HEMSEDAL KOMMUNE Dato: 02.11.2011 Vedtatt i kommunestyret 08.12.2011 Foto: Kjetil Nerland KOMMUNEPLANEN 2011-2023 AREALDELEN
FORORD Kommunen er pålagt å drive kommunal planlegging, fyrst og fremst gjennom plan- og bygningslova, men og etter kommunelova. I 2008 kom det ny plan- og bygningslov som denne planen og prosessen har vore utførd etter. Kommuneplanen sin arealdel er ei oversiktsplan som syner rammer for arealbruken i kommunen og er juridisk bindande plan for Hemsedal. Kommuneplanen med arealdel er det overordna styringsverktøyet for utbyggingspolitikken til kommunen. Formålsparagrafen i den nye plan- og bygningslova seier blant anna at lova skal fremme bærekraftig utvikling til beste for den enkelte, samfunnet og framtidige generasjonar. Planlegging og vedtak skal sikre openheit, at det er føreseieleg og lagt opp til medverknad for alle ramma interesser og myndigheiter. Det skal leggjast vekt på langsiktige løysningar, og konsekvensar for miljø og samfunn skal beskrivast. Planprosessen og utforming av plandokument ligg i skjeringspunktet mellom planfag og politikk, som er utfordrande. For denne planprosessen med arealdelen, og også ved revidering av samfunnsdelen i forkant av utforming av arealdelen, har det vore viktig medspelarar for oppgåveløysing gjennom sektorane i kommunen, statlege og regionale myndigheiter, private organisasjonar, institusjonar, og innbyggjarane i kommunen for å få til eit plandokument som er mest mogeleg opp mot intensjonane politikarane ynskjer og den nye plan og bygningslova. takkar for eit godt og konstruktivt samarbeid i samband med revisjonen av denne arealdelen til kommuneplanen. Vedtatt av styre den 08.12.2011 i sak 150/11 2
INNHALD 1 INNLEIING... 5 1.1 FORMELLE ENDRINGAR... 5 1.2 DETALJERING OG FRAMSTILLING... 5 1.3 FORHOLD TIL KOMMUNEDELPLANAR OG REGULERINGSPLANAR... 6 1.4 FORHOLD TIL JORDLOVA... 6 2 VIDARE OPPFØLGING AV PLANA -KOMMUNAL PLANSTRATEGI... 8 2.1 MOMENTLISTE SOM INNGÅR I KOMMUNALT PLANSTRATEGIARBEID... 8 3 FØRINGAR OG MÅL SOM ER LAGT TIL GRUNN FOR AREALBRUKSSTRATEGIAR I AREALDELEN... 9 4 BEBYGGELSE OG ANLEGG ( 11-7, NR.1)... 11 4.1 AREALUTVIKLING I TETTSTADENE... 11 4.2 SENTRUMS, NÆRINGS, OFFENTLEGE/ALLMENNYTTIGE OG TENESTEYTINGSFORMÅLET... 15 4.3. BUSTADER... 18 4.4. FRITIDSBUSTADER... 21 4.5 ALPINOMRÅDE - IDRETTSANLEGG... 21 4.6 FRITIDS- OG TURISTFORMÅL... 22 4.7 RÅSTOFFUTTAK... 22 4.8 LANGSIKTIG HEILSKAPELEG AREALBRUKSSTRATEGI FOR TURISTUTVIKLING TRØIM - SKISENTERET TUV... 24 5 SAMFERDSEL OG TEKNISK INFRASTRUKTUR ( 11-7, NR.2)... 30 5.1 SAMFERDSEL... 30 5.2 TEKNISK INFRASTRUKTUR... 33 6 LANDBRUKS-, NATUR OG FRILUFTSFORMÅL - LNFR ( 11-7, NR. 5)... 35 6.1 LANDBRUKS-, NATUR- OG FRILUFTSOMRÅDE, SAMT REINDRIFT- 11-7 NR.5... 35 6.2 LANDBRUKS-, NATUR- OG FRILUFTSOMRÅDE- SPREIDD BUSTAD-, FRITIDS- ELLER NÆRINGSBEBYGGELSE - 11-7 NR.5, BOKSTAV B)... 35 7 NATUR- OG KULTURLANDSKAPET OG FRILUFTSLIV... 42 7.1 NATURVERDIAR OG BIOLOGISK MANGFALD... 42 7.2 KULTURLANDSKAP KULTURMILJØ... 43 7.3 FRILUFTSLIV... 44 7.4 VERNA VASSDRAG... 45 8 BARN OG UNGE I PLANLEGGINGA... 48 9 RISIKO OG SÅRBARHEIT... 49 9.1 VASSFORSYNING... 49 9.2 STØY... 49 3
9.3 SKRED... 50 9.4 FLAUM... 50 9.5 RADON... 50 9.6 FORUREINING I GRUNNEN... 51 10 GJENNOMFØRING AV UTBYGGINGSPOLITIKKEN... 52 10.1 ABC-MODELLEN OG FORDELING MELLOM KALDE OG VARME SENGER... 52 10.2 UTBYGGINGSAVTALE... 53 4
1 INNLEIING Siste revideringa av kommuneplan fann stad i tidsrommet 2004 2007 med eigengodkjenning i K- styre den 08.03.2007, sak 16/07. Planprosessen og revideringa i 2004-2007 konsentrerte seg om avgjersle for lokalisering av framtidig trase for Rv52 på strekninga Ulsåk Venås og klargjere føresetnadene for bruk av utbyggingsavtaler i samsvar med 64 a i plan- og bygningslova. 1.1 Formelle endringar Denne revideringa starta opp i 2008 med vedtak i kommunestyre den 07.02.2008, sak 16/07 og med planprogram godkjent i kommunestyre den 02.07.2009, sak, 45/09. For området Markegardslie Lykkja har det vore eigen planprosess gjennom kommunedelplan, denne blei vedteken den 02.07.2009, sak 53/09. Kommunedelplanen har også gjennom revideringsarbeidet vore gjenstand for å sjå nærare på arealbruken og er spegla til ny planlov. For Markegardslie- Lykkja området er det gjort eit val ved å halde på den som eigen kommunedelplan, men at denne vert vedtatt parallelt med vedtak av sjølve kommuneplan ut frå dei endringane som er gjort. Kommuneplana er laga etter ny lov (plan- og bygningslov - 2008) og i samsvar med ny standard for utforming av plankart. Det vil seie at det vert brukt nye omgrep og ny inndeling av formål. Den nye lova har blant anna gjort det naudsynt å gjere ein del formelle endringar i høve til gjeldande kommuneplan. Lova har innført blant anna nye arealformål som grønstruktur og omgrepet hensynssoner (omsynssoner). Omsynssoner går på tvers av arealformåla og avgrensar område der spesielle omsyn skal vektleggast i den vidare planlegginga. Dette er for eksempel område med fare for ras eller flaum eller spesielle verdiar ved landskap eller bygg. Innanfor 100-metersbeltet langs sjø og vassdrag er det sentral føresegn om gjennomføring av tiltak ikkje tillate, med mindre det er fastsett annan byggegrense i kommuneplanen sin arealdel eller reguleringsplan. Byggjegrense langs vassdrag på 50 meter er vidareført frå tidlegare plan. For avkøyringar/ vegkryss til nye utbyggingsområde og vesentleg fortetting av eksisterande, er det på plankartet vist symbol på framtidige vegkryss. Dette omfattar at det må vurderast i kvart enkelt tilfelle å sjå nærare på utforming for å ivareta trafikktryggleik, og vert i varetatt gjennom føresegnene og rekkefølgjekrav. I tillegg er det halde fast ved at arealdelen skal vere eit politisk styringsverktøy og i mindre grad eit administrativt forvaltningsverktøy. Det inneber at kommuneplanen må fylgjast opp med detaljplanlegging, spesielt for byggeområda. Planen skal leggjast til grunn for vidare detaljplanlegging med omsyn til både vern og utbygging, samt gje føringar for handsaming av bygge- og delingssaker. Heimelen til å fastsette vedtekter etter plan- og bygningslova 69 (85-lov) er opphøyrt. Dersom ein skal fornye vedtekter (skiltvedtekter og campingvedtekter) bør dette inngå som del av plandokumenta og dei juridiske føresegnene bør inn i kommuneplanføresegnene. Det er valt å halde på gjeldande føresegner førebels, og i ein overgangsperiode vil desse gjelde i 8 år frå 2009 då ny byggesaksdelen av plan og bygningslova blei sett i kraft. 1.2 Detaljering og framstilling Dei mest sentrale tema ved denne rulleringa av arealdelen er bustadområde, område for råstoffutvinning og næringsareal. Rulleringa har også fokus på område for reiselivsutvikling og fritidsbustader, knytt både til primærnæring og den kommersielle delen av næringa. 5
