Prognose for tilgang og forbruk av norsk korn for sesongen 2017/2018 pr. 21. november 2017 Marknadsreguleringa i kornsektoren har som formål å sikre omsetninga av norsk korn og skape balanse i kornmarknaden i Norge. Norske Felleskjøp skal legge til rette for at alt norsk korn kan bli brukt best mogleg i samsvar med kvaliteten på kornet. Sentrale verkemiddel er tiltak mot periodiske overskott og tilrådingar til Landbruksdirektoratet om nødvendig supplering av importerte råvarer. Tilgangsprognose Tilgangsprognosen byggjer på kvantum korn som er avrekna for landet til og med oktober jamført med situasjonen på tilsvarande tidspunkt tidlegare år. Delar av haustesesongen var prega av regn og dette kan ha gjort at forholdet mellom korn som alt er levert frå bonde og det som enno ikkje er levert, kan avvike frå tidlegare år. I prognosen er det lagt til grunn at det er lagra relativt mindre korn enn leveringsprosenten i tidlegare år kunne tyde på. Norske Felleskjøp gir følgjande prognose for tilgangen av norsk korn til engrosmarknaden i kornåret: Tilgang norsk korn (tonn) Gjennomsnitt 2012-16 Tilgang 2016 Prognose 2017 Prognose ifht siste 5 år Prognose ifht siste år Matkveite 186 900 223 900 133 000 71 % 59 % Fôrkveite 130 200 65 100 247 000 190 % 379 % Kveite i alt 317 100 289 000 379 000 120 % 131 % Matrug 19 200 13 400 21 000 109 % 157 % Fôrrug/rugkveite 7 800 9 400 21 000 269 % 223 % Rug i alt 27 000 22 800 43 000 159 % 189 % Bygg 518 100 595 900 534 000 103 % 90 % Havre 261 800 338 400 264 000 101 % 78 % Korn totalt 1 124 000 1 246 100 1 220 000 109 % 98 % Erter 2 700 5 100 4 000 148 % 78 % Oljefrø, åkerbønner 9 800 11 400 10 000 102 % 88 % Korn, erter, oljefrø 1 136 500 1 262 600 1 234 000 109 % 98 % Matandel kveite 59 % 77 % 35 % Matandel rug 71 % 59 % 49 % (Kjelde historiske data: Landbruksdirektoratet) 1 Prognose november 2017.docx
Det er lite mykotoksin i norsk korn i år. Figuren viser utviklinga for havre, der andelen prøver med mindre DON enn deteksjonsgrensa på 750 µg/kg, har auka: Fordeling av prøver 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 % Havre; Fordeling av prøver av DON Havre hittil 2010 Havre hittil 2011 Havre hittil 2012 Havre hittil 2013 Havre hittil 2014 Havre hittil 2015 Havre hittil 2016 Havre hittil 2017 Kvalitet og fordeling av matkveiten Under er vist forventa fordeling av tilgangen av matkveiten i sesongen mellom ulike proteinklasser og også proteininnhaldet i korn som er avrekna pr. medio november: 2016-17 Prognose sesong 2017-2018 Kvantum Protein-% Protein-% Fordeling Fordeling (tonn) Klasse 1 20,6 % 13,6 % 9,2 % 12 000 13,5 % Klasse 2 20,3 % 13,3 % 2,8 % 4 000 13,8 % Klasse 3 45,1 % 13,2 % 8,7 % 12 000 13,0 % Klasse 4 13,9 % 12,8 % 79,2 % 105 000 12,5 % I alt 100,0 % 13,3 % 100,0 % 133 000 12,7 % (Kjelde for historiske data: Landbruksdirektoratet) Det nesten totale bortfallet av vårkveite som er av matkvalitet, vil stille møllene overfor ei kraftig omlegging av reseptane. Fôrkveite har pr. november eit proteininnhald på 11,7 %. Det er haustkveite (klasse 4) som dominerer tilgangen av norsk matkveite. Bakekvaliteten av denne er i følgje matmjølmøllene om lag som etter kornhausten i fjor. Fordeling av tilgangen Liten tilgang av matkveite gir auka importbehov. I prognosen er det lagt til grunn at 45 000 tonn av den totale tilgangen av klasse 4 kan brukast av matmjølmøllene. Det er lagt til grunn at heile tilgangen av vårkveite blir brukt. I tillegg er det lagt til grunn at overlagra matkveite frå sesongen 2016/2017 blir brukt. 2 Prognose november 2017.docx
