PwC Consulting. Etablering av øyeblikkeleg hjelp døgntilbod i Sunnfjord og Ytre Sogn Vurderingar av lokalisering

PwC Consulting Etablering av øyeblikkeleg hjelp døgntilbod i Sunnfjord og Ytre Sogn Vurderingar av lokalisering 26. november 2013

Forord Forord Kommunane i ytre Sogn og Sunnfjord driv eit omfattande prosjekt i samband med innføring av Samhandlingsreforma. Som ein del av dette prosjektet vart det fram mot juni 2013 gjennomført eit forstudium kring etablering av eit felles øyeblikkeleg hjelp tilbod i desse kommunane. Etter forstudiet vart det vedteke at ein skulle gå vidare med eit forprosjekt for å vurdere kva for lokalisering av dette tilbodet som ville vere det beste sentrumsnært knytt til Helsetunet og Røde Kors bygget, eller ved Førde sentralsjukehus. PricewaterhouseCoopers AS (PwC) vart valt som ekstern konsulent i gjennomføring av forprosjektet, som har vore gjennomført i perioden 1. september 15. november 2013. Helse Førde HF og Kommunane i ytre Sogn og Sunnfjord som planlegg å samarbeide om samhandlingsreforma har vore oppdragsgjevar for prosjektet, og styringsgruppa i deira Samhandlingsprosjekt har vore premissleverandør for arbeidet med lokaliseringsvurderinga. I tillegg har prosjektkoordinator Øystein Høyvik, kommunalsjef i Førde kommune Kurt Even Andersen, dagleg leiar ved SYS-IKL Helge Ulvestad og legevaktsjef Øystein Furnes fungert som ei arbeidande ressursgruppe. Mandatet for prosjektet har vore to-delt. Den første delen har hatt som fokus å kome fram til ei tilråding på kor ØHD-tilbodet bør lokaliserast. Den andre delen har gått ut på å legge ein meir detaljert plan for etablering av tilbodet på den mest aktuelle lokaliseringa. I tillegg vart PwC undervegs i prosjektet engasjert som sekretær for eit rådmannsutval beståande av Bente Nesse (Hyllestad), Ola Hovland (Fjaler) og Ole John Østenstad (Førde) som fekk i oppgåve av styringsgruppa å greie nærare ut om kostnadsnøkkelen i dei ulike prosjekta, i kva grad kommunane skal ha høve til å kjøpe enkelttenester og til kva pris, og eigarmodellar. Forprosjektet vart gjennomført i den planlagde prosjektperioden, med framlegg for styringsgruppa i Samhandlingsprosjektet den 15. november 2013. Frå PwC har Jan Flølo og Hilde Langtangen delteke i prosjektet, som høvesvis prosjektleiar og prosjektmedarbeidar. Vi håpar rapporten gir prosjektet det avgjerdsgrunnlaget ein var ute etter, og ønskjer lykke til med det vidare arbeidet med samhandlingsreforma og etablering av øyeblikkeleg hjelp døgntilbod. Med venleg helsing Jan Flølo Partnar, PwC PwC 2

Forord Denne rapporten er utarbeida av PricewaterhouseCoopers (PwC) for SYS-kommunane v/førde kommune på vegne av Samhandlingsprosjektet i Sunnfjord og Ytre Sogn i samsvar med engasjementsbrev datert 21.08.2013. Våre vurderingar byggjer på faktainformasjon som har kome fram gjennom intervju og samtalar med definerte aktørar, og i relevant dokumentasjon som har blitt gjort tilgjengeleg for oss. Vi ser våre kjelder og vårt informasjonsgrunnlag som påliteleg, men PwC garanterer ikkje for at dette er fullstendig, korrekt og presis. Informasjon som er lagt fram må ikkje oppfattast å vere verifisert av PwC. PwC har ikkje utført nokon form for revisjon eller kontrollhandlingar av dei involverte aktørane i prosjektet. Aktørane har rett til å nytte informasjonen i denne rapporten i si verksemd i samsvar med inngått avtale og kontrakt. Rapporten er å sjå som eit offentleg dokument i samsvar med offentlegheitslova. PwC tar ikkje på seg noko ansvar for tap som er lidt av aktørane i prosjektet, eller andre som følgje av at vår rapport eller utkast til rapport er distribuert, attgjeve eller på anna måte nytta i strid med desse føresegna eller gjeldande avtale. PwC beheld opphavsrett og alle andre immaterielle rettar til rapporten samt idear, konsept, modellar, informasjon og know-how som er utvikla i samband med vårt arbeid. PwC 3

Innhald Innhald 1. Innleiing 6 1.1. Prosjektmandat og arbeidsmetode 6 1.2. Samhandlingsreforma 7 1.3. Relevante kommunale tenester 7 1.3.1. Øyeblikkeleg Hjelp Døgn-tilbod (ØHD) 7 1.3.2. Legevakt 8 1.3.3. Legevaktstelefon 8 1.3.4. Kommunal legeteneste 9 1.3.5. Overgrepsmottak 9 1.4. Fakta om aktørane 9 1.4.1. SYS-IKL 9 1.4.2. Førde kommune 12 1.4.3. Førde Helsetun 12 1.4.4. Førde Legesenter 12 1.4.5. Helse Førde HF 12 1.4.6. Overgrepsmottaket 13 1.5. Framtidig akuttilbod vs. dagens tilbod 13 1.5.1. Legeressursar 13 1.5.2. Hjelpepersonell ressursar 14 1.5.3. Administrative ressursar 15 1.5.4. Driftskostnader 15 2. Lokaliseringsalternativ 17 2.1.1. Sjukehusnær lokalisering 17 2.1.2. Sentrumsnær lokalisering 18 3. Analyse ei vurdering av lokaliseringsalternativa 22 3.1. Sjukehusnær lokalisering 22 3.2. Sentrumsnær lokalisering 23 3.3. Vurdering av samlokalisering med Førde Legesenter 24 3.4. Potensielle synergieffektar 24 3.5. Oppsummering av fordelar og ulemper ved dei ulike alternativa 25 4. Anbefaling 26 5. Planar for etablering av tilbod 27 5.1. Romprogram og skisser 27 5.2. Bemanningsplanar og driftsbudsjett 27 5.2.1. Bemanning og drift 27

Innhald 5.2.2. Driftsbudsjett per tenesteområde 28 5.2.3. Kostnadsfordeling 29 5.3. Eigarstruktur og forslag til organisasjonsmodell 31 5.3.1. Eigarstruktur 31 5.3.2. Organisasjonsmodell 32 5.4. Investeringskalkyler og finansieringsplan 33 5.5. Utkast samarbeidsavtale 33 5.5.1. Avtalen mellom kommune og helseføretak 34 5.5.2. Avtale mellom vertskommune og deltakarkommunar 35 5.5.3. Vidare planleggingsarbeid 36 Vedlegg 37 A.1. Organisering av prosjektet 37 A.2. Kostnadsfordeling mellom kommunane 38 A.3. Informasjonskjelder 40

