Ulla Førre Vegen mot eit revisjonskrav. Ryfylke vassområdeutval Jarle Lunde

Transkript

1 Ulla Førre Vegen mot eit revisjonskrav Ryfylke vassområdeutval Jarle Lunde

2 Saka Hjelmeland, Bykle og Suldal har planlagt å krevje revisjon av vilkåra Formålet er å betre miljøforholda. Kommunane har bedt om innspel frå lag, organisasjonar, grunneigarar osb Det har vore folkemøte i Hjelmeland Eit revisjonskrav er planlagt lagt fram for endeleg vedtak i kommunestyra i desember 2017

3 Kva er ein revisjon? OED retningslinjer (2012): Ein modernisering eller ajourføring av konsesjonsvilkår Nye vilkår for å rette opp skader og ulemper for allmenne interesser Rene private interesser faller utanfor Kva er omfatta? Det er konsesjonsvilkår som kan reviderast, ikkje konsesjonen. Naturleg å stille krav om magasinfylling og tapping vassføring vasstemp. og vasskvalitet vandringshindringar for fisk Naturmiljøet i og langs vassdraget andre forhold som følgje av utbygginga, t.d. vegar, ferdsel, merking, kulturminner osb Krav som allereie følgjer av konsesjonsvilkår kan krevjast oppfylt uavhengig av revisjonen

4 Saksgang 1. Krav om revisjon frå allmenne interesser som påpeker og begrunnar behov for endringar/krav 2. Konsesjonær kommentere innkomne krav. Moglege O/U prosjekt? 3. NVE avgjør om revisjonssak blir opna 4. Konsesjonær utarbeider revisjonsdokument 5. NVE sender revisjonsdokumentet på høyring 6. Konsesjonær kommenterer innkomne uttalar, evt. faglige tilleggsundersøkingar 7. NVE skriv innstilling til OED om endring av konsesjonsvilkår 8. Kongen i Statsråd vedtek revisjon av reguleringskonsesjonen

5 Utforming av revisjonskrav OED retningslinjer 2012: «Et krav om revisjon vil være tilstrekkelig begrunnet med en beskrivelse av hvilke skader og ulemper som må avbøtes, hva som er utilfredsstillende eller ikke fungerer og hvorfor, og eventuelt forslag over hvilke type tiltak og endringer det eventuelt kan være behov for.» Forvaltningsrelevant kunnskap

6 Kvifor prioritere Ulla-Førre Fram til 2022 vil vilkåra for ca 430 konsesjonar kunne tas opp til revisjon NVE har føreslått at Ulla-Førre er blant dei vassdrag med lågare prioritet. Ulla-Førre må prioriterast fordi: STOR utbygging Blir høgt prioritert i Regional plan for vannforvaltning i vannregion Rogaland Laks er ein ansvarsart og Suldalslågen er eit Nasjonalt laksevassdrag Villrein er ein ansvarsart og sterkt påverka av utbygginga, område er nasjonalt villreinområde NVE har tidlegare vist til kommande revisjon i samband med Blåfjell pumpe.

7 Revisjon og vassforskrifta Fokus i vassdirektivet: Økologisk tilstand i vassførekomstane Vasstilknyta artar Revisjon er viktig virkemiddel for å nå miljømåla Revisjonar har breiare fokus enn vassdirektivet

8 Innspel til revisjonen

9 Suldalslågen 1. Temperaturen i Suldalslågen er lågare om sommaren enn det den var i uregulert tilstand. 2. Sedimentering og tilgroing redusere gyteplassar og skjul for yngel. 3. Mosåna er i periodar tørrlagt og ikkje lenger egna som oppvekstområde for laks. 4. SF har satt i gang undersøkelser av sidebekker/elver. 5. Laksens vandring i Suldalsvatnet 1. Bygge undersjøisk demning ved Helganes i Suldalsvatnet. 2. Det må utarbeidast plan for regelmessig harving av områdene frå Juvet til Stråpa. 3. Det må sleppast minstevassføring på 150 l/sek frå Mosvatnet. 4. Vil at regulanten skal bidra økonomisk til tiltak. 5. Vil ha undersøkt om laks vandre til Suldalsvatnet og om smolt går ut hovudlaupet. Dersom ikkje mogleg å sikre smolten sin utvandring, må laksen bli hindra i å gå opp i Suldalsvatnet.

