L-Ewwel Óadd tar-randan

Transkript

1 L-Ewwel Óadd tar-randan Qari I Alla je les lil Noè mid-dulluvju u jag mel patt mieg u. Qari mill-tieb tal-ìenesi Ìen 9, Alla kellem lil Noè u lil uliedu mieg u u qalilhom: 9 «Arawni, hawn jien se nag mel il-patt tieg i mag kom u ma nisilkom warajkom; 10 ma kull liqa ajja li hemm mag kom, mat-tjur u mal-bhejjem, ma kull bhima selva a li hemm mag kom, u mal-bhejjem kollha li ar u mag kom mill-arka. 11 Jien nag mel il-patt tieg i mag kom, li qatt iωjed ma jinqered, ebda la am aj, bl-ilmijiet tad-dilluvju; u qatt iωjed ma jkun hemm dilluvju biex i arbat l-art.» 12 U Ωied jg id Alla: «Dan ikun is-sinjal tal-patt li jien qieg ed nag mel bejni u bejnkom, u bejn kull liqa ajja li hemm mag kom, g all- enerazzjonijiet kollha g al dejjem. 13 Inqieg ed il-qaws tieg i fis-s ab, u jkun sinjal tal-patt bejni u bejn l-art. 14 Meta ni ma s-s ab fuq l-art u tfe il-qawsalla fis-s ab, 15 jien niftakar fil-patt bejni u bejnkom u bejn kull ru ajja f kull la am; u ma jkunx hemm iωjed l-ilma tad-dilluvju biex jeqred kull la am aj.» Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 79

2 Qari g all-ódud - ena B alm Responsorjali alm 24 (25), 4-5ab.6-7bç.8-9 Rl. (10): Il-mog dijiet tal-mulej kollhom tjieba u fedeltà 4 Triqatek, Mulej, g arrafni, il-mog dijiet tieg ek g allimni. 5 Mexxini fis-sewwa tieg ek u g allimni, g ax int Alla tas-salvazzjoni tieg i. Rl. 6 Ftakar fil- niena u t-tjieba tieg ek, g ax huma minn dejjem, Mulej. 7 Inti tajjeb, Mulej; ftakar fija skont it-tjieba tieg ek. Rl. 8 Tajjeb u sewwa l-mulej; g alhekk juri triqtu lill- atja. 9 Imexxi l-imsejkna fis-sewwa, jg allem lill-fqajrin it-triq tieg u. Rl. 80

3 L-Ewwel Óadd tar-randan Qari II L-ilma tal-mag mudija jsalva lilkom ukoll. Qari mill-ewwel Ittra ta an Pietru Appostlu 1 Piet 3, G eωieω, 18 ristu wkoll miet darba g al dejjem min abba d-dnubiet; hu li kien ust, miet g all-in usti biex iressaqkom lejn Alla; kien mog ti l-mewt fil- isem, imma a l- ajja fl-ispirtu, 19 li bih mar ixandar is-salvazzjoni lill-erwie li kienu mag luqa fil- abs. 20 Dawn kienu l-erwie ta dawk li darba ma ridux jisimg u, meta Alla qag ad jistenna bis-sabar fiω-ωmien li Noè kien jibni l-arka. Ftit, ji ifieri tmienja biss, salvaw bis-sa a tal-ilma. 21 Dan l-ilma huwa tixbiha tal-mag mudija, li issa ssalva lilkom ukoll. Mhux g ax tnaddaf il- mie tal- isem, imma g ax hi talba lil Alla ier a minn kuxjenza safja bis-sa a tal-qawmien ta Ìesù ristu, 22 li tela s-sema u qieg ed fuq il-lemin ta Alla u g andu ta tu s-etg at u l-qawwiet tal-an li. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla Akklamakzzjoni qabel l-evan elju Glorja u tif ir lilek, ristu! Il-bniedem mhux bil- obω biss jg ix, iωda b kull kelma li to ro minn fomm Alla. Rl. Glorja u tif ir lilek, ristu! Mt 4, 4b 81

4 Qari g all-ódud - ena B Evan elju ien im arrab mix-xitan, u l-an li kienu jaqduh. Qari mill-evan elju skont an Mark Mk 1, F dak iω-ωmien, 12 l-ispirtu are lil Ìesù fid-deωert. 13 U baqa fid-deωert erbg in jum, ji arrab mix-xitan. ien jg ix mal-bhejjem selva i, u kienu jaqduh l-an li. 14 Wara li arrestaw lil Ìwanni, Ìesù mar il -Galilija jxandar l-evan elju ta Alla 15 u jg id: «IΩ-Ωmien huwa mitmum, u s-altna ta Alla waslet; indmu u emmnu fl-evan elju.» Il-elma tal-mulej Rl. Tif ir lilek ristu 82

5 It-Tieni Óadd tar-randan Qari I Is-sagrifiççju ta missierna Abraham. Qari mill-tieb tal-ìenesi Ìen 22, 1-2.9a F dak iω-ωmien, 1 Alla ried i arrab lil Abraham u qallu: «Abraham!» U hu wie bu: «Hawn jien!» 2 U qallu: «Aqbad lil ibnek il-wa dieni, li inti t obb, lil IΩakk; u mur lejn l-art ta Morija, u hemm offrih b sagrifiççju tal- ruq fuq wa da mill-g oljiet li jien se ng idlek.» 9 U waslu fil-post li kien semmielu Alla. 10 U Abraham medd idu u qabad is-sikkina biex joqtol lil ibnu. 11 U sejja lu l-an lu tal-mulej mis-smewwiet u qallu: «Abraham, Abraham!» U dan wie bu: «Hawn jien.» U qallu: 12 «La tmiddx idek fuq iω-ωag Ωug u tag millu ebda sara; g ax issa naf li inti tibωa minn Alla, u ma ça adtnix minn ibnek il-wa dieni.» 13 U Abraham rafa g ajnejh, ta arsa madwaru, u ra muntun warajh maqbud minn qrunu fil-frieg i. U Abraham mar u qabad il-muntun, u offrieh b sagrifiççju tal- ruq minflok ibnu. 15 U g at-tieni darba l-an lu tal-mulej sejja lil Abraham mis-smewwiet 16 u qallu: «Na lef fuq ru i - oraklu tal-mulej - la darba int g amilt a a b al din, u ma ça adtnix minn ibnek il-wa dieni, 17 jien imbierkek Ωgur u nkattarlek sewwa lil nislek b all-kwiekeb tas-sema u b ar-ramel f xatt il-ba ar; u nislek g ad jiret bwieb l-g edewwa tieg u. 18 U jitbierku b nislek il- nus kollha tal-art talli smajt minn kelmti.» Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 83

6 Qari g all-ódud - ena B alm Responsorjali Rl. (9): Jien nimxi quddiem il-mulej f art il- ajjin alm 115 (116), Bqajt nemmen, imqar meta g edt: «Jien imdejjaq afna!» 15 G aωiωa f g ajnejn il-mulej hi l-mewt tal- bieb tieg u. Rl. 16 Iva, Mulej, jien qaddej tieg ek, jien qaddej tieg ek, bin il-qaddejja tieg ek. Int allejtli l-irbit tieg i. 17 Lilek noffri sagrifiççju ta radd il- ajr, u isem il-mulej insejja. Rl. 18 Intemm lill-mulej il-weg diet tieg i, quddiem il-poplu tieg u kollu, 19 fil-btie i ta dar il-mulej, o nofsok, Ìerusalemm! Rl. 84