Innleiing 1. Innleiing 1.1. Prosjektmandat og arbeidsmetode Som ein del av Samhandlingsreforma har kommunane fått ei plikt til å opprette eit øyeblikkeleg hjelp døgntilbod. Det interkommunale samhandlingsprosjektet for kommunane i Sunnfjord og Ytre Sogn (SYS-kommunane) har utgreidd ulike alternativ for felles lokalisering av eit slikt tilbod. I sluttrapporten per juni 2013 konkluderer prosjektgruppa med at det bør setjast i gong eit forprosjekt som gjer djupare vurderingar kring alternative lokaliseringar anten i sentrum knytt til Helsetunet eller ved Førde Sentralsjukehus. Mandatet for forprosjektet har vore todelt: 1. Vurdere og kome med tilråding på kor øyeblikkeleg hjelp døgntilbod skal lokaliserast. I vurderingane skal ein legge til grunn at legevakt og legevaktsentral skal samlokaliserast med døgntilbodet. Ein skal vidare legge til grunn at legesenter og overgrepsmottak kan bli samlokalisert med døgntilbodet. I vurderingane av lokalisering skal ein legge vekt på følgjande: a. Konsekvensar for pasientane der ein vurderer kvalitet i tenesta og konsekvens for pasientstraumar (Pasientstraumar mellom øyeblikkeleg hjelp tilbodet og spesialisthelsetenesta og mellom øyeblikkeleg hjelp tilbodet og andre nivå i primærhelsetenesta). b. Kva synergieffektar ein får ved ulike lokaliseringar c. Kva lokalisering som kan gje dei mest tenelege bygningsmessige lokalitetane d. Dei kostnadsmessige konsekvensane for dei ulike lokaliseringsalternativa 2. For den eller dei lokaliseringane som er mest aktuell(e) skal ein planlegge etablering av tilbodet gjennom å: a. Utforme detaljert romprogram, teikne lokalitetane og utforme investeringskalkyler b. Utforme detaljerte bemanningsplanar og utforme driftsbudsjett c. Vurdere kven som skal eige lokalet og organisasjonsmodell for drift av øyeblikkeleg hjelp tilbodet d. Utforme forslag til finansieringsplan for investeringar og drift e. Utforme utkast til avtale med Helse Førde HF og mellom dei samarbeidande kommunane Denne sluttrapporten for forprosjektet vil vere grunnlag for at kommunestyra i den enkelte kommune kan gjere vedtak om dei ynskjer å delta i øyeblikkeleg hjelp døgntilbod som vert planlagt. Kommunestyra skal etter planen handsame saka i desember. Arbeidsmetoden i prosjektet har vore å innhente faktainformasjon og synspunkt gjennom samtalar og intervju med relevante aktørar, samt å gå gjennom eksisterande grunnlagsdokumentasjon frå tidlegare fasar i prosjektet i tillegg til å innhente skriftleg tilleggsinformasjon etter behov. Det har vore gjennomført møte i prosjektgruppa og styringsgruppa undervegs i prosjektet for å legge fram status, få innspel på arbeidet så langt, og drøfte kva som må utgreiast vidare for å kome i mål med prosjektet. PwC 6

Innleiing 1.2. Samhandlingsreforma Samhandlingsreforma skal bidra til å løyse dei utfordringane ein har identifisert i helsesektoren i høve til kvaliteten på tenestene og den samla ressursbruken. Tre hovudutfordringar ligg til grunn for reforma: 1. Pasientane sine behov for koordinerte tenester vert ikkje godt nok ivareteke 2. Tenestene er i for liten grad retta mot å avgrense og førebygge sjukdom 3. Demografiske endringar og utvikling i sjukdomsbilete gjev utfordringar som kan truge samfunnets økonomiske bereevne på sikt Samhandlingsreforma inneheld fem grep for å møte desse utfordringane: 1. Klarare pasientroller ved å fokusere på heilskaplege pasientforløp, brukardeltaking og kontaktpersonar for pasientar med behov for koordinerte tenester 2. Ny framtidig kommunerolle som medfører nye oppgåver, auka økonomiske ressursar, heilskapstenking med fokus på oppfølging og behandling på lågaste effektive omsorgsnivå og eit forpliktande avtalesystem mellom kommunar /samarbeidande kommunar og helseføretak 3. Etablering av økonomiske insentiv i form av kommunal medfinansiering av spesialisthelsetenesta og økonomisk ansvar for utskrivingsklare pasientar frå dag 1 4. Betre utnytting av kompetansen i spesialisthelsetenesta ved at riktig oppgåvedeling mellom kommune og helseføretak vil frigjere ressursar i spesialisthelsetenesta som kan kanaliserast til oppgåver som krev spesialisert kompetanse 5. Tilrettelegging for tydelegare prioriteringar gjennom utvikling av Nasjonal helseplan til å verte eit meir operativt reiskap for prioriteringar samt vidare satsing på Nasjonalt råd for kvalitet og prioriteringar. 1.3. Relevante kommunale tenester Nedanfor vert det gjeve ei kort skildring av fakta kring dei kommunale tenestene som er relevante i samband med denne rapporten ØHD-tilbod, legevakt, legevaktstelefon, kommunal legeteneste og overgrepsmottak. 1.3.1. Øyeblikkeleg Hjelp Døgn-tilbod (ØHD) Eit sentralt mål i samhandlingsreforma er å forbetre pasientforløp og å tilby tenester nærare der pasientane bur. Eit av tiltaka er at kommunane har fått ei plikt til å etablere tilbod om døgnopphald for øyeblikkeleg hjelp. Dette er ei oppgåveoverføring frå spesialisthelsetenesta til kommunane. Det skal oppfyllast gjennom etablering av døgnplassar, og skal berre omfatte dei pasientane som elles ville ha vore lagt inn på sjukehus. Tilbodet som etablerast skal vere betre eller like godt som eit alternativt tilbod i spesialisthelsetenesta. Tilbod om døgnplassar for øyeblikkeleg hjelp i kommunane skal bidra til å redusere tal øyeblikkeleg hjelp innleggingar i spesialisthelsetenesta. Det skal etablerast gjennom eit samarbeid mellom kommunar og regionale helseføretak. Helseføretaka og kommunane er saman ansvarlege for byggje opp eit godt tilbod og kvar kommune lyt kvar for seg eller saman med andre inngå avtale med helseføretaket kring dette tilbodet. Kommunane får ved etablering av døgnopphald ved øyeblikkeleg hjelp fram til 2016 eit øyremerka tilskot som er berekna å skulle dekke PwC 7

