Universitetet i Bergen UNIVERSITETSBIBLIOTEKET

Transkript

1 Universitetet i Bergen UNIVERSITETSBIBLIOTEKET Arkivkode: 46 Styresak: 15/211 Sak nr.: 211/ Møtedato: Årsmelding 21 for Universitetsbiblioteket Årsmelding 21 for Universitetsbiblioteket, inkl. resultatindikatorer for UB Bergen, følger vedlagt i elektronisk form. Årsmeldingen er basert på statistikk fra BIBSYS, DBH-databasen og andre kilder, samt på innkomne rapporter fra UBs avdelinger. Resultatindikatorene er utarbeidet på grunnlag av forslag fra ABM-utvikling til nye nasjonale indikatorer for universitets og høgskolebibliotek. Forslag til vedtak: Styret godkjenner forslaget til årsmelding 21 for Universitetsbiblioteket Randi E. Taxt/JER. 1

2 UNIVERSITETSBIBLIOTEKET I BERGEN ÅRSMELDING 21 Bergen, juni 211

3 Forsida: Det nye Biblioteket for samfunnsvitskap som opna hausten 28 i Fosswinckels gate 14. 2

4 INNHALD 1. ORGANISERING OG OPPBYGGING Organisasjonskart Styret for UB Bibliotek/einingar RESULTAT Universitetsbiblioteket i tal Digitale tenester Prosjekt / nasjonalt og internasjonalt samarbeid Strategiarbeid Organisasjon og økonomi TILGJENGELEGE RESSURSAR, ØKONOMI, PERSONALE PUBLIKUMSTENESTER, LÅN, BRUK AV SAMLINGANE SAMLINGAR: TILVEKST, BESTAND, KATALOGISERING FORSKING OG UTVIKLING, PUBLIKASJONAR, FORMIDLING Publikasjonar frå tilsette ved UB i Utstillingar ved UB i RESULTATINDIKATORAR

5 4

6 1. ORGANISERING OG OPPBYGGING 1.1. Organisasjonskart 21 Universitetsstyret Rektor Styret for Universitetsbiblioteket Bibliotekdirektøren Administrasjonen Tilvekstavdelinga Bibliotek for samfunnsvitskap og humaniora Bibliotek for realfag Bibliotek for medisinske og odontologiske fag Bibliotek for psykologi, utdanning og helse Bibliotek for juridiske fag Avdeling for spesialsamlingar 1.2. Styret for UB Universitetsbiblioteket har som sitt øvste organ eit styre som er ansvarleg overfor Universitetsstyret for utviklinga av bibliotektenestene ved Universitetet i Bergen. Styret skal sjå til at biblioteket kan utføre best mogleg dei oppgåvene biblioteket har ansvar for andsynes Universitetet og samfunnet elles. Styret har åtte medlemer, fire representantar for det vitskaplege personalet ved fakulteta, to representantar for dei tilsette ved UB, og to studentrepresentantar. Styret hadde fem møte i 21, og hadde dette året følgjande samansetjing: Medlem Varamedlem Representantar for det vitskaplege personalet ved fakulteta Professor Jan S. Vaagen, Det mat.-nat. fakultet, leiar Førsteamanuensis Hilde Hetland Det psykologiske fakultet, nestleiar Professor Nils Erik Gilhus, Det medisinsk-odontologiske fakultet Professor Vigdis Broch-Due, Det samfunnsvitskaplege fakultet 1. Professor Lars Forsberg, Det hist.-fil. fakultet 2. Amanuensis Tine Eidsvaag, Det juridiske fakultet 3. Førsteamanuensis Marit Midtbø, Det medisinsk-odontologiske fakultet 5

7 Representantar for dei tilsette ved UB Førstebibliotekar Rune Kyrkjebø Spesialbibliotekar Kirstine Folmann Studentrepresentantar Erik Hegre 1. Johanne Hovland Hovudbibliotekar Marit Kullerud 2. Fakultetsbibliotekar Olav Aas I tillegg møter bibliotekdirektøren og kontorsjefane ved UB sin administrasjon i styret utan røysterett Bibliotek/einingar Universitetsbiblioteket hadde i 21 følgjande bibliotek/fysiske einingar (jf. og organisasjonskart): Bibliotek for humaniora, H. Sheteligs pl. 7 Bibliotek for realfag, C. Godskes hus, Johs. Brunsgt. 12 Bibliotek for medisinske fag, Bygg for biologiske basalfag, Jonas Lies vie 91 Bibliotek for odontologiske fag, Årstadvn. 17 Bibliotek for juridiske fag, Magnus Lagabøtes pl. 1 Bibliotek for samfunnsvitskap, Fosswinckels gt. 14 Bibliotek for psykologi, utdanning og helse, Christies gt. 12 Manuskript- og librarsamlinga, HF-bygget, Sydnesplassen 7 Biletsamlinga, Stein Rokkans hus, Nygårdsgt. 5 Tilvekstavdelinga, Stein Rokkans hus, Nygårdsgt. 5 Administrasjonen, Stein Rokkans hus, Nygårdsgt. 5 6

