E16 Varpe bru - Smedalsosen Filefjelltunnelen. Søknad om mellombels og permanent utslepp frå Filefjelltunnelen

Transkript

1 E16 Varpe bru - Smedalsosen Filefjelltunnelen Vedlegg nr. 1 Søknad om mellombels og permanent utslepp frå Filefjelltunnelen Statens vegvesen Region vest Askedalen Leikanger TILTAKSHAVAR 3 2. ORIENTERING OM PROSJEKTET 3 3. MELLOMBELS UTSLEPP Kontor og bustadrigg Verkstadrigg Tunnel Dimensjonerande mengder av drifts- og drensvatn Vasskvaliteten på prosessavløpsvatnet Reinsetiltak Vurdering av miljørisiko Kontroll og oppfølging 7 4. PERMANENT UTSLEPP Planlagte drenssystem i tunnelen Vasskvaliteten på spyle- og drensvatn Resipienten Reinsetiltak Vurdering av miljørisiko Kontroll og oppfølging/ overvaking 9 1

2 Oversiktskart: Vedlegg nr. 1 Oversiktskart E16 Varpe bru - Smedalsosen Oversiktskart Filefjelltunnelen 2

3 1. TILTAKSHAVAR Statens vegvesen, Region vest søkjer om mellombels og permanent utsleppsløyve for drifts-, drens- og vaskevatn frå E16 Filefjelltunnelen v/sandbakkane aust for Kyrkjestølen og v/tyinkrysset, begge i Vang kommune. 2. ORIENTERING OM PROSJEKTET Prosjektet omfattar bygging av omlag 19,3 km ny Europaveg 16 mellom Varpe bru i Vang kommune og Smedalsosen i Lærdal kommune, der om lag 5750 m av denne strekninga er tunnel. Prosjektet omfattar og bygging av bru over elva Grøna vest for Kyrkjestølen, bru over Bjørdøla v/tyinkrysset og bru over elva Begna v/køla. Prosjektet startar opp vinteren/våren 2014, og det er venta at tunneldrifta startar opp sommaren/hausten Tunneldrivinga er sannsynleg avslutta i løpet av sommar/haust Tunnelen er planlagt med tunnelprofil T9,5, dvs. 9,5 m total breidde med 2x3,50 m køyrebane. Tunnelen er 5750 meter lang, og har høgste punktet i vestre ende av tunnelen på Filefjell. Tunnelen skal drivast frå begge ender. Om det blir drive lenger frå eine enden blir entreprenøren sitt val. Massane skal nyttast til bygging av ny veg. 3. MELLOMBELS UTSLEPP 3.1 Kontor og bustadrigg Entreprenøren er ansvarleg for byggjemelding til Vang kommune av kontor- og bustadrigg med godkjenning for sanitæranlegg. 3.2 Verkstadrigg Entreprenøren er ansvarleg for byggjemelding av eventuell verkstadrigg til Vang kommune. Entreprenøren er og ansvarleg for å søkje Vang kommune om godkjent handsaming av avløpsvatn frå verkstad og eventuell vaskeplass. Entreprenøren skal og dokumentere at oljehaldig vatn og spillolje blir levert til godkjent mottak. 3.3 Tunnel Tunnelen skal drivast frå begge endane. Driving på synk frå Sandbakkane: Tunnelpåhogget på Filefjell ligg like på oversida av eksisterande E16 ved Sandbakkane, om lag moh, sjå teikningsutsnittet Tunnelpåhogg v/sandbakkane. Frå denne enden blir tunnelen driven på synk. Under drivinga på synk vert drifts- og lekkasjevatn på stuffen ført tilbake igjennom tunnelen og ut i tunnelenden/forskjeringa der vatnet blir ført inn på eit reinsanlegg. I starten av tunneldrivinga vil reinseanlegget bli plassert i forskjeringa. Entreprenøren kan deretter velje om han vil flytte reinseanlegget inn i tunnelen. 3

4 Etter at vatnet har gått gjennom reinseanlegget vil det bli ført i røyr til infiltrasjonsgrøft like på nedsida (sørsida) av E16. Permanent vil infiltrasjonsgrøfta bli liggjande i botnen av vegfyllinga/avkøyrsla frå ny E16 mot Nystova. Tunnelpåhogg v/sandbakkane Driving på stigning frå Tyinkrysset: Tunnelpåhogget på austsida av Filefjell ligg like ved eksisterande E16 v/tyinkrysset, sjå teikningsutsnittet Tunnelpåhogg v/tyinkrysset. Frå denne enden blir tunnelen driven på stigning. Under drivinga på stigning vert drifts- og lekkasjevatn samla opp før utløpet av tunnelen der vatnet blir ført inn på eit reinseanlegg. I starten av tunneldrivinga vil reinseanlegget bli plassert i forskjeringa. Entreprenøren kan deretter velje om han vil flytte reinseanlegget inn i tunnelen. Etter at vatnet har gått gjennom reinseanlegget vil det bli ført i røyr til elva Bjørdøla like nedanfor tunnelpåhogget. 4

