PLO: Før 1.verdskrig: jødar tok til å busetje seg på det området som I dag utgjer Israel og Palestina (då delar av Det ottomanske riket)

Transkript

1 Tekst to PP om terrorisme PLO: Før 1.verdskrig: jødar tok til å busetje seg på det området som I dag utgjer Israel og Palestina (då delar av Det ottomanske riket) Mange arabarar likte det ikkje. Ottomanske riket i oppløysing, spenninga mellom gruppa forsterke Folkeforbundet overlat kontroll av området til SB, jødiske nybyggjarane reagerte med terror - målet var eige land Israel. Israel oppretta 1948 FN Jødiske busetnaden, - okkupasjon av nærliggjande område, pressa palestinarane bort resultat: terror mot Israel Konflikten varer enno: begge partar hevdar landområdet deira, den andre parten som okkupant Flykapring som pressmiddel frå byrjinga av 1979-talet, OL i München i 1972: Black September palestinsk motstandsgruppa protestere mot israelske okkupasjon ved å israelske OL-troppen til fange: dei 9 gislanne og gissseltakarane drepne på flyplassen Konflikten grobotn for mange palestinske terroristgrupper: NASJONALISTISK TERRORISME - ønskjer sjølvstende og fridom i dei okkuperte områda - somme hevder at det i tillegg er religiøs terrorisme, sidan mange av dei ønskjer at nasjonen skal styrast etter islamske lover - for somme: sjølvmordsbombing ei ærefull handling - sjå sitat s. 137 ETA: Nord-Spania, inst i Biscayabukta: Baskarland - Baskarane blei, saman med resten av Spania, undertrykte under Franco regimet ( ) - Franco straffa politiske motstandarar, dreiv med sensor av media, forfølgde politiske motstandarar, og undertrykte kulturen og språket av dei Baskiske og Katalanske områda. Han hadde absolutt kontroll over landet 1960: ETA: Fridom for nasjonen til baskarane - ønskjer ei fullstendig lausriving frå Spania - terrorhandlingar og politiske drap i Spania - fekk meir sjølvstende etter Franco døde - frå 2006: gjort forsøk med diplomatiske forhandlingar for å kome fram til ei fredeleg løysing Baader-Meinhof-gruppa: åra i Tyskland: kalla seg sjølve Raude armefraksjonen - media sa Baader-Meinhof etter Andreas Baader/Ulrika Meinhof - reagerte mot den vesttyske staten, meinte Tyskland ikkje hadde teke noko skikkeleg oppgjer med nazismen, inga tiltru til det politiske systemet, mot Vietnamkrigen, kritiserte forbrukarsamfunnet - ønsket å starte ein kommunistisk revolusjon i Tyskland

2 - mange av medlemene kvinner - tende på varehus, kidnappa politikarar, kapra fly IRA: Den irske republikanske armeen: - røter tilbake til 1796, - moderne tid: terroraksjonar sidan midten 1500-tallet: engelskmenn og skottar over til Irland i samband med britiske kongen tok kontroll over øya - konfliktar mellom nybyggjarane protestantar, og irane katolikkar Dei katolske irane eige parlament, men det blei avskaffe i 1801, protestantane tok over styret - katolikkane utan stemmerett, sjølv om fleirtal talet: frigjeringskampen starta : øya belt i 2: det protestantiske Nord-Irland, som låg under Storbritannia, og den sjølvstendige, katolske Republikken Irland Strid en varte lenge : protestantane marsjert nær nokre katolske bustadområde sett på som en provokasjon, blei bråk - etter den dagen: IRA brukte våpen for å nå mål: eit fritt og samla Irland utan innblanding frå SB. - terroraksjonar i Irland og Storbritannia, dei verste var bombene i Dublin og Monaghan, 33 døde og 300 såra. - Omagh Bobby Sands 2005: IRA sa at dei ønska ei fredeleg løysing på problemet, la ned våpna og forhandle Beslan: Sovjetunionen oppløyst i 1991, nokre av dei tidlegare sovjetrepublikkane som danna eigne statar. - Tsjetsjenia: mange vill ha fullstendig lausriving, andre at landet skulle vere ein republikk i det nye Russland ERGO: borgarkrig Russland støtta eit kuppforsøk, ikkje vellykka kaos, uro russarane inn i Tsjetsjenia, tok kontroll over hovudstaden Groznyj - motstandsgrupper ønskte sjølvstende begynte med bombeattentat ulike stader i Russland, særleg mot bustadblokker Slutten oktober 2002: tsjetjenske terroristar heldt over 900 menneske som gislar i et teater i Moskva. Hadde på seg sprengladningar, la miner rundt i bygningen, trua med å sprengje det. KRAVET: russiske tropper ut av Tsjetsjenia

