Ved kommuneoverlege Ernst Horgen 5948 Fedje erhorgen@online.no PANDEMIPLAN FOR FEDJE KOMMUNE Januar 2015 (epi-demi = over-folket ) pan-demi=over alt-folket INNHALD: 0 Innleiing side 2 I Ansvar, leiing og forankring side 3 II Nyttige fakta om pandemi og tiltak side 5 III Informasjon og kommunikasjon side 6 IV Mobilisering og organisering av personell side 8 V Ivaretaking av samfunnskritiske tenester side 10 VI Mottak, lagring og utlevering av vaksiner, medisinar, utstyr side 11 VII Pandemivirussjuke pasientar. Rutinar side 13 VIII Opplæring og øving side 15 IX Nasjonale råd for arbeidet før og under ein pandemi side 16 X Samarbeid og handtering av fugleinfluensa side 19 Vedlegg I :Generelle smittevernråd til befolkninga side 20 Vedlegg II :Smittevernråd til losar og båtar som kjem til Fedje side 21 Vedlegg III :Råd til dei som kan vere smitta side 22 Vedlegg IV :Råd til dei som er pandemisjuke side 24 Vedlegg V :Liste over reservepersonell side 26 Vedlegg VI :Kven er influensasjuk i barnehage, sjukeheim? Kva gjer vi for å stogge epidemien? side 27 Vedlegg VII :Prosedyrar for handsaming av lik når mange døyr side 30 Vedlegg VIII:Taloversyn for prioriterte grupper ved vaksinering side 31 1
0 INNLEIING -Vi bur i eit avgrensa, lite samfunn med få innbyggjarar, og mange vil hevde at vi ikkje treng ein plan for å ta hand om ein pandemi. Nokre av momenta skal nemnast: -Vi har vaksinert mot influensa i 20 år, og kjenner systemkrava -Vi har ein enkel struktur for leiing -Det er eit lågt tall innbyggjarar på eit lite geografisk område -Det har god kapasitet ved sjukeheimen -Vi har mange i deltidsstillingar, og dette gjev rom for snøgg kapasitetsauke -Vi har eit stor tal gravplassar -Kjølerom i bårehuset -Etter kvart har det kome fram utfordringar som fortel oss at det er trong for ein pandemiplan som er tilpassa både epidemiplanen, beredskapsplanen og Fedjesamfunnet -Her er berre ein lege og ei helsesøster. Kva gjer vi om dei vert sjuke? -På Fedje er det berre ein sjukeheim. Kva gjer vi ved eit utbrot ved institusjonen? -Her er losar med arbeid i internasjonal skipstrafikk. Kva gjer vi om det er utbrot på båten der losen er om bord? -Tilbake i tid starta ein del epidemiar på kysten. Kva gjer vi om ein pandemi i Noreg startar på Fedje? -Kven skal få vaksine, om vi ikkje har nok vaksine til alle? Kven skal ta avgjerda? Har vi lager til 590 vaksiner? -Er det aktuelt å stenge skole, barnehage, kyrkje? -På kva måte tek vi oss av 50 personar som er sjuke og sengeliggjande på same tid samstundes som fleire av dei er alvorleg sjuke? -Kven skal få førebyggjande behandling med virusmedisin? -Kva gjer vi når 80% av oss er sjuke ved ein alvorleg pandemi (mot 10% ved vanleg influensaepidemi)? -Dette er berre nokre av dei spørsmåla som planen skal gi svar på. Planen tek utgangspunkt i erfaringane med influensapasientar og førebygging av influensa gjennom 30 år, nasjonal beredskapsplan for pandemisk influensa, beredskapsøvingar, smittevernplanen og beredskapsplanen 2
I ANSVAR, LEIING OG FORANKRING -Kommunen er ansvarleg for å vedta ein pandemiplan som ein del av smittevernplanen, og dette skal sikre folket på Fedje naudsynte tenester og helsetilbod under ein pandemi ( 7-1 i Smitteverneloven). Lovverket som ligg til grunn for pandemiplanen er: - Lov om kommunale helse- og omsorgstjenester (Helse og omsorgstjenesteloven - Lov om vern mot smittsomme sykdommer (Smittevernloven) - Lov om helsemessig og sosial beredskap (Helseberedskapsloven) - Lov om folkehelsearbeid (Folkehelseloven) -Kommune har som målsetting med ein pandemiplan å sikre at helsetenestene under ein pandemi kan: -FØREBYGGJE smittespreiing og redusere sjukdom og død -DIAGNOSTISERE, BEHANDLE OG PLEIE sjuke og døande -OPPRETTHALDE NAUDSYNTE SAMFUNNSTENESTER -INFORMERE balansert, korrekt, opent og ærlig -Kommuneoverlegen har ansvar for å leggje fram forslag til pandemiplan som ein del av smittevernplanen og framlegg til revisjon ved seinare høve. Dette skal vedtakast av kommunestyret. -Dersom helse og omsorgsdepartementet vedtek og varslar at vi står framføre ein alvorleg influensaepidemi, eller kommuneoverlegen finn det riktig, vil kriseleiinga i kommunen tre saman for å få oversyn over situasjonen, vurdere trongen for tiltak og fordele oppgåver. -Kommunen sin leiingsstruktur vert ikkje endra under ein pandemi: Rådmann Kommunal kriseleiing vert leia av ordførar (KKL) -Rådmann -Assisterande rådmann -Plan-og utbyggingsjef -Kommuneoverlege Ass. rådmann Plan-og utbyggingssjef Barnehagestyrar Rektor Plansvarleg Pleie-og omsorgssjef Kommunekasserar Teknisk driftsavdeling Kommuneoverlege Kultursekretær IT-ansvarleg Helsesyster Biblioteksjef Personalkonsulent Tiltakssjef 3
-Kommuneoverlegen er ein del av den kommunale kriseleiinga (KKL) og rapporterer direkte til gruppa og leiinga av det dagelege arbeidet med pandemien. -Det vert under ein pandemi ein sterk auke i lønskostnader (overtid, utvida arbeidstid, sjukefråvær, erstatning for permisjon osv), leige av personell og utgifter til medisinsk materiell. Det kan verte trong for ekstraløyving frå kommunestyret, men det ligg i dag føre vedtak om kr. 500.000 til disposisjon v/ beredskapssituasjon ( treng ikkje nytt vedtak i kommunestyret) 4
II NYTTIGE FAKTA OM EI VERDSOMFATTANDE, ALVORLEG INFLUENSAPANDEMI OG NAUDSYNTE TILTAK -Det vil oppstå ein slik epidemi kvart 10. til 40. år. Det er nå 5 år sidan siste pandemi (Svineinfluensa ) -Ei pandemi kan også komme om sommaren -Spanskesjuka juni 1918 -Asiasjuka september 1957 -Inkubasjonstida (tida frå ein vert smitta til ein vert sjuk) er 24 72 timar -Den sjuke er smittsam 3-5 dagar frå feberstart. Barn smittar andre opp til 7 dagar. 