Handsaming av ugyldig elevfråvær i grunnskulen i Bømlo Prosedyreplan

Handsaming av ugyldig elevfråvær i grunnskulen i Bømlo Prosedyreplan

Side 2 av 7 INNLEIING OG BAKGRUNN I Noreg finst det lite forsking omkring skulefråvær og skulevegring og/eller ugyldig fråvær. Dei fleste barn går på skulen frivillig og utan problem. Likevel finst det ei gruppe barn som har vanskar med å komma seg på skulen, og som av den grunn får eit stort fråvær. Denne gruppa har me òg i Bømlo kommune. Skulevegring og/eller ugyldig fråvær representerer ei samansett roblemstilling med ulike faktorar som kan bidra til at problemet oppstår. Fråvær kan vera ein indikator på mistrivsel, mobbing, fagleg tilkortkomming, angst, depresjon, livshendingar, rusmisbruk, familieproblematikk, omsorgssvikt m.m. Me kjenner til omgrep som skulk, skulefobi, skulevegring og skulevegringsåtferd, som er brukt for å setja ord på skulefråvær. I vår framstilling har me valt å bruka Kearney og Silverman (1996) sin definisjon av skulevegringsåtferd: Barns vegring mot oppmøte på skulen eller å skulla opphalda seg på skulen ein heil dag (vår oversetjing). Denne definisjonen inkluderer alle elevar som har eit oppmøteproblem, uavhengig av bakanforliggande årsak, frå dei som ikkje går på skulen i det heile tatt, via dei som går der einskilde dagar, dei som møter, men forlèt skulen i løpet av dagen, til dei som deltek på skulen etter ein lang kamp med foreldra sine om morgonen. Langvarig og/eller pågåande fråvær frå skulen kan ha store negative innverknader på den vidare utviklinga hjå barnet/ungdommen. Eleven vil få faglege hol som det kan vera tungt å ta inn att, samstundes vil eleven kunna mista tilhøyre i eit sosialt nettverk. Det norske samfunn har som dei fleste andre samfunn i verda lover og reglar som regulerer og forpliktar barn og ungdom i høve til opplæring og skulegong. Skule og utdanning er ein svært viktig del av vår sosialisering og danning. Erfaring frå vår kommune er at offentlege lover og reglar ikkje vil vera tilstrekkeleg for å fanga opp dei elevane dette gjeld. Me treng i tillegg ein aktiv holdning til å bruka dialog mellom heim og skule som den viktigaste reiskapen for på best mogleg måte å hjelpa elevar til å meistra det å gå på skulen. Å utvikla gode rutinar og prosedyrar i skulen for å sikra at ugyldig fråvær vert handsama på ein forsvarleg måte er viktig. Oppfølging og kartlegging vil kunne visa retning for naudsynte tiltak og eit nært samarbeid med andre instansar i 1.- og 2. linjetenesta vil vera særs viktig. Me skal samstundes hugsa på at ein antar at 80% av fråvær skuldast lovlege og legitime grunnar. Dette gjeld den einskilde elev, og det gjeld den holdninga og plikta vår kommune har til å hjelpa, og til å bry oss, der dette er naudsynt.

Side 3 av 7 LOVGRUNNLAG I opplæringslova 2-1 Rett og plikt til grunnskuleopplæring 1. og 5. ledd: Barn og unge har plikt til grunnskuleopplæring, og rett til ei offentleg grunnskuleopplæring i samsvar med denne lova og tilhøyrande forskrifter. Plikta kan ivaretakast gjennom offentleg grunnskuleopplæring eller gjennom anna, tilsvarande opplæring. ( ) Dersom ein elev utan å ha rett til det har fråvære frå den pliktige opplæringa, kan foreldra eller andre som har omsorg for eleven, straffast med bøter dersom fråværet kjem av at dei har handla forsettleg eller aktlaust. Offentleg påtale blir ikkje reist utan når kommunen set fram krav om slik påtale. REGISTRERING AV FRÅVÆR Ein føresetnad for at tiltaka skildra i denne prosedyreplanen skal kunna gjennomførast, er at skulane kan dokumentera eleven sitt fråvær på ein etterretteleg måte. Det er skulen sitt ansvar at det vert registrert fråvær kvar dag Det skal vera ei klassedagbok for kvar klasse/elevgruppe, og denne skal oppbevarast etter krava i arkivlova I tillegg til prosedyrane skildra i denne planen, står skulane fritt til å finna høvelege, systematiske måtar å gje tilbakemelding om elevar sitt fråvær til foreldre/føresette. KVA ER UGYLDIG FRÅVÆR? Følgjande vert definert som ugyldig fråvær; fråvær som ikkje vert grunngjeve av føresette, PPT, BUP, barnevern, lege, osb. fråvær som er av lengre varigheit enn det skulen etter søknad har gjeve eleven permisjon for. Opplæringslova sin paragraf 2-11 om maksimal permisjonstid på to veker (ti skuledagar) er ufråvikeleg. KORTVARIG UGYLDIG FRÅVÆR Ved kortvarig ugyldig fråvær, til dømes i einskilde timar og/eller dagar, er det skulen sin kjennskap til eleven som skal leggjast til grunn for sakshandsaminga. Desse rutinane skal likevel følgjast: Skulen tek kontakt med heimen pr. telefon for å snarast mogleg å etablera kontakt og undersøkja grunnen til fråværet Føresette skal informerast skriftleg når skulen registrerer at barn har kortvarig ugyldig fråvær: Skriftleg melding (standardbrev i Ephorte) om fråvær skal sendast til begge føresette når: 1. Eleven har vore vekke 5 heile dagar siste 4 veker 2. Eleven har vore vekke 10 einskilde timar siste 4 veker 3. Eleven har kome for seint 5 gongar siste 4 veker (<15 min. = 1 time fråvær)

