SAKSFRAMLEGG. Sakshandsamar: Arnstein Nupen Arkivsak: 2015/1218 Løpenr.: 1258/2018. Utvalsaksnr. Utval Møtedato Ørsta formannskap

Transkript

1 ØRSTA KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Arnstein Nupen Arkivsak: 2015/1218 Løpenr.: 1258/2018 Utvalsaksnr. Utval Møtedato Ørsta formannskap Saka gjeld: SKREDSIKRING VALLABØEN - DISTRIKTSDEL TILRÅDING TIL VEDTAK: Det vert synt til Ørsta kommunestyre sitt prinsippvedtak frå 1981 om deltaking i kostnader for skredsikring for dei som får nytte av skredsikringstiltak. Ørsta kommunestyre held fast ved vedtaket. Ørsta kommunestyre ber administrasjonen om å arbeide med å få frivillege avtaler om dekning av distriktsdel i samsvar med det som står i saksutgreiinga. Skulle det syne seg uråd å få frivillege avtaler, skal administrasjonen syte for at det vert bestilt skjøn på eigedomane for fastsetjing av berekna verdiauke på eigedomane.

2 Saksvedlegg: Kommunestyresak 160/ Prinsippvedtak Uprenta saksvedlegg: Samandrag av saka: Saksopplysningar: Det har vore arbeidd med skredsikring for delar av Vallabøen siste åra. Hausten 2017 vart det sendt ut anbod på byggjing av skredsikringa. Rimelegaste tilbodet var levert av Kjell Arne Aurstad AS. Det var på kr utan mva. I tillegg til denne kostnaden er det prosjektering, kjøp av grunn og arbeid av kommunalt tilsette som er grunnlaget for berekning av samla kostnader. Desse er totalt berekna til kr 26 million. Det er inngått avtale med NVE om at 80 % av summen det vil koste å byggje skredsikringa vert dekt av tilskot frå NVE. Dei resterande 20 % er distriktsdel. Dette utgjer kr 5,2 million. Utgangspunktet for dekning av distriktsdel er naturskadelova av nr. 7: 24. Kommunen kan kreve utgifter til sikringstiltak mot naturskader refundert etter reglene i denne paragraf. Det samme gjelder den som har utført slike tiltak etter godkjennelse av kommunen og som er eier eller fester av eiendom som er truet av naturskade (62). Utgiftene skal betales av dem som eier eller fester eiendom innenfor det område sikringstiltaket har virkning for. De utgifter som kan kreves refundert, er begrenset til den samlede verdiøkning tiltaket har medført for grunn og bygninger. Refusjonsplikten for den enkelte refusjonspliktige eiendom er begrenset til den verdiøkning tiltaket har medført for eiendommen. Ved beregning av verdiøkningen skal det tas hensyn til om tiltaket har medført økte muligheter til utbygging, jorddyrking og skogreisning m.v. Kommunen fastsetter refusjonsbeløpet for hver enkelt eiendom på grunnlag av regnskap med nødvendige legitimasjoner for tiltaket. Den som eier eller fester eiendommen når refusjonsbeløpet er endelig fastsatt, plikter å betale beløpet fem uker deretter. Endelig fastsatt refusjonskrav har panterett i eiendommen. Kravet er tvangsgrunnlag for utlegg. For øvrig gis plan- og bygningslovens kapittel 18 unntatt andre ledd tilsvarende anvendelse.

