Nissedal kommune Eining for helse og habilitering

Nissedal kommune Eining for helse og habilitering SMITTEVERNPLAN NISSEDAL KOMMUNE 2017

SMITTEVERNPLAN FOR NISSEDAL KOMMUNE INNHALD 1. INNLEIING 3 2. LOVGRUNNLAG 3 3. RESSURSOVERSIKT 4 4. SAMARBEIDSINSTANSAR 4 5. KOMMUNEN SINE OPPGÅVER 5 6. DELEGERING 6 7. KOMMUNELEGEN SINE OPPGÅVER 6 8. FØREBYGGJANDE TILTAK I NORMALSITUASJON 7 9. FØREBYGGJANDE TILTAK I BEREDSKAPSSITUASJON 7 10. RULLERING AV PLANEN 9 Side 2 av 9

1. INNLEIING Alle kommunar skal ha smittevernplan som basis for alt arbeidet som gjeld smittsame sjukdomar. Smittevernplanen har status som delplan til plan for kriseleiing i Nissedal kommune, og må sjåast i samanheng med plan om helsemessig og sosial beredskap. Lov om vern mot smittsame sjukdomar blei gjort gjeldande frå 01.01.95. 7-1 i lova pålegg kommunane å omtale arbeidet om vern mot smittsame sjukdomar i ein særskild plan i helsetenesta i kommunen. Den kommunale smittevernplanen skal omfatte dei tiltak og tenester kommunen har for å førebyggje smittsame sjukdomar og å motverke at dei blir overførte, både i det daglege rutinearbeidet, og i beredskapssituasjonar. Kommunelegen er i lova pålagd å utarbeide framlegg til ein kommunal smittvernplan, å leie og organisere smittevernarbeidet. 2. LOVGRUNNLAG Ein syner til Lov om smittesame sjukdomar av 5. aug. 1994, trådt i kraft 01.01.95. Nye oppgåver vert lagt på kommunane. 2.1 7-1 Kommunen sine oppgåver: Kommunen skal syte for at alle som bur der, eller som oppheld seg mellombels, vert sikra naudsynte førebyggjande tiltak med omsyn til smittsam sjukdom, moglegheit for undersøking, behandling og pleie utanfor institusjon og pleie i sjukeheim eller annan kommunal helseinstitusjon. Kommunen skal og utføre dei oppgåver innan smittevernet som vert pålagd den i lova her, eller føresegner i medhald av lova. 1. Syte for oversikt over art og omfang av dei smittsame sjukdomane som ligg føre i kommunen. 2. Drive opplysning om smittsame sjukdomar og gje råd og rettleiing om korleis det kan førebyggjast. 3. Syte for at individuelle førebyggjande tiltak blir sett i verk. 4. Syte for at andre tiltak etter denne lova eller kommunehelsetenestelova vert sett i verk. Tiltak og tenester for å førebyggje smittsame sjukdomar eller motverke at dei vert overført skal utgjere eit eige område i planen for kommunen sin helseteneste. Helsetenesta i kommunen skal samarbeide med styresmakter som har oppgåver av vekt for tiltaka. Kommunen skal syte for tilsyn og sørge for at reglane i lover vert overhaldne og at vedtak i medhald av lova vert gjennomførte. Ved iverksetting av tiltak etter 3-1 og 3-8, kan kommunen mot vederlag nytte, og om naudsynt skade andre sin eigedom. 2.2 7-2 Kommunelegen sine oppgåver: Kommunelegen skal utføre dei oppgåver innanfor smittevern som vert pålagd i lova. I kommunar med fleire kommunelegar skal kommunestyret peike ut ein av dei til å utføre desse oppgåvene. Det skal og peikast ut vikar for denne. I større bykommunar med bydelsforvaltning skal kommunestyret peike ut ein lege til å utføre dei av kommunelegen sine oppgåver som gjeld heile kommunen eller store område. Side 3 av 9