5 Tunnelpåhogg v/tyinkrysset Henvising/Kilde: Videre i beskrivelse av dimensjonering vert det vist til Norsk Forening for Fjellsprengningsteknikk (NFF) Teknisk rapport nr. 9, august 2009 : Behandling og utslipp av driftsvatn fra tunnelanlegg. 3.4 Dimensjonerande mengder av drifts- og drensvatn Til boreriggar for tunnelbygging må det tilførast vatn som skal kjøle ned mekanisk utstyr og fjerne borkaks frå borehola. Det er vanleg å rekne med 200 l/min, der driftstida er om lag 9 timar i døgnet. Etter sprengning i tunnelen kan det og bli nytta vatn til å sprute på steinmassane ved opplasting for å redusere støvmengdene. Det er ikkje forventa stor innlekkasje av vatn, og det er planlagd injeksjon av ei kortare strekning i vestenden av tunnelen for å redusere risikoen for grunnvassenking av eit myrområde. Det vert difor rekna med innlekkasje på 150 l/min/km. Tunnelpåhogget v/sandbakkane ligg på eit høgbrekk, og det er lite truleg at det kjem inn vatn frå forskjæringa. Maksimale vassmengder på stuff: Eining Tunnellengde Vassmengde, gjennomsnitt m 3 /time Driftsvatn 200 l/min i 9 timar/døgn 4,5 Innlekkasje 150 l/min/km 2,9 km 26,1 Dim. vassmengde Drift- + lekkasje 2,9 km 30,6 8,5 Tabell 1 Tabellen viser drifts- og lekkasjevatn for driving på synk i 2,9 km frå Sandbakkane. l/sek 5

6 Maksimale vassmengder på stuff: Eining Tunnellengde Vassmengde, gjennomsnitt m 3 /time Driftsvatn 200 l/min i 9 timar/døgn 4,5 Innlekkasje 150 l/min/km 2,9 km 26,1 Dim. vassmengde Drift- + lekkasje 2,9 km 30,6 8,5 Tabell 2 Tabellen viser drifts- og lekkasjevatn for driving på stigning i 2,9 km frå Tyinkrysset. l/sek 3.5 Vasskvaliteten på prosessavløpsvatnet Gjennom anleggperioden vil vasskvaliteten på drifts- og drensvatnet variere. I dei tidsromma det føregår boring og sprenging vert det utvikla mykje steinstøv, slampartiklar og div. grunnstoff i partikulær eller oppløyst form som følgjer med avløpsvatnet i suspensjon. Fjellsprenginga vil medføre utslepp av nitrogen i drens- og driftsvatn (uomsett sprengstoff). Det vert nytta emulsjonssprengstoff (slurry) i fjellsprenginga i tunnelen. Emulsjonssprengstoff har et nitrogeninnhald på ca 26,2 %. Ca 7 15 % av nitrogenet vil bli uomsett. Erfaringar og teoretiske beregninger viser at ca 2-5% av totalt nitrogen følgjer tunnelvatnet til utslipp i resipienten. Det vert nytta sementprodukt til sikringsarbeid (sprøytbetong) og injeksjon. Når slike produkt vert nytta, vil ein kunne få høge ph-verdiar i avrenningsvatnet. Evt. oljesøl vil kome frå lekkasje på maskiner og utstyr, og det er forventa at det blir små mengder. 3.6 Reinsetiltak Reinsetiltak: Reinseanlegga blir dimensjonert for vassbelastning i tunnelen, jfr. tabell 1 og tabell 2 under pkt Felles system for prosessvatn og innlekkasjevatn. Alt vatnet må igjennom sedimenteringsbasseng, oljeutskiljar og kontrollcontainer før utslepp til resipient. Q dim = 30,6 m3/t både frå tunnelpåhogget ved Sandbakkane og Tyinkrysset. I kontrakten med entreprenøren vil vi krevje bruk av komplett containerløysing der vatnet først går gjennom sedimenteringsbasseng, deretter oljeutskiljarbasseng før det går inn i ein kontrollcontainer der det vert teke prøver av det reinsa vatnet. Kontrollcontaineren vil ha utstyr for tilsetjing av kjemikalie for PH- regulering. I kontrakten vert det kravd eit automatisk, mengdeproporsjonalt prøvetakingssystem. Ved endring i drivelengde frå dei to sidene samt ved endring i innlekkasjevatn må dimensjonar på reinsing av vatnet justerast tilsvarande. 6

