Nord- og Midhordland jordskifterett. Rettsbok. Sak: HAUGE. gnr. 29 i Lindås kommune. Krav om sams veg til Haugsneset.

Transkript

1 Nord- og Midhordland jordskifterett Rettsbok Sak: HAUGE gnr. 29 i Lindås kommune. Krav om sams veg til Haugsneset HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 1

2 SAKSFØREBUANDE MØTE Rettsmøtedag: Stad: Ungdomshuset Nyheim, Kløvheim i Lindås Sak nr.: HAUGE, gnr. 29 Saka gjeld: Krav om sak etter jordskiftelova 2 bokstav e sams tiltak Jordskiftedommar: Vidar Otterstad som tilkalla jordskiftedommar Ingeniør: Protokollførar: Saka er kravd av: Til handsaming: Partar: Nabo: Avd.ing. Dag Aamot Jordskiftedommaren Gry M. Flisram, Sigrunn Follesø og Jorunn Sætre 1 Gjennomgang av kravet 2 Vidare framdrift i saka Eigar av gnr. 29/1, Kjell Hauge, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/2, Hege Hansen, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/2, Kenneth Manger, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/3, Svenn Hauge, Myhr, 5957 MYKING Eigar av gnr. 29/4, Magnor Kjell Hauge, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/5, Hilde Strøm Hauge, Hauge, 5957 MYKING Eigar av gnr. 29/7, Gry Mariann Flisram, Rognstunet 10, 5700 VOSS Eigar av gnr. 29/7, Sigrunn Follesø, Ganndalen 18, 5109 HYLKJE Eigar av gnr. 29/7, Jorunn Sætre, 5939 SLETTA Eigar av gnr. 29/9, Ingvard Gunvald Hauge, Strandgaten 205, 5004 BERGEN Eigar av gnr. 30/2, Sjur Myhr, Myhr, 5957 MYKING Eigedomane ligg i Lindås kommune. Til stades: Kenneth Manger, som og møtte med fullmakt frå Hege Hansen. Svenn Hauge. Magnor Kjell Hauge. Hilde Strøm Hauge. Magnar Flisram med fullmakt frå Gry Mariann Flisram. Åge Sætre med fullmakt frå Sigrunn Follesø. Jorunn Sætre. Dei andre partane var lovleg innkalla, men møtte ikkje. På spørsmål hadde ingen merknader til innkallinga til møtet. Jordskiftedommaren gjorde greie for hovudreglane i domstollova Ingen habilitetsmerknader. Jordskiftedommaren sa at føremålet med munnleg saksførebuing er å avklare partstilhøva HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 2

3 og å få oversyn over kva saka gjeld. Dommaren gjorde merksam på at det ikkje blir teke realitetsavgjerder i dette møtet. Vidare orienterte jordskiftedommaren om vilkåra for jordskifte, og viste m.a. til jordskiftelova 1 og 3 bokstav a. Dokumentliste per dags dato til og med dok. 11 vart utlevert. Partane fekk ordet: Magnar Flisram og Jorunn Sætre uttalte seg på vegner av eigarane av gnr. 29/7. Frå tunet på gnr. 29/3 er det bygd skogsbilveg fram til gnr. 29/7. Gardsvegen fram til gnr. 29/3 tek til i Fv. 397 og går først over gnr. 29/4 og gnr. 29/5 før han kjem inn på gnr. 29/3. Eigarane av gnr. 29/ 4 og gnr. 29/3 har munnleg gitt lovnad om at gnr. 29/7 kan få kjøpe seg inn i vegen, medan eigaren av gnr. 29/5 ikkje har gitt slik lovnad. Resultatet er at gnr. 29/7 i realiteten ikkje har vegtilkomst. Eigarane av gnr. 29/7 ynskjer å kjøpe seg inn i vegen som no er bygt fram til deira eigedom. På gnr. 29/7 er det også utført gravearbeid for vegtilkomst til gnr. 29/2. Dette har skjedd utan at eigarane på gnr. 29/7 var førespurd. Det er forståeleg at dei som kan få auka trafikk over eigedomane og nær husa sine, er skeptiske. Samstundes er det viktig at gnr. 29/7 får høveleg tilkomst. Slik tilhøva er no, er det vanskeleg å nytte og leggje planar for eigedomen. Dei ser det som lite sannsynleg at det vil komme fleire brukarar på vegen som følge av t.d. hyttebygging, jf. restriksjonane for utbygging i 100-meterssona langs sjø. Dei kan vurdere andre vegalternativ, sjølv om slike alternativ vil kunne medføre større kostnader. Kenneth Manger (gnr. 29/2) sa at det er stifta veglag for skogbilvegen. Målsettinga er å få veg fram til tunet på gnr. 29/2. Dei er ein familie på tre personar som bur veglaust til, og med tanke på framtidig busetnad og drift på eigedomen er vegtilkomst avgjerande viktig. Sjølv har han fått avtale med eigarane av gnr. 29/3, gnr. 29/4 og gnr. 29/5, men det manglar endeleg avklaring om veg over gnr. 29/7. Vegarbeidet er no stogga. Det er ynskjeleg at avklaring om veg over gnr. 29/7 inngår i denne saka. Det er i dag fleire som har naust og naustrett på Haugsneset, med vegrett over gnr 29/7. Svenn Hauge (gnr. 29/3) sa at det er rett at mora hadde gitt lovnad om innkjøp i vegen til eigarane av gnr. 29/7. Men no har han tatt over som eigar, og han ynskjer ikkje fleire brukarar inn på vegen. Då han overtok eigedomen, var vegarbeidet oppstarta og ikkje så godt å gjere noko med. Vegen går kloss inn på bustadhuset hans, ikkje meir enn ca. 1,5 meter frå inngangsdøra og auka bruk vil påføre eigedomen vesentlege ulemper. Det er greitt at gnr. 29/2 får bruke vegen, men ikkje fleire. Vegen må etter hans syn leggjast om. Den beste vegtraséen er den som er nemnt som veg nr. 8 i jordskiftet frå Då får korkje gnr. 29/3 eller gnr. 29/5 trafikk inntil husa sine HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 3