I hovudsak er strukturen og innhaldet i vedteken plan vidareført i denne reviderte arealdelen til kommuneplanen. Arealplankartet er meir detaljert enn i kommuneplanen 2006-2018. Formålet Bygningar og Anlegg er inndelt i underformål. Tettstadane Trøim, Tuv og Ulsåk er vist som sentrumsformål, dette inneber at underliggjande planar gjeld for desse områda. I sentrale utbyggingsområde med fleire reguleringsplanar er områda vist som bebyggelse og anlegg og at underliggjande planar gjeld for desse områda. Desse områda er på avgrensa etter avgrensingane for reguleringsplanane. Øvrige område innunder bygningar og anlegg er vist med underformålet på plankartet. Vidareføring av arealbruk og utbyggingsområde frå kommuneplanen 2006-2018 er vist i hovudsak som nåverande areal, sjølv om dei ikkje er ferdig regulert eller utbygd. Bustadområdet Hustadhagen (BU8) LNF spreidd bustadbygging (SB6) og LNF spreidd hyttebyggingssoner der oppføring av nye bygg er tillate er vist som nye areal, sjølv om desse områda er avsett i gjeldande plan 2006-2018. Vegar er vist med linjesymbol, ikkje som arealformål. Ny veglenke for omlegging av Rv52 låg inne som retningsline i kommuneplan 2006-2018. Etter ny lov er det ikkje høve til dette etter gjeldande rettleiingsmateriell. Veglenka er derfor lagt inn som framtidig vegtrase, der detaljar kring vegføringa vert teke stilling til gjennom reguleringsplan for gjennomføring. Det same gjeld nye strekningar for gang og sykkelveg. 1.3 Forhold til kommunedelplanar og reguleringsplanar Gjennom revideringa av kommuneplan har føresetnaden og prosessen også vore å sjå på arealbruksformåla i området Markegardslie Lykkja i saman med revideringa av hovudplanen. Mykje av avklaringane i dette området har vore gjort gjennom tidlegare planprosess og kommunedelplanen blei vedteken i 2009.Gjennom planprosessen er det gjort politisk prioritering på at kommunedelplan for Markegardslie Lykkja framleis skal vere eigen kommunedelplan. Det er varsla ny oppstart av revisjon av kommunedelplanen.planprosessen for denne planen vil kome i gang i løpet av hausten 2011. Felles kommunedelplan for villrein i Nordfjella/ Hardangervidda villreinområde vert vidareført. Det er under arbeid eigen regional plan. Eksisterande reguleringsplanar og utbyggingsplanar (bebyggelseplanar) skal framleis gjelde, men vert overstyrd av kommuneplanen ved motstrid, det vil sei dersom formålet i kommuneplan ikkje samsvarar med arealkategoriane i reguleringsplan. I hovudsak er gjeldande reguleringsplanar vidareført gjennom planen. For å få ei best mogeleg og oversikteleg planframstilling er det gjort fylgjande grep: Kommunedelplanar og reguleringsplanar som geografisk er perifert frå sentrumsområda, er vist som omsynssone. For sentrumsområda og turistutviklingsområda er det sett av eige arealbruksformål, men med klarlegging gjennom planføresegnene punkt 1, der også planar som framleis skal gjelde framgår. Det er ikkje tilrettelagt for nye bandlagde område i planframlegget. Område som er vist som omsynssone bandlagde område er naturvernområdet Hydalen og naturvernområdet Rjukandefossen. Desse er høvesvis regulert etter naturvernlova og plan og bygningslova. Til plana følgjer det eit temakart der nedslagsfeltet for verna vassdrag er delt inn i forvaltningsklassar i samsvar med rikspolitiske retningsliner for verna vassdrag. Dette kartet er ikkje endra. Temakart Verna vassdrag ligg på internettadressa www.hemsedal.kommune.no under planar. 1.4 Forhold til jordlova I høve til jordlova ynskjer kommunen framleis at 9 og 12, høvesvis omdisponering og deling skal gjelde der landbrukseigedomar er ein del av utbygginga. 6
Etter jordlova 2 virkeområde for bindande arealdel av kommuneplan, gjeld 2 b), som seier at 9 og 12 i jordlova ikkje gjeld der område er avsett for bygningar og anlegg (byggeområde) og LNF spreidd utbygging med reguleringsplankrav. Ved godkjenning av planen kan det gjerast vedtak av planmynde om at føresegnene i 9 og 12 skal gjelde. I føresegnene til planen er det tatt inn i punkt. 6 at jordlova 9 og 12 framleis skal gjelde for nærare spesifiserte område og vert dermed rettskraftig gjennom vedtak av planen av planmynde (kommunestyret). Endelig vurderingar og vedtak om jordlova innan dei enkelte områda skjer gjennom vedtak av den enkelte reguleringsplan, der ein fastset om jordlova skal gjelde for planområde eller avgrensa delar av dei. 7
2 VIDARE OPPFØLGING AV PLANA -KOMMUNAL PLANSTRATEGI Kommunal planstrategi er nytt etter ny planlov (2008) det er ein arbeidsmetode og dokument som vil vere til stor nytte ved prioritering av planoppgåver for oppnå ynskja utvikling i kommunen. Planstrategidokumentet skal vedtakast i kvar valperiode og seinast eit år etter at det nye kommunestyret har konstituert seg. Spesielt gjeld vidare oppfølging av plana for områda som ligg som eit samleformål, d.v.s sentrumsområda og område avsatt til bebyggeles og anlegg. I desse områda gjeld underliggjande planar. Nedanfor er det satt opp ei liste som er eit innleiande grunnlag for utarbeiding av planstrategi. Dette er ei liste over utvikling og formål ein ynskjer framtidig utvikling på og som ikkje vert fanga opp i denne revideringa av arealdelen, men som inngår i planstrategien og dannar grunnlaget for ein del av planarbeidet i kommande valperiode. 2.1 Momentliste som inngår i kommunalt planstrategiarbeid Arealplan: Sentrumsutvikling: - Haug Camping i Trøim sentrum vert omgjort til bustader - Avklare arealbruksformålet for Bruhaug Camping - Avklare viktige sentrumsfunksjonar gjennom reguleringsendring for Trøim sentrum - Tilrettelegge for bustadutvikling i Trøim sør område gjennom reguleringsarbeid - Sjå på funksjonane for utvikling av den nye nedfarten og infrastrukturtiltak - Sjå på funksjonane Bygdaheimen, skule (HBU), kyrkje- gravlund - Sjå på funksjonane kring oppvekstsentra Tuv og Ulsåk - Sjå på føresegner for skilt og reklame og campingplassar. - Sjå på areal for kollektivknutepunkt - Næring Primær LNF utfordringar- Landbruk + Utbyggingspolitikk: - Bustader for ulike grupper - ABC modell (næring/ fritid) retningsline Kommunedelplanar/ Områdeplanar og temaplanar: - Områdeplan for Totteskogen/ ny nedfart og returheis samt delar av Trøim sentrum - Kulturminneplan 8
