God jul! Heim til jul Du ser a over taket der a Jordmor-Matja bor Intervju Knut Skjånes Aktivitetskalender i Leikanger Gudstenester

Transkript

1 Nr Årgang 64 Heim til jul Du ser a over taket der a Jordmor-Matja bor Intervju Knut Skjånes Aktivitetskalender i Leikanger Gudstenester God jul!

2 Heim til jul Oversikt over tilsette, kontaktadresser og telefonar: Vakttelefonnummer Prest: Gjeld månd.-fred- kl og laurd. kl til måndag kl Sokneprestkontoret i Prestegarden Tlf Sokneprest: Egon Askvik easkv@online.no Tlf Kontortid tysd. og torsd Måndag: Fri Administrasjon Sogndal kyrkjekontor Besøksadresse: Kyrkjevegen 6, Stedjetunet Postadresse: Boks 122, 6851 Sogndal Sentralbord: Faks: Kyrkjeverje: Jorunn Merete Haukås-Eide Telefon mobil: E-post: kyrkjeverje@sogndal.kyrkja.no jorunn.merete@sogndal.kyrkja.no Kontortid kvar dag unnateke onsdag. Kyrkjelydssekretær/klokkar/reinhaldar: Sandra Pearce holli@sogningen.com Tlf Fredag fri Organist: Diccon Pearce d.pearce@online.no Tlf / Kontor i bustad Fredag fri Soknerådsleiar: Susan Husabø Susan.husabo@sfj.no Tlf "Då for alle heim, kvar til sin by" heiter det i juleevangeliet. Men mange vil heim til jul. Og mange lengtar heim, sjølv dei av oss som ikkje har noko heim å lengta til. Av ulike grunnar. Heimlengselen. Lengten etter å verta møtt, verta akseptert, inkludert og elska. Lengten etter å høyra til. Julenatt hender det at Gud sjølv vert heimlaus. "Det var ikkje rom åt dei i herberget", heiter det. Guds Son vart heimlaus for å leita etter alle heimlause. Han vil ha oss heim til jul. Denne jula skal me sjølv vera vertskap og ta imot kvarandre, slik Kristus tek i mot oss. Sjølv møta, akseptera og inkludera. Og nokon skal ta i mot oss. Å finna ein heim hjå kvarandre. Å finna ein heim i Guds kyrkje. Juleevangeliet er at Gud lengtar etter oss. Det finst dei som akkar seg over kor mykje folk det er i kyrkja julafta. Eg høyrer ikkje til dei. Eg gler meg over kvar einaste som kjem. Og eg gler meg over å kunna sei: Velkomen heim! Der er min lengsel hjemme, der har min tro sin skatt. Jeg skal deg aldri glemme, Velsignet julenatt Eg vil ynskja alle systrendingar ei gledeleg jul. Ei særleg helsing går til dykk som slit i jula med sjukdom i familien eller som på andre måtar har det vanskeleg og til dykk som opplever sorg og sakn ekstra sterkt i høgtida. Egon, prest Nr LEIKANGER kyrkjelydsblad Side 2

