FRISKLIVSSENTRALAR Nettverksamling for leiarar i kommunane sine helse- og omsorgstenestar, Skei 17.11.16 Astri Riiber Tenesteleiar helse og sosial, Sogndal kommune Synne Aafedt Liljedahl Helserådgjevar, Frisklivssentralen Sogn
Kva er ein frisklivssentral? o Kommunal helseteneste med fokus på å: - Fremja helse - Førebyggja sjukdom - Redusera sjukdomsbyrde
Føremålet er å: o Gi støtte til å endra levevanar og meistra helseutfordringar o Gi rettleiing som rettar merksemd mot friskressursar for helse og livskvalitet o Understøtta brukaren sin eigen læringsprosess o Gi tilbod så tidleg som råd ved auka risiko for sjukdom o Gi hjelp til å finna fram til lokale tilbod og aktivitetar som passar den enkelte o Styrka innbyggjarane sine kunnskapar kring levevanar og helse o Sikra samanhengande helsetenestar o Vera ein samarbeidspartnar i kommunen sitt folkehelsearbeid
Ein frisklivssentral skal: o Gi strukturert, tilpassa, tidsavgrensa oppfølging basert på individuell rettleiing og gruppebaserte tilbod innafor: - Fysisk aktivitet - Kosthald - Snus- og røykeslutt o I tillegg kan ein også gi rettleiing knytt mot: - Psykisk belasting - Søvnvanskar - Risikofylt alkoholforbruk
Frå reperasjon til førebygging Livsstilsrelaterte sjukdommar Modifisert etter:helsedirektoratet, 2013
Kvifor frisklivssentral? o Kommunen skal fremja helse og førebyggja sjukdom, skade og sosiale problem (jf. 3-3 i Lov om kommunale helse- og omsorgstjenester) o Kommunen er gjennom «Lov om folkehelsearbeid» pålagt å ha oversikt over helsetilstanden i befolkninga og faktorar som kan virka inn på denne o Kommunane er pålagt å tilby helsefremjande og førebyggjande helsetenestar til befolkninga i kommunane (Helse- og omsorgstjenesteloven 3-2) o Frisklivssentralar blir skildra i Meld. St. 16 (2010-2011) Nasjonal helseog omsorgsplan 2011 2015 som eit viktig tiltak for å nå måla om å førebyggja meir og betre o Helsedirektoratet anbefalar frisklivssentralar som ein måte å organisera slike helse- og omsorgstenestar på.
Kvifor frisklivssentral? o samarbeidspartnar i det lokale folkehelsearbeidet o bidra til heilskaplege, koordinerte helsetenestar o utjamne sosiale skilnadar ifht helse og levevanar o nyttast som tidlig innsats for å førebyggja sjukdom o eit tilbod til personar som er i eit behandlings-, rehabiliterings- eller habiliteringsforløp
Kvifor frisklivssentral? «Ein tilsett på frisklivssentralen gir i gjennomsnitt 84 deltakarar hjelp til å endre levevanar årleg. Dette viser at ein kan gi eit helsetilbod til svært mange personar per årsverk, og at frisklivstilbodet er ei teneste som er relativt billeg å drifte» Helsedirektoratet, 2016
(Helsedirektoratet) 10
(Henta frå: Helsedirektoratet)
Helsesamtalar ved behov Fysisk aktivitet Felles aktivitetstilbod Individuell oppfølging Eigenaktivitet Oversikt over lågterskeltilbod i kommunane Kosthald Individuell oppfølging Bra Mat-kurs, teoretisk og praktisk Snus- og røykeslutt Individuell oppfølging Kurs (Bilete er henta frå: Helsedirektoratet) KID-kurs Kurs i depresjonsmestring, samarbeid med psykisk helseteam
Frisklivssentralen Sogn 2005: Deltaking i Folkehelseprogrammet, kor Sogn og Fjordane var Fyrtårnsfylket 2007-2008: Prosjekt med oppstart av frisklivsentral i Sogndal kommune (prosjektleiar i 40% stilling) Frå kommunal til interkommunal frisklivssentral i 2013 Bakgrunn: - prosjekt om folkehelse og førebyggjande helsearbeid i Sogn - offentleg støtte - delmål: utgreie etablering av ein felles frisklivssentral i prosjektkommunane Leikanger, Sogndal og Luster - Oppstart januar 2013, opning mars same år - Ressursar: 1 årsverk fordelt på 3 kommunar den gong
Vidareutvikling mot eit læring- og meistringssenter Hausten 2014 mottok frisklivssentralen midlar frå Helsedirektoratet og Fylkesmannen for å vidareutvikle frisklivstilbodet til å omhandle læring og meistringstilbod. 40 % prosjektstilling i 1,5 år, seinare 30% fast frå 2016 2017?? Kva ser kommunane seg råd til?
Økonomi o Fordeling av utgifter: Leikanger 15% Luster 42,5 % Sogndal 42,5 % o Økonomien kan betrast i dei tilfeller kor det er tilsett fysioterapeut o Skral økonomi: Frisklivssentralens være/ikkje være??
Frisklivssentralen Sogn Kommune Totalt 2014 Totalt 2015 Totalt 2016, pr. 01/07 Luster 47 65 39 Leikanger 7 16 11 Sogndal 51 70 67 Totalt 105 151 117
Fysisk aktivitetstilbod hausten 2016
Kva tilbod har me?
Kva tilbod har me?
Døme på samarbeid med andre:
Døme på samarbeid med andre:
Døme på samarbeid med andre:
Døme på samarbeid med andre:
Døme på samarbeid med andre:
Døme på samarbeid med andre:
Utfordringar? Økonomi/avgrensa ressursar Stillingsressurs Samarbeid Profilering vera synleg Oversikt over tilbod i kommunen Få med dei som verkeleg har behov Motivasjon, oppmøte, realistiske mål, møta deltakarane der dei er Lågterskel - låg nok terskel
Kva helsefremjande og førebyggjande tilbod er i din kommune? Meir informasjon om Frisklivssentralar? - Sjekk ut: www.helsedirektoratet.no under «folkehelse og forebygging» - rettleiar til kommunale frisklivssentralar - etablering, organisering og tilbod - oversikt over kor frisklivssentralane i Norge er lokalisert
Takk for oss!