3 FØRINGAR OG MÅL SOM ER LAGT TIL GRUNN FOR AREALBRUKSSTRATEGIAR I AREALDELEN I kommuneplanen (samfunnsdelen) for for perioden 2009 2021 er det ei rekkje mål som er viktige i høve til arealbruk. Nedanfor fylgjer utdrag av måla som grunnlag for utarbeiding av arealdelen. Måla er i hovudsak attspegla frå mål i samfunnsdelen. Hovudmål/visjon Ta vare på Hemsedal Vekst og utvikling bygd på natur, kultur og livskvalitet. Vekst Framskrivinga av folketalet i SSB s sine prognosar viser at ein fram mot år 2025 forventar eit folketal på ca. 2671, som er ei auke på omlag 550 personar frå i dag. Utbyggingsmønster Utbyggingstakt/ Rekkefylgje Attraktive bustadområde på Tuv, Trøim og Ulsåk. Prioritere sentrumsnære leilegheiter i tettstadene Tuv, Trøim og Ulsåk Vidare utvikling av industrifeltet på Svøo. Turistutbygging etter vedtekne næringspolitiske strategiar. Store utbyggingar innan turisme/reiseliv blir lokalisert til området ved Hemsedal skisenter. I tettstadene kan det berre skje mindre utbyggingar. Finne høvelege område for uttak av grusmassar. Etter bruk skal desse pyntast til. Bruk av dyrka og dyrkbar mark har vore sentralt tema i planlegginga med å bevare mest mogeleg av dyrka mark, også i sentrumsnære pressområde. Godt planverktøy med klare føresegner tilpassa kommuneøkonomien og dei krav som vert stilt. Infrastruktur skal vere på plass før utbygging tek til. Bustadbygging Det bør i perioden 2011 2023 leggjast arealmessig til rette for at det kan byggjast vel 200 nye husvære dvs. i snitt vel 16 pr år. Finne eigna bustadområde i gangavstand frå tettstadene/sentrumsfunksjonane (butikk, skule, barnehage m.m.), med minst mogeleg konflikt med landbruk og kulturlandskap. Leggje forholda til rette for fast busetnad og ikkje turistutleige i bustadfelt, og at bustadhus vert nytta til fastbuande og ikkje som hytte. Unngå større næringsverksemder i bustadfelt. Oppretthalde busetnaden i grendene ved spreidd bustadbygging, sikre at bustadhus/våningshus på gardsbruk vert nytta av fastbuande og finne balansegangen mellom spreidd bustadbygging og klargjering av tomter i regulerte felt. Legge tilhøva til rette for endringar i bustadformer ved aukande alder også i form av tilrettelagde bustader for funksjonshemma, og bustader for spesielle grupper (sesongarbeidarar, eldre, unge m.m.) Miljøvern Fjella er grunnlaget for verdiane i Hemsedal. Verdigrunnlag og forvaltning må sjåast i samanheng. Det overordna skal vere å bruke, men ikkje forbruke naturen. Sikre kvaliteten på vatnet og miljøet som ligg i tilknyting til vatn og 9
vassdrag. Sikre kulturlandskapet, naturområde og biologisk mangfald. Barn- og unge sitt oppvekstmiljø I nærmiljøet skal det vere areal der barn kan utfalde seg og skape sitt eige leikemiljø. Areala skal være store nok og eigne seg for leik og opphald, gjere det mogleg å leike på ulike måtar til ulike årstider, kunne brukast av ulike aldersgrupper og stimulere til samhandling mellom barn, unge og vaksne. Areal og anlegg som skal brukast av barn og unge skal vere sikra mot forureining, støy, trafikkfare og annan helsefare. Næringsutvikling Leggje forholda til rette for eksisterande og nytt næringsliv gjennom god infrastruktur, t.d. breiband samt trygge og nære bustadforhold, som innsatsområde for ei framtidig miljøbasert næringsutvikling. Reiselivsnæringa må få betre heilårstilbod ved å leggje til rette for ulike aktivitetar, spesielt retta mot familiar. Samarbeid mellom grunneigarsida (landbruk) og reiselivsnæringa må utviklast vidare. Styrke samarbeidet mellom reiseliv og landbruk, og utvikle samarbeidet i landbruksnæringa. Utnytte reiselivet som grunnlag for utvikling av utleigehytter og annan gards- og bygdeturisme. Den sterke landbruksnæringa må takast vare på ved bruk av tiltak som rådgjevingsteneste, tilskot for tradisjonell drift (husdyr) og tilrettelegging for tilleggsnæringar knytt til dette. Stimulere til eit allsidig varetilbod i sentra Tuv, Trøim og Ulsåk. Sikre og utvikle attraktive sentrumsareal for butikklokale og parkering. Stimulere til ei bevisst haldning til estetikk. Til kvar tid kunne tilby byggjeklart industriareal. Trøim har status som hovudsentrum for kommunen og som kommunens største konsentrasjon av heilårs arbeidsplassar, er det viktig å legge til rette for vidare utvikling av dette området. Transport Legge til rette for trygge skulevegar, tilkomst til nærmiljøfunksjonar og stoppestader for bussane. Gjere det lettare for funksjonshemma å kome fram. Etablere eit hovudnett for gang- og sykkelvegar. Arbeide for å styrke kollektivtrafikktilbodet. Det synlege Hemsedal Styring for gjennomføring av arealdelen Alle bygg skal ha estetisk høg kvalitet. Også i sentrumsnære område bør landbruket vere synleg og framstå som ein del av bygdepreget. Kulturlandskapet er en del av både natur- og kulturarven og gir oss ein identitet- Ta vare på natur- og kulturlandskapet i Hemsedal. Etablere ein nødvendig strategi for å kunne styre utviklinga i Hemsedal slik at utbygging skjer der det ligg føre politiske vedtak på utbygging. 10
4 BEBYGGELSE OG ANLEGG ( 11-7, NR.1) Eksisterande og nye utbyggingsområde inngår i hovudformålet bebyggelse og anlegg (PBL 11-7). Areala inkluderar tilhøyrande infrastruktur som friområde, fellesareal, offentlig og privat tenesteyting, vegar og tekniske anlegg. Formålet bebyggelse og anlegg har ei rekke underformål, slik at det gjennom planen er vist detaljert formål. Det er laga føresegner som styrer kva slags utbyggingsformål som vert tillate og rammer for det detaljerte formålet. Gjennom sentrumsformålet vert tettstadsområda, Trøim, Tuv og Ulsåk vist med sentrumsformål og omfattar forretningar, tenesteyting og bustadformål med meir. For utviding og lokalisering av nye bustadområde nær til sentra, er det avsett formål til framtidig bustadbygging. Detaljering av arealbruk skal skje gjennom kommunedelplanar/ områdeplanar eller detaljplanlegging. Spørsmålstillingar og drøftingar som er gjort gjennom kommuneplanarbeidet er: - Trong for bustader i planperioden fram mot år 2025 - Næringsareal for ulike typar næringar og allmennyttige formål. - Bruk av dyrka mark til sentrumsnære arealbruk/ funksjonar - Råstoffutvinning steinbrot I tettstadane er det reguleringsplanar som styrer arealbruk og utvikling. I høve til ny lov (PBL 2008) er formåla i sentrumsområda ikkje differensiert, anna enn gjennom formålet sentrumsformål. 