4 Magnor Kjell Hauge (gnr. 29/4) har gitt lovnad om at eigarane av gnr. 29/7 kan få kjøpe seg inn i vegen. Denne saka burde vere unødvendig, partane må kunne ordne opp i dette på eiga hand. Hilde Strøm Hauge (gnr. 29/5) sa at ho ikkje har gitt løyve til innkjøp i vegen for gnr. 29/7. Det er fleire grunnar til det. For det første går gardsvegen mellom driftsbygning og garasje på gnr. 29/5. Her er det trangt og uoversiktleg, og farlege trafikksituasjonar kan oppstå. Vidare er det uklart kva eigarane av gnr. 29/7 vil med eigedomen. T.d. kan det verte lagt til rette for hyttebygging, noko som i tilfelle til medføre vesentleg trafikkauke. Ut frå situasjonen er det greitt at gnr. 29/2 får bruke vegen. Dei bur trass alt på eigedomen, og ho skjønar at dei er i ein vanskeleg situasjon. Dersom vegen vert omlagd slik at trafikken kjem bort frå tunet, kan ho vurdere tilhøva på nytt. Ettersom ho ikkje har nausttomt eller særleg med skog, har ho ikkje nytte av vegen utanfor eigen eigedom. Saksarbeidet vidare: Det vidare saksarbeidet vart drøfta. Dei frammøte partane hadde ikkje merknader til at jordskifteretten får utgreidd prisoverslag for ei eventuell omlegging av vegen. Jordskifteretten vil i samband med dette arbeidet ta kontakt med skogbrukssjefen i Lindås eller vegplanleggar hjå fylkesmannen. Prisoverslag vil bli sendt ut til partane i god tid før neste rettsmøte Utskrift av rettsboka blir send til partane i vanleg brev. Saka blir utsett inntil vidare. Rettsmøtet slutt. Kløvheim, Vidar Otterstad (sign.) HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 4

5 RETTSMØTE Rettsmøtedag: Stad: Kløvheim skule, Kløvheim i Lindås. Sak nr.: HAUGE, gnr. 29. Saka gjeld: Krav om sak etter jordskiftelova 2 bokstav e sams tiltak. Jordskiftedommar: Vidar Otterstad, som einedommar etter jordskiftelova 9 andre ledd.. Protokollførar: Saka er kravd av: Til handsaming: Partar: Jordskiftedommaren. Gry M. Flisram, Sigrunn Follesø og Jorunn Sætre Synfaring av ulike vegalternativ. Søknad til kommunen om godkjenning. Eigar av gnr. 29/1, Kjell Hauge, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/2, Hege Hansen, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/2, Kenneth Manger, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/3, Svenn Hauge, Myhr, 5957 MYKING Eigar av gnr. 29/4, Magnor Kjell Hauge, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/5, Hilde Strøm Hauge, Hauge, 5957 MYKING Eigar av gnr. 29/7, Gry Mariann Flisram, Rognstunet 10, 5700 VOSS Eigar av gnr. 29/7, Sigrunn Follesø, Ganndalen 18, 5109 HYLKJE Eigar av gnr. 29/7, Jorunn Sætre, 5939 SLETTA Eigar av gnr. 29/9, Ingvard Gunvald Hauge, Strandgaten 205, 5004 BERGEN Eigar av gnr. 30/2, Sjur Myhr, Myhr, 5957 MYKING Eigedomane ligg i Lindås kommune. Til stades: Kjell Hauge. Kenneth Manger som og møtte med skriftleg fullmakt frå Hege Hansen. Svenn Hauge. Magnor Hauge saman med sonen Atle Hauge. Hilde Strøm Hauge. For Gry Mariann Flisram møtte Magnar Flisram med skriftleg fullmakt. Sigrunn Follesø. Jorunn Sætre. Sjur Myhr. Dei andre partane var lovleg innkalla, men møtte ikkje. Dagens møte skulle etter innkallinga ta til kl På grunn av vegstenging på E39 mellom Vadheim og Lavik, måtte møteoppstart utsettast til ca kl Dei fleste av partane vart varsla om utsettinga pr. telefon frå jordskiftekontoret i Førde. Partslista vart gjennomgått. Sjur Myhr sa at han ikkje hadde motteke innkalling, men at han hadde fått vite om dagens møte via nabo. På spørsmål godtok han likevel å vere lovleg innkalla til rettsmøtet HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 5

6 I slutten av april var vegplanleggjar Oddbjørn Helland frå Vestskog BA og avd.ing. Dag Aamot frå jordskifteretten på Hauge for å sjå på ulike vegalternativ og vurdere kostnader for dei ulike alternativa, jf. brev frå Helland. Vegalternativa 1 4 er innmålt og lagt av på kart, vegalternativ 5 er skissert inn på kart. Kartet er tilsendt partane på førehand, men det viste seg at partane ikkje hadde fått tilsendt brevet frå Helland. Dette vart kopiert og utlevert på dagens møte. Vegplanleggjar Oddbjørn Helland gjekk første gjennom dei ulike vegalternativa, og orienterte om byggjekostnader vurdert ut frå erfaringstal i området. Partane fekk høve til å stille spørsmål og komme med synspunkt. M.a. meinte Magnor Hauge at det ikkje er trong for fleire vegar på Hauge no. Det vart gjennomført synfaring. Først om lag etter trase for veg 5 til Haugsvika, vidare etter veg 4 til gnr. 29/9, tilbake via husa på gnr. 29/2 (søre teig) tilbake til Haugsvika og etter veg 3 og 2. Undervegs forklarte vegplanleggjar Helland seg om trase og særskilte utfordringar. For veg 5 kan det ved kryssing av elva måtte takast omsyn til steinmurar i området, jf. moglege kulturminneverdiar. Magnor Hauge var ikkje med på synfaringa, Hilde Strøm Hauge berre på siste delen frå tunet på bnr. 3, og Kenneth Manger måtte gå frå møtet mot slutten av synfaringa. Etter drøfting ved avsluttinga av synfaringa vart det tilslutnad til at jordskifteretten på vegner av partane søkjer kommunen om godkjenning for vegalternativet med utgangspunkt i veg 5 på utsendt kart, og for vegalternativet som tek utgangspunkt i veg 2 på same kartet. Vidare skal jordskifteretten søkje Statens vegvesen om avkøyrsleløyve for alternativet med veg 5. Rettsmøtet slutt. Hauge, Vidar Otterstad (sign.) HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 6