7 It-Tieni Óadd tar-randan Qari II Alla lanqas lil ibnu stess ma afirha. Qari mill-ittra ta an Pawl Appostlu lir-rumani Rum 8, 31b-34 Óuti, 31 jekk Alla hu mag na min jista jkun kontra tag na? 32 Hu, li lanqas lil Ibnu stess ma afirha, imma tah g alina lkoll, kif ma jag tiniex ukoll kollox mieg u? 33 Min se jakkuωa l-mag Ωulin ta Alla? Alla stess hu dak li ji ustifikahom. 34 Min se jikkundannahom? ristu Ìesù li miet, jew a jar, li qam mill-imwiet, jinsab fuq il-lemin ta Alla, hu li jid ol g alina. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla Akklamazzjoni qabel l-evan elju Glorja u tif ir lilek, ristu! Minn os-s aba kollha dawl instama le en il-missier jg id: «Dan hu Ibni l-g aωiω, li fih sibt l-g axqa tieg i, isimg u lilu.» Rl. Glorja u tif ir lilek, ristu! ara Mk 9, 7 85

8 Qari g all-ódud - ena B Evan elju Dan hu Ibni l-g aωiω. Qari mill-evan elju skont an Mark Mk 9, 2-10 F dak iω-ωmien, 2 Ìesù a mieg u lil Pietru u lil Ìakbu u lil Ìwanni, tellag hom we idhom fuq muntanja g olja, u tbiddel quddiemhom. 3 Ilbiesu sar abjad u jg ammex b dija tal-g a eb: ebda assiel fid-dinja ma jista j ib il- wejje bojod daqshekk. 4 U dehrilhom Elija ma Mosè, jitkellmu ma Ìesù. 5 Qabad Pietru u qal lil Ìesù: «Mg allem, kemm hu sew li a na hawn! Óa ntellg u tliet tined, wa da g alik, wa da g al Mosè, u wa da g al Elija.» 6 Dan qalu g ax ma kienx jaf x jaqbad jg id bil-biωa kbir li waqa fuqhom. 7 Imbag ad iet s aba u g attiethom, u minn os-s aba nstama le en jg id: «Dan hu Ibni l-g aωiω, isimg u lilu.» 8 Minnufih taw arsa madwarhom, u ma raw lil add iωjed mag hom lief lil Ìesù wa du. 9 Huma u neωlin minn fuq il-muntanja, tahom ordni biex ma jitkellmu ma add fuq li kienu raw qabel ma Bin il-bniedem ikun qam mill-imwiet. 10 Huma Ωammew kollox mo bi, iωda bdew jistaqsu lil xulxin x kien ifisser tqum mill-imwiet. Il-elma tal-mulej Rl. Tif ir lilek ristu 86

9 It-Tielet Óadd tar-randan Qari I Il-Li i ng atat permezz ta Mosè. Qari mill-tieb tal-eωodu EΩ 20, 1-17 F dak iω-ωmien, 1 Alla tkellem u qal dan kollu lill-poplu: 2 «Jiena hu l-mulej, Alla tieg ek, li ri tek mill-art tal-e ittu, minn dar il-jasar. 3 Ma jkollokx allat o ra g ajri. 4 La tag milx g alik suriet minquxa u ebda xbieha ta ebda a a li hemm fl-g oli tas-sema, jew isfel fl-art, jew fil-ba ar ta t l-art. 5 La tmilx quddiemhom: la tadurahomx g aliex jiena hu l-mulej Alla tieg ek, Alla g ajjur, li npatti l- aωen tal-missirijiet fuq l-ulied sat-tielet u r-raba enerazzjoni lil dawk li jobog duni; 6 imma nag der sal-elf nisel lil min i obbni u jωomm il-kmadamenti tieg i. 7 La ssemmix l-isem tal-mulej, Alla tieg ek, fix-xejn: g aliex lil min isemmi l-isem tieg u fix-xejn, il-mulej ma j allihx bla kastig. 8 Ftakar f jum is-ibt u qaddsu. 9 itt ijiem ta dem u tag mel kull ma g andek tag mel; 10 imma s-seba jum hu jum il-mistrie f ie il-mulej, Alla tieg ek. Dan il-jum ma tag mel ebda xog ol, int, ibnek, il-qaddej u l-qaddejja tieg ek, il-bhejjem tieg ek, u l-barrani li jkun ewwa bwiebek. 11 G ax f sitt ijiem il-mulej g amel is-smewwiet u l-art; il-ba ar u kull ma hemm fihom, u strie fis-seba jum. G alhekk il-mulej bierek is-seba jum u qaddsu. 87

10 Qari g all-ódud - ena B 12 We a lil missierek u lil ommok, sabiex jitkattru jiemek fuq l-art li l-mulej, Alla tieg ek, jag tik. 13 La toqtolx. 14 La tag milx adulterju. 15 La tisraqx. 16 La tag tix xhieda giddieba kontra g ajrek. 17 La tixtieqx dar g ajrek: la tixtieqx il-mara ta g ajrek, il-qaddej jew il-qaddejja tieg u, l-g o ol jew il- mar tieg u, u xejn minn kull ma g andu g ajrek.» Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 88

11 It-Tielet Óadd tar-randan Jew il-forma l-qasira Qari I Il-Li i ng atat permezz ta Mosè. Qari mill-tieb tal-eωodu EΩ 20, F dak iω-ωmien, 1 Alla tkellem u qal dan kollu lill-poplu: 2 «Jiena hu l-mulej, Alla tieg ek, li ri tek mill-art tal-e ittu, minn dar il-jasar. 3 Ma jkollokx allat o ra g ajri. 7 La ssemmix l-isem tal-mulej, Alla tieg ek, fix-xejn: g aliex lil min isemmi l-isem tieg u fix-xejn, il-mulej ma j allihx bla kastig. 8 Ftakar f jum is-ibt u qaddsu. 12 We a lil missierek u lil ommok, sabiex jitkattru jiemek fuq l-art li l-mulej, Alla tieg ek, jag tik. 13 La toqtolx. 14 La tag milx adulterju. 15 La tisraqx. 16 La tag tix xhieda giddieba kontra g ajrek. 17 La tixtieqx dar g ajrek: la tixtieqx il-mara ta g ajrek, il-qaddej jew il-qaddejja tieg u, l-g o ol jew il- mar tieg u, u xejn minn kull ma g andu g ajrek.» Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 89

12 Qari g all-ódud - ena B alm Responsorjali alm 18 (19), Rl. (Ìw 6, 68ç): Mulej, int g andek il-kliem tal- ajja ta dejjem 8 Il-li i tal-mulej perfetta, u tag ti l- ajja; ix-xhieda tal-mulej hi sewwa, u tg allem lil min ma jafx. Rl. 9 Il-preçetti tal-mulej dritti, u jferr u l-qalb; il-kmadament tal-mulej safi, u jdawwal l-g ajnejn. Rl. 10 Il-biΩa tal-mulej sinçier, u jibqa g al dejjem; il- udizzji tal-mulej sewwa, u mseddqa g al kollox. Rl. 11 Huma eg ΩeΩ mid-deheb, mid-deheb l-aktar fin, o la mill-g asel u mill-qtar tax-xehda. Rl. 90

