TILSKOT TIL VILTFORMÅL 2012

Transkript

1 HORDALAND FYLKESKOMMUNE Regionalavdelinga Klima- og naturressursseksjonen Arkivsak Arkivnr. 310 Saksh. Ragnhildstveit, Jomar Saksgang Møtedato Kultur- og ressursutvalet TILSKOT TIL VILTFORMÅL 2012 SAMANDRAG For haustbare, ikkje truga viltartar skal fylkeskommunen fordele tilskotsmidlar til viltformål frå det statlege viltfondet, nærare bestemt til hjortevilttiltak og til lokale vilttiltak. Mål for tilskotsordninga er fastsett i rundskriv, og det er andre føringar. Søknadsfristen var 15. januar og søkjarane skal ha tilbakemelding innan 15. mars. Saka vert lagt fram før fylkeskommunen har fått brev om kor stor løyvinga til fylket vert i år, men den vert truleg som i fjor, på kr , utan fordeling på dei to underpostane. Det har kome 7 søknader om tilskot til hjortevilttiltak og 8 søknader til lokale vilttiltak. Det vert i første omgang føreslått å gje tilsegn om tilskot til to av hjortevilttiltaka og til 3 lokale vilttiltak. For hjortevilttiltaka er det i saksutgreiinga eit førebels forslag til fordeling av midlane under føresetnad av at rammetildelinga frå staten blir på kr Fylkesrådmannen ser behov for nærare avklaring rundt fem av hjortevilttiltaka og ber om fullmakt til å gje tilskot til desse etter ein runde med nærare avklaringar. Frå i år kan tilskotsmidlar som ikkje vert nytta i løpet av året overførast til neste år.

2 FORSLAG TIL VEDTAK Under føresetnad av statleg løyving til fylkeskommunen i 2012 vert det gjort slikt vedtak: 1. Kultur- og ressursutvalet fordelar tilskot til Hjortevilttiltak for 2012 som oppført nedanfor. Det går fram at to av dei omsøkte tiltaka får tilsegn om tilskot som vist. For dei andre fem søknadene får fylkesrådmannen fullmakt til å gje tilskot, eventuelt avslag, etter innhenting av nærare avklaring og opplysningar om prosjektinnhald. Søkjar Tiltak Tilskot (kr) Bioforsk Hordahjort fullmakt Bioforsk Ferdigstilling av takseringsmetodikk for beiteskade Norsk Hjortesenter Kunnskapsspreiing og forvaltningsgrunnlaget for hjort Hordaland fullmakt Vestskog/SFSK Kvalitetsundersøking lokal grunneigarstyrt forvaltning av hjort fullmakt Vestskog/SFSK Viltfagleg gratistelefon - lågterskel kunnskapsspreiing fullmakt Naturdata AS Brukarkurs i Hjorteviltregisteret Norsk Hjortesenter Hjort 2012 fullmakt Sum: Står att: Kultur- og ressursutvalet fordelar tilskot til Lokale vilttiltak for 2012 slik: Søkjar Tiltak Tilskot (kr) Tysnes kommune Forvaltningsplan for gås i Tysnes NJFF-Hordaland Infoblad jakt og fiske infoside internett NJFF-Hordaland Dagsseminar rovvilt NINA Feltbiologiske undersøkelser av fjellrype ved bruk radiotelemetri 0 Høgskulen i Hedmark Strategi for ei standardisert overvaking av rype, tiur og orrfugl 0 NNI AS Bestandsendringer hos vestnorske andefugler avsnitt Hordaland 0 VFK Overvåking av rugde 0 Universitetet i Oslo Urbane måker i Hordaland 0 Sum: Står att: 0 Paul M. Nilsen fylkesrådmann Jan Per Styve regionaldirektør 2