Innleiing kommunane sine kostnadar (halvparten av tilskotet frå Helsedirektoratet og halvparten frå helseføretaket). Frå 2016 vil tilskotet bli innlemma i rammetilskotet til kommunane. Eit døgntilbod ved øyeblikkeleg hjelp i kommunane vert i rettleiaren frå Helsedirektoratet omtala som eit tilbod til pasientar med forverring av kjend tilstand med avklart diagnose og funksjonsnivå. Før innlegging i eit kommunalt tilbod skal pasienten vere vurdert av lege. Gjennomføring av fagleg forsvarleg observasjon og behandling føreset at det er sjukepleiar til stades 24 timar i døgnet. Pasientkategoriar for eit slikt tilbod som vert nemnd i rettleiaren er pasientar med akutt forverring av ein kjent tilstand som følgje av ein infeksjon, dehydrering eller ernæringssvikt. Tilbodet kan og rette seg mot pasientar med behov for observasjon og behandling der innlegging i institusjon er naudsynt. Vidare kan ein etablere eit tilbod for observasjon og utredning av pasientar med uavklarte mage- og brystsmerter eller andre tilstandar der det etter konferering med lege eller bakvakt på sjukehus ikkje er vurdert som nødvendig med innlegging i sjukehuset. Tilstandane som skal observerast kan medføre plutseleg forverring som krev rask innlegging og behandling i sjukehus. Det er såleis naudsynt i høve til å gje eit tilbod til denne gruppa at det er nærleik til sjukehus eller legevakt og tett samhandling med spesialisthelsetenesta. Rettleiaren viser vidare til at pasientar med akutt forverring av kjent kronisk sjukdom der ei vurdering av alvorlegheitsgrad og funksjonssvik tilseier innlegging i sjukehus ikkje er aktuelle pasientar for eit kommunalt tilbod. Likeeins er ikkje eit kommunalt tilbod eigna ved akutt funksjonssvikt hjå eldre med kroniske sjukdommar der det kan vere vanskeleg å finne årsaksforhold og at det er fare for rask forverring. Traume med uavklart alvorlegheitsgrad og pasientar med definerte pasientforløp, som til dømes hjarteinfarkt og hjerneslag, skal leggjast inn på sjukehus. Førebels utgreiing kring etablering av ØHD-tilbod i SYS-kommunane har konkludert med at ein treng 7-10 senger på ein slik post. 1.3.2. Legevakt Legevakt er ei kommunal oppgåve. Legevakta skal vurdere, gjere undersøkingar og diagnostisere akutte situasjonar og starte naudsynt behandling, samt tilvise til spesialisthelsetenesta ved behov. Avhengig av korleis kommunen organiserer verksemda, kan legevakt vere lege i beredskap som rykker ut eller tek imot pasienten på lokalt legekontor, eller eit interkommunalt samarbeid, oftast sentrert til felles legevaktskontor med lege og hjelpepersonale. 1.3.3. Legevaktstelefon Legevaktselefonen, eller legevaktsentralen, er ein del av den medisinske naudmeldetenesta der befolkninga tek kontakt for å få hjelp. Den medisinske naudmeldetenesta er eit landsdekkande, organisatorisk og kommunikasjonsteknisk system for varsling og handtering av førespurnader om behov for akuttmedisinsk hjelp og kommunikasjon innan helsetenesta. Kommunane har ansvar for legevaktssentral, medan spesialisthelsetenesta har ansvar for Akuttmedisinsk Kommunikasjonssentral (AMK). Legevaktssentralane er første kontaktpunkt for befolkninga. Kommunen har ansvar for eitt fast legevaktsnummer som er bemanna heile døgnet. Dei sentrale oppgåvene er å ta imot førespurnader, og prioritere og følgje opp kontakt til vaktlege, heimesjukepleie, jordmor, kriseteam og andre relevante instansar. Sentralen skal vidareformidle til AMK-sentralen når behovet tilseier det, men har òg ansvar for kommunikasjon med politi og brannvesen. PwC 8

Innleiing 1.3.4. Kommunal legeteneste Legeteneste er ei kommunal oppgåve som fell inn under Kommunalhelsetenesteloven. For å løyse dei helseoppgåvene som loven definere skal kommunane mellom anna sørgje for å ha ei allmennlegeteneste, inkludert ei fastlegeordning. I Førde kommune er det privatpraktiserande legar ved Førde Legesenter som tek seg av denne kommunale oppgåva. I samband med ØHD-prosjektet har legesenteret sagt seg villig til å dekke oppgåver innafor legetilsyn knytt til den nye tenesta. 1.3.5. Overgrepsmottak Overgrepsmottaka er definert som «en helsetjeneste med det spesifikke mål å gi tilbud til personer som har vært utsatt for seksuelle overgrep eller vold i nære relasjoner» (St.Meld.15, 2012-13). Helse- og omsorgstenester til personar utsett for vald og overgrep inngår i sørgje-for-ansvaret til både kommunar og regionale helseføretak. Overgrepsmottaka i landet er forskjellig organisert. To av tre er lokalisert ved legevakter, dei andre ved sjukehus. Dei fleste mottaka er kommunalt finansiert, sjølv om dei er lokalisert ved sjukehus. Dette speglar at arbeidet ved mottaka omfattar både primær- og spesialisthelsetenester i tillegg til oppgåver knytt til politiarbeid. Handlingsplanen etter vedtak av Stortingsmelding nr 15-2013 medfører at seksuelle overgrep (SO) skal handsamast av spesialisthelsetenesta, medan anna vold i nære relasjonar (VNR) skal vere kommunane sitt ansvar. 1.4. Fakta om aktørane 1.4.1. SYS-IKL SYS-IKL er SYS-kommunane Balestrand, Høyanger, Hyllestad, Fjaler, Askvoll, Gaular, Førde, Naustdal og Jølster sitt eksisterande legevaktsamarbeid. Målsettinga er å skape ei interkommunal legevakt med høg kvalitet for brukarane. Det er også eit mål å redusere vaktbelastning i den einskilde kommune og dermed bidra til rekruttering og stabilitet i legestillingane Det interkommunale samarbeidet har vore i drift sidan 1. april 2009. Kommunane Flora, Bremanger og Solund er ikkje per i dag deltakande i det interkommunale legevaktsamarbeidet i SYS-IKL, men dei er med i planfasen for etablering av ØHD-tilbodet i samlokalisering med legevakt og legevaktstelefon. Dagens organisasjon består av følgjande ressursar (jf. årsmelding 2012): Legevaktsjef (40 % stilling) Dagleg leiar 36 legeheimlar og 8 turnuslegar (3,68 årsverk i aktive vakter i turnus kveld, natt, helg) 2,46 årsverk hjelpepersonell fordelt på 9 personar (dei fleste har små stillingsprosentar, og har andre hovudarbeidsgjevarar) Overgrepsmottak (fylkesdekkande): 8 sjukepleiarar i beredskapsvakt og kommunale legar i beredskapsvakt (tidlegare var legane frå spesialisthelsetenesta) PwC 9

Innleiing SYS-IKL er ein liten og sårbar organisasjon per i dag, som gir nokre utfordringar: Høgt sjukefråvær, sjølv om dette har betra seg siste periode Vanskar med å rekruttere Vikarlegar og turnuskandidatar har ein (for) stor del av vaktene Overgrepsmottak er eit nytt og sårbart tenestetilbod der nokre kommunar har sagt opp avtalen ut frå kostnadsomsyn Legevakta har rundt 11.100 konsultasjonar årleg. Dette gjeld legevaktstenesta ved SYS-IKL, og ikkje legevaktskonsultasjonar på dagtid i den enkelte kommune. Ein tredjedel av desse skjer per telefon, medan to tredjedelar skjer ved oppmøte på legevakta. Eit svært lite tal konsultasjonar (ca. 40) har skjedd ved legebesøk heime hos pasient. Av alle desse konsultasjonane er det årleg rundt 2.700 tilfelle som også krev tenester frå sjukehus (Kjelde: Fagkontoret, Helse Førde HF). Dette betyr at over ein tredjedel av dei konsultasjonane som skjer ved oppmøte på legevakta også krev tenester frå sjukehuset. Illustrasjonen nedanfor viser denne pasientstraumen. Fordelinga av konsultasjonar ved legevakta per kommune som vist i grafen nedanfor har følgt eit relativt stabilt mønster dei siste åra. Talet på konsultasjonar ved SYS IKL har klar samanheng med avstanden til tenesta, og soleis er det ikkje overraskande at ein har flest konsultasjonar frå pasientar i kommunane Førde og Naustdal. PwC 10