13 It-Tielet Óadd tar-randan Qari II A na nxandru l ristu msallab. Qari mill-ewwel ittra ta an Pawl Appostlu lill-orintin 1 or 1, Óuti, 22 il-lhud jitolbu s-sinjali, u l-griegi jfittxu l-g erf, 23 imma a na nxandru l ristu msallab, skandlu g al-lhud u bluha g all-griegi; 24 iωda g al dawk li huma msej in, sew Lhud sew Griegi, ristu huwa l-qawwa ta Alla u l-g erf ta Alla. 25 G ax il-bluha ta Alla hija g arfa iktar mill-bnedmin, u d-dg ufija ta Alla hija aqwa mill-bnedmin. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla Akklamazzjoni qabel l-evan elju Glorja u tif ir lilek, ristu! Alla hekk abb lid-dinja li ta lil Ibnu l-wa dieni, biex kull min jemmen fih ikollu l- ajja ta dejjem. Rl. Glorja u tif ir lilek, ristu! Ìw 3, 16 91

14 Qari g all-ódud - ena B Evan elju Óottu dan it-tempju, u fi tlitt ijiem ner a ntellg u. Qari mill-evan elju skont an Ìwann Ìw 2, ien qorob l-g id tal-lhud, u Ìesù tela Ìerusalemm. 14 Fit-tempju sab min qieg ed ibig barrin, nag a u amiem, u min kien bilqieg da jsarraf il-flus. 15 G amel sawt mill- bula, u keççiehom ilkoll il barra mit-tempju, bin-nag a u l-barrin tag hom; xerred il-flus ta dawk li kien jsarrfu, u qalbilhom l-imwejjed. 16 U lill-bejjieg a tal- amiem qalilhom: «Warrbu dawn minn hawn, u dar Missieri tag mluhiex dar tan-negozju!» 17 Id-dixxipli ftakru f dak li kien hemm miktub fl-iskrittura: «Il- e a g al darek fnietni.» 18 Imbag ad il-lhud qabdu u qalulu: «X sinjal se turina li inti tista tag mel dan?» 19 Ìesù we ibhom: «Óottu dan it-tempju, u fi tlitt ijiem jien ner a ntellg u.» 20 G alhekk il-lhud qalulu: «Dan it-tempju a sitta u erbg in sena biex inbena, u int se ttellg u fi tlitt ijiem?» 21 IΩda hu tkellem fuq it-tempju tal- isem tieg u. 22 Meta mbag ad qam mill-imwiet, id-dixxipli tieg u ftakru f dak li kien qal, u emmnu fl-iskrittura u fil-kliem li kien qal Ìesù. 23 Waqt li kien Ìerusalemm g all-festa tal-g id, kien hemm afna li emmnu f ismu billi raw is-sinjali li kien jag mel. 24 Imma Ìesù, min-na a tieg u, ma kienx jafda fihom, g ax hu kien jaf lil kul add 25 u ma kellux bωonn min jag tih xhieda fuq il-bniedem, g ax hu stess kien jaf x hemm fil-bniedem. Il-elma tal-mulej Rl. Tif ir lilek ristu 92

15 Ir-Raba Óadd tar-randan Qari I Il-jasar u l- elsien tal-poplu huma sinjal tal-korla u l- niena tal-mulej. 2 ron 36, Qari mit-tieni tieb tal-ronaki F dak iω-ωmien, 14 il-kbarat kollha tal-qassisin u l-poplu komplew jidinbu u jag mlu l-qωiωijiet kollha tal- nus, u ni su t-tempju tal-mulej li hu kien qaddes f Ìerusalemm. 15 U billi ietu asra mill-poplu tieg u, u mill-g amara tieg u, il-mulej, Alla ta missirijiethom, kien ta sikwit jibg at iwiddibhom bil-messa iera tieg u. 16 IΩda huma kienu jiddie ku bil-mibg utin tieg u, imaqdru kliemu, u jkasbru l-profeti tieg u, sa ma sa net il-korla tal-mulej g all-poplu tieg u, hekk li ma setg ux je ilsuha aktar. 19 U arqulhom it-tempju ta Alla, arrfu s-swar ta Ìerusalemm, taw in-nar lill-palazzi kollha tag ha, u hekk qerdulha kull ma kellha prezzjuω. 20 U dawk li elsu mill-qerda tax-xabla, Nabukodonosor eωiljahom lejn il-babilonja, u baqg u su etti g alih u g al uliedu, sa ma ew ja kmu fuqhom il-persjani. 21 Hekk se dak li qal Alla b fomm Ìeremija: «akemm tgawdi l-art il-mistrie ta ibtijietha, ma tin adimx l-art iω-ωmien kollu tal- erba tag ha, sa ma jg addu sebg in sena.» 93

16 Qari g all-ódud - ena B 22 Fl-ewwel sena ta Çiru, sultan tal-persja, biex isse il-kelma tal-mulej li kienet intqalet b fomm Ìeremija, il-mulej qanqal lil Çiru, sultan tal-persja, u dan xandar proklama fis-saltna tieg u kollha, sa ansitra bil-miktub, li kienet tg id: 23 «Dan jg id Çiru sultan tal-persja: Il-Mulej, Alla tas-sema, tani f idejja s-saltniet kollha talart, u hu qabbadni nibnilu tempju f Ìerusalemm, li hi f Ìuda. ull min minnkom hu mill-poplu tieg u, a jkun il-mulej mieg u, u jitla.» Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla alm Responsorjali Rl. (6a): Je illi lsieni mas-saqaf ta alqi, jekk ma niftakarx fik, Ìerusalemm! 136 (137), F xatt ix-xmajjar ta Babilonja, hemm qg adna bilqieg da u bkejna, a na u niftakru f ijon. 2 Mas-si ar tal-luq tag ha, dendilna ç-çetri tag na. Rl. 3 G ax hemm, dawk li ijassruna, talbuna ng annulhom xi g anja; dawk li hemm g akksuna stennew minna g ana ta fer : «G annulna mill-g ana ta ijon.» Rl. 94

17 Ir-Raba Óadd tar-randan 4 if nistg u ng annu l-g ana tal-mulej f art barranija? 5 Tibbiesli idi l-leminija, jekk qatt ninsa lilek, Ìerusalemm! Rl. 6 Je illi lsieni mas-saqaf ta alqi, jekk ma niftakarx fik, jekk ma nωommx il Ìerusalemm il fuq minn kull fer tieg i! Rl. Qari II ontu mejta min abba fid-dnubiet, u bi grazzja intom salvi. Qari mill-ittra ta an Pawl Appostlu lill-efesin Ef 2, 4-10 Óuti, 4 Alla, g ani fil- niena tieg u, bis-sa a tal-im abba kbira li biha abbna, 5 meta a na konna mejta min abba fi dnubietna, tana ajja dida flimkien ma ristu - bi grazzja intom salvi. 6 Qajjimna mieg u u qeg edna fis-smewwiet ma ristu Ìesù, 7 biex juri fiω-ωminijiet li ejjin l-g ana bla qjies tal-grazzja tieg u bit-tjieba li wera mag na fi ristu Ìesù. 8 Intom salvi bil-grazzja, permezz tal-fidi; u dan mhux bis-sa a tag kom, imma b don ta Alla; 9 mhux bl-opri, biex add ma jifta ar. 10 A na olqien tieg u, ma luqa fi ristu Ìesù biex nag mlu l-opri tajba li Alla ejjielna minn qabel li g andna nag mlu. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 95

