Vedteke: KS-33/15 Saks nr: 13/371 Dato: Februar Statusrapport Mottak av flyktningar

Transkript

1 Vedteke: KS-33/15 Saks nr: 13/371 Dato: Februar 2015 Statusrapport Mottak av flyktningar

2 Innhald 1 Innleiing Bakgrunn og behov Mål Organisering av tenestetilbodet Mottak- og integreringsarbeid Tal og type flyktningar Introduksjonsprogram Opplæring Ressursbruk Stillingsressursar Bustader Tenesteyting Introduksjonsprogram og vaksenopplæring Økonomiske føresetnader Rekneskap 2014, budsjett Mottak Budsjettkonsekvensar Aktuelle endringar... 17

3 1 Innleiing 214 millionar menneske, like mange kvinner som menn, er internasjonale migrantar, det vil seie at dei bur i eit anna land enn der dei er fødde. Dette utgjer omtrent 3 prosent av verdas befolkning på 7 milliardar. Dei aller fleste har forlate heimlandet sitt for å betre livssituasjonen for seg sjølv og familien gjennom arbeid eller utdanning eller for å leve saman med andre familiemedlemer. Ein relativt liten del av migrantane, 7-8 prosent, er menneske som har flykta til eit anna land for å sleppe unna undertrykking, vald eller naturkatastrofer. Dei siste prognosane frå UDI syner at det er behov for å busetje fleire flyktningar enn tidlegare venta. Hovudårsaka til auken i talet på flyktningar som skal busetjast, er at ein større del av asylsøkjarane som kjem til Noreg har eit reelt behov for vern og følgjer vilkåra for flyktningstatus. Samtidig byggjer UDI ned restansar ved å fatte fleire vedtak raskare. Talet på busetjingsklare flyktningar i dei statlege mottaka er difor i ferd med å auke. Lang ventetid på busetjing i ein kommune har store menneskelege og økonomiske kostnader. Busetjing av flyktningar er ei permanent kommunal oppgåve. Busetjingsarbeidet må, på same vis som andre kommunale oppgåver, gå inn i faste og planlagde former, basert på fleirårige vedtak og plantal. Det er eit prinsipp at flyktningar skal busetjast i kommunar over heile landet. Kommunen må ha eit tilpassa tenestetilbod, her under introduksjonsprogram og opplæring i norsk og samfunnskunnskap til dei som vert busette, slik at dei kan komme i arbeid eller gå vidare til kvalifisering og utdanning. Busetjing av flyktningar er ikkje berre ei humanitær oppgåve. Flyktningar utgjer og ein ressurs. Gjennom gode kvalifikasjonsprogram kan kommunar skreddarsy kompetanse som arbeidslivet treng.

4 Gode råd for å lukkast i integreringsarbeidet i distriktskommunar: Distriktssenteret «Derfor blir vi her» - innvandrar i Distrikts-Norge 1. Ha tydelege verdiar kopla med kommunale målsettingar om inkludering 2. Skap arenaer for møte mellom innvandrarar og lokalbefolkning 3. Presentér «Tilflyttar denne månaden» i lokale media, eller andre informasjonskanalar 4. Send velkomstbrev til alle tilflyttarar og legg ut målretta informasjon på kommunen si heimeside 5. Etablér lokal rådgjevningsteneste for alle tilflyttarar 6. Få til samarbeid mellom kommunen og næringslivet 7. Kartlegg utdanning og arbeidserfaring hos Arbeidsinnvandrarane sine ektefellar og hos andre familiegjenforeinte 8. Jobb for å få aktiv rekruttering til lag og organisasjonar 9. Tilby fadderordningar for alle nyankomne innvandrarar 10. Marknadsfør etablerte innvandrarar sine positive erfaringar 11. Gje gratis/rimelege språkkurs til alle med innvandrarbakgrunn 12. Gje betre og meir målretta informasjon om startlån, bustøtte og anna tilrettelegging for kjøp av bustad 13. Overvak den lokale leigemarknaden for å hindre diskriminering 14. Tilby samtaler om fordelar og ulemper ved å bli buande eller flytte for flyktningar 15. Finn årsak til og set inn tiltak for å unngå at dei fleste eller alle med same bakgrunn flyttar frå kommunen