7 RETTSMØTE Rettsmøtedag: Stad: Kløvheim skule, Kløvheim i Lindås. Sak nr.: HAUGE, gnr. 29. Saka gjeld: Krav om sak etter jordskiftelova 2 bokstav e sams tiltak. Jordskiftedommar: Vidar Otterstad, som einedommar etter jordskiftelova 9 andre ledd.. Ing./saksbeh.: Protokollførar: Saka er kravd av: Avd.ing. Dag Aamot Jordskiftedommaren. Gry M. Flisram, Sigrunn Follesø og Jorunn Sætre Til handsaming: Framlegg 1 februar Partar: Eigar av gnr. 29/1, Kjell Hauge, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/2, Hege Hansen, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/2, Kenneth Manger, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/3, Svenn Hauge, Myhr, 5957 MYKING Eigar av gnr. 29/4, Magnor Kjell Hauge, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/5, Hilde Strøm Hauge, Hauge, 5957 MYKING Eigar av gnr. 29/7, Gry Mariann Flisram, Rognstunet 10, 5700 VOSS Eigar av gnr. 29/7, Sigrunn Follesø, Ganndalen 18, 5109 HYLKJE Eigar av gnr. 29/7, Jorunn Sætre, 5939 SLETTA Eigar av gnr. 29/9, Ingvard Gunvald Hauge, Strandgaten 205, 5004 BERGEN Eigar av gnr. 30/2, Sjur Myhr, Myhr, 5957 MYKING Eigedomane ligg i Lindås kommune. Til stades: Kenneth Manger, som og møtte med fullmakt frå Hege Hansen. Svenn Hauge. Magnor Hauge saman med sonen Atle Hauge. Hilde Strøm Hauge. For Gry Mariann Flisram møtte Magnar Flisram med skriftleg fullmakt. Sigrunn Follesø. Jorunn Sætre. Ingvard Gunvald Hauge saman med dottera Marit Hauge. Bjørn Myhr som møtte med skriftleg fullmakt frå Sjur Myhr. Dei andre partane var lovleg innkalla, men møtte ikkje. Sidan førre møte har Lindås kommune godkjent veg frå FV 397 fram til gnr. 29/2. Jordskifteretten har etter det utarbeidd eit framlegg i saka. Framlegget vart utsendt til partane som vedlegg til innkallinga til dagens møte. Jordskiftedommaren gjekk gjennom vilkåra for fremming av jordskiftesak, jf. generell del i det utsendte framlegget HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 7

8 Jordskiftedommaren gjekk vidare gjennom hovudtrekka i framlegget, med særleg vekt på grunnlaget for kostnadsfordeling. Partane fekk uttale seg og stille spørsmål. Vidare vart det lagt til rette for drøftingar for å sjå om partane kunne nærme seg løysingar som alle partane kunne einast om, utan at dette siste førte fram. Grunnen til at drøftingane ikkje førde fram, var i hovudsak spørsmålet om kostnadane med den alt bygde vegen frå tunet på gnr. 29/3 til Haugsvika, i høve kostnader med ny veg. Det vart opplyst at samla kostnader, inkludert eigeninnsats, kan vere i storleik ca. kr ,-. Det vesentlege av det partane heldt fram: Kenneth Manger hadde ikkje merknader til prosentfordelinga kva gjeld opparbeiding av vegen. Han innser at han har største nytten av slik veg. Men for han er det eit vilkår at dei utgiftene han har hatt til den alt bygde vegen frå tunet på gnr. 29/3 til Haugsvika, på eit eller anna vis vert tilgodeskrive han. Dette dreier seg om ca. kr ,-, ein sum han ikkje berre kan sjå bort frå. Han har, til liks med eigaren av gnr. 29/9, avtale med dei aktuelle grunneigarane om å få komme inn på gardsvegen fram til gnr. 29/3. Den alt bygde vegen, og ev. ny veg slik som det no ligg føre framlegg om, må sjåast som eitt anlegg, også i kostnadssamanheng. Viss han ikkje får godskrive dei pengane han har brukt på vegen fram til Haugsvika, er det mest aktuelt for han å bygge veg vidare til gnr. 29/2 på eiga hand. Han reknar med at det vil verte billigare. No når han bur åleine på eigedomen, er det heller ikkje så påkravd med veg heilt fram. Svenn Hauge sa at han i framlegget har fått altfor stor i vegen. Han har veg til Haugsvika, og har såleis tilgang til alle deler av eigedomen som no er tenkt utløyst. I tillegg må han avstå grunn til vegen. Han er ikkje imot veg slik framlegget viser, og han vil heller ikkje motsette seg å avstå grunn, men då må hans andel settast ned. Magnor Kjell Hauge heldt fram at vegane og vegrettane som alt ligg der, må vere utgangspunktet. Han kjem ikkje til å betale noko meir enn det som alt er betalt. Hilde Strøm Hauge stilte spørsmål om gnr. 29/5 har nausttomt i Haugsvika. Etter det som ho har fått greie på, har gnr. 29/5 sagt frå seg nausttomta. Men viss gnr. 29/5 verkeleg har nausttomt, er ho innstilt på å delta i vegen etter nytte. Eigarane av gnr. 29/7, Jorunn Sætre m.fl., sa at dei aksepterer ein andel på 19 % i vegen. Elles gjorde dei merksam på at dei som eigarar av gnr. 29/7 ynskte å ta del i den alt bygde vegen frå tunet til gnr. 29/3 til Haugsvika, men at dei vart avvist. Då er det i utgangspunktet urimeleg at dei skal ta del i kostnader med ein alt bygd veg der dei var uønskte som deltakarar. Slik dette vart, hadde dei i realiteten ikkje andre val enn å krevje jordskiftesak for å få veg fram til eigedomen sin. Ingvard Gunvald Hauge aksepterer ein andel i vegen på 17 %, slik som oppsett i framlegget. Han har betalt i den alt bygde vegen, og også betalt for vegrett til gardsvegen. Må desse pengane reknast som tapt? HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 8