8 2. RESULTAT Universitetsbiblioteket har i 21 satsa vidare på digitale kjelder i form av litteratur, dokument og fotografi til undervisning, forsking og formidling ved UiB. Studentar og forskarar svarer med auka bruk av både desse og andre ressursar ved biblioteket Universitetsbiblioteket i tal Endring Endring i prosent Lån av fysiske dokument Nedlastingar av elektroniske fulltekstdokument ("elektroniske lån") Sum fysiske lån + nedlastingar, viser samla bruk av UB sine samlingar/fulltekstressursar Publikumsbesøk Utførte årsverk Rekneskap (i 1 kr.) 1) Ordinær tilvekst trykte bøker og tidsskrift (i band) Tilvekst elektroniske bøker mv. (i band) Løpande tidsskriftabonnement (unike titlar) 2) Trykte abonnement Elektroniske abonnement Bestand bøker og tidsskrift (i band) Katalogisering/konvertering ,1 % ,9 % ,1 % ,3 % 97,7 96,2-1,5-1,5 % , , ,2 4,2 % ,7 % ,6 % ,9 % ,7 % ,8 % ,3 % ,1 % 1) 2) Departementsfinansiert verksemd, inkl. interne prosjekt, tilskot frå fakultet og frå Helse Bergen på 3 mill. kr. i 29 og 2,8 mill. kr. i 21. For ein del tidsskrift har UB abonnement på både trykt og elektronisk utgåve. Summen av trykte og elektroniske abonnement er difor høgre enn talet på løpande tidsskriftabonnement Digitale tenester Universitetsbiblioteket har i 21 halde fram arbeidet med å vidareutvikle dei digitale tenestene: Talet på elektroniske tidsskriftabonnement er utvida frå 14.5 i 29 til i 21. Talet på vitskaplege publikasjonar produserte ved UiB som er gjort tilgjengelege i det digitale institusjonelle publiseringsarkivet BORA har auka med 85 i 21. Samla tal på dokument frå UiB i BORA var ved årsskiftet 3.9. Av dette utgjer fagfellevurdert materiale om lag 45 prosent, eit høgt nivå for eit institusjonelt arkiv. Digitalisering og publisering av eldre verdifulle samlingar på Internett har halde fram. Mellom anna er 4.93 bilete og 13 manuskript og diplom digitaliserte siste året. UB har tatt del i NORDIKI-prosjektet for digitalisering av norske illegale aviser frå 2. verdskrigen. 9. april vart NORDIKI-databasen offisielt opna med m.a. 125 illegale aviser tilgjengelege i fulltekst. Universitetsbiblioteka i Oslo, Bergen, Trondheim og Tromsø har som ein del av den nye lisensavtalen for tilgang til Springer-tidsskrift og e-bøker fått i stand ein avtale om eit 1-årig pilotprosjekt for Open Access-publisering i Springer-tidsskrift, slik at forskarar ved UiO, UiB, NTNU og UiTø kan publisere Open Access hos Springer utan kostnader. Cristin (Current Research Information System in Norway) tok over for 7

9 Frida som forskingsdokumentasjonssystem ved Universitetet i Bergen hausten 21. Universitetsbiblioteket er ansvarleg for CRISTIN ved UiB. Bruken av digitale ressursar har auka mykje dei siste åra. Dette gjeld og nedlastingar frå nettet av elektroniske fulltekstdokument som UB abonnerer på, og som i stigande grad erstattar fysiske lån. I 21 v ar det likevel ein mindre reduksjon i talet på nedlastingar frå nettet, frå 1,31 mill. i 29 til 1,27 mill. i 21. I løpet av femårsperioden er talet på nedlastingar dobla. Samla lånetal steig frå i 29 til i 21. Men det viser seg at det er fornyingar av lån som har auka, ikkje nye lån av originaldokument. Her har det vore ein liten reduksjon. Samla sett vart det og ein liten reduksjon i bruken av UB sine litteraturressursar (både trykte og digitale) frå 1,7 mill. i 28 til 1,68 mill. i 21, det vil seie ein nedgang på 1,1 prosent. UB har teke aktivt del i arbeid med å førebu innkjøp av nytt elektronisk biblioteksystem for norske fag- og forskingsbibliotek. BIBSYS styre vedtok i 21 å bruke OCLC som leverandør av nytt biblioteksystem. I mars 21 vart ny hovudside for UB på eksternweben lansert. Arbeidet med å utvikle vidare dei eksterne nettsidene for UB har halde fram i resten av året. UB har og delteke i digitaliseringsprosjektet DigUiB ved UiB, i samarbeid m.a. med Studieadministrativ avdeling. UB leiar delprosjekt for digitalisering av pensumlitteratur inkl. e-bøker Prosjekt / nasjonalt og internasjonalt samarbeid UB bidreg til UiB sitt satsingsområde Utviklingsforsking. Gjennom Senter for internasjonalisering av høgre utdanning har NORAD løyvt om lag 17,5 millionar kroner over fem år til tre prosjekt: Juba University Library Automation Project (JULAP), Capacity Building in Southern Sudan: Educating Librarians for the Future (EdLib), og Library and Information Science Training Centre (LIST). Alle prosjekta vert administrerte av UB, men er samarbeidsprosjekt med deltaking frå University of Juba, Sør-Sudan, East African School of Library and Information Science, Makerere University, Makerere University Library, og Høgskolen i Oslo. Det var stor aktivitet i alle desse tre prosjekta i 21. I 21 vart prosjektet: Information Management for Knowledge Creation starta med støtte frå ABM-utvikling. Dette er eit samarbeidsprosjekt med deltaking frå UB Bergen, UB Oslo, biblioteka ved NHH og Høgskolen i Bergen, samt Universitetsbiblioteket i Ålborg. I 21 lanserte UB sin andre informasjonsfilm Eit plagieringseventyr, om plagiering og korrekt sitering, med studentane som viktigaste målgruppe. Filmen har vorte sers populær, også utanfor Noreg, og har pr. juni 211 hatt meir enn 262. visingar på YouTube. UB har og fått midlar i 21 til følgjande prosjekt: Faghistorisk dokumentasjon, som har som mål å registrere og bevare faghistorisk forskingsmateriale ved UiB Forskingspublikasjon, eit bibliometrisk prosjekt som i samarbeid med Cristin analyserer forskings- og publiseringsdata ved UiB. I samband med dette prosjektet arrangerte UB i september 15th Nordic Workshop on Bibliometrics and Research Policy i Bergen. Portalen Grind.no, med hovudmål å digitalisere og publisere på nettet Kulturhistorisk og Naturhistorisk vegbok for Hordaland Den internasjonale konferansen Creating Knowledge VI, som vart arrangert i Bergen med 12 deltakere frå 15 land. Konferansen hadde som tema Information Literacy and Diversity in Higher Education. Mapping the Learning Environment. UB har òg vore aktiv i internasjonale organ som IFLA (International Federation of Library 8

