Styresak. Forslag til vedtak: Dato: Administrerande direktør Sakshandsamar: Saka gjeld:

Transkript

1 Styresak Går til: Styremedlemmer Føretak: Helse Fonna HF Dato: Frå: Administrerande direktør Sakshandsamar: Saka gjeld: Kjellfrid Laugaland Norsk Pasientskadeerstatning. Rapport 2013 for Helse Fonna HF Styresak 38/14 O Styremøte Forslag til vedtak: Styret i Helse Fonna HF tar rapporten til orientering 1

2 Bakgrunn for saka Om NPE NPE er eit uavhengig statleg forvaltningsorgan underlagt Helse- og omsorgsdepartementet. NPE behandlar erstatningskrav frå pasientar som er blitt påført skade i helsetenesta, avgjer om pasienten har krav på erstatning og storleiken på erstatninga. For å ha rett til erstatning må helsehjelpa som er gitt, vera årsak til skaden. I tillegg må skaden som hovudregel skuldast svikt ved helsehjelpa. Med svikt meiner ein at helsehjelpa ikkje har vore i tråd med gjeldande medisinske retningslinjer og prinsipp på behandlingstidspunktet. Det er ikkje krav om at nokon skal kunne lastast for slik svikt. Unntaksvis vert det gitt erstatning sjølv om det ikkje føreligg behandlingssvikt. Dette gjeld særleg dersom skaden er spesielt stor eller uventa og ikkje er eit utslag av risiko som pasienten må akseptere. Erstatninga vert sett fast etter allmenne erstatningsrettslege reglar. Erstatningsutmålinga er individuell, og skal først og fremst dekke direkte tap eller utgifter ein har fått som følgje av skaden. Dersom skaden er varig og omfattande, kan ein i tillegg ha rett til meinerstatning. Økonomisk meirutgift på under kr blir ikkje honorert. NPE ynskjer å vera ein aktiv bidragsytar til helsesektoren sitt kvalitetsforbetringsarbeid, og har i 2012 bygd opp ein første versjon av nettbasert statistikkportal til bruk for helseføretaka frå NPE-sakene er utgangspunkt for læring og kvalitetsforbetring internt i einingar og føretaka og mellom føretak. Føretaka er forplikta til å informere pasientar/ pårørande om høvet til å søkje erstatning i NPE når skade etter behandlingssvikt kan ha eller har førekome. Saksbehandlinga er gratis. Nærare opplysningar er å finne på Talet på mottekne (nye) saker i NPE , Helse Vest og Helse Fonna Det er førebels ikkje grunnlag for å hevde at utviklinga i talet saker har samanheng med kvaliteten på arbeidet som blir gjort i helsetenesta. Kor mange pasientar som søkjer erstatning, vil vera avhengig av kor godt tenesta er kjend, kor stor grad tilsette i helsetenesta informerer aktuelle pasientar om at dei kan søkje erstatning ved skade, og direkte og indirekte informasjon gjennom media. Det er likevel grunn til å tru at personale, pasientar og pårørande i aukande grad kjenner til ordninga. 2

3 Talet på innkomne saker til NPE frå 2011 til 2012 auka med 18 % - frå 4333 til Frå 2012 til 2013 var det ein liten reduksjon på 1,2 % frå 5124 til Reduksjonen i Helse Vest var på 8,7 %, men Helse Fonna har så godt som same tal innmelde nye saker begge år (92/95). Det var heller ingen stigning i Helse Fonna frå 2011 til I femårsperioden var 17,4 % av dei nye sakene i Helse Vest generert i Helse Fonna. I 2013 var 16,4 % Helse Fonna - saker. Vedtak og medhald Helse Vest RHF og Helse Fonna Gjennomsnittleg saksbehandlingstid til vedtak i NPE var 278 dagar i For ein del saker der det er naudsynt å følgje utviklinga av skade over lengre tid, til dømes ved fødselsskader, kan det gå fleire år før konklusjon vert fatta. 3