9 Bjørn Myhr, for Sjur Myhr, viste til vegrettane i det aktuelle område, og at desse saman med den alt bygde vegen kan nyttast som tilkomst til gnr. 30/2 si nausttomt på Haugsneset. Isolert sett har han ikkje merknad til prosentsatsen som gnr. 30/2 er oppsett med i framlegget. Vidare arbeidsopplegg vart drøfta. * * * * * På spørsmål frå jordskiftedommaren meinte alle partar at det er viktig å få kvalitetssikra kostnadane med opparbeiding av ein veg. Dette kan berre gjerast ved å hente inn anbod. Ei gruppe av partar og partsrepresentantar vart oppnemnt for å stå for dette: - Magnar Flisram, ansvarleg - Kenneth Manger - Svenn Hauge Ved innhenting av anbod må det opplysast om at anbodet må stå ved lag i minst 6 månader med tanke på avslutting av jordskiftesaka, at saka kan verte anka, og at alle anbod kan verte vraka. Vidare bør det ved anbodsinnhenting stillast spørsmål om det kan påreknast redusert pris ved å forlenge anleggsperioden, ev. ved å leggje anleggsperioden til vinteren. Jordskifteretten oppfatta det slik at partane var samde om å nytte Oddbjørn Helland, Vestskog BA, som konsulent i samband med innhenting av anbod. Kostnader som kjem på ved dette arbeidet, må dekkast av partane. Jordskifteretten kan om nødvendig stå for innkrevjing av pengane frå partane. Svenn Hauge har bilaga for betaling av utgifter til den alt bygde vegen. Kopi av desse bilaga må sendast inn til jordskifteretten snarast råd. Jordskiftedommaren tok elles opp spørsmålet om det kan vere av interesse for gnr. 29/7 og gnr. 29/9 med ein avkorta veg, dvs. ein veg som går fram til gnr. 29/9 og der gnr. 29/2 er ute. Eigarane av begge eigedomane stadfesta at det kan vere av interesse, men at det vil vere ei smertegrense kva gjeld kostnader. Dette vert ev. å kome attende til når storleiken på anleggskostnadane er avklara. Vidare skal jordskifteretten kontakte Lindås kommune for avklaring av tilskot. Jordskiftedommaren opplyste om at resten av saka kan verte behandla skriftleg, og det vart opplyst at partane vil få høve til å sette fram merknader til ev. reviderte framlegg, og få høve til å gje uttale til innkomne merknader, jf. jordskiftelova 17a andre ledd. På spørsmål kom det ikkje merknader til forhandlingane. Rettsmøtet slutt. Hauge, Vidar Otterstad (sign.) HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 9

10 VEDTAK Domstol: Nord- og Midhordland jordskifterett Dato: Stad: Jordskifteretten sitt kontor i Førde. Sak nr.: HAUGE, gnr. 29 Saka gjeld: Krav om sak etter jordskiftelova 2 bokstav e sams tiltak. Jordskiftedommar: Vidar Otterstad, som einedommar etter jordskiftelova 9 andre ledd. Saka er kravd av: Til handsaming: Partar: Gry M. Flisram, Sigrunn Follesø og Jorunn Sætre Spørsmål om fremming. Eigar av gnr. 29/1, Kjell Hauge, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/2, Hege Hansen, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/2, Kenneth Manger, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/3, Svenn Hauge, Myhr, 5957 MYKING Eigar av gnr. 29/4, Magnor Kjell Hauge, Hauge, 5913 EIKANGERVÅG Eigar av gnr. 29/5, Hilde Strøm Hauge, Hauge, 5957 MYKING Eigar av gnr. 29/7, Gry Mariann Flisram, Rognstunet 10, 5700 VOSS Eigar av gnr. 29/7, Sigrunn Follesø, Ganndalen 18, 5109 HYLKJE Eigar av gnr. 29/7, Jorunn Sætre, 5939 SLETTA Eigar av gnr. 29/9, Ingvard Gunvald Hauge, Strandgaten 205, 5004 BERGEN Eigar av gnr. 30/2, Sjur Myhr, Myhr, 5957 MYKING Eigedomane ligg i Lindås kommune. Framstilling av saka: Dette vedtaket gjeld spørsmål om fremming av sak etter jordskiftelova 2 bokstav e sams tiltak. Jorunn Sætre, Sigrunn Follesø og Gry Mariann Flisram sette den 11. april 2007 fram krav om sak etter jordskiftelova 2 bokstav e "sams tiltak" med tanke på felles vegløysing fram til gnr. 29 bnr. 7 Haugsneset i Lindås kommune. Som andre partar i kravet var oppført eigarane av gnr. 29/1 Kjell Hauge, gnr. 29/2 Kenneth Manger og Hege Hansen, gnr. 29/3 Svenn Hauge, gnr. 29/4 Magnor Hauge, gnr. 29/5 Hilde Hauge, gnr. 29/9 Ingvard Hauge og gnr. 30/2 Sjur Myhr. Garden Hauge ligg rett nord for Kløvheim, på vestsida av Dalafjorden. Gnr. 29/7 Haugsneset ligg veglaust til ved Dalafjorden. Det same gjeld gnr. 29/2 og gnr. 29/9. På gnr. 29/2 er det opplyst å vere fast busetnad. På gnr. 29/9 er det ein fritidsbustad, medan det på gnr. 29/7 står eit hus som er i relativt dårleg forfatning. Dagens eigarar av gnr. 29/7 tok over eigedomen sommaren HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 10