Side 4 av 7 Eventuelle sanksjonar overfor eleven må på førehand vera nedfelt i skulen sitt ordensreglement for å kunna effektuerast For elevar på ungdomstrinnet skal det orienterast om at det kan bli aktuelt å setja ned eleven sin ordenskarakter, jf forskrift til opplæringslova, 3-9. LANGVARIG UGYLDIG FRÅVÆR Når elevar har fråvær av lengre varigheit enn det som er omtala ovanfor, utan at skulen er informert om og/eller har godkjent fråværet, skal skulane undersøkja grunnen til fråværet allereie etter tre dagar (samanhengande). Skulane er pålagde å følgja sakshandsamingsprosedyren nedanfor trinn for trinn. Alle tiltak, kontaktar (inkludert notat om gjennomførte telefonsamtalar) og resultat i ei sak om ugyldig fråvær skal dokumenterast ved kopier av brev, møtereferat, notat og anna. Dokumentasjonen vert oppbevart på skulen i eleven si mappe. FØREBYGGJANDE TILTAK Informasjon Skulane må ha gode rutinar for informasjon heim, spesielt for elevar med to heimar Rutinar knytt til fråvær: o Telefonkontakt med heimen om fråvær o Skriftleg melding heim om fråvær, sjå punkt om Kortvarig ugyldig fråvær o Møte mellom foreldre/føresette og skule, sjå prosedyre o I samband med elev-/utviklingssamtalar o På kvar foreldresamtale kvart halvår Systemtiltak Kvar skule skal ha ein handlingsplan mot mobbing Skulane nyttar program som Lion s Quest, Steg for Steg og Zero På kvar skule skal det vera reglar for orden og åtferd Skulane skal nytta skjema i samband med foreldresamtalar haust og vår (på alle trinn), der trivsel, mobbing, fråvær, osb. skal vera eit tema Kvar skule/klasse skal ha eigne reglar for orden og åtferd som også inkluderer det psykososiale miljøet Kvar skule skal ha ein plan for sosiale aktivitetar på gruppe-/klassenivå. Kontaktlærar tek initiativ til utarbeiding saman med elevar og foreldre/føresette. Ansvar for gjennomføring skal fordelast mellom partane Alle skular skal gjennomføra Elevundersøkinga på minimum 7. og 10. trinn. I tillegg skal alle skular gjennomføra systematiske undersøkingar om trivsel og mobbing i samband med elev- /foreldresamtalar haust og vår. Resultata skal meldast skriftleg til rektor Elevane skal involverast i planlegging, gjennomføring og evaluering av tiltak som fremjar tryggleik, helse, trivsel og læring gjennom deltaking i elevråd og skulemiljøutval Det er skulen sitt ansvar å leggja til rette for eit godt samarbeid mellom heim-skule, der foreldre/føresette er med på å fremja eit godt psykososialt miljø. Dette skal mellom anna skje gjennom ei meiningsfull involvering av klassekontaktar, FAU, representantar i Skulemiljøutvalet, og i Samarbeidsutvalet Gode rutinar for systematisk føring av elevfråvære på kvar skule

Side 5 av 7 Skular med rektor/inspektør/rådgjevar skal skriftleggjera ein plan for ansvarsdeling mellom personane i skuleleiinga med tanke på betre oppfølging av elevar med særskilde behov på eigen skule Ressursteam på kvar skule skal kunna nyttast som arena til å drøfta relevante saker Statusgjennomgang i november/desember kvart år for elevar som har vedtak om spesialundervisning: Møte mellom PPT, elev, foreldre/føresette og skule

