Referat frå tur til USA januar 2010.

Transkript

1 Referat frå tur til USA januar Norsk Fjordhestsenter har eit godt samarbeid med fjordhestmiljøet i USA. Ein har gjennom mange år hatt kontakt med Phillp Odden om samarbeid og eksport av frosen sæd. I desember i fjor vart det eksportert 17 doser av hingstane Pera Krossen og Uno. I August 2009 hadde vi besøk av ei gruppe på ca. 30 personar frå USA på Norsk Fjordhestsenter. Mange av dei hadde fjordhest, og vi fekk nye kontakter som vi har kontakt med. I prosjektet Fjordhestsemin 2010 har ein i marknadsføringsdelen hatt presentasjon av tilbodet ved seminstasjonen til USA som eit av tiltaka. Nye kontaktar med fjordhestoppdrettarar i USA har gjort at prosjektgruppa beståande av Karl Vie, Jostein Vonheim,Torbjørn Nes Hjelle og Asle Espe vart invitert til å delta på utdanningsforumet og årsmøtet til Norwegian Fjordhorse Registry i Washington D.C.

2 Farmbesøk hos Curtis Pierce. Curtis Pearce er sekretær i den Amerikanske Fjordhestforeninga, og han henta oss ved hotellet torsdag den 14. Januar. Turen frå Washington D.C. til farmen tok 2 timar i bil og gjekk gjennom variert landskap på gode motorvegar. Etter omvisning og lunch på farmen, såg vi på fjordhestane som var tre hingstar, hopper og ungdyr. Hingstane var Ulend, ein grå son etter Erlend og ein raudblakke Wynn etter Fløtren og ein ulsblakk hingst som heitte Bayshore Simen. Hestane gjekk ute heile døgnet på store inngjerda område med opne hus, der hestane kunne søke ly for dårleg vær. Alle hestane vart nøye vurdert og fekk sine kommentarar sett med norske auge. Den hoppa vi likte best var ei ulsblakk hoppe med den norske hingsten Modellen i stamma. Curt Pearse har bestemt seg for å inseminere ho med Perakrossen. Med på turen var og presidenten Dan Watanabe i den Amerikanske Fjordhestforeninga og kona Solveig, og begge imponerte med sine kunnskap om fjordhestslekter.

3 UTDANNINGSFORUMET OG ÅRSMØTET TIL NFHR: Utdanningsforumet kan samanliknast med vårt eige haustmøte i Norges Fjordhestlag, og samlar om lag 100 fjordhestoppdrettarar frå heile USA og Canada. Programmet for forumet var variert og var om blant anna dressurkøyring, farge genetikk, foring, inseminering, norsk og tysk avlspresentasjon og div. emne om helse. Det var og interessant å høyre foredraget til Pat Wolf frå Canada om temjing av hest. Totalt fekk vi fire frå Norge 3 heile timar til disposisjon til å presentere norsk avl. Karl Vie orienterte om utviklinga i den norske fjordhestavlen frå eldre tider fram til i dag. Han synleggjorde korleis typen har forandra seg i forhold til kva fjordhesten har blitt brukt til, og viste at den typen vi avlar i dag er lik hingstane rundt 1900-talet som til dømes Njål og Kåre. Karl Vie informerte og om dei ulike fargane på fjordhest. Jostein Vonheim orienterte om Norsk Fjordhestsenter, eigarforhold, drift, nasjonale og internasjonale oppgåver om hingsteutstillinga, utvida bruksprøve på Nordfjordeid. Asle Espe orienterte om drifta ved seminstasjonen, prosjektet Fjordhestsemin 2010 og om hingstane vi har produsert frosen sæd av og dei vi skal ha i seminteneste Torbjørn Nes Hjelle orienterte om det praktiske og tekniske rundt fersk- og frosen-sæd behandling og produksjon. Han informerte om prøvetakingsregime og om samarbeidet ein har med GENO.

