Side 1 av 6 Saksframlegg Saksbehandlar: Daniel Gåsemyr Fluge, Fylkesrådmannen Sak nr.: 15/2355-1 Årsrapport 2014 - konsesjonskraft og finansportefølje Fylkesrådmannen rår fylkesutvalet til å gje slik tilråding: Fylkesutvalet rår fylkestinget til å gjere slikt vedtak: Fylkestinget tek årsrapporteringane for 2014 på konsesjonskraft- og finansporteføljen til orientering. Vedlegg: 1. SF revisjon IKS Uavhengig attestasjonsrapport om intern kontroll av finansiell risiko SAKSFRAMSTILLING 1. Bakgrunn I tråd med gjeldande rutinar vert det no lagt fram årsrapportar for konsesjonskraft og finansforvaltninga for rekneskapsåret 2014. 2. Konsesjonskraftforvaltninga 2.1 Bakgrunn I tråd med gjeldande rutinar vert det no lagt fram årsrapport for konsesjonskraft for rekneskapsåret 2014. 2.2 Konsesjonskraftforvaltninga Gjeldande strategidokument for konsesjonskraftomsetjinga seier at det skal rapporterast til fylkesutvalet/fylkestinget for kvar tertial. For tredje tertial rapporterer vi på resultat for heile året, samt at vi ser på utsiktene framover. I 1000 kr 2012 2013 2014 Revidert budsjett -64000-68600 -56500 Innkjøpskostnader 49913 47825 49216 Forvaltning/omkostningar 1027 1092 1102 Sikringssal -52566-63554 -61024 Spotsal -59904-58825 -44267 Kurstap 850 0 0 Resultat -60680-73488 -54973 Avvik Budsjett-Rekneskap 3320-4888 1527 2012 2013 2014
Side 2 av 6 Volum omsett kraft (GWH) 392,0 402,4 373,7 Herav selt gjennom avtale SFE 61,1 39,9 30,4 Kostnader kjøp kraft inkl. innmating (øre/kwh) 12,7 11,9 13,2 Sikringsprosent av eiga omsetning 50,4 59,2 75,2 Oppnådd pris samla volum (øre/kwh) 28,7 30,4 28,2 Oppnådd pris sikringsvolum ekskl. SFE (øre/kwh) 34,0 29,7 28,8 Volum Totalt volum konsesjonskraft i 2014 var om lag 373 Gwh. Frå 2013 til 2014 var det ein relativt stor reduksjon i volum konsesjonskraft som fylkeskommunen tok ut. Nedgangen har sine hovudårsaker i at Luster kommune fekk endra/redusert tildelt konsesjonskraft frå Hydro samt at kommunane Vik og Luster auka sitt uttak, jf. utviklinga i alminneleg forbruk i desse kommunane. Sikringsstrategi Etter sikringsstrategien skal 70 % av volumet vera sikra i 2014. Vi tilpassar sikringa best etter månadsblokkmodellen slik at kvar månad skal ha sikra om lag 70% av volumet. Denne tilpassinga vert ikkje nøyaktig då vi berre kan gjennomføra sikringshandlar i hele MW. Det særskilte for 2014 var og at volumet gjekk relativt mykje ned frå året før. Dette medførte at sikra volum for 2014 blei noko høgre enn det strategien skulle tilseie. Den totale sikringa for 2014 vart 75,2 % av volumet. Valutasikring Parallelt med prissikring av kraftsalet sikrar vi også valutakursen på EURO mot. Det betyr at vi i 2014 har valutasikra om lag 70% av omsetninga. Dei resterande 30% som vert selt i spotmarknaden er såleis utsett for valutasvingingar. I tillegg har vi valutarisiko på dei EURO som vi har ståande på våre tre EURO- kontoar gjennom året. Valutakursen på mot EURO endra seg mykje i løpet av 2014. Vi har difor fått ein urealisert valutavinst på 2,62 mill. kr som er balanseført. Resultat I tertialrapport 2/14 rekna vi med å få eit resultat for 2014 på 56,5 mill. kr. Det endelege resultatet blei 54,97 mill. kr eit negativ avvik på 1,5 mill. kr. Avviket skuldast ein større differanse mellom systempris og i områdepris i 2014 enn lagt til grunn. I tråd med sikringsstrategien har vi ikkje sikra denne risikoen. 2.3 Utsiktene framover Volumet for 2015 er auka med om lag 20 Gwh. Gjeldande økonomiplan er basert på eit volum lik 2014 og det prisnivået ein såg føre seg pr. oktober 2014. Fylkesrådmannen kjem attende med ei ny vurdering av konsesjonskraftinntektene i tertialrapport 1/2015. 