4.1 Arealutvikling i tettstadene Tettstadane i er fordelt på Tuv, Trøim og Ulsåk, der målet er utvikling av desse som sjølvstendige oppvekstsentra. Det er ikkje omdisponert nye areal i innanfor sjølve sentrums- og tettstadsområda gjennom denne kommuneplan. Nye arealbrukskategoriar utanfor tettstadsområde er avsett som framtidige byggeområde med plankrav før tiltak kan setjast i verk. Ved regulering av område er det føresett at spørsmål og problemstillingar knytt til trafikk, friluftsliv, det vil seie sikre og/eller opparbeide tilkomstvegar/kryss til hovudvegar, turløyper, turstigar, nærleikeområde, kulturminne og landskap, skal løysast gjennom reguleringsplanarbeid. Dersom ein ser vekk frå reine turist- og fritidsområde, definert som fritids- og turistformål i planen, finn ein nærings- og offentlege område innanfor tettstadane Tuv, Trøim og Ulsåk. Funksjonelt er Trøim kommunesenteret med offentleg og privat service. Tuv og Ulsåk er lokalsenter med næringsverksemder og oppvekstsenter (barnehage og skule). Tettstadområdet på Tuv er avgrensa mot dyrka mark, Grøndøla og Evju. Det offentlege arealet omfattar skulen og barnehagen. Tettstadområdet på Ulsåk er lokalisert meir spreidd med eit tyngdepunkt ved krysset mellom Rv52 og Fv231. Krysset mellom Rv52 og Fv231 er ein flaskehals i forhold til vidare utvikling av næringsareala som grensar inntil krysset. Krysset bør utbetrast på bakgrunn av reguleringsplan. Hovudtyngda av industriområde i kommunen er lokalisert på Svøo. I Trøim er næringsverksemdene lokalisert i den vestre delen av sentrum medan dei offentlege funksjonane er lokalisert i den austre delen. 4.1.1 Tuv Vidare tettstadsutvikling på Tuv heng nært saman med vegstrengen Rv52, utvikling av bustadfeltet Hustadhagen og utvikling av nedfart i Røggelia. Utviklinga må også sjåast i 11
samanheng med samfunnssikkerheit i arealplanlegginga, i dette tilfelle flaumfare. Etter ynskje frå lokal grunneigar om å utvikle bustadtomter er det lagt til rette for eit lite framtidig bustadfelt på ca. 2-4 tomter nord for eksisterande bustadfelt. I den siste planperioden har det også skjedd ein del som har innverknad på arealutviklinga innanfor tettstaden Tuv i tillegg til flaumfare. Dette gjeld lokalisering av drikkevassførekomst som er lokalisert sydaust for regulert bustadområde (Tuv II). Dette får innverknad på utviklinga av regulert bustadfelt ved at delar av dette kjem innanfor klausuleringssona for drikkevatn. Det vil sei at framtidig bustadutvikling på Tuv er lokalisert til Hustadhagen. Vatn og avlaup er ikkje lagt fram til Hustadhagen. Det er utarbeida ein mogelegheitsanalyse for Hustadhagen som ein del av plangrunnlaget. Røggelia er lagt inn som framtidig alpinområde med nedfart. Denne nedfarten går ned mot Rjukandefossen. Det er avsett tre utbyggingsområde i tilknyting til dalstasjonsområdet. Det er forutsatt nytt vegsamband til desse områda direkte frå Rv52 litt vest for Tuv sentrum med ny bru over Mørkedøla aust for Rjukandefossen. Dette med bakgrunn i å få ei nær tilknyting mellom Tuv sentrum og dei nye utbyggingsområda. For området Rjukandefossen føreligg det gjeldande reguleringsplan med formål naturvernområde. Det er avsett omsynssone- bevaring naturmiljø inntil den gjeldande reguleringsavgrensinga for Rjukandefossen. For området Røggelia er det utarbeida eigen landskapsanalyse som skal vise og påpeike verknader opp mot konsekvensanalyse (KU). Utgreiingar og eventuell konsekvensutgreiing knytt til påfølgjande tiltak og reguleringsplanarbeid skal berre ta stilling til ulik utforming av løysingar i samsvar med vedtatt kommuneplan og ikkje utgreie nye alternativ. Figur 4.1: Situasjon i gjeldande plan for tettstaden Tuv. 12
Figur 4.2 Sentralt utviklingsområde på Tuv, med Røggelia. 4.1.2 Trøim Arealbruken i Trøim er i hovudsak fastlagd gjennom reguleringsplanen for Trøim sentrum. I planperioden er det behov for plangjennomgang av sentrumsområdet for areal til sentrumsfunksjonar, skule, kyrkjegard, eldrebustader og bustader - både sentrumsnære mindre bustader og einebustader. Dette er aktuelle tema gjennom arbeidet med planstrategi. Det er gjennom revisjonen av kommuneplanen avsett område for bustader frå Hulbakvegen og austover mot Bekkjidalen, dette er grovt anslege til 25 einebustader. I dette området ligg ein del fritidsbustader, i hovudsak utleigehytter som må avklarast gjennom detaljplanlegginga. Planen vidarefører bustadområdet på Trøim Sør i austleg retning frå eksisterande felt. Innanfor området er det eit potensiale for 15-20 nye tomter. Ei ytterlegare vidareføring av nytt bustadføremål i tilknyting til sentrumsnære tomter er i austleg retning frå Trøim Sør på sørsida av Torsetvegen. Desse områda kjem ikkje i konflikt med dyrka mark og vil ha eit potensiale på 60 80 einebustader. Desse nemnte felta er utviding av eksisterande bustadfelt. Det er ikkje mogleg å fortette eksisterande bustadfelt utan å ta i bruk dyrka mark. I Trøim tettstadområde - Haug camping er det under arbeidet ein detaljplan for bustader. Dette vil vere fortetting av bustadfeltet på Trøim/Skogajordet. 13
Figur 4.3 Gjeldande avgrensing av tettstaden Trøim blir vidareført med utvikling av nye bustadfelt. Tilkomst til bustader vest frå Hulbakvegen mot Bekkjidalen skjer frå Hulbakvegen. Tilkomst via Hulbakvegen vil krevje tiltak i krysset til Rv52 og kommunal veg (Hulbakvegen). Ved utbygging av området og detaljregulering vil landskap vere eit viktig tema slik at bygdepreget for Hemsedal kan behaldast ved å ikkje bygge ned viktige åskammar og terrengformasjonar som er ein del av storskalalandskapet. 4.1.3 Ulsåk Gjeldande avgrensing av tettstaden Ulsåk er vidareført i kommuneplanen. Ulsåk har pr. i dag ein regulert bustadreserve i Svøo II på om lag 5 bustader. Det er lagt til grunn utviding av bustadfelt i nordleg retning som forlenging av Svøo II feltet. Vidare er det lagt inn nytt bustadfelt mot Mythevegen, men med ei grøntsone i høve til dagens felt. Det er avsatt omsynssone i høve til å bevare ein god del skogsområde som nærmiljø for bustadfeltet. Dette også ut i frå salamanderførekomst. Totalt vil desse tre felta utgjere omlag 65-80 einebustader. Anna fortetting på Ulsåk til bustadformål er ikkje mogleg utan å ta i bruk dyrka mark. Ved revisjon av reguleringsplan for Ulsåk vil ein gjennom denne ta stilling til bustadutvikling nær sentrumet Ulsåk. Næringsområda ved Svøo kan vidareførast og det ligg framleis utbyggingspotensiale i desse områda. Viktige problemstillingar ved vidare utvikling av Ulsåk er knytt til utvikling av område for næring og service, bustader, og ein trafikkmiljø- tilpassing av Rv52. Desse tilhøva må avklarast gjennom ei opprustning av Ulsåk som tettstad gjennom detaljplanlegging. 14