4 Medhaldsprosent i Helse Fonna var relativt høg både for 2011 (40 %) og 2012 (44 %) samanlikna med nasjonale og regionale tal. I 2013 er medhaldsprosenten nasjonalt 29,2 %, I Helse Vest 29,4 % og i Helse Fonna 26,5 %. 23 saker vart avviste i 2013, 23 i Haugesund sjukehus skil seg ut med ei halvering av medhaldssaker Med små tal skal ein likevel vera varsam med å trekkje slutningar. 4

5 Vedtak fordelt på fagområde, Helse Fonna, Medisinsk fagområde Medhald 2012 Avslag 2012 Avvist 2012 Medhald 2013 Avslag 2013 Avvist 2013 Anestesiologi Anna Blodsjukdommar Endokrinologi og metabolske sjukdommar Fordøyelsessjukdommar Føde Fødsel- og kvinnesjukdommar Gastroenterologisk kirurgi Generell indremedisin Generell kirurgi Hjartesjukdom Hudsjukdom Infeksjonssjukdom og venerologi Karsjukdom Lungesjukdom Nevrokirurgi Nevrologi Nyfødtmedisin Nyresjukdom Odontologi (tannsjukdom) Ortopedi Ortopedisk kirurgi Plastikkirurgi Psykiatri/psykologi Revmatologi Svulstar og kreftsjukdom Urologi ØNH Augesjukdom SUM Nasjonalt har ortopedi som tidlegare år flest vedtak om medhald og avslag (1479 saker), og utgjer 31 % av summen av vedtak i Medhaldsprosenten i 2013 var 33 %. I Helse Fonna gjeld 38 % av vedtaka ortopedi, og medhaldsprosenten var 34 % i Svulstar og kreftsjukdommar har ein god del færre vedtak (619), med ein prosentdel på 13 nasjonalt 14 % i Uavhengig av kva type svulst eller kreftsjukdom det gjeld, blir svulstar og kreftsjukdommar registrert som eige medisinsk område. Skadar ved føde/fødselshjelp, gastroenterologisk kirurgi, psykiatri er dernest område med flest saker behandla i NPE i Medhaldssaker per år for dei fire største gruppene: Fagområde Sum Ortopedi Ortopedisk kirurgi Svulstar/kreft Gastrokirurgi Føde/kvinnesjukdom Sum

6 Tala er små, og det er viktig å understreke at når ein bryt tala ned i små einingar, vil tilfeldige variasjonar gje store utslag. Svikt i behandling, dernest svikt i diagnostikk/forseinka diagnostikk er dei største årsaksgruppene i medhaldssakene. Dette gjeld nasjonalt, regionalt og i Helse Fonna. Smitte og infeksjon er også blant årsaker som gjentek seg. Utbetaling av erstatningar Det kan gå fleire år mellom innmeldt sak og erstatningsutbetaling særleg i tilfelle der det er naudsynt å fylgje pasienten over tid for å kunne bedømme kor stor skaden er og kva fylgjer den får. Vi ser særleg eksempel på dette innan fødselshjelp med skade på barnet. Av saker i Helse Fonna kor erstatning er tilmålt i 2013, er den eldste frå Forseinking i erstatningsutmåling og tilfeldige opphopningar av saker som medfører store utbetalingar fører til store variasjonar frå år til år. NPE har aldri før utbetalt så mykje i erstatningar som i 2013 (946 millionar), noko som i hovudsak skuldast at NPE har behandla fleire saker enn åra før. Helse Vest har i 2013 erstatningsutbetalingar på 145 millionar kr 91 millionar i 2012, og med eigenandelar på 6,3 millionar i 2013 og 6, 9 millionar i Helse Fonna sine saker representerer ca 22 % i 2013, og 14,4 % i 2012 av erstatningsutbetalingane i Helse Vest. 6