18 Qari g all-ódud - ena B Akklamazzjoni qabel l-evan elju Glorja u tif ir lilek, ristu! Alla hekk abb lid-dinja li ta lil Ibnu l-wa dieni, biex kull min jemmen fih ikollu l- ajja ta dejjem. Rl. Glorja u tif ir lilek, ristu! Ìw 3, 16 Evan elju Alla bag at lil Ibnu fid-dinja biex bih hija ssalva. Qari mill-evan elju skont an Ìwann Ìw 3, F dak iω-ωmien, Ìesù qal lil Nikodemu: 14 «if Mosè rafa s-serp fid-deωert, hekk je tie li jkun merfug Bin il-bniedem, 15 biex kull min jemmen fih ikollu l- ajja ta dejjem. 16 G ax Alla hekk abb lid-dinja li ta lil Ibnu l-wa dieni, biex kull min jemmen fih ma jintilifx, iωda jkollu l- ajja ta dejjem. 17 G ax Alla ma bag atx lil Ibnu fid-dinja biex jag mel aqq mid-dinja, imma biex id-dinja ssalva permezz tieg u. 18 Min jemmen fih ma jkunx ikkundannat; iωda min ma jemminx huwa a kkundannat, g ax ma emminx fl-isem tal-iben il-wa dieni ta Alla. 19 U l- udizzju huwa dan: li d-dawl ie fid-dinja, imma l-bnedmin abbew id-dlam aktar mid-dawl, g ax l-g emil tag hom kien aωin. 20 G ax kull min jag mel il- aωen jobg od id-dawl, u ma jersaqx lejn id-dawl, biex g emilu ma jinkixifx. 21 Imma min jag mel is-sewwa jersaq lejn id-dawl, biex juri li hemm Alla f g emilu.» Il-elma tal-mulej Rl. Tif ir lilek ristu 96

19 Il-Óames Óadd tar-randan Qari I Nag mel patt did, u l- tijiet ma niftakarhomx iωjed. Qari mill-tieb tal-profeta Ìeremija Ìer 31, Araw, g ad ji i Ωmien, oraklu tal-mulej, meta jien nag mel patt did ma dar IΩrael u dar Ìuda; 32 mhux b all-patt li g amilt ma missirijiethom fiω-ωmien meta qbadthom minn idejhom biex ri thom mill-art tal-e ittu, il-patt tieg i li huma kisru, g alkemm jien kont l-g arus tag hom, oraklu tal-mulej. 33 Imma dan ikun il-patt li g ad nag mel ma dar IΩrael wara dawk il-jiem, oraklu tal-mulej. Inqieg ed il-li i tieg i fosthom u niktibha f qalbhom; u jiena nkun Alla tag hom, u huma jkunu l-poplu tieg i. 34 Ma jg allmux iωjed lil xulxin, u add ma jg id lil uh: «Ag raf il-mulej», g aliex ilkoll kemm huma jkunu jafuni, miω-ωg ir sal-kbir, oraklu tal-mulej. G ax jien na frilhom Ωunithom, u tijiethom ma niftakarhomx aktar. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 97

20 Qari g all-ódud - ena B alm Responsorjali Rl. (12a): O loq fija qalb safja, o Alla alm 50 (51), Ikollok niena minni, o Alla, fi tjubitek; fil-kobor tal- niena tieg ek assar tijieti. 4 A silni kollni mill- tija tieg i; naddafni mid-dnub tieg i. Rl. 12 O loq fija qalb safja, o Alla, u spirtu qawwi edded fija. 13 La twarrabnix minn quddiemek, tne ix minni l-ispirtu qaddis tieg ek. Rl. 14 Roddli l-hena tas-salvazzjoni tieg ek, u bi spirtu qalbieni wettaqni. 15 Lill-midinbin ng allem triqatek, u l- atjin jer g u lura lejk. Rl. Qari II ristu sar awtur tas-salvazzjoni ta dejjem. Qari mill-ittra lil-lhud Lhud 5, Meta kien jg ix fuq din l-art, ristu offra talb u suppliki b le en g oli u bid-dmug lil dak li seta jsalvah mill-mewt. U kien mismug min abba fil-qima tieg u lejn Alla. 8 G ad li kien Iben, tg allem minn dak li bata xi tfisser l-ubbidjenza. 9 U, billi la aq il-perfezzjoni, sar awtur tas-salvazzjoni ta dejjem g al kull min jisma minnu. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 98

21 Il-Óames Óadd tar-randan Akklamazzjoni qabel l-evan elju Glorja u tif ir lilek, ristu! Jekk xi add irid jaqdini, hu g andu jimxi warajja; u fejn inkun jien, hemm ukoll ikun il-qaddej tieg i. Rl. Glorja u tif ir lilek, ristu! Ìw 12, 26 Evan elju Jekk il- abba tal-qam, li taqa fl-art, tmut hi tag mel afna frott. Qari mill-evan elju skont an Ìwann Ìw 12, F dak iω-ωmien, 20 fost dawk li telg u biex iqimu lil Alla fil-festa kien hemm xi Griegi. 21 Dawn marru g and Filippu li kien minn Betsajda tal-galilija, u talbuh: «injur, nixtiequ naraw lil Ìesù.» 22 Filippu mar jg id lil Indrì, u mbag ad Indrì u Filippu marru jg idu lil Ìesù. 23 U Ìesù we ibhom: «Waslet is-sieg a li fiha Bin il-bniedem ikun igglorifikat. 24 Tassew tassew ng idilkom, jekk il- abba tal-qam ma taqax fl-art u tmut, hi tibqa we idha; imma jekk tmut, tag mel afna frott. 25 Min i obb lil ajtu jitlifha; imma min jobg od lil ajtu f din id-dinja j arisha g all- ajja ta dejjem. 26 Jekk xi add irid jaqdini, hu g andu jimxi warajja, u fejn inkun jien, hemm ukoll ikun il-qaddej tieg i. Min jaqdi lili, il-missier jag tih ie. 27 Issa qieg ed in oss ru i m awda. U x naqbad ng id? Missier, e lisni minn din is-sieg a? Imma jien g alhekk ejt: g al din is-sieg a. 28 Missier, ag ti glorja lil ismek.» Dak il- in instama le en mis-sema: «Jien di à gglorifikajtu, u ner a nigglorifikah.» 99

22 Qari g all-ódud - ena B 29 In-nies li kienu hemm semg uh, u qalu li kien qieg ed irieg ed. O rajn qalu: «ellmu xi an lu.» 30 Ìesù wie eb: «Dan il-le en ma iex g alija, imma g alikom. 31 Il- udizzju ta din id-dinja qieg ed isir issa. Issa se jitkeçça l-prinçep ta din id-dinja. 32 U meta nintrefa l fuq mill-art, jiena ni bed il-bnedmin kollha lejja». 33 Hu qal dan biex jurihom b liema mewt kien sejjer imut. Il-elma tal-mulej Rl. Tif ir lilek ristu 100

