MØTEBOK Styre, råd, utval Møtestad Møtedato Frå til Villreinnemnda for Sogn og Fjordane Skei Hotell, Skei 03.04.2013 kl 10.30-15.30 Til stades på møtet Medlemmer, villreinnemnda for Sogn og Fjordane: Sølvi Anne Espeland Hope, Arnfinn Ringstad, Lars Egil Viken, Ragnhild Sæle, Olav Svoen, Astrid Raftevold, Ole Bjarne Hovland, Astrid Lerum, Guro Eri Jacobsen Andre: Siri Wølneberg Bøthun (nemndsekretær), Hermund Mjelstad (Fylkesmannen i Sogn og Fjordane) Fråfall Astrid Hallsteinsen (Askvoll), Gunnar Osland (vara Askvoll). Handsama saker Årsmøte 2013 sak 1 5 og Vår 2013 sak 6-9 Underskrift Vi bekrefter med våre underskrifter at sidene i møteboka som vi har signert, er ført i samsvar med det som ble bestemt på møtet. Utskrifter Utskrift av møtereferatet sendt til: Fylkesmannen i Sogn og Fjordane, Villreinutvala for Vest-Jotunheimen, Lærdal/Årdal, Svartebotn, Førdefjella og Sunnfjordfjella, Direktoratet for Naturforvaltning, Verneområdestyret for Jotunheimen nasjonalpark, Verneområdestyret for Naustdal-Gjengedal landskapsvernområde, Villrein.no
Sak 1. Godkjenning av innkalling og saksliste, val av ordstyrar Innkalling og saksliste vart godkjent. Som ordstyrar vart vald Ole Bjarne Hovland. Sak 2. Godkjenning av møtebok Møtebok frå haustmøte 2012 vart godkjend og signert. Årsmøtesaker Sak 3. Årsmelding 2013 Årsmeldinga for 2013 vart lest gjennom. Meldinga vart godkjend med fylgjande endring: I avsnittet om økonomi skal det gå fram at den samla poten på 600 000 for villreinnemnder i fylket er fordelt på to nemnder, samt kva del av potten som går til kvar av dei to namngjevne nemndene. Sak 4. Økonomioversikt 2012 Rekneskapstala for 2012 vart gjennomgått. Tala syner eit underskot på kring 9 000,-. Det vart oppmoda om å finne ut kor kostnaden med tidsskriftet Villreinen er plassert. Tala kjem ikkje fram i rekneskapen, men tidsskriftet er betalt av sekretariatet og vidarefakturert. Sak 5. Budsjett for 2013 Framlegg til budsjett for 2013 vart lagt fram av sekretær. Framlegget baserte seg på forbruket i 2011 og 2012 samt forventa utgifter i 2013, m.a. med auka kostnadar med møtegodtgjersle og reisekostnadar i samband med kurstilbod frå Norsk villreinsenter. Budsjettet synte underskot. Det vart i møtet diskutert moglege tiltak for å få balanse i budsjettet. Ein såg det som naudsynt til å redusere postane for reise- og møtegodtgjersle. Nemnda ynskjer å be om tildeling av ekstra midlar for å kunne sende medlemmane på kurs i det me tek i mot invitasjonen til kurset. Det var sterkt ynskje om å ha ein mindre sum til rådevelde som kan nyttast til å støtte forvaltingsprosjekt i dei ulike villreinområda. Det vart stilt spørsmålsteikn ved om det er naudsynt å annonsere kvotevedtaket i avisar, posten vart stroke frå budsjettet. Sekretær skal undersøka med utvala om korleis dei formidlar vedtaket til sine medlemmer. Alternativ offentleggjering som ynskjast er utlegging på nyhendesidene til alle involverte kommunar. Fylkesmannen vart oppmoda om å finne ut om tilhøvet mellom dei to nemndene reint økonomisk, og om det var høve til at økonomiane i nemndene kan bufre kvarandre. Sekretæren vart oppmoda om å gje signal til DN om ein knapp økonomi under samling for villreinnemndsekretærar i Noreg, som vil verte halde i slutten av mai. Vedteke budsjett fylgjer som vedlegg til referatet. Saker til vårmøte Sak 6. Møteplan hausten 2013 våren 2014 Villreinnemnda vil ha fylgjande møter komande år: Haustmøte: Onsdag 30. oktober 2013 Vårmøte: Onsdag 2. april 2014 Det tidlege vårmøtet gjer det vanskeleg å førebu kvotehandsaminga på ein god måte. Villreinnemnda vil difor flytte fristen for utvala til å legge fram søknad til 15. mars.