3 Du ser a over taket der a Jordmor-Matja bor Ho mor ho kveikjer alle ljos, peisen knitrar og stjernene skin både over huset til ho Jordmor-Matja og i mangt eit stoveglas. Englar har lenge dalt i skjul, nissar dukkar opp og peparkaker blir bakte i barnehagar, på kjøpesentra og i de tusen hjem. Jau, alt tyder på at det snart er jul; - igjen. Det er heilage jul, strålande jul, julekos og julestas men også julemas og julefjas! Glansbilda er vakre, men røyndomen kan vere hard. Hard for alle dei som ikkje får kjenne varmen frå ei mor eller har nokon å dele julefreden med. Ikkje alle har til salt i grauten eller til pakkar å gje bort, og mangt eit sinn får ein trøkk på grunn av eige eller nære personar sitt rusmissbruk. Jula har mange sider, og no vil eg dvele ved ei av dei vakraste: Juletonar og juletekst i vakkert samspel. Julesongane gjev meg ro i sjela. Både eldre salmar og nyare komposisjonar kan ha denne effekten. Dei gamle er sjølvsagt alltid eldst, og det blir ikkje jul utan Det lyser i stille grender og Deilig er jorden (for meg er den best på bokmål..). I fjor erobra Sissel Kyrkjebø og Odd Nordstoga eteren med Blix-oversetjinga Upp gledjest alle, gledjest no med ny melodi av Nordstoga. Eyvind Skeie og Tore Aas sin En stjerne skinner i natt er allereie blitt ein klassikar. Mange artistar har tolka Vincens Johannesen /Amund Enger sin Himmel på jord, og den er ekstra gripande med Trond Granlund si rustne stemme: Jeg snublet omkring i svartesten natten Da tente du stjernen med lys ifra deg Jeg følte meg ensom og tom og forlatt Da du viste du tenkte på meg Himmel på jord En nåde så stor Jer er ke alene Her jeg bor Jeg hutret og frøs da du gav meg din varme Du så vel at jorda var naken og kald Du lengtet til meg, og du sendte meg barnet Og viste meg veg til en stall Jeg sloss og jeg led, gjorde alt for å vinne Da hørte jeg englene synge om fred Legg våpnene ned, det er jul du må finne En fred inni hjertet et sted Hver gang jer ser opp på min himmel så vet jeg At undrenes under er det som har hendt Jeg føler meg trygg for jeg slipper å lete Nå vet jeg hvor stjernen ble tent Himmel på jord En nåde så stor Jeg er ke alene Her jeg bor Jeg er ke alene her jeg bor I forslaget til ny salmebok er nokre av dei nyare songane /salmane komne med. Ekstra kjekt er det at Alf Prøysen si Julekveldvise har fått plass. Husmannssonen frå Ringsaker formidlar bodskapen på enkelt vis når han fortel om kva som hende julenatta då stjerna vart tend: Den fyste gong hu skinte, så laga hu ei bru, imilla seg og himmel n og ei krubbe og ei ku. Jula er i kjømda, og når du har fått unna golvvasken, fylt vedkorga, lete fuglane fått sitt og treet står staskledd i stova, kan du la julefreden strøyme på. La ord og tonar nå deg. Om barnet i krubba og gjetarar på vakt. Graset er grønt for både Jørgen Hattemaker og kong Salomo, og julestjerna skin for oss alle; - du ser a over taket der a Jordmor Matja bor! Side 3 LEIKANGER kyrkjelydsblad Nr