Figur 4.4 Gjeldande avgrensing av tettstaden Ulsåk med utvikling av nye bustadfelt og næringsareal. 4.2 Sentrums, nærings, offentlege/allmennyttige og tenesteytingsformålet Dette kapitlet omhandlar vurderingar om moment kring utvikling av sjølve sentrumsområda med dei ulike funksjonane. Det meste av areala ligg innanfor gjeldande reguleringsplanar. 4.2.1 Næringsareal Næringsareal har over ei lang periode gjennomgått ei endring. Tidligare industri-, lager- og produksjonsareal er erstatta med småskalaverksemder/ forretningar. Dette gjeld spesiell nærings- og industriareal i område Svøo. Næringsareala på Tuv er hotell (i dag asylmottak) og forretning (pr i dag er denne nedlagt). Rjukandefossen camping er eit eige næringsareal der området er regulert gjennom reguleringsplan. Næringsareala i Trøim sentrum er regulert gjennom reguleringsplan for Trøim. Desse areala er regulert til forretningar, turistformål, kontor etc. Det meste av næringsformålet i planen er bygd ut frå lang tid tilbake, men det ligg også framtidig nærings- og forretningsareal som ikkje er bygd ut og ein del areal er fornya/ omregulert gjennom reguleringsplan, bl.a. området for Hemsedalsbilane som vil verte eit reint forretningsareal med leiligheiter i toppetasjen. Det er ynskje om ei sterkare næringsutvikling i alle tre sentrane Tuv, Trøim og Ulsåk. Dette gjennom rein næringsverksemd i tilknyting til turistformål, men også forretningar og kontorarbeidsplassar. For Tuv sin del er utviklinga i høve til dette at det vert utvikla bustadfelt og at det vert synergiar for næringsutvikling ved utvikling av Røggeliaområde. Handel og forretningar vil vere ein del av utviklinga i alle tre tettstadane. For Trøim sin del ved å sikre ein 15
fullverdig integrasjon mot skianlegget der løyper ned mot sentrum vil sikre dagens handelstilbod for båe turister og fastbuande, men også legge til rette for ein styrking og vidareutvikling av dette. Retningsliner for næringsformål: Forretningar, kontorarbeidsplassar, næringsverksemder offentleg tenesteyting/ allmennyttige formål skal leggjast i kjerneområda for sentrumsområda. Prinsippet med forretningsverksemder i 1 etasje og på gateplan vert oppretthalde som i dagens reguleringsplanar. For å oppretthalde gode bumiljø i sentrumsområda skal det i regulerte bustadfelt ikkje tillatast næringsverksemder som ikkje er i tråd med regulert formål og som gir auka trafikk og er til sjenanse for bumiljøet. Offentleg/ allmennyttige funksjonar skal i størst mogeleg grad samlokaliserast slik at ein oppnår formålstenelege synergiar. Plankart og føresegner: Sentrumsformåla er noverande formål avgrensa med ytteravgrensing i samsvar med gjeldande planar i sentrumsområda. Formåla vert styrt av gjeldande reguleringsplanar i området. Føresegnene vert vidareført med plankrav for tiltak. Vidareutvikling vert avgjort gjennom reguleringsplanar, enten i form av områdeplan eller detaljregulering. Det er ikkje tillate med bustader/ leilegheiter i fyrste etasje i forretnings og næringsbygg i sentrumsområda. 4.2.2 Skule, barnehage oppvekstsentra Tuv og Ulsåk. Ved den positive folketalsveksten, aldersfordelinga og stort fødselstal i kommunen er det stort behov for barnehageplassar. Fleire ynskjer heiltidsplassar og dagens barnehagar er sprengt i høve til kapasitet. For Ulsåk og Tuv oppvekstsenter kan det utvidast noko bygningsmasse innanfor regulert område. Områda bør sjåast på gjennom regulering, slik at ein får til gode funksjonar også trafikkmessig, det bør derfor vere tema gjennom planstrategiarbeidet. Skule HBU (Hemsedal barne- og ungdomskule) Skulestrukturen er at 1.-4. klassetrinn er fordelt på oppvekstsentra Tuv og Ulsåk saman med barnehagane. Frå og med 5. klassetrinn er lokalisert ved HBU Trøim. Ved folketalsveksten som er rekna i prognosane vil det etter kvart verte kapasitetsproblem ved skulen, slik at drøfting om utviding og eventuell lokalisering av utvidinga vert tatt gjennom planstrategiarbeidet. 4.2.3 Hemsedal Bygdaheim, omsorgsbustader, eldrebustader med meir. Behovet for omsorgsbustader er i dag ikkje dekka. For å komme opp på anbefalt nivå, i planperioden trengs det samla sett om lag 30-35 husvære. For dei som har spesielle behov, bør dette tilretteleggast i form av små husvære, til dømes hyblar. Ein del av husværa kan lokaliserast til området kring Hemsedal Bygdaheim eller delar kan leggjast i tilknyting til bustadområde på Trøim. Ei eigna lokalisering for eldrebustader kan vere Haug Camping ved Trøimsåne. Areallokalisering og regulering bør takast i samband med revidering av reguleringsplan for Trøim og planstrategiarbeidet. 16
4.2.4 Kyrkje gravlund I Hemsedal er det ei kyrkje, denne er lokalisert til Trøim. I høve til trafikkale funksjonar har kyrkja for lite nærparkering. Dette vert som regel løyst ved at det vert parkert på plassar i nærområde til kyrkja. Ved enkelte seremoniar kan parkering vere eit problem med at det ikkje er nok plassar som kan skape utrygge trafikksituasjonar i området i høve til gjennomfartsåra Rv52. Kapasiteten på eksisterande gravplass på kyrkjegarden med framtidig område for utviding gjennom reguleringsplan er dekka for ca. 25 år framover i tid, det vil sei mot år 2035. Gravlund eller kyrkjegard har utfordringar på sikt ved at denne må utvidast og areal for gravplass bør sikrast for ein langt lenger horisont eller planhorisonten for å unngå nedbygging av framtidig gravplassareal. I dag er det regulert gjennom reguleringsplan for Trøim, område på utviding av kyrkjegard mellom HBU og Bygdaheimen. Det bør drøftast gjennom planstrategiarbeidet om dette er tidsmessig areal og det bør sjåast på fleire løysingar som ivaretek eit langsiktig perspektiv. 