Saksopplysningar: Planframlegget består av: Plankart Føresegner Planprogram Planomtale Konsekvensutgreiing ROS-analyse Fagrapportar

Transkript

1 Saksopplysningar: Geoplan as, 5600 Norheimsund har på vegne av tiltakshavar, Hardangerskifer as, utarbeidd framlegg til detaljreguleringsplan for del av gnr 11, bnr 369 mfl Kvernuri på Sollesnes 5 km nord for Jondal sentrum. Planområde er omlag 329 daa. Planframlegget består av: Plankart Føresegner Planprogram Planomtale Konsekvensutgreiing ROS-analyse Fagrapportar Frå planomtalen: Det har vore teke ut stein på Solesnes sidan 1400-talet. Dette skiferbrotet er truleg det eldste brotet i landet. Det ligg mange historiske spor i område etter tidlagre drift. Historisk har menneske alltid funne ressursar som har vore viktig å utnytte for å kunne overleve og utvikle samfunnet. Hardangerskifer AS har arbeidd i brotet sidan Dei leverar stein til tørrmur i ulike sorteringar, skiferheller og andre produkt av skifer. Dei siste åra har det gått ca vogntog i året tilsvarande tonn med stein til heile landet. Kvart år hentar dei ut ressursar tilsvarande 6 høgdemeter i terrenget. Stein frå Kvernuri blir nytta i store vegprosjekt i form av tørrmurar, mindre murar i samband med bygg og pyntemurar i parkar ol. Murane bidreg til å laga attraktive uteområde og fine vegprosjekt. Alternativ til tørrmurar er ofte betong som er eit energikrevjande produkt og gir større forureining enn å hente ut steinressursar. Målet med planarbeidet er å leggje til rette for ei utviding av dagens natursteinuttak som vil sikre års drift i Kvernuri. Planen vil også være med å sikre lokale arbeidsplassar i fleire tiår framover. Med nedgangstider i oljesektoren og økonomien generelt i samfunnet blir det ekstra viktig å ta vare på stabile lokale arbeidsplassar. Dei siste åra har uttaket av stein vore mellom tusen tonn, med dagens brot har dei stein og skrotdeponi for ca års driftstid. Hardangerskifer AS omsette for vel 30 mill. kronar i fjor og har i dag 15 tilsette. Resultatet på botnlina var i fjor på 4 mill. kronar og dei har gått med overskot dei siste 5 åra. Det nye reguleringsområde inneheld steinverdiar for rundt 1 milliard kroner, dvs. det ligg store framtidige verdiar i det nye feltet. Prøver viser at steinen blir meir spaltbar nedover i feltet, noko som tilseier at dei får ein større produksjon av heller og andre skiferprodukt enn dei har i dag. Dette vil også være med på å auke arbeidsplassar og inntening.

2 Oversiktskart Planområdet og noverande driftsområde

3 Reguleringsplan 2001 Reguleringsendring 2005

4 Planframlegg Planen er i strid med gjeldande reguleringsplanar frå 2001/2005. Det er derfor utarbeidd konsekvensutgreiing. Planprogram var til høyring i samband med varsel om oppstart. Planprogrammet vart vedteke av Jondal kommunestyre sak 014/15. KS-014/15 Vedtak: Med heimel i plan- og bygningslova 4-1 godkjenner Jondal kommunestyre revidert planprogram ( ) for Reguleringsplan for masseuttak på gnr 11, bnr 369 m.fl. -KVERNURI, SOLESNES. Følgjande tillegg må inn i planprogrammet: 1. Trafikk og vegstandard på den kommunale vegen frå fv 550 må vera eit eige utgreiingstema. Det same gjeld om vegen frå Selsvikvegen til Kvernuri framleis skal vere kommunal. Ny tilkomstveg frå sør-vest må vurderast i konsekvensutgreiinga. Frå planprogrammet/konsekvensutgreiing: Tema for konsekvensutgreiing Landskap/estetikk Det skal gjerast ei estetisk landskapsvurdering på grunnlag av digital 3d-modell av området. Alternative drivretningar og fasar av uttaket fram til ressursen er tom skal visualiserast og vurderast. Det må og visast korleis tilbakeføring skal skje. Landskapsvurderinga skal vise korleis landskapet vert transformert og verknaden av dette. Det skal lagast gode illustrasjonar og visualiseringar som syner planområdet i ein kontekst som del av eit større fjordlandskap. Fjernverknad frå sjø må kome tydeleg fram.