2.3 Kommunelegen skal: 1. Arbeide ut forslag til plan for helsetenesta sitt arbeid med vern mot smittsame sjukdomar, mellom anna beredskapsplan, tiltak og organisering, og leie dette arbeidet. 2. Syte for oversikt til einkvar tid over dei inspeksjonsepidemologiske tilhøva i kommunen. 3. Arbeide ut forslag til førebyggjande tiltak i kommunen. 4. Gje råd til kommunen, helsepersonell og andre som har oppgåver i arbeidet med vern mot smittsame sjukdomar. 5. Gje informasjon, opplysning og råd til innbyggjarane om vern mot smittsame sjudomar. 6. Utføre alle andre oppgåver som vil fylgje av lov eller vedtak i medhald av lova og medverke til tiltak for å førebyggje smittsame sjukdomar, og motverke at dei vert overført. Departementet kan i forskrift fastsette at kommunelegen også skal ha andre oppgåver og skildre det næraste innhaldet i dei einskilde oppgåvene. 3. RESSURSOVERSIKT 3.1 Legar Ein kommuneoverlege, i 100% stilling, ein kommunlege, i 100% stilling og ein turnuskandidat i 100% stilling. Alle er fastløna legar. Lokale: Nissedal legekontor, 3850 Nissedal med 3 legekontor, akuttrom/skiftestove med ambulanseinngang, laboratorium, venterom og lager. 3.2 Helsesyster Ei helsesyster i 100% stilling. Lokale: Nissedal legesenter. 1 kontor, 1 venterom. 3.3 Vaksinasjonskontor Helsesyster står for vaksinering av born. Sjukepleiar eller lege ved legekontoret står for vaksinasjon av vaksne. Ein kan også nytte Telemark vaksinasjonssenter. 3.4 Helseteneste til asylsøkjarar og flyktningar Desse nyttar seg av den ordianære helsetenesta i kommunen. 3.5 Teknisk drift Driftsleiar for teknisk utstyr (vassverk, kloakkrenseanlegg) Administrativt underlagd einingsleiar for teknisk drift. 3.6 Laboratorium helsesenter Utstyr til eigen analyse av: HB, SR, INR, glukose, urin stix og dyrking, Taking og sending av prøver til serologisk analyse på antistoff og antigen samt bakteriologisk analyse: Urin, avføring, blod, ekspektorat sendast Sørlandet sjukehus. Cytologi og histologi sendast Sykehuset Telemark. 4. SAMARBEIDSINSTANSAR 4.1 Mattilsynet Lokale i Seljord. Interkommunalt samarbeid. Side 4 av 9