10 Ulla Ulla er på mange måtar ei daud elv, manglar minstevassføring og til tider nesten tørr. Dette påverkar omgjevnadane: Fisk (laks- og sjøaure), landskap mm. Store brukarinteresser - renn gjennom busette område. Minstevassføring for å sikre laksens vandre og gytebehov. Biologisk undersøking av vassdraget Legge til rette for ferdsel og friluftsliv langs elva. Fjerne/bygge om tersklar. Vurdere erosjonssikring. Kartlegge vasskvalitet. Vurdere tilstand bekkekløfter Greie ut biotopjusterande tiltak Lokkeflaumar Utgreiing av potensielle kraftressursar i vassdraget. Rasteplass på Vadla treng vedlikehald.

11 Førre Manglande minstevassføring i anadrom strekning Biotopforbetrande tiltak

12 Tusso Etter at vassføringa i elva Tusso vart redusert til om lag 1/3 etter Ulla/Førre utbygginga og overføring av vatn til Lyse utbygginga, har det vorte merkbart mindre laks i elva. Dårleg miljøtilstand og begroing. Auke vassføringa i Tusso slik at ein sjølvproduserande laksestamme kan sikrast.

13 Minstevassføring i Kvildalsåno 1. I tørre periodar med lite restvassføring, er minstevassføringa i Kvildalsåno så låg at nedre del av elvelaupet nær Suldalsvatnet blir heilt tørt. Dette er svært uheldig sidan heile årsklassar med yngel av både aure og laks kan bli slått ut. 1. Minstevassføringa i Kvildasåno må aukast til eit nivå som sikrar vassføring i heile elvelaupet, også i tørre periodar.

14 Minstevassføring i Eivindsåa Eivindsåa i Bråtveit var tidlegare ei fiskerik elv som nå er redusert til ei uttørka steinrøys. Det tørre elveleiet har klar påverknad på fisk, fugl og plantelivet i området, i tillegg til det estetiske. Forslaget er at det blir minstevassføring i Eivindsåa, frå Reinskvelvebrua og ned til Suldalsvatnet.

15 Mostølområdet 1. Mostølområdet er sterkt prega av tørre elveleier som redusere opplevingsverdien av området. Dei tørre elveleia er ekstra utsett for erosjon og skadeflaum. Vanskeleg tilgang på drikkevatn ved Mostøl. 2. Som ein konsekvens av Ulla-Førre reguleringa har vassgjennomstrauminga i Mostølområdet blitt kraftig redusert. Medført auka tilgroing. 1. Minstevassføring i Jonstølåno, Gaukstølåno og åno frå Åimjøllo. For å sikre ein vasspegel i elveløpa må det byggast tersklar 2. Tilbakeføre vassføringa i Bekkjarøyrbekken til det nivået som var før reguleringa. Demninga i bekkeløpet må og fjernast.

16 Villrein Konsekvensane av neddemte trekkvegar, barrierar frå demningar, kraftliner og ferdsel i rest-trekka, har vore dramatiske for villreinen og villreinen sin bruk av leveområda. Samla negativ effekt av fleire konsesjonar i villreinområde Leggje til rette for at villreinen trekkjer (døme: Opning av tunnel ved Oddatjørn) Nedlegging av hyttene Storsteinen, Hovatn og Vassdalstjønn, samt flytting av Krossvatn. Flytting av Stavanger Turistforening sitt rutenett frå austsida til vestsida av Blåsjø. Støtte til generell forvaltning av villrein, i tillegg til teljing og merkeprosjekt Strengare regulering av ferdsel på anleggsvegane

17 Anleggsvegane 1. Dårleg veg over Odden inn til Skreivasskleivane 2. Vegen til Storvassdammen (Blåsjøvegen) er stengt for motorkjøretøy i samband med sauedrifta. 3. Suldal kommune vil innføre bompengar for brøyting av Blåsjøvegen frå Ferdsel etter anleggsvegar medføre forstyrring av villreinen 1. Fortsatt vidareføring av open veg over Odden inn til Skreivasskleivane. Vegen bør vedlikehaldast/rustast opp. 2. Alle sauelag bør få tilgang til nøkkel til bommane på Blåsjøvegen 3. Utbyggar må påleggast å dekke kostnadane for brøyting av Blåsjøvegen. 4. Strengare bomregime på anleggsvegane

