OPPDRAGSNUMMER 99437001 ORMHAUGEN: STØYFAGLEG GRUNNLAG TIL REGULERINGSPLAN llustrasjonsplan for delar av planområde, per 28.6.2013. RIAKU01 SWECO NORGE AS VOSS FRODE ATTERÅS (FORFATTAR) BERNT HEGGØY (KS) Sweco
Endringsliste VER. DATO ENDRINGEN ANGÅR GJENNOMGÅTT GODKJENT A 11.11.2013 FYRSTE VERSJON FRAT BEHE Sweco Tvildesvegen 16D NO 5705 Voss, Norge Telefonnummer +47 55 275000 Faks +47 55 275001 www.sweco.no Sweco Norge AS Org.nr: 967032271 Hovedkontor: Lysaker Frode Atterås Rådgjevar i akustikk Voss Mobil +47 92407688 frode.atteras@sweco.no
Innhald 1 Innleiing 4 2 Akustikkfaglege utrykk 5 3 Støykrav 5 3.1 Bergen kommune sine føresegner til kommuneplanens arealdel 2010 5 3.2 TEK 6 4 føresetnader og metode 7 5 Utrekna støy 9 6 Vurdert støy 11 7 Referansar 12 Sweco Tvildesvegen 16D NO 5705 Voss, Norge Telefonnummer +47 55 275000 Faks +47 55 275001 www.sweco.no Sweco Norge AS Org.nr: 967032271 Hovedkontor: Lysaker Frode Atterås Rådgjevar i akustikk Voss Mobil +47 92407688 frode.atteras@sweco.no
1 INNLEIING Sweco Norge AS - Voss har fått i oppdrag av plankonsulent Terje J. Ledahl AS å greia ut utandørs støy frå vegtrafikk i samband med reguleringsarbeid for området Ormhaugen i Ytrebygda i Bergen kommune. Tiltakshavar er Dolviken Eiendom AS. Planen omfattar bustader og grønstruktur/friområde på gnr. 35, bnr. 3, m.fl. Planlagd byggsituasjon er illustrert på framsida av denne rapporten. Det er ikkje utført synfaring som ein del av dette oppdraget. Området var tidlegare ein del av ein større reguleringsplan, men etter offentleg høyring vart plangrensa for den planen endra. Oversiktskart er synt i figuren under. Planområdet 4 (12) Figur 1. Oversiktskart. www.gulesider.no.
2 AKUSTIKKFAGLEGE UTRYKK I denne rapporten vert det brukt fylgjande faglege uttrykk for støy: Støynivå L den er eit tidsmidla (døgn/år) støynivå der støybidraga om kveldane (kl. 19-23) er gjevne eit tillegg på 5 db og støybidraga om nettene (kl. 23-07) er gjevne eit tillegg på 10 db. Støyproduksjon om kveldane og nettene vert altså «straffa» med høvesvis 5 db og 10 db før samanlikning med tilrådde grenser, dette for å sikra betre vern mot m.a. uroing av søvn. L den er eit A-vekta støynivå. A-vektinga jamnar ut at menneskeøyra er mindre vârt for basslyd enn for lyd i mellomliggjande frekvensområde. Maksimalt støynivå (L 5AF ): For vegtrafikk utandørs er maksimalt støynivå definert til det som vert overskride av dei 5 % mest støyande (tunge) kjøretøya. I regelverket for innandørs støy er maksimalt støynivå definert som det absolutt høgaste støynivået, og ein reknar antallet overskridingar av dette. Maksimalt støynivå vert brukt til å vurdera risiko for søvnforstyrring der det er stor nattrafikk. 3 STØYKRAV 3.1 BERGEN KOMMUNE SINE FØRESEGNER TIL KOMMUNEPLANENS AREALDEL 2010 For dei planlagde bygningane gjeld Bergen kommune sine føresegner om støy gjeve i Bestemmelser og retningslinjer til kommuneplanens arealdel 2010 revidert etter vedtak i Miljøverndepartementet 24.4.2013. I føresegnene vert gul og raud støysone definert i samsvar med støysonene i T-1442 1, Miljøverndepartementet si støyretningslinje. Kriteria for støysonene er gjeve i Tabell 1. Tabell 1. Kriterier for inndeling i gul og raud støysone. Støykjelde Gul sone Raud sone Utandørs støynivå Utandørs støynivå i nattperioden Utandørs støynivå Utandørs støynivå i nattperioden Veg L den = 55 db L 5AF = 70 db L den = 65 db L 5AF = 85 db I gul støysone for vegtrafikk må alle bustadar vere gjennomgåande og ha stille side der støynivået ikkje overskrider L den = 55 db. Minst halvparten og minimum eitt soverom skal ha vindauge mot stille side. I raud støysone kan bustadar ikkje byggast i dette planområdet utan at området samtidig vert skjerma slik at utandørs støynivå kjem under L den = 65 db. Grenseverdiane i nattperioden gjeld ved fleire enn 10 hendingar. I denne saka er L den dimensjonerande.