3. Finansforvaltninga Gjeldande finansreglement seier at fylkesrådmannen 3 gonger i året legg fram rapport for finansforvaltninga. Rapporteringa skal skje i samband med tertialrapportering pr. 30. april, 31.august og ved utgangen av kvart år. Fylkesrådmannen legg no fram årsrapport på finansporteføljen for 2014. Reglementet omhandlar tre ulike forvaltningstypar: Forvaltning av ledig likviditet og andre midlar berekna for driftsføremål Forvaltning av gjeldsporteføljen og øvrige finansieringsavtalar Plassering og forvaltning av langsiktige finansielle aktiva. Når det gjeld langsiktige finansielle aktiva har ikkje finansreglementet plasseringsrammer for dette. Fylkesrådmannen har såleis ingenting å rapportere på denne forvaltningstypen. Finansreglementet sitt punkt 6.4 og 7.7 gjev føringar for kva rapporteringa, som eit minimum, skal innehalde. Dei ulike elementa vert presentert i eit tabellverk. Fylkesrådmannen gjev i tillegg ei kort tekstleg omtale av føremålet med dei ulike elementa i tabellane. 3.1 Forvaltning av ledig likviditet og andre midlar berekna for driftsføremål
Side 3 av 6 Følgjande tabell viser fylkesrådmannen si rapportering på forvaltninga av ledig likviditet og andre midlar berekna for driftsføremål: 31.12.2013 30.04.2014 31.08.2014 31.12.2014 Mill. Innskot hovudbank 292,2 29,9 233,6 24,0 252,9 30,5 406,2 45,2 Innskot i andre banker 684,1 70,1 636,4 65,0 476,2 57,4 389,9 43,4 Delar i pengemarknadsfond 100,0 11,0 100,0 12,1 101,8 11,4 Samla kortsiktig likviditet 976,3 100% 970,0 100 % 829,1 100% 897,9 100% Største enkeltbinding på plassering Ingen Ingen Ingen Ingen Avkastning i perioden 9,4 mill. 8,4 mill. 8,0 mill. 6,3 mill. Akkumulert i rekneskapsåret 28,2 mill. 8,4 mill. 16,4 mill. 22,7 mill. Avkastning benchmark (gj.sn. 3 mnd nominell Nibor/ST1X) i perioden Stadfesting på enkelteksponering 2 % av forvaltningskapital Stadfesting på at alle plasseringar er gjort med 20 % BIS-vekt Stadfesting på fondseksponering 5 % av forvaltningskapital 5,1 mill. 5,6 mill. 5,1 mill. 4,5 mill. OK OK OK Ok Ikkje aktuelt OK OK OK Ikkje aktuelt OK OK OK % I tillegg har fylkeskommunen om lag 32 mill. kr inneståande på ein bunden skattetrekkskonto. Første del av tabellen viser samla kortsiktig likviditet fordelt etter plasseringsalternativ. Vi har funne det føremålstenleg å splitte bankinnskot i 2; hovudbank (banken vi har eigen bankavtale med) og andre bankinnskot. Oppsettet viser at per 31.12.2014 er den kortsiktige likviditeten plassert i bankinnskot og pengemarknadsfond. Plasseringa i bankinnskot og pengemarknadsfond er fordelt slik: 45,2 % i hovudbank, 43,4 % i andre bankar og 11,4 % i pengemarknadsfond. Innskota i andre bankar er i hovudssak i Danske Bank der konsesjonskraftinntektene vert innbetalt og i Sparebanken Vest. Finansreglementet har ei avgrensing på at kvar enkeltbinding ikkje skal utgjere meir enn 100 mill. kr. Inneståande i pengemarknadsfond vert ikkje vurdert som ei binding då pengane kan vere tilgjengelig på kort tid. Per 31. desember 2014 har ikkje fylkeskommunen bindingar på likviditeten. I andre del av tabellen viser vi dei parameter finansreglementet pkt. 6.4 krev rapportering på. Tabellen gjev her ei samanlikning av eigne rentevilkår mot marknadsrenter, samt stadfesting på at fylkeskommunen sine plasseringar er innafor finansreglementet si ramme. Fylkesrådmannen har i si samanlikning med marknadsrenter for bankinnskot brukt gjennomsnittleg 3 mnd. Nibor som referanserente, samt nytta eit gjennomsnitt av samla kortsiktig likviditet i perioden som grunnlag for berekningane. For plasseringane i pengemarknadsfond er det nytta 3 mnd. statsobligasjonsindeks (ST1X) som referanserente. Oppsettet viser at fylkeskommunen har fått 22,7 mill. kr i renteinntekter i 2014, og 6,3 mill. kr i løpet av siste tertial. Berekna renteinntekter med grunnlag i referanserenta er 4,5 mill. kr for siste tertial. Renteinntektene i 2014 er om lag på nivå med revidert budsjett. Plasseringane i