4 Vi hadde møte med Phillp Odden som er importør av den frosne sæden av hingstane Uno og Perakrossen. Han informerte om erfaringane han hadde gjort med myndigheitene ved importen og kva ein må gjere forandringar på. Vi hadde gjennomgang av avtale ved sal av sæd og om oppbevaring hos veterinærklinikk i Wisconsin. Det ser ut til at dei dosane vi har sendt over er tinga på allereie. Phillp Odden var godt fornøgd med presentasjonen vår av dei fire norske hingstane Perakrossen, Uno, Terneprins og Torset blakken. Presentasjonen innheld opplysningar om stamme, bedømmelse, bruksprøver, bilder og resultat til avkom. Phillp hadde ynskje om at vi kunne tilby sæd av ein ulsblakk hingst til den amerikanske marknaden. Ulsblakk er ein populær farge i USA og den linja dei har ulsblakke hestar etter er frå dei norske hingstane Modellen og Montano. Dette er søner av 1.premie hoppa Modella etter Kviten under Monlaug. Årsmøtet til NFHR var organisert på ein annan måte enn det vi forbinde med eit årsmøte i Norge. Når det gjeld val hadde det vore ein nominasjon i forkant av årsmøte, der dei med flest stemmer vart valt inn i styret til foreininga. Det var presentasjon av desse på møtet, og kva saker dei skal arbeide med og kva ansvarsområdet dei har. Ny formann etter Dan Watanabe vart Howard Fiedler, han har tidlegare vore formann i foreininga. H. Fiedler

5 orienterte om statusen for føregåande år og kva planar som låg føre for Det var få innlegg frå årsmøtedeltakarane. Ein god Norges venn er Phil Prichard og om kvelden inviterte han oss ut på middag, etterpå køyrde vi til Washington D.C. Her fekk vi sjå dei mest kjende bygga som The White House, Lincoln Monument og the Capital. På 80 talet var Phil den som hadde ansvaret for the Big Lift, der om lag førti fjordingar blei eksporterte til USA frå Norge. Jon Hegdal var leiar i Norges Fjordhestlag på denne tida, og Phil fortalde kor viktig han var for samarbeidet mellom Norge og USA.

6 MINNESOTA. Søndagen etter årsmøte blei vi inviterte til farmen til Debbie og Lute Ulrich i Minnesota. Avstandane i USA er store og for å nå dit tok vi fly frå Washington D.C. til Chicago og vidare til Wisconsin. Vi reiste i lag med Howard Fidler, leiaren i NFHR og kona Sofie, og hadde ein hyggelig lunch i lag med dei. Dei hadde 23 fjordingar og av dei tre hingstar. Dei hadde berre nytta frosen sæd dei ti siste åra og med godt resultat. Ulrich farmen som vi kom til hadde 9 fjordingar, og blant dei den grå 23 år gamle Erlend. Erlend er ein sterkbygd hingst med eit godt rasepreg, han har føre, men litt korte bein og viste aktive gode rørsler under rytter. Han blir fortsatt brukt i avl på farmen og Debbie har tre hopper som ventar føl etter han til våren. Ho ville at vi skulle vurdere alle dyra og kva norsk hingst som passar dei ulike hoppene. Den hoppa som var av best kvalitet var Fjordgun ei dotter av Felix. Ho var av svært flott type med langlagd kropp og gode rørsler.

7

8 Oppholdet hos Debbie og Lute varte frå søndag kveld til onsdag morgon, og Debbie hadde laga til eit variert program for oppholdet. Vurdering av hestane, korleis manke hesten for å få fram det beste i den. Vi trefte veterinæren som dei nytta på farmen, som hadde planar om å legge inn embryo av den beste hoppa inseminert med Perakrossen på ei surrogathoppe. Vi vart svært godt mottekne og vart innkvarterte i eige husvære i same hus som stallen, og vi fekk god bevertning. Eit populært innslag i besøket var køyring med snøscooter, og dei hadde tre stykke til disposisjon. Vi køyrde i løyper rundt om på den 600 mål store eigedomen. Besøk på ein veterinær klinikk i nærheita av der Debbie Ulrich bur. Dei hadde god erfaring med å legge inn embryo på hoppe og hadde oppnådd gode resultat med det. Der var 20 hopper som dei nytta som surrogat mødre (avdanka travarhopper kjøpt for 200 $ pr. stk.) På klinikken var 6 hingstar klar for tapping og dei hadde mange hopper som skulle inseminerast av di trav oppdrettarar ynskte foling rett etter nytt år. Dette for at avkoma skulle ha beste forutsetningar for å starte i 2 års løpa. Med på besøk hos familien Ulrich var også Dan Watanabe og kona Solveig. Dei kjem til Norge i mai og skal vere til stades på unghestskua i Førde og Breim i tillegg til hingsteutstillinga. Dei har planar om å kjøpe unghingst i Norge. Elles er det om lag ti personar frå USA som har planar om å kome til Norge og hingsteutstillinga. Då har vi klart ei oppgåve å ta oss av dei på ein god måte.