Innleiing Det vert samstundes presisert frå SYS-IKL (jf. årsmelding 2012) at ein likevel ikkje har indikasjonar på at pasientar frå kommunane lengst vekk har latt vere å søke hjelp når det har vore naudsynt. I tillegg til pasientar frå dei samarbeidande kommunane, har legevakta hatt pasientar frå eit stort tal andre kommunar (gjeld gjerne turistar eller andre besøkande til området). Totalt er 117 ulike kommunar representerte blant det totale talet konsultasjonar, med Bergen og Flora som dei største. Den kommunevise fordelinga av konsultasjonar ved SYS-IKL i 2012 er vist i grafen nedanfor. Kommunevis fordeling av tal konsultasjonar, SYS-IKL (2012) Førde Naustdal Askvoll Jølster Fjaler Hyllestad Gaular Høyanger Balestrand 362 321 869 243 732 238 725 235 659 327 224 220 625 211 891 212 158 4465-500 1 000 1 500 2 000 2 500 3 000 3 500 4 000 4 500 5 000 Faktiske konsultasjonar Konsultasjonar pr 1000 innbyggarar Fordelinga av konsultasjonane til SYS-IKL på aldersgrupper vert vist i grafen nedanfor. Opp mot 20 prosent av konsultasjonane kjem frå pasientar i aldersgruppa frå 70 år og oppover. 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Konsultasjonar - fordeling på alder, SYS-IKL (2012) 4118 2833 2133 2012 0 til 10 år 10 til 30 år 30 til 70 år 70 år og over PwC 11

Innleiing 1.4.2. Førde kommune Førde kommune er i dag lokaliseringsstad for SYS-IKL. Kommunen har 12.600 innbyggarar og er eit regionsenter. Kommunen er også vertskommune for fleire interkommunale samarbeid, og får gode tilbakemeldingar på korleis dei utøver denne rolla frå mange av samarbeidskommunane. Kommunen er eigar av Helsetunet, og av Førde Legesenter som dei driv i samarbeid med kommunelegane (privat praktiserande). Kommunen er positiv til å lokalisere legevakt og ØHD tilbod i tilknyting til Helsetunet og er også villige til å ta større ansvar gjennom ein vertskommunemodell, dersom ein i prosjektet vurderer dette som den beste løysinga. 1.4.3. Førde Helsetun Førde Helsetun er Førde kommune sitt sjukeheimstilbod. Helsetunet har 16 plassar på skjerma avdeling (demens), 18 plassar på korttidsavdeling / rehabilitering / avlasting, og 40 langtidsplassar. Heimesjukepleie og fysioterapitenester er også lokalisert i tilknyting til Helsetunet. Ein har også dagsenter med aktiviteter og kulturtilbod som ein del av heimesjukepleietenesta. Ved Helsetunet har ein ca. 63 årsverk som er fordelt på rundt 140 personar. Dei største utfordringane for organisasjonen er i hovudsak rekruttering til helgestillingar og sjukefråver. 1.4.4. Førde Legesenter Førde Legesenter driv den kommunale legetenesta for Førde kommune, og har i dag 13 legar og ein turnuslege. I tillegg kjem 9,3 årsverk med hjelpepersonell, og 1 leiarstilling. Hjelpepersonellet består av 2,5 stillingar som sjukepleiar, 1 stilling som bioingeniør, og 5,8 stillingar som helsesekretær / hjelpepleiar. Hovudarbeidsoppgåvene ved legesenteret er: sentralbord / ekspedisjon, laboratoriearbeid, vaksine, stell av sår, smittevern, ordinære legekonsultasjonar og legevakt på dagtid. Per i dag har ein i snitt cirka 30 timar avsett til ØH-konsultasjonar kvar dag (140 per veke). Legane er privatpraktiserande og har avtale med kommunen om drift av legesenteret. Det har vore ynskje om å vurdere alternative lokale i sentrum. Om ein vel ei lokalisering av legevakt / ØHD i sentrum vil dette også binde opp lokaliseringa av legesenteret. Dei viktigaste utfordringane for legesenteret den siste tida har vore å skape stabilitet på leiarnivå, i tillegg til at det har vore noko nedgang i søkjartalet på ledige legestillingar. 1.4.5. Helse Førde HF Helse Førde har ansvar for spesialisthelsetenesta i Sogn og Fjordane. Føretaket er organisert i tverrgåande klinikkar, og har helseinstitusjonar med om lag 2200 tilsette over heile fylket. Helse Førde er eitt av fem helseføretak i regionføretaket Helse Vest, med administrasjon i Stavanger. Helse Førde HF er samarbeidspart for SYS-kommunane i høve etablering av ØHD-tilbod. PwC 12

Innleiing 1.4.6. Overgrepsmottaket Overgrepsmottaket i Sogn og Fjordane har til nå vore lokalisert ved sjukehuset, og har nytta ressursar frå både primærhelsetenesta og spesialisthelsetenesta. Det er etablert ei sjukepleiargruppe som har stått for den sjukepleiarfaglege handsaminga av overgrepsoffera som tek kontakt med mottaket. Etter gjennomgang av arealplan på sjukehuset, er det ikkje plass til overgrepsmottak i sjukehuset sin bygningskropp. Overgrepsmottaket er difor i ein situasjon der ein må sjå seg om etter nye lokalar og organisering der samlokalisering med ØHD-tilbodet er eitt alternativ. Samstundes har ein ei utfordring i samband med Stortingsvedtaket om at seksuelle overgrep (SO) skal handsamast av spesialisthelsetenesta, og vold i nære relasjonar (VNR) av primærhelsetenesta. Eit samarbeid med sjukehuset er vurdert som den einaste måten ein kan sjå moglegheit for vidareføring av ei fagleg forsvarleg teneste i eit lite fylke som Sogn og Fjordane. Samstundes er det i november kome signal om at ny regjering kanskje vil gjere nye vurderingar kring ansvarsdelinga, og moglegvis overføre ansvaret for både SO og VNR til primærhelsetenesta. 1.5. Framtidig akuttilbod vs. dagens tilbod Det framtidige samlokaliserte akuttilbodet med både legevakt, legevaktstelefon og ØHD-post vil utgjere eit anna tilbod enn det kommunane tilbyr innbyggarane per i dag. I hovudsak vil det framtidige tilbodet utgjere ei kvalitetsheving samanlikna med dagens situasjon. Dette forholdet er det viktig å vere klar over når ein skal begynne å samanlikna kva dei ulike tilboda kostar. Nedanfor er ein oversikt som illustrerer skilnaden i tenestetilbodet per i dag og i framtida. Tilbod i dag Legevakt kveld / natt / helg Overgrepsmottak Framtidig tilbod Legevakt kveld / natt / helg Overgrepsmottak Øyeblikkeleg hjelp døgn 7-10 senger Legevaktsentral 1.5.1. Legeressursar Det framtidige akuttilbodet inneber ei kvalitetsheving gjennom at ein vil ha interkommunal lege tilgjengeleg på dagtid i vekedagane, pluss at ein vil ha to legar på vakt i staden for ein på kvelds- og nattetid heile veka gjennom. Skilnaden i bemanninga for legane er vist i grafane nedanfor, skilt ut på bemanning dagtid, kveldstid og natt og fordelt på vekedagar (måndag-fredag) og helgedagar (laurdag-søndag). Bemanningsplanen er basert på berekningar gjort av dagleg leiar og legevaktsjef ved SYS-IKL, og kan bli justert. PwC 13