7 Krav til deponering/fjerning av oljeholdig avfall: All olje som fjernes fra terskler i tunnel, fra overflate av sedimenteringsbasseng og fra oljeutskilleren, må deponeres i henhold til regelverket for deponering av oljeholdig avfall. Det må benyttes godkjent firma for denne arbeidsoperasjonen. 3.7 Vurdering av miljørisiko Det er utført eigen risikovurdering knytta til utslepp i samband med tunneldrivinga og anleggsarbeidet forøvrig som kan ha verknad på vassdraget. Skjemaet Risken følgjer som vedlegg. Resipienten: Avløpsvatnet frå reinseanlegga vert ført til infiltrasjon i grunnen i anleggsområdet ved Sandbakkane og til elva Bjørdøla ved Tyinkrysset. Vår vurdering er at utslepp frå reinseanlegget ikkje vil få merkbar negativ innverknad på vasskvaliteten og livet i elva Bjørdøla. Det er etter vår vurdering ikkje fare for at eventuelt slam frå tunnelen vil føre til avleiring i elva og føre til endra livssituasjon for mikrolivet i elva. 3.8 Kontroll og oppfølging I kontrakten med entreprenøren vert det kravd at han skal utarbeide drifts- og tømmerutinar for olje og suspendert stoff frå reinseanlegga, og at bassenga rutinemessig skal tømmast for sand, olje og slam. Det vert kravd at slam frå sandfang og andre reinsinstallasjonar vert analyserte og levert til godkjent mottak. Det vert også kravd at entreprenøren skal ha rutine for visuell inspeksjon ved utsleppsstadene, der observasjon av oljefilm, blakking av vatn eller anna forureining skal registrerast. Entreprenøren sitt kontrollprogram skal godkjennast av byggherren før tunneldrivinga startar. 7

8 4. PERMANENT UTSLEPP 4.1 Planlagte drenssystem i tunnelen I tunnelen blir det lagt separate leidningar for drensvatn og spylevatn. Drensleidninga vil fange opp lekkasjevatn frå berget og ha inspeksjonskummar for kvar 80. meter. Spylevassleidninga vil fange opp vatnet frå vegbana, og det blir sandfangkummar for kvar 80. meter. Ved større innlekkasje og der ein vil vassikre tunnelen blir det òg som regel lagt hjelpedrensleidning på andre sida. Tunnelen har fall frå vest, det vil sei at alt dreneringsvatn vil kome ut på austsida av tunnelen ved Tyinkrysset, sjå teikning under. I normal driftssituasjonen blir vatnet sleppt ut i elva Bjørdøla ved Tyinkrysset, ca 1 km lenger nede renn Bjørdøla saman med elva Begna frå Filefjellet. Alt vatnet går gjennom sandfangkummar før det vert sleppt ut. Under vasking av tunnelen går vatnet ned i sluka, gjennom sandfanga før det går ut i vassdraget. Dette er ein tunnel med ÅDT i opningsåret på ca kjt/døgn. Ein slik tunnel blir vaska 1 til 2 gonger pr år. Dimensjonerande mengder av spyle og drensvatn Forventa mengder med drensvatn er det same som i tabell 1 og 2. Mengde spylevatn er sett opp med normalt forbruk. 8

9 Maksimal vassmengder i driftsfasen Eining tunnellengde gjennomsnitt m 3 /time Spylevatn frå vask 250 l/min 15,0 Innlekkasje 150 l/min/km 5,8 km 52,2 Dim vassmengde for ved vasking 67,2 18,7 Tabell 3 l/sek 4.2 Vasskvaliteten på spyle- og drensvatn Spylevatnet vil gå gjennom sandfanga på den separate leidningen før det blir sleppt ut i elva Bjørdøla. Den vesentlegaste ureininga er frå vegdekket og består av stein - støv og bitumen. I tillegg kjem partiklar frå slitasje av bildekk og sotpartiklar frå motorkøyretøy. 4.3 Resipienten I normal driftssituasjonen blir alt drensvatnet sleppt ut på austsida av tunnelen. Utsleppet er planlagt som lukka rør fram til elva Bjørdøla ved Tyinkrysset. 4.4 Reinsetiltak Sandfang: Spyle- og avløpsvatnet går gjennom sandfang før det går ut i elva. Kvart sandfang har eit volum på ca. 0,6 m 3 og ei overflate på ca. 0,8 m 2, avstanden mellom dei er ca. 80 meter. Noko slam vil sedimentere i desse kummane. 4.5 Vurdering av miljørisiko Den låge ÅDT og vaskefrekvens på 1 til 2 gonger i året, gjer at vurderinga er at det ikkje vert lagd opp til spesielle tiltak for å samle opp og behandle vaskevatnet. Dette i tråd med Statens vegvesen sine håndbøker; HB 017, pkt. A.3 Veger og gater med ÅDT<8000 og HB 021, pkt. 3.7 Permanent utslipp av vann. 4.6 Kontroll og oppfølging/ overvaking I det permanente kontroll og drifsopplegget for tunnelen blir det laga prosedyre for spyling og reingjering av tunnelen, samt tømming av sandfang og behandling av støv/slam frå tunnelen. Statens vegvesenet sitt KS-opplegget må dokumentere denne prosessen. 9