23 Óadd il-palm u l-passjoni tal-mulej Tifkira tad-da la tal-mulej f Ìerusalemm Evan elju Imbierek min ej f isem il-mulej. Qari mill-evan elju skont an Mark Mk 11, X in waslu qrib Ìerusalemm, quddiem Betfa e u Betanja, dejn l-g olja taω-ûebbu, Ìesù bag at tnejn mid-dixxipli tieg u 2 u qalilhom: «Morru fir-ra al li hemm biswitkom, u kif taslu hemmhekk issibu felu marbut li add qatt g adu ma rikeb fuqu. Óolluh u ibuh. 3 Jekk xi add jistaqsikom, Dan kif qeg din tag mluh? g idulu, Il-Mulej je tie u, u malajr jer a jibag tu hawn.» 4 Marru, u sabu felu marbut dejn bieb barra fit-triq; u allewh. 5 Xi w ud minn dawk li kienu hemm qalulhom: «X intom t olluh tag mlu dak il-felu?» 6 Huma we buhom kif kien qalilhom Ìesù, u dawk allewhom jag mlu. 7 Óadu l-felu lil Ìesù, qieg du l-imnatar tag hom fuq il-felu, u Ìesù rikeb fuqu. 8 U bosta nies firxu fit-triq l-imnatar tag hom, u o rajn xi frieg i odor li kienu qatg u mill-g elieqi. 9 U kemm dawk li kienu miexja quddiem u kemm dawk li kienu miexja wara, bdew jg ajtu: «Hosanna! Imbierek min ej f isem il-mulej! 10 Imbierka s-altna li ejja ta David missierna. Hosanna fl-og la tas-smewwiet!» Il-elma tal-mulej Rl. Tif ir lilek ristu 101

24 Qari g all-ódud - ena B Jew Evan elju Imbierek min ej f isem il-mulej. Qari mill-evan elju skont an Ìwann Ìw 12, F dak iω-ωmien, 12 il-folol ta nies li kienu ew g all-festa, kif semg u li Ìesù kien ej Ìerusalemm, 13 adu l-frieg i tal-palm u ar u jilqg uh. U bdew jg ajtu: «Hosanna! Imbierek min ej f isem il-mulej! Imbierek is-sultan ta IΩrael!» 14 Ìesù sab felu u rikeb fuqu, kif hemm miktub, 15 «TibΩax, bint ijon! Ara, ej is-sultan tieg ek, riekeb fuq felu ta mara.» 16 G all-ewwel id-dixxipli tieg u ma fehmuhomx dawn il- wejje ; iωda meta Ìesù kien igglorifikat, imbag ad ftakru li dan kien inkiteb fuqu, u hekk g amlulu. Il-elma tal-mulej Rl. Tif ir lilek ristu 102

25 Óadd il-palm u l-passjoni tal-mulej Il-Quddiesa Qari I Ma bejtx wiççi mit-tag jir. Qari mill-tieb tal-profeta Isaija Is 50, idi l-mulej tani lsien ta wie ed jitg allem, biex nag raf ng in lill-g ajjien b xi kelma. Ta kull filg odu jqajjimli lil widinti, biex nisma b al wie ed jitg allem. 5 idi l-mulej feta li widinti, u jiena ma webbistx rasi, ma r ajtx lura. 6 Tajt dahri lil dawk li kienu jsawtuni, addejja lil dawk li kien jnittfuli l iti; ma bejtx wiççi mit-tag jir u l-bωieq. 7 idi l-mulej jg inni, g alhekk ma nit awwadx; g alhekk g amilt wiççi b aω-ωnied: jien naf li ma jkollix mniex nist i. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 103

26 Qari g all-ódud - ena B alm Responsorjali alm 21 (22), a Rl. (2a): Alla tieg i, Alla tieg i, g aliex tlaqtni? 8 Dawk kollha li jarawni jid ku bija, jg ajbuni, i arrku rashom u jg idu: 9 «F idejn il-mulej intelaq; a je ilsu hu! Óa jsalvah hu, la bih jitg axxaq!» Rl. 17 Qabda klieb daru g alija; emg a nies Ωiena rassewni. Taqqbuli idejja u ri lejja; 18 nista ng odd g admi kollu. Rl. 19 Ówej i jaqsmu bejniethom, jaqtg u x-xorti g al-libsa tieg i. 20 Mulej, la titbeg idx minni; qawwa tieg i, fittex g inni! Rl. 23 Inxandar ismek lil uti; infa rek f nofs il- emg a. 24 Fa ru l-mulej, intom li tibωg u minnu; sebb uh ilkoll, nisel Ìakobb! ibωg u minnu lkoll, ulied IΩrael! Rl. 104

27 Óadd il-palm u l-passjoni tal-mulej Qari II ristu çekken lilu nnifsu; g alhekk Alla g ollieh. Qari mill-ittra ta an Pawl Appostlu lill-filippin Fil 2, 6-11 Ìesù ristu 6 li g ad li kellu n-natura ta Alla, ma qag adx ifittex tieg u li hu daqs Alla, 7 iωda xejjen lilu nnifsu billi a n-natura ta lsir, sar jixbah lill-bnedmin, u deher minn barra b ala bniedem; 8 çekken lilu nnifsu, billi obda sal-mewt, anzi sal-mewt tas-salib. 9 G alhekk Alla g ollieh sas-smewwiet u Ωejnu bl-isem li hu fuq kull isem, 10 biex fl-isem ta Ìesù fis-sema, fl-art u f qieg l-art il- lejjaq kollha jinωlu g arkupptejhom, 11 u kull ilsien jistqarr: «Ìesù ristu hu l-mulej,» g all-glorja ta Alla l-missier. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla Akklamazzjoni qabel l-evan elju Glorja u tif ir lilek, ristu! Min abba fina ristu obda sal-mewt, anzi sal-mewt tas-salib. G alhekk Alla g ollieh sas-smewwiet, u Ωejnu bl-isem li hu fuq kull isem. Rl. Glorja u tif ir lilek, ristu! Fil 2,

28 Qari g all-ódud - ena B Evan elju Il-Passjoni ta idna Ìesù ristu skont an Mark Mk 14, 1-15, 47 I 14,1 ien g ad baqa jumejn g all-g id u g all-aωωmi, u l-qassisin il-kbar u l-kittieba bdew ifittxu kif jaqbdu lil Ìesù bil-qerq ta mo hom u jag tuh il-mewt. 2 G ax bdew jg idu: «Mhux fil-festa, li ma tqumx xi rewwixta fil-poplu.» 3 Ìesù kien qieg ed jiekol g and Xmun il-lebbruω f Betanja. Da let mara, b vaωett tal-alabastru biω-ωejt ifu ta nard pur, jiswa afna, kissret g onq il-vaωett, u ferrg et iω-ωejt fuq ras Ìesù. 4 U kien hemm xi w ud li bdew jitmas nu bejniethom u jg idu: «Dal- ala kollu ta fwie a g alfejn? 5 Dil-fwie a setg et i ib aktar minn tliet mitt dinar u jing ataw lill-foqra.» U bdew je duha mag ha. 6 Imma Ìesù qal: «Óalluha; g ala qeg din iddejquha? Óa a tajba g amlet mieg i. 7 Il-foqra ssibuhom dejjem mag kom, u tistg u tg inuhom kull meta tridu. Imma lili mhux dejjem se ssibuni mag kom. 8 Hi g amlet li setg et; dilkitli ismi bil-fwie a g ad-difna minn qabel. 9 Tassew ng idilkom, li kull fejn jixxandar l-evan elju fid-dinja kollha li g amlet din jing ad ukoll, b tifkira tag ha.» 106