5 2 Bakgrunn og behov Kommunestyret gjorde i sak KS- 143/14 Budsjett 2015 økonomiplan følgjande vedtak i verbalframlegg pkt A: Det skal som eit strakstiltak opprettast éi ekstra stilling i grunnskulen frå 1/ knytt til norskopplæring av flyktningar i skulealder finansiert innanfor ramma av flyktningetilskotet for Kommunestyret føreset at det vert lagt fram eiga sak ved første høve i 2015 om status for ressursbruk i høve vedteken plan for mottak av flyktningar. I saka skal ein gå gjennom kvar det ut frå kunnskap ein no sit inne med er trong for endringar i planen ut frå dei statlege tilskota Eid kommune mottek til formålet, og evt budsjettendringar som følgje av dette. Dette er bakgrunnen for at administrasjonen no legg fram ein oppdatert dokument, som byggjer på tidlegare vedteken Plan for mottak av flyktningar. I statusdelen er dokumentet oppdatert med ressurssituasjonen ved utgangen av 2014, og prognose for Siste kapittel inneheld vurderingar knytt til framtidig behov. Planen «Mottak av flyktningar» byggjer på kommunestyrevedtak KS-088/12 datert : 1. Eid kommune vil ha ei målsetting på eit årleg mottak av 30 nye flyktningar frå Måltalet skal leggast til grunn for arbeid med bustadsosial handlingsplan og ein heilheitleg plan med opprusting av mottakskapasitet i Eid kommune. I samband med at saka kjem opp i kommunestyret i januar 2013, skal det gjennomførast ein gjennomgang av integreringsarbeidet fram til d.d. i Eid kommune som omhandlar tal på innvandrarar som ikkje er i arbeid etter 5 år, og kor mange som flyttar frå Eid i den 5-årsperioda kommunen er berettiga tilskot. 3. Eid kommune vil ta imot minimum 10 flyktningar i 2013, derav 3 einslege mindreårige. 4. Finansiering av 3 nye bustader vert å innarbeide i budsjett 2013 og i økonomiplan 2013 til Planen vart lagt til grunn ved handsaming av sak KS-40/13 Mottak av flyktningar frå 2014, då det vart gjort følgjande vedtak: 1. Mottak av 120 flyktningar over ein fireårsperiode. Antalet må sjåast i samanheng med familiegjenforening. Det må gjerast vurdering undervegs i høve måloppnåing og kapasitet. 2. Det må opprettast ei ny stilling som avdelingsleiar for flyktningetenesta allereie i Finansieringa av denne stillinga må ein kome attende til i budsjettendringssak i juni. 3. Evaluering av integreringsarbeidet i kommunen skal være med i årsrapporten.

6 3 Mål Utgreie samla behov for kompetanse, økonomi og andre ressursar for å kunne ta i mot 30 flyktningar årleg Oppdatere planverket med grunnlag i vedtak i sak KS-143/14. 4 Organisering av tenestetilbodet 4.1 Mottak- og integreringsarbeid Flyktningetenesta vart etablert som eiga avdeling frå hausten Avdelinga har overteke stordelen av dei oppgåvene som tidlegare vart løyst av sosialtenesta/nav. I tillegg til at avdelinga har hovudansvar for flyktningarbeidet i kommunen, er også ansvaret for vaksenopplæringa lagt til flyktningetenesta. 4.2 Tal og type flyktningar Eid kommune har teke imot flyktningar sidan Talet har variert frå år til år, men totalt har kommunen busett ca. 270 flyktningar i denne perioden. Vi har opplevd at mange av flyktningane har flytta frå Eid, men nokre har og flytta hit frå andre kommunar. Eid kommune har sidan 2006 teke imot 95 flyktningar. Det fordeler seg på følgjande måte: Totalt mottak Her av einslege mindreårige Ved utgangen av 2014 var 50 vaksne og 9 einslege mindreårige innanfor det tidsrommet som gjev grunnlag for integreringstilskot. Presset på mottak av einslege mindreårige har variert frå år til år. Eid kommune har normalt etablert tre einslege mindreårige i alderen år kvart år frå Eid kommune har pr. i dag ansvar for 12 einslege mindreårige. Tiltaket for einslege mindreårige er organisert under barnevernet, og det knyter seg ei særskild finansieringsordning til dette. Tidlegare vart tiltaket fullfinansiert frå BUF-etat. Ordninga er no endra, slik at kommunen sjølv må dekke ein eigendel på 20%.