3 FYLKESRÅDMANNEN, : 1. Bakgrunn I følgje Miljøverndepartementet sitt rundskriv T-1/11 Tilskotsordningar for 2012, skal fylkeskommunen, innan forvaltinga av haustbare, ikkje truga viltartar, fordele tilskotsmidlar til viltformål frå det statlege viltfondet, nærare bestemt dei to underpostane: Tilskot til viltformål, Hjortevilttiltak (Kap post 71.1) Tilskot til viltformål, Lokale vilttiltak mv. (Kap post 71.3) Søknadsfrist var 15. januar og frist for tilbakemelding til søkjarane er 15. mars. Fylkeskommunen får årleg overført løyving frå Direktoratet for naturforvaltning. Storleiken på løyvinga i år er enno ikkje kjent, då overføringa enno ikkje er gjort. I 2010 var løyvinga på kr , derav kr til hjortevilttiltak. I 2011 var overføringa på kr utan spesifisering på dei to underpostane. Sjå fordeling av midlane i 2010 i KURE-sak 57/10, og i 2011 i KURE-sak 24/11. Fylkesrådmannen ser det som sannsynleg, (etter kontakt med Direktoratet for naturforvaltning) at løyvinga til fylkeskommunen i år vert som i fjor på kr Mål for tilskotsordninga I følgje rundskriv T-1/11 er målet for tilskotsordninga til viltformål (Kap post 71) å medverke til å gjennomføre oppgåver innan viltforvaltinga og tiltak i regi av einskildpersonar, lag og organisasjonar der tiltaket har ein regional, interkommunal eller nasjonal karakter. Målgruppe for ordninga er private organisasjonar og lag, til dømes grunneigarlag og jeger- og fiskarforeiningar. Også sentralorgan i landsdekkjande organisasjonar og forskingsinstitusjonar kan søkje om tilskot. Søknader frå forskingsinstitusjonar og sentralorgan i landsdekkjande organisasjonar skal adresserast til Direktoratet for naturforvaltning. Tiltak som i følgje rundskriv T-1/11 kan få tilskot er: Kartlegging av viltressursane/viltet sine leveområde og viltinteresser i kommunar og regionar. Innarbeiding av viltet sine leveområde og viltinteresser i kommunale planar etter plan- og bygningslova. Iverksetjing av tiltak der føremålet er betre bestandsoversyn. Oppretting og drift av lokale samarbeidsråd. Deltaking i rettshavarane sitt driftsplanarbeid. FoU og studentoppgåver. Tilrettelegging, organisering og informasjon om jakt og høve til jakt. Andre særleg prioriterte viltføremål. Søknader om tilskot til tiltak som er forankra i ein driftsplan vil bli prioriterte. Ifølgje forventningsbrev frå Miljøverndepartementet til fylkeskommunane i 2009, skal underposten Hjortevilttiltak dekke tiltak knytt til forvalting av haustbart, ikkje truga hjortevilt, dvs for fylkeskommunen elg, hjort og rådyr. Dette gjeld særleg tiltaksretta undersøkingar, metodeutvikling, tilskot til praktiske tiltak, medverknad til å løyse oppgåver og stimulerings- og informasjonstiltak i regi av organisasjonar m.m. Underposten Lokale vilttiltak skal dekke lokale tiltak knytt til jakt/jaktbare artar av typen jaktkurs, viltfôring og informasjonstiltak knytt til jakt/vilt, samt til forsking lokalt på jaktbare artar. I tillegg har Miljøverndepartementet i brev til fylkeskommunane orientert om viktige utfordringar og nasjonale mål i 2011 og Det nasjonale målet innan haustbare, ikkje trua viltartar er at Arter skal forekomme i levedyktige bestander i sine naturlige utbredelsesområder. I brevet oppmodar departementet om at fylkeskommunen i 2011 og 2012 har særleg fokus på å utvikle ei meir kunnskapsbasert forvalting og utvikle betre samordning og samarbeid mellom aktørane, samt bidra til å følgje opp mål og aktivitetar frå "Strategi for forvaltning av hjortevilt" (DN-rapport ). 3