10 Associations) og Liber (Ligue des Bibliothèques Européennes de Recherche). UB deltar i ei bibliotekgruppe under UH-nett Vest, der UB har fått ansvar for gruppa sitt arbeid med nasjonale lisensar for elektroniske ressursar. Ass. bibliotekdirektør Ole Gunnar Evensen er òg sentral i ei nasjonal arbeidsgruppe i regi av Nasjonalbiblioteket og UHR som arbeider for å få på plass nasjonale lisensavtalar med store leverandørar, m.a. Elsevier Strategiarbeid Som oppfølging av den nye strategiplanen for UB for perioden som styret vedtok i desember 29 vart det i 21 sett i verk ein tiltaksplan for dette året. Denne tiltaksplanen vil etter planen bli oppdatert kvart år Organisasjon og økonomi Funksjonsperioden for UB sitt styre gjekk eigentleg ut , men ettersom reglane for UB sitt styre er under revisjon, har Universitetsdirektøren utvida funksjonsperioden for det sittande styret inntil vidare. Det vart i 21 gjennomført ein omfattande prosess i heile UB sin organisasjon med diskusjon av forslag til ny organisering av UB. Prosessen munna ut i eit vedtak i september. Dei viktigaste elementa i den nye organiseringa er: Bibliotek for medisinske og odontologiske fag, Bibliotek for realfag og Bibliotek for Psykologi, utdanning og helse blir slått saman til ei felles avdeling (MRP). Bibliotek for samfunnsvitskap og humaniora og Bibliotek for juridiske fag blir slått saman til ei felles avdeling (SHJ). Spesialsamlingane fortsetter som ei eigen avdeling på linje med dei to andre avdelingane. Funksjonsleiinga blir styrkt ved at det blir oppretta to nye funksjonsområde innafor hhv bibliotekfunksjonar og forsking og undervisning. Det blir oppretta ei Avdeling for fellesfunksjonar med to seksjonar: administrasjon og Seksjon for digitale system og tenester. Den nye organiseringa trer i kraft frå eller så snart som praktisk råd etter dette. UB har i mange år hatt problem med at prisauken på litteratur, serleg tidsskrift, har vore høgare enn den generelle prisauken i samfunnet elles. For at litteraturtilbodet inkl. tilbodet på elektroniske ressursar ikkje skulle bli redusert i 21 i høve til året før, blei det brukt 3,4 mill. kr. meir på mediebudsjettet enn det var dekning for i tildelt budsjett. 9

11 3. TILGJENGELEGE RESSURSAR, ØKONOMI, PERSONALE TABELL 1: ØKONOMI: FORBRUK - DEPARTEMENTSFINANSIERT VERKSEMD Utgiftsart Forbruk 29 Forbruk 21 Endring Endring i % Løn ordinært budsjett ,63 % Løn, tilskot frå Helse Bergen ,19 % Sum løn ,6 % Digitale system/bibsys-drift ,75 % Frida ,4 % Internhusleige ,81 % Øvrig drift (annuum) ,75 % Drift, tilskot frå Helse Bergen Trykte bøker ,5 % Trykte tidsskrift ,87 % Elektroniske ressursar ,7 % Andre utgifter til mediekjøp ,91 % Mediekjøp, tilskot frå Helse Bergen ,65 % Sum mediekjøp ,45 % Sum drift inkl. mediekjøp ,78 % Sum løn og drift inkl. mediekjøp ,45 % Større utstyr/it-utstyr ,34 % Sum grunnbudsjett ,36 % Prosjekt digital kompetanse ,68 % Ressurssenter Dragefjellet ,5 % Prosjekt Grind.no ,44 % Prosjekt faghistorisk dokumentasjon ,22 % Prosjekt forskningspublikasjon ,4 % Filmprosjekt (PEK-midler) Sum departementsfinansiert verksemd (DFV) ,43 % Kommentarar til rekneskapen for departementsfinansiert verksemd: Tala for 29 omfattar utanom tildelingar frå Universitetsstyret følgjande midlar: Tilskot frå fakultet og Helse Bergen (Haukeland universitetssjukehus), i alt: Negativ overføring for den departementsfinansierte verksemda frå 29 til 21: Tala for 21 omfattar utanom tildelingar frå Universitetsstyret følgjande midlar: Tilskot frå fakultet og Helse Bergen, og til interne prosjekt, i alt: Negativ overføring for den departementsfinansierte verksemda frå 21 til 211 pga. meirutgifter til elektroniske ressurser i 21:

12 TABELL 2: ØKONOMI: FORBRUK - EKSTERNT FINANSIERT VERKSEMD Utgiftsart Forbruk 29 Forbruk 21 Endring Endring i % Prosjekt Juba Univ. Library Automation (JULAP) ,56 % Prosjekt Juba EdLib ,23 % Prosjekt LIST CK-VI konferansen 21 (Creating Knowledge) ,27 % Prosjekt El-ressurser Prosjekt IMKC UBs fond (Felleslegat til fordel for UB) ,21 % Sum eksternt finansiert verksemd (EFV) ,88 % TABELL 3: UB GRUNNBUDSJETT - FORDELING PÅ HOVUDPOSTAR 21 Utgiftsart Forbruk 29 Forbruk 21 Prosent av totalen 21 Endring i % Løn ,6 7,6 Større utstyr/inventar ,1-4,3 Mediekjøp ,2 -,4 Datatenester/BIBSYS-drift , 11,8 Internhusleige ,2 2,8 Øvrig drift (annuum) ,9 14,8 SUM TOTALT , 4,1 Tala omfattar berre ordinær tildeling frå Universitetsstyret til UB sitt grunnbudsjett. Tilskot frå fakultet, Helse Bergen m.fl. er ikkje tatt med her. Figur 1: UB grunnbudsjett, fordeling på hovudpostar 21 Øvrig drift Husleige Løn Biblioteksystem Mediekjøp Utstyr 11