7 Dei største gruppene flyktningar er frå Afghanistan (einslege mindreårige), Eritrea, Somalia, Sudan og Syria. Ca. 50 % er barn, noko som avspeglar praksis over tid med mottak av familiar for å ha tilstrekkeleg med bustader å tilby. 4.3 Introduksjonsprogram Kommunar som tek imot flyktningar er gjennom lov om introduksjonsordning er pålagde å utarbeide eit introduksjonsprogram for nye flyktningar. Det skal som hovudregel vare i inntil to år, men kan i enkelte tilfelle forlengast til tre år. Det skal vere ein kombinasjon av opplæring i norsk og samfunnskunnskap og arbeid. Nye flyktningar har rett og plikt til eit slikt tilbod og det gjeld for alle mellom 16 og 55 år. Som hovudregel har alle utlendingar med busetjingsløyve plikt til å delta på 600 timar opplæring i norsk og samfunnskunnskap (300 timar før ) som vilkår for å kunne søkje slikt løyve. Den ytre ramma for opplæring etter introduksjonslova er 3000 timar innan 5 år frå første busetjing i landet. Ved vaksenopplæringa i Eid kommune er det pr. januar elevar der 18 av desse er flyktningar. Dei andre er gifte med nordmenn, volontørar eller EU-borgarar. Dei har undervisning i norsk med samfunnskunnskap fem dagar i veka med eit tilbod på 22 timar pr. veke. Det er tilsett lærarar i 3,6 årsverk skuleåret Det er ikkje tilsett rektor. Vaksenopplæringa har også ansvar for språkpraksisplassar, i samarbeid med Sandane Industri. Det er ei utfordring å finne eigna plassar og kunne følgje opp studentane tilstrekkeleg. Hausten 2014 flytta vaksenopplæringa frå Eid vidaregåande skule til Malco sitt bygg i Øyane. Frå komande skuleår vert undervisninga flytta til nye lokale på Langeland. Læreverket som vert brukt er Norskpluss bøker og nettlisens og opplæringsmålet er nynorsk. Introduksjonsprogrammet er individuelt tilrettelagt, på full tid, heilårleg og følgjer dei alminnelege reglane i arbeidslivet med omsyn til fråvær, feriar osv. Flyktningane får ein introduksjonsstønad tilsvarande 2 G pr. år. (2/3 G for dei under 25 år). Inntekta er skattepliktig. 4.4 Opplæring Barnehage Barnehagelova 12a seier at «Barn som fyller ett år senest innen utgangen av august det året det søkes om barnehageplass, har etter søknad rett til å få plass i barnehage fra august i samsvar med denne loven med forskrifter. Barnet har rett til plass i barnehage i den kommunen der det er bosatt» Gode barnehagetilbod til flyktningar er viktig for å utvikle språklege og sosiale ferdigheter. Dette er vesentleg fordi effektiv integrering av barn, og reduserer trongen for ekstraordinære ressursar i grunnskulen. Barnehagetilbod er også viktig for foreldra, som kjem raskare i gang med introduksjonsprogrammet.