4.2.5 Kultur- og forsamlingsbygg I dag er det forsamlingslokale som del av hus med blant anna kinofasilitetar og scene for ulike teaterframsyningar. Trøimshallen er og ein del av forsamlingslokala i Hemsedal. Hugnadheim er eit forsamlingslokale der det kan skje teaterframsyningar og festforestillingar. I reguleringsplan for Trøim ligg lokalitetane under formåla regulert som offentlege formål.. Retningslinjer offentlege/allmennyttige formål (tettstadane) generelt: Areal for utviding av barnehagar, skular, omsorgsbustader, sjukeheim -Hemsedal bygdaheim, gravlund, kultur- og forsamlingsbygg skal sikrast gjennom arealplan, det vil sei gjennom detaljplan eller områdereguleringar. Areal til offentleg og privat tenesteyting skal, så langt det er mogeleg, samlokaliserast i tilknyting til eksisterande lokalisering av dette formålet. Utanomhusanlegg for skule og barnehage skal utformast etter normalane for slike utomhusanlegg, for å ivareta nærmiljøet og trivelege møteplassar for nærmiljøet. Arealbruksendringar for vidare utvikling av sentrumsformåla bør vere ein del planstrategiarbeidet. Dersom tenesteytande (offentleg areal) vert innskrenka eller lagt ned skal areala framleis disponerast til andre tenesteytande formål. Plankart og føresegner: Eksisterande skular, barnehagar, Hemsedal bygdaheim, omsorgsbustader, kyrkje med meir som ligg i kjerneområda er vist som sentrumsformål, der og tenesteyting inngår. Areal for tenesteyting inngår også i hovudformålet bebyggelse og anlegg og i sentrumsformål. Lokalisering er avklart gjennom reguleringsplanar for områda. Nye område vert avklart gjennom reguleringsplan. (Revidering av gjeldande planar og eventuelle nye planar). Det er ikkje satt av eller sikra areal gjennom kommuneplan utover det som ligg i gjeldande reguleringsplanar for dette formålet. Føresegnene set plankrav for nye tiltak. 17
4.2.6 Uteareal for opphald, leik, rekreasjon og idrett Friområde, leikeareal og parkar er ein del av den lokale grønstrukturen og inngår i gjeldande reguleringsplanar. I utbyggingsområda bør anlegg for rekreasjon og leik få ei god plassering og sjåast i samanheng med overordna grønstruktur, skiløypenett og andre friluftsområde. Lokalisering, arealstorleik, arealkvalitet og opparbeiding av leikeareal i utbyggingsområda er eit viktig element for å ivareta barn og unge sine interesser. Hemsedal idrettsplass ligg i område Trøim sør, der det er tilrettelagt med anlegg for ulike aktivitetar spesielt retta mot fotball med kunstgrasbane. Det vil i framtida vere viktig med breidde i type idrettsanlegg og at det er godt tilgjenge for å stimulera flest mogeleg til å delta i fysisk aktivitet. Kommunedelplan for idrett og friluftsliv med handlingsprogram for anlegg er førande for prioriteringar og etableringar av idretts-, nærmiljø og friluftsanlegg. Det er ikkje avsett ytterlegare areal for idrettsanlegget utover det som ligg i gjeldande reguleringsplan for Trøim Sør. Ved at det ligg ny alpin nedfartsløype i område kan område kring idrettsanlegget komme under sterkt utbyggingspress. I dag ligg det ein del grøntområde kring idrettsbana som ikkje er nytta. Behov for ytterlegare utviding av areal for idrettsbana har ikkje vore tema i denne revideringa. Retningsliner for uteareal for opphald, leik, rekreasjon og idrett: Der det er mogeleg, skal areal for leik, rekreasjon og idrett samlokaliserast i større einingar, i tilknyting til øvrig grønstruktur. Det er viktig at ein også i tilknyting til anlegga får til ein trafikksikker og trygg infrastruktur. Ved utbygging eller bruksendring i eksisterande utbyggingsområde skal kommunen vurdere om krav til uteareal for allmenn leik og rekreasjon er ivaretatt. Dersom det ikkje er ivaretatt på ein god måte må kommunen sette krav til oppgradering av eksisterande anlegg, eller det må setjast av nye areal til formålet. Dette for å ivareta barn og unge sine interesser. Plankart og føresegner: Eksisterande idrettsanlegg; Idrettsbana Trøim Sør, Trøimshallen med meir inngår i sentrumsformålet i kommuneplan, der areala også inngår i gjeldande reguleringsplanar. Enkelte idrettsanlegg er lokalisert gjennom kommunedelplan for idretts- og friluftsliv. Desse er innpassa på plankartet. Gjeld skytebane, og stadionanlegget på Gravset. Motorsportanlegget på Fuglehaugen er vist som omsynssone for reguleringsplan som framleis skal gjelde. Det er utarbeida føresegn om lokalisering og krav til uteareal for opphald, leik, rekreasjon og idrett. Øvrige framtidige areal for fysisk aktivitet vert ivareteke i planføresegner og vert innarbeida i detaljplanar. 4.3. Bustader Utbyggingsreserven for nye bustader i Hemsedal har vore pressa med lite tilgang på tomter dei siste åra. Gjennom den siste planrevisjon vart det lagt vekt på å prioritere sentrumsnære leilegheiter og mindre bustadeiningar. Dei siste åra har det vore klarlagt ein god del tomter på Svøo som har tatt mykje av etterspurnaden. I Trøim har det vore utvikling av mindre einingar. Bustadområde for å styrke 18
grendesamfunna Tuv og Ulsåk er sentralt for å oppretthalde dei ulike sentrale funksjonane i grendene, (næring, skule, barnehage). Det finns ein del godkjende ubebygde tomter i tettstaden Trøim som ikkje kommunen har, men er private. Dette må også sjåast på som eit potensiale i det totale bilete. Ved å rekne tilbake i tid, for 12 år sidan, i år 1998 var folketalet i Hemsedal 1824. Fram til 01.07.2010 auka talet med 296 til 2120 personar. Det er for tida ein positiv utvikling i høve til folketilvekst og befolkninga som består av ei stor gruppe yngre i aldersspennet 30 45 år med relativt lik fordeling på kvinner og menn. I siste kommuneplanperioden fram til 2018 blei det rekna med eit behov for om lag 200 nye bustader, der ein går ut frå at 70 % vil vere einebustader med eit brutto arealbehov på i gjennomsnitt 2,0-2,5 daa pr bustadeining og 30 % rekkehus og leilegheiter med eit brutto arealbehov på 0,8 daa pr bustadeining. I sjølve grunnlaget for planlegginga av bustadområde må det ligge ein samanheng mellom nye bustadområde og mål for befolkningsvekst i planperioden - og kanskje noko lenger fram i tid. Det er fleire modellar og tenkemåtar for å sjå behovet for bustader på fram i tid. Den eine er å sjå på rein folketilvekst og ta gjennomsnittleg 2 bebuarar i kvar bustad. Med folketilvekst fram mot år 2025 med 550 personar vil behovet vere i overkant av 250 bustader. Den andre vurderinga er å sjå på erfaringstala bakover i tid, eksempel vis den siste 10-12 års bolken. I denne bolken er det bygd om lag 120 einingar, der folketilveksten har i same perioden vore om lag 170 personar. Dersom ein reknar behovet for tal bustader proporsjonalt med folketilveksten den siste bolken, vert behovet over 300 bustader. Folketilveksten med 550 personar fram til 2025 kan vere optimistisk og den kan variere gjennom tidsperioden. Anslaget på 200 nye bustader i planperioden bør vere eit realistisk tal. Område Felt Anslag tal bustader Tuv Tuv sentrum- Gnr. 80, bnr.1 2-4 Hustadhagen, område aust og vest 50 Hulbakvegen aust 25 Trøim Trøim sør (Fiskum) 15 Trøim sør -mot Snertehaugen 60-80 Torsetåsen Gnr.61, Bnr.16 10-15 Ulsåk Svøo III (BU2-A) 20-25 Svøo nord for Svøo III (BU2-B) 5-10 Svøo mot Mythevegen 40-50 Velta LNF spreidd 12 Sum 239-286 Tabell 4.1 Tabellen viser grov oversikt på framtidig bustadreserve i planperioden, knytt til tettstadområda Tuv, Trøim og Ulsåk. I dette talet ligg stipulert tal bustader i nye område som er avsett til utbygging, der også Velta (LNF spreidd bustadbygging) er med då dette område soknar til sentrumsområde Ulsåk. For 19