30 50 % veit ikkje at dei er smitteførande på grunn av lette symptom på sjukdom -Dødelegheit er høgast hjå eldre over 60 år og barn under 1 år. -Utbrotet held fram ofte i 6-8 veker, og gjerne etter ei kort bølgje med få sjuke. Den kan komme i småstøyt i til saman 6 månader. Det vil seie at legevaktpersonell som skal ha førebyggjande medisin, må nytte denne i 6 månader minimum om ein ikkje har vaksine. -Helsepersonell er hardast råka under ein pandemi: -Smittepresset er stort -Sjukefråveret er omfattande -Ein vert overarbeidd i 2-6 månader -Talet på dei som vert smitta, tal alvorleg sjuke og talet på dei som døyr, er ulikt frå virus til virus, pandemi til pandemi. Ei ny spanskesjuke kan føre til 4-6 ekstra dødsfall på Fedje i løpet av nokre få veker, og det kan vere fleire barn. Ved Spanskesjuken vart 80% sjuke. Ved ein vanleg influensa vert 10% sjuke. Opp til 50 personar kan vere sengeliggjande samstundes ved ein alvorleg pandemi, og fleire av desse kan vere alvorleg sjuke. Normalt skal desse ikkje til legekontoret, og det vert eit omfattande meirarbeid for lege og pleiepersonell. -Ein kan ikkje sjå bort frå at tilgangen på vaksine er avgrensa første tida (1/2 år!)eller under heile pandemien. Det kan føre til alvorlege kriminelle handlingar for å skaffe seg og sine barn vaksine. Vaksine er det einaste sikre førebyggjande tiltak, og epidemien kan ha høge dødstal. Vaksinen er ulik ein vanleg influensa vaksine der vi har mindre kunnskapar om biverknader, kor god effekt den har og om ein må gi to vaksinedosar til alle. Den vert ikkje gjeve til barn under 6 månader eller til personar som har gjennomgått influensaen -Antiviralia (Tamiflu = neuramidasehemmer) gir kanskje 70 % vern mot sjukdomen så lenge man bruker medisinen, og den fører til kortare sjukdom. Effekten er likevel usikker 5
III INFORMASJON OG KOMMUNIKASJON -Helse-og omsorgsdepartementet (HOD) har det overordna ansvaret for å handsame ein pandemi,- inkludert informasjon og kommunikasjon. Dagleg overordna leiing vert lagt til Helsedirektoratet (H-dir) og Helsedirektøren -Det er viktig at informasjonen er truverdig og samordna slik at ingen er i tvil om innhaldet i bodskapen, og HOD /H-dir har følgjande kanalar under ein pandemi: -Dagleg pressekonferanse (mot media og pressa) -Pressebriefing via WEB -Tiltak og informasjon på www.pandemi.no (mot alle) -Krisetelefon 800 40 085 (mot befolkninga) -Plakatar og skriftlig informasjonsmateriell frå Folkehelseinstituttet (til helsetenesta og publikum) www.fhi.no -MSIS, informasjonstelefon og kurs retta mot helsetenesta -Frå Folkehelseinstituttet vil vi få mal for vaksinasjonskort med generelle opplysningar knytt til aktuell epidemi. Vert nytta ved vaksinasjonsarbeidet. -Kontaktpunkt for informasjon til Fedje kommune og kommuneoverlegen postmottak@fedje.kommune.no erhorgen@online.no 56165100 (Fedje kommune) 56164031 (Kommuneoverlegen) 6
-Konkrete informasjonstiltak som vert aktiviserte under ein pandemi der Fedje er ramma eller kan bli ramma. Ein vil primært nytte kommunen sine heimesider www.fedje.kommune.no og oppslag på dei vanlege stadene i kommunen. -Folk på Fedje vert informert om viktige telefonnummer -Legevakt Fedjelegen 56 16 40 31 -Legekontor / kommuneoverlege 56 16 40 31 -Kriseleiing i kommunen 56 16 51 00 -Helsesøster 56 16 51 17 -Nordhordland legevakt: 56 35 10 03 -AMK 113 -Kommunen vil dagleg sende pressemelding til lokalavisene Nordhordland og Strilen, og dersom Fedje er spesielt hardt råka, vert dette utvida til NRK og Bergens Tidende -Følgjande vedlegg er ferdig formulert, men kan bli justert under ein pandemi (Til informasjon og ikkje ein del av det som skal vedtakast politisk) -Vedlegg I: Generelle råd -Vedlegg II Råd til losar og personar som kjem med båt frå andre land -Vedlegg III Råd til mistenkt smitta -Vedlegg IV Råd til den influensasjuke -Vedlegg VI Råd til tilsette i oppvekst og omsorg (skule, barnehage, sjukeheim, skulefritidsordning, heimetenester) 7
IV MOBILISERING OG ORGANISERING AV PERSONELL -Legeteneste, legevakt, heimebesøk ved ein alvorlig influensapandemi -Kommuneoverlegen har leiaroppgåver, informasjonsoppgåver, planansvar og er einaste fastlege i kommunen. Situasjonen er sårbar, og dette vil ein kompensere ved: -Nært samarbeid med helsesyster -Heimepatrulje der legen og ein sjukepleiar utviklar ei heimebesøksordning. -Ein kan ikkje sjå bort ifrå at samarbeidet med Nordhordland legevakt (NLV) kan bryte saman eller må drivast på eit anna vis der NLV må prioritera nærområdet og kommunane sjølve må auke eigen kapasitet slik vi må på Fedje. NLV vil sjølvsagt halde fram som kommunikasjonssentral for helseradionettet. -Kommuneoverlegen vil ta permisjon frå alle oppgåver utanfor kommunen -Kommuneoverlegane i regionen vil i tidlig fase av pandemien møtest for å sikre koordinasjon av kartlegging og tiltak -Ein vil unngå kontakt mellom ikkje-influensasjuke og sjuke, og i tillegg må ein auke den kurative kapasiteten i legetenesta: -For 4 veker av gongen, vil legekontoret vere opent alle kvardagar -Kl.08 12 tek legen seg av ikkje-influensasjuke -Kl. 12 14 administrasjon -Kl, 14 17 influensasjuke og heimebesøk -Kl. 17 19 reinhald av kontorområdet -Alt personell som tek del i ordninga med heimepatrulje, legevakt og legeteneste, skal ha førebyggjande behandling med antiviralia i opp til ½ år ( Dette er berre aktuelt dersom virus er følsamt for Adamantan. Tamiflu skal normalt ikkje nyttast til førebyggjande tiltak for helsepersonell, men vert aktuelt innan 48 timar viss helsepersonell vert sjuke). Dei vert også prioritert for vaksinasjon. Det vil seie -Legen (1) -Kontortilsett (1) -Reinhaldar ved legekontoret (1) -1 sjukepleiar (heimepatruljen) (1) -Helsesøster (1) -Ambulansetenesta (2) -Pleie-og omsorg (institusjon og heime) -I ein periode kan / vil minst 50% av de tilsette vere influensasjuke medan trongen for tenester er sterkt auka. -Det kan verte naudsynt å ta inn studentar, tidlegare vikarar, pensjonerte helsearbeidarar, personell som arbeider deltid. -Vedlegg V Liste over pensjonert personell, studentar innan helsefag, vikarar som har hatt arbeid i PLOMS-tenesta, deltidstilsette -Tilsette i pleie og omsorg vert prioriterte for vaksinasjon -Det kan verte aktuelt å etablere isolat ved ein del av sjukeheimen med eige personell som vert prioritert for førebyggjande behandling med antiviralia (Adamantan) og vaksine. 8
-Det kan vere aktuelt å gi Tamiflu til pasientane ved sjukeheimen og i heimar i heimesjukepleia sjølv om dei ikkje er sjuke, men der vi er i ein situasjon der det oppstår eit tilfelle med influensasjukdom av alvorleg natur ved sjukeheimen eller i heimen. Dette omfattar: * Personer som er 65 år eller eldre * Personer med alvorlige luftvegssjukdomar, spesielt personar med nedsett lungekapasitet * Personar med kroniske hjarte/karsjukdomar, spesielt personar med alvorlig hjartesvikt, lavt minuttvolum eller pulmonal hypertensjon * Personar med nedsett infeksjonsresistens * Personar med diabetes mellitus (både type 1 og type 2) * Personar med kronisk nyresvikt * Bebuarar på alders- og sjukeheim -Kriseteamet er sett saman av kommuneoverlege, prest, PLOMS-leiar, assisterande rådmann og lensmannen. Det kan i tidlig fase av pandemien verte naudsynt å tre saman for å gje kvarandre informasjon, skape felles forståing av situasjonen og fordele oppgåver. Særleg kritisk vert situasjonen om -Her kjem fleire dødsfall samstundes -Her kjem barnedødsfall -Her oppstår kritiske situasjonar knytt til fordeling av små mengder vaksine -Beordning av personell til utvida teneste 9