11 I dag går det gardsveg frå fylkesveg 397 først over gnr. 29/4, deretter gnr. 29/5, fram til tunet på gnr. 29/3. Herifrå er det bygt ein ikkje ferdigstilt skogsveg til Haugsvika, om lag til der elva frå Haugsvatnet renn til sjøen. Elva dannar grensa mot gnr. 29/7. Vidare over gnr. 29/7 er jorddekket grave av etter ein vegtrase vidare mot gnr. 29/2 og gnr. 29/9, eit arbeid som visstnok er utført utan samtykke frå eigarane av gnr. 29/7. I skriv frå Sjur Myhr v/bjørn Myhr, datert , er kostnadane for den ikkje fullførte vegen sett til ca. kr ,-, då fråtrekt eit tilskot på kr ,- frå Lindås kommune. I skrivet er det og opplyst at det i tillegg kjem ein del eigeninnsats. I Haugsvika har gnr. 29/1og gnr. 29/3 kvar sin naustgrunn, og vidare er der eit fellesareal for alle oppsitjarane på gnr. 29. På fellesarealet har gnr. 29/5 rett til å ta seg ut ein naustgrunn. Ytst ute på Haugsneset har gnr. 29/4 ein naustgrunn med nothengje, og noko lenger nord har gnr. 30/2 eit naust. Eigarane av gnr. 29/2 og gnr. 29/9 har inngått avtalar med om innkjøp i og bruk av gardsvegen fram til gnr. 29/3, og dei har og teke del i kostnaden med bygging av den ikkje fullførte skogsvegen til Haugsvika. At skogsvegen ikkje vart fullført, skuldast etter det som er opplyst at entreprenøren gjekk konkurs. På Hauge vart det halde utmarksutskifting i åra , medrekna overutskiftinga. Til dømes fekk bnr. 7 då opparbeidings- og/eller vedlikehaldsplikt i veg nr. 6, 7, 8 og 17, som alle hadde status som køyrevegar. Det sikra vegrettar fram til Haugsneset frå to kantar, frå nordvest via veg nr. 6 pluss 8, og frå sør via veg nr. 17, utan at dette resulterte i at det vart bygt veg fram til Haugsneset etter utskiftinga. Vestskog BA v/vegplanleggjar Oddbjørn Helland har vurdert moglege løysingar for veg til Haugsneset og vidare nordover til bnr. 2, og han kom fram til tre ulike alternativ. Eine alternativet, dvs. veg , tek med visse omleggingar utgangspunkt i gardsvegen til bnr. 3, 4 og 5 og den alt bygde, men ikkje fullførte vegen frå tunet på bnr. 3 til Haugsvika. Dette alternativet hadde ein stipulert kostnad på kr ,-. Eit anna alternativ, dvs. veg 5 + del av veg 3 + veg 4, føreset bygging av ny veg frå fylkesvegen sørover mot Haugsvika. Stipulert kostnad var kr ,-. Og tredje alternativet, dvs. veg 1 + veg 3 + veg 4 er ein veg som tek utgangspunkt i fylkesvegen ikkje langt frå same staden som andre alternativet, men som etter elvekryssinga går opp lia i fleire svingar for så å følgje den ikkje fullførte vegen til Haugsvika, med stipulert kostnad ,-. Alle summar er eksklusiv mva. Vestskog BA konkluderte i brev med at alternativet med utgangspunkt i veg 5 var ei god løysing, at alternativet med utgangspunkt i veg 2 har ei linjeføring som er i større konflikt med gardsbruka enn veg 1 og 5, og med at veg 1 er den dårlegaste løysinga. Jordskifteretten sendte ut eit framlegg til løysing av saka, med m.a. kostnadsfordeling og vedtekter for eit veglag, og dette vart drøfta med partane i rettsmøte Det vart då bestemt å finstikke alternativet basert på veg 5, del av veg 3 og veg 4, som grunnlag for innhenting av anbod. Føresetnaden var vegklasse 4 om lag til Haugsvika, og vidare derifrå vegklasse 5, jf. Landbruksdepartementet sine vegnormalar for landbruksvegar. Skilnaden mellom dei to vegklassane er i hovudsak ulike krav til kurvatur og stigning. Billigaste anbodet var på kr ,- eks. mva. Alle innkomne anbod vart vraka pga. kostnaden. Etter nytt initiativ vart det i februar 2013 gitt eit anbod frå Flage Maskin AS på til saman kr ,- eks. mva HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 11