Side 6 av 7 PROSEDYRE - VED UGYLDIG FRÅVÆR FASE Etter samanhengande fråvær på tre dagar Ansvar Målsetjing 1 Skulen kontaktar føresette/heimen pr. telefon. Kontaktlærar/l ærar Eleven er tilbake på skulen: 2 Dersom fråværet er ugyldig: Saka vert avslutta. NB: Hugs notat i elevmappe om gjennomført telefonsamtale (dato, kontakt med, innhald, konklusjon) Skulen set i verk følgjande tiltak: Tilskriv heimen; kalla inn føresette til snarleg møte Referat frå møte m/tiltak og ansvar vert sendt ut Eleven er tilbake på Saka vert avslutta. NB: Hugs dokumentasjon i skulen: elevmappe 3 Skulen set i verk følgjande tiltak: Fråværet held fram: Tilskriv heimen; kallar inn føresette til nytt møte PPT, skulehelsetenesta, barnevern, fastlege evt. andre vert kalla inn Referat frå møte m/tiltak og ansvar vert sendt ut 4 Skulen kontaktar evt.; Dersom det ikkje andre i familien oppnåast kontakt evt. arbeidsgjevar med føresette/ barnevernskontakt for skulen heimen, og eleven kontaktperson i PPT framleis er vekke skulehelsetenesta, v/helsesøster, evt. fastlege, frå skulen, skal evt. BUP desse tiltaka vera (kontaktperson i politiet) gjennomført i løpet av ei veke: Eleven er tilbake Saka vert avslutta når eleven mottek opplæring. på skulen: 5 Eleven er ikkje tilbake på skulen: NB: Hugs dokumentasjon i elevmappe. Saka vert straks drøfta i skulen sitt ressursteam Adm. sender bekymringsmelding til barnevernet etter standardmal, med skildring av kva tiltak skulen har gjennomført (ovannemnte kulepunkt), samt resultat. + evt. melding til folkeregisteret, jmf. forv.l. 13b, 5.ledd Kommunenivå vurderer evt. grunnlaget for melding til politiet etter oppl. 2-1, 5. ledd, og melder dersom det er grunnlag. Kontaktlærar/l ærar Kommunalsjef Samtalen med eleven/føresette skal få fram årsaker til fråvær og tiltak Få auka innsikt/kartleggja årsaker, understreka alvoret i situasjonen Avtale nye tiltak og utprøving Få ei tverrfagleg drøfting av problematikken eleven syner. Avklara vidare tiltak Sikra at eleven får nødvendig hjelp Elev og foreldre mottek hjelpetiltak som endrar situasjonen Gje eleven funksjonelle, langvarige og koordinerte hjelpetiltak

Side 7 av 7 BARNEVERNET I dei tilfella der barnevernet mottek bekymringsmelding må barnevernet snarast og innan ei veke vurdera om undersøking skal setjast i gong. Ei undersøkingssak må normalt avsluttast i løpet av tre månader, unntaksvis etter seks månader. Representant for barnevernet vert kalla inn til drøftingsmøte i saker, jmf. fase 3 og 4 i prosedyren. Barnevernet vil kunna avklara deira rolle i høve førebyggjande tiltak og oppfølging. UTMELDING / INNMELDING Når samanhengande fråvær går ut over to veker (innvilga permisjon eller ugyldig fråvær), vert eleven meldt ut av skulen. Skulen skal likevel halda fram med sine undersøkingar, slik dei er skildra i prosedyren, dersom eleven ikkje er oppspora eller gjort rede for Skulen sitt ansvar for å bidra til å finna fram til eleven stoppar ikkje ved utmelding av skulen Eleven skal meldast ut også i de tilfella der skulen har grunn til å tru at eleven kjem tilbake Det er utarbeidd eigne standardskjema for: 1. Utmelding frå grunnskulen sendast til føresette med kopi i elevmappe 2. Innmelding i grunnskulen etter langvarig fråvær - sendast til føresette med kopi i elevmappe INFORMASJON TIL FØRESETTE Kommunen bed skulane informera føresette om planen. Planen vert også lagt ut på www.bomloskulen.no. UTFORDRINGAR Aller viktigast: Eit grunnleggjande tillitsforhold mellom heim og skule Felles forståing av problematikken i hjelpeinstansane, avklaring og lojalitet i høve til kven gjer kva Reell implementering i skulane og hjelpeinstansane Reagera tidleg nok Skilja ut alvorleg problemutvikling tidleg nok Kvalitativ betre rettleiingsmetodikk i skulane Kunnskap og tryggleik til å gjennomføra Den vanskelege samtalen Bruk av ansvarsgruppe og koordinator Det er eit stort behov for ein rehabiliteringskoordinator i kommunen Auka kompetansen i skulane i høve psykisk helse hos barn og unge