4 Intervju Knut Skjånes Knut Skjånes fylte 82 år i haust. Han er utdanna sivilingeniør frå NTH i 1954 og jobba i Statens vegvesen her i Leikanger fram til pensjonsalderen. Knut fekk ein alvorleg muskelsjukdom og har dei seinare åra budd på Leikanger sjukeheim. Kvar kjem du frå Knut? Eg var trønder dei første 27 åra av livet mitt. Far min var prest i Klæbu og Tiller kurkjelydar. Vi budde i Klæbu som ligg om lag 20 kilometer syd for Trondheim. Korleis var det å vekse opp med ein far som var prest? Som presteson var det utenkjeleg å sjå film på ungdomshuset og gå på dans. Eg lærde ikkje å danse før langt opp i tjueåra. Kva minner har du frå jula i barndomsåra? Eg har ikkje spesielle minne frå julefeiringa i barndommen. Eg var eldst av tre brør og det ergra meg i mange år at det var Magne, den yngste bror min, og ikkje eg som oppdaga at det var faren vår som var julenisse. Vi hadde alltid svineribbe til julemiddagen og den tradisjonen heldt vi fram med også seinare. Eg var glad i julekaker og sirupssnippar er favoritten framleis. Korleis var det å kome til Leikanger? Eg levde som ungkar i Oslo i åtte år før eg gifta meg med ei jente frå Lofoten. Eg trefte ho på ei selskapsreise til Frankrike. Vi bestemte oss for å reise frå hovudstaden og eg ville ha meg jobb i Statens vegvesen. Dermed ville eg få halde fram i same faget som i Oslo, der eg var tilsett i Oslo veivesen. Det var den gongen i 1963 særs enkelt å få jobb i Statens vegvesen. Det var ledige stillingar i alle fylka og det var berre å gå opp i Vegdirektoratet og velje eit fylke, skrive ein søknad og straks etter var eg tilsett! Vi valde Leikanger av di eg ikkje ville starte resten av livet mitt i ein by. Vi vart vel mottekne her, fekk raskt gode omgangsvener, og fekk skaffa oss ein god heim. Eg har aldri angra på at vi reiste hit og vart verande. Eg har hatt ein allsidig og interessant jobb og lært heile fylket å kjenne, og fått fylgt utviklinga av fylket på nært hald frå eg kom hit i Du er historisk interessert og har vore aktiv i sogelaget. Har du nokre historiske juletradisjonar du vil trekke fram? På fritida har eg fått dyrka mine interesser innan slektsgransking og fått vore aktiv i Leikanger sogelag. Vi fekk gjort ein del medan eg var med der, men enno ligg der mange utfordrande og viktige oppgåver og ventar på å verte tekne fatt i før det er for seint. Som døme kan eg nemne restaurering av den gamle kraftstasjonen, ei bok om stølar og stølsdrift i Leikanger slik dei fekk i Luster for nokre år sidan, og Leganger Church i Syd-Dakota. Eg har ingen juletradisjonar å snakke om. Det einaste måtte vere at vi i familien alltid gav kvarandre bøker i julegåver, og det har vi halde fram med heilt fram til i dag. Kva er dine tankar kring jula og julefeiringa? Eg har ikkje så mange tankar om jula og julefeiringa før og no. Eg konstaterer at dei gode tradisjonane vert haldne ved like, og eg set stor pris på dei besøk som eg får på sjukeheimen. Nr LEIKANGER kyrkjelydsblad Side 4

5 Lat oss takka Gud for alt dette som jorda har gjeve oss Hausttakkesfest i kyrkja. K vart år i slutten av september er det hausttakkefest i kyrkja. I Noreg er dette noko som berre blir markert i kyrkja. I USA feirar dei dette med den store markeringa Thanksgiving. Det heile starta på 1600-talet då ein liten koloni på 46 personar omkom etter ein streng vinter. Takka vere ein indianar som lærte nybyggarane å dyrka mais, greidde dei seg betre året etter. Då tok dei til å takka Gud for avlinga kvar haust. I lag med indianarane. I dag feirar amerikanarane Thanksgiving fjerde torsdag i november og i fire dagar framover. Høgtida er eit viktig samlingspunkt for familiane og menyen er den berømte kalkunen. Sunniva Nerland Palne fekk hjelp av pappa Jo Vikøren då ho skulle fram å hente boka si. Odrun og Sigurd Myklebust assisterte Egon i songen Kven har skapt alle blomane. I Noreg er takksiginga redusert til ei markering i kyrkja. Tidlegare var skulen og 4. klasse dregne inn som samarbeidspartar i denne markeringa. Men etter det nye RLE-faget er denne delen av samarbeidet mellom skule og kyrkje slutt. 26. september hadde Egon Askvik og Sandra Pearce, i samarbeid med konfirmantane Jenny Kvåle Johnsen og Ingvild Vara Hagen og Laila Njøs Eikeland, i regi av Bondelaget, fått pynta kyrkja med markens grøde. Etter tradisjon dei siste åra, er og 4-åringane invitert i kyrkja, til å få Barnas kyrkjebok. Egon fortalde at dei hadde teke inn all frukta og grønsakene i kyrkja for å seie takk Gud. Alt som vi såg i kyrkja denne dagen var dyrka på Leikanger. Egon hadde ei korg som han plukka opp diverse frukt og grønsaker frå. Han drog ungane med på kva dette kunne vera. Til slutt tok han fram noko mystisk; ein grøn rar ting. Den såg ut som ei lime-frukt. Men Egon kunne fortelja at dette var ei valnøtt. Etter utdelinga av bøkene til 4-åringane sa Egon at det ikkje var lov for dei vaksne å seie at dei ikkje hadde tid til å lese boka for 4-åringane. Side 5 Einar Gåserud er sikker på at mamma eller pappa tek seg tid til å lese boka for han. Siv Anette Thorsnes lovar å lesa boka for sonen Kent. Linnea Christensen Sjøthun er og sikker på at mamma eller pappa vil lesa den nye boka for ho - og det er Maria Saltnes Slinde sikker på og LEIKANGER kyrkjelydsblad Nr

