ÅRSPLAN 2016-17 Lindås ungdomsskule 5955 LINDÅS Tlf. 56375054 Faks 56375055 KLASSE: 9a og 9b FAG: Mat og helse FAGLÆRAR: Solveig Skeidsvoll Kjelde: - www.udir.no -Lærebøker: Kokeboka mi, Opplysningskontoret for egg og kjøtt 2013 (teoribok og kokebok) VEKE TEMA MÅL KJELDER ARBEIDSMÅTAR VURDERING 34 Kjøkkenet som arbeidsplass 35 Mat for glede og god helse 36 Mat, identitet og politikk ernæringsmessig god mat verte kjend på kjøkkenet læra reglar for hygiene og oppvask verta kjend med måla i faget samanlikne måltid ein sjølv lagar, med kostråda frå helsestyresmaktene Kunne namna på næringsstoffa Vita litt om kva oppgåver næringsstoffa har i kroppen lage mat for ulike sosiale samanhengar og drøfte korleis mat er med på å skape identitet Teoriboka s.6-9 Kokeboka s. 7-8. www.udir.no Teoriboka s.10-17. Kokeboka s.11 Teoriboka s.18-21 Kokeboka s. 12, 17 og 65. -Lærar informerer om reglar og rutinar på kjøkkenet. -Visa korleis ein tek oppvask -I grupper: Laga grønsakssnacks med dipp og grissini. -Teoriøkt om næringsstoffa, oppgåvene dei har i kroppen og om kostråda frå Helsedirektoratet -I grupper: Laga tomatsuppe med brødkrutongar og grove scones. -Teoriøkt om mat og identitet og om kva nøkkelholsmerking er. -Dialog om kva som er og rettleiing undervegs Leksesjekk Leksesjekk
37 Me tek vare på maten 38 Berekraftig mat gi døme på korleis kjøkkenreiskapar, tillagingsmåtar eller matvanar har endra seg over tid eller flytta seg geografisk, og forklare korleis det har verka inn på livet til folk ernæringsmessig god mat vita kva nøkkelholsmerkinga tyder informere andre om korleis matvanar kan påverke sjukdommar som heng saman med livsstil og kosthald vurdere og velje varer ut frå etiske og berekraftige kriterium vita kva kjeldesortering er og praktisere det på kjøkkenet vita skilnaden på «best før» og «siste forbruksdag» vurdere og velje matvarer på ein mangfaldig varemarknad når ein planlegg innkjøp vurdere og velje varer ut frå etiske og berekraftige kriterium lage mat for ulike sosiale samanhengar og drøfte korleis mat er med på å skape identitet vurdere kosthaldsinformasjon og reklame i media kunne forklara kva berekraftig utvikling tyder vita kva «Nyt Norge» merkinga tyder kunne forklara kva økologisk- og etisk Teoriboka s.22-25 Kokeboka s.27-28, 62. www.loop.no Teoriboka s. 26-30 Kokeboka s.22 tradisjonsmat og «motemat» -I grupper: Laga suppelapskaus med pølse, grove rundstykke og gulrotkake med ostekrem. -Jobba med oppgåver. -Teoriøkt om kjeldesortering og om korleis kosthaldet kan påverka helsa. -I grupper: Laga pai med ost, skinke og brokkoli, salat og dressing, fine horn og eplemos. -Teoriøkt om kva me meinar med berekraftig utvikling, kva «Nyt Norge» merket står for, om økologisk mat og etisk mat og om ulike typar vegetarianere. - Førebu innlevering av heimeoppgåve i laga ein pai/gjærdeig - I grupper: Baka bollar. -Leksesjekk - -Leksesjekk -
mat er 39 Mat og kultur gi døme på korleis kjøkkenreiskapar, tillagingsmåtar eller matvanar har endra seg over tid eller flytta seg geografisk, og forklare korleis det har verka inn på livet til folk. skape og prøve ut nye retter ut frå ulike råvarer, matlagingsmetodar og matkulturar 40 Norsk tradisjonsmat 41 Haustferie 42 Kva maten? gi døme på korleis kjøkkenreiskapar, tillagingsmåtar eller matvanar har endra seg over tid eller flytta seg geografisk, og forklare korleis det har verka inn på livet til folk skape og prøve ut nye retter ut frå ulike råvarer, matlagingsmetodar og matkulturar gi døme på korleis kjøkkenreiskapar, tillagingsmåtar eller matvanar har endra seg over tid eller flytta seg geografisk, og forklare korleis det har verka inn på livet til folk kunne forklara kva varedeklarasjonar fortel vita skilnaden på raudt og kvitt kjøt Teoriboka s.32-37 Kokeboka s. 9, 39-40 Teoriboka s.38-42 Kokeboka s. 36, 43 Teoriboka s.44-50 Kokeboka s. 47-49 www.matprat.no -Teoriøkt om norsk kosthald før og no, matlagingsmetodar gjennom tidene og konserveringsmiddel. - Førebu innlevering av heimearbeid; lag middag eller kvelds heime. I grupper: Laga indisk lammegryte, naanbrød og smuldrepai med bær og vaniljesaus. -Teoriøkt om norsk tradisjonsmat, planlegging av innkjøp og val av matvarer. Førebu innlevering av fagtekst i veke 43. -I grupper: Laga raspeballar med tilbehør, kålrotstappe og klippekrans. -Teoriøkt om tilsetjingsstoff og kjøt. Gå saman og studere ulike varedeklarasjonar. -I grupper: Laga tortillalefser, kylling- og grønsaksfyll, guacamole, tomatsalsa og sjokolademousse. -Individuelt: Jobba med fagtekst. -Leksesjekk - Innlevering av heimearbeid; laga ein gjærdeig/eller ein pai heime. -Innlevering av heimearbeid; lag middag eller kvelds heime. Godkjend/ikkje godkjend. - 43 Måltidet, ein verdi å ta vare Teoriboka s.52-55 Kokeboka s. 51, 53- -Teoriøkt: Tallerkenmodellen og råd frå styresmaktene Innlevering; Fagtekst om korleis