4.1 Veterinær Veterinær i Seljord. 4.2 Diagnosestasjon Diagnosestasjonen ligg under poliklinikken, Lungeavdelinga ved Sjukehuset i Telemark Skien. Rtg-undersøkingar vert utført ved rtg.avd. ved Sjukehuset i Telemark Skien, og bileta tolka av lungelege/røntgenolog. Rtg.avd. kan kontaktast direkte av lege eller helsesyster ved ynskje om skjermbildefotografering. 4.3 Infeksjonsmedisinsk bistand innan fylket Medisinsk avdeling, Sjukehuset i Telemark Skien. 4.4 Fylkeskommunalt oppnemnd lege til å bistå kommunane i smittevernarbeidet. Overlege eller vakthavande lege ved medisinsk avdeling. 4.5 Mikrobiologisk laboratorium Vanlege mikrobiologiske og serologiske prøver av humant materiale. Mattilsynet for Midt- og Vest Telemark: Mikrobiologiske prøver av ikkje humant materiale. 4.6 Statens institutt for folkehelse Overvaking av den nasjonale epidemiologiske situasjonen. Sikre vaksineforsyning og vaksineberedskap. Fagmiljø i vaksine hygiene smitteverntiltak smitteoppsporing. Mottakar av vekemelding frå meldingseiningane, og sender ut MSIS-meldingar. Bestilling av vaksine sendast SIFF på, særskilde blankettar. 4.7 Fylkeslegen i Telemark Fylkeslegen adr. Fylkesmannen i Telemark Statens Hus Gjerpensgt. 14 3708 SKIEN. Tlf. 35 58 61 00. Skal halde helsetilsynet orientert om tilhøva i fylket som gjeld almenfarlege smittsame sjukdomar. Rådgjeving særskild vedk. lovverk. 5. KOMMUNEN SINE OPPGÅVER 5.1 Generelle smittevernstiltak Kommunen har ansvaret for at helsetenesta til ein kvar tid er dimensjonert og administrert slik at innbyggjarane er sikra naudsynt helsehjelp også når det gjeld smittevern. Dette gjeld og førebyggjande tiltak, undersøking og behandling, pleie og omsorg i og utanfor institusjon. Når det gjeld almenfarleg smittsam sjukdom, skal kommunen yteslik hjelp sjølv om det ikkje er dekning for utgiftene i vedteke budsjett. 5.2 Oversikt over smittsame sjukdomar Ved administrative og økonomiske tiltak skal kommunen leggje til rette for kontinuerleg oversikt over smittsame sjukdomar som ligg føre i kommunen. Kommunelegen har ansvar for å administrere ordninga, medan alt helsepersonell i kommunen har rapporteringsplikt. 5.3 Opplysning, råd og rettleiing Kommunen skal leggje til rette for opplysning, råd og rettleiing om smittsame sjukdomar til dei personar som helsevesenet har med å gjera, til bebuarar generelt, til brukarar av helsestasjonar og barnehagar i tillegg til elevar innan grunnskule og vidaregåande skule. Side 5 av 9

Kommunelegen får ansvar for å administrere desse ordningane. 5.4 Individuelle førebyggjande tiltak Kommunen har ansvaret for at det administrativt og økonomisk vert lagd til rette for vaksinasjon og andre individuelt førebyggjande tiltak som går fram av sentrale offentlege retningsliner. Kommunelegen har ansvar for å administrere desse ordningane. 5.5 Samarbeid og andre tiltak Når det gjeld smittevern skal helsetenesta i kommunen samarbeide med veterinærtenesta, mattilsynet og politiet. Desse tenestemenn skal utan hinder av lovbestemd teieplikt underrette kommunelegen når dei har mistanke om ålmenfarleg smittsam sjukdom. Alt helsepersonell har plikt til å fylgje pålegg frå Statens Helsetilsyn om at ålmenfarleg smittsam sjukdom skal førebyggjast, undersøkjast, behandlast eller pleiast etter bestemde faglege retningsliner. Legar i kommunehelsetenesta har plikt til å gjennomgå naudsynt opplæring og deltake i førebyggjing, undersøking og behandling av person smitta av ålmenfarleg sjukdom når det er naudsynt og etter vedtak frå kommunestyret. 6. DELEGERING 6.1 Politisk delegering Einingsleiar for helse og habilitering og einingsleiar for omsorg i Nissedal kommune har fått delegert det ansvar som i smittevernlova er lagt til kommunestyret. 6.2 Ansvar etter smittevernlova Kommuneoverlege er smittevernansvarleg lege etter smittevernlova (smittevernlege). 6.3 Samarbeid Nissedal kommune deltek i interkommunalt samarbeid når det gjeldmattilsyn, tidlegare næringsmiddeltilsyn. 7. KOMMUNELEGEN SINE OPPGÅVER 7.1 Kommunelegen har ansvar for å utarbeide forslag til plan for smittevern i kommunen. Alt etter den epidemiologiske stoda har kommunelegen ansvar for å utarbeide delplanar som gjeld beredskap og tiltak. Kommunelegen skal og leie og organisere arbeid i samsvar med desse planane. 7.2 Kommunelegen skal administrere den kontinuerlege overvakinga av infeksjonsepidemiologiske tilhøve i kommunen. 7.3 Kommunelegen skal utarbeide forslag til å administrere førebyggjande tiltak når det gjeld smittevern. 7.4 Kommunelegen skal gje hjelp til kommuenale instansar, helsepersonell og andre i kommunen som har oppgåver i arbeid med vern mot smittsame sjukdomar. 7.5 Kommunelegen skal gje råd, opplysning og rettleiing til innbyggjarane i kommunen når det gjeld smittsame sjukdomar. Side 6 av 9