3 ei russisk miltærgruppe sprøyta bedøvande gass inn i teateret, så storma bygget: 129 menneske mellom dei alle terroristane, blei drepne, fleire hundre sivile såra ****19 av dei 42 terroristane var kvinner**** Hausten 2004: tjetsjenske motstandsgrupper heldt ei heil barneskule i Beslan i Russland som gislar elevar og lærarar - kravde at fengsla tsjetsjenske motstandsfolk skulle setjast fri, Russland skulle trekkje seg ut av Tsjetsjenia Russiske spesialstyrkar storma skulen etter 2 dagar, 338 menneske blei drepne, 144 av dei døde var barn. Fleir hundre blei såra. Sjølvmordsmbombarar i Irak Internasjonale styrkar, under leiing av USA, til angrep på Irak i 2003 Etter det: ulike irakiske motstandsgrupper sjølvmordsbombing og terrorangrep Makttomrom etter Sadda var fjerna Fleirtalet i landet: sjiamuslimar, men sunni muslimane utgjer eit stort mindretal Dei to er ueinige om korleis landet skal styrast Våren 2008: kan kalle situasjonen «eit borgarkrig» 13. 9/ Jakta på Al-Qaida Leiar Osama bin Laden: også mistenkt for å ha stått bak terrorangrep mot 2 amerikanske ambassadar i 2 afrikanske byar Kvifor? - Jihad, heilag krig: skal brukast for å opprette eit verdsomspennande islamsk rike, basert på ei bokstavtru tolking av dei religiøse skriftene, og styrt av islamsk lov 8sharia) - Å ØDELEGGJE STATEN Israel og kjempe mot amerikansk imperialisme og øydelegge den vestelege kulturen. 15. Krigen mot terror - «W» skulle ta bin Laden, knuse Al-Qaida - internasjonal militærstyrkar til Afghanistan, også frå N. - treningsleirar lokaliserte og bomba, bin Laden ikkje funnen Førte til krigen i Afghanistan til at det fundamentalisme Taliban-regimet bli styrta - Taliban kravde at folk skulle leve ekstremt enkelt, mennene som skal styre samfunnet - Kviner: ikkje utdanning, eller arbeid - ikkje underhaldning (film, fjern musikk også forbode) -streng handheving av Sharia

4 kappe av hender, steining Kaos til den dagen i dag. Jakta vidare til Irak USA mistenkte Saddam Hussein støtta terroristar, og WMD - våre 2004, USA og nokre allierte til angrep, styrte Saddam MEN. Motsetningar mellom ulike islamske grupper og kurdarane i nord gjer det vanskeleg å skape ei velfungerande, demokratisk regjering i landet. 17. Terror i Madrid Mål: Pendlartog og 3 stasjoner Ryggsekkbomber 191 døde, 1460 skadd Mistenkte: Al-Qaida 18. Terror i London: undergrunnen var målet + en buss : 4 bomber sprengde ulike stader i London - 3 gjekk av samtidig, like før kl. 09:00, morgonrushet - 52 blei drepne, over 700 skadde 19. Guantamo på Cuba marinebase over 100 år gammal -fleste terrormistenkte, mange sit der utan å ha fått nokon tiltale mot seg - Amnesty nekta innsyn, forholda svært dårlege - i strid med Genèvekonvensjonene - Obama har sagt at han skal avvikle Bin Laden drept 20: ABB 21: Charlie Hebdo, Paris (Eagles of death metal), Brussels og Molenbeek Kvardagen etter 9/11: sivile rettigheter. Kor går grensa Oppsummering: s. 149: les.

5