13 14 Figur 2: Hovudpostar på UB sitt budsjett Totalt Løn Mediekjøp Internhusleige Utstyr/øvrige utg TABELL 4: PERSONALE/UTFØRTE ÅRSVERK 21 Faste universitetsstillingar dekte av UB 1) Internt finansiert Engasjement mv. dekte av UB Engasjement mv. dekte av andre einingar ved UiB Eksternt finansiert Engasjert ekstrahjelp mv. Samla tal på stillingar/ årsverk Fakultets- og univ.- bibliotekarar 22,6,,, 22,6 Bibliotekarar 31,1,,, 31,1 Administrative 35,2 2,3 2,, 39,5 Tekniske 3,,,, 3, SUM 91,9 2,3 2,, 96,2 1) Omfattar ordinære faste stillingar ved UB og vikarar i faste stillingar. TABELL 5: UTFØRTE ÅRSVERK FORDELTE PÅ AVDELINGAR Utførte årsverk Avdeling Administrasjonen, inkl. transporttenesta 8,9 1,8 Tilvekstavdelinga 11,2 8, Spesialsamlingane 11,8 11,3 Bibliotek for humaniora 22,6 22,5 Bibliotek for samfunnsvitskap 8,5 8, Bibliotek for realfag 11,7 12,1 Bibliotek for medisinske fag 7,4 8,5 Bibliotek for odontologiske fag 1,5 1,5 Bibliotek for juridiske fag 6,7 6,4 Bibliotek for psykologi, utdanning og helse 6,3 6,5 Prosjekt 1,,6 Sum heile UB 97,7 96,2 Tabellen omfattar både faste stillingar, vikariat/engasjement og internt og eksternt finansierte prosjektstillingar. 12

14 TABELL 6: UTFØRTE ÅRSVERK, UTVIKLING År Årsverk Endring Endring i % 21 16, ,4 -,8 -,8 % 23 13,5-1,9-1,8 % 24 16,3 2,8 2,7 % 25 11,5-4,8-4,5 % 26 98,4-3,1-3,1 % 27 95,6-2,8-2,8 % 28 93, -2,6-2,7 % 29 97,7 4,7 5,1 % 21 96,2-1,5-1,5 % Merknad: Auken frå 28 til 29 skuldast for ein stor del at UB i 29 fekk tilført 3,5 årsverk frå Forskingsavdelinga, Formidlingsavdelinga og frå UiB sentralt. 11, Figur 3: Utførte årsverk, utvikling , 1, 95, 9, 85, TABELL 7: SAMLA UTGIFTER TIL BIBLIOTEKFØREMÅL I HØVE TIL SAMLA UTGIFTER VED UiB År Utgifter til bibliotekføremål i prosent av samla utgifter ved UiB Endring i % i høve til året før 21 3,28 % 22 3,11 % -5,3 % 23 3,29 % 5,8 % 24 3,56 % 8,2 % 25 3,61 % 1,4 % 26 3,53 % -2,2 % 27 3,5 % -,8 % 28 3,39 % -3,1 % 29 3,59 % 5,9 % 21 3,64 % 1,4 % 13

15 3,7 % Figur 4: Utgifter til bibliotekføremål i høve til samla utgifter ved UiB (prosentdel) 3,6 % 3,5 % 3,4 % 3,3 % 3,2 % 3,1 % 3, % 2,9 % 2,8 % År TABELL 8: UTGIFTER TIL MEDIEKJØP I HØVE TIL LØNSUTGIFTER Utgifter til mediekjøp Lønsutgifter Sum utgifter til mediekjøp og løn Utgifter til mediekjøp i prosent av lønsutgifter Endring i % i høve til året før ,4 % ,64 % -6, % ,57 % 5, % ,77 % 11,7 % ,59 % 1,2 % ,83 % 11,8 % ,4 % 4,6 % ,15 % -5,2 % ,71 % 11,1 % ,65 % -1,6 % 9, % Figur 5: Utgifter til mediekjøp i høve til lønsutgifter (prosentdel) 8, % 7, % 6, % 5, % 4, % 3, % 2, % 1, %, %

16 År TABELL 9: UTGIFTER TIL TRYKTE OG DIGITALE RESSURSAR Utgifter til trykte ressurser (bøker + tidsskrift) Endring i % i høve til året før Utgifter til elektroniske ressursar Endring i % i høve til året før ,7 % ,3 % ,8 % ,7 % ,6 % ,2 % ,5 % , % , % ,8 % ,7 % ,4 % ,5 % ,3 % ,7 % ,6 % ,1 % ,1 % Tilskot til mediekjøp frå fakultet og Helse Bergen (Haukeland universitetssjukehus) er ikkje tatt med her. 35 Figur 6: Utgifter til trykte og digitale ressursar Digital Trykt TABELL 1: UTGIFTER TIL MEDIEKJØP (LITTERATUR), FORDELTE PÅ FAGOMRÅDE Endring Endring i % Humaniora ,8 % Realfag ,2 % Medisin ,8 % Odontologi ,3 % Samfunnsvitskap ,5 % Juridiske fag , % Psykologi/ pedagogikk ,2 % Spesialsamlingene UB felles ,5 % SUM ,6 % Tilskot til mediekjøp frå fakultet og Helse Bergen på i alt 1,9 mill. kr. er ikkje tatt med her. Uoffisiell fordeling på fagområde av midlar til periodika og elektroniske ressursar er tatt med i denne tabellen. 15

17 TABELL 11 UTGIFTER TIL MEDIEKJØP (LITTERATUR) 21-21, INKL. TILSKOT MV. År Nominelle beløp Prisauke i % Prisindeks Realverdi Endring i realverdi i % ,3 % 1, ,5 % 16, , % ,1 % 114, ,6 % ,2 % 121, ,4 % ,8 % 128, ,8 % ,3 % 136, ,4 % ,5 % 143, ,6 % ,5 % 141, , % ,1 % 167, ,7 % , % 17, ,9 % Merknader: Tabell 9, 1 og 11 omfattar samla utgifter til mediekjøp ved UB, både ordinære løyvingar og tilleggsløyvingar frå UiB, samt tilskot frå fakultet og Haukeland universitetssjukehus. Den store prisauken i 29 skuldast i all hovudsak ein kraftig auke i valutakursane, serleg for USD og EUR. 45 Figur 7: Utgifter til mediekjøp 21-21, inkl. tilskot mv Nominelle beløp Realverdi TABELL 12: UTGIFTER TIL MEDIEKJØP PR. VITSKAPLEG STILLING År Nominelle beløp Realverdi Antall vitsk. stillingar Nom. beløp pr. vit. still. Realverdi pr. vit. still , , , , , , , , , ,

