Bearbeiding av vonde livserfaringar. 2.juni 2016 Ingen skal bære alene

Størrelse: px

Begynne med side:

Download "Bearbeiding av vonde livserfaringar. 2.juni 2016 Ingen skal bære alene"

Sigurd Dahl
8 år siden
Visninger:

1 Bearbeiding av vonde livserfaringar 2.juni 2016 Ingen skal bære alene Traumehendingar rystar mennesket, skakar opplevinga av kontroll, samanheng og meining (J.Herman, 2001) 1

2 Skam ses 2, ep 10. frå minutt og frå minutt Nora 1.gym er kjærast med William 3.gym. Dei har litt trøbbel og Nora drar heim til William, men han er ikkje der. Den eldre broren Nikolai opnar. Han har fest og får med Nora inn. Nora drikk og blackar ut. Vaknar naken i senga ved sida av Nikolai. Ho kjem seg heim. Ho kjenner seg krenka, men får seg ikkje til å snakka med nokon, aller minst kjærasten William. Ulike fasar fordrar ulik hjelp frå andre 2

Den eldre broren Nikolai opnar. Han har fest og får med Nora inn. Nora drikk og blackar ut.

3 1.fase: Kva hendte og kvifor hendte dette meg? Sjokk, vantru og forvirring Skremmande hending: overaktivering (kan skje igjen!) intrusjonar (traumeavtrykket) er nummen (kjenslelaus respons) Ofte fulgt av depressive plager. Kjensle av å vera utvalt -> skam og skuld, at ein fortente det. Kjensle av isolasjon, vera åleine, for nokon vil det seia at Gud forlot ein. Sinne ofte retta mot dei næraste fordi det kjennest som at dei invaderer privatlivet. Kan vera retta mot krenkar. Ein treng tryggleik og stabilisering 2.fase: Det hendte meg! Å hugsa og å sørga. Å rekonstruera hendinga(ne) - skapa eit narrativ: Response is resistance! Integrera dei vonde hendingane, dvs at ein kan tenkja på dei utan at ein blir heilt overvelda, men heller ikkje utan kjensler. Gi rom for sorg - ein ser kva hendinga har påført ein, også for trua og det religiøse livet Avklara forventningar, dvs hjelp til å forstå at ein aldri kan gå tilbake til «seg sjølv før det vonde» Smerta kan byrja lindrast Treng støtte -> roar seg ned og kan sjå ting meir «fornuftig». Redsla eller skammen går ned. Marit Louise Barlaup: «vardane mine». 3

Kjensle av isolasjon, vera åleine, for nokon vil det seia at Gud forlot ein. Sinne ofte retta mot dei næraste fordi det kjennest som at dei invaderer privatlivet. Kan vera retta mot krenkar.

4 Nytt narrativ Etiopisk ordtak: Når den store herren går forbi så bukkar dei kloke bøndene djupt og prompar stille. (Om passiv motstand) «Response is resistance» å forstå respons som motstand -> Frå hjelpeløyse til agent Frå skam til verdighet 3.fase: Eg kan leva med det! Reconnection og integrering Eg kan leva med erfaringane utan å gå til grunne! Har fått og søkjer stadig kunnskap om overgrep, eigne og andres reaksjonar. Ein er ikkje tilbake til seg sjølv som før traumet, men ein er like fullt seg sjølv, og ein har ei framtid. Orientera seg tilbake til dei rundt seg, samfunnet og Gud eller trua (reconnect) Den eller dei vonde opplevingane er ikkje det punktet som livet er organisert rundt. Delta i opplæring av andre. Julie Storsve erfaringskonsulent ved RVTS Midt. 4

Reconnection og integrering Eg kan leva med erfaringane utan å gå til grunne! Har fått og søkjer stadig kunnskap om overgrep, eigne og andres reaksjonar.

5 Oppsum: 3 hovudfasar, ikkje nødvendigvis lineære! Ofte hermeneutiske! Å etablera tryggleik (grunning og tryggingsåtferd) Å rekonstruera den vonde historia (Få eit meir heilskapleg og «sant» narrativ) Igjen orientera seg utover mot andre, mot samfunnet og Gud/trua. Jobba aktivt med å «connect more genuinely to others». Hjelpar og den utsette kan vita at det er ein prosess, -> hjelper ein ut av vonløysa Traumehendingar rystar mennesket, skakar opplevinga av kontroll, samanheng og meining (J.Herman, 2001) Tilheling viser seg dermed som (større) oppleving av kontroll, (større) oppleving av samanheng og (større) oppleving av meining. Dette kan ein oppnå med mange ulike terapeutiske tilnærmingar, og eg trur at det skjer vel så mykje utanfor ein typisk terapeutisk setting som innanfor. 5

Jobba aktivt med å «connect more genuinely to others».

6 Episode 10, minutt Nora konfronterer Nikolai. Litteratur J.Skinner (2009) J.Herman (bok 2001) J.Freyd (bok 1998) M.Hokland (2006) B. Fahs (2011) L.H. Madsen m.fl (2003) E. McManus m.fl (2013) 6

7 Tilrådd lesing May Bente Hagen, Anotion Barbosa Da Silva, Mona I. Telle (red). Traumebevisst omsorg i psykisk helsearbeid fra et tilknytningsteoretisk perspektiv. Oslo: Universitetsforlaget 2016 E-læringskurs! Traumekurset Stø kurs Når krisen rammer Vold og seksuelle overgrep mot barn 7

perspektiv. Oslo: Universitetsforlaget 2016 E-læringskurs! http://rvtsnord.

Like dokumenter

Brødsbrytelsen - Nattverden

Brødsbrytelsen - Nattverden 1.Kor 11:17-34 17 Men når eg gjev dykk desse påboda, kan eg ikkje rosa at de kjem saman til skade, og ikkje til gagn. 18 For det fyrste høyrer eg at det er usemje mellom dykk