7.6 Kommunelegen skal vera administrativ kontaktperson ovanfor andre instansar når det gjeld samarbeid om smittevern. 7.7 Kommunelegen skal på vegne av kommunen føre tilsyn med og syte for at forskrifter (med heimel i lov om vern mot smittsame sjukdomar) og kommunale vedtak vert fylgd og gjennomført. 8. FØREBYGGJANDE TILTAK, NORMALSITUASJON 8.1 Vaksinering Alle born vert vaksinera etter anbefala vaksinasjonsprogram. Alle gravide vert undersøkt med tanke på syfilis. Dei yngre vert undersøkt med tanke på clamydiainfeksjon og gonorrhea i tillegg. Dei fleste gravide godtek HIV-testing. Nyfødde med augeinfeksjonar vert undersøkt med tanke på gonorrheasmitte. Alle yngre prevansjonssøkande og abortsøkande vert tilbode undersøking med tanke på clamydiainfeksjon. Ved positive prøver vert det sett i verk nøye oppsporing og behandling av mogelege smittekjelder. Alle innvandrarar/asylsøkjarar vert skjermbildeundersøkt og evnt IGRA prøve dersom det er grunn til det. Når det gjeld turistar og andre reisande til fjerne himmelstrok, fylgjer ein dei vanlege retningslinene med vaksinasjonar/medikament. Informasjonen til russen vert gjeve kvart år med tanke på smittsam hjernehinnebetennelse, men og med tanke på seksuelt overførbare sjukdomar. Personar over 65 år, og utsette personar får tilbod om influensavaksine. Pneumokokkvaksine vert gjeve til personar som har fjerna milten, og andre med nedsett immunforsvar. Hepatitt-B vaksine vert gjeve til utsette yrkesgrupper, som helsepersonell, ambulansesjåførar, polititenestemennb og operatørar på renseanlegg. 8.2 Drikkevasskjelder/sanitæranlegg Kommunehelsetenesta har ansvar for inspeksjon av sanitæranlegga på campingplassar osb. Når det gjeld kontroll av vassverk, daglegvareforretningar, arrangement med frambod av ferske varer, frisørsalongar osb. så vert dette teke hand om av mattilsynet. Det same gjeld hotell, restaurantar og storkjøken. I tillegg til alt som her er nemnd foregår det til einkvar tid rådgjeving både munnleg og ved brosjyremateriell og video. 9. FØREBYGGJANDE TILTAK, BEREDSKAPSSITUASJON Under dette kapittelet vil det føre for langt å gå inn på alle tenkjelege situasjonar, men me tek med nokre punkt som me meiner er viktige. Side 7 av 9

