Påsleppskrav frå kommunen for næringsmiddelverksemd. Eksempel stort slakteri i Førde Magnar Bolstad Sivilingeniør Asplan Viak AS Leikanger Førde Leikanger
Bakgrunn: Problematikken med påsleppskrav og gebyr var kjent Heilt frå dei førebuande arbeida vart starta Det ein ikkje var klar over, var kor stort og akutt problemet var Asplan Viak Har vore med i prosessen med reinseanlegget heile vegen Planlegging, prosjektering og assistanse byggeleiing Utførte også tilstandsanalyse av slakteriet sitt avløpsanlegg Slakteriet i Førde Er det einaste slakteriet i Nortura mellom Malvik og Vindafjord Dvs. ca Trondheim og nordre Rogaland Ålesund vart nedlagt i februar 2011 og slaktinga flytta til Førde Obs! Endelege påsleppsvedtak er enno ikkje gjort i kommunen Slakteriet er orientert både skriftleg og i møte, og veit kva som kjem Dei har også fått grunnlagsrapporten med grunnlaget for tiltaka
Historikk: 1986 Kommunen byggjer sitt første reinseanlegg for avløp, eit ristanlegg Nytt slakterianlegg blir bygt med enkelt reinseanlegg Fylkesmannen gir slakteriet utsleppsløyve til det kommunale nettet 2003-2006 Forarbeid for nytt kommunalt reinseanlegg Avløpsmålingar, møte med slakteriet, prinsipielle vurderingar Slakteriet ønskjer ikkje å drifta eit eige høggradig reinseanlegg Reinsinga blir lagt i det nye kommunale anlegget Økonomi vart drøfta, men ingen ting vedteke 2007 Utsleppsløyve: sekundærreinsing + fosforfjerning 2010 Nytt reinseanlegg starta opp i juni. Biodelen i september/oktober. Slakteriet har framleis sitt anlegg frå 1986
Bakgrunnsopplysningar: Slakteriet Har løyve til påslepp av inntil 590 kg BOF 5 pr døgn (~9600 pe) Løyvet er gitt ut frå slaktevolum Påsleppet skal til ei kvar tid følgja slaktevolumet Toppsesongen er saueslaktinga - medio august til ut november Nøkkeltal for slakteriet Brukar 2,5-3% av reintvatnet (vatn inn ~ vatn ut) Skulle ha leveret 35% -55% av den organiske belastninga ut frå løyvet Ein stor del av det organiske materialet er i løyst form Avløpet har ein temperatur på ca 25-28 grader ut frå anlegget Det nye biologisk/kjemiske reinseanlegget Dimensjonert for 28.000 pe som BOF 5 (organisk belastning) Dimensjonert frå maks døgnpåslepp frå slakteriet (~9600 pe) Krav om 70% reinsing for BOF 5 og 90% for fosfor, P Belastning i dag skulle ha vore ca 18-20.000 pe
Erfaringar med det nye reinseanlegget: Reinseresultat i normalsesongen > 90 % for BOF 5 krav > 70% > 93% for fosfor krav > 90% Toppsesongen til slakteriet Målt døgn med 2000 kg BOF 5 inn på anlegget dvs. ca 33.500 pe Slakteriet sin del av døgnbelastning kjem i løpet av 6-10 timar Dei 2 første bioreaktorane er nesten oksygenfrie på dagtid Det blir fanga opp store mengder feitt, beinrestar og sagflis Erfaringar Slakteriet slepper ut langt meir enn utsleppsløyvet gir rom for Brukar i toppsesongen heile kapasiteten i reinseanlegget åleine Stor fare for skade på biodelen i reinseanlegget Store problem for kommunen med å halda utsleppskrava Driftsproblem med luktfjerningsanlegget Svært krevjande arbeidssituasjon for driftspersonalet Store slammengder «for tidleg» dvs. auka kostnad
Kommunale påsleppskrav generelt: Obs! ikkje vedtekne enno! Blir sett påsleppskrav etter Ureiningsforskrifta 15A Alle kriteria for påsleppskrav er til stades Påsleppskrav valt for å ha kjende køyrereglar å halda seg til Einskildvedtak valt overfor eit så dominerande påslepp Ønskjer i praksis å overta fylkesmannen sin rolle for avløp Kommunen har alle problema og må få eit fungerande verktøy Fylkesmannen ønskjer ei slik løysing, også verksemda Metodikk (drøfta med fylkesmannen) Gjenta alle relevante krav i utsleppsløyvet, eventuelt skjerp litt Dermed overtek kommunen myndigheits- og tilsynsrollen Ut over dette gjeld utsleppsløyvet Uvurderlege hjelpemiddel i arbeidet Rapport 149/2006, Norsk Vann Rapport 183/2011, Norsk Vann Utan desse, hadde gebyrdelen vorte svært vanskeleg
Konkrete påsleppskrav 1: Nr Påsleppskrav Kvifor 1 Utjamning av døgnbelastninga over 24 timar, dvs. volumkrav 2 Gjentek krava til maksimalt døgnpåslepp og årspåslepp som BOF 5 3 Skjerpar kravet til feitt frå 150 til 100 mg/l. Krev alt feitt gjennom korrekt feittavskiljar. 4 Ingen kjemiske tilsetjingsstoff utan kommunal godkjenning. Alt som kan enda i avløpet. 5 Innskjerping av kravet til korrekt mengdemåling. Krav om logging. Reduserer belastninga på dagtid med faktor 2-3. Enkelt tiltak. Myndigheitsoverføring Dagens påslepp 200-700 mg/l over 10 år. For liten feittavskiljar. Berre ei av to avløpslinjer går gjennom avskiljaren Avdekka bruk av kjemikaliar som gjer feittet «plastisk» og skaper problem for kommunen. Citrizym V. Konstatert feil mengdemåling i mange år. Ingen logging utført.