8 4.4.2 Elevar i alderen 6-16 år Hovudregelen er at alle barn og unge som oppheld seg i Noreg har rett og plikt til grunnskuleopplæring, jf. Opplæringslova 2-1. «Retten til grunnskuleopplæring gjeld når det er sannsynleg at barnet skal vere i Noreg i meir enn tre månader. Plikta til grunnskuleopplæring byrjar når opphaldet har vart i tre månader». Det er Nordfjordeid skule og Eid ungdomsskule som i hovudsak tek imot elevar med bakgrunn som flyktningar. Desse elevane kan vere krevjande i startfasen ved den nye skulen, og det er difor viktig at det følgjer med nok ressursar i denne fasen. Auka satsing på einslege mindreårige og einslege vaksne har redusert trykket på barnehage/skule Unge/vaksne i alderen år Desse unge/vaksne kan ha rett til: Vidaregåande opplæring etter opplæringslova kapittel 3, «ungdomsretten». Grunnskuleopplæring etter opplæringslova 4A-1, eventuelt 4A-2. Dersom minoritetsspråkleg ungdom ikkje har rett til vidaregåande opplæring, vil ungdommen likevel kunne ha rett til grunnskuleopplæring for vaksne etter opplæringslova 4A-1, eventuelt også 4A-2. Denne retten omfattar alle unge og vaksne frå 16 år som treng grunnskuleopplæring uansett årsak. Som hovudregel skal opplæringa omfatte dei faga ungdommen treng for å få vitnemål for fullført grunnskule. Dette er norsk, engelsk og matematikk og to av faga matematikk munnleg, naturfag, samfunnsfag og RLE. Kommunen kan søkje om tilskot til grunnskuleopplæring for ungdom i alderen år dersom dei oppfyller vilkåra for å få grunnskuleopplæring etter opplæringslova 4A-1, eventuelt 4A-2. Eid vidaregåande skule har etablert ein eigen introduksjonsklasse som er godt eigna som start for einslege mindreårige og unge vaksne. Både skulen og Eid kommune ser felles interesse i å utvikle eit samarbeid omkring dette tilbodet. Nivået for einslege mindreårige med dårlege norskkunnskapar og ikkje godkjend grunnskuleopplæring, er for høgt i introduksjonsklassen. Nokre elevar får norskopplæring i Gloppen. Frå hausten 2015 vurderer vi å gje dette tilbodet i Vaksenopplæringa Vaksne som har fylt 25 år Opplæringslova 4A-1første ledd lyder: «Dei som er over opplæringspliktig alder, og som treng grunnskuleopplæring, har rett til slik opplæring, så langt dei ikkje har rett til vidaregåande opplæring etter 3-1. Retten omfattar til vanleg dei faga ein treng for å få vitnemål for fullført grunnskuleopplæring for vaksne. Opplæringa skal tilpassast den enkelte.» I Eid kommune har vi ikkje tilbod om grunnskuleopplæring for vaksne, men kjøper slike tenester frå Gloppen. Pr januar 2015 vert det kjøpt tenester for 4 vaksne og 3 einslege mindreårige.

9 4.4.5 Arbeid/praksisplass Flyktningtenesta jobbar for å få fleire av flyktningane inn på arbeidsmarknaden. Eid kommune har få verksemder som etterspør ufaglært arbeidskraft, og det er stor konkurranse for ufaglærte jobbsøkjarar. Flyktningar er ei særskilt prioritert gruppe i forhold til aktiv bruk av arbeidsmarknadstiltak. Dei fleste i Eid kommune går frå introduksjonsprogram til kvalifiseringsprogram som også kan vare i 2 år. Alle sektorar og avdelingar i Eid kommune må vere innstilte på å legge til rette for språkpraksisplassar og arbeidsplassar. Det vert arbeidd med eit system for dette. Eksempel på bransjar og yrke kommunen kan innrette opplæringa mot er: Pedagogikk: Assistent i barnehage, skule og SFO Helse: Omsorgsarbeidar og helsefagarbeidar Transport/logistikk: Sjåfør og lagerarbeid Varehandel/service: Butikk, service inkl. reinhald Det er viktig for Eid kommune å tenkje langsiktig i høve fagutdanning, og legge til rette for utdanningsløp som kommunen har behov for. Døme på tidsperspektiv for fagutdanning: Tid Utdanning 2 år Introduksjonsprogram / Norskopplæring 2 år Grunnskuleopplæring 2 år Vidaregåande skule 2 år Lærling Oversikt over tiltak, arbeid og flytting for den einskilde flyktning i Eid kommune Ved framtidig rapportering vil det verte lagt fram opplysingar om opplæring/utdanning, arbeid, busetjing/flytting etc. Fullført eksamen i norsk kan også vere eit verdfullt grunnlag for vurdering av kvalitet i introduksjonsprogrammet Fritid Eid kommune har ingen spesielle organiserte tiltak eller ansvarspersonar for fritida til dei vaksne flyktningane. Saniteten, Røde Kors og Frivilligsentralen har samarbeid med visse grupper flyktningar. Kommunen har teke initiativ til ei fadderordning for flyktningar. Kurs for flyktningfadderar er gjennomført i samarbeid med Røde Kors, og kring 20 personar har delteke. I startfasen for fadderordninga vil Vaksenopplæringa verte nytta til organisering og støtte for flyktningefadderane.