V IVARETAKING AV SAMFUNNSKRITISKE TENESTER -Oversyn over samfunnskritiske tenester utover PLOMS og helsetenesta. Det er viktig at desse tenestene held fram under ein pandemi. Talet personar står til høgre. -Los-tenesta (30) -Post 2 -Butikk-matleveransar 4 -Ferja 6 -Taxi 2 -Toppleiinga ved kommuneadministrasjonen 6 -Skoleleiing 2 -Barnehageleiing 2 -Vassforsyning 2 -Brannvernet 10 -Leiing av Fedje mekaniske 2 -Leiing av Fedje treningssenter /BB 2 -Etter konkret vegleiing frå HOD / H-dir kan det verte aktuelt i gje vaksinering og primærprofylakse med antivirali (Adamantan) til personar i desse samfunnskritiske tenestene. Dette skal hindre samanbrot av vitale tenester, og det er sentralt i mange av våre tenester som har få tilsette. Under svineinfluensaen / influensa A var dette ikkje aktuelt av den grunn at viruset var resistent mot Adamantan og sjukdomen var mild av natur Ferja er livsnerven til Fedje. Den er plassert i to kommunar. Selskapet har fleire tusen tilsette, og H-dir burde vurdere tiltak for å sikre prioritering av samferdsle utover dei dosar som kjem til kvar kommune. Fedje kommune finn det naudsynt å prioritere 8 personar (4 på kvart skift) om ikkje sentrale mynde tek seg av dette. LOS-tenesta er heilt avgjerande for staten sine inntekter og trygging av skipstrafikken. Vi finn at dette saman med oljeverksemda er ei oppgåve for staten å vurdere. Fedje kommune kan ikkje prioritere denne oppgåva- -Skole og barnehage vert vanlegvis halde ope under ein pandemi. Etter tilråding frå HOD / H-dir / WHO kan det utifrå kunnskap om den konkrete pandemien sin smittsstyrke mellom barn, verte aktuelt å stenge skule og barnehage. Nokre gongar synes kunnskapar om pågåande pandemi at barna kan vere ein viktig smittekjelde sjølv om dei er lite sjuke og dei kan vere smitteførande i opp til 7 dagar. Dette er likevel eit tiltak som ein helst vil unngå og som vil gi stor belastning på samfunnet der foreldra må vere heime med barnet i ein situasjon der vi treng alle som er friske, ute i arbeidet. Nye studiar frå Spanskesyken, som var ein heilt spesiell og alvorleg pandemi, syner at lang tid med stenging av skular, ingen samlingar og karantene av sjuke hadde effekt. Likevel må vi her lytte til tilråding frå HOD/ H-dir. 10
VI MOTTAK, LAGRING OG UTLEVERING AV: VAKSINE, FØREBYGGJANDE MEDISIN, MEDISIN TIL BEHANDLING OG MEDISINSK UTSTYR -Strategi for auka dekning av vanleg vaksine mot sesonginfluensa og pneumokokkvaks.: -Ein bør vurdere å gå over frå generell oppfordring om vaksinasjon gjennom oppslag, til konkret innkalling ved brev frå helsesyster (er allereie gjennomført!) -Ein bør styrke informasjonen om fordelane ved vaksinering og at ein ikkje ser alvorlege biverknader. -Ein bør styrke informasjonen om at dette vil styrke vår beredskap i forhold til ein alvorleg pandemi. -Mottak, lagring og vaksinering med pandemisk influensavaksine: -Leiande helsesøster tek imot vaksinen. Ein bør vere to personar som reiser over til Sæverøy for å hente vaksinen -Vaksinen vert lagra ved helsesøster sitt kontor som har låsebart kjøleskåp. Maks 600 dosar. Vi vil få glas med vaksine på 20ml med 40 dosar i kvart glas. -Ved avgrensa tilgong på vaksinar, kan ein ikkje sjå bort ifrå forsøk på tjuveri, og alternativ løysing for lagring vil bli valt. -Vaksinasjon med avgrensa mengde vaksine til definerte grupper, vert utført av helsesøster i samarbeid med fysioterapeuten. Arbeidet går føre seg ved helsestasjonen. -Massevaksinasjon ved utført i Fedje Fleirbrukshall dersom et stort antall vaksiner kjent samstundes, og det vert etablert 2 vaksinasjonsteam samansett av: -Helsesøster og assistent -Sjukepleiar og fysioterapeut Dersom vaksinen kjem puljevis og i mindre mengder slik som ved svineinfluensaen, vil vi nytte helsestasjonen og helsesøster på vanlig måte -Innkalling til vaksinasjon av definerte grupper skjer ved brev frå helsesøster og etter råd frå kommuneoverlegen på grunnlag av retningsliner frå HOD. Helsepersonell i direkte kontakt med influensasjuke har alltid høgste prioritet. Innkalling til massevaksinasjon skjer ved utsending til alle husstandane gjennom posten,- sjå vedlegg VI om massevaksinasjon -Alle biverknader SKAL registrerast med batchnummer, pasientdata, tidspunkt, behandling og symptom / funn. -I samarbeid med PLOMS og kommuneoverlegen må ein straks skaffe seg oversyn over kven som treng transport til vaksinasjonsstaden og kven som må vaksinerast heime. 11
-Mottak, lagring og fordeling av antiviralia -I tidlig fase med få sjuke, vil antiviralia i form av Tamiflu bli fordelt utifrå resept til den einskilde pasient., og alt vert betalt av pasienten. Legen må ha eit lager av medisin (20 pakkar?) ved kontoret. Ein bør vurdere alarm ved legekontoret. -Når pandemien er av HOD definert som ein allmennfarleg, smittsam sjukdom, er undersøking og behandling kostnadsfritt for pasienten. -Når trongen for antiviraliamedisin overstig systemet for individuell bestilling, sender Folkehelseinstituttet pakkar med antiviralia direkte til Fedje kommune ved kommuneoverlegen som saman med helsesyster fordeler medisinen etter landsdekkande kriterium med fylgjande hovudinnhald: -Alle influensasjuke som har vært sjuke mindre enn 48 timar skal ha Tamiflu -Alle som fryktar å vere smitta etter nærkontakt i tidleg fase av pandemien med få sjuke skal ha Tamiflu -Førebyggjande behandling av dei som deltek i arbeidet ved legevakt, legeteneste, heimepatrulje og isolat. Behandling vert gjeve fram til 14 dagar etter vaksine (opp til 6 månader ) Her vert nytta Adamantan dersom viruset ikkje er resistent. -Pleie og omsorgtenestene. Her vet nytta Adamantan dersom virus ikkje er resistent -Samfunnskritiske tenester utover PLOMS og helsetenesta (sjå ka.v) Her vert nytta Adamantan dersom virus ikkje er resistent -Mottak, lagring og fordeling av antibiotika. Lungebetennelse er vanleg ettersjukdom ved influensa. Ved sjukeheimen og legekontoret vert lageret med antibiotika auka. På begge plassane vert dette kjøpt inn: -Benzylpenicillin 10 doser a 2 million til parenteral behandling -Ampicillin 3 dosar til parenteral behandling -Amoxicillin 3 doser til parenteral behandling -Amoxicillin 30 doser til peroral behandling Kommuneoverlegen vil vurdere på kva tidspunkt ein kan gå over frå bestilling direkte frå apotek til å utvide medisinlageret. -Mottak og lagring av anna naudsynt medisinsk utstyr under ein pandemi.: -Kirurgisk munnbind. Det er trong for ca. 3000 stykk som vert kjøpt inn til Apotekutsalet ved Fedje handel (2500) og Fedje sjukeheim (500) -CRP 100-200 stk ved Fedje sjukeheim (50) og Fedje legekontor (150) -Eingongshanskar -Alkoholbasert handdesinfeksjon ved legekontoret og sjukeheimen -Temperaturmålarar 70 stk ved Fedje Handel sitt apotekutsal -Visir 4 stk ( Fedje legekontor) -Papirlommetørkler fem gongar normal omsetning (Fedje handel) 12