pengemarknadsfond har gjeve noko høgare avkastning enn bankinnskot i 2014. Rentenivået har i løpet av 2014 vore på veg ned. Bankane har sett ned sine marginar på innskot som følgje av at innskot har vorte mindre interessant som finansieringskjelde. Sett i lys av dette har fylkeskommunen fått relativt god avkastning. Fylkesrådmannen er nøgd med ei meiravkastning på 1,8 mill. kr i siste tertial, samanlikna med referanserenta. Fylkesrådmannen har i løpet av 2014 ikkje inngått nye rentebindingsavtalar. Det er gjort to plasseringar av overskotslikviditet i pengemarknadsfond i løpet av året. Utover dette føretek
Side 4 av 6 fylkesrådmannen fortløpande vurderingar av fylkeskommunen sin likviditet og eventuelle nye plasseringar/bindingar. Oppsettet viser vidare at våre plasseringar/innskot er under 2 %/5 % av dei aktuelle bankane/ fonda sin forvaltningskapital. Plasseringane i Pluss likviditet II og Danske Invest Norsk likviditet institusjon er i kategorien pengemarknadsfond med lav risiko og har ein BIS-vekt på under 20 %. Fylkeskommunen har ikkje hatt andre endringar, utover renterisiko, i si risikoeksponering i rapporteringsperioden. Det er i 2014 inngått ny hovudbankavtale med Sparebank 1 SMN med verknad frå 3. november 2014. Avtalen gjeld for 3 år med opsjon på å forlenge avtalen med ytterlegare 1 år. Noregs Bank sette ned styringsrenta til 1,25 % på rentemøte 12.12.2014. Grunnlaget for at renta vart sett ned er den svake økonomiske utviklinga i Europa, og fallet i oljeprisen. Den store nedgangen i oljeprisen i perioden skaper forventningar om at den økonomiske veksten i Noreg vil avta i åra framover. Marknaden forventar vidare at renta vil halde seg på låge nivå framover, og det er sannsynleg med ytterlegare kutt i styringsrenta i 2015. 3.2 Forvaltning av gjeldsporteføljen og øvrige finansieringsavtalar Følgjande tabell viser fylkesrådmannen si rapportering på gjeldsporteføljen og øvrige finansieringsavtalar: 31.12.2013 30.04.2014 31.08.2014 31.12.2014 Mill. % Lån med pt rente 199,2 9,2 192,4 8,9 165,5 7,9 161,6 7,5 Lån med NIBOR basert rente 829,5 38,2 827,8 38,4 810,6 38,7 894,3 41,7 Lån med fast rente Lån sikra med rentebytteavtalar 1137,1 52,4 1133,6 52,5 1113,6 53,2 1086,7 50,6 Finansiell leasing 5,2 0,2 5,2 0,2 5,2 0,2 3,8 0,2 Samla langsiktig gjeld 2171,0 100% 2159,0 100% 2094,9 100% 2146,4 100% Rentekostnad i perioden 18,9 mill. 20,0 mill. 19,2 mill. 18,3 mill. (snittrente) Rentekostnad benchmark i 11,5 mill. 12,2 mill. 12,5 mill. 11,5 mill. perioden (gj.sn 3 mnd nominell Nibor) Betalte renter i året 58,2 mill. 9,9 mill. 32,4 mill. 58,7 mill. Tal lån 19 18 17 17 Største enkeltlån 483,6 mill. 483,6 mill. 483,6 mill. 483,6 mill. Første del av tabellen viser samla gjeldsportefølje fordelt på ulike rentevilkår/-avtalar. Oppsettet viser at per 31.12.2014 hadde fylkeskommunen ein gjeldsportefølje på i overkant av 2,1 mrd. kr. Oppsettet viser vidare at 49,2 % er på flytande vilkår og 50,8 % er på faste vilkår/avtalar om rentebytte. Finansreglementet gjev minimumsrammer for plassering på flytande og faste vilkår med 1/3 på kvar av porteføljane. Siste 1/3 skal vurderast ut frå marknadssituasjon. Oppsettet viser at dagens portefølje er innafor minimumsrammene i reglementet. Fordelinga mellom lån på flytande og faste vilkår har berre vorte marginalt endra både i denne rapporteringsperioden og for året 2014 samla. Fylkesrådmannen vurderer fortløpande behovet for nye rentesikringar opp i mot det låge nivået på flytande renter. Andre del av tabellen viser:
Side 5 av 6 ei samanlikning av eigne rentevilkår (snittrente) mot marknadsvilkår i rapporteringsperioden kor mykje fylkeskommunen har betalt i renter i perioden og i løpet av året. kor mange lån, samt størrelsen på det største lånet i porteføljen. Eit gjennomsnitt av låneporteføljen i perioden er nytta som grunnlag for berekningane. Fylkesrådmannen har i si samanlikning med marknadsrenter brukt gjennomsnittleg 3 mnd Nibor som referanserente. Oppsettet viser at rentebelastninga i rapporteringsperioden utgjer 18,3 mill. kr. Samanlikna med referanserenta har vi ein meirkostnad på 6,8 mill. kr i perioden. Oppsettet viser vidare at fylkeskommunen har betalt 58,7 mill. kr i renter hittil i år. Rekneskapen for 2014 viser at kapitalutgiftene vart om lag som budsjettert. Fylkeskommunen har i 2014 motteke rentekompensasjon for skulebygg og fylkesveg på høvesvis 3,7 mill. kr og 15,7 mill. kr. Dette er om lag 1 mill. kr meir enn budsjettert. Meirkostnaden i høve referanserenta (flytande vilkår) er forsikringspremien fylkeskommunen betalar for å redusere risikoen i høve renteendringar på kort og mellomlang sikt. I tillegg har bankane ein margin på sine utlån utover referanserenta. Marginane har auka det siste året og skuldast i hovudsak bankane sitt krav om oppbygging av eigenkapital. Snittrenta for heile porteføljen er berekna til 2,60 %. Dette er 0,97 %-poeng høgare enn referanserenta som er berekna til 1,63 %. Dette skuldast at nokre av dei eldste rentebindingane er dyre sett i høve til det historisk låge rentenivået vi no har. Ved kontraktsinngåinga vart desse rentebindingane vurdert som fordelaktige for fylkeskommunen. Den auka marginen spesielt på serielån i Kommunalbanken gjev også eit høgare rentenivå samanlikna med 3 mnd Nibor. Meirkostnaden i høve referanserenta er det teke høgde for i budsjettet. Fylkesrådmannen meiner at likviditetsforvaltninga og låneforvaltninga sett under eitt gjev eit tilfredsstillande resultat. Fylkesrådmannen er forplikta til å ta opp vedteke lån i løpet av året. Tidspunkt for låneopptak vert til ei kvar tid vurdert mot tilgjengeleg ledig likviditet samt at det vert gjort vurderingar knytt til differansen mellom låne- og innskotsrenta. Fylkeskommunen har 17 enkeltlån der det største lånet er på 483,6 mill. kr. I tillegg kjem leigeavtalen mellom Nes Eigedom ANS og fylkeskommunen om undervisningsbygg på Hafslo som rekneskapsmessig vert definert som ein finansiell leasingavtale. I samband med forskotering har også fylkeskommunen gjeld til kommunar på samla 129,3 mill. kr. Denne langsiktige gjelda er ikkje ein del av den ordinære gjeldsforvaltninga til fylkeskommunen og er såleis ikkje ein del av fylkesrådmannen sin rapportering. Det er i rapporteringsperioden teke opp eitt lån på 127,5 mill. kr. Dette er eit obligasjonslån, og låneopptaket er gjort i samsvar med revidert budsjett for låneopptak i 2014. Eit lån er innfridd og tre sertifikatlån er rullert. Det er inngått ein ny rentebytteavtale med starttidspunkt i november 2015. Rentebytteavtalen er knytt opp mot eit lån der eksisterande rentebytteavtale går ut på same tid. Det er ikkje inngått avtalar ved bruk av andre finansielle instrument som til dømes framtidige renteavtalar (FRA), renteopsjonar eller finansiell leasing i rapporteringsperioden. Fylkeskommunen har per 31.12.2014 berre rentebytteavtalar (renteswap) som rentesikring. Ein kort definisjon av ein rentebytteavtale er at dette er ein avtale mellom bank og kunde om bytte av framtidige renteutbetalingar. Som hovudregel vil den eine parten betale fast rente i heile perioden, medan den andre parten betalar flytande Nibor rente. I gjeldande rentebytteavtalar er det fylkeskommunen som betalar fast rente medan banken betalar flytande Nibor rente. For 2014 sett under eitt er det teke opp eitt nytt lån, mens tre lån er innfridd. Det er inngått fire nye rentebytteavtalar, tre av desse startar fram i tid. Sikringsgraden har i løpet av året gått ned frå 53 % til eit nivå på om lag 51 %. Om lag 100 mill. kr som er rentesikra fram til november 2015, vert rekna som flytande vilkår etter finansreglementet.