Sak 7. Handsaming av bestandsplanar a) Revidert bestandsplan for Lærdal Årdal villreinområde Villreinutvalet for Lærdal Årdal har sendt inn framlegg til revidert bestandsplan for godkjenning. Planen vart vedteke på årsmøte 02.04.2013. Det vart ikkje gjort endringar i høve versonen som er send villreinnemnda som saksførebuing. Nemnda hadde fylgjande kommentar til bestandsplanen: Planen verkar gjennomarbeidd og god, med god dokumentasjon av både stammeutviklinga og naturtilhøva i villreinområdet. Det er positivt at ein har justert føresetnadane i avskytingsplan etter erfaringane gjort siste bestandsplanperiode. Kalve- og strukturteljingar er skildra som ein del av metodikken for stammeforvaltning men er ikkje nemnd under tiltak i planperioden. Vedtak: Bestandsplan for Lærdal-Årdal villreinområde 2013-2017 vert godkjend med fylgjande kommentar: Kalve- og strukturteljingar bør kome fram i tiltaksdelen. b) Går ut, då ny bestandsplan for Vest-Jotunheimen ikkje er ferdigstilt. Sak 8. Kvotetildeling a) Svartebotn villreinområde Vinterteljing i februar syner 60 vinterdyr, noko som tilsvarar bestandmålet. Tilveksten førre år var noko mindre enn forventa. Dette vart justert for ved lågare jaktuttak. Kondisjon under førre jakt var god. Det vert søkt om totalt 15 løyver fordelt på: Valfrie: 6 Simle/ungdyr: 4 Kalv: 5 Det føreligg ikkje bestandsplan. Det høge talet på frie løyver i søknaden skuldast auke i bukketalet. Det er ikkje lagt fram dokumentasjon for villreinnemnda som bakgrunn for vurderinga av høg bukkeandel i form av strukturteljing. Det vert heller ikkje anslege kva fordeling stamma i dag har på kjønn og alder eller synt til målsettingar for struktur i stamma. Vedtak: Tildelt som omsøkt. Som ein del av vedtaket gjev villreinnemnda fylgjande kommentar: Villreinnemnda vil minne om oppmodinga om å utarbeide bestandsplan. Planen skal ha vore under arbeid også ved kvotesøknad i 2012. Me ser at bestanden i Svartebotnen har helde seg jamt på bestandsmålet over fleire år, og at utvalet har god kontroll på tilveksten og justerer avskytinga etter dette m.a. ved å halde att løyver i år med låg tilvekst. Me finn det difor forsvarleg å tildele løyver som omsøkt i 2013. Dersom bestandsplan ikkje vert lagt føre innan løyvetildelinga for 2014 vil det likevel få fylgjer i form av ei meir restriktiv tildeling som gjev mindre spelerom for utvalet. Nemnda ser bestandsplan som eit viktig verkemiddel i villreinområde, m.a. i arbeidet med å ivareta genetisk mangfald i stamma etter at utsetting av nye dyr ikkje lengre vil verte mogleg jfr. brev frå DN motteke i september 2012 (brevdato 07.08.2012). b) Sunnfjord villreinområde Sunnfjord reinsdyrlag søkte om ei fellingskvote på intill 6 dyr. Søknaden har utgangspunkt i gjeldande bestandsplan, justert etter faktisk stammestorleik og fordeling av dyr i dei ulike delområda. Det vert søkt om frie løyver. Løyvene vil verte nytta slik: 1 vaksen bukk, 2 sile/ungdyr og 3 kalv. Oversyn over flokkane i dei tre delområda syner i mars 2013 slik fordeling: Indre: 30-33 dyr, midtre: ca 40 dyr, ytre: 20 (+) dyr. Villreinnemnda meiner at utvalet legg opp til eit beskjedent uttak som tek omsyn til at stamma ligg under målsettinga. Søknaden verkar fornuftig og veloverveid.