12 Partane har peika på følgjande, jf. og rettsboka side 7 og 8: Jorunn Hauge mfl. ynskjer at det vert bygt ny veg basert på siste anbodet frå Flage Maskin AS, og med kostnadsfordeling som for alternativ 1 i framlegget, jf. dok. 33. Ei avkorta vegløysing berre til Haugsneset vurderer dei som lite aktuelt, då kostnadane med det vert vesentleg høgare for dei som då står att som deltakarar i vegen. Kenneth Manger meiner det blir for dyrt å byggje ny veg. Han har sikra seg vegrett på eksisterande gardsveg til gnr. 29/3 og vidare etter den vegen som er bygt til Haugsvika. Her er det lagt ned ganske store kostnader som står i fare for å bli bortkasta. Slik han vurderer det, er heilt ny veg ikkje noko alternativ for han med dei kostnader som han då kan bli pålagt. Han ynskjer jordskifteretten si hjelp til å ordne med bygging av veg frå Haugsvika over gnr. 29/7 fram til gnr. 29/2. Ingvard Hauge har og sikra seg vegrett ved å betale seg inn i eksisterande vegar. Det er ikkje aktuelt for han å delta i bygging av ny veg ut frå dei kostnader som det medfører. Hilde Strøm Hauge kan ikkje sjå at ho har nytte av ny veg til Haugsvika. Ho har god nok tilkomst til dei rettane ho har der med den vegen som alt er bygt. Magnor Hauge vil ikkje betale for at gnr. 29/7 skal få seg veg til Haugsneset. Gnr. 29/7 har vegrettar som dei kan bruke. Svenn Hauge er ikkje imot at det vert bygt ny veg, men han syns han er sett opp med for stor andel. Det har alt vore ganske store kostnader med vegen som er bygt fram til Haugsvika. For han er det ikkje aktuelt å sleppe fleire inn på vegen som går gjennom tunet hans. Sjur Myhr v/bjørn Myhr held fram at han har gode nok rettar og vegar som det er, og det er lagt ned bestydelege kostnader i vegen som alt er bygt til Haugsvika. Han kan ikkje godta å bli pålagt utgifter til ny veg. Jordskifteretten sine vurderingar: Denne saka gjeld sams tiltak etter jordskiftelova 2 bokstav e. For at eit krav om sak etter jordskiftelova 2 skal kunne fremmast og gjennomførast, må to vilkår vere oppfylt: (1) Ein eller fleire eigedomar må vere vanskeleg å nytte ut etter tid og tilhøve, jf. jordskiftelova 1, og (2) Ingen eigedom skal li tap som følgje av saka, jf. jordskiftelova 3 bokstav a. Med i denne saka er åtte eigedomar. Av desse eigedomane er det tre som ligg veglaust til. Dei andre eigedomane som er med, har anten utmark, nausttomter eller andre rettar i det veglause området. Fram til Haugsvika, der fleire av nausttomtene ligg, er det bygt ein ikkje fullført veg. Vegen er køyrbar med traktor HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 12

13 Dei tre veglause eigedomane er gnr. 29 bnr. 2, bnr. 7 og bnr. 9. Denne manglande tilkomsten fører til at desse eigedomane er vanskeleg å nytte ut. Veg fram til desse eigedomane vil løyse vanskane. Det er såleis nokså openbert at vilkår (1) ovanfor er oppfylt. Det springande punktet er om vilkår (2), "ikkje-tapsgarantiregelen", er oppfylt. Etter det sist innkomne anbodet vert kostnaden med vegframføring til Haugsneset og vidare fram til gnr. 29 bnr. 2 kr ,-. I tillegg kjem utgifter til planlegging av vegen, grunnavståing og kostnader med sjølve jordskiftesaka. Jordskifteretten legg til grunn ein samla kostnad på kr ,-. For at vilkår (2) ovanfor skal vere oppfylt, må nytten av vegen vere større enn denne kostnaden. I utgangspunktet er det nytten for den enkelte eigedom som skal leggjast til grunn, jf. Austenå og Øvstedal Jordskifteloven Kommentarutgave 2000 side 45. Her står m.a.: "Det blir objektiv og normert nytte som i utgangspunktet må leggast til grunn." Dette går m.a. fram av jordskiftelova 42 andre ledd, der det heiter: "Under vurderinga av om investeringane skal gjerast, skal jordskifteretten leggje vekt på den framtidige utnyttinga av eigedommane, men han kan og ta omsyn til partane si økonomiske evne." Nytten av jordskiftesaka finn ein som skilnaden mellom tilhøva før og etter jordskifte i dette tilfellet som skilnaden mellom situasjonen før og etter ein eventuelt ny veg. Jordskifteretten meiner det i denne samanhengen er aktuelt å vurdere følgjande tilhøve: - Lettare tilkomst til eigedom og rettar - Verdistigning på eigedomane - Tilhøvet til eksisterande vegar og vegrettar - Kostnader for den enkelte eigedomen Lettare tilkomst til eigedomane. Det vesentlege av nytten med ny veg er lettare tilkomst til eigedom og rettar. Spesielt gjeld dette dei veglause eigedomane gnr. 29/2, gnr. 29/7 og gnr. 29/9. Gnr. 29/2 har fast busetnad, medan gnr. 29/7 og gnr. 29/9 er fritidseigedomar med ein del areal. Huset på gnr. 29/7 er i dårleg stand. Det er openbert at ein veg vil gjere tilkomsten til desse eigedomane vesentleg lettare. Ein veg vil og løyse ut ein del skog. Her har jordskifteretten i samband med utarbeiding av forslaga sett på to ulike dekningsområde, jf. dok. 33. For alternativ 1, jf. dok. 33.2, er vegens dekningsområdet sett til ca. 160 dekar, med ca m 3 skog. For alternativ 2, jf. dok. 33.3, er dekningsområdet sett til ca. 650 dekar med ca m 3 ståande skog. Dette siste alternativet føreset at det vert bygt veg vidare nordover frå tunet på gnr. 29/2. Jordskifteretten har ikkje registrert noko interesse for slik vegbygging, og det er difor ikkje arbeidd vidare med dette. Ein veg vil og gje lettare tilkomst til naustgrunnane i Haugsvika og på Haugsneset. Dei som har desse naustgrunnane meiner dei har tilfredstillande vegtilkomst slik tilhøva er i dag, med å bruke gardsvegen til gnr. 29/3 og vegen vidare derifrå til Haugsvika. Med dagens bruk av naustgrunnane er nytten av ny veg avgrensa, men etter jordskifteretten sitt syn vil ny og betre veg gjere både nybygging, vedlikehald og bruken vesentleg lettare. Særleg gjeld dette for dei naustgrunnane som ligg lengst ute på Haugsneset HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 13