-Oksygenflaskar dobbelt lager (Fedje sjukeheim) -Intravenøs væske Ringer acetat (10) og venfloner/slanger (20) -Medisinutsalet må auke sitt lager av febernedsetjande medisinar (paracet) 13
VII PANDEMIVIRUSSJUKE PASIENTAR: Rutinar for mottak,diagnostikk, behandling, pleie og isolering ved alvorlig pandemi Samarbeid med andrelinetenesta. -Mottak: Det vart lagt opp til at legen ved heimebesøk eller ved legekontoret alle kvardagar i tida 14-17 arbeider med pandemisjuke pasientar. Dette vert planlagt for periodar på 4 veker. Vert Fedjelegen sjuk, må ein ta kontakt med legetenesta i Austrheim -Diagnostikken legg vekt på: -Pasienten sin oppleving av å vere influensasjuk -Møtt influensasjuk person siste 72 timane -Rask feberstigning og nyoppstått hoste og sår hals -Lite naserenning -Smerte i hovudet, muskelverk, føler seg sjuk -Granulert svelgslimhinne -Moderat auke i CRP -Blodprøve -Penselprøve frå nase svelg med aluminiumsstong (frå lab.) -Behandling -Antivirusmedisin til alle som er mistenkt sjuke og ikkje har vore sjuk lengre enn 48 timar. Tamiflu er førsteval. -Penicilling G ved minste mistanke om lungebetennelse etter kortvarig betring av influensa -Febernedsettjande, drikke godt. Hoste og snørr i papirlommetørkle som vert kasta. Hostehygiene er avgjerande -Ved sukkersjuke og høg feber, kan det vere naudsynt å auke insulindosen. -Ved KOLS, hjartesjukdom og hjartesvikt er det aktuelt med auka tilsyn, endra medisin og tilføring av oksygen. -Pleie og omsorg -Sikre medisinering og utlevering av medisin til heimebuande -Følgje opp oksygenbehandling -Kontinuerlig tilsyn med dei sjukaste -Støtte og hjelp ved dødsfall -Tamiflu til dei eldre (> 65 år) i sjukeheimen og i heimen der ein har påvist pandemisjukdom -Stell av døande i heimen om gravferdsbyrå ikkje har stor nok kapasitet -Isolering -Normalt vil dette seie at den influensasjuke pasienten skal halde seg heime så lenge han/ho er smitteførande (5 dagar for vaksne frå feberstart og 7 dagar for barn) 14
-I tidleg fase med få sjuke og kanskje ukjent virus, kan lengre isolering vere aktuell, og då vert ein isolert i heimen -I utbrot der sjukeheimen er råka, vert det ved den nye fløya oppretta eit mellombels kjøkken og vaktrom, og influensasjuke vert tekne inn på desse 6-8 plassane så lenge dei er smitteførande. Omorganisering ved PLOMS-leiar. -Pleiarane skal nytte kirurgisk munnbind, hyppig alkoholbasert handvask og stellekapper -Pleiarane ved denne avdelinga får førebyggjande behandling med antiviralia i form av Adamantan og vert prioriterte for vaksinering -Vi vil ikkje tru det er trong for å ta i bruk ledig einebustad til isolering av influensasjuke -Samarbeid med andrelinjetenesta -Retur av ferdig behandla pasientar frå sjukehuset vert prioriterte for mottak til Fedje. Ein må konkret vurdere utskriving til familien for nokre av dei som er ved sjukheimen. -Dialog og rådgjeving frå andrelinetenesta er naudsynt ved innlegging av influensasjuke, og særlig ved svært dårlige pasientar i svært høg alder -Avansert behandling kan framleis berre skje i sjukehus -Dialog og kontakt med ambulanseteneste, og vi må i fellesskap sikre at dei tilsette eventuelt får førebyggjande Adamantan og vert prioritert for vaksine. -Det er berre aktuelt å leggje dei inn på sjukehus som pga allmenntilstand eller alvorlege komplikasjonar treng avansert behandling i sjukehus. Ein skal då kontakte sjukehuset per telefon -Samarbeid med NAV -Det må vere tillat å sjukemelde per telefon ved ein influensaepidemi -Det må vere tillat å sjukemelde pårørande ved akutt dødsfall under ein pandemi -Når pandemien er av HOD definert som ein allmennfarleg smittsam sjukdom, er undersøking og behandling gratis. Vi må finne praktiske ordning der pasienten får utelevert medisin hos legen, og at NAV godtek refusjonskravet frå legen. Vi har ikkje anna apotek på Fedje i ein slik pandemi -NAV har oversyn over ledig arbeidskraft. Vi må kunne melde inn trong for assistentar og helsefagarbeidarar, og NAV vil prioritere dette -Samarbeid med NAV-kommune og heimeteneste -Det kan verte aktuelt å opprette ei husmorvikarordning, og særlig dersom skule og barnehage må stengast. -Det kan vere naudsynt med støtte til kjøp av heimetenester utover budsjetterte tiltak -Nokre av dei som normalt får tiltak frå sosialetaten, er skadde av alkohol, narkotika eller kronisk sjukdom. Desse er svært utsette ved ein pandemi, og det er viktig at NAVkommune er merksam på dette og har god kontakt med legen. 15
-Formannskapskontoret har kjennskap til kva som er ledig av kommunale bustader, og skulle det vere aktuelt med isolering i kommunal bustad, vil dette komme fram i møter mellom kommuneoverlegen og assisterande rådmann. 16
VIII OPPLÆRING OG ØVING -Plandokumentet skal i seg sjølv vere ein lokal lærebok for den som har laga planen og for dei som skal nytte planen. -Planen var hausten 2007 grunnlaget for ei papirøving og vart nytta under svineinfluensaen -Ved ein pandemi vil mykje av opplæringa skje ved at ein arbeider skulder ved skulder og lærer av kvarandre og kontrollerer kvarandre. Eit eksempel er fysioterapeut eller assistent som skal samarbeide med helsesøster om vaksinering. -Dersom ein ikkje har tilgong på godkjend kompetanse, må ein innanfor krava om at arbeidet som vert utført, skal vere fagleg forsvarleg, gi oppgåver til personell som ikkje har full, godkjent utdanning. Dette stiller auka krav til den som delegerer oppgåvene. -Ein bør ha øving eller gjennomgang av planen ein gong kvart år, og den er sist revidert januar 2015. 17