område som ligg utanfor etablerte felt, er det relativt store kostnader på infrastruktursida med veg, og VA. Alle utbyggingsområde som soknar til tettstadene må koplast til kommunalt nett. Områda for spreidd bustadbygging som er eit supplement er rekna til om lag 40 bustader, dvs. 3-4 i gjennomsnitt spreidde bustader pr år i planperioden. Dette må sjåast som eit supplement og ikkje ei erstatning for den utbygginga det vert lagt til rette for i bustadfelta. Det er vel å merke at røynsla frå tidligare er at dette er langsiktig og talet på bustader som er skissert vil gå langt utover denne planperioden. Ein kan rekne gjennomsnitt med 2-2,5 bustader årleg som spreidd. Kommunen sin utbyggingspolitikk og rettesnor for bustadområde, slik dei er vedtekne i kommunestyret i april 2010, opnar opp for auka kommunalt engasjement i utbyggingsområda. Føresetnaden for utvikling av områda er at det vert gjort investeringar med nødvendig teknisk infrastruktur (veg og VA system). Tidstypiske bustadområde frå perioden 1960-70 talet og fram til slutten på 1980 talet bør vere rekna som ferdig utbygd og bør primært ikkje fortettast med nye bygg. Det er ei utfordring at det vert lagt til rette for husvære til sesongarbeidstakarar. Talet på sesongarbeidstakarar er estimert til mellom 400 og 500. Det har vore, og er ein diskusjon i høve til om sesongarbeidstakarane skal integrerast i bustadfelta, om det skal etablerast eigne bustadområde med leilegheiter, eller om det innanfor reiselivsområda skal leggjast til rette for utbygging av bustader til sesongarbeidstakarar. Retningsliner for bustadutbygging generelt: For å nå målsettinga om redusert klimautslipp, skal nye bustader lokaliserast etter prinsippet om samordna areal- og transportplanlegging. Bustadareal skal ha god kollektivdekning. Lokalisering av nye bustadområde skal fyrst og fremst skje i sentrumsnære område og langs vegar der det ligg til rette for kollektivtransport. Gjennom reguleringsplanarbeidet og eventuelle dispensasjonssaker skal det stillast strenge krav til kvalitet på felles uterom og grøntareal, og tilgjenge skal sikrast for alle grupper av befolkninga. Når nye utbyggingsområde vert planlagde skal det leggjast til rette for eit variert tilbod av bustader tilpassa ulike aldersgrupper og livsfasar. Dette for at folk skal ha moglegheita til å bo i same område store delar av livet. Bustader for personar med særlege behov bør fordelast i kommunen, men og slik at det vert lagt til rette for flest bustader med kort avstand til tenestetilbod. Behovet for tomter til bemanna bustader/ institusjonar bør vurderast og sikrast i reguleringsprosessar og gjennom utbyggingsavtaler, dersom private står for utvikling og utbygging. For å kunne påverke utbyggingstakt og tilbod, bør 60-80 prosent av utbyggingsvolumet for bustader vere i kommunal regi. Fortetting i eksisterande område samt utfylling skal vurderast i ein reguleringsplanprosess der framlegget vert å sjå i samanheng med området sine eigenskapar for fortetting og utfylling. Reguleringsplangrensa skal settast slik at den omfattar heile strøket den aktuelle utbygginga er ein del av, inklusiv nødvendige areal for grøn, teknisk og eventuell sosial infrastruktur. Området sin kapasitet i høve til infrastruktur og konsekvensar av tiltaket skal vurderast. Reguleringsplanen kan fastsette krav knytt til gjennomføring av tiltaket. Ved fortetting skal framtredande eigenskapar som representerar strøket sin karakter og identitet være styrande for vurdering av om fortettinga/ utbygginga skal tillatast og for utforminga av fortettinga. Eksempel på slike eigenskapar er landskapstrekk, grønstruktur, vegar, eksisterande bygg, tettleik, arkitektur, siktlinjer, eigedomsstruktur. Fortettingsprosjekt skal ha god terrengtilpassing, og uheldige silhuettverknader skal unngåast. Bustadene skal ha gode uteopphaldsareal, soltilhøve og ikkje vere støyutsett. 20
Fortetting skal ta omsyn til naboeigedomar som vert ramma, endringar i eksisterande bustader sin bukvalitet, sol-, innsyns- og utsiktstilhøve skal tilleggjast vekt. Grøntkorridorar i regulerte strøk skal vere opne og tilrettelagt for allmenn ferdsel og ikkje privatiserast av tomteeigarar som grensar inntil. Plankart og føresegner: Bustadområde inngår i arealformålet bebyggelse og anlegg med underkategori bustader. Det er lagt inn nye bustadområde på Hustadhagen, Hulbakvegen aust, Trøim sør, Snertehaugen, Ulsåk og Svøo. På Tuv II er det ei lita utviding på eigedomen gnr. 80, bnr.1. Plankrav for utvikling og utbygging av bustadområda. Fortettingsføringane går fram av retningsline over. 4.4. Fritidsbustader Arealformål fritidsbustader omfattar ordinære, private fritidsbustader, både i form av sjølveigar og utleigehytter. Nye område er lokalisert ulike stader både som framtidige byggeområde og i område med LNF spreidd formål fritidsbustader. Ved hyttutvikling i høve til landbrukseigedomar er det ynskje om at dette skal styrke bruka gjennom utleigepolitikk. Jordlova 9 og 12 er derfor sentral i høve til dette. Sjå pkt. 1.4. Storleik, høgder og terrengtilpassing etc. i byggeområda vert avgjort nedfelt gjennom reguleringsplan. Retningsliner: For nye område og eventuell fortetting vert grad av utnytting og rammer forøvrig for byningar avgjort gjennom reguleringsplan. Utleigehytter skal ikkje endrast til private hytter eller ferieleiligheiter Plankart og føresegner: Hyttepolitikken fastsett i gjeldande kommuneplanen 2006-2018 er vidareført. Av omsyn til at det ligg eit stort potensiale på ca. 300-350 ubebygde hyttetomter vert det ikkje lagt opp til vesentleg nye hytteområde i denne planperioden utover det som allereie er godkjent i gjeldande plan/ planar. Ein del av vidareutvikling skjer også gjennom fortetting i enkelte eksisterande hytteområde som regulerte i dag. Hytteområde som ligg sentralt til inngår i område avsett for bebyggelse og anlegg generelt. Eksisterande regulerte hytteområde er vist som omsynssone, der reguleringsplan framleis skal gjelde. Nye område er vist som byggeområde med arealformål fritidsbebyggelse eller LNF-område, spreidd fritidsbebyggelse. For nye område er det detaljplankrav. Felles planlegging for fleire eigedomar eller område er styrt gjennom plan og vist som omsynssone gjennomføringssone. 4.5 Alpinområde - Idrettsanlegg Nytt alpinområde Røggelia er eit utviklingsområde for alpintilbodet og er ei vidareutvikling av Hemsedal skisenter. Føresetnaden for utvikling av dette området er at det berre skal vere skitrekk og nedfartar og ikkje turistanlegg anna enn rundt dalastasjonen. Det må påreknast i framtida og gjennom framtidige planprosessar ynskje om fritids- og turistformål oppover i Røggelia. Det er utarbeida landskapsanalyse for området som er eit sidedokument til kommuneplanen. 21