Det vil bli overskott av haustkveite og det er også prognosert eit mindre overskott av matrug. Det er sådd mindre haustkveite i haust og tilgangen av klasse 4 vil i 2018 bli redusert i forhold til i år. Såkornforretningane estimerer eit areal av haustkorn på 1/5 1/3 av arealet i 2017. Dette forventar vi vil gi grunnlag for å bruke inntil 30 000 tonn klasse 4 i form av supplement av overlagra vare i sesongen 2018/2019. Tabellen under gir oversikt over bruken av norsk korn frå årets avling og av korn som er overlagra for marknadsreguleringa si rekning, til ulike formål: Fordeling norsk korn (tonn) Tilgang ny Overlagra Forbruk Omdisponere Norsk korn Kornslag avling korn inn matkorn Overlagre til fôr i alt til fôr Kveite 379 000 10 700 83 800 58 000 0 247 900 Rug 43 000 0 19 000 2 000 0 22 000 Bygg 534 000 30 500 3 100 561 400 Havre 264 000 4 500 18 000 250 500 Totalt 1 220 000 45 700 123 900 60 000 0 1 081 800 Overskott av fôrkorn i marknaden Ved innhentinga av tilbod om kompensasjon for overlagring av korn våren 2017, vart det gitt tilbod om overlagring av 84 309 tonn fôrkorn nesten 50 000 tonn meir enn prognosen frå Norske Felleskjøp viste. I 2016 var kvantumet i tilboda om lag 44 000 tonn større enn prognosen viste. Omsetningsrådet har 09.11.2017 godkjent eit forslag frå Norske Felleskjøp om å legge bransjen sitt innmelde overskott til grunn som marknadsreguleringa sitt reguleringsansvar. I tillegg til å melde inn overskott som aktørane er villige til å binde mot bruk til etter overgangsperioden, melder bransjen inn lagerstatus til Landbruksdirektoratet kvartalsvis. Figuren under viser innmeldt lager av karbohydratråvarer pr. 30. juni dei siste åra, med tillegg av tilførte kvanta importerte karbohydratråvarer i juli og august og fråtrekt kvanta som marknadsreguleringa har teke hand om i form av overlagring (grøn søyle). Reguleringslageret er lagt til igjen for å vise totale kvanta. Det er ikkje tilgjengeleg data for forbruket i juli og august, men forbruket er kalkulert med utgangspunkt i registrert årsforbruk. Figuren bør difor gi eit relevant uttrykk for forretningsmessig overgangslager pr. 31. august dei siste åra. 3 Prognose november 2017.docx
Dei kvartalsvise innmeldingane frå bransjen til direktoratet støttar inntrykket av at det er bygd opp aukande lager dei siste åra, om ikkje i like stor grad som tilboda om overlagring tyder på. Norske Felleskjøp har akseptert at bransjen ynskjer å byggje ned overgangslager mellom sesongane i sterkare grad enn det gjennomført overlagring har gitt grunnlag for. Nedbyggjing vil i første omgang skje ved at marknadsregulator inviterer til innmelding av behov for overlagring våren 2018. Deretter vil innmelde og godkjende kvanta vere avstengt frå bruk i perioden fram til medio oktober og deretter inngå som tilgang i den nye sesongen. Dette vil redusere importkvotene i sesongen 2018/2019 tilsvarande og skape rom for aktørane sine overskott av norsk korn. Forbruksprognose Matkorn Prognosen for forbruk av matkorn er basert på forbruksstatistikk frå Landbruksdirektoratet til og med september 2016. I prognosen er det lagt til grunn trendutviklinga i dei fem siste sesongane. 4 Prognose november 2017.docx
Tabellen under viser forbruket dei siste sesongane, og prognose: Matkornforbruk pr kornsesong (tonn) Sesong Kveite Rug Bygg Havre Sum 2012/2013 281 646 26 056 2 604 26 998 337 304 2013/2014 279 896 23 421 2 643 28 807 334 767 2014/2015 274 945 22 124 3 187 30 888 331 144 2015/2016 276 701 21 122 3 517 30 281 331 621 2016/2017 279 210 21 175 3 232 30 082 333 699 Prognose 17/18 276 000 19 000 3 100 32 000 330 000 (Kjelde for historiske data: Landbruksdirektoratet) Kraftfôr Forbruksprognosane for fôrkorn baserer seg på registrert sal av kraftfôr til og med 3. kvartal i 2017 og produksjons- og salsprognosar for mjølk, kjøtt og egg. Det er lagt inn 1 % auke i omsetninga av kraftfôr til drøvtyggarar som følgje av grovfôrsituasjonen i store delar av husdyrområda. Forventa produksjon i perioden oktober 2017 september 2018 er prognosert under: Kraftfôrsalg per kornsesong (tonn) Drøvtyggar Svin Fjørfe Anna Sum 4K12-3K13 992 119 482 004 446 184 