3 Som det går fram av lovteksten er det den samla verdiauken tiltaket har medført for grunn og bygningar den kan krevjast refusjon for. Ved berekning av verdiauke skal det mellom anna takast omsyn til om tiltaket gjev auka høve til utbyggjing. Kravet skal verte fastsett ut frå rekneskap for tiltaket med naudsynt legitimasjon for tiltaket. Grunnlaget for at kommunen krev dette er vedtak som vart gjort av Ørsta kommunestyre i Vedtaket ligg ved. Hovudinnhaldet er at kommunen skal krevje at det vert betalt distriktsdel for eigedomar i område som vert sikra. Bakgrunnen for vedtaket er etter det vi kan sjå vurderingar i etterkant av Engeset-fonna. Her er det bygd rassikring for delar av Engeset og fremre del av Vallabøen. Her vart det ikkje kravd distriktsdel frå dei som fekk eigedomane sine sikra. Etter det vi kan sjå har det i etterkant av kommunestyrevedtaket vorte kravd inn distriktsdel for skredsikring i samsvar med dette vedtaket. Dette gjeld mellom anna for sikring ovanfor Sandvika på Sæbø. Det har vore gjort ei førebels vurdering av refusjonsbeløp av distriktsdel. Det vert her presisert at endeleg fastsetjing vert gjort i etterkant når dei reelle tala for sikring er kjende. Tala som står under er maksimumstal. Skulle endeleg rekneskap syne at kostnaden vert mindre vert distriktsdel redusert for dei som eig eigedom i sikringsområdet. Skulle det verte høgare kostnad vert det ikkje noko høgare distriktsdel for dei som eig eigedomar i sikringsområdet. Det er sett opp ein fordelingsnøkkel der Ørsta kommune dekkjer vel 61 % av distriktsdel, tilsvarande kr , medan det vert sett opp kr for dei eigedomane som ligg i skredområdet. Bakgrunnen for at det er sett opp at kommunen dekkjer vel 61 % av distriktsdelen er at Vikemarka skule ligg i området, samt at kommunen har infrastruktur som vegar, gangvegar, vass- og avlaupsleidningar i området. Ei fordeling som skrive over vil utgjere ein distriktsdel på maksimalt kr for eigedomar som vert fullt ut sikra og kr for eigedomar som det vil vere ein mindre risiko for (stort sett berekna til at det kan kome snøklumpar/snødrev over sikringsvollen ut frå NGI sine vurderingar). For fleirmannsbustader/rekkehus er distriktsdelen sett til maksimalt kr for eigedomar som vert fullt ut sikra og kr for eigedomar som det vil vere ein mindre risiko for. Ut frå kva eigedomar i området har vore omsett til siste tida utgjer dette ca. 1-2 % av verdien på eigedomane. Det har kome synspunkt frå innbyggjarar i området om at kommunen bør dekkje hele eigendelen. Noko av grunngjevinga er at det vart gitt løyve til byggjing i området utan at problemstillinga skredfare var framme. Det vert og sett på som rimeleg at kommunen dekkjer heile distriktsdelen når kostnaden vert vesentleg redusert i høve berekna kostnad. Etter det vi kan sjå har spørsmålet om skredfare og sikring ei lang histore i dette området. I 1908 var det eit skred som truleg gjekk langt ned mot Ørsta kyrkje. Dette skredet følgte Vikeelva og gjekk truleg ut over elva i vifteform det det flatar ut. I 1941 og 1942 gjekk det skred som truleg gjekk ned til området rett nord for der skredsikringa skal plasserast. Som ein del av arbeidet med sikring vart det i 1949 sett opp metallstenger bolta til fjellet og gjerde som skulle stoppe store skred i startfasa. Dette sikringstiltaket heldt nokre månader, så vart det sundbrota av fonna.