IX NASJONAL RÅD FOR ARBEIDET FØR OG UNDER EIN PANDEMI. Lokal plan må kontinuerleg tilpassast nye krav frå myndigheitene. Kommuneoverlegen har ansvar for å følgje med på dei råd som kjem frå HOD / H-dir og WHO. Per dato er råda frå WHO /HOD / H-dir. fylgjande: -Fase 1: INGEN NYE INFLUENSALIKNANDE VIRUS -Kommunen / kommuneoverlegen skal kvart år i august gå gjennom og revidere beredskapsplanen for pandemisk influensa -Øvelse bør haldast 1 gong kvart år -Beredskapsplanen for pandemisk influensa skal som minimum seie noko om: -Ansvarsliner / leiing -Diagnostikk og behandling -Førebyggjing / smittevern -Bemanning / drift av viktige samfunnstenester -Fornying av medisinar og vaksiner -Fase 2 NYTT INFLUENSALIKNANDE VIRUS PÅVIST HOS DYR (til dømes fugleinfluensa) -Ikkje påvist i Noreg: -Repetere fase 1 -Påvist virus i Noreg: -Raskt sende inn prøve frå sjuk pasient (hals, nase) -Serologisk overvaking av pasientar -Sekundærførebyggjande antiviralia til dei som er involverte (mattilsyn, bonde osv) -Teste alle som er i kontakt med mistenkt sjuke dyr -Nær dialog og kontakt med mattilsynet -Vaksine om det er mogleg -Tett oppfølging av sjuke og mistenkt sjuke -NB /Hugs : primærførebyggjande antiviralia til legen, legekontoret, legevakta og ambulansen Fase 3 NYTT VIRUS HAR VIST SMITTE FRÅ DYR TIL MENNESKE, men ikkje mellom menneska -Ikkje påvist i Noreg -Repetere fase 1 og 2 -Påvist slik smitte i Noreg: -Rask varsling av mistenkt tilfelle til fylkesmannen -Framføre / lage skriv og oversyn over symptom og funn hos den / dei sjuke -Gje alle epidemilogiske data rundt den sjuke -Stad -Kontaktar -Reisemønster siste 72 timar -Tidspunkt -Anna -Aktivisere og kalla saman kriseleiinga 18
-Gå gjennom kriseplanen -Teste rapporteringsliner og telefonnummer -Oppdage klynger ( om nokre av dei smitta har noko felles i dei epidemilogiske data ) -Fase 4 AVGRENSA SMITTE AV NYTT INFLUENSALIKNANDE VIRUS MELLOM MENNESKE -Ikkje Påvist i Noreg: -Repetere tiltaka under fase 1 til 3 -Gå gjennom alle planar og naudsynte kontaktpunkt -Påvist i Noreg -Gå gjennom alle tiltaka under fase 1 til 3 -Kommuneoverlegen må beskrive og vurdere epidemiologiske, virologiske og kliniske sider ved epidemien og identifisere mogelege smittekjelder. -Bestille og bruke antiviralia for å behandle tidlege tilfelle av sjukdom og vurdere profylakse til nærmiljø og nærkontaktar -Informere om smitteverntiltak / Vedlegg I -Fase 5 AUKANDE VERDSOMSPENNANDE SPREIING AV VIRUSET (PANDEMI), MEN DEN ER IKKJE SVÆRT SMITTSAM -Ikkje tilfellet i Noreg: -Gå gjennom alle tidlegare tiltak fase 1-4 -Revurdere / revidere kriseplanen for ei epidemitopp med svært mange sjuke -Innhente oversyn over bemanningssituasjonen frå driftssjefen -Trene / øve / lære opp alle som skal behandle influensasjuke -Informere lærarane, tilsette i barnehagen og PLOMS på kva måte ein oppdagar influensasjukdom ( Vedlegg VI ) -Påvist i Noreg: -Gå gjennom alle tidlegare tiltak fase 1-4 -Sørge for at kriseleiing og kommuneoverlegen har alle naudsynte fullmakter -Sikre at lager av førebyggjande antiviralia, materiell og antibiotika er på plass -Revurdere planlagde tiltak slik at sjukdomsbyrden vert fordelt på helsepersonellet. -Vurdere nye råd frå WHO -Full mobilisering av alt personell og kriseleiing -Sette i verk 4 veker med endra arbeidstid ved legekontoret og planlegge deling av sjukeheimen med eining for isolasjon -Auke bemanninga i helse- og omsorgstenesta -Sikre personell til pasientar som er i karantenebustad eller isolasjon -Organisere tilgang på ekstra materiell og medisinar -Iverksette prosedyrer for handtering av lik (Vedlegg VII) 19
-Fase 6 ALVORLEG PANDEMI -Ikkje påvist i Noreg -Repetere fase 1-5 -Aktivisere kriseleiing og informere skule, barnehage og helsepersonell -Oppdatere prosedyrer og retningsliner for smittevern, diagnostikk, behandling og overvaking i tråd med råd frå WHO. -Førebu oss på mottak av pasientar og omorganisere / dele sjukeheimen -Styrke kunnskapen og høvet til å informere sjuke og helsepersonell om smitteverntiltak -Revidere alle planar med omsyn til ein smittetopp -Prioritere virologisk undersøking av alle som har influensaliknande sjukdom -Noreg er involvert -Settje i verk katastrofe og beredskapsplanar -Skaffe oppdatert oversyn over på kva måte helsetenesta fungerer, tilgang på ekstra personell, tilgang på medisinar og materiell, støttegruppe aktivisert -Dele ut antiviralia -Vaksinasjon i tråd med prioritering gitt av H-dir -Fornye informasjon om smitteverntiltak -Vurdere psykososiale tiltak retta mot hardt råka familiar -ETTER EIN PANDEMI DER NOREG HAR VORE INVOLVERT (postpandemifase eller mellompandemifase) -Kommuneoverlegen lagar rapport om erfaringane -Ein må vurdere og rekne ut trongen for ressursar ved ei ny bølgje om nokre veker (svært vanleg situasjon) -Vurdere og revurdere effekten av behandling og tiltak under pandemien -Sikre avlasting av overarbeidd personell -Fylle opp lager av medisinar og materiell -Revidere planar -Justere prosedyrar -Halde fram med vaksinasjon (postpandemifase eller mellompandemifase) 20
X SAMARBEID OG HANDTERING AV FUGLEINFLUENSA -Det er etablert ein samarbeidsavtale mellom kommuneoverlegane og mattilsynet -Mattilsynet har gjeve fylgjande generelle råd: Informasjon til folk Faren for at menneske i Noreg skal bli smitta av fugleinfluensa er svært liten. Publikum bør likevel ta nokre forholdsreglar: Ikkje ta på fuglar som er daude eller verkar sjuke. (Vask hendene godt om du er kommen i skade for å ta på daude eller sjuke fuglar.) Dersom ein finn fleire daude fuglar innanfor et avgrensa område, skal ein melde frå til Mattilsynet sine distriktskontor på 06040 så raskt som mogleg. Barn skal oppfordrast til å unngå kontakt med daude og sjuke fuglar og fugleskitt. Ved mating av villfugl bør ein unngå direkte kontakt med fuglane. Etter handtering av fuglebrett, frøautomatar og liknande bør ein vaske hendene godt. Vask hendene ofte, og etter all kontakt med fugl. Ta kontakt med mattilsynet tlf 06040 og kommuneoverlege på tlf 56 16 40 31 -Når mogleg fugleinfluensa er komen til Noreg, skal dei som driv med utrydding, kle seg med -verneklede som vert nytta ein gong (kjeledress) -vasstett forkle -dobbel eingongshanske -andedråttsvern -vernebriller som er tettsitjande -skoovertrekk eller desinfiserbare sko -desinfeksjonsmiddel -plastsekkar -arbeidshanskar -ekstra sett arbeidstøy Det er laga eige skriv om på kva måte dette skal skje, og det kan ein få ved å kontakte kommuneoverlegen eller mattilsynet. Gå ikkje i gong på eiga hand 21