Innleiing Legeressursar DAGTID Legeressursar KVELDSTID Legeressursar NATT 1 1 0,5 1 1 2 2 1 1 2 2 I dag I framtida I dag I framtida I dag I framtida Laurdag-Søndag Måndag-Fredag Laurdag-Søndag Måndag-Fredag Laurdag-Søndag Måndag-Fredag Årsaka til at ein ser behov for to legar er auka storleik på legevaktdistriktet, i tillegg til auka omfang av oppgåver både tilsyn ØHD-senger og legevaktsentral, og funksjonen med å vere støtte for anna personal. Nedanfor er ein oversikt over korleis legane sine oppgåver endrar seg frå dagens tilbod til det framtidige tilbodet. Oppgåver i dag Legevaktsoppgåver Oppgåver v/framtidig tilbod Legevaktsoppgåver Tilsyn og beredskap ØHD-senger 1.5.2. Hjelpepersonell ressursar Det framtidige akuttilbodet inneber ei kvalitetsheving gjennom meir hjelpepersonell på vakt heile døgnet. Skilnaden i bemanninga for hjelpepersonellet vert vist i grafane nedanfor, skilt ut på bemanning dagtid, kveldstid og natt og fordelt på vekedagar (måndag-fredag) og helgedagar (laurdag-søndag). Bemanningsplanen er basert på berekningar gjort av dagleg leiar og legevaktsjef ved SYS-IKL, og kan bli justert. I tillegg til bemanninga i grafane er det lagt inn ei mellomvakt kvar dag heile veka. Hjelpepersonell DAG Hjelpepersonell KVELD Hjelpepersonell NATT 7 6 5 4 3 2 1 0 1 I dag 3 4 I framtida 7 6 5 4 3 2 1 0 1 I dag 1 4 3 I framtida 7 6 5 4 3 2 1 0 1 I dag 3 3 I framtida Laurdag-Søndag Laurdag-Søndag Laurdag-Søndag Måndag-Fredag Måndag-Fredag Måndag-Fredag Nedanfor er ei oversikt over korleis hjelpepersonellet sine oppgåver endrar seg frå dagens tilbod til det framtidige tilbodet. PwC 14

Innleiing Oppgåver i dag Legevakt kveld vekedagar og 24/7 i helg Beredskap natt i helg Oppgåver v/framtidig tilbod Legevakt 24/7 heile veka Legevaktsentral 24/7 heile veka (sjukepleiardrive) Beredskap natt heile veka ØHD-senger visitt, behandling, hjelp/tilsyn, akutte situasjoner, inn-/utskriving 1.5.3. Administrative ressursar Dei nye tenestene medfører også at administrasjonen må styrkast noko, i form av ein 60 prosent stilling som sjukepleiarfagleg leiar. Elles ser ein føre seg at stillingsprosentane ved dagens ordning kan behaldast som dei er. Tabellen nedanfor viser dette. Ressursar i dag Dagleg leiar 100 % stilling Legevaktsjef 40% stilling Ressursar v/framtidig tilbod Dagleg leiar 100 % stilling Legevaktsjef 40% stilling Sjukepleiarfagleg 60% stilling Oversikten ovanfor bygger på budsjettet som dagleg leiar og legevaktsjef i SYS-IKL har utforma. I utgangspunktet var legevaktstillinga auka til 60 %. Etter ei nærare vurdering har legevaktsjef og dagleg leiar i SYS-IKL vurdert at ein vil kunne klare dette innanfor 40 % stilling som ein har i dag. 1.5.4. Driftskostnader Kostnader i dag Kostnader v/framtidig tilbod Netto driftskostnader 6,5 mill Netto driftskostnader 27,6 mill Legevaktsentral (kjøpt frå Helse Førde) 5,6 mill Statleg overføring til kommunane for å finansiere ØHD 11,0 mill Sum kostnad 12,1 mill Netto kostnad 16,6 mill Netto kostnader per i dag er driftskostnader inkl. kalkulert husleige, med fråtrekk for inntekter frå eigendelar / statsrefusjon. Kostnader per i dag for legevaktsentral er basert på avtalen ein ser ut til å få med Helse Førde HF for kjøp av denne tenesta inntil ein får opp eit eige kommunalt system: Kostnaden i 2012 og delar av 2013 baserer seg på gamal avtale og er på om lag 3,3 mill. Framtidig kostnad vil aukast til 5,6 mill i perioden fram til 1. november 2014. Deretter blir kostnaden 15 mill ved kjøp frå Helse Førde HF. Kommunane planlegg då å ha etablert eiga ordning. Budsjettet for eit framtidig tilbod med ØHD-post, legevakt og legevaktsentral byggjer på oppsett frå dagleg leiar og legevaktsjefen i SYS IKL og viser eit budsjett basert på ei sjukehusnær lokalisering. Kostnadene er knytt til den bemanningsplanen som er vist på føregåande sider. Netto kostnad for samla nytt tenestetilbod er omlag 4,5 mill høgare enn dagens kostnad for legevakt og legevaktsentral kjøpt frå Helse Førde. Statstilskot til ØHD vil frå 1.1.2016 så vil inngå i kommunane sine eigne øyremerka tilskot. PwC 15

Innleiing Eventuelle synergieffektar knytt til lokaliseringsalternativa er ikkje omtala i denne faktadelen av rapporten, men ligg som ein del av analysen. Dersom Flora ikkje vert med vil statlege overføringar bli redusert med knappe 2.4 mill. Det vil då vere naturleg å vurdere kostnadsbudsjettet. PwC 16

Lokaliseringsalternativ 2. Lokaliseringsalternativ Forstudien til dette forprosjektet konkluderte med at ein skulle greie ut nærare om fire lokaliseringsalternativ. Tre av desse var knytt til Helsetunet i Førde sentrum, medan eitt var knytt til Førde Sentralsjukehus på Vie. Heilt mot slutten av prosjektperioden vart det gjennom avklaringar med Helse Førde klart at det opphavlege alternativet ved sjukehuset (nytt bygg på tomt ved sidan av prehospital klinikk som er under oppføring) likevel ikkje var ei tomt som ville vorte gjort tilgjengeleg for eit kommunalt bygg. Helse Førde kom i staden opp med eit anna forslag til lokalisering knytt til sjukehuset. I og med at denne avklaringa kom såpass seint i prosessen, vert både det opphavlege og det nye forslaget frå Helse Førde presentert nedanfor, samstundes som det i analysen vere vurderingar kring eit nybygg ved sidan av den prehospitale klinikken som ligg til grunn. Det var berre det opphavlege alternativet som vart presentert for dei aktørane som vart involvert i intervju og samtalar tidlegare i prosjektet. I presentasjonen av fakta om lokaliseringsalternativa, og i den seinare analysen av fordelar og ulemper med desse, vil denne rapporten bruke sjukehusnær versus sentrumsnær lokalisering som to hovudalternativ. 2.1.1. Sjukehusnær lokalisering Det opphavlege sjukehusnære lokaliseringsalternativet innebar at ein skulle byggje eit nytt, eige bygg på ei tomt ved sidan av sjukehuset sin eksisterande bygningsmasse. Dette har sin bakgrunn i at det ikkje vil vere plass til legevakt og ØHDtilbod innanfor sjukehuset sitt noverande areal. Skissa til venstre viser korleis dette bygget skulle kunne bli plassert knytt til den nye prehospitale klinikken som allereie er under oppføring. Ein såg føre seg ein overgang mellom dei to nye bygga. Helse Førde HF eig tomta, som måtte skillast ut dersom ein skulle lokalisere ØHD-tilbodet her. Det var ikkje behov for kommunale reguleringsprosessar knytt til dette, og ein såg difor føre seg at alternativet kunne la seg realisere relativt raskt. Det var planlagt med at ein kunne bygge ut inntil 4.800 kvadratmeter på tomta, i fire etasjar med 1.200 kvadratmeter per etasje. Legevakt, legevaktsentral og ØHD-tilbod inkludert eventuelt overgrepsmottak er berekna til å ha eit behov på rundt 500 kvadratmeter. Resten av arealet var tenkt PwC 17