18 25 Figur 8: Utgifter til mediekjøp pr. vitskapleg stilling Nom. beløp pr. vit. still. Realverdi pr. vit. still TABELL 13: UTGIFTER TIL MEDIEKJØP PR. STUDENT År Nom. beløp Realverdi Antall studentar Nom. beløp pr. student Realverdi pr. student Figur 9: Utgifter til mediekjøp pr. student Nom. beløp pr. student Realverdi pr. student

19 4. PUBLIKUMSTENESTER, LÅN, BRUK AV SAMLINGANE TABELL 14: FYSISKE LÅN* Personlege lån Innlån Fjernlån Utlån Lån totalt Bibliotek for humaniora Bibliotek for realfag Bibliotek for medisinske fag Bibliotek for odontologiske fag Bibliotek for samfunnsvitskap Bibliotek for juridiske fag Bibliotek for psykologi, utd. og helse Avd. for spesialsamlingar Nye lån Fornyingar Sum Original Kopi Sum Original Kopi Sum Original Kopi Sum Original Kopi Sum Original Kopi Sum Original Kopi Sum Original Kopi Sum Original Kopi Sum I ALT Original Kopi Sum Endring i % 6, % -9,6 % 5,3 % 5,1 % * Tala omfattar alle registrerte lån ved UB, inkl. lån til og frå instituttbibliotek som vert formidla gjennom UB. Både nye lån og fornyingar av originaldokument er med i desse tala, samt kopiar av tidsskriftartiklar mv. som vert leverte i staden for lån. Direkte lån frå instituttbibliotek til tilsette ved dei einskilde institutta vert ikkje registrerte i UB sin statistikk. 18

20 TABELL 15 FYSISKE LÅN, UTVIKLING År HUM MN MED OD SV JUR PS Spes. Totalt Endring i % ,7 % ,7 % ,2 % ,9 % ,9 % ,8 % ,6 % ,5 % ,1 % 45 Figur 1: Fysiske lån, utvikling

21 HUM MN MED OD SV JUR PS Spes. Totalt TABELL 16: FYSISKE LÅN, NYE LÅN I HØVE TIL FORNYINGAR, Nye lån Fornyingar Sum Nye lån Fornyingar Sum Nye lån Fornyingar Sum Nye lån Fornyingar Sum Nye lån Fornyingar Sum Nye lån Fornyingar Sum Nye lån Fornyingar Sum Nye lån Fornyingar Sum Nye lån Fornyingar Sum Denne tabellen omfattar berre lån av originaldokument, ikkje lån i form av kopiar. 4 Figur 11: Nye lån - fornyingar, heile UB, Sum Nye lån Fornyingar

22 18 Figur 12: Nye lån - fornyingar, HUM, Sum Nye lån Fornyingar Figur 13: Nye lån - fornyingar, MN, Sum Nye lån Fornyingar Figur 14: Nye lån - fornyingar, MED, Sum Nye lån Fornyingar

23 2 5 Figur 15: Nye lån - fornyingar, OD, Sum Nye lån Fornyingar Figur 16: Nye lån - fornyingar, SV, Sum Nye lån Fornyingar Figur 17: Nye lån - fornyingar, JUR, Sum Nye lån Fornyingar

24 35 Figur 18: Nye lån - fornyingar, PS, Sum Nye lån Fornyingar Figur 19: Nye lån - fornyingar, Spes., Sum Nye lån Fornyingar

25 TABELL 17: UTLÅN FORDELTE PÅ LÅNTAKARKATEGORIAR Bibliotek for humaniora Bibliotek for realfag Bibliotek for medisinske fag Bibliotek for odontologiske fag Bibliotek for samfunnsvitskap Bibliotek for juridiske fag Bibliotek for psykologi, utd. og helse Avd. for spesialsamlingar SUM År Studentar ved UiB % Tilsette ved UiB % Lokale lån utanom UiB % Fjernlån % Sum , % ,6 % ,5 % ,9 % ,8 % ,6 % ,5 % ,1 % ,2 % ,5 % ,6 % ,6 % ,2 % ,2 % ,2 % ,4 % ,2 % ,5 % ,4 % ,9 % ,7 % ,6 % ,6 % ,1 % , % , % ,3 % ,7 % ,4 % ,7 % 988 9,6 % ,3 % ,9 % ,1 % 918 8,3 % 973 8,8 % ,1 % 31 2,9 % 34 2,3 % 99 6,7 % ,6 % ,3 % 51 3, % 86 5,1 % ,8 % , % 49 2,5 % 128 6,6 % , % ,6 % ,2 % ,3 % ,5 % , % ,3 % ,2 % ,1 % ,3 % ,7 % , % ,5 % ,5 % ,9 % ,1 % ,9 % ,7 % ,7 % ,7 % ,6 % ,8 % ,3 % 2 6 7,2 % ,1 % ,8 % , % ,2 % ,4 % ,2 % ,1 % ,3 % ,5 % ,8 % ,2 % ,6 % ,1 % ,5 % ,9 % 328 6,5 % ,8 % ,7 % ,8 % 219 4,6 % ,2 % , % ,8 % ,1 % ,3 % ,2 % ,8 % ,8 % ,8 % ,5 % ,9 % ,7 % ,3 % ,9 % ,1 % ,7 % Denne tabellen omfattar berre utlån av originaldokument (både nye lån og fornyingar) frå UB sine eigne samlingar registrerte i BIBSYS. Ved utlån i form av kopiar av tidsskriftartiklar mv. vert ikkje låntakarkategori registrert. Slike lån er difor ikkje med i denne tabellen. TABELL 18: FJERNLÅN TIL ANDRE BIBLIOTEK, UTVIKLING År HUM MN MED OD SV JUR PS Spes. Totalt Endring i % ,5 % ,2 % ,3 % ,8 % , % ,5 % ,2 % ,9 % ,3 % 24

26 TABELL 19: INNLÅN FRÅ ANDRE BIBLIOTEK, UTVIKLING År HUM MN MED OD SV JUR PS Spes. Totalt Endring i % ,1 % ,6 % ,7 % ,5 % ,9 % ,8 % ,8 % ,8 % ,6 % Figur 2: Fjernlån/innlån, utvikling Fjernlån Innlån 25