7 Helse Fonna, erstatningsutbetalingar NPE : Skadevaldar Helse Fonna HF Helse Fonna, avd. Sauda, Haugesund sjukehus Helse Fonna HF, Haugesund sjukehus Helse Fonna HF, Klinikk for psykisk helsevern Helse Fonna, Odda sjukehus Helse Fonna, Stord sjukehus Helse Fonna, utbetaling av eigenandelar ved NPE- erstatningssaker, : Skadevaldar Helse Fonna HF Helse Fonna, avd. Sauda, Haugesund sjukehus Helse Fonna HF, Haugesund sjukehus Helse Fonna HF, Klinikk for psykisk helsevern Helse Fonna, Odda sjukehus Helse Fonna, Stord sjukehus

8 Helse Fonna erstatningsutbetalingar fordelt på fagområde: Fagområde Sum Anestesiologi Anna Blodsjukdommar Endokrinologi og metabolske sjukdommar Fordøyelsessjukdommar Føde Fødsel- og kvinnesjukdommar Gastroent. kirurgi (Mage-tarm-kirurgi) Generell indremedisin Generell kirurgi Hjartesjukdom Hudsjukdom Infeksjonssjukdom og venerologi Karsjukdom Lungesjukdom Nevrokirurgi Nevrologi Nyfødtmedisin Nyresjukdom Odontologi (tannsjukdom) Ortopedi Ortopedisk kirurgi Plastikkirurgi Psykiatri/psykologi Revmatologi Svulstar og kreftsjukdommar Urologi ØNH Øye Totalt Det er ni utbetalingar over 1 mill. kr i 2013 (fire i 2012) for skadar som er skjedd i åra Anna Det er viktig å lære av NPE-sakene. Sakene vert utgreia og handsama internt i linja, og vert gjennomgått i Kvalitetsutvalet med etterspurnad etter tiltak for å redusere risiko for gjentaking.. Klinikkane brukar NPE-sakene aktivt i sitt kvalitetsforbetringsarbeid. Materiale frå NPE vert også nå nytta i det nasjonale Pasientsikkerheitsprogrammet. Oppsummering/konklusjon Etter ein solid auke på 18% i talet på nye saker melde til NPE frå 2011 til 2012, venta NPE at auken skulle fortsetje i 2013, om enn ikkje i same takt. I staden kom ei avflating. Dette gjorde at NPE rakk å ferdigbehandle fleire saker enn åra før, noko som har ført til rekordutbetalingar på 946 millionar kroner i Talet på nye saker frå Helse Fonna har vore heilt stabilt dei tre siste åra (93/92/95). Medhaldsraten nasjonalt er 29 %, i Helse Vest 29,4 % og i Helse Fonna 26,5 % i Åra før har Helse Fonna hatt noko høgare medhaldprosent enn gjennomsnittet så er ikkje tilfelle i Helse Fonna skil seg ikkje ut med omsyn til kva pasientgrupper/fagområde som hyppigast får medhald (ortopedi, svulstar og kreftsjukdommar, fødselshjelp og kvinnesjukdommar, mage/tarmkirurgi), ei heller når det gjeld årsak til skade (behandlingssvikt, diagnosesvikt/forseinka diagnose, infeksjonar). 8

9 Når det gjeld utbetalingar av erstatningsbeløp, er det viktig å vere klar over at utbetalingane er korrelert til og rekna ut frå tapt arbeidsforteneste. Har skaden medført arbeidsuførhet, skal erstatninga dekke inntektstap. Naudsynte og rimelege utgifter som følgjer av skaden skal også dekkast av erstatninga. I tillegg har pasienten rett til meinerstatning dersom skaden har ført til varig mein på minst 15 % medisinsk invaliditet. Utbetalingane vil kunne svinge betydeleg frå år til år avhengig av typen skader og tilfeldig opphoping av avslutta saker som gjer store utbetalingar (eks fødselsskader). Utbetalingane er høgare i 2013 enn åra før dette skuldast i hovudsak at NPE har fått avslutta mange saker med omsyn til sjølve erstatningsbeløpet. Ni Helse-Fonna-saker med utbetalingar over ein million er avslutta i 2013, desse er melde inn Kvar enkeltsak vert saksbehandla i linja der skaden har skjedd, og både klinikkane og Kvalitetsutvalet gjennomgår sakene for læring og kvalitetsforbetring. Data er henta ut frå NPE-databasen mars