10 5 Ressursbruk 5.1 Stillingsressursar Årsverk (samla sum) Jf plan Stilling i grunnskule 1 (frå august) 2 2,5* Stilling i barnehage 1 (frå august) 1 1 Stilling i Vaksenopplæring 2,6 3,4 (frå august) 4,4 (frå august) 6 Stilling NAV-flyktning 0,5 0,5 0,5 0,5 Stilling barnevern 0,4 0,4 0,4 0,4 Tiltak einslege mindreårige Flyktningetenesta 1 (frå august) 2 (frå august) 3 (frå august) 3 I alt 11,5 15,3 18,3 20, vert teke med i oversynet for å syne utviklinga frå før planen vart iverksett. *Grunnskulen hadde tidlegare ein grunnressurs på 2 t/v til særleg norskopplæring, dette utgjorde samla ca 1 årsverk. Nytt statleg lovverk gir ikkje lenger føringar for ressursberekning og fordeling. Vi vel difor å sjå bort frå tidlegare reknemåte. For grunnskulen syner tabellen stillingar som er oppretta med bakgrunn i flyktningplanen, med føremål å sikre særskilde behov i målgruppa (barn i grunnskulealder) Generelt har opptrapping av bemanning vore meir moderat enn føresett i flyktningplanen. Her er det eit vesentleg moment at mottak også har vore forsinka, og difor redusert behov for tenester. 5.2 Bustader Kommunestyret vedtok i sak KS-48/13 Bustadsosial handlingsplan Planen inneber ein sterk auke i kommunal bustadmasse. Bygging/kjøp av bustader vert føresett å vere sjølvfinansierande. Husbanken yter frå 20-40% tilskot til slike bustader. Kapital og driftsutgifter vert dekka av husleige. Status for gjennomføring av bustadsosial handlingsplan er rapportert i eiga sak til driftsutvalet DFU-8/

11 5.3 Tenesteyting Barn 0-16 år Det vart busett 2 barn i 2013 og 13 barn i Prognose for 2015 tyder på at 8 barn i denne aldersgruppa skal busetjast i løpet av året. I vedteken plan vart det føresett at om lag 50% av flyktningane var barn, som mottek tenester i barnehage og skule. Det kan sjå ut som andel busette barn vert noko lågare enn dette. Barnehage Tal barn i barnehage ved utgangen av året: Barn Prognose 2015 Sum To barn med barnehageplass kjem til å byrje på skulen hausten Samstundes vil to nye barn ha trong for barnehageplass. Totalt antal barn i barnehage vert truleg uendra. Bemanning i barnehage vart styrka med eitt årsverk i 2014, med tanke på ekstra oppfølging av flyktningbarn. Grunnskule Grunnskulen i Eid tok imot 2 elevar med flyktningbakgrunn i 2013 og 7 elevar i Prognose for 2015 tyder på at det kjem 8 nye elevar dette året, 6 av desse kjem frå mottak. Ein elev går ut av ungdomsskulen. Samla tal elevar med flyktningbakgrunn (ved utgangen av året) Elevar Prognose 2015 Nordfjordeid skule Eid Ungdomsskule Sum Det er særleg i startfasen, og ved overgangar, at elevar med flyktningbakgrunn treng ekstra tilrettelegging, og det er viktig at det vert avsett nok ressursar i denne fasen. Tal elevar på nivå 1 og 2 i Udir si kartlegging er eit godt grunnlag for å vurdere dette. Nye kartleggingar vil vere avgjerande ved vurdering av endringar i ressurstildeling i grunnskulen. Bemanninga i grunnskulen vart auka med 1 årsverk frå hausten 2014 og 1 årsverk frå januar 2015