27 TABELL 2: INNLÅNSDEL AV SAMLA LÅNEVOLUM, UTVIKLING År HUM MN MED OD SV JUR PS Spes. Totalt Endring i % 21 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 7,2 % 8,8 % 16, % 1,6 % 5,3 %,7 % 8,4 % 7,8 % 22 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 5,7 % 9,8 % 13,6 % 11,8 % 4,4 %,6 % 7,8 % 6,5 % -16,7 % 23 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 6,5 % 7,3 % 13,9 % 6,7 % 4,1 % 1,1 % 5,2 % 6, % -7,1 % 24 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 6,4 % 8,1 % 13,9 % 4,7 % 5,9 % 1,4 % 6,2 % 6,9 % 14,5 % 25 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 7,5 % 7,9 % 13,2 % 7, % 6,3 % 2, % 6, % 7,3 % 5,9 % 26 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 6,3 % 6,8 % 11,8 % 6,3 % 8,7 % 2,5 % 4,6 % 6,9 % -5,3 % 27 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 6,3 % 7,3 % 12,6 % 6,3 % 1,6 % 2,9 % 4,6 % 7,1 % 3,2 % 28 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 6,7 % 6,4 % 11,7 % 5,4 % 9, % 2,1 % 4,5 % 6,5 % -8,1 % 29 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 6,1 % 6,3 % 11,7 % 3,9 % 4,6 % 2,3 % 4,3 % 5,5 % -15,5 % 21 Innlån Samla lånevolum Innlån i % av alle lån 5,4 % 5,3 % 11,5 % 3, % 3,1 % 2,7 % 4,1 % 4,8 % -14, % Figur 21: Innlånsandel av samla lånevolum , % 8, % 7, % 6, % 5, % 4, % 3, % 2, % 1, %, %

28 TABELL 21: FYSISKE LÅN 21-21, FORDELING MELLOM BØKER OG ARTIKKELKOPIAR År Lån av bøker Endring i % i høve til året før Lån i form av artikkelkopiar Endring i % i høve til året før ,8 % ,9 % ,7 % ,1 % ,2 % , % ,9 % ,9 % ,5 % ,6 % ,7 % ,9 % ,2 % ,4 % ,1 % ,6 % ,1 % ,9 % 4 Figur 22: Fysiske lån 21-21, fordeling mellom bøker og artikkelkopiar Bøker Kopiar TABELL 22: FJERNLÅN 21-21, FORDELING MELLOM BØKER OG ARTIKKELKOPIAR År Fjernlån av bøker Endring i % i høve til året før Fjernlån i form av artikkelkopiar Endring i % i høve til året før ,1 % ,1 % ,6 % ,9 % ,2 % ,7 % ,4 % , % ,9 % ,3 % ,2 % ,8 % ,2 % ,9 % ,9 % ,7 % ,5 % ,4 % 27

29 35 Figur 23: Fjernlån 21-21, fordeling mellom bøker og artikkelkopiar Bøker Kopiar År TABELL 23: INNLÅN 21-21, FORDELING MELLOM BØKER OG ARTIKKELKOPIAR Innlån av bøker Endring i % i høve til året før Innlån i form av artikkelkopiar Endring i % i høve til året før , % ,6 % ,2 % ,5 % ,7 % , % ,7 % ,7 % ,8 % ,7 % ,8 % ,3 % ,4 % , % ,3 % ,3 % ,3 % , % 25 Figur 24: Innlån 21-21, fordeling mellom bøker og artikkelkopiar 2 15 Bøker 1 Kopiar

30 År HUM Spesialsaml. TABELL 24: PUBLIKUMSBESØK MN MED OD SV JUR PS Totalt Endring i % ,5 % ,8 % ,6 % ,4 % ,8 % ,5 % ,3 % ,8 % ,8 % ,3 % Merknader: Tal for Spesialsamlingane var fram til 27 med i tala for HF. MED var fram til 22 delt i to avdelingar, Haukeland og PKI. Frå mars 23 er desse slått saman til ei felles medisinsk avdeling Figur 25: Publikumsbesøk totalt, utvikling Figur 26: Publikumsbesøk, utvikling Hum, Sam, Jur, Spes Hum Sam Jur Spes

31 16 Figur 27: Publikumsbesøk, utvikling MN, Med, Od, Ps MN Med Od Ps TABELL 25: PUBLIKUMSBESØK PR. STUDENT År Publikumsbesøk Antall studentar Besøk pr. student Endring i % i høve til året før ,2 % ,4 % ,1 % ,6 % ,9 % ,4 % , % ,4 % ,4 % 7 Figur 28: Publikumsbesøk pr. student

32 TABELL 26: BRUK AV DIGITALE INFORMASJONSRESSURSAR Søk (treff) Viste postar (sider) Endring 29- Endring i Endring % Eigen bibliotekkatalog ,4 % Endring i % UB sine websider ,7 % ,9 % Fulltekstdatabasar ,7 % ,3 % Referansedatabasar mv ,9 % Nedlastingar Fulltekstdatabasar ,9 % Det er ikkje mogleg å skaffe heilt påliteleg statistikk for bruk av fulltekst- og referansedatabasar, ettersom nokre leverandørar framleis ikkje kan skaffe alle opplysningar som trengst, særskilt når det gjeld søk. Tala for nedlastingar frå fulltekstdatabasar gir likevel ein rimeleg god indikasjon på omfang og utviklingstendens. Tala for søk og viste postar på UB sine websider omfattar også trafikk generert av robotar, ormar og httptrafikk med spesielle statuskodar. TABELL 27: LÅN OG NEDLASTINGAR AV FULLTEKSTDOKUMENT, UTVIKLING Nedlastingar av År Ordinære lån Totalt Endring i % fulltekstdok ,4 % ,1 % ,6 % ,8 % ,3 % ,6 % ,5 % ,8 % ,1 % Nedlastingar av fulltekstdokument frå nettet erstattar i aukande grad fysiske lån, særleg kopiar av tidsskriftartiklar. For å vise den samla bruken av dei tilgjengelege informasjonsressursane ved UB er tala for slike nedlastingar frå nettet lagde til dei ordinære lånetala i denne tabellen. 1 4 Figur 29: Lån og nedlastingar, utvikling Lån Nedlast