6 I dette hus er tusen toner sunget I dette rom er hundre bønner bedt Til dette sted har mange føtter vandret Og noen har gått tungt og andre lett I dette hus har gledens toner jublet I dette rom har sorgen hatt sitt sted Ved alteret er ja blitt sagt og mumlet I dåpens font har vannet rislet ned I dette hus er himmelen til stede Og paradisets dører står på klem For dette er et hellig sted på jorden Og den som kommer hit er kommet hjem Kristin Solli Schøien Nr LEIKANGER kyrkjelydsblad Side 6

7 Side 7 LEIKANGER kyrkjelydsblad Nr

8 Englar til juletreet i kyrkja Heilt sidan 1995 har det vore ein tradisjon at førsteklassingane ved Leikanger barneskule pyntar juletreet i kyrkja med englar. Det heile starta tidleg på 1990-talet som eit utviklingsarbeid i Nybø barnehage i regi av Bjørg Tvetene Sæter ved Høgskulen i Sogn og Fjordane. Utviklingsarbeidet heitte Kultur- og tradisjonsformidling ved hjelp av ritual og symbol. Hovudmålet med arbeidet var å prøve ut konkrete opplegg for barnehagen der årstider, høgtider o.l. kunne tre fram med sine skikkar og tradisjonar. 6-åringane fekk den gongen i oppgåve å laga englar til juletreet i kyrkja. Nokre år seinare tok 6-åringane i Leikanger til i skulen, og no er det vorte ein tradisjon at dei lagar englane til treet i kyrkja. Å laga desse englane er ein prosess. Ein må jo vete kva ein engel er og kva ein treng for å lage ein engel. I nokre klassar samlar ein inn engleting. Og kva er engleting? Etter å ha snakka om englar, går det ei oppmoding heim om å finne fram engleting som ungane kan ta med seg på skulen. Det kan vera tynne stoff, blonder, silke, tyll og band. Så teiknar vi ein englemal som ungane kler på. Bak limar dei vingane som og blir kledde på med engleting. Når englane er ferdige, gå førsteklassingane ned i kyrkja og heng dei på juletreet, slik at alle får glede av dei på gudstenestane som er i kyrkja på denne tida. Sitat om englar: Englar passar på ungar! Englane flyg oppi himmelen! Englane bur i eit engleslott! Juletre i kyrkja med englar laga av førsteklassingar i Fredrik Skårhaug Talle arbeider med vengjene til engelen sin. Ingeborg Knudsen Berg har vald sølvglitter på sine englevengjer. Nr LEIKANGER kyrkjelydsblad Side 8

9 Engel teikna av Anna Engel teikna av Sindre Engel teikna av Vilde Engel teikna av Kristin Side 9 LEIKANGER kyrkjelydsblad Nr

10 Frå kyrkjebøkene til Leikanger kyrkjelydsblad Gravlagde i Leikanger frå sept Liv Menes Fødd Trygve Rishovd Fødd Einar Rishovd Fødd Anna Fjøsne Fødd Ingeborg Sørum Fødd Sverre Olav Gjengedal Fødd 1931 (jordpåkasting) Synneva Husabø Fødd Alvhild Svedal Fødd Arvid Bjarne Krosshaug Fødd 1935 Døpte: 15. aug Jonathan Moberg Lukas Andrè Nornes 24.okt Aaron Edvard Borlaug Orrestad Sara Saltnes Slinde Nr LEIKANGER kyrkjelydsblad Side 10