28 380 1 948 687 4K13-3K14 997 058 481 603 460 639 25 192 1 964 492 4K14-3K15 1 010 312 495 779 426 925 22 386 1 955 402 4K15-3K16 1 012 834 498 346 436 699 19 094 1 966 973 4K16-3K17 1 004 677 491 545 458 736 16 823 1 971 781 4K17-3K18* 1 015 000 497 000 464 000 14 000 1 990 000 Endring 1,0 % 1,1 % 1,1 % -16,8 % 0,9 % (Kjelde for historiske data: Landbruksdirektoratet) Import av råvarer for å supplere tilgangen av norsk korn Importbehov matkorn Importkvoten for matkorn vert gitt som ei samla kvote som vert fordelt mellom auksjonar i august, november og mai. Som grunnlag for tilråding om den samla importkvoten er dei enkelte kornslaga vurdert for seg. Det er svak kvalitet på norsk havre og behov for import av grynhavre. Kornhandlarane vil auke innsatsen for å finne havre av tilfredsstillande kvalitet. Prognosen tilseier større tilgang av norsk matkveite enn lagt til grunn for kvoteauksjonen i august. Ut frå prognosert totalt forbruk av matkorn og prognosert tilgang av norskprodusert matkorn, vil det vere trong for følgjande supplerande import av matkorn i sesongen: 5 Prognose november 2017.docx
Importbehov matkorn (tonn) Kveite Rug Bygg Havre Sum Forbruksprognose 276 000 19 000 3 100 32 000 330 100 Norsk korn 83 800 19 000 3 100 18 000 123 900 Importbehov 192 200 0 0 14 000 206 200 Andelen norsk korn av forbruket av matkorn totalt blir 38 %. Forslag om importkvote for matkorn Ved tildeling av kvote for supplerande import av matkorn til redusert toll, kan Landbruksdirektoratet i november tildele kvoter slik at inntil 80 % forventa importbehov for sesongen er fordelt ved auksjonane i august og november. Ved fastsetting av kvote for import med redusert toll vert det teke omsyn til import frå MUL-land og til særskilt avtalte kvoter med andre land. Det er ikkje søkt om GSP-lisensar for import av matkorn. Det er lagt til grunn at durumimporten kan skje innanfor bilateralt avtalte kvotar. Kvantumet er sett likt sist kjende periode. Dette tilseier følgjande kvote: Prognosert suppleringsimport matkorn, november 2017 (tonn) Prognosert importbehov, sesong 206 000 - Import under kvoter for durumkveite 2016 (1 200) Suppleringsimport inklusive MUL-import 204 800 - Tildelt importkvote i august (44 000) Importbehov inklusive MUL-import 80 % 120 000 - Lisensiert nulltollimport frå MUL-land - Forslag til importkvote med administrert toll 120 000 Importbehov for karbohydratråvarer til kraftfôr Andel karbohydrat i kraftfôr har falle over lang tid først og fremst til fordel for proteinråvarer. I prognosen er lagt til grunn 70,2 % karbohydrat i kraftfôret i sesongen i samsvar med trendutviklinga. Tilgangen av kli frå norske matmjølmøller har auka dei siste åra. Dette gir følgjande behov for suppleringsimport for karbohydratråvarer til kraftfôr: Importbehov karbo (tonn) Forbruk Kraftfôrsal 1 990 000 tonn Andel karbohydratråvare 70,2 % Behov karbohydratråvarer 1 397 000 - Forbruk av norsk kli 58 000 Karbohydratråvarer eksklusiv kli 1 339 000 Tilgang norsk fôrkorn 1 082 000 tonn Norsk korn brukt til kraftfôr etter svinn *) -1 071 000 Suppleringsbehov karbohydratråvare 268 000 *) Svinn 1,0 % 6 Prognose november 2017.docx
Andelen norsk korn av karbohydratdelen eksklusiv kli er med dette 80,0 %. Av totalt kraftfôr utgjer norsk korn 54 %. Avtalte importkvotar Ein del av råvarene til kraftfôr vert importert tollfritt frå MUL-land. Denne importen blir korrigert for i kvoter som blir tildelt på auksjon. For perioden 01.08.2017 7.11.2017 er det importert 12 000 tonn karbohydratråvarer frå MUL-land og det er gitt lisensar for import av 18 000 tonn for perioden 7.11.2017-24.04.2018. Dette er til saman om lag 13 000 tonn meir enn gjennomsnittet for dei tre siste åra. EU er gitt tilgang til tollfri eksport av 10 000 tonn mais og 10 000 maisgrits til Norge pr. år. GSP-land er gitt ei kvote på 40 000 tonn tollfri