5 Kart som viser influensområdet Området sett frå fjorden slik inngrepet er i dag.

6 3D modell som viser deponiområde og ressursområde. Frå KU: Etter kvart som uttaket er avslutta skal området naturleg gro til slik at området blir dekt av vegetasjon. Det er eit krav i føresegnene om revegetering av område som er ferdige. Det skal leggjast finmassar på hyllene i terrenget etter at ressursen er teke ut, som eit tiltak til revegetering av området. Naturområde/biologisk mangfald I dei områda som ikkje er nytta til uttak i dag, er det skog. Fagkyndig konsulent skal kartleggje naturmangfaldet i området og utgreie konsekvensane ved utviding av steinbrotet.

7 Bildet viser plantefeltet i området, som er dominert av gran. Undersøkingar gjort i naturbasen (geocortex.dirnat.no): Det er ikkje registrert utvalde naturtypar i planområdet. Det er ikkje registrert prioriterte arter i planområdet. Verneområde Gullbergnotten ligg utanfor planområdet Det er ikkje registrert heilskapleg kulturlandskap i dette planområdet. Det er ikkje registrert friluftsområde i dette planområdet. Det er ikkje registrert kartlagde friluftsområde i dette planområdet. Det er ikkje registrert artsførekomstar i punkt planområdet. Planområde råkar ikkje INON område. Frå KU: Viser til NNI-rapport 424 for vurdering av konsekvensar for naturmangfald. Konklusjon frå NNI-rapporten: Ut fra vår dokumentasjon av dagens naturforhold i planområdet, konkrete funn av arter og økosystem, der samlet verdi er satt til middels verdi, et omfang som er middels til stort negativt, vurderer vi de samlede negative konsekvenser for terrestrisk naturmangfold i planområdet Kvernuri til nivået middels (til stor) negativ konsekvens. Avbøtende tiltak innebærer at det skal finnes et potensial for å redusere eventuelle negative virkninger ved realisering av det planlagte tiltaket. For mange typer tiltak kan det være vanskelig å finne konkrete avbøtende tiltak som gir slik virkning, mens det i andre situasjoner er lettere å konkretisere realistiske justeringer av direkte tiltak. I forhold til biologisk mangfold er det de store fysiske inngrep og varig tap av livsmiljøer i naturskogen som er det mest negative, dvs. alt naturareal som går tapt i deler av planområdet ved utvidet steinbrudd. Vurdering av hvor det er aktuelt å ta ut ny stein og hvor det er aktuelt å deponere restmasser, viser at en del av planområdet ikke går tapt mht livsmiiljø for planter og dyr. Sparing av delområde har derfor en avbøtende virkning og en viss reduksjon i nivået på negative konsekvenser. Her kan vi forslå at mindre areal, knyttet til store løvtrær som eik og lind, samt deler av S4 der spesielt ospeholtet i sørvest har nøkkelfunksjon for verdifullt biologisk mangfold, samt et bekkedrag i det nedre avsnitt mot riksveien (voksested for rødlistet lav), holdes unna nye inngrep. Ved avsluttet uttak av ettersøkte steinmasser vil det på sikt være avbøtende å revegetere åpne steindeponier, jfr. dagens tilstand i S3, dvs. i det gamle bruddområdet. I et langt tidsperspektiv vil planområdet kunne få en samfunksjon med nærliggende verdifull natur, inkl. naturreservatet Gulbergnottane, og på sikt ha funksjon for en rekke arter av planter og dyr. Friluftsinteresser I planarbeidet vil ein undersøkje bruken av området og kva innverknad utvidinga av steinuttaket vil ha.