14 Verdistigning på eigedomane. Det er openbert at eigedomane og rettane som i dag er utan tilfredstillande vegtilkomst, vil stige vesentleg i verdi dersom det kjem veg. Kor stor verdistigninga kan bli, er vanskeleg å seie, og det er heller ikkje nødvendig for jordskifteretten å ta stilling til det. Uansett vil slik verdistigning ikkje utan vidare la seg realisere utan at dagens eigar anten sel eigedomen slik han er eller ser for seg å utvikle eigedomen, t.d. ved etablering av hytteområde. Sal av t.d. hyttetomter vil kunne gitt inntekter som kunne vore med i ei nyttevurdering av tiltaket. Eigedomsutvikling på denne måten vil og krevje offentleg godkjenning. Ingen av partane har gitt til kjenne at dei har slike planar. I ei nyttevurdering kan jordskifteretten ikkje utan vidare leggje til grunn ei verdistigning som berre kan realiserast ved sal av eigedomen. Dersom verdistigninga er større enn den økonomiske evna til eigaren, vil eit slikt grunnlag kunne ha som konsekvens at ein eigar vert pålagt så store utgifter med tiltaket at han ikkje har økonomisk grunnlag for å sitte med eigedomen. Normalt vil det påføre parten eit tap, jf. fremmingsvilkåret i jordskiftelova 3 bokstav a. Såleis vil jordskifteretten i denne saka ikkje legge vekt på generell verdistigning på eigedom og rettar som følgje av ein eventuell veg. Tilhøvet til eksisterande vegar og vegrettar. Eigarane av gnr. 29/2 og gnr. 29/9 har ved avtaler om innkjøp sikra seg rett til å bruke dagens gardsveg fram til gnr. 29/3. Dei har og saman med dei andre oppsitjarane på gnr. 29 og på gnr. 30/2, med unntak av gnr. 29/7, og delteke i bygginga av den ikkje fullførte skogsvegen vidare til Haugsvika. Einaste eigedomen som står utanfor denne vegløysinga er gnr. 29/7. Enklaste og billigaste løysinga ville vere å satse på dagens gardsveg og ei opprusting av skogsvegen til Haugsvika. Denne løysinga går imidlertid rett framom husa i tunet på gnr. 29/3. Eit tun er eit svært sensitivt område, og det skal lite eller inkje til av auka trafikk for at det oppstår ulemper for tuneigaren. Slik jordskifteretten ser det, er det uråd å legge opp til ei løysing som medfører tunpassering på denne måten utan å komme i konflikt med regelen i jordskiftelova 3 bokstav a. Også med tanke på utvida bruk frå dei andre rettshavarane si side, skal det lite til for at tolegrensa for tuneigaren vert overskriden. At det frå gnr. 29/3 si side er inngått avtaler med eigarane av gnr. 29/2 og gnr. 29/9 om vegerettar gjennom tunet, er så si sak, men jordskifteretten finn det vanskeleg å skulle påtvinge eigaren av gnr. 29/3 ein ytterlegare utvida bruk av vegen gjennom tunet. Og skulle denne løysinga halde skogsbilvegstandard, måtte både gardsvegen og den ikkje fullførte skogsvegen til Haugsvika i stor grad oppgraderast. Vegplanleggjar Oddbjørn Helland meiner at kostnaden med slik oppgradering vert om lag like høg som å byggje ny veg. Kostnadane som dei involverte har hatt med den ikkje fullførte skogsvegen, er eit vesentleg og kompliserande element i saka. Desse partane har hatt betydelege utgifter med denne vegen, med ei tru på at dette var første steget på vegløysing fram til eigedomane sine. Kva som er tenkt i høve passeringa av gnr. 29/7, har imidlertid ikkje kome særleg fram. Jordskifteretten forstår at det vert stilt spørsmål om kva ein skal gjere med det som her er investert dersom det skal byggjast heilt ny veg, men har ikkje ein oppdragsgivar sikra seg mot slike høve, må han og vere budde på å ta konsekvensen av konkurs. Kostnader og ulemper for den enkelte eigedomen. Tidlegare i saka er det det utarbeidd forslag til kostnadsfordeling, som og er drøfta med partane. Framlegget byggjer i det vesentleg på nytteareal, skogmengde, tilknytingsavstand og plasseringa av eigedomen/retten HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 14