VEDLEGG I Generelle smittevernråd til befolkninga før eller under ein pandemi -Ein alvorleg pandemi er i ferd med å spreie seg utover landet. Dersom ein kan redusere spreiingstakten og hindre at folk vert sjuke så lenge som mogeleg, kan vi få på plass god vaksine, god behandling og nok mannskap. Dette vil redusere helseskadar, dødsfall og samfunnsskadar. Viruset smittar ved dråpesmitte gjennom hosting og nysing. Befolkninga på Fedje kan gjere mykje for å hindre smittespreiing, og vi vil nytta høve til å gje oppdaterte råd. -HOSTEHYGIENE: Bruk papirlommetørkle eller tørkerull ved hosting og nysing. Host ikkje mot andre. Host helst utomhus. Kast papiret i bosset. -HANDVASK: Vask hendene ofte, og alltid etter hosting, nysing eller kontakt med ansiktet -FEBERMÅL: Skaff deg febermål om du ikkje har dette. Det kan kjøpast på apotekutsalet. Influensa er kjenneteikna av feber og nyoppstått hoste. 30-50% av dei som er smitta, er sjuke og smitteførande, har så lite plagar at dei ikkje veit dette. Er du i tvil, så tru at det er influensa. -VAKSINER DEG: Når det kjem melding om at vi har tilgong på ny vaksine, så møt opp. Har vi vaksine til alle, så er målet at vi skal vaksinere nesten alle. Nokre tålar ikkje vaksine eller er for svake til å vaksinerast, og for desse er det godt vern at alle andre er vaksinert. Dersom vi har lite vaksine, vil dei som skal vaksinerast, få brev om dette, og prioritering er gjort etter retningsliner frå Helse-og omsorgsdepartementet. Ved massevaksinasjon, vil dette skje i Fedje Fleirbrukshall Ved vanleg vaksinasjon av avgrensa grupper, vil dette skje ved helsestasjonen. -MUNNBIND: Blir du sjuk med feber og nyoppstått hoste, så har du sannsynlegvis influensa. Bruk då munnbind i kontakt med andre. Kjøp NÅ inn på apotekutsalet ved Fedje Handel. -VASK OVERFLATER MED SÅPE: Overflater som den influensasjuke tar på, har tatt på eller hosta mot, skal vaskast med vanleg såpe og vann. Skaff deg nok vanleg vaskemiddel. - INKUBASJONSTID OG SMITTETID: Influensa har ein inkubasjonstid (tid frå ein vert smitta til ein vert sjuk) på 24 til 72 timar, og sjukdomen varer i 5-7 dagar. Den sjuke er vanlegvis smittsam i 3-5 dagar, men bruk vernande tiltak i 7 dagar. Barn er smittsame opp til 7 dagar. -LEGEKONTORET vil i fire veker framover frå. ha ope for influensasjuke alle kvardagar i tidsrommet 14 til 17. Prøv å halde denne tida. Det vil også bli utført sjukebesøk. Kommuneoverlegen ynskjer oversyn over alle som er sjuke, og ynskjer at alle tek kontakt med legen på tlf. 56 16 40 31. Dette kan hjelpe oss med å styre epidemien, og vi kan betre prioritere behandling med medisinar. -SKULE, BARNEHAGE, FERGE, BUSS, FORSAMLINGSLOKALE vert normalt ikkje stengte under ei influensapandemi. Dette kan etter kunnskap om epidemien, verte endra etter råd frå Verden Helseorganisasjon / Helse- og omsorgsdepartementet. Ved kommuneoverlege Ernst Horgen September 2012 22
VEDLEGG II Smittevernråd til losar. Smittevernråd til tilsette på båtar som kjem til landet via Fedje. -Ein alvorleg pandemi er i ferd med å spreie seg utover Noreg. Dersom ein kan redusere spreiingstakten og hindre at folk vert sjuke så lenge som mogeleg, kan vi få på plass god vaksine, god behandling og nok mannskap. Dette vil redusere helseskadar, dødsfall og samfunnsskadar. Viruset smittar ved dråpesmitte gjennom hosting og nysing.du kan gjere mykje for å hindre smittespreiing, og vi vil nytta høve til å gje oppdaterte råd. -HOSTEHYGIENE: Bruk papirlommetørkle eller tørkerull ved hosting og nysing. Host ikkje mot andre. Host helst utomhus / på dekk. Kast papiret i bosset. -HANDVASK: Vask hendene ofte, og alltid etter hosting, nysing eller kontakt med ansiktet -FEBERMÅL: Skaff deg febermål om du ikkje har dette. Det kan kjøpast i butikken eller hos kommuneoverlegen.influensa er kjenneteikna av feber og nyoppstått hoste. 30-50% av dei som er smitta, er sjuke og smitteførande, har så lite plagar at dei ikkje veit dette. Er du i tvil, så tru at det er influensa. -VAKSINER DEG: Når det kjem melding om at vi har tilgong på ny vaksine, så er losar mellom dei som vert prioriterte. Har vi vaksine til alle, så er målet at vi skal vaksinere nesten alle. Nokre tålar ikkje vaksine eller er for svake til å vaksinerast, og for desse er det godt vern at alle andre er vaksinert. Dersom vi har lite vaksine, vil dei som skal vaksinerast, få brev om dette, og prioritering er gjort etter retningsliner frå Helse-og omsorgsdepartementet. Vi har ikkje vaksine til alle som er på båtar som kjem til Fedje, men førespurnad kan vurderast av kommuneoverlegen. -MUNNBIND: Blir du sjuk med feber og nyoppstått hoste, så har du sannsynlegvis influensa. Bruk då munnbind i kontakt med andre. Kjøp NÅ inn på apotek til alle om bord. -VASK OVERFLATER MED SÅPE: Overflater som den influensasjuke tar på, har tatt på eller hosta mot, skal vaskast med vanleg såpe og vann. Skaff nok vanleg vaskemiddel om bord - INKUBASJONSTID OG SMITTETID: Influensa har ein inkubasjonstid (tid frå ein vert smitta til ein vert sjuk) på 24 til 72 timar, og sjukdomen varer i 5-7 dagar. Den sjuke er vanlegvis smittsam i 3-5 dagar, men bruk vernande tiltak i 7 dagar. Hald deg gjerne på lugaren i desse dagane. -LEGEKONTORET vil i fire veker framover frå. ha ope for influensasjuke alle kvardagar i tidsrommet 14 til 17. Prøv å halde denne tida. Det vil også bli gitt sjukebesøk. Kommuneoverlegen ynskjer oversyn over alle som er sjuke, og ynskjer at alle tek kontakt med legen på tlf. 56 16 40 31. Dette kan hjelpe oss med å styre epidemien, og vi kan betre prioritere behandling med medisinar. Ved kommuneoverlege Ernst Horgen September 2012 23