12 5.4 Introduksjonsprogram og vaksenopplæring 5 elevar går ut av vaksenopplæringa i år. Planlagd mottak tyder på at 18 nye elevar kjem inn. Bemanning i vaksenopplæringa vil auke til 4,4 frå Dette er 1,6 årsverk lågare enn planlagt Tal personar Kommunen mottek introduksjonstilskot i 5 år etter busetjing. Tal personar kommunen mottek tilskot for går fram av tabellen: Prognose 2015 Prognose 2016 Prognose 2017 Tal personar Det er føresett ei bemanning i flyktningetenesta med ein tilsett pr 20 flyktningar. Det vil verte tilsett ein ny programrådgjevar frå , bemanninga samsvarar då godt med behovet.

13 5.5 Økonomiske føresetnader Integreringstilskot Busetjingsår Integreringstilskot År-1 Vaksen * kr kr kr kr Barn kr kr kr kr Einsleg vaksen kr kr kr kr År-2 kr kr kr kr År-3 kr kr kr kr År-4 kr kr kr kr År-5 kr kr kr kr Skuletilskot kr kr Barnehagetilskot Eingongstilskot kr kr kr kr Eldretilskot Eingongstilskot kr kr kr kr Særskilt tilskot kr kr kr kr einslege mindreårige Personar med kjende funksjonshemmingar Tilskot 1 (eingongstilskot) kr kr kr kr Tilskot 2 (inntil 5 Inntil kr. Inntil kr. Inntil kr Inntil kr år) *Personar vert rekna som vaksne frå og med det året dei fyller 18 år. Integreringstilskot for einslege mindreårige flyktningar følgjer same sats. Frå 2014 er det innført ein kommunal eigendel på 20 % knytt til tiltak for einslege mindreårige Tilskot til vaksenopplæring Tilskot til vaksenopplæringa er todelt: - Grunntilskot - Persontilskot. Grunntilskotet vert tildelt kommunar som pr 15. januar har personar med rett til opplæring i norsk og samfunnsfag etter introduksjonslova, med to ulike satsar. Kommunar med personar i målgruppa har fått følgjande tilskotet har hatt følgjande utvikling: År Grunntilskot 2012 kr kr kr kr

14 Målgruppa for utbetaling av persontilskot (Per capita tilskot) er personer som har rett og plikt (16-55 år) eller berre rett (55-67 år) til opplæring i norsk og samfunnskunnskap etter 17 i introduksjonslova. Det er to ulike satsar for tilskot, avhengig av kva land personen kjem frå: Tilskotsår Lav sats (3 år) Høg sats (3 år) År År År Høg sats: Afrika, Asia, Oseania (unnateke Australia og New Zealand), Øst Europa, Sør-Amerika og Mellom-Amerika Lav sats: Vest Europa, Nord-Amerika, Australia og New Zealand Tilskot for år 1 vert utbetalt til den kommunen personen flyttar til først, i praksis den kommunen der flyktningen sit i mottak. Om personen flyttar i løpet av året, må mottakskommunen krevje delrefusjon frå den kommunen som har fått tilskotet utbetalt. Dei fleste flyktningane som buset seg i Eid kjem frå eit asylmottak, og har fått første del av opplæringa i denne kommunen. Dette gjer at persontilskotet vert redusert tilsvarande. Eid kommune får difor sjeldan persontilskot for heile introduksjonsperioden.