8 Frå KU: Dei fleste aktivitetane ligg eit stykke unna planområdet. Men det ligg nokre merka turstiar i randsona av planområdet. Turen opp til Jonahorn går delvis gjennom det nedre hellebrotet til Solenes stein og opp til Jonahorn. Denne vil ikkje vere påverka av planen, det blir i så fall utsikten som blir endra. Skogen vil forsvinne midlertidig i området for steinuttak og deponiområdet. Tiltaket vil ikkje få vesentlige konsekvensar for friluftslivet i området. Det er ingen stiar som direkte går i sjølve brotet på grunn av anleggstrafikken og HMS. Dei flotte turområda ligg lenger opp i høgda enn brotet. Utvidinga vil skje mot fylkesvegen. For cruise- og båtturistar kan det vere negativt for nokon at opplevinga av landskapet frå fjorden blir endra. Omdisponering LNF Det er skog i delar av reguleringsområdet. Fagkyndig konsulent gjer ein vurdering på konsekvensar for skogsdrifta i samband med regulering. Frå KU: Skogen slik den står i dag vil forsvinne i området for steinuttak og deponiområdet. Tiltaket vil ikkje få vesentlige konsekvensar for skogressursane på eigedomen. Steinressursen gir mykje høgare avkastning enn det skogen evt. vil gi. Dersom granskogen blei planta like etter krigen, så vil denne vere hogstmoden mellom 2030 og 2085 (gran blir hogstmoden etter år). Området skal revegeterast med naturleg vegetasjon. Det er ikkje aktuelt å planta ny skog for skogsdrift i dette området. Området vil i lang tid bestå av lauvskog, så kjem det bartre på sikt. Grunneigarane har ikkje tenkt å drive skogbruk i dette området. Området vil vere eit driftsområde for steinuttak i år fram i tid avhengig av mengde ressurs og tilgjengeleg skrotdeponi. Kulturhistorie Helleura på Solesnes er vurdert som eit verdifullt område som fortel noko om historia til hellebrotet. Denne må dokumenterast og vurderast i samband med KU. KU skal vise konsekvensane av ny reguleringsplan og området rundt. KU skal greie ut og dokumentere korleis kulturminnet kan takast vare på. Smie

9 Kart som viser registrering av kulturminner i området Forslag til avbøtande tiltak. Kulturminna: smie, skantebu, to-planskryss blir teke vare på i reguleringsplan. Drifta tek omsyn til dette området. Ureining Fagkyndig konsulent skal vurdere forureining, utslepp og avrenning til sjø ved drift av steintaket. Støy og steinstøv må utgreiast. Frå KU: Støy Det er ikkje nødvendig med støyreduserande tiltak, jf. støyrapporten. Vidare drift i feltet vil ikkje råka dei nærmaste bustadhusa. Luftforureining Tiltaket vil medføre spreiing av støv til omgjevnadene. Spregningsarbeid, omlasting og bearbeiding av stein vil medføre støvflukt. Omfanget på støvsituasjonen er ver-avhengig. Det ligg forslag i rapporten til avbøtande tiltak. Avrenning Konklusjon frå rapporten for avrenning seier følgjande: Etter den planlagde utvidinga av steinbrotet vil aktiviteten i steinbrotet vere den same, men uttak og deponering flytter seg i nordleg retning nærare fjorden. Aktiviteten i steinbrotet vil såleis flytte seg lenger vekk frå naturvernområdet sør for steinbrotet og dei næraste grunnvassbrønnane som ligg om lag 1,3 km søraust for dagens uttaksområde. Basert på ei samla vurdering er den planlagde utvidinga av steinbrotet ikkje vurdert til å medføre negative konsekvensar for vasskvaliteten verken i hovedresipienten, naturvernområdet eller grunnvatnet der dette blir utnytta, og heller ikkje medføre endringar i grunnvasstanden i området rundt steinbrotet. Skred: Det må gjerast utgreiingar i rassikring for dei vegfarande si ferdsle på fylkesvegen. Frå KU: For deponiområdet, så er det strenge krav i driftsplanen med omsyn til skred. Viser til Direktoratet for mineralforvaltning sin driftsplanveileder. Deponiområda blir sikra med murar og vollar nedst og fyllingsvinkel skal ikkje overstige skredvinkel, jf. rettleiar. Forslag til avbøtande tiltak