29 Óadd il-palm u l-passjoni tal-mulej 10 Imbag ad Ìuda l-iskarjota, wie ed mit-tnax, mar g and il-qassisin il-kbar biex jag tihom lil Ìesù f idejhom. 11 G al din l-a bar fer u afna, u weg duh li jag tuh xi flus. U hu beda jfittex il-waqt tajjeb biex jag tihom lil Ìesù f idejhom. 12 Fl-ewwel jum tal-aωωmi, meta kienu jissagrifikaw il- aruf tal-g id, id-dixxipli tieg u qalulu: «Fejn tridna mmorru n ejju biex tiekol l-ikla tal-g id?» 13 Imbag ad hu bag at tnejn mid-dixxipli tieg u u qalilhom: «Morru l-belt, u tiltaqg u ma ra el i orr arra ilma. Morru warajh, 14 u g idu lil sid id-dar ta fejn tarawh die el, Qallek l-img allem: Fejn hi l-kamra tieg i li fiha nista niekol l-ikla tal-g id mad-dixxipli tieg i? 15 U hu jurikhom kamra kbira fuq, mg ammra u lesta. Óejjulna hemmhekk.» 16 U d-dixxipli marru u da lu fil-belt u sabu kollox kif kien qalilhom hu; u ejjew l-ikla tal-g id. 17 G all- in ta filg axija Ìesù ie mat-tnax. 18 U kif kienu fuq il-mejda jieklu qal: «Tassew ng idilkom, li wie ed minnkom se jittradini, wie ed li qieg ed jiekol mieg i.» 19 Huma bdew isewdu qalbhom, u wie ed wara l-ie or staqsewh: «Jaqaw jien?» 107

30 Qari g all-ódud - ena B 20 Qalilhom: «Wie ed mit-tnax, li qieg ed ibill il- obω fi platt wie ed mieg i. 21 G ax Bin il-bniedem imur, kif hemm miktub fuqu; imma aωin g alih dak il-bniedem li permezz tieg u Bin il-bniedem ikun mog ti f idejn l-g edewwa! ien ikun a jar g alih dak il-bniedem li kieku ma twieled xejn!» 22 Huma u jieklu, a l- obω f idejh, qal il-barka, qasmu, newwilhulhom u qal: «Óudu, dan hu ismi.» 23 Imbag ad a l-kalçi f idejh, radd il- ajr, u newwilhulhom, u lkoll xorbu minnu. 24 U qalilhom: «Dan huwa demmi, id-demm tal-patt, li jixxerred g al afna. 25 Tassew ng idilkom, li ma nixrobx iωjed mill-frott tad-dielja sa dak in-nhar li nixrob inbid did fis-altna ta Alla.» 26 Imbag ad kantaw is-salmi u ar u lejn l-g olja taω-ûebbu. 27 U Ìesù qalilhom: «Ilkoll se tit awdu, g ax hu miktub: Nidrob ir-rag aj, u n-nag a jitferrxu. 28 Imma wara li nqum mill-mewt, immur il-galilija qabilkom.» 29 Qallu Pietru: «Ukoll jekk jitfixkel kul add, jiena ma nitfixkilx.» 108

31 Óadd il-palm u l-passjoni tal-mulej 30 Qallu Ìesù: «Tassew ng idlek, li llum, dal-lejl stess, qabel ma s-serduk ikun idden darbtejn, int tkun a ç adtni tliet darbiet.» 1 IΩda Pietru tenna bil-qawwa kollha: «Le, ma niç dekx, anqas jekk ikolli mmut mieg ek!» U l-o rajn ukoll, kollha qalu l-istess. 32 Waslu f qasam jismu Ìetsemani, u qal lid-dixxipli tieg u: «Oqog du bilqieg da hawn sakemm nitlob.» 33 U a mieg u lil Pietru u lil Ìakbu u lil Ìwanni, u bdew ja kmuh il-biωa u d-dwejjaq. 34 Qalilhom: «In ossni mnikket g all-mewt; ibqg u hawn u ishru.» 35 Mexa kemmxejn il quddiem, inxte et fl-art, u talab li, jekk jista jkun titwarrab minnu dik is-sieg a. 36 U qal: «Abbà, Missier, kollox jista jkun g alik; bieg ed minni dan il-kalçi! IΩda mhux li rrid jien, imma li trid int.» 37 Ìie dejhom u sabhom reqdin, u qal lil Pietru: «Xmun, rieqed? Ma fla tx tishar sieg a wa da! 38 Ishru u itolbu biex ma tid lux fit-ti rib. L-ispirtu, iva, irid; imma l- isem dg ajjef.» 109

32 Qari g all-ódud - ena B 39 U ra a mar u tenna l-istess talba. 40 Mill- did ie u g al darb o ra sabhom reqdin g ax g ajnejhom kienu tqal bin-ng as; u ma g arfux x jaqbu jg idulu. 41 Ìie g at-tielet darba u qalilhom: «Torqdu issa u tistrie u? BiΩΩejjed. Is-sieg a waslet; araw li Bin il-bniedem se jkun mog ti f idejn il-midinbin. 42 Qumu! Ejjew immorru! Ara, dak li se jittradini hu fil-qrib!» 43 Minnufih, kif kien g adu jitkellem, wasal Ìuda, wie ed mit-tnax, b emg a nies mieg u, armati bis-sjuf u l-bsaten, mibg uta mill-qassisin il-kbar u mill-kittieba u x-xju. 44 Issa dak li kien se jittradih kien tahom sinjal minn qabel u qalilhom: «Dak li nbusu huwa hu; aqbduh u morru bih mg asses tajjeb.» 45 Malli mbag ad wasal, baqa sejjer fuqu u qallu: «Rabbi.» U biesu. 46 Huma meddew idejhom fuqu u qabduh. 47 Imma wie ed minn dawk ta madwaru silet is-sejf, ta daqqa bih lill-qaddej tal-qassis il-kbir u qatag lu widintu. 48 Ìesù dar fuqhom u qalilhom: «Qiskom ri tu g al xi alliel, armati bis-sjuf u l-bsaten biex taqbdu lili! 49 Jien kuljum kont inkun fostkom fit-tempju ng allem u ma Ωammejtunix. Imma dan kollu ara biex isse l-iskrittura.» 110