på 44 Korn er basismat 45 Praktisk prøve i gjærbakst 46 Kor lenge held maten seg? samanlikne måltid ein sjølv lagar, med kostråda frå helsestyresmaktene Kunne forklara kva tallerkenmodellen er Kunne laga brun og kvit saus samanlikne måltid ein sjølv lagar, med kostråda frå helsestyresmaktene vurdere kosthaldsinformasjon og reklame i media vita kva typar korn me har og kva kornet består av vita skilnaden på fint og grovt mjøl kjenna til brødskalaen vita kva cøliaki er vita kva gjær er kunne laga ein gjærdeig kunne følgja ei oppskrift kunne reglane for oppvask kan laga gjærbakst som smakar godt og ser fin ut vurdere og velje matvarer på ein mangfaldig varemarknad når ein planlegg innkjøp Vita skilnaden på «best før» og «siste forbruksdag». 54 - Felles: Diskutere kva eit måltid er. -I grupper: Laga kjøtkaker i brun saus, kålstuing, kokte poteter og crème brûlèe. Teoriboka s.60-65 Kokeboka s. 62, 146. Kokeboka s. 61. Kopihefte med oppskrifter som elevane får på førehand Teoriboka s.66-70 Kokeboka s. 69, 75 -Teoriøkt om korn, mjøl, brødskalaen, gjær og cøliaki -I grupper: Laga fletteloff og eggerøre. Kvar elev får utdelt ei oppskrift på gjærbakst og skal laga og presentere den for lærar. -Teoriøkt om datomerking, Mattilsynet og korleis laga trygg mat. -I grupper: Laga Pirogar, lappar m/syltetøy og eplekake kjøkkenreiskapar, tillagingsmåtar eller matvanar har endra seg over tid eller flytta seg geografisk, og forklare korleis det har verka inn på livet til folk. Vurdering med karakter. Førebu praktisk prøve i gjærbakst Praktisk prøve i gjærbakst. Individuell. Vurdering med karakter. Eigenvurdering
Vita kva Mattilsynet gjer og står for 47 Teoriprøve Kunne namnet på dei 6 næringsstoffa og forklara kva oppgåve dei har i kroppen og kunne gje døme på gode kjelder Kunne forklara framgangsmåte ved gjærdeig Vita kva dei 5 hevingsmidla heiter og kva bruksområde dei passar til Kunne forklara kva god hygiene er Kunne setje saman forslag til dagsmeny basert på kostråd frå helsemyndighetene Kunne namn på dei 6 korntypane og forklara kva kornet består av. Kunne forklara skilnaden på fint og grovt mjøl Kunne forklara tallerkenmodellen Kunne forklara kva berekraftig utvikling tyder Kunne gje døme på korleis kjøkkenreiskapar, tillagingsmåtar eller matvanar har endra seg over tid Kunne gjere om måleeiningar (liter,dl,ml, kg, gram) 48-50 Designe og utvikle, produsere, gje laga produktinformasjon og reklamere for peperkakehus eit produkt kunne designa og laga mal til eit peparkakehus med overflate på ca. 1000 kvadratcentimeter kunne baka ut, setja saman og pynta huset, og stilla det ut på skulen. 51 Juleavslutning Oppsummere halvåret, rydde og vaska kjøkkenet. Felles avslutning og Teoriboka s. 6-65 Individuell skriftleg 2-timarsprøve. Prøven vert vurdert med karakter Elevane får ut stensilar med oppgåva og vurderingskriterium Kokeboka s. 87 Elevane jobbar i gruppar. Først skal dei planleggja og designa peparkakehuset og rekna ut overflatemål av huset. Deretter baka ut delane, lima dei saman (med hjelp av lærar) og pynta huset. Stilla det ut på skulen og laga ein «mini-peparkakeby». Vaska ned kjøkkenet. Laga risgraut med mandel i. Dekkja og pynta Prosjektet vert vurdert med karakter gruppevis. Eigenvurdering.
52 Juleferie julekos. langbord. Timane t som oftast både teori og praktisk arbeid. I løpet av året vert det ein del praktiske prøvar, samt 1 teoriprøve. Det vert laga eigne vurderingskriterium til dei praktiske prøvane. Det vert forventa at elevane stillar godt førebudd til timane, og har med seg bøker, perm, skrivebok, reint forkle og evt. hårstrikk. Det kan verta endringar på planen undervegs, elevane må difor følgja med på vekeplanen kvar veke og halde seg oppdatert.