rørsukkermelasse til dyrefôr pr. år. Norske Felleskjøp legg til grunn at desse kvotane vil bli utnytta fullt ut og reduserer behovet for import med administrert toll. Forslag om importkvote for fôrkorn Norske Felleskjøp foreslår utlegging av følgjande importkvote for karbohydratråvarer ved auksjonen i november. Prognosert suppleringsimport karbohydrat, november 2017 (tonn) Prognosert behov for importbehov i sesongen 268 000 - Kvoter for mais og maisgrits - EU (20 000) - Kvote for roemelasse - GSP (40 000) Korreksjon for ubrukte MUL-lisensar i siste kvoteår 200 Suppleringsimport inklusive MUL-import 208 200 Importbehov des-mai inklusive MUL-import 80 % 167 000 - Tildelt importkvote i august (99 000) - MUL; import august-november og lisensar november-april (30 000) Forslag til importkvote med administrert toll 38 000 Forslag om importkvote for oljefrø Suppleringsimport av oljefrø vert fordelt på auksjonane i august og november. Eventuell forventa import frå MUL-land går utanom desse kvotane. Basert på historisk forbruk og prognosert tilgang, har bransjen følgjande behov for suppleringsimport: Prognosert suppleringsimport oljefrø, november 2017 (tonn) Importbehov oljefrø 8 000 - Tildelt importkvote i august (3 000) Korrigert importbehov 5 000 - Forventa nulltollimport utviklingsland 2015/16 - Forslag til importkvote med administrert toll 5 000 7 Prognose november 2017.docx
VEDLEGG Tilgang korn (tonn) 1998/1999 122 018 188 460 310 478 3 024 24 824 14 465 1999/00 196 350 16 842 213 192 5 020 3 900 5 386 2000/01 250 551 46 310 296 861 6 832 8 880 10 182 2001/02 115 461 129 014 244 476 2 503 3 079 4 722 2002/03 201 111 42 967 244 078 6 048 2 105 7 257 2003/04 310 007 24 347 334 354 15 725 2 453 17 309 2004/05 336 060 55 818 391 878 33 192 5 811 38 361 2005/06 355 252 22 663 377 915 25 872 7 563 33 211 2006/07 219 365 120 726 340 091 19 940 4 690 24 581 2007/08 303 085 78 421 381 506 25 080 13 226 38 238 2008/09 128 406 305 198 433 604 20 016 26 657 46 320 2009/10 86 290 177 773 264 064 8 961 17 996 26 709 2010/11 184 791 127 458 312 249 16 182 17 585 33 301 2011/12 40 504 229 783 270 287 4 747 11 478 16 109 2012/13 174 164 84 459 258 623 2 853 2 025 4 694 2013/14 171 406 26 335 197 741 11 700 949 12 236 2014/15 217 471 150 946 368 418 31 259 6 764 38 023 2015/16 147 734 324 001 471 735 36 591 29 532 66 123 2016/17 223 895 65 067 288 963 13 399 9 383 18 920 15. august 199 000 138 000 337 000 22 000 16 000 38 000 27. september 127 000 208 000 335 000 29 000 10 000 38 000 Prognose 133 000 247 000 379 000 21 000 21 000 43 000 Tilgang korn (tonn) Matkveite Fôrkveite Total Bygg Havre Sum korn Erter Oljefrø, åkerbønner 1998/1999 580 016 365 783 1 284 125 0 9 784 1999/00 585 008 330 530 1 137 650 0 10 304 2000/01 537 095 374 940 1 224 608 0 9 008 2001/02 583 915 312 821 1 146 794 290 19 113 2002/03 555 501 261 445 1 069 176 529 17 822 2003/04 552 344 316 605 1 221 480 1 054 11 312 2004/05 599 521 353 222 1 383 624 2 476 12 237 2005/06 557 297 264 385 1 233 032 3 400 11 220 2006/07 508 919 233 840 1 107 480 5 934 9 519 2007/08 456 091 260 427 1 136 329 8 691 8 966 2008/09 528 749 310 348 1 319 374 6 590 9 722 2009/10 447 484 268 224 1 006 728 6 818 6 819 2010/11 512 424 287 128 1 145 568 6 445 10 165 2011/12 462 313 219 982 968 807 2 272 8 577 2012/13 541 984 219 864 1 025 348 1 869 11 315 2013/14 479 429 212 361 902 179 963 6 015 2014/15 498 860 269 693 1 176 256 2 087 9 648 2015/16 474 394 268 737 1 284 915 3 535 10 403 2016/17 595 922 338 413 1 246 079 5 067 11 433 15. august 520 000 279 000 1 174 000 5 000 11 000 27. september 522 000 277 000 1 172 000 5 000 11 000 Prognose 534 000 264 000 1 220 000 4 000 10 000 Kjelde for historiske data: Landbruksdirektoratet Matrug Fôrrug/ rugkveite Total 8 Prognose november 2017.docx
Presisjonsnivå i prognoser pr. november 9 Prognose november 2017.docx