10 Ved sprenging ned mot slutten av ressursen, så vil fylkesvegen måtte stengast i korte periodar når sprenging føregår. Det blir korte stop maksimum 2 gonger for dagen. Samferdsle Kor skal tilkomsten vere og konsekvensane dette vil få for planen. Frå KU: Med ny reguleringsplan, så vil bruken av den kommunale vegen frå aktiviteten til Hardangerskifer AS vere den same som i dag. Alternativ vegtrase frå sør-vest Bakgrunnen for å vurdere ein alternativ trase, er breidda på Fv. 550 frå eksisterande kryss og mot Jondal. Denne er smal og befolkninga oppfattar dette som trafikkfarleg og belastande. I følgje trafikkteljinga til Statens vegvesen ligg ÅDT forbi dette strekket på 400 ÅDT (2014). Til samanlikning er talet på ÅDT i Jondal sentrum på mellom ÅDT (2014). Sjølv om trafikkmengda forbi Solesnes opplevast som mykje trafikk, så er 400 ÅDT vurdert som ein liten trafikkmengde. I 2008 var det ei synfaring mellom Jondal kommune og fylkesmannen ang. ny tilkomst til Kvernuri vest for brotet. Denne vegtraseen gjekk inn i Gullbergnotten naturreservat. Fylkesmannen var da strekt kritisk til dei estetiske følgjene som endå ein veg opp langs dette landskapet ville føre med seg. Kartlegging av ressurs For KU skal det liggja til grunn ein kartlegging av totalressursen i reguleringsområdet. Det skal gjerast greie for kor mykje massar som skal takast ut av området, kva for kvalitet massane har, kva massane skal nyttast til og gi eit tidsperspektiv for uttaket. 0-alternativet der drifta av steintaket ikkje vert utvida og fortsett med dei areala dei disponerer i dag, skal og vurderast i KU. Frå KU: Med dagens brot har dei stein og skrotdeponi for ca års driftstid. Etter dette forsvinn grunnlaget for å drive verksemd i brotet og 15 årsverk forsvinn. Med utviding av reguleringsplanen vil driftstida bli utvida med år. Område for uttak av steinressurs i ny reguleringsplan inneheld steinverdiar for rundt 1 milliard kroner. FRÅ KU: VURDERING AV KONSEVENSAR OPPSUMMERING 14.1 Konsekvens Positiv verdi: Tiltaket vil ha positiv verdi for utnytting av steinressursen og sysselsetting. Vidare drift gjer at det vil vere 15 arbeidsplassar ca år fram i tid. Dette tiltaket betyr 15 arbeidsplassar i Jondal kommune som består av 1100 innbyggjarar, av desse er ca. 410 sysselsette. Dvs. at Hardangerskifer står for 3,7 % av arbeidsplassane i Jondal. Kva er konsekvensen for arbeidsplassar og verdiar dersom ein må stoppe drift i Kvernuri om ca. 10 år. Dette blir til slut ein vurdering av arbeidsplassar og verdiskapning opp mot bevaring av landskap. Vi høyrer stadig at folk synast det er kjekt å sjå igjen i landskapet at det føregår ein verdiskapning, både i produksjon av skifer og frukt. Teikn på aktivitet kan for nokon vere ein interessant oppleving på lik linje med opplevinga av vakker natur. Ikkje konsekvens: Området for steinbrot er lite brukt som friluftsområde. Det er ein tursti som går langs kanten av brotet, men denne blir ikkje påverka av det nye brotet. Støy: Det er ikkje nødvendig med skredreduserande tiltak, vidare drift i feltet vil ikkje råka dei nærmaste bustadhusa. Luftforureining: Tiltaket vil medføre spreiing av støv til omgjevnadene. Spregningsarbeid, omlasting og bearbeiding av stein vil føre til støvflukt. Omfanget vil vere vêravhengig. Det ligg forslag i rapporten til avbøtande tiltak. Avrenning: Basert på ei samla vurdering er den planlagde utvidinga av steinbrotet ikkje vurdert til å medføre negative konsekvensar for vasskvaliteten verken i hovedresipienten, naturvernområdet eller grunnvatnet der dette blir utnytta, og heller ikkje medføre endringar i grunnvasstanden i området rundt steinbrotet. Skred : måten ressursen skal hentast ut på gjer at skredfaren i dette området blir mindre enn det er i dag. I deponi området må dei som driv med deponi av massar følgje dei krava som ligg i driftsplanen til skredvinkel av deponimassar. Det er ikkje vurdert at desse område blir skredutsett.