VEDLEGG III Råd til smitteutsette og dei som er mistenkte for å vere smitta - Informasjon frå helsestyresmaktene tyder på at vi for tida har ein verdsomfattande epidemi med eit influensaliknande virus. Dette viruset smittar ved dråpesmitte når ein hostar, nys, tek seg til andletet og overfører virushaldige dråpar til andre. Vi har forstått det slik at det er mistanke om at du har vore i kontakt med nokon som er sjuke, og det er ein viss fare for at du kan vere smitta ved at du veit at du har vore nær dei som er sjuke, og kanskje du har begynt å kjenne deg febersjuk, har målt litt temperatur eller er begynt å hoste. -Dersom ein kan redusere spreiingstakten og hindre at folk vert sjuke så lenge som mogeleg, kan vi få på plass god vaksine, god behandling og nok mannskap. Dette vil redusere helseskadar, dødsfall og samfunnsskadar. For å hindre at mange vert sjuke, vil vi i tidleg fase av epidemien, gje antiviralia til alle vi trur er sjuke eller er smitteutsette. Når trongen for medisin overstig systemet for individuell bestilling, sender apoteket pakkar med antiviralia direkte til kommuneoverlegen som fordeler medisinen etter landsdekkande kriterium med fylgjande hovudinnhald: -Alle influensasjuke (feber, nyoppstått hoste ) (Tamiflu) -Alle som fryktar å vere smitta etter nærkontakt i tidleg fase av pandemien med eit lite tal sjuke (Tamiflu) -Førebyggjande behandling av dei som deltek i arbeidet ved legevakt, legeteneste, heimepatrulje og isolat. Behandling vert gjeve fram til 14 dagar etter vaksine.(adamantan) Det er medisin du får hjå legen, og legeundersøking og behandling er gratis dersom helse-og omsorgsdepartementet har slått fast at det er ein farleg pandemi. Ta kontakt med legen på telefon 56 16 40 31, og du vil få råd og behandling. -I tillegg er det mykje du sjølv kan gjere for å hindre smittespreiing, og vi vil nytta høve til å gje oppdaterte råd: -HOSTEHYGIENE: Bruk papirlommetørkle eller tørkerull ved hosting og nysing. Host ikkje mot andre. Host helst utomhus. Kast papiret i bosset. -HANDVASK: Vask hendene ofte, og alltid etter hosting, nysing eller kontakt med ansiktet -FEBERMÅL: Skaff deg febermål om du ikkje har dette. Det kan kjøpast på apotekutsalet. Influensa er kjenneteikna av feber og nyoppstått hoste. 30-50% av dei som er smitta, er sjuke og er smitteførande, har så lite plagar at dei ikkje veit dette. Er du i tvil, så tru at det er influensa. -VAKSINER DEG: Når det kjem melding om at vi har tilgong på ny vaksine, så møt opp. Har vi vaksine til alle, så er målet at vi skal vaksinere nesten alle. Nokre tålar ikkje vaksine eller er for svake til å vaksinerast, og for desse er det godt vern at alle andre er vaksinert. Dersom vi har lite vaksine, vil dei som skal vaksinerast, få brev om dette, og prioritering er gjort etter retningsliner frå Helse-og omsorgsdepartementet. Ved massevaksinasjon, vil dette skje i Fedje Fleirbrukshall. 24
Vaksinasjon av selekterte grupper, skjer ved helsestasjonen -MUNNBIND: Smitte, skjer ved dråpar som vert overførte til andre ved hoste og nysing. Bruk munnbind i kontakt med andre. Kjøp NÅ på apotekutsalet ved Fedje Handel. -VASK OVERFLATER MED SÅPE: Overflater som den influensasjuke tar på, har tatt på eller hosta mot, skal vaskast med vanleg såpe og vann. Skaff deg nok vanleg vaskemiddel. - INKUBASJONSTID OG SMITTETID: Influensa har ein inkubasjonstid (tid frå ein vert smitta til ein vert sjuk) på 24 til 72 timar, og sjukdomen varer i 5-7 dagar. Den sjuke er vanlegvis smittsam i 3-5 dagar, men bruk vernande tiltak i 7 dagar. Barn er smittsame opp til 7 dagar. Hald deg heime i denne tida. -LEGEKONTORET vil i fire veker framover frå. ha ope for influensasjuke alle kvardagar i tidsrommet 14 til 17. Prøv å halde denne tida. Det vil også bli gitt sjukebesøk. Kommuneoverlegen ynskjer oversyn over alle som er sjuke, og ynskjer at alle tek kontakt med legen på tlf. 56 16 40 31. Dette kan hjelpe oss med å styre epidemien, og vi kan betre prioritere behandling med medisinar. -SKULE, BARNEHAGE, FERGE, BUSS, FORSAMLINGSLOKALE vert normalt ikkje stengt under ei influensapandemi. Dette kan etter kunnskap om epidemien, verte endra etter råd frå Verden Helseorganisasjon / Helse- og omsorgsdepartementet. Kommuneoverlegen vil ved oppslag informere om slike tiltak vert aktuelle Ved kommuneoverlege Ernst Horgen September 2012 25
VEDLEGG IV Råd til dei som er sjuke av influensa i ein pandemi - Informasjon frå helsestyresmaktene tyder på at vi for tida har ein verdsomfattande epidemi med eit influensaliknande virus. Dette viruset smittar ved dråpesmitte når ein hostar, nys, tek seg til andletet og overfører virushaldige dråpar til andre. Vi har forstått det slik at det er mistanke om at du har vore i kontakt med nokon som er sjuke, og du har begynt å kjenne deg febersjuk, har målt litt temperatur eller er begynt å hoste. Andre teikn tyder også på at du har ein influensaliknande sjukdom. -Dersom ein kan redusere spreiingstakten og hindre at folk vert sjuke så lenge som mogeleg, kan vi få på plass god vaksine, god behandling og nok mannskap. Dette vil redusere helseskadar, dødsfall og samfunnsskadar. For å hindre at mange vert sjuke, vil vi i tidleg fase av epidemien, gje antiviralia til alle vi trur er sjuke. Når trongen for medisin overstig systemet for individuell bestilling, sender apoteket pakkar med antiviralia direkte til kommuneoverlegen som fordeler medisinen etter landsdekkande kriterium med fylgjande hovudinnhald: -Alle influensasjuke (feber, nyoppstått hoste ) (Tamiflu) -Alle som fryktar å vere smitta etter nærkontakt i tidleg fase av pandemien med få sjuke (Tamiflu) -Førebyggjande behandling av dei som deltek i arbeidet ved legevakt, legeteneste, heimepatrulje og isolat. Behandling vert gjeve fram til 14 dagar etter vaksine.(adamantan) Når vi vel å gje denne medisinen til deg som er influensasjuk, så er det ikkje berre for å hindre smitte til andre, men du vert fortare frisk og faren for alvorleg ettersjukdom vert redusert. Det er medisin du får hjå legen, og legeundersøking og behandling er gratis dersom helse-og omsorgsdepartementet har slått fast at det er ein farleg pandemi. Ta kontakt med kommuneoverlegen på telefon 56 16 40 31, og du vil få råd og behandling om du ikkje allereie har vore i kontakt med legen. -I tillegg er det mykje du sjølv kan gjere for å hindre smittespreiing, og vi vil nytta høve til å gje oppdaterte råd: -HOSTEHYGIENE: Bruk papirlommetørkle eller tørkerull ved hosting og nysing. Host ikkje mot andre. Host helst utomhus. Kast papiret i bosset. -HANDVASK: Vask hendene ofte, og alltid etter hosting, nysing eller kontakt med ansiktet -FEBERMÅL: Skaff deg febermål om du ikkje har dette. Det kan kjøpast på apotekutsalet. Influensa er kjenneteikna av feber og nyoppstått hoste. 30-50% av dei som er smitta, er sjuke og er smitteførande, har så lite plagar at dei ikkje veit dette. Er du i tvil, så tru at det er influensa. For den som er blitt febersjuk med influensa, er febermåling ein god måte å oppdage om ein har fått ettersjukdom slik som lungebetennelse. Då stig ofte feber på ny etter at den har vore borte nokre dagar. 26