33 5. SAMLINGAR: TILVEKST, BESTAND, KATALOGISERING TABELL 28: TILVEKST OG BESTAND - BØKER OG TIDSSKRIFT (I BAND) Bestand Brutto-tilvekst Utskiljing** Nettotilvekst Bestand Bøker: Kjøp Pliktavlevert Bytte 187 Gåve Sum bøker Tidsskrift*: Kjøp Pliktavlevert Bytte 411 Gåve 16 Sum tidsskrift Sum totalt * Tala omfattar berre fysiske dokument (tidsskrift i trykt form). Tidsskrift som UB har online abonnement på i elektronisk fulltekstformat, er ikkje rekna med her. Desse er tatt med i tabell 3. Ved årsslutt 29 hadde UB 13.9 slike abonnement (mot i 28). ** Utskiljing omfattar kassasjon og overføring av lite brukt litteratur til andre stader (hovudsakleg til depotbiblioteket ved Nasjonalbiblioteket, avd. Rana). TABELL 29: TILVEKST BØKER OG TIDSSKRIFT, UTVIKLING År Bøker Tidsskrift Totalt Endring i % , , , , , , , , ,7 Tabellen omfattar ordinær tilvekst (brutto) av trykte bøker og tidsskrift. Utskiljing (kassasjon mv.) er ikkje rekna med. 32

34 Figur 3: Tilvekst bøker og tidsskrift, utvikling Bøker Tidsskrift Totalt TABELL 3: TILVEKST OG BESTAND IKKJE-BOKLEG MATERIALE (FYSISKE EININGAR) Tilvekst Bestand Tilvekst Bestand Mikroformar Bilete (fotografi)* Manuskript hovudnummer Diplom Kartblad Atlas Elektr. dokument (CD/DVD/diskettar mv.) Musikaliar (noter) Musikkinnspillingar (grammofonplater/cd-plater mv.) Sum ikkje-bokleg materiale * Digitaliserte fotografi vert ikkje telte som fysiske einingar, men er tatt med i statistikken for digitale dokument (tab. 29). År TABELL 31: TILVEKST IKKJE-BOKLEG MATERIALE, UTVIKLING Bilete Kart/atlas Elektroniske dokument Noter Mikroformar Musikkinnspillingar Totalt Endring i % , , , , , , , , ,2 33

35 1 4 Figur 31: Tilvekst mikroformar, bilete og kart/atlas Mikroformar Bilete Kart/atlas Figur 32: Tilvekst elektroniske dokument, noter og musikkinnspillingar Elektr. dok. Noter Musikkinnsp TABELL 32: DIGITALE DOKUMENT - TILVEKST OG BESTAND Bruttotilvekst Netto- Tilvekst Bestand Utskiljing tilvekst Bestand Bøker Eldre aviser/tidsskrift 6 6 Bilete Manuskript/diplom Kart Andre dokument Sum digitale dokument

36 TABELL 33: DATABASAR OG LØPANDE PERIODIKATITLAR Tilvekst Løpande Bruttotilvekst Netto- Utskiljing abonnement tilvekst Løpande abonnement Databaser: Referansedatabasar Fulltekstdatabasar Andre databasar Sum databasar Tidsskrift: Kjøp Avlevert Bytte Gåve Sum tidsskrift* Av dette trykt Av dette elektronisk Aviser (trykt) * Tala for tidsskrift gir samla tal for abonnement uavhengig av form. Tidsskrift som UB abonnerer på i både trykt og elektronisk form, tel her som eitt abonnement (1 tittel). År TABELL 34: TILHØVET MELLOM TRYKTE OG DIGITALE ABONNEMENT Trykte abonnement Endring i % i høve til året før Elektroniske abonnement Endring i % i høve til året før , , , , , , , , , , , , , , , , , ,8 18 Figur 33: Trykte/digitale abonnement Trykt Digital

37 TABELL 35: KATALOGISERING 29 Fullkatalogisering (KAT) Miniregistrering (Mindat) 21 Konvertering (KONV) Postar utanom BIBSYSbasen Sum 21 Bibliotek for humaniora Bibliotek for realfag Bibliotek for medisinske fag Bibliotek for odontologiske fag Bibliotek for samfunnsvitskap Bibliotek for juridiske fag Bibliotek for psykologi, utdanning og helse Felles (UBB) Spesialsamlingar - manuskript og kart 1 1 Biletsamlinga - bileteiningar SUM TABELL 36: KATALOGISERING, UTVIKLING 2-29 År Nykatalogisering Omkat./minireg. Konvertering Totalt Endring i % , , , , , , , , ,9 Nykatalogisering omfattar fullkatalogisering (KAT) + postar utanom BIBSYS Figur 34: Katalogisering, utvikling Nykatalogisering Omkat./minireg. Konvertering Totalt

38 6. FORSKING OG UTVIKLING, PUBLIKASJONAR, FORMIDLING TABELL 37. FORSKING OG UTVIKLING Prosjekt/tittel Oppdragsgjevar/ bidragsyter Deltaker(ar) frå UB (namn) Stillingar/ årsverk i alt Juba University Library Automation Project (JULAP) UD/SiU/NUCOOP Ole Gunnar Evensen, Anne B. Åsmul, Tom Johnsen, Ane Landøy,4 Educating Librarians for the future - Capacity Building in South Sudan (EdLib) UD/SiU/NUCOOP Ole Gunnar Evensen, Anne B. Åsmul, Ane Landøy,2 Library and information Science Training Centre (LIST) UD/SiU/NUCOOP Ole Gunnar Evensen, Anne B. Åsmul, Ane Landøy,2 Information Management for Knowledge Creation Prosjekt for digital kompetanse Digitalisering av SALIH boksamling ABM-utvikling/ Nasjonalbiblioteket Norgesuniversitet og SEVU, UiB Maria Carme Torras,5 Solveig Kavli,1 Ole G. Evensen,1 Faghistorisk forskningsdokumentasjon Analyse av forsknings- og publikasjonsdata ved UiB UiB Ola Søndenå, Irene Eikefjord,5 UiB Dag W. Aksnes,2 Grind.no UiB Nils Georg Brekke, Irene Eikefjord,5 Ludvig Holbergs skrifter UiB/Det humanistiske fakultet Bjørn A. Bagge, Bjørn Abusdal,5 Kunstprosjekt v. Elsebeth Jørgensen - Billedsamlingen Elsebeth Jørgensen Solveig Greve/Morten Heiselberg,1 MedLibTrain Samarbeidsprosjekt Spesialgruppen for medisin og helsefag og Krakow universitet, EU-midler Randi Bolstad, Regina Küfner Lein,2 Creating Knowledge VI Universell utforming/tilgjengelig-gjøring av studielitteratur Pilot regionalt konsortium for e- ressurser ABM-utvikling, NordInfoLit Senter for Midtøstenstudier UiB/Utdanningsavdelingen UH NettVest / ABMutvikling Anne Sissel V Tonning, Solveig Kavli, Ingunn Rødland, Maria Carme Torras Eva K. Gjuvsland, Else Skjøndal,2,1 Ole Gunnar Evensen,1 37