33 Óadd il-palm u l-passjoni tal-mulej 50 Imbag ad id-dixxipli tieg u kollha telquh u arbu. 51 Wie ed Ωag Ωug mar warajh imgeωwer b liωar biss fuq xejn, u qabduh; 52 imma hu telqilhom il-liωar f idejhom u arab g eri. 53 Óadu lil Ìesù g and il-qassis il-kbir, u n abru l-qassisin il-kbar kollha u x-xju u l-kittieba. 54 Pietru kien baqa miexi warajh mill-bog od sa ol-palazz tal-qassis il-kbir, u qag ad bilqieg da mal-qaddejja dejn in-nar g as-s ana. 55 Il-qassisin il-kbar u s-inedriju kollu bdew ifittxu xhieda kontra Ìesù biex jag tuh il-mewt, u ma sabux. 56 Tassew li kien hemm afna li xehdu bil-qerq kontra tieg u, imma x-xhieda tag hom ma kinitx taqbel. 57 Imbag ad qamu xi w ud jag tu xhieda qarrieqa kontra tieg u u qalu: 58 «A na smajnieh jg id, Jiena n ott dan it-tempju mibni bl-idejn, u fi tlitt ijiem nibni ie or li ma jkunx mibni bl-idejn!» 59 Imma x-xhieda tag hom anqas f dan ma kienet taqbel. 60 Imbag ad il-qassis il-kbir qam f nofs il- emg a u staqsa lil Ìesù: «Xejn ma twie eb? X inhuma jixhdu dawn kontra tieg ek?» 61 IΩda hu baqa sieket u ma wie eb xejn. Mill- did il-qassis il-kbir staqsieh u qallu: «Int il-messija, Bin l-imbierek?» Ìesù wie bu: «Jien hu, u intom g ad taraw lil Bin il-bniedem bilqieg da n-na a tal-lemin tal-qawwa u ej fuq is-s ab tas-sema.» 111

34 Qari g all-ódud - ena B 63 Imbag ad il-qassis il-kbir çarrat l-ilbies ta fuqu u qal: «Xi tie a g andna iωjed ta xhieda? 64 Id-dag wa smajtuha! X jidhrilkom?» U kollha qatg uhielu li kien aqqu l-mewt. 65 Imbag ad xi w ud bdew jobωqulu fuqu, jg attulu wiççu, jag tuh bil-ponn u jg idulu: «Aqta min!» U l-qaddejja bdew jag tuh bil- arta. 66 Waqt li Pietru kien isfel il ewwa mid-da la tal-palazz, iet wa da qaddejja tal-qassis il-kbir. 67 if rat lil Pietru qieg ed g as-s ana, wa let g ajnejha fuqu u qaltlu: «Int ukoll kont ma Ìesù ta Nazaret.» 68 Imma hu ça ad u qal: «Ma nafx, m iniex nifhem x inti tg id.» U are il barra fid-da la tal-palazz. U s-serduk idden. 69 Il-qaddejja ratu, u re g et bdiet tg id lil dawk li kienu hemm: «Dan wie ed minnhom.» 70 U mill- did ça ad. Wara ftit dawk li kienu dejh re g u qalu lil Pietru: «Tassew, int wie ed minnhom; g ax int ukoll mill-galilija.» 112

35 Óadd il-palm u l-passjoni tal-mulej 71 Imbag ad qabad jis et lilu nnifsu u ja lef: «Jiena ma nafux lil dan il-bniedem li qeg din issemmu.» 72 Minnufih is-serduk idden g at-tieni darba. Pietru ftakar fil-kelma li kien qallu Ìesù: «Qabel ma s-serduk jidden darbtejn, inti tiç adni tliet darbiet.» U nfexx jibki. II 15, 1 Filg odu kmieni l-qassisin il-kbar iltaqg u malajr max-xju u mal-kittieba u mas-inedriju kollu biex jiftiehmu bejniethom. Imbag ad rabtu lil Ìesù, aduh u tawh f idejn Pilatu. 2 Pilatu staqsieh: «Inti s-sultan tal-lhud?» U hu wie eb u qallu: «Int qieg ed tg idu.» 3 Il-qassisin il-kbar bdew jaqilg u afna akkuωi kontra tieg u. 4 IΩda Pilatu ra a staqsieh: «Ma twie eb xejn? Ara kemm akkuωi qeg din i ibu kontra tieg ek!» 113

36 Qari g all-ódud - ena B C 5 Imma Ìesù ma wie eb xejn iωjed, hekk li Pilatu baqa mistag eb. 6 F nhar ta festa kien jitilqilhom wie ed absi, lil dak li kienu jitolbu huma. 7 Issa fil- abs kien hemm wie ed jismu Barabba, arrestat flimkien max-xewwiexa li fir-rewwixta kienu qatlu lil xi add. 8 In-nies telg u u bdew jitolbuh jag mel kif kien jag mlilhom dejjem. 9 Qabad Pilatu u qalilhom: «Tridux nitilqilkom is-sultan tal-lhud?» 10 G ax hu g araf tajjeb li l-qassisin il-kbar kienu tawh lil Ìesù f idejh min abba l-g ira. 11 IΩda l-qassisin il-kbar bdew ixewxu n-nies li a jar jitilqilhom lil Barabba. 12 Pilatu ra a staqsiehom u qalilhom: «U x nag mel imbag ad b dak li intom issej ulu s-sultan tal-lhud?» 13 IΩda huma nfexxew jg ajtu mill- did: «allbu!» 14 Qalilhom Pilatu: «Imma x g amel aωin?» Huma aktar bdew jg ajtu: «allbu!» 114

37 Óadd il-palm u l-passjoni tal-mulej 15 Pilatu mbag ad, biex jog ob lin-nies, telqilhom lil Barabba, u lil Ìesù, wara li tah is-swat, tahulhom biex isallbuh. 16 Is-suldati aduh mag hom ewwa fil-palazz, ji ifieri l-pretorju, u sej u r-ri ment kollu. 17 Libbsuh ilbies a mar skur, u qeg dulu fuq rasu kuruna minsu a mix-xewk. 18 U bdew isellmulu: «Is-sliem g alik, sultan tal-lhud!» 19 U qabdu jag tuh b qasba fuq rasu, jobωqulu fuqu, u jilwu rkupptejhom quddiemu biex jag tuh qima. 20 Imbag ad, wara li g addewh biω-ωufjett, neωωg ulu l-ilbies a mar u xeddewlu wej u. U aduh il barra biex isallbuh. 21 ien g addej wie ed, Xmun minn Çireni, missier Xandru u Rufu, ej lura mir-raba, u ag luh jerfag lu s-salib. 22 U wassluh f post jismu Golgota, li jfisser post il-qorrieg a. 23 U tawh jixrob inbid im allat bil-mirra, imma hu ma riedx jie u minnu. 24 Imbag ad sallbuh, u qassmu wej u bejniethom billi tellg uhom bix-xorti alli kull wie ed jie u li jmissu. 25 ienet it-tielet sieg a x in sallbuh. 26 Il-kitba li turi l- tija tal-kundanna tieg u kienet tg id hekk: «Is-sultan tal-lhud.» 27 Mieg u sallbu wkoll Ωew allelin, wie ed fuq il-lemin u l-ie or fuq ix-xellug. 28 Dawk li kienu g addejjin bdew jg ajruh, içaqilqu rashom u jg idu: 29 «G ajb g alik, int li t ott it-tempju u tfittex ter a tibnih fi tlitt ijiem! 30 InΩel minn fuq is-salib u salva lilek innifsek!» 31 Hekk ukoll il-qassisin il-kbar bdew jiddie ku bih bejniethom u mal-kittieba u jg idu: 115