Vedtak: Tildelt som omsøkt c) Førdefjella villreinområde Førdefjella villreinutval har søkt om 10 løyver tildelt som frie dyr. Uttaket vil verte fordelt på kjønn og alder etter gjeldande bestandsplan, justert etter teljingar av bestanden gjennomført om sommaren 2013. Bestanden vart tald til 85 dyr etter jakt i 2012. Vedtak: Tildelt som omsøkt d) Lærdal Årdal villreinområde Utvalet har utarbeidd ei ny bestandsplan som vart godkjend av villreinnemnda tidlegare i vårmøtet. Den nye bestandsplanen baserar seg på tal frå utviklinga i stamma med tilvekst og uttak sidan utsettinga i 1996. Planen legg vidare til grunn ein kalvingsprosent på 45% og ei fellingsprosent på 60%. Teljeresultat frå mars 2013 syner ei stammestorleik på 260 dyr. Innsende kvotesøknad tok utgangspunkt i 270 vinterdyr, telt i etterkant av jakt hausten 2012. Etter teljeresultatet i mars gjorde villreinutvalet 02.04.2013 vedtak på å seinke kvotesøknaden som fylgje av nye tal for stammestorleik, med same prosentvise fordeling mellom kjønn og alder. Justerte tal vart lagt fram av Ole Bjarne Hovland direkte i vårmøtet til villreinnemnda. Det vart på bakgrunn av dette søkt om fylgjande: Totalt 65 løyver fordelt på: Frie dyr: 13 Simle/ungdyr: 33 Kalv: 20 Vedtak: Tildelt som omsøkt e.) Vest-Jotunheimen villreinområde Det er ikkje søkt om fellingskvote. Vedtak: Nemnda tek villreinutvalet sitt vedtak om å utsette gjenopning av jakt på stamma til etterretning. Ein veit lite om årsaka til redusert kalvetal dei siste to åra. Villreinnemnda ynskjer at ein får høve til nokre stikkprøver av dyra for å få ein betre peikepinn på kondisjon og helse. Dersom ein får låge kalvetal i 2013 eller andre problem som gjer at me får liknande situasjon også neste år vil me oppmode om at det vert teke ut eit mindre tal dyr under haustjakta, der ein registrerer minst vekt og generell helsetilstand, som parasittbelastning, evt. sjukdom. Sak 9. Om motorferdsel i villreinområda våre Dei siste 3 vintrane har talet på motorferdslesaker auka. Truleg mest fordi villreinnemnda har komen betre inn på postlister over høyringsinstansar i ulike forvaltingsorgan. Saka vart innleia med ein gjennomgong av lovverket kring motorferdsle i utmark, med oversikt over dei mest relevante paragrafane i motorferdslelova og dei ulike forskriftene, samt litt om dei aktuelle rundskriva. I den fylgjande plenumsdebatten kom det fram generelle moment, og det vart og sett særleg fokus på kjøring i Naustdal-Gjengedal lvo.: Om Naustdal-Gjengedal lvo. og dagens regime for skuterkjøring: Saltsteinkjøring og kjentmannsturar dekkar til saman heile villreinområdet, det er ikkje att område der villrein ikkje vil møte motorisert ferdsle. Intrykket nemnda har er at det er vorte meir skutertrafikk i villreinområdet etter at dette vart verna som landskapsvernområde.