18 Båt på Blåsjø 1. Båtutsettet ved Oddatjørn er vanskeleg å bruka. 1. Forbetring av båtutsett ved Oddatjørndammen.

19 Fisk i fjellet 1. Dårlegare fiske i Blåsjø, Gravetjønn og Krossvatn. 2. Kanadisk bekkerøye som framand art er innført. 1. Jevnleg prøvefiske og pålegg som følgje av det. Ein bør også teste for ørekyte. 2. Kartlegge utbreiing og hindre vidare spreiing av arten.

20 Turstiar 1. Etter oppdemninga av Skorpevadhølen blei det bygd ny sti mellom Breivad og Grjotdalen høgare opp i fjellsida. Fleire dømer dei siste somrane på at den nye stien heller ikkje er farbar grunna snøfonner. 2. Mykje vatn kan gjere det vanskeleg og farleg å krysse elva mellom Steinkilevatnet og Øvre Leirvatnet for jegerar og turistar. 3. Mildare vintre med auka vintervassføring har gjort tilkomsten til Gaukstøljuvet vanskeleg og utrygg. 1. Utbyggar må påleggast å byggje ny sti forbi Skorpevadhølen 2. Bygge bru 3. Utbyggar må legge til rette for ein tryggare ferdselsveg på austsida av Gaukstølåno.

21 Mosvatnet Mosvatnet er svært mykje brukt til friluftsliv og undervisning heile året. Kan tidvis ikkje kan brukast på grunn av reguleringssona. Kanalisere ferdselen til trygt område vinterstid. Bygging av gapahuk ved skileikeområdet i Breiastølsdalen. Leggje til rette badeplass og fiskebrygge for rullestolbrukarar ved Gullinghuset.

22 Attgroing 1. Attgroing og oppbygging av massar ved Storebru og Holmen i Åno nedom brua i Kvilldal. 1. Tekniske tiltak

23 Anna 1. Fleire tippar i området er ikkje skikkeleg sluttarrondert og tilsådd. Det ligg og søppel i form av bygningsmateriale fleire stader i heio. 2. Overføringstunnellen mellom Oddatjørn og Saurdal kraftstasjon er ikkje tett. Fører til auka vassføring med varmt vatn nedstrøms Osatjønn. Erosjon og dårlege istilhøve. 1. Utbyggar må påleggast og fjerne søppel, samt kartlegge og utbetre tippar og liknande som ikkje oppfylle dagens miljøstandard. 2. Tetta lekkasjen i overføringstunnellen.

24 Me må og vurdere: 1. Avfall og forureining i steintippar 2. Båtusett ved Hylen er dårleg og lite tilgjengeleg 3. Blåsjø har eit farleg farvatn og vanskeleg å bli kjend med 4. Sjølvpålagde miljøkrav 5. Mosvatnet er av stor regional betydning for friluftsliv sommar som vinter. Regulering skaper problem 6. Bekkane gjennom kommande Strandaliane naturreservat er turrlagde og kan påverka vegetasjon. 7. Vassmiljø 1. Overvaking av vasskvalitet 2. Nytt båtutsett 3. Kartlegging av grunner og informasjon 4. Statkraft har ei sjølvpålagt regulering av Mosvatnet, som gagnar leirskule og friluftsliv i eit viktig utfartsområde. Bør formaliserast. 5. Ei skiløype/turløype rundt Mosvatnet vil kunne kanalisere utfarten. 6. Det må vurderast minstevassføring 7. Krava i vassforskrifta må prioriterast og avklarast

25 Sentrale spørsmål nå 1. Er det andre konkrete innspel som må vurderast? 2. Kva har ingenting i eit revisjonskrav å gjere? Eller: Kva kan gjerast med heimel i dagens vilkår? Kva kan gjerast som frivillig avtale med Statkraft? 3. Kva er viktigast? Det krevst prioriteringar