Eksisterande alpinområde som ligg innanfor reguleringsplan har formålet nåverande bebyggelse og anlegg og noverande alpinområde idrettsanlegg. Det er satt av to nye område til framtidig bebyggelse og anlegg. Dette er areal som inngår i områdeplan for Holdebakken som er under utarbeiding. Plankart og føresegner: Eksisterande alpinområde, som ligg innafor reguleringsplan for ski og løyper inngår med hovudformål eksisterande bebyggelse og anlegg. Røggelia inngår for framtidig bebyggelse og anlegg, men med underformål som framtidig idrettsanlegg Alpint.. Område frå tidlegare kommuneplan med alpinformål og som ikkje inngår i reguleringsplan er vist som bebyggelse og anlegg og med underformål nåverande idrettsanlegg. Det er plankrav ved gjennomføring av nye anlegg. Detaljert KU (konsekvensutgreiing) vert iverksett gjennom reguleringsplanen. 4.6 Fritids- og turistformål Røggelia Fritids- og turistformål omfattar konsentrerte område for turistanlegg og utleigehytter. Dette gjeld spesielt for område Røggelia ved dalstasjonen for heis og løyper. KU er påkreva i høve til detaljregulering, dette gjeld også løype, heisanlegg med meir. Området Holdebakken Det er satt av byggeområde - framtidig bebyggelse og anlegg på begge sider av Holdeskarsvegen ved skiheisbrua, BA1 og BA2. Endeleg stilling til formålet må skje gjennom pågåande regulering - områdeplan. Plankart og føresegner: Røggelia- FT1, FT2, FT3 På plankartet er områda avsett med formålet fritids- og turistformål, der ein i utgangspunktet tek sikte på at dette skal være næringsområde det vil seie blå område. Det er gjennom føresegna til plan satt rekkefølge- og plankrav for utvikling og tiltak i områda. Felles planlegging for fleire eigedomar eller område er styrt gjennom plan og vist som omsynssone gjennomføringssone. Felles planlegging gjeld for Røggelia både alpinanlegget og fritids- og turistformålet. Holdebakken, framtidig bebyggelse og anlegg BA1, BA2- (2 område). Det er ikkje teke endeleg stilling til formåla, dette vert gjort gjennom områdeplan Holdebakken- (pr. feb. 2011 pågåande prosess). 4.7 Råstoffuttak Med områda for råstoffutvinning meiner ein: - Sand og grusførekomstar - Steinbrot/ pukk 22
NGU (Noregs Geologiske Undersøkelse) viser igjennom sine databaser av 2009 at kommunen har mange førekomstar med eit avgrensa volum sand og grus til byggjeformål. Det er samla registrert 25 førekomstar. 20 er sand- og grusførekomstar, 2 er punktlokalisering av masseuttak og 3 steintippar frå kraftverksutbygging. 13 av førekomstane er volumberekna og inneheld knapt 6 mill. m 3. Det er ikkje etablert steinbrot i kommunen. Område Volum 1 Kommentar Kyrkjebøen 0,8 mill.m 3 Området ved Trøim (Kyrkjebøen) viktig førekomst. Førekomsten inneheld ein del grove, grusmassar og steinrike massar eigna for knusing til veg- og betongformål. Området er visuelt utsett. Det er behov for reguleringsplan for avklaring av endeleg avgrensing, istandsetting og etterbruk Langeset 2,5 mill.m 3 Område med gode førekomstar og kvalitet. Det kan vere konfliktar med fornminne og kvartærgeologiske verdiar. I tillegg går kraftlina over deler av området og deler av arealet grensar inn til slamlagune. Arealet er delt inn i to område. Høgelihaugen 0,2 mill.m 3 Førekomsten er ikkje registrert i NGU Rapport 98.019. Volumet og kvaliteten på massane er ikkje registrert. Tottalt 4,0 mill.m 3 Tabell 4.7: Område for uttak av grusførekomstar i kommuneplanen. Førekomstane er klassifisert som middels og godt eigna som byggjeråstoff for både veg- og betongformål (kjelde: NGU Rapport. I kommuneplanen er førekomstane avsett til område for råstoffutvinning, masseuttak. Uttaket på Kyrkjebøen har landskapsmessige verknader knytt til landskapsbiletet. Tilkomsten til uttaket er via Kyrkjebønsvegen, som er samleveg til bustadane på Skogajordet. Meir intensiv bruk av uttaket kan medføre auka trafikk samt ulemper i forhold til støy og støv. Kvaliteten på massane er betre enn den ein finn i dei andre uttaka i kommunen. Uttaket har gått over ein 30 års periode utan reguleringsplan. Det bør føreligg reguleringsplan for uttaket som også fastset korleis uttaket skal avsluttast og etterbruk. Langeset er lokalisert i eit område med kvartærgeologisk verdi. Det er godkjend reguleringsplan for området 2007, med uttaksavgrensing, nivåfastsetting og plan for istandsetting og etterbruk. Det er også eit uttaksområde vest for Langeset som er tillate gjennom dispensasjon med vilkår og det føreligg plan for uttak og istandsetting. Høgelihaugen ligg innanfor eit større samanhengande landbruksområde. Denne lokaliteten er det utarbeida reguleringsplan for godkjend i 2007 med gjeve uttaksvolum og plan for istandsetting. Dersom ein utnyttar dei førekomstane som ligg i tilknyting til eksisterande uttak, vil det dekke det estimerte behovet av stein og grusmassar. I Hemsedal er det ikkje lokalitet for uttak av fjellmassar til pukkproduksjon. Det har gjennom tidene vore arbeida med løysing og lokalisering av uttaksområde, det siste ved Maurelie opp mot Storeskar. Dette området kom i konflikt med naturinteresser og blei skrinlagt. Nytt maseuttak (Raudberget): I denne planprosessen er det lokalisert førekomst i området Raudberget langs Rv52 mot Gol. Dette området har stort potensiale i høve til mengder som er mogeleg å ta ut (ca.30-40 års drift) og ligg relativt skjerma i høve til bebyggelse med meir. Det er førekomstar av naturmiljø i nærområde til planlagt uttak og KU er påkreva i høve til detaljreguleringa av uttaket. Det er føreteke steinprøvar (utsprengt fjell) på førekomsten som er analysert. Prøveinstitusjonen er Norsk betong- og tilslagslaboratorium A/S. Bergarten er granitt og gneis 1 Volumet er relatert til førekomsten registrert i NGU Rapport 98.019 og ikkje arealet avsett i kommuneplanen. 23