Side 6 av 6 Gjennomsnittleg løpetid for låneporteføljen er 10,3 år. Vekta attståande rentebindingstid på låneporteføljen er berekna til 2,8 år. Dette er innafor finansreglementet sitt intervall på 1-5 år. Fylkeskommunen sin låneportefølje har i rapporteringsperioden vore om lag 2,1 mrd. kr. Det er såleis eit stort beløp som er eksponert for mellom anna renterisiko. Fylkesrådmannen har hatt som målsetting å ha ein høg del av låneporteføljen på fastrentevilkår når det er forventing om stigande rentenivå. Dei svake økonomiske utsiktene i Europa og norsk økonomi framover gjer at marknaden trur på låge renter dei komande åra. På lengre sikt må ein likevel kunne forvente at rentene skal opp på eit historisk sett normalt nivå. Det er i 2014 difor inngått rentesikringar som trer i kraft i åra framover, og er såleis rentesikringar for åra framover. Elles vert rentebindingar både på kort og lengre sikt vurdert fortløpande. I rapporteringsperioden har det vore lite endring i risikoeksponeringa på lånegjelda på kort sikt. Fylkesrådmannen vurderer risikoen for ein renteoppgang på finansporteføljen samla sett som handterbar. Omlag halvparten av porteføljen er finansiert i sertifikat- og obligasjonsmarknaden. Dette medfører at fylkeskommunen er utsett for ein viss refinansieringsrisiko som også vert vurdert som handterbar. Fylkesrådmannen skal i løpet av 2015 ta opp lån i høve budsjettert låneopptak. Styringsrenta per 31.12.14 er på 1,25 %. Det er forventningar i marknaden om fallande renter også i 2015. Fylkesrådmannen trur fylkeskommunen vil få konkurransedyktige vilkår på føreståande finansieringsbehov, og at dette kan gjerast innafor gjeldande budsjettrammer. 3.3 Risikovurdering I finansreglementet punkt 10.2 står det at det skal gjerast ei risikovurdering i høve renterisikoen ved ei generell endring i renta på 1 % -poeng. Berekninga viser at med gjeldande portefølje per 31.12.2014 vil fylkeskommunen få eit tap på 1,6 mill. kr ved ein renteoppgang på 1 %. Den flytande delen av gjeldsporteføljen, er litt større enn den rentebærande likviditeten. I følgje berekninga vil ei endring i renta få forholdsvis liten innverknad på økonomien i fylkeskommunen på kort sikt. Når ein tek omsyn til storleiken på finansporteføljen vil fylkesrådmannen konkludere med at risikoeksponeringa per 31.12.2014 er innafor eit akseptabelt nivå. 3.4 Intern kontroll Punkt 6 i vedtekne rutinar for finansforvaltninga omhandlar internkontroll. Fylkeskommunen sin eksterne revisor skal årleg foreta ein ekstern kontroll av fylkeskommunen sine rutinar for finansforvaltninga. SF revisjon IKS har utført denne kontrollen for 2014. Dei konkluderer med at fylkeskommunen har dokumentert forsvarlege rutinar for å vurdere og handtere finansiell risiko i samsvar med lov, forskrift og gjeldande reglement. SF revisjon IKS sin uavhengige attestasjonsrapport er vedlagt saka, jf. vedlegg 1.