Lokaliseringsalternativ som utleige. Helse Førde HF kunne vere ein aktuell leigetakar, men sjølv om dette ikkje vart endeleg greia ut om, gav helseføretaket signal på at det ikkje ville vere realistisk. Helse Førde melde i brev per 23.10.2013 at dei trakk forslaget til lokalisering på tomt ved siden av prehospital klinikk. Til venstre er ein presentasjon av det nye forslaget frå Helse Førde HF. Her er nybygg for legevakt, legevaktsentral og ØHD-tilbod lagt i området der er ein i dag har hangar for luftambulanse. Ein har hatt eit møte med Helse Førde HF der ein drøfta det nye tilbodet. Helse Førde HF meiner den nye tomta ligg bra til med omsyn til trafikale tilhøve og det vil bli enkelt å finne for dei pasientane som skal til legevakta. Ut frå den plasseringa som no er skissert, vil det vere vanskeleg å få til ein overgang til Førde sentralsjukehus si bygningsmasse. Helse Førde HF ynskjer ikkje å selje tomta og det kan bli vanskeleg for Helse Førde HF og byggje ut sjølv på grunn av knappe investeringsmidlar. Ei mogleg løysing, ifølgje Helse Førde HF, kan vere at ein privat aktør byggjer bygget, leiger det ut til kommunane og at bygget går attende til Helse Førde HF etter t.d. 30 år. Kommunane kan deretter eventuelt leige med Helse Førde HF. Dersom kommunane helst vil eige bygget sjølv opplyser Helse Førde HF at det kan vere mogeleg å kjøpe grunn av grunneigaren som har areal som grensar opp til tomta som Helse Førde HF har stilt til disposisjon. Helse Førde HF har tidlegere hatt positivt og konstruktivt samarbeid med denne grunneigaren. 2.1.2. Sentrumsnær lokalisering Ei sentrumsnær lokalisering kan vere aktuell knytt til Helsetunet og/eller Røde Kors bygget der Førde legesenter held til i dag. Det er mogleg å sette opp eit nytt bygg der ein i dag har "Pensjonistheimen", som inneheld både legevakt/øhd-tilbod og nye pensjonistbustader. Eit anna alternativ er ombygging og/eller utbygging av Røde Kors bygget. 2.1.2.1. Nybygg "Pensjonistheimen" Ved dette alternativet vil Førde kommune måtte rive den eksisterande pensjonistheimen og sette opp eit nytt bygg. Området er markert med en kvit sirkel i biletet nedanfor. PwC 18

Lokaliseringsalternativ Ei slik løysing vil kunne gje rom for 3.000 kvadratmeter bygningsmasse, og ein kan samlokalisere både legevakt, legevaktstelefon, ØHD-tilbod, legesenter og overgrepsmottak. I tillegg vil det bli plass til nye eldrebustader. Dette alternativet er truleg det dyraste, og det som vil forplikte Førde kommune mest. Ei anna utfordring er at ein i byggeperioden må finne ein alternativ bustad for dei som i dag bur på pensjonistheimen. Samstundes er dette eit alternativ det er lett å kome raskt i gong med, då det ikkje er nokon krav til regulering. Det vil likevel truleg få ei lengre byggetid enn eit nytt bygg ved sjukehuset, sidan ein må rive først. Allereie i kartleggingsfasen var dette alternativet vurdert som det dyraste og mest komplekse alternativet, og vart såleis ikkje teke med vidare inn i analysen. 2.1.2.2. Ombygging / påbygging Røde Kors bygget I forhold til Røde Kors bygget har ein to delalternativ: Ombygging innanfor eksisterande bygningskropp Kombinert ombygging og påbygg i retning mot Helsetunet Ombygging vil løyse arealbehovet, men gje noko mindre funksjonelle lokale, enn ved påbygg. Påbyggingsalternativet vil krevje ny reguleringsplan på grunn av at ein må flytte vegen mellom dagens bygg, og vil soleis ta noko meir tid å realisere enn dei andre alternativa. Huseigar (Rødekorsbygget AS) er positiv til begge alternativa. PwC 19

Lokaliseringsalternativ Biletet nedanfor viser kor dette lokaliseringsalternativet er tenkt: Ved ei kombinert om- og påbygging ser ein føre seg ei løysing over to plan. Plan 0 vil innehalde parkeringskjellar under nybyggdelen. Plan 1, nybygg, vil innehalde felles ekspedisjon, legevaktsentral, og akuttavdeling inkludert både vanlig legevakt og ØHD-sengene (6 senger). I tillegg er overgreps-mottak teikna inn her Samla areal for plan 0 og 1 er på 977 kvm. Plan 2 vil innehalde Førde Legesenter med 21 legekontor, lab, personalrom, venterom, ekspedisjon, undersøkingsrom. I tillegg er det teikna inn lokalar som kan leigast ut, til dømes til fysioterapitenester og liknande. Utanpå bygningskroppen til nybygget er det teikna ein overgang til Helsetunet, som gir tilgang direkte til heis ned til akuttmottak. Samla areal er på 1180 kvadratmeter i nybygg og 621 i eksisterande bygg, til saman 1.800 kvadratmeter. Bileta på neste side viser førebels skisser av dei to plana i Røde Kors bygget. PwC 20

Lokaliseringsalternativ PwC 21

Analyse ei vurdering av lokaliseringsalternativa 3. Analyse ei vurdering av lokaliseringsalternativa Dei fire alternativa vert alle vurdert etter følgjande kriterium: Konsekvensar for pasientane i høve kvalitet i tenesta og innverknad på pasientstraumane Driftsmessige synergieffektar Bygningsmessige faktorar Kostnadar både drift og investering Ein viktig føresetnad for analysen er at ØHD-tilbodet skal samlokaliserast med legevakt og legevaktsentral. Det står og i mandatet at det ikkje er ein føresetnad at ØHD-posten vert samlokalisert med Førde legesenter og/eller overgrepsmottaket, sjølv om dette kan vurderast. I analysen av fordelar og ulemper med dei ulike lokaliseringsalternativa er vurderingar knytt til ei eventuell samlokalisering med legesenter og/eller overgrepsmottak difor halde utanfor. Som definert i kapittel 3, vert analysen gjort med to hovudalternativ sjukehusnær og sentrumsnær lokalisering. 3.1. Sjukehusnær lokalisering Analysefaktor Fordelar Ulemper Konsekvens for pasientar (kvalitet og pasientstraumar) Driftsmessige faktorar Det er fordelar for kvalitet i tenester og pasientlogistikk: Enklare for pasientar som er uavklarte og som kan trenge ekspertise raskt, til dømes kan legar frå spesialisthelsetenesta kome på legevakta og bistå i vurdering av om ein pasient skal leggast inn på sjukehus eller ikkje Pasientar som kjem langvegsfrå skal oftare vidare til sjukehus Kort veg til røntgen og andre tilbod i spesialisthelsetenesta Nærleik til ambulansetenesta Ein kan bygge opp ein organisasjon i eit eige bygg med reindyrka oppgåver og ansvar. Nærleik til ambulansetenesta (forventar auke i utrykkingar pga planlagt oppbemanning av legevakt / ØHD-post) og moglegheit for at lege og ambulanse kan rykke ut saman Avstand til tilsynslege dagtid utanom den fastsette tilsynstida som er 3-4 timer per dag Sårbart om ØHD-tilbodet vert bygt opp heilt uavhengig av andre kommunale tenester, til dømes vil ein ikkje ha nokon synergieffekt ift sjukepleiarressursar "Ureine linjer" mellom spesialist-helsetenesta og (inter)kommunal teneste (vil truleg bli betre enn i dagens situasjon dersom ein får eit eige bygg for legevakt og ØHD-tilbodet) PwC 22