3.2 TEK Føresegnene stiller vidare krav til kvalitet og storleik på uteopphaldsareal. For bustadar gjeld at støynivået frå vegtrafikk på uteareala ikkje skal vere over L den = 55 db. Plan- og bygningslova si tekniske forskrift, TEK 10 2, har i ein eigen standard, NS 8175:2012 3, gjeve grenser for tillateleg støy som kjem utanfrå og belastar nye bustadar, kontor osv. NS 8175 vurderer lydforhold etter fire klassar, A-D: Klasse A svarar til lydmessig spesielt gode forhold der berørte personar kun unntaksvis vert forstyrra av lyd og støy Klasse B svarar til meget gode lydforhold, men berørte personar kan verta forstyrra av lyd og støy til ei viss grad Klasse C svarar til tilfredsstillande lydforhold for ein stor del av berørte personar. Klasse D svarar til lydforhold der en stor del av berørte personar kan forventas å verta forstyrra av lyd og støy. Preakseptert løysing i TEK svarar til klasse C i NS 8175. For innandørs lydnivå frå utandørs lydkjelde gjeld følgjande grenseverdiar: Tabell 2. Grenseverdiar for høgste innandørs lydnivå i opphalds- og soverom frå utandørs lydkjelder. Målestørrelse Klasse A Klasse B Klasse C Klasse D I opphalds- og soverom frå utandørs lydkjelde L p,a,24t (db) 20 25 30 35 I soverom frå utandørs lydkjelde, der maksimalt lydnivå vert overskride meir enn 10 gonger pr natt. L p,af,max (db) natt (kl. 23 07) 35 40 45 50 6 (12)
4 FØRESETNADER OG METODE Det er planlagd ein bustadblokk på 4 etasjar, eit rekkjehus på 2 etasjar med ca. 8 bueiningar og 6 frittliggjande hus i planområdet, sjå figur 3. Det er føresett at bustadblokk og to frittståande hus sørvest for planområdet vert realisert 4, sjå figur 3. Støy ved fasade er utrekna 1,5 m over golvflatenivå for bustadblokka. Støynivå ved fasade for dei andre etasjane i dei andre bustadane må sjåast på som omtrentlege då golvflatenivå ikkje er oppgjeve. Støy ved uteområder er utrekna 1,5 m over terreng, representativt for personer på marknivå. Det er teke omsyn til 1. ordens refleksjonar frå bygningar. Som digitalt kartunderlag for planonrådet er det nytta SOSI kart med 1 m koter, levert av oppdragsgjevar. For vegområdet ved Ytrebygdsvegen er det ikkje oppdaterte SOSI kart etter at vegen er lagt om. Her er det nytta digitalt underlag frå prosjekteringa av vegen 5 og tidlegare prosjekt 6. Trafikkdata for 2012 er gjeve av Statens vegvesen 7. For prognoseåret 2028 er det lagt til ein auke i trafikken på 30 %. Det er nytta dagens skilthastigheiter og tungtrafikkandeler for 2012 for prognoseåret 2028, sjå figur 3. Ein framtidig utbygging av byggetrinn 3 av Ringveg Vest er ikkje teke omsyn til. Det er ikkje klart når dette kan gjennomførast 8. I Bergensprogrammet er det i planperioden fram t.o.m. 2015 ikkje satt av midlar til Ringveg Vest. Det er antatt at støysituasjonen ikkje vil verta vesentleg endra ved innføring av 3. byggjetrinn av Ringveg Vest. Det er nytta ein døgnfordeling av trafikken som for riksveier: Dag (kl. 7-19): 75 %, kveld (kl.19-23): 15 %, natt (kl. 23-7): 10 %. Utandørs vegtrafikkstøy er utrekna etter gjeldande nordiske beregningsmetode 9 CadnaA 4.3.144. Støysonekartet er laga med 2 m x 2 m rutenett (rekneoppløysing). med
7400/8 3400/10 Planområdet 12400/5 12600/5 5700/8 3800/5 12000/7 8700/5 3900/4 8500/4 11800/7 Figur 2.Trafikktal for prognoseåret 2028 : ÅDT (kjøretøy/døgn) / Tungtrafikkandel (%). Skilthastighetene er vist med farger på veiene: Lys blå: 50 km/t, turkis: 60 km/t, rosa: 80 km/t. 8 (12)
5 UTREKNA STØY Støynivå ved felles uteareal er vist i figur 3. Alt det skisserte felles utearealet får tilfredsstillande støynivå (L den = 55 db eller lågare). Hus C ligg på ein liten kolle, og søndre halvdelen av uteområdet rundt huset overskrider støygrensa L den = 55 db. Planlagde bygg Figur 3. Støynivå ved uteareal i høgde 1,5 m over terreng for prognoseåret 2028. Utrekningshøgda er representativ for personer på marknivå og for støynivå ved fasade utafor 1. etasje. Noen mindre arealer på utbyggingsområdet ligger i gul støysone.