-VAKSINER : Når ein har fått influensa, har det ingen meining å gje vaksine. Det er likevel viktig at du som er sjuk, oppmodar andre til å ta vaksine snarast mogleg. Når det kjem melding om at vi har tilgong på ny vaksine, så møt opp. Har vi vaksine til alle, så er målet at vi skal vaksinere nesten alle. Nokre tålar ikkje vaksine eller er for svake til å vaksinerast, og for desse er det godt vern at alle andre er vaksinert. Dersom vi har lite vaksine, vil dei som skal vaksinerast, få brev om dette, og prioritering er gjort etter retningsliner frå Helse-og omsorgsdepartementet. Ved massevaksinasjon, vil dette skje i Fedje Fleirbrukshall. Ved vanleg vaksinasjon av avgrensa grupper, vil dette skje ved helsestasjonen. -MUNNBIND: Bruk munnbind i kontakt med andre. Kjøp NÅ inn på apotekutsalet ved Fedje Handel. -VASK OVERFLATER MED SÅPE: Overflater som den influensasjuke tar på, har tatt på eller hosta mot, skal vaskast med vanleg såpe og vann. Skaff deg nok vanleg vaskemiddel. - INKUBASJONSTID OG SMITTETID: Influensa har ein inkubasjonstid (tid frå ein vert smitta til ein vert sjuk) på 24 til 72 timar, og sjukdomen varer i 5-7 dagar. Den sjuke er vanlegvis smittsam i 3-5 dagar, men bruk vernande tiltak i 7 dagar. Barn er smittsame opp til 7 dagar. Hald deg heime i denne tida. -LEGEKONTORET vil i fire veker framover frå. ha ope for influensasjuke alle kvardagar i tidsrommet 14 til 17. Prøv å halde denne tida. Det vil også bli gitt sjukebesøk. Kommuneoverlegen ynskjer oversyn over alle som er sjuke, og ynskjer at alle tek kontakt med legen på tlf. 56 16 40 31. Dette kan hjelpe oss med å styre epidemien, og vi kan betre prioritere behandling med medisinar. -SKULE, BARNEHAGE, FERGE, BUSS, FORSAMLINGSLOKALE vert normalt ikkje stengte under ei influensapandemi. Dette kan etter kunnskap om epidemien, verte endra etter råd frå Verden Helseorganisasjon / Helse- og omsorgsdepartementet. Kommuneoverlegen vil ved oppslag informere om slike tiltak vert aktuelle -NOKRE AV DEI SOM VERT INFLUENSASJUKE, ER MEIR UTSETTE FOR Å BLI ALVORLEG SJUKE ENN ANDRE. DETTE OMFATTAR: -Nokre av dei som normalt får tiltak frå sosialetaten, er skadde av alkohol, narkotika eller kronisk sjukdom. Desse er svært utsette ved ein pandemi, og det er viktig at sosialetaten er merksam på dette og har god kontakt med legen. -Ved sukkersjuke og høg feber, kan det vere naudsynt å auke insulindosen. -Ved KOLS, hjartesjukdom og hjartesvikt er det aktuelt med auka tilsyn, endra medisin og tilføring av oksygen. -Barn under 1 år -Vaksne over 65 år Til desse gruppene er det viktig at dei får adekvat behandling med Tamiflu om dei er i ein bustad eller sjukeheim med influensasjuke. Nokre av dei sjuke må også ha behandling med antibiotika. 27
-TAK VARE PÅ DEG SJØLV, OG ER DU I TVIL, TA KONTAKT MED LEGEN: -Penicilling G ved minste mistanke om lungebetennelse etter kortvarig betring av influensa. Det kan også verte aktuelt med andre antibiotika -Febernedsettande er ofte naudsynt ved temperatur over 39. -Du skal drikke godt og gjerne ta til deg noko salt ved mykje sveitting. Ved kommuneoverlege Ernst Horgen September 2012 28
VEDLEGG V Liste over reservepersonell (ved driftssjefen) -Studentar innan helsefag (Utdannings i parentes) - -Pensjonistar med helsefagutdanning (Utdanning i parentes) - -Deltidstilsette (utdanning i parentes) - Linda Samnøy (hjelpepleiar) - Gerd Marie Bøe Villanger ( hjelpepleiar) - Rose Rognsvåg ( hjelpepleiar) - Liv Marit Vestvik Berg ( omsorgsarbeidar) - Eva Moldøen ( omsorgsarbeidar) - Odrun Borge ( helsefagarbeider) - Anne Magnhild Storemark ( helsefagarbeider) - Rose Marit Øien ( helsefagarbeider) - Salina Kruger ( helsefagarbeider) - Linda Vatne ( helsefagarbeider) -Vikarar og tidlegare tilsette i PLOMS (utdanning i parentes) - 29
VEDLEGG VI RÅD TIL TILSETTE I SKULEN, SKULEFRITIDSORDNINGA, SJUKEHEIMEN OG HEIMETENESTENE Teikn på influensasjukdom hos barn og eldre. Kva skal personell i skule, barnehage og pleie- og omsorg sjå etter? På kva måte kan ein hjelpe til med å stogge epidemien? -INFORMASJONSARBEIDET: Ein alvorleg pandemi er i ferd med å spreie seg utover landet. Dersom ein kan redusere spreiingstakten og hindre at folk vert sjuke så lenge som mogeleg, kan vi få på plass god vaksine, god behandling og nok mannskap. Dette vil redusere helseskadar, dødsfall og samfunnsskadar. Viruset smittar ved dråpesmitte gjennom hosting og nysing. Befolkninga på Fedje kan gjere mykje for å hindre smittespreiing, og lærarane og pleiepersonell er sentrale yrkesgrupper med stor kontakt med barn, familiar og eldre. Vi treng Dykkar hjelp i informasjonsarbeidet, og vi vil nytta høve til å gå gjennom oppdaterte råd : -HOSTEHYGIENE: Ein skal nytte papirlommetørkle eller tørkerull ved hosting og nysing. Host ikkje mot andre. Host helst utomhus. Kast papiret i bosset. -HANDVASK: Ein skal vask hendene ofte, og alltid etter hosting, nysing eller kontakt med ansiktet -FEBERMÅL: Ein bør skaffe deg febermål om du ikkje har dette. Det kan kjøpast på apotekutsalet. Influensa er kjenneteikna av feber og nyoppstått hoste. 30-50% av dei som er smitta, sjuke og smitteførande, har så lite plagar at dei ikkje veit dette. Er ein i tvil, så skal ein tru at det er influensa. -Å VAKSINERE SEG: Når det kjem melding om at vi har tilgong på ny vaksine, så er det viktig at flest mogeleg møter opp. Har vi vaksine til alle, så er målet at vi skal vaksinere nesten alle. Nokre tålar ikkje vaksine eller er for svake til å vaksinerast, og for desse er det godt vern at alle andre er vaksinert. Dersom vi har lite vaksine, vil dei som skal vaksinerast, få brev om dette, og prioritering er gjort etter retningsliner frå Helse-og omsorgsdepartementet. Ved massevaksinasjon, vil dette skje i Fedje Fleirbrukshall. Ved vanleg vaksinasjon av avgrensa grupper, vil dette skje ved helsestasjonen. -MUNNBIND: Blir ein sjuk med feber og nyoppstått hoste, så har du sannsynlegvis influensa. Bruk då munnbind i kontakt med andre. Ein bør allereie kjøpe inn på apotekutsalet ved Fedje Handel. -VASK OVERFLATER MED SÅPE: Overflater som den influensasjuke tar på, har tatt på eller hosta mot, skal vaskast med vanleg såpe og vann. Skaff deg nok vanleg vaskemiddel. - INKUBASJONSTID OG SMITTETID: Influensa har ein inkubasjonstid (tid frå ein vert smitta til ein vert sjuk) på 24 til 72 timar, og sjukdomen varer i 5-7 dagar. Den sjuke er vanlegvis smittsam i 3-5 dagar, men bruk vernande tiltak i 7 dagar. Barn er smittsame opp til 7 dagar. -LEGEKONTORET vil i fire veker framover frå. ha ope for influensasjuke alle kvardagar i tidsrommet 14 til 17. Prøv å halde denne tida. Det 30