SAKSFRAMLEGG. Sakshandsamar: Magnar Selbervik Arkivsak: 2014/1944 Gunnar Wangen Løpenr.: 12925/2014. Utvalsaksnr. Utval Møtedato Ørsta formannskap

Transkript

1 ØRSTA KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Magnar Selbervik Arkivsak: 2014/1944 Gunnar Wangen Løpenr.: 12925/2014 Utvalsaksnr. Utval Møtedato Ørsta formannskap FRÅSEGN TIL 132 KV HØGSPENTLEDNING BJØRKE HOVDENAKK - MOTSEGN TILRÅDING TIL VEDTAK: Ørsta formannskap syner til høyring av Mørenett sin søknad om ny 132 kv kraftleidning Tussa Ørsta, og har følgjande fråsegn: Formannskapet finn at alternativ 1.1 med jordkabel mellom Videtjørn og Ørsta transformatorstasjon er den einaste akseptable løysinga som kan sikre ei framtidsretta arealutnytting i samsvar med gjeldande kommunedelplan. Bakgrunnen for dette er at jordkabel vil ha store fordelar i høve vedteken arealbruk for satsing på hyttebygging i kommunedelplan for Bondalseidet og i høve dei regionale friluftsinteressene. Tilleggskostnaden er dessutan svært liten i høve samla kostnad, andre ulemper vert også små. Samfunnsnytten ved kabling overstig såleis klart ulempene. På denne bakgrunnen legg kommunen ned motsegn mot alternativ 1.0. Det bør utgreiast alternativ trase gjennom Rognestøyldalen for å sikre at det vert valt den samla sett beste løysinga. Dette av omsyn til landskapseffektar og andre miljøverdiar knytt til dagens trase. Skulle dagens trase verte valt, må det stillast vilkår til masteplassering og at transport må skje ved helikoptertransport i byggeperioden. Av omsyn til kollisjonsfare for fugl ved Bakkedalsvatnet bør eksisterande trase følgjast. Det må vurderast korleis interessene knytt til eksisterande marina og edellauvskog i samband med fjordkryssinga kan verte teke omsyn til. Formannskapet syner vidare til vedtaka til landbruksnemnda og SFU. Det må leggast til rette for korte tilkomstvegar og standplassar for vinsjedrift der det er skog og linja vil vere til hinder for slik drift. Utskrift til: NVE, Postboks 5091, Majorstuen,, 0301 OSLO

2 Saksvedlegg: Høyring av konsesjonssøknad Spenningsoppgradering 132 kv Kart Utsnitt av kommunedelplan for Bondalseidet (ikkje formell framstilling) Uprenta saksvedlegg: Diverse saksdokument Saksopplysningar: Mørenett søkjer om konsesjon og løyve til ekspropriering av naudsynte rettar til å byggje ei ny 132 kv kraftleidning mellom Tussa transformatorstasjon på Bjørke og den nye Ørsta transformatorstasjon ved Hovdenakk. Det er Noregs vassdrags- og energidirektorat (NVE) som skal handsame saka etter energilova og oreigningslova som har sendt søknaden til Ørsta kommune for fråsegn. Den omsøkte spenningsoppgraderinga vert vurdert opp mot energilova, kommunale planar og kjende ålmenne interesser. Spørsmålet knytt til oreigning vert ikkje vurdert. Den nye 132 kv- lina vil vere i underkant av 20 km lang og skal erstatte dagens to 66 kv-liner på same strekning. Søknaden gjeld og ei utviding av Tussa transformatorstasjon. Grunngjevinga for tiltaket er planar om oppgradering av Tussa kraftverk på Bjørke frå 64 til 70 MW. Dagens 66 kv leidning vart bygd i 1960 for å frakte ut elektrisiteten frå Tussa kraftverk og treng no oppgradering. Det er i søknaden vidare synt til behov for å frakte ut auka produksjon frå planar om småkraftverk i Hjørundfjorden og Austefjorden. Aktuelt omfang av slik fornybar energiproduksjon gjennom småkraftverk er vesentleg redusert gjennom konsesjonshandsaminga og ikkje lengre eit viktig argument for spenningsoppgraderinga. Søknaden er også eit ledd i prosessen med å restrukturere regionalnettet etter etablering av den nye 420 kv kraftlinja, der ein ønskjer å gå bort frå 66 kv nettet og erstatte det med 132 kv. I følgje søknaden vil dette også bidra til ca 3 MW lågare tap i nettet. Søknaden skal handsamast etter energilova sin 3-1 som såkalla anleggskonsesjon. Tiltak som vert etablert på grunnlag av slike anleggskonsesjonar er unnateke handsaming etter planog bygningslova. Kommunen må såleis ivareta intensjonar og føringar frå vedtekne arealplanar gjennom innspel til søknaden. Kommunen