11 Samferdsle: kryss til Fv550 skal ikkje endrast og det skal ikkje byggast ny avkøyrsle til Fv550. Standarden på eksisterande kommunal veg opp til Kvernuri er ikkje i vesentleg dårleg stand, trafikkmengd vil ikkje auka som konsekvens av reguleringsplanen. Alternativ vegtrase er vurdert som ein stor negativ verdi og er ikkje ein del av reguleringsplanen. Geoplan AS 60 Konsekvensutgreiing Kvernuri, Solesnes, Jondal kommune Liten negativ verdi: Kulturhistoria er dokumentert og teke vare på i form av foto, kartlegging og registrering i felt og intervju av eldre som har jobba i brotet. Gjennom denne prosessen har ein bestemt seg for å ta vare på smia, skantebua og ein planfri kryssing for dragarveg. Gjennom dette arbeidet er kulturhistoria ivareteke sjølv om nokre av dei fysiske spora i Kvernuri går tapt. Det finst andre brot i nærleiken som også har liknande spor etter historisk drift av steinbrot. Skogbruksinteresser vil i liten grad bli påverka av tiltaket. Middels til stor negativ verdi: Landskapet vil verta endra/påverka av drift i steinbrotet, men med krav om revegetering av områda der ressursen er henta ut vil området på sikt gro til og aktiviteten vil ikkje verta så synleg i landskapet. Målet til Hardangerskifer as er at det ikkje skal vere meir grått som er synleg enn det er i dag når dei går inn i nytt område. Planframlegget inneheld detaljerte vurderingar av ulike tema i konsekvensutgreiinga som byggjer på fagrapportane. Saksopplysningane er ikkje fullstendige og for detaljar vert det vist til saksdokumenta. Vurdering: Utviding av steinbrotet medfører at drifta kan vidareførast på dagens nivå i år. Dette må sjåast som ein positiv gevinst for samfunnet og vil oppretthalde 15 viktige arbeidsplasser i kommunen. Dei positve verknadene må vurderast opp mot dei negatve verknadene for landskap/estetikk, naturmangfald og kulturhistorie. Avbøtande tiltak vil i noko grad kunne redusere dei negative verknaden av planen. Konsekvensutgreiing er ei krevjande øving der mange omfattande tema skal utgreiast og verdisetjast. Til slutt skal alle konsekvensane for alle tema samanstillast, og ein vil då få fram dei samla konsekvensane tiltaket vil ha. Naboar, høyringsinstansar og andre partar kan no sjå dei konkrete løysingane som er planlagt og kva vurderingar som ligg bak, og det er høve til å gje uttale til planen. Planframlegget inneheld informasjon og opplysningar i samsvar med plan- og bygningslova og kan leggjast ut til offentleg ettersyn og sendast på høyring.

12