39 TABELL 38. PUBLIKASJONAR Tal/sum Vitskaplege artiklar i internasjonale tidsskrift 1 Vitskaplege artiklar i norske og nordiske tidsskrift Populærvitskaplege artiklar 29 Leiarar, meldingar, lesarbrev, kronikkar, mv. 27 Kapittel i bøker, rapportar, mm. 3 Bøker 2 Rapportar 3 Kompendium Dr.gradsavhandlingar Hovedfagsoppgaver og mastergradar Fagbøker, lærebøker og bibliografiar Konferansebidrag med publisert artikkel 3 Lydmateriale, biletmateriale, dataprogram, multimediaproduksjon Allment tilgjengelege stensilar o.l. Jf. publikasjonsliste nedanfor. TABELL 39: FORMIDLING Tal/sum Konferansebidrag utan publisert artikkel 24 Foredrag 28 Gjesteførelesingar Konferansedeltaking utan bidrag 88 Deltaking i radio/tv-program, intervju 11 Deltaking i faglege utval, komitear, redaksjonelle utval og organisasjonsarbeid 82 Planlegging og produksjon av permanente utstillingar 2 Planlegging og produksjon av skiftande utstillingar 16 Bidrag til utstillingar mv., særleg frå Biletsamlinga 2 Bidrag til publikasjonar mv., særleg frå Biletsamlinga 19 Bidrag til medieproduksjonar, utsmykkingar mv., særleg frå Biletsamlinga 79 TABELL 4. TILGJENGE/OPNINGSTIDER, BRUKAROPPLÆRING, UTSTYR MV. Tal/sum Opningstimar i normal uke 52,5 av dette med bibliotekfagleg personale i rettleingstenester/skranke 52,5 Opningsdagar i hovudbiblioteket pr. år 25 Formalisert opplæring av brukarar (undervisningstimar) pr. år Brukarplassar/leseplassar pr av dette med arbeidsstasjon 391 Samla bibliotekareal (m²) TABELL 41: BRUKAROPPLÆRING (TAL PÅ UNDERVISINGSTIMAR) År Totalt Endring i % , % ,8 % ,9 % ,7 % ,3 % ,6 % ,2 % ,5 % ,4 % 38

40 1 4 Figur 35: Brukeropplæring (antall undervisningstimer) TABELL 42: BRUKARARBEIDSPLASSAR MED PC/ARBEIDSSTASJON År Totalt Endring i % ,2 % ,9 % , % ,5 % ,1 % ,4 % ,8 % ,4 % ,4 % 45 Figur 36: Brukararbeidsplassar med PC/arbeidsstasjon)

41 6.1. Publikasjonar frå tilsette ved UB i Aas, Olav. Alveld. Litt om historikk og arbeid i Sogn og Fjordane. Markdag: Romeplante og alveldproblem; Asserson, Anne. CERIF Best Practice. Data Science Journal 21 ;Volum 9. s Bagge, Bjørn Arvid. Bergen som storpolitisk arena. Slaget på Vågen i Bergen, dets internasjonale bakgrunn og følger". Bergens historiske forenings skrifter 29, vol. 14, s Bagge, Bjørn Arvid. Da gigantene møttes. Ole Bull, Bjørnstjerne Bjørnson og 17. mai-feiringen I: Bergen-Bull-Bergenserne, Bagge, Bjørn Arvid. Bjørnson i Bergen et lokalhistorisk tilbakeblikk. Vårt Bergen - forelesningsserie. Lanseringforedrag av boken: Bergen - Bull - Bergenserne; Bagge, Bjørn Arvid. Bjørnstjerne Bjørnsons Bergen. Historie og historier fra Bergen i siste del av 185-årene. Foredrag i Bergens historiske forening Bagge, Bjørn Arvid. Claus Fasting og Provincialbladene. Bergensposten 21;Volum 13.(2) s Bagge, Bjørn Arvid. Da gigantene møttes. Ole Bull, Bjørnstjerne Bjørnson og 17. mai-feiringen I: Bergen-Bull-Bergenserne. Bergen: Bodoni 21, s Bagge, Bjørn Arvid. Gir deg illegale krigsaviser. NRK Nett Bagge, Bjørn Arvid. Hvert ord handler om liv og død. Verdens gang Bagge, Bjørn Arvid. Internasjonal bakgrunn og følger for "Slaget på Vågen i Bergen". Foredrag; Bagge, Bjørn Arvid. Kanonkulene suste rundt ørene på dem. Bergens Tidende Bagge, Bjørn Arvid. Krigsaviser digitalt tilgjengelig. På Høyden Bagge, Bjørn Arvid. Slaget på Vågen. En historie om makt, grådighet og krig. Foredrag; Bagge, Bjørn Arvid. Slaget på Vågen i Bergen. Et historisk overblikk. Årsmøte; Bagge, Bjørn Arvid. Spesialsamlingene ved Universitetet i Bergen. Samlingenes innhold, særpreg og prosjekter. Foredrag; Bagge, Bjørn Arvid. The Manuscript and Rare Books Section at the University Library of Bergen. A Presentation at the Conference: Bergen International Week;