11 Aktivitetskalender Alle aktivitetar føregår i Klokkargarden (kyrkjelydshuset) Tysdagstreff Møt opp til ei uformell og koseleg stund tysdag 11. januar, 25. januar, 8. februar, 22. februar, 8. mars, 22. mars, 12. april og 10. mai. Treffa startar kl. 11:30 med gymnastikk. Kl. 12:00 er det matøkt og program av ulikt slag. Samlinga vert avslutta kl. 14:00. Søndagsskulen Datoar for søndagsskulen: Fredag 14. januar, 28. januar, 11. februar, 25. februar, og 11. mars. På kyrkjelydshuset kl Dataklubben Datoar for dataklubben: Fredag 14. januar, 28. januar, 11. februar, 25. februar og 11. mars. Baybysong startar oppatt 3. februar. Sandra og Oddrun arbeidar med å få gong eit knøttekor, følg med for meir informasjon om dette utover vinteren/våren. Soknerådet inviterer alle til to kveldar på kyrkjelydshuset i vinter. Bjørg Tvetene Sæter talar, og vi et kveldsmat i lag. Datoar og tema for bibeltimar: 26.01: Openberringstida. Kven var Jesus, og kven er min Jesus? 09.03: Askeonsdag. Se vi går opp til Jerusalem i hellige fastetider. Velkomen på kyrkjelydshuset kl. 19:00. Leikanger Kyrkjelydsblad Neste nummer kjem etter planen i april Redaksjonsnemnda er takksame for bidrag til dette innan 1. mars. Heim til jul, ved sokneprest Egon Askvik s. 2. Du ser a over taket der a jordmor-matja bor, ved Signe Eikenes s. 3. Redaksjonsnemnd: Kirsti Bergfald Svangstu, Elianne Eggum, Gjertrud Lovise Tretteteig og Signe Eikenes (signe.eikenes@vegvesen.no) Frivillig kontingent/gåve Minner om kontonummer for fast gjevarteneste: Konto til kyrkjelydshuset er: Konto til Leikanger kyrkjelyd er: Side 11 LEIKANGER kyrkjelydsblad Nr

12 GUDSTENESTE LEIKANGER VINTER 2010/ Dese er 16. J n r Kl Gudsteneste Kl. 11 Gudsteneste Julaftagudsteneste. Takkoffer til Kirkens Nødhjelp 2. sundag etter Kristi openberring Kl.1600 Gudsteneste. Takkoffer til Kirkens Nødhjelp 25. Dese er 30. J n r Kl 11. gudsteneste 4. sundag etter Kristi openberring Kl. 12 Gudsteneste Høgtidsgudsteneste. Takkoffer til Det Norske Misjonsselskap. Leikanger mannskor. 13. Fe r r Kl. 11 Gudsteneste for store og små 13. M rs Kl 11 Gudsteneste Vingardssundagen. 11-åringane har overnatta i kyrkja og er med og leier gudstenesta. 1. sundag i faste Det Norske Misjonsselskap i Sogn og Fjordane har årsmøte i Leikanger denne helga. 27. Fe r r 27. M rs Kl. 11 Gudsteneste Kristi forklåringsdag Kl. 19 Gudsteneste Maria bodskapsdag Kon irmantane er med og leier gudstenesta. 31. Dese er Kl. 16 Gudsteneste Minnestund for dei som er døde i Takkoffer til kyrkjelydsarbeidet. Mariahelg mars 2011 Kring 8. mars vert det årleg arrangert ei kvinnehelg på Alværa misjonssenter ved Lavik i Sogn. Kvinner i alle aldrar møtest til andeleg og sosialt fellesskap, kreativ utfalding, påfyll til kvardagane, samt god mat og prat i trivelege omgjevnader. Tema i år er Gudsbilete&sjølvbilete og vi er så heldige å ha med Jorunn Strand Askeland som talar. Ho er ei flott og aktiv dame som har reist mykje rundt som forkynnar, samt skrive bøker både for vaksne og born. Beate Systad, som tidlegare har vore med i Mariahelgkomiteen og som dei siste åra har halde på med smykkelaging, kjem dessutan og instruerer og inspirerer oss. Arbeidsgruppa for Mariahelga i år er: Hild Eimhjellen, Førde Magni Åm Risa, Balestrand Gjertrud Tretteteig, Leikanger Torild Teige Strand, Hardbakke Påmelding til Alværa på mobil: Nr LEIKANGER kyrkjelydsblad Side 12