Analyse ei vurdering av lokaliseringsalternativa Bygningsmessige faktorar Moglegheit for å byggje noko større, tenke framtidsretta Sjukehuset kan vere potensiell leietakar i kommunalt bygg Realisering av eit nytt bygg kan skje relativt raskt Kostnader Truleg rimlegare enn alternativet med å rive Pensjonistheimen ved Helsetunet Lågare ambulansekostnader for spesialisthelsetenesta Uavklarte parkeringstilhøve Uavklart kor vidt ein kan få til å lage ein overgang mellom nybygg ØHD-post og prehospital klinikk Ingen synergieffektar med kommunale tenester Truleg dyrare enn om- /utbygging av Røde Kors bygget 3.2. Sentrumsnær lokalisering Analysefaktor Fordelar Ulemper Konsekvens for pasientar (kvalitet og pasientstraumar) Driftsmessige faktorar Bygningsmessige faktorar Nærleik til legetilsyn dagtid (dersom det berre er legar frå Førde legesenter som skal ha denne rolla) Delte meiningar, men nokre trur på synergieffekt med hjelpepersonell på Helsetunet si korttidsavdeling (natt) Enklare å rekruttere både legar og sjukepleiarar om dei får vere ein del av eit større og meir variert miljø med omsyn til kompetanse og oppgåver Einingsleiarar ved Helsetunet er positive til å få ØDH nært, men er usikre på konkrete synergieffektar utover at det vil styrke beredskapen (hjelpe kvarandre) Røde Kors bygget består av mykje lettveggar og kan enkelt gjerast om etter behov Kostnader Røde Kors bygget er nedbetalt og utbygging her vil truleg gi den rimelegaste løysinga Meir venting for pasientane og meir reising mellom legevakt og sjukehuset. Denne ulempa vil truleg vere størst for pasientar med lengst reiseveg. Meir bruk av ambulanse. Kan gå utover akutt beredskap. Nokre kommunar meir sårbare enn andre. Lengre avstand til spesialisthelsetenesta Legevaktshjelpepersonell trur ikkje på synergieffektar med personell frå Helsetunet Utviding av Røde Kors bygget krev flytting av ein veg og reguleringsprosess på inntil 8 mnd Dagens drift av Røde Kors bygget fungerar dårleg i følge Legesenteret Meir bruk av ambulanse Riving og nybygg pensjonistheimen vil vere ei meir krevjande løysing PwC 23

Analyse ei vurdering av lokaliseringsalternativa 3.3. Vurdering av samlokalisering med Førde Legesenter Legesenteret er i prosess for å finne ut kva for lokalisering dei skal ha etter utgangen av 2014 (leigekontrakt med Røde Kors bygget går ut). Det er vurdert som ikkje aktuelt å legge Legesenteret oppe ved sjukehuset Dersom legevakt, legevaktsentral og ØDH vert lokalisert ved sjukehuset står legesenter meir fritt i sitt lokaliseringsval. Om lokaliseringa vert saman med Legesenter vil ein få nokre synergieffektar: Ein kan få ein større ressurspool av hjelpepersonell på dagtid (i form av synergi med hjelpepersonellet på Legesenteret) og større moglegheiter for å byggje ein robust organisasjon med tilsette som har større stillingsheimlar. Tilsyn frå legar på dagtid vil også bli enklare. Sambruk av lokala for Førde kommune sin dag-legevakt og den interkommunale legevakta Ulempa er at dersom legevakt, legevaktsentral og ØDH vert lokalisert ved Helsetun / Rødekrossbygget vil ein i større grad binde opp legesenteret i deira lokaliseringsval. 3.4. Potensielle synergieffektar Når det gjeld synergieffektar på driftsmessige faktorar, så har ein i prosjektet kome fram til at det er nokre potensielle effektar ein kan få ut. Ved sentrumsnær lokalisering er det realistisk med følgjande synergieffektar: Gjennom samarbeid med Førde Helsetun kan ein redusere med 1 nattevakt (sjukepleiar) samanlikna med opphavleg bemanningsoppsett med 3 nattevakter. Denne innsparinga vil ein kunne oppnå 7 dagar i veka. Totalt innsparingspotensial er omlag 1,3 millionar kroner årleg Gjennom samarbeid med Førde Legesenter kan ein redusere med 1 sjukepleiar på dagtid i veka gjennom samarbeid om legevaktsentralen / legevakt på dagtid. Innsparingspotensialet er om lag 0,8 millionar kroner årleg Gjennom samarbeid med Førde Helsetun vil det også vere mogleg å oppnå ei samordning mellom legetilsynsordninga ved Helsetunet og ØHD-tilbodet. Dette vil det vere naturleg å sjå nærare på seinare, og det er ikkje berekna noko innsparing på dette. Det er vanskeleg å hente ut synergieffektar, og vi vurderer det difor som usannsynleg å klare og realisere heile potensialet. Synergieffekten vert vurdert til totalt å ligge i intervallet 1 1,5 millionar kroner ved val av sentrumsnær lokalisering. Synergieffektane er basert på føresetnader i forslag til driftsbudsjett utarbeida av dagleg leiar ved SYS-IKL. Synergieffektar på reinhald og kjøkkentenester er ikkje vurdert, då ein ser føre seg at dette let seg løyse gjennom dagens ordningar hos anten Helse Førde HF eller Førde kommune. Ved sjukehusnær lokalisering er det få synergieffektar det er realistisk å hente ut. Det einaste er mindre bruk av ambulansetenester, men denne kostnaden inngår ikkje i kommunane sine budsjett og er soleis ikkje berekna nærare. PwC 24