15 i høve vegen. Andelane varierer frå 2-3 % for dei som berre har nausttomter i Haugsvika/Haugsneset, til 42 % for eigaren av gnr. 29/2, som er den eigedomen som ligg lengst ute på den planlagde vegen, og med størst areal. På gnr. 29/2 er det opplyst å vere fast busetnad. Mellom desse ligg gnr. 29/3 med 11 %, gnr. 29/7 med 19 % og gnr. 29/9 med 17 %. Alle partar med unntak av gnr. 29/7 meiner kostnaden med ny veg vert for høg, særleg med den grunngjevinga at dei alt har ei form for vegløysing fram til Haugsvika, som det er brukt store midlar på. Eigarane av gnr. 29/7 er innstilt på å byggje veg ut frå dei føresetnader som no ligg føre. Som nemnt vil gnr. 29/2 etter forslaget få ein andel i vegen på 42 %. Andelen er sett ut frå det som jordskifteretten meiner er ei objektiv vurdering av nyttefaktorane. Jordskifteretten kan ikkje godt leggje inn andre og meir subjektive faktorar, berre med tanke på å få fram ei fordeling som kan tenkjast å vere meir akseptabel for fleire av partane. I tilfelle må det komme fram gjennom at ein eller fleire partar set fram tilbod om å ta ein større del av kostnaden for å sikre gjennomføring av tiltaket. Slike tilbod er ikkje framsett. Med ein anleggskostnad på 2 mill. kr, får eigaren av gnr. 29/2 ein kostnad på kr ,-. Denne kostnaden vil kunne verte noko redusert som følgje av skogvegtilskot, men uansett er det tale om ein stor kostnad. Truleg vil veg fram til eigedomen gje ein verdistigning som er større enn det eigaren av gnr. 29/2 må betale. Men som tidlegare nemnt, kan slik verdistigning ikkje utan vidare leggjast inn i nyttevurderinga. Også gnr. 29/3 og gnr. 29/9 er i framlegget sett opp med relativt høge andelar. For gnr. 29/9 sin del var bakgrunnen for dette at eigedomen pr. i dag er veglaus, medan andelen for gnr. 29/3 vart sett såpass høgt m.a. fordi det kunne bli aktuelt å avløyse vegrettane gjennom tunet på eigedomen, samstundes som ein ny veg til Haugsneset i stor del vil gå over gnr. 29/3 og dermed gje ny vegtilkomst til deler av denne eigedomen. Når det er tale om summar av slik storleik som tilfellet er for nokre av partane, meiner jordskifteretten at det må synast ein større positiv deltakings- og betalingsvilje blant fleire enn kva som kjem til uttrykk i denne saka. Eit alternativ til ei vegløysing heilt fram til gnr. 29/2, er ny veg fram til gnr. 29/7 på Haugsneset, og såleis kutte ut gnr. 29/2 sin medverknad i vegen. Slik jordskifteretten har forstått det, er eigaren av gnr. 29/9 ikkje interessert i å byggje veg fram til gnr. 29/9 etter den planen som er utarbeidd i denne saka. I reine byggjekostnader vil ei slik avkorta løysing, der gnr. 29/2 går heilt ut, gje større kostnader for dei som då er att. Også eigarane av gnr. 29/7 har gitt tilbakemelding på at ei slik løysing av kostnadsomsyn ikkje er aktuell for deira del. Etter dette vert samanfatninga at det med dagens kostnader ikkje let seg gjere å oppfylle vilkåret i jordskiftelova 3 bokstav a om at nytten av saka skal vere større enn kostnader og ulemper. Dette gjeld særleg ved bygging av ny veg. Heller ikkje å la vegen til Haugsneset gå gjennom tunet på gnr. 29/3, er det grunnlag for. Til det vert ulempene for store for tuneigaren i forhold til nytten. Slik jordskifteretten ser det, er det etter dette ikkje grunnlag for å fremme saka HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 15

16 Spørsmålet om fremming av saka kunne fått eit anna utfall om det hadde kome inn anbod i nærleiken av det første kostnadsoverslaget på ca. 1,2 mill. kr. Jordskiftekostnader. Om dette vert vist til kapittelet "Jordskiftekostnader" lenger bak i rettsboka. Slutning 1. Saka vert ikkje fremma. 2. Jordskiftekostnadane skal betalast slik det går fram av kapittelet "Jordskiftekostnader" lenger bak i rettsboka. * * * * * Jordskiftekostnader For ikkje fremma sak skal betalast gebyr på kr 1 720,-, jf. jordskiftelova 74 sjuande ledd. Kostnadane elles består av utgifter til Vestskog BA v/vegplanleggjar Oddbjørn Helland for utgreiing av ulike vegalternativ og for stikking av aktuell vegtrase med tanke på innhenting av anbod for bygging av veg, til saman kr ,-, og kr 750 for lokalleige i Kløvheim ungdomshus. Kostnader med saka: Gebyr kr 1 720,- Vestskog BA for planlegging m.m. av veg kr ,- Lokalleige (Kløvheim ungdomshus) kr 750,- Sum kr ,- Av denne summen er kr ,- oppgjort tidlegare. Restsummen utgjer såleis kr ,-. Saka vert ikkje fremma. Den/dei som har kravd saka, vert då ansvarlege for kostnadane med saka. Kostnadane har vore naudsynte for å få fram eit tilstrekkeleg godt avgjerdsgrunnlag i spørsmålet om fremming. Til dømes var det eit stort avvik mellom kostnadsoverslaget og innkomne anbod. Utan anbodsinnhentinga hadde jordskifteretten stått i fare for å avgjere fremmingsspørsmålet på feil grunnlag. Restsummen på kr ,- vert å betale til Sunnfjord og Ytre Sogn jordskifterett av eigarane av gnr. 29/7 Gry Mariann Flisram, Sigrunn Follesø og Jorunn Sætre, ein for alle og alle for ein. Faktura, påført betalingsfrist, vert sendt utsendt frå Domstoladministrasjonen til Jorunn Sætre. Vert ikkje pengane betalt innan fristen, kan summen tvangsinndrivast utan nytt varsel. Kunngjering og anke * * * * * Rettsboka vert kunngjort etter reglane om postforkynning, jf. domstollova 163a. Ankefristen er 1 ein månad rekna frå forkynningsdato, jf. forkynningsskjema HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 16

17 Eventuell anke skal stilast til Gulating jordskifteoverrett og sendast til Sunnfjord og Ytre Sogn jordskifterett, postboks 325, 6802 Førde. Jordskifteoverretten vil normalt krevje inn gebyr og forskot frå den som ankar. Ankereglane går fram av jordskiftelova kap. 7. Førde, Vidar Otterstad (sign.) HAUGE, gnr. 29 Nord- og Midhordland jordskifterett 17