har også heimel til å gje motsegn om ein vurderer det som naudsynt. Det er halde møte med Ørsta kommune og eit ope orienteringsmøte på Ørsta kulturhus. På møta kom det fram at planlagde justeringar i all hovudsak skuldast nærare vurdering av skredfare. Dette er også årsaka til at det no vert søkt ei noko lengre strekning med jordkabel (ca 2 km) gjennom Bakkedalen. Det er også informert om at det vert vurdert kor vidt det vil verte nytta komposittstolpar eller kreosotstolpar, medan det i søknaden står at ein på store delar av strekninga vil nytte stolpar av kompositt. Det vert elles synt til søknaden som ligg vedlagt. Saka vart også oppe i landbruksnemnda den der det vart gjort slikt vedtak: Landbruksnemnda har ikkje nokon vesentleg merknad til konsesjonssøknaden for ny 132 kv

3 kraftleidning Bjørke Ørsta stasjon/hovdenakk. Leidningen vil i all hovudsak gå etter eksisterande trasè. Landbruksnemnda føreset likevel at utbyggar ved planlegging av leidningen med stolpefeste og kabling tek tilstrekkeleg omsyn til jord- og skogbruksinteressene, og at dette vert gjort i dialog med grunneigarane. Saka vart også referert i samfunnsutvalet (SFU) den , som gav slik uttale: SFU vil krevje jordkabel på strekninga frå fylkesveg 655 til Ørsta transformatorstasjon. På bakgrunn av sikkerheit og det regionale friluftsområdet, og dei store utbyggingsområda som er bandlagde. Område er også mellom anna brukt til hanggliding og paragliding. Landbruksnemnda og SFU sine fråsegner vert ikkje sendt direkte til NVE, men lagt til grunn som underlag for formannskapet si samla fråsegn på vegne av kommunen. Det har ikkje vorte høve til leggje fram sak for vilt- og innlandsfiskenemda som forvaltar viktige interesser som vert omfatta. Vurdering og konklusjon: I samband med Tussa (no Mørenett) sin søknad om ny 132 kv kraftleidning gjennom Bondalen sette formannskapet som ein føresetnad at dagens to 66 kv linjer gjennom Bakkedalen vart fjerna. Dette då produksjonen frå Tussa kraftverk kunne matast inn på ein ny Sæbø transformatorstasjon (Hustad) gjennom ein sjøkabel. Tussa har seinare vurdert dette som uaktuelt på grunn av kostnader. På informasjonsmøte med kommunen vart det signalisert at Mørenett kan kome til å legge bort planane om den no konsesjongitte 132 kv lina gjennom Bondalen. Dette då behovet for å frakte ut ny fornybar energi frå planlagde småkraftverk har vorte vesentleg mindre enn det som var føresett tidlegare. I all hovudsak følgjer den omsøkte nye 132 kv traseen ein av dei eksisterande traseane til dagens 66 kv linje. Det er lagt opp til justeringar med: - kortare luftleidning frå Tussa transformatorstasjon opp til fjordspennet over Hjørundfjorden, - justert trase pga skredfare ved utløpet av Bakkedalsvatnet, - justert trase noko lengre frå fritidsbustad i Sledalen og ved Videtjørn. Dagens to 66 kv liner vert søkt sanerte, saman med 22/66 kv anlegget ved Bondalen og Tussa transformatorstasjon. Det er i tillegg utgreidd alternativ for både luftleidning (alt 1.0 og jordkabel (alt 1.1) frå Ørsta transformatorstasjon til Videtjørn. Begge er omsøkt, men Mørenett har prioritert alternativ 1.1 med jordkabel på grunn av miljøgevinst, noko mindre tap i nettet og lågare forventa driftskostnader. I investeringskostnad er dei to alternativa vurdert relativt like (alt 1.0 kr 100,9 mill kr, og alt ,3 mill kr). NVE presiserte på møte med kommunen at det likevel er dei som må avgjere val av eventuell kabling sett opp i mot gjeldande kablingspolitikk nedfelt i St.meld nr 19 ( ) der det står: Eitkvart pålegg om kabling vil byggje på skjønn, der ein legg særleg vekt på samhaldet mellom miljø, estetikk og kostnader. Kabling av kraftleidningar er særleg aktuelt ved spenningar under 66 kv. For 132 og 66 kv blir normalt luftleidning valt. I spesielle tilfelle med sterke verneinteresser eller store estetiske ulemper kan ein velje kabling på kortare strekk. 420/300 kv vert bygd som luftleidning, og berre i heilt spesielle unntakstilfelle med særs sterke miljøomsyn, kan det vere aktuelt med pålegg om kabling.