Analyse ei vurdering av lokaliseringsalternativa Budsjetterte kostnader nytt tilbod Lege Hjelpepersonell Administrasjon Driftskostnader TOTALT Totale kostnader med fråtrekk frå inntekter frå eigedelar / statsrefusjon Statleg overføring til kommunane for å finansiere ØHD 9,4 mill 12,6 mill 2,1 mill 4,8 mill 28,9 mill Kostnader inkludert synergieffektar (max effekt innafor intervall) Lege 9,4 mill Hjelpepersonell 11,1 mill Administrasjon 2,1 mill Driftskostnader 4,8 mill TOTALT 27,4 mill 27,6 mill 26,1 mill 11,0 mill Statleg overføring til kommunane for å finansiere ØHD 11,0 mill Sum kostnad 16,6 mill Netto kostnad 15,1 mill Synergieffekt -1,5 mill 3.5. Oppsummering av fordelar og ulemper ved dei ulike alternativa Analysefaktor Oppsummering Konsekvens for pasientar (kvalitet, pasientstraumar) Driftsmessige faktorar Bygningsmessige faktorar Sjukehusnær lokalisering gjev fordelar for pasientane Begge lokaliseringar vil gi god nok kvalitet på tenesta Begge lokaliseringar vil vere forsvarlege med tanke på tidsbruk og avstandar Lokalisering ved sjukehuset vil gi den beste pasientlogistikken Nærleiken til sjukehuset er også ein fordel for å kunne få rask tilgang til vurderingar frå spesialistar Synergieffekt for overgrepsmottak ved lokalisering ved sjukehuset Sentrumsalternativet vil binde opp ambulanseressursar, noko som kan gje dårlegare beredskap Sentrumsalternativa gjer det mogleg å hente ut synergieffektar Sentrumsalternativa gjev synergieffekt for legane som skal ha tilsyn med ØHDposten på dagtid Sentrumsalternativa vil gjere det mogleg å skape eit robust tenestetilbod gjennom at ein kan samordne tenestene med andre delar av primærhelsetenesta (Helsetun og legesenter) dette kan ein også oppnå ved sjukehuset, men det vil krevje at kommunane inngår eit forpliktande samarbeid om å stille med tilsette Moglegheit for å hente ut nokre kostnadsmessige synergieffektar for hjelpepersonell ved lokalisering i sentrum (sjå detaljar nedanfor) Røde Kors bygget kan byggast ut tilstrekkeleg med relativt enkle og effektive løysingar lokala er fleksible og det vil vere relativt enkelt med vidare utbyggingar dersom dette blir aktuelt Ved sjukehusnær lokalisering vil det vere naturleg å bygge større enn for behovet i dag, og ein må avklare kven som eventuelt skal vere leigetakar for desse lokala Kostnader Billigaste løysing er førebels vurdert til å vere ombygging av Røde Kors bygget. Kvadratmeterpris leige er her stipulert til kr. 1.400,- per kvadratmeter. Påbygg Røde Kors bygget vil gje ein kvadratmeterpris på leige på om lag kr. 2.000,-. Dette er stipulert ut i frå erfaringstal, og inkluderer ikkje medisinsk utstyr integrert i bygget. Røde Kors opnar for interkommunalt eller kommunalt eigarskap ein må då avklare meirverdiavgiftsspørsmål og tilskotsordning før ein avgjer kven som skal eige bygget. Nybygg ved sjukehuset er ikkje kalkulert. Truleg ikkje store skilnader i kostnad samanlikna med nybygg Røde Kors bygget PwC 25

Anbefaling 4. Anbefaling Vår vurdering er at både sjukehusnær lokalisering og ei sentrumsnær lokalisering i tilknyting til Røde Kors bygget er aktuelle alternativ. Dette med bakgrunn i det opphavlege lokaliseringsalternativet som Helse Førde kunne tilby. Med dette alternativet ville ein kunne legge størst vekt på pasientflyten mellom 1. og 2. linje teneste, og velje å bygge ein robust organisasjon med utgangspunkt i at kommunane forplikta seg til å vere med på eit samarbeid for å sikre nok hjelpepersonell i turnusane. Denne vurderinga hadde samstundes som føresetnad at Helse Førde kunne frigi ei tomt som ville gje tilstrekkeleg integrasjon med sjukehuset. Med bakgrunn i brevet frå Helse Førde der dei konkluderer med at det kommunale ØHD-tilbodet ikkje kan få tilgang på tomta ved sidan av prehospital klinikk, fell denne føresetnaden. Det nye tilbodet frå Helse Førde knytt til lokalisering ved sjukehuset, på ei tomt der ein i dag har hangar for luftambulansen, gjer at pasientane må transporterast om dei treng røntgen eller anna vurdering frå spesialisthelsetenesta. Det er i tillegg utfordringar knytt til kven som skal eige bygget som krev nærare utgreiing. På grunn av at sjukehusalternativet ikkje får full integrasjon med sjukehuset, vert vår anbefaling at ein bør velje ei sentrumsnær lokalisering. Dette vil gjere at: Ein får høve til å bygge ein robust organisasjon med betre beredskap i lag med andre kommunale tenester Ein får bygd eit framtidsretta lokale Ein har høve til å ta ut synergieffektar I høve vurderinga av dei ulike alternativa knytt til sentrumslokalisering, er vår vurdering at ein bør gå for ei kombinert om- og utbygging av Røde Kors bygget. Grunngjevinga for dette er: Ei rein ombygging av Røde Kors bygget vil gje ca. 500.000 kroner lågare husleigekostnader per år, men vil gjere det vanskelegare å realisere synergieffektane på rundt 1-1,5 millionar kroner. Ei kombinert om- og utbygging vil gi nye og funksjonelle lokalar med større moglegheiter for framtida. PwC 26

Planar for etablering av tilbod 5. Planar for etablering av tilbod Arbeidet med del 2 av mandatet byggjer anbefalinga i kapittel 4 og vi har difor i dette kapittelet teke utgangspunkt i alternativet med om- og utbygging av Røde Kors bygget i sentrum. Dette fekk også støtte i styringsgruppa den 25. oktober 2013. 5.1. Romprogram og skisser Romprogram for legevakt, legevaktsentral, ØHD-post og overgrepsmottak vart utarbeidd i forstudiefasen av prosjektet, og lagt fram i juni 2013. Skissene som er laga i høve om- og nybygg Røde Kors bygget har teke utgangspunkt i dette romprogrammet. Romprogrammet er i forprosjektfasen gått gjennom på nytt sett opp mot dei førebelse skissene for Røde Kors bygget. Arealmessig møter skissene dei behova som ligg føre i romprogrammet. Romprogrammet gjev eit arealbehov på cirka 500 kvadratmeter medan skissene totalt sett er på rundt 900 kvadratmeter. Skilnaden ligg i at romprogrammet ikkje har teke høgde for gang- og trappeareal og liknande. Det vil vere behov for nokre justeringar i høve typar rom og plasseringa av dei ulike funksjonane for å få ein god arbeidsflyt i lokala, men dette vil truleg la seg gjennomføre innafor det arealet ein har til disposisjon. Justering av plasseringa av ulike rom i forhold til slik dei ligg føre i dei innleiande skissene, vil ein måtte jobbe nærare med i ei seinare fase av prosjektet. 5.2. Bemanningsplanar og driftsbudsjett 5.2.1. Bemanning og drift Bemanningsplan for legar, hjelpepersonell og administrative ressursar vart presentert i kapittel 1.5.1-1.5.3. Driftsbudsjettet vart presentert i grove trekk i kapittel 1.5.4. Nedanfor vert budsjettet presentert i noko meir detalj, saman med ei skildring av dei viktigaste føresetnadene som ligg til grunn for tala. I neste fase av prosjektet vil det vere naturleg å gå gjennom budsjettet meir i detalj og det vil då kunne kome justeringar. I dette budsjettet er det dessutan eit vilkår at alle kommunane deltek. Om Flora kommune vel å stå utanfor ØHD og legevaktsentralen vil dette påverke inntektene og kostnadane i budsjettet. Vi finn likevel denne oversikta tenleg som ramme for vedtak i kommunestyra. Det må presiserast at informasjonen nedanfor gjeld budsjettering FØR uttak av identifiserte potensielle synergieffektar. Synergieffekten er teken inn på eiga linje i slutten av budsjettet. Budsjettet gjeld og ei administrativ organisering etter SYS-IKL modellen. Dette vil ein måtte omorganisere litt på ved etablering gjennom ein vertskommunemodell, men det er ikkje å forvente at kostnadsbiletet vil verte spesielt mykje annleis sett frå administrasjonssida, sett bort frå at vertskommune vil få inn ein post på administrative kostnader, medan styrehonorar, kostnader til eige rekneskapstenester og liknande vil felle vekk. Driftsbudsjett Kommentar / Føresetnader INNTEKTER: Statstilskot ØHD 11,00 mill Tilskot for 2013 berekna av Helsedirektoratet per kommune Husleigeinntekt overgrepsmottak 0,21 mill Statsrefusjon / eigenandel legevakt 1,09 mill Estimat kr 3.000,- pr døgn frå fastlønna lege Totale inntekter 12,30 mill PwC 27