38 Qari g all-ódud - ena B «alva o rajn, lilu nnifsu ma jistax isalva! 32 Óa jinωel issa l-messija, is-sultan ta IΩrael, minn fuq is-salib biex a na naraw u nemmnu!» U dawk li kienu msallbin mieg u bdew imaqdruh huma wkoll. 33 X in saret is-sitt sieg a waqg et dalma kbira fuq il-pajjiω kollu sad-disa sieg a. 34 U fid-disa sieg a Ìesù g ajjat b le en qawwi: «Eloì, Eloì, lemà sabaqtàni!» li jfisser: «Alla tieg i, Alla tieg i, g aliex tlaqtni!» 35 Xi w ud minn dawk li kienu hemm, kif semg uh, qalu: «Ara, qieg ed isejja lil Elija!» 36 U mar wie ed ji ri jxappap sponωa bl-inbid qares, wa alha f tarf ta qasba u tah jixrob filwaqt li qal: «tennew, a naraw ji ix Elija jniωωlu!» 37 Imma Ìesù g ajjat g ajta kbira u radd ru u. Hawnhekk kul add jinωel g arkopptejh u jinωamm is-skiet g al ftit in. 38 U l-purtiera tas-santwarju ççarrtet fi tnejn minn fuq s isfel. 39 Iç-çenturjun li kien wieqaf biswitu, meta rah jg ajjat u jmut hekk, qal: «Dan il-bniedem kien tassew Bin Alla!» 116

39 Óadd il-palm u l-passjoni tal-mulej III 40 ien hemm ukoll xi nisa j arsu mill-bog od, fosthom Marija ta Magdala, Marija omm Ìakbu Ω-Ωg ir u Ìosè, u alomi; 41 dawn, meta Ìesù kien fil-galilija, kienu jmorru mieg u u jaqduh. U kien hemm ukoll bosta o rajn li kienu telg u Ìerusalemm mieg u. 42 ien a sar filg axija, u billi kien Jum it-t ejjija, ji ifieri lejlet is-ibt, 43 ÌuΩeppi minn Arimatija, membru mag ruf tal-unsill, li hu wkoll kien jistenna s-altna ta Alla, g amel il- ila, da al quddiem Pilatu u talbu l- isem ta Ìesù. 44 Pilatu stag eb li kien a miet; bag at g aç-çenturjun u staqsieh jekk kienx ilu li miet. 45 Meta mbag ad sar jaf ming and iç-çenturjun, ta l- isem ta Ìesù lil ÌuΩeppi, 46 u dan xtara liωar tal-g aωel, niωωel lil Ìesù mis-salib, keffnu fil-liωar u qieg du f qabar im affer fil-blat; imbag ad gerbeb ebla fid-da la tal-qabar. 47 Marija ta Magdala u Marija omm Ìosè qag du jaraw fejn tqieg ed. Il-elma tal-mulej Rl. Tif ir lilek ristu 117

40 Qari g all-ódud - ena B Óamis ix-xirka Il-Quddiesa tal-griωma Qari I Il-Mulej ikkonsagrani b Ωejt ta fer. Qari mill-tieb tal-profeta Isaija Is 61, 1-3a.6a.8b.9 1 L-Ispirtu ta idi l-mulej fuqi, g ax il-mulej ikkonsagrani, biex inwassal il-bxara t-tajba lill-fqajrin, bag atni ndewwi l-qalb miksura; biex in abbar il- elsien lill-imjassrin, u lill- absin il-ftu tal- abs; 2 biex inniedi s-sena tal-grazzja tal-mulej, u jum il-vendetta ta Alla tag na; biex infarra lill-imnikktin; 3 biex inferra lil dawk li jibku f ijon, nag tihom kuruna flok irmied, Ωejt tal-fer flok l-ilbies tal-vistu, l-g ana tal-fo rija flok ru mitluqa. 6 Lilkom isej ulkom il-qassisin tal-mulej, qaddejja ta Alla tag na isemmukom. 8 Jien bis-sewwa n allashom, u nag mel mag hom patt g al dejjem. 9 Nisilhom ikun mag ruf fost il- nus, u wliedhom qalb il-popli. ull min jarahom jag rafhom li huma nisel imbierek mill-mulej. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 118

41 Óadd ix-xirka - Quddiesa tal-griωma alm Responsorjali Rl. (2a): It-tjieba tal-mulej irrid dejjem ng anni alm 88 (89), ibt lil David, qaddej tieg i, biω-ωejt imqaddes tieg i dliktu; 22 tkun idi dejjem mieg u, u nsa u wkoll bi drieg i. Rl. 25 Mieg u jkunu l-fedeltà u t-tjieba tieg i; b ismi tissa a il-qawwa tieg u. 27 Hu jsejja li: «Int missieri u Alla tieg i, fortizza u salvazzjoni tieg i!» Rl. Qari II ristu g amilna saltna, qassisin g al Alla tieg u u Missieru. Qari mill-tieb ta l-apokalissi ta an Ìwann Appostlu Apok 1, 5-8 Grazzja lilkom u sliem 5 ming and Ìesù ristu, ix-xhud fidil, il-kbir fost il-mejtin, il-prinçep tas-slaten tad-dinja. Lil Dak li abbna, u li allna minn dnubietna, bis-sa a ta demmu, 6 u li g amilna saltna, qassisin g al Alla tieg u u Missieru, lilu l-glorja u s-setg a g al dejjem ta dejjem. Ammen. 7 Arawh ej fis-s ab u l-g ajnejn kollha jarawh, ukoll dawk li kienu nifduh; u r-razez kollha ta l-art jibdew i abbtu fuq sidirhom min abba fih. Iva. Ammen! 8 Jiena huwa l-alfa u l-omega, jg id il-mulej Alla, li hu, u li kien, u li g ad irid ji i, Dak li jista kollox. Il-elma tal-mulej Rl. Irroddu ajr lil Alla 119

42 Qari g all-ódud - ena B Akklamazzjoni qabel l-evan elju Glorja u tif ir lilek, ristu! L-Ispirtu tal-mulej fuqi, bag atni nwassal il-bxara t-tajba lill-fqajrin. Rl. Glorja u tif ir lilek, ristu! Is 61, 1 Evan elju L-Ispirtu tal-mulej fuqi, g ax hu kkonsagrani. Qari mill-evan elju skont an Luqa Lq 4, F dak iω-ωmien, 16 Ìesù ie f Nazaret, fejn kien trabba. Da al fis-sinagoga tag hom, kif kien imdorri jag mel nhar ta ibt, u qam biex jaqra. 17 Tawh f idejh il-ktieb ta Isaija l-profeta, fet u u sab fejn kien hemm miktub dan li ej: 18 «L-Ispirtu tal-mulej fuqi, g ax hu kkonsagrani. Bag atni n abbar il- elsien lill-imjassrin, inwassal il-bxara t-tajba lill-fqajrin, u d-dawl mill- did lill-g omja, irrodd il- elsien lill-ma qurin 19 u nxandar is-sena tal-grazzja tal-mulej.» 20 Imbag ad ra a g alaq il-ktieb, tah lura lill-qaddej u qag ad bilqieg da. G ajnejn kul add fis-sinagoga kienu msammra fuqu. 21 U beda jg idilhom: «Din il-kitba se et illum, intom u tisimg u.» Il-elma tal-mulej Rl. Tif ir lilek ristu 120