4 Ved viktige fuglebiotopar og elles der det er registrert sjeldne fuglearter som kan flyge inn i kraftleidningar, bør ein vurdere spesielle tiltak. Dette kan vere endring av trasé, merking av leidningen eller andre tekniske tiltak. I spesielle tilfelle kan ein vurdere kabling. Sett i høve vedteken arealbruk ved Bondalseidet (jf kommunedelplan) som legg opp til ei vesentleg satsing på bygging av fritidsbustadar i område langs dagens og omsøkte nye kraftleidning, vil det vere viktig å få lagt kraftleidningen i jorkabel for å kunne sikre arealet til føremålet. Normal byggeforbodsgrense langs ei 132 kv linje er 30 meter. I søknaden kapittel går det fram at den elektromagnetiske feltstyrken vil vere på 0,4 µt (anbefalt utgeiingsgrense) 35 meter frå senterlinja ved luftleidning. Tilsvarande ved ei jordkabling kjem grensa på 0,4 µt 5 meter frå senterlinja. Val av alternativ 1.1 her som Mørenett har tilrådd vil såleis frigjere ca 30 meter på kvar side av kraftlinja som skal då kan utnyttast til utbyggingsføremål i samsvar med vedteken arealbruk i kommunedelplanen. Dette vil vere ei viktig tilpassing til vedtekne planar og er eit moment som ikkje er omtala i søknaden. Traseen elles går gjennom område som i kommuneplanen sin arealdel er avsett til LNFområde sone C frå Videtjørn til Rognestøylen. Det er der fastsett slik føresegn: Landbruks, natur- og friluftsområde. I desse områda kan det berre gjevast løyve til bygging og frådeling i samband med tradisjonell stadbunden næring som har direkte tilknytning til landbruket. Oppføring av fritidshus kan tillatast men berre på svært strenge vilkår og dersom sektormynde ikkje har merknader. Nokre av dei registrerte viltområda i høve viltregisteret til fylkesmannen ligg i denne sona. Det vert synt til temakart nr 8 Dessutan LNF- område sone D som er kommuneplanen si strengaste LNF-sone frå Rognestøylen, gjennom Bakkedalen og til Hjørundfjorden: Innanfor desse områda finn ein særleg viktige frilufts- natur- og viltinteresser. Det vert synt til temakart nr. 2, 5 og 8 frå Fylkesmannen. Byggje- og anleggstiltak som ikkje har direkte tilknytning til landbruksverksemd vert ikkje tillate. Oppføring av fritidshus vert ikkje tillate med unnatak av i regulerte felt. Tussa transformatorstasjon og areal planlagt til utviding er avsett til LNF sone C. Kulturavdelinga hos Fylkeskommunen har gjort ei registrering ved planlagt overgang frå luft til jordkabel i Bakkedalen. Vi legg såleis til grunn at planane truleg vert noko endra her. Vi ser ikkje å ha merknader til utviding av Tussa transformatorstasjon eller planlagt omlegging av leidningen opp til spennbukkane for fjordspennet. For fjordspennet legg ein til grunn at det er mogleg å gjennomføre bygginga utan vesentleg skade på den rike edellauvskogslia som er registrert under spennet. Vidare legg ein til grunn at det er mogleg å rive eksisterande spenn og etablere nytt utan vesentleg konflikt med eksisterande marina. Vegen forbi trafostasjonen er no privat med Statens vegvesen som eigar. Planlagt justering like aust for Bakkedalsvatnet synes uheldig sett i høve faren for kollisjon med fugl då linja er tenkt lagt meir på tvers av hovudretninga i dalføret. Vi rår her til at ein nyttar dagens trase. Vi har oppfatta det slik at det er skred som er årsaka til den justeringa, men at eit skred her vil ha avgrensa utstrekning. For større fugl som lom, ender, hegre m.v. som vil trekkje inn dalen mellom Hjørundfjorden og vatnet, vil ei traseføring meir på tvers av dalen kunne vere ei kollisjonsfelle. Gjennom Bakkedalen er det vidare planlagt jordkabel i ei strekning på ca 2 km. Dette er lenger enn dagens jordkabel. Også ein jordkabel vil verte godt synleg i terrenget. Det er lagt opp til å etablere mellombels anleggsveg langs kabelgrøfta i byggjeperioden (jf vedlegg 4). Det må leggjast stor vekt på å avgrense inngrep og sikre god attendeføring og tilstelling då