Villreinnemnda ynskjer å stille spørsmålsteikn ved omfanget av kjentmannskjøring i Naustdal-Gjengedal lvo. og talet på turar i høve behovet. Villreinnemnda etterlyser ein større fokus på villrein i forvaltinga av verneområda som berører ei villreinstamme (for vår del aktuelt for villreinområda Vest-Jotunheimen og Førdefjella). Me oppfattar ei motvilje i verneområdestyra til å justere forvaltinga av verneområde for å dempe eksisterande og unngå nye konfliktar med villrein, og ynskjer tydelegare signal frå nasjonal forvalting om det særlege ansvaret verneområdestyra har i høve villrein, som ein del av biomangfaldet Noreg har eit særskilt ansvar for. Det gjer at villrein bør ha ekstra merksemd også i dei verneområda der villrein ikkje er særskilt nemnd i verneformålet. I verneområde som har rein bør det kome nokre felles retningsliner for korleis verneområdeforvaltninga kan samarbeide med villreinforvaltinga. Det bør arbeidast med opplysning ovanfor hjelpekorpsa, og elles generelt ut til andre aktørar, som t.d. folkevalde. Det kom fram eit forslag om å utarbeide ein informasjonsfoldar om villrein mynta på ulike aktørar som kjem i berøring med villreinområde i sin aktivitet eller sine forvaltingsoppgåver. Villreinnemnda vil lage eit skriv til «sine» kommunar der me bed om særleg omsyn til villrein i motorferdslesaker, jfr. Naturmangfaldlova sine 8-12. Me vil be om kopi av tildelte løyver innanfor villreinområda og moglegheit til uttale i større saker. Orienteringssaker Høyringssaker mm. i nemnda etter siste møte Status i dei ulike saken vart gjennomgått Tilhøva i Sunnfjordfjella i høve den nybygde kraftlina Linja er no trekt. Villreinutvalet er i dialog med Statnett, som ynskjer å fylgje med gjennom 3 år for å sjå om lina vert ei barriere for villrein. Dersom ho syner seg å vere eit problem vil dei sjå på mogleg økonomisk hjelp til aktuelle tiltak. Om revisjonar av kraftkonsesjonar Det vert frå d.d. og framover mot 2022 opna for revisjon av dei fleste kraftkonsesjonane i fjellet. Villreinområda Vest-Jotunheimen og Lærdal-Årdal har kraftmagasin innanfor villreinområde. Mest berørt er Lærdal Årdal. Villreinforvaltinga bør fylgje opp desse sakene, då det kan få stor betydning t.d. i høve sikring av trekkvegar. Villreinnemnda for Nordfjella og Fjellheimen arbeidar mykje med dette tema no, då desse villreinområda har mange, og store utbyggingar. Nytt frå forskingsprosjektet på genetikk i små villreinområder Stipendiat Kjersti Kvie har gjeve oss ei oppsummering om prosjektet so langt: Prosjektet består av tre hovudproblemstillingar; 1) Genetisk opphav og struktur i fragmenterte og mogleg isolerte fastlandspopulasjonar av Norsk villrein 2) Genetisk variasjon og struktur hos Svalbardrein 3) Genetisk struktur hos Norsk rein introdusert til Sør Georgia Framdrifta går langsamare enn planlagd då det tek tid å få inn prøver frå alle villreinområda som er involverte. Unnataket er for Svalbardrein der det no er bygd om eit godt datasett. Når det gjelder prosjektet som går på genetikk i små villreinstammer er det byrja å jobbe med materiale frå eitt av områda der det skulle samlast prøver frå jakta i 2012; Lærdal/Årdal, og ho har materiale frå Hardangervidda. Det er førebels ikkje framkome konkrete resultat frå denne delen av prosjektet (treng meir stoff). Det viktigaste tema i prosjektet for oss er truleg det første. Kvie har oppsummert kort om dette prosjektet for oss: «Genetisk opphav og struktur i fragmenterte og mulig isolerte fastlandspopulasjoner av Norsk villrein:
Vi ønsker å karakterisere små, mulig isolerte populasjoner av Norsk villrein genetisk. Vi vil derfor teste for mulig innavl, genetisk drift og vurdere grad av genetisk flyt mellom nærliggende populasjoner, ved å undersøke den genetiske variasjonen innen og mellom populasjoner. Vi ønsker også å undersøke det genetiske forholdet mellom vill- og tamrein for å se hvorvidt populasjonene vi undersøker består av villrein med lokale tilpasninger, tamrein, eller om det er et blandet opphav. For å undersøke dette vil vi analysere data fra deler av det nukleære (reinsdyrspesifikke mikrosatellitter)- og det mitokondrielle (Cytochrome B/Control Region) genomet hos rein.» Møteslutt kl. 15.30 22.03.2013 Siri Wølnebereg Bøthun (sekretær/referent)