Støynivå ved mest støybelasta etasje er vist i figur 4. Rekkehuset G, hus D og F får støynivå L den = 54 db eller lågare på alle fasadar. Bustadblokka H og dei fire resterande frittståande husa A-C og E får støynivå L den = 57-60 db på mest utsette etasje, men alle bustadane har minst ei side med tilfredsstillande støynivå. Støynivået ved bustadane er avhengig om dei har frisikt ned til Ytrebygdsvegen eller ikkje, og om dei får refleksjonar frå bygningar lenger bak. Støysonekartet i figur 3 er representativt for støynivå ved 1. etasje. Figur 4. Støynivå ved mest støybelasta etasje for prognoseåret 2028. Støynivå må sjåast på som omtrentlege då golvflatenivå på dei ulike bygningane ikkje er fastslått (gjeld ikkje bustadblokka H). 10 (12)
Figur 5 syner støynivå ved fasade for bustadblokka for all etasjane. 4: 58 3: 57 2: 57 1: 55 4: 58 3: 58 2: 57 1: 55 4: 58 3: 57 2: 55 1: 55 4: 56 3: 55 2: 55 1: 55 Figur 5. Støynivået L den (db) ved fasade for bustadblokka (H). Grøne punkt får støynivå L den = 55 db eller lågare i alle etasjar. 6 VURDERT STØY Alle aktuelle kommuneplanføresegner vert tilfredsstilt fullt ut føresett at: Dei støyutsette leilegheitene i bustadblokka og hus A, B, C og E vert gjennomgåande, og at minst halvparten av soveromma har vindauge der støynivået er tilfredsstillande. Støyutsette terrassar får tett rekkverk med typisk høgde 1,2 m. Dette vil beskytte terrassen og eventuelle soveromsvindauge mot terrassen. Himlingen på terrassen må vera absorberande (til dømes treullsementplater). Utearealet ved hus C er stort nok i høve til kommuneplanføresegnene. Dersom ikkje må deler av utearealt skjermast. Vidareført støyvurdering er naudsynt for bustadblokka og hus A, B, C og E i prosjekteringa for å sikra at utandørs og innandørs støykrav frå vegtrafikk vert tilfredsstilt.
7 REFERANSAR 1 T-1442 Miljøverndepartementets retningslinje for behandling av støy i arealplanlegging, 2012. 2 Forskrift om tekniske krav til byggverk, 1.7.2010 3 NS 8175: "Lydforhold i bygninger, lydklasser for ulike bygningstyper", 2012. 4 PlanID 18860000 Bergen kommune. 5 Epost med digitalt kartunderlag i dwg format, motteke på epost 6.5.2008 frå Linda Telle i Asplan Viak. 6 Epost med CadnaA modell motteke på epost 29.10.2013 frå Trond Iver Pedersen i COWI AS 7 Epost fra Ebrahimi Mahmoud i Statens vegvesen, 24.1.2013. 8 www.vegvesen.no 9.11.2013. 9 Håndbok 064: Nordisk beregningsmetode for vegtrafikkstøy. Statens vegvesen. 2000. 12 (12)