5 dette er eit elles urørt naturområde. Det skal utarbeidast ein såkalla miljø-, transport og anleggsplan (MTA). Justeringa i Sledalen der ein rettar ut lina og sikrar lengre avstand til fritidsbustader er naturleg. Det kan stillast spørsmål ved om dagens lineføring i tilstrekkeleg grad tek omsyn til landskapseffekt og andre miljøomsyn vidare innover Rognestøyldalen. Det kan vere alternative trasear dersom ein vel å følgje eksisterande inngrep (veg) i større grad. Myra er vurdert som ei regionalt viktig kystmyr. Myrane ved Rognestøylvatna er i følgje viltkartet ein viktig spelplass for orrfugl og det hekkar ender ved vatna. Rådmannen meiner det burde vore gjennomført ei vurdering av alternativ trase gjennom Rognestøyldalen for å sikre ei best mogleg løysing. Dersom omsøkt løysing vert valt, vil detaljplassering av mastepunkt vere viktig, det bør også stillast som vilkår at all transport ved bygginga skal skje ved helikopter på dette partiet for å redusere skader og inngrep. Forbi Videtjørn er det lagt opp til ei justering noko lengre bort frå vatnet og ein fritidsbustad som ligg ved vatnet. Videtjørn inngår som ein del av Bondalselva som er eit varig verna vassdrag og 100- meters beltet rundt vatnet er i kommunedelplanen for Bondalseidet gitt ei eiga LNF-sone med forbod mot bygge- og anleggstiltak på grunn av verneverdiar, arealtilstand og rikspolitiske retningsliner for varig verna vassdrag. Det vil vere uheldig med ei slik justering om dette medfører behov for nytt ryddebelte. Dette sjølv om behovet for nytt ryddebelte vil vere mindre enn dagens med ca 30 meter mot dagens 50 meter. Ut frå ortofoto ser det ut til at dagens trase i stor grad følgjer den opne delen av myra. Vi har ikkje fått synfart dette konkret. Rådmannen meiner det er viktig at det vert valt jordkabling etter alt. 1.1 på strekninga frå Videtjørn til Ørsta stasjon. Det går også fram av fråsegna frå SFU at utvalet er oppteken av det same. Dette er også viktig av omsyn til grunneigarane sine interesser, dessutan ut frå omsynet til Bondalseidet som regionalt friluftsområde og satsinga på tilrettelagt friluftsliv gjennom Ørsta skisenter m.v. Konflikt mellom dagens luftspenn og tryggleik i området ved parkeringsplassane i samband med snøopplag er også eit viktig tryggleiksproblem, som ein kan frykte ikkje vert løyst om det vert bygt ny luftleidning. Rådmannen vil såleis tilrå at det vert valt kabling etter alternativ 1.1. Då endringane i Energilova om at saker avgjort etter Energilova vart unnateke frå handsaming etter Plan- og bygningslova vart vedtekne, fekk kommunane i staden motsegnmynde. Motsegn må fremjast seinast i samband med høyringa. Rådmannen har ikkje noko føring frå politisk organ for korleis kommunen skal forvalte dette myndet, og ber såleis formannskapet vurdere om dette myndet skal nyttast i denne saka. Rådmannen finn at spørsmålet om kabling er så vesentleg for lokale og regionale interesser samstundes som ein finn at det er ei klar interesseovervekt som talar for kabling, at det vert tilrådd å nytte motsegn i dette høvet. Det må då gå tydeleg fram av vedtaket at det vert fremja motsegn til alternativ 1.0. med luftleidning på strekninga mellom Videtjørn og Ørsta transformatorstasjon. Dersom NVE ikkje vil følgje opp kommunen si motsegn skal det gjennomførast mekling. Dersom dette ikkje fører fram til løysing, vil saka automatisk verte overørt til departementet for avgjerd. Wenche Solheim Rådmann Arnstein Nupen Leiar plan- og utviklingsstaben