15 5.6 Rekneskap 2014, budsjett 2015 Tabellen nedanfor oppsummerer inntekter og utgifter knytt til tenestetilbod for flyktningar. Generelle tilbod, som også andre innbyggjarar nyt godt av, vert ikkje rekna på. Slike generelle kostnader får kommunen dekka gjennom det ordinære inntektssystemet. Utgifter Rekneskap Budsjett Stilling i barnehage Stilling i grunnskule Stilling i Vaksenopplæring Andre utg. vaksenopplæring Opplæring, kjøp av tenester EM-tiltaket Stilling NAV-flyktning Stilling barnevern Stilling flyktningtenesta Andre utg. flyktningtenesta Introduksjonsløn Sosialhjelp Etableringskostnad Samla utgifter Inntekter Integreringstilskot NIR Samla inntekter Netto Utgifter og inntekter er så langt det let seg gjere henta i frå rekneskapen for Det er nytta snittkostnader for løn i skule, barnehage, NAV og barnevern, dette kan ikkje hentast direkte ut frå rekneskapen.

16 For vaksenopplæringa er alle kostnader på teneste 2130 Vaksenopplæring framandspråk teke med. Dette inneber at også kostnader knytt til arbeidsinnvandrarane ligg inne i rekneskapen. Opplæring, kjøp av tenester: Dette er kostnader knytt til elevar som får grunnskuleutdanning i Gloppen, og kjøp av tenester frå Sandane Industri. EM-tiltaket: Tabellen syner nettoutgifter for teneste Barnevern EM-tiltaket. Generelt integreringstilskot og tilskot til einslege mindreårige er ikkje teke omsyn til. Samla sett gir mottak av mindreårige flyktningar eit overskot i kommunen sitt rekneskap, jf særskilt tilskot for einslege mindreårige på kr ,- pr. pers. Sosialhjelp/etableringstilskot: Etableringsstøtte til dei som er inne i introduksjonsordninga vert ført på eiga teneste under flyktningetenesta, medan generell sosialhjelp vert utbetalt frå NAV. Ved samanlikning av rekneskap og vedteken flyktningplanplan syner det seg at nettoinntekt til kommunen er 0,5 kr mill høgare enn føresett. Lønsutgiftene er generelt lågare enn planlagt, sidan oppbemanninga er tilpassa reell innflytting. På inntektssida er differansen mellom plan og rekneskap 1,5 mill kroner. Integreringstilskot og per capitatilskot er lågare enn planlagd. Dette skuldast også seinare i gang med busetjinga enn føresett Oppsummering Rekneskapssamandraget syner eit overskot på kr 1 mill i Dette inneber at integreringstilskotet vert nytta til generell styrking av kommunal tenesteyting. Plan for mottak av flyktningar peikar på at kostnader på kring kr ikkje er teke med i rekneskap og budsjett. Dette er meirarbeid innan helsestasjon, legekontor, barnehage og administrasjon i Eid kommune. Det er ikkje gjort nye utrekningar kring desse generelle kostnadene.. 6 Mottak I 2015 reknar kommunen med mottak av to familiar med til saman 9 barn. Resterande mottak vert einslege, av desse 3 einslege mindreårige. Dette utløyser behov for følgjande tenestetilbod: Barn under 6 år - barnehageplass 2 Barn i i alderen grunnskule 6 Unge/vaksne i alderen år grunnskule/vidaregåande opplæring 4 (av desse 3 einslege mindreårige) Vaksne - introduksjonsprogram 18

17 6.1 Budsjettkonsekvensar Vedteke budsjett for 2015 (tabell nedanfor) syner eit overskot på kr ,-. Nye satsar for integreringstilskot ligg no føre. Dette gjer at inntektene kan aukast opp med kr 1 mill. Samstundes vil eit høgt antal einslege flyktningar gje ekstra utfordringar knytt til etableringskostnader/sosialhjelp og introduksjonsløn. Dette er innarbeidd i framlegget til revidert budsjett. Konskvensjustert budsjett for 2016 syner heilårseffekten av stillingsauke i I tillegg er introduksjonsløna er justert. Tabellen viser at det økonomiske handlingsromet i 2016 vil vere avgrensa. Budsjett for 2017 er ikkje utarbeidd, man samla tilskot vil då ligge på kring 23 mill kr. Dette samsvarar godt med opprinneleg plan. Budsjett Rev budsjett Konsekvens- Justert budsjett Utgifter Stilling i barnehage Stilling i grunnskule Stilling i Vaksenopplæring Andre utg. vaksenopplæring Opplæring, kjøp av tenester EM-tiltaket Stilling NAV-flyktning Stilling barnevern Stilling flyktningtenesta Andre utg. flyktningtenesta Introduksjonsløn Sosialhjelp Etableringskostnad Samla utgifter Inntekter Integreringstilskot NIR Samla inntekter Netto