4 I 1968 vart universitetslektor Jan Sulebakk frå Universitetet i Bergen leigd inn av landbruksdepartementet for å vurdere skredfare nord før Ørsta sentrum (Nivane og Vallahornsida). Grunnen var truleg den store snøvinteren i 1967/68 og dei skredhendingane som skjedde denne vinteren. Sulebakk teikna ei linje i Vallasida på kote 100. Nedanfor denne var vurderinga at det var skredsikkert. Kote 100 er øvst i Storebakken/Fonnavegen. Når kommunestyret i Ørsta godkjende reguleringsplan for bustadfeltet øvst på Vallabøen 1. juli 1972 vart det sett ei grense mot nord på ca. kote 100 og for området mot Vikeelva enno lavare (ca. kote 70). Denne planen vart stadfesta av departementet. I medhald av denne reguleringsplanen vart tomtefeltet bygd ut. Det har med åra kome nye og strengare reglar for skredførebyggjing og skredsikring. Desse reglane gjeld for nye tiltak på område som tidlegare har vore godkjent etter dei reglane som var gjeldande på byggjetidspunktet. Det er korrekt som grunneigarar har skrive og uttalt at problemstillinga ikkje har vore så langt framme før dei nye reglane kom i Men som gjennomgangen over syner har temaet skred og sikring vore framme i tidlegare tider. Det både innbyggjarar og kommunen har trudd, er at området har vore vurdert som trygt. Ut frå nyare vurderingar og regler om skredsikring er dette ikkje tilfelle. Her må kommunen rette seg etter dei vurderingar som er gjort av fagkunnig organ som NGI. Spørsmålet om kommune bør dekkje heile distriktsdelen vert drøfta under. Etter det vi kan sjå er dei vesentlege problemstillingane vi står ovanfor desse: 1. Skal det krevjast inn distriktsdel i samsvar med kommunestyret frå 1981? 2. Om det skal krevjast inn distriktsandel, kva fordelingsnøkkel skal ein ha mellom grunneigarane og kommunen? 3. Skal ein legge til grunn ein berekna verdiauke ut frå oppsett gjennomgått over (ca 1-2 % av truleg verdi på eigedomane) eller skal ein leggje opp til at ein skal leige inn ei skjønsmann til å vurdere antatt verdiauke for kvar einskild eigedom? Når det gjeld 1. har administrasjonen sidan 1981 halde seg til dette kommunestyrevedtaket når det gjeld skredsaker. Prinsippet i naturskadelova er fylgt og i en betydeleg del av flausikringssakene som har vore sidan då. Om det er ynskje om å endre prinsippet står kommunestyret fritt til å gjere det. Det har vore tatt kontakt med ein del andre kommuner om korleis dei handsamer saker med distriktsdel. Øksfjord som har hatt ei større skredsak har dekt distriktsdelen fullt ut over kommunal løyving. Verdal har i samband med større flaumsikringsprosjekt kravd inn opp mot kr frå aktuelle grunneigarar, Nord-Fron kommune har dekt distriktsdelen i samband med større flaumsikringsprosjekt av kommunale midlar og Stryn kommune har fordelt distriktsdelen på eit større skredsikringsprosjekt i Loen med halvparten av kommunal løyving og halvparten dekt av dei som har hatt nytte av tiltaket. Etter det vi forstår har Gloppen tenkt å gjere det på liknande måte med eit større prosjekt dei skal i gong med. Som det går fram av det som er skrive over er det ikkje lik praksis i ein del kommunar om kva som vert dekt av distriktsdelen av dei som har nytte av tiltaket og kommunen. I framlegget dekkjer Ørsta kommune vel 61 % og dei grunneigarane som får nytte av tiltaket betaler i underkant av 39 %. Administrasjonen oppfattar ikkje dette som ei urimeleg fordeling. Vi har full forståing for at dette er utgifter som ikkje er ynskte. Men det er i vurderinga tatt omsyn til

5 at det er snakk om eit anslag på verdiauke på mellom 1-2 % av truleg verdi på dei fleste eigedomane. Grunneigarane må og vere merksam på at ei sikring vil gje høve til påbygg på eigedomar, noko som og kan føre til ein verdiauke av eigedom. Det er opp til skjønsmessige vurderingar om ein skal seie at det vert tatt utgangspunkt i eit anslag på verdiauke på 1-2 % for dei fleste eigedomane. Det er mogeleg at ein kan få eit betre resultat om ein nyttar ein skjønsmann til å vurdere verdiauke på kvar einskild eigedom. På den andre sida vil dette koste. Administrasjonen har ikkje henta inn prisar, men ut frå det som ligg på nettet vil ei verdivurdering av ein eigedom fort koste kr og oppover. Med vel 60 eigedomar vert utgangspunktet kr Frå administrasjonen si side ynskjer vi å gjere dette så rimeleg som mogeleg for alle som er involvert i saka. På den andre sida er vi veldig usikre på om det vil vere lettare å få aksept for ei vurdering av verdiauke som vert gjort av ein takstmann. Konsekvensar av ei skredsikring er at det vert høve til å byggje på eigedomane som vert sikra i samsvar med regelverk etter teknisk forskrift\plan- og bygningslova. Dette vert oppfatta som eit gode for grunneigarane i området. Vurdering og konklusjon: Administrasjonen har forståing for at det vert oppfatta som negativt å få utgifter knytt til skredsikring. Slik systemet er bygd opp er det høve til å krevje deltaking frå dei som får ein verdiauke på eigedomane sine, jfr. reglane i naturskadelova. Administrasjonen har vore opptatt av at dette ikkje skal bli ei uforhaldsmessig stor byrde på eigedomane. Samla er vurderinga at kommunestyret held fast på vedtaket frå 1981 og at det bør krevjast inn distriktsdel for eigedomane som får ei betre sikring mot skred. Ørsta, Wenche Solheim rådmann Eldar Rune Øye ass. rådmann