9.1 Sjukdommar som kan overførast gjennom næringsmiddel Smittsame sjukdomar som overførast gjennom næringsmiddel (mat og drikkevatn) er eit aukande problem både nasjonalt og internasjonalt. Oppklaring av den type utbrot er viktig i førebyggjande helsearbeid. Formålet er å stoppe utbrot, og skaffe seg kunnskap for å hindre nye utbrot. Her treng me tverrfagleg samarbeid lokalt og sentralt. Det gjeld samarbeid lege og medarbeidarar, helsesyster, veterinær, teknisk drift, mattilsyn for å nemne det viktigaste. Nedanfor fylgjer ei rekke retningsliner som kan nyttast både ved næringsborne sjukdomar og andre smittsame sjukdomar. 1. Verifisere at det ligg føre eit reelt utbrot. 2. Varsle berørte instansar. 3. Karakterisere utbrot (kven, kva, kor og når). 4. Etablere førebels og endeleg (helst etiologisk) diagnose. 5. Setje opp hypoteser om årsaka. 6. Prøve ut hypotesene identifisere smittekjelda. 7. Isolere/sanere smitteførande person, og eliminere andre smittekjelder og førebyggje gjentaking. 8. Rapportere. 9.2 Folkehelselova og forskrift om miljøretta helsevern Kommunen har etter kap. 3 i folkehelselova;"forskrift om miljøretta helsevern" ansvar for alle anlegg i kommunen som kan verke inn på folkehelsa og forårsake sjukdom eller skade. Kommunehelsetenesta kan, dersom det er grunn til det, setje i verk t.d. inspeksjon av sanitæranlegg, leikeplassar eller andre anlegg som kan ha innverknad på helsa. Når det gjeld kontroll av vassverk, daglegvareforretningar, arrangement med frambod av ferske varar, frisørsalongar osb. så vert dette teke hand om av mattilsynet. Det same gjeld hotell, restaurantar og storkjøken. I tillegg til alt som her er nemnd foregår det til einkvar tid rådgjeving både munnleg og ved brosjyremateriell og video. 9.3 Smittsame sjukdomar 9.3.1 Handbok for smittsame sjukdomar Det er utarbeidd ein Smittevernveileder med prosedyrer for korleis ein skal handtere dei. Denne finst til ei kvar tid i oppdatert form på nettisidene til Folkehelseinstituttet. Der er alle aktuelle problem omhandla. Det skal liggje eit eksemplar av smittevernplanen på legesenteret med smittevernveilederen som vedlegg. Eit eksemplar av av planen skal vera hjå einingsleiar, eit eksemplar skal vera hjå beredskapsansvarleg og eit eksemplar skal vera i kommunearkivet. Side 8 av 9

9.3.2 Smittsam hjernehinnebetennelse Ein må særskild nemne smittsam hjernehinnebetennelse som det har vore epidemiar av med ujamne mellomrom. Det har og vore dødsfall både her i kommunen og i nabokommunar, noko som naturleg nok skapar mykje frykt m.a. hjå born, unge og vaksne. Dersom me får eit tilfelle av menigitt i vår kommune, har me etablera eit samarbeid med Unilabs Mikrobiologisk Laboratorium i Skien. Dei sender eit team til kommunen på kort varsel for å take prøver av personar i nærmiljøet til den sjuke. Det ligg og føre retningsliner for behandling av nærkontaktar. 9.2.3 HIV Når det gjeld HIV/AIDS så ser ein heldigvis ikkje den eksponesielle aukinga som ein frykta for 15 år sidan. Ein vert stadig minna om at sjukdomen framleis er eit verdsomspennande problem, og ein må ikkje på noko vis late vera å informere om sjukdomen og smitteførebyggjande tiltak både hjå unge og eldre. 9.2.4 Tuberkulose I ein liten kommune som vår med mindre enn 2000 innbyggjarar er det lett å skaffe seg oversikt. Me må heile tida ha i bakhovudet kva auka turisme og stadig større internasjonal trafikk og auka tal på innvandrarar/asylsøkjarar kan føre med seg av smittsame sjukdomar. Mellom anna er det særs viktig å ha klårt føre seg at tuberkulose på ingen måte er utrydda. 10. RULLERING AV PLANEN Smittevernplanen bør rullerast kvart 2 år for å sikre at han er oppdatert med omsyn på prosedyrer og statlege lovar, forskrifter og rundskriv. Ein bør ved rullering evaluere om forma er hensiktsmessig for vidareføring, eller om planen i sin heilskap treng omarbeiding. Deltakande i prosessen: Einingsleiar, legar, avdelingsleiar, helsesyster og teknisk hygienisk personell. Neste rullering: våren 2019 Ansvarleg: Kommuneoverlege/kommunal smittevernlege. Side 9 av 9