Konkrete påsleppskrav 2: Nr Påsleppskrav Kvifor 6 Innskjerping av kravet til prøvetaking. Krav om godkjenning og årleg kontroll. All prøvetaking frå år 2000 er utført feil. Alle resultat viser for små verdiar. Dvs. verksemda sitt glimrande system for oppfølging av resultata, er nesten verdilaust! 7 Krav til omløp og overløp Hindra ureinsa påslepp ved svikt i ein prosess i reinseanlegget 8 Varsling ved uhell og avvik Standard 9 Månadleg rapportering + direkte innsyn i den delen av driftskontrollsystemet for avløp 10 Løyve til kommunal inspeksjon og kontroll Tett oppfølging og mogelegheiter for å avdekka feil raskt. Standard
Kva endringar kjem i påsleppskrava i høve til utsleppsløyvet? Nr Påsleppskrav Endringar i høve til løyvet 1 Døgnutjamning Nytt krav 2 Påsleppsnivå som BOF 5 Som utsleppsløyvet 3 Feitt Skjerpa krav 4 Kjemiske tilsetjingsstoff Godkjenning er nytt krav 5 Mengdemåling Krav om logging er nytt 6 Prøvetaking, ekstern kontroll Krav om ekstern kontroll er nytt 7 Krav til omløp og overløp Nytt punkt 8 Varsling Varsling til kommunen er nytt 9 Månadleg rapportering etc. Mot årleg til FM tidlegare. 10 Kommunal inspeksjon og kontroll Nytt krav Aller viktigast: Tett og kompetent oppfølging av påsleppet
Tilleggsgebyr avløp: Avløpsregulativet i kommunen blir endra Normalgebyr etter mengde som i dag Tilleggsgebyr for spesielt ureina avløp Blir også varsla i einskildvedtaket med påsleppskrava Tilleggsgebyret Dekkar meirkostnaden ved påslepp av vesentleg meir ureina avløp Ut frå definerte grenseverdiar i rapport 149/2006 Brukar reknemodellen i rapport 149/2006 Reknemodellen i rapport 149/2006 Tek utgangspunkt i reinseanlegget Er basert på kva stoff reinseanlegget er bygt for å fjerna Bereknar einingskostnader for kvar aktuell parameter Inkluderer heile reinsekjeda til og med ferdig slambehandling NB! Modellen krev eit godt talgrunnlag frå analyser hos verksemda!
Tankar / erfaringar 1: Produksjonsverksemder er opptekne av produksjonen Manglande kompetanse i høve til avløp Manglande prioritering av avløp Påslepp til kommunale anlegg må handterast av kommunen Fylkesmannen er ikkje tett nok på avløpsproblemet Fylkesmannen manglar tid og ofte kompetanse Kommunen har driftskompetansen og må ha verktøyet sjølv Tida er inne for lik handtering over heile landet Næringsmiddelindustrien har vore gode forhandlarar (og det er lov) Har forhandla fram særvilkår for vatn og avløp (politisk) Vi har verktøyet jf. rapportane frå Norsk Vann Vi har ein bransje som har vore med å utarbeida verktøyet Fleire må ta tak i problemet Førde må ikkje bli ståande åleine
Tankar / erfaringar 2: Ureinar må betala Gebyra må avspegla føresetnadene i lover og forskrifter Vanlege abonnentar kan ikkje subsidiera gebyra for verksemdene Landsoversikt for avløp for næringsmiddelverksemder manglar Ein slik oversikt ville ha letta diskusjonen med verksemda lokalt Grunnlaget for utsleppsløyve for slakteriverksemder bør vurderast Ofte basert på «bransjetal» for organisk stoff generert pr slaktedyr FM sitt løyve er ofte gitt som «bransjetala» ganger tal slaktedyr Her ser eg ingen krav til reinsing! Ein får det ein søkjer om! «Bransjetala» er i realiteten noko SFT utvikla tidleg på 90-talet Rett og slett for å skaffa seg eit vurderingsgrunnlag Sidan har desse tala vorte ståande og har ikkje vore reviderte Kommunar og andre har fått skjerpa krav i same tidsperioden NB! «Bransjetala» omfattar all næringsmiddelindustri!
NB! Slakteriet byggjer no nytt reinseanlegg Ferdig i god tid før neste toppsesong Oppstart januar 2012 Forventningane er store