; «Forferdeleg salongbord til sals til høgstbydande». Ein vil vanlegvis kjøpe fine ting til heime sitt og stua si, og då blir ein gjerne nysgjerrig når ordet «forferdeleg» dukkar opp i ein tittel på ein sals-nettside. Dessutan fortsetter forfattaren med å beskrive bordet som forferdeleg gjennom heile teksta si - han bruker altså gjentaking. «Eg hatar dette dritbordet» og «Det er det desidert schtøggeste bordet i verda», skriv forfattaren, og slikk forsettet det ut heile teksta - han hatar dette bordet. For det andre bruker han humor. Han får leserane til å smile litt og bli litt gladare då dei leser teksta. Som nemnt tidlegare, skriv han slik at det får ein kosmisk verknad. Han skriv ting som ikkje er heilt forventa, bruker eit overraskande ordval og originale skildringar. I tillegg bruker han overdriving; «Eg trur eg vil bli eit betre og lykkelegare menneske så fort dette bordet forsvinn ut døra». Dette skaper også ein kosmisk effekt. Vidare kan vi sjå at forfattaren bruker besjeling. Han bruker ein type metafor der døde ting får eigenskapane til menneskjer. For eksempel skriv han; «Bilen blir sprekare» og «eit bord som har som einaste og akk så meiningslause mål her i livet å jakte på kne som fyk forbi». Her gjer han om eit bord til ein levande skapning som jakter på kne. Han skaper bildar med få ord. Sist men ikkje minst har han brukt metaforar, ein samanlikning utan som. «Her kan du kjøpe eit nærmast udødeleg bord» skriv han. Han overfører eigenskapane frå nokon som er udødeleg, til bordet. Det forfattaren prøver å fortelje er at bordet mest sannsynleg ikkje kjem til å bli øydelagt, fordi det er laget av eit maskulint materiale. Metaforar skaper også bildar, og kan si mykje med få ord. Side 1 av 5
I annonsen «Forferdeleg salongbord til sals til høgstbydande» har forfattaren brukt både litterære virkemidlar, gjentaking, metaforar og humor. Dette har han gjort for å vekke interesse hos lesaren, noe som lønte seg i og med at annonsen hans blei uhyre populær. Grunnen til at annonsen hans blei så populær, meiner eg er at han har skrive noe utanom det vanlege, noe kanskje mange synast var morosamt og originalt. Bibliografi: Blichfeldt, Kathinka og Tor Gunnar Heggem (2014). Nye kontekst 8-10, Basisbok. U.st.: Gyldendal Norsk Forlag. Side 2 av 5
Oppgåve B1) Kva skjedde med a leve i augeblikket? Ny teknologi utvikles heile tida, blant anna sosiale medium. Blant unge menneske er det veldig populært å dele med kvarandre på sosiale medium. Deling på Internett har både positive og negative sider. Men kva kan eigentleg deling på sosiale medium føre til? For det fyrste har deling på sosiale medium ført til ein meir samla verden. Vi kan sjå kva folk deler frå mange forskjellige land, og vi kan også kommunisere raskt og lett med andre land. Det er lett å dele nyheiter, hendingar, og bildar med andre. I tillegg har det blitt lettare å kommunisere med venner, familie og kjenningar. Det er lettare å avtale møter, møtesteder og samlingar. Både Instagram, Snapchat og Facebook har tenester som gjer at det er lett å sende ein melding til ein annen eller legge ut informasjon til ein gruppe. For det andre er det morosamt å sjå kva andre gjer i kvardagen og dele med andre kva du gjer i kvardagen. Uansett om dei er kjenningar eller ikkje. Ein kan lage ein blogg og ein kan dele bildar på for eksempel Instagram. Ein kan sjå kva kjendisar deler og kva venner deler, og ein kan blant anna finne fram til nyheiter på ein lettare måte. Alt dette kan ein gjere berre ved eit lite taste trykk, og samstundes kan ein dele dei koselige augeblikka med venner og familie. I kontrast til dette er ein mindre sosial når ein fyrst er med familie og venner. Det er fort gjort å sette seg ned på mobilen om ein ikkje har noko anna å gjere. Då øydelegger ein møta ved å bruke teknologi i staden for å vere sosial. Dessutan har det blitt status å dele kva enn du gjer på Instagram, Snapchat, Facebook også vidare. På sosiale medium framstiller man ofte det perfekte liv, og ein må stoppe opp livet for å ta bildar. Kva skjedde eigentlig med å leve i augeblikket? Side 3 av 5
Før i tida var det ikkje vanleg å måtte dele eit bilde med resten av verda for å ha glede av det du gjer. Akkurat som bildet av Mills reklamen seier ved sidan av. I tillegg er det fort gjort å sitte på mobilen mens ein et. Blant anna vil ein ta bilde av maten og legge det ut på sosiale medium. Ein er meir opptatt av å få likes enn å ete maten ein har fått servert. Før i tida var ikkje det vanleg, då bad ein for maten, og var takknemleg for at ein hadde mat på bordet. Eit anna viktig poeng er at det er lettare å gi ut seg for nokon ein ikkje er. På dei aller fleste sosiale medium er det slik at ein skal skrive inn eit bruker namn eller det originale namnet sitt. Då er det lett for mange å skrive eit anna namn enn sitt eiget, dele bildar av andre enn seg sjølv, og ikkje minst kontakte nokon av vennane, eller ein av familiemedlemmene til den personen ein har gitt seg ut for å vere. Dette er ulovlig, men det er altfor lett for oss å gjere det utan å bli tatt for det. Sist men ikkje minst fører deling på sosiale medium ofte til såkalla hatprat. Diskriminerande, trakasserande og krenkjande ordbruk er lettare å bruke når ein skriv og deler på sosiale medium. Nettmobbing er også eit stort problem når det kjem til deling. Stygge bildar og stygge kommentarar er lettare å sende til andre når ein sitter bak ein skjerm, og er anonym. Ut frå dette har sosiale medium ført til ein samla verden. Det er lettare å kommunisere og dele med andre, og det er lettare å sjå kva folk gjer i kvardagen. Samstundes fører også sosiale medium til at ein er mindre sosial når ein først er med familie og venner, og at ein må stoppe opp livet sitt for å dele ting med andre. I tillegg er det lett for folk å gjere ulovlige ting, som å gi seg ut for å vere ei anna enn det ein eigentlig er. Krenkjande ordbruk og nettmobbing er lett å utføre når ein er anonym. Side 4 av 5
Eg meiner sjølv at sosiale medium er ein bra ting når det kjem til kommunikasjon og deling av bildar. Samstundes meiner eg at sosiale medium er negativt når det opnar meir opp for nettmobbing og hatprat. I tillegg synast eg at Internett har ført til at eg er mindre sosial, og lever mindre i augeblikket. Bibliografi: «Karpe Diem tar oppgjør med «nettroll» - får massiv hets» (2015). http://www.vg.no/rampelys/musikk/norsk-musikk/karpe-diem-tar-oppgjoer-med-nettrollfaar-massiv-hets/a/23556160/ (lasta ned 22.05.2017) Illustrasjonar: «Kommunikasjon». Henta frå: http://www.egmont.com/no/kontakt/kommunikasjonsavdelingen/ (lastet ned 22.05.17) Hei reklamebyrå (25.06.13): Dobbeltsidig annonse om solgangsmotiv. Henta frå: forberedelse til norskeksamen våren 2017. (lasta ned 24.05.17) Side 5 av 5