18 6.2 Aktuelle endringar Arbeid med integrering av flyktningar inkluderer mange avdelingar i Eid kommune. Tilbakemeldingar frå avdelingane seier at dette arbeidet er positivt og utfordrande. Om kommunen skal lukkast i arbeidet, er det viktig å utvikle klare mål og felles verdiar. Flyktningane må føle at dei er velkomne i lokalsamfunnet, og dei må setjast i stand å kunne klare seg sjølve, på lik line med andre innbyggjarar. Tilstrekkeleg ressursar i tidleg fase førebyggjer dyrare løysingar i ettertid. Det er avgjerande å nytte tilstrekkeleg ressursar den første tida etter busetjing. Ikkje minst er god språkopplæring grunnleggjande om flyktningane skal kome seg i utdanning eller arbeid. Dette gjeld i alle aldersgrupper. Kartlegging av fagleg nivå må ligge til grunn ved tildeling (eller omfordeling)av ressursar. Ressurs- og tenestebehov vil variere frå år til år avhengig av familiestruktur, alderssamansetjing og tilflyttingsdato. Kommunen bør difor kvart år leggje fram ein statusrapport for flyktningarbeidet, og vurdere endringar basert på oppdatert kunnskap om behov og økonomi. Ein slik gjennomgang bør gjerast når ein har oversikt over planlagd mottak. Budsjettendringssak kan leggjast fram med grunnlag i denne gjennomgangen. Budsjettala (kap 6.1) syner at kommunen har avgrensa ressursar til nye tiltak no. Vedteken bemanningsauke (verbalframlegg A) er lagt inn i revidert budsjettframlegg. Andre kostnader er revidert på grunnlag av den kunnskapen vi no har om flyktningane som skal busetjast i Vaksenopplæringa og flyktningetenesta vert etablert på Langeland frå hausten Dette vil gje mykje betre arbeidstilhøve både for tilsette og flyktningar, men sjølvsagt også utfordringar knytt til organisering og samarbeid med andre leigetakarar. Tal elevar vil vekse også i Grunnskuleopplæring for vaksne bør prioriterast høgt når tilbodet skal vidareutviklast. Vedtak KS-40/13 pkt 1 seier at kommunen skal motta 120 flyktningar over ein fireårsperiode. Antalet må sjåast i samanheng med familiegjenforening. IMDI si tolking av dette vedtaket er at familiegjenforening kjem i tillegg til måltalet på 120 (30 flyktningar årleg). Kommunestyret bør difor presisere at målsetjinga om 120 flyktningar inkluderer familiegjenforening. Plan for mottak av flyktningar skildrar økonomiske og praktiske føresetnader knytt til flyktningmottak. Det er viktig at kommunen i framtida også har fokus på kvaliteten i tenestene. Særskilde utfordringar, behov og målsetjingar knytt til flyktningmottak bør difor innarbeidast i kommunedelplanar, fagplanar og verksemdsplanar. Kommunen er godt i gang med å organisere eit tilpassa tenestetilbod, og leggje grunnlaget for at dei som buset seg kan komme i arbeid eller gå vidare til kvalifisering og utdanning. Dette er ei oppgåve som krev samarbeid med, og engasjement frå, lokalsamfunnet elles. Lokalt næringsliv og frivillige organisasjonar må i sterkare grad involverast i arbeidet. Mottak av flyktningar er ikkje berre ei kommunal oppgåve, det er eit samfunnsansvar.