4 I den nye forskrifta om forvalting av hjortevilt, fastsett 15. februar i år, har kommunane fått ei større rolle i forvaltinga av artar som hjort, og forvaltinga skal bli meir planmessig. Naturmangfaldlova og viltlova set rammer for all forvalting av vilt, og forvaltingsprinsippa i naturmangfaldlova ( 4-14) er solid basis og rettesnor for forvaltinga. Forvaltinga skal vere kunnskapsbasert og berekraftig. Som det står i retningslinene til den nye hjorteviltforskrifta har fylkeskommunen overteke ansvaret på dei fleste områda for dei jaktbare viltartane, herunder hjorteviltet, med unntak av villrein. Dette inneber at det for elg, hjort og rådyr er fylkeskommunen som har hovudansvaret på regionalt nivå, primært i rolla som tilretteleggjar og koordinator. Fylkeskommunen har ei viktig rolle med å byggje opp den faglege kompetansen på lokalnivået, både hos kommunane og hos jaktrettshavarane. Kunnskap og vilje er avgjerande for å lukkast i den lokale forvaltinga. Kommunane sitt myndigheitsansvar inneber at det må utøvast fagleg skjøn i mange saker. Det krevst fagkunnskap og lokalkunnskap for å utøve eit godt skjøn i viltforvaltinga innanfor dei nasjonale rammene. Kommunane har eit stort ansvar for offentlege interesser knytt til hjortevilt, blant anna opplevingsverdiar, biologisk mangfald, trafikkproblem og andre skadar/ulemper. Jaktrettshavarane har ansvaret for organisering og tilrettelegging av jaktutøvinga. Dei har òg eit betydeleg ansvar for bestandsplanlegginga gjennom årleg avskytingsplan samt andre forvaltingstiltak i valdet, og ikkje minst ei samkjøring og koordinering med tilgrensande vald. Måloppnåing for tilskotsordninga til viltformål vert vurdert på bakgrunn av om ordninga medverkar til at viltforvaltinga på regionalt og nasjonalt nivå vert gjennomført på ein berekraftig måte, jf. Prop. 1 S. I Statsbudsjettet (Prop. 1 S), er det føresett at søknader om tilskot til tiltak som har reint lokal karakter blir viste til dei kommunale viltfonda, og evt eigne kommunale midlar. 3. Om strategi for bruken av midlane I forhold til dei kvalifiserte tiltakstypane har fylkeskommunen ansvar for datainnsamling og etablering av beslutningsgrunnlag for dei jaktbare viltartane (unnateke villrein), herunder funksjonsområde (yngleområde, trekkvegar og liknande). Som planmynde har fylkeskommunen ei viktig rolle i å ta vare på viltet sine leveområder, samt bidra til at den kommunale forvaltinga av hjortevilt ivaretek bestandane og leveområda sin produktivitet og sitt mangfald. Det er viktig å sikre at hjortevilt ikkje har så store bestandar at det forårsakar uakseptable skadar og ulemper for andre samfunnsinteresser. Fylkeskommunen kan sjølv initiere viltkartlegging i kommunane og/eller støtte kommunane sine eigeninitierte kartleggingar. Det er spesielt følgjande artar eller artsgrupper som har blitt kartlagt i tradisjonell viltkartlegging: Elg, hjort rådyr, andefuglar, gås, hønsefugl, vade- og måkefulgar og bever. I forvaltinga av haustbare, ikkje truga viltartar i Hordaland, er det hjort som er den største utfordringa. Talet på felte hjort i fylket har omtrent firedobla seg dei siste 20 åra, frå nesten 2000 i 1989 til nesten 8000 i Bestanden av hjort vert i hovudsak regulert gjennom jakt, og det har difor over lengre tid vore ei underhausting. Etter kvart har hjortebestanden mange stader blitt i største laget i forhold til beitegrunnlag, skadeverknader på skog og innmark, og kanskje anna biologisk mangfald, og det har stadvis truleg gått ut over bestandskondisjonen. Bestandstettleiken må slike stader reduserast/stabiliserast til eit berekraftig nivå, noko som vil krevje meir presis forvalting. Det vert viktig med hjortevilttiltak som er innretta mot meir kunnskapsbasert, meir planmessig og bestandsretta forvalting (store nok bestandsplanområde), betre samordning, samarbeid og gjennomføringsevne for å styre mot oppsette, etterprøvbare mål. Tiltak må vere i samsvar med Strategi for forvaltning av hjortevilt (DN-rapport ). 4. Fylkeskommunalt viltfond I 2011 vart det fastsett sentral Forskrift om kommunale og fylkeskommunale viltfond og fellingsavgift for elg og hjort. Forskrifta pålegg fylkeskommunen, som mottakar av statleg viltfond, å opprette bunde viltfond. Som inntekt til fondet, i tillegg til overføring frå det statlege viltfondet og årleg avkasting, kan reknast eventuelle fylkeskommunale midlar og andre midlar. For fylkeskommunen betyr forskrifta at midlar som ikkje er nytta eitt år kan overførast til neste år, noko som kan bety betre tid til gjennomføring av enkelte prosjekt. Fylkeskommunen fekk overført kr frå 2011 til 2012 av prosjektmidlar som ikkje vart brukt i

5 5. Om evt fullmakt til administrativ tildeling av tilskot Tilskotsordningane i rundskriv T-1/11 omfattar mange ulike tilskotsordningar, blant anna tilskot til tiltak i friluftsområde, der Kultur- og ressursutvalet i KURE-sak 1/12 vedtok å gje fylkesrådmannen fullmakt til å fordele midlane. Tilsvarande vil det vere meir fleksibelt for fylkesrådmannen å kunne ha ei visst handlingsrom ved fordeling av tilskot til viltformål i år, då det for fleire av søknadene om tilskot til hjortevilttiltak vert vurdert å vere behov for ein ekstra runde for innhenting av nødvendige tilleggsopplysningar og avklaringar. Søknader om tilskot til viltformål skal skje gjennom Direktoratet for naturforvaltning sitt søknadssystem på internett. Søknadene i år er meir eller mindre utfyllande, og det er gjerne søkt heilt utan dialog med fylkeskommunen på førehand. Det er t.d. fleire søknader om hjortevilttiltak som framstår som ukoordinerte/delvis overlappande med andre prosjekt, eller med kommunale og fylkeskommunale driftsoppgåver. Tilskotsordningane er frå tida før forvaltingsreforma (før 2010), og for viltformål då tilpassa for statsforvaltinga. Med fylkeskommunen som ny tilskotsytar f.o.m har det blitt fleire tilskotsytarar for dei same tilskotsordningane å forhalde seg til, og den korte fristen mellom søknad og tilbakemelding, samt sein løyving til fylkeskommunen, er ei utfordring ved politisk handsaming. 6. Søknader Det har i alt kome 7 søknader om tilskot til hjortevilttiltak og 8 søknader om tilskot til lokale vilttiltak. Det følgjer kort skildring av dei enkelte omsøkte tiltaka, først hjortevilttiltak, så lokale vilttiltak. I begge tilfella er det innleiande tabell for oversikt over omsøkte tiltak og med forslag til tilsegn om tilskot føresett løyving til fylkeskommunen i år på kr For hjortevilttiltak er føreslåtte tilsegner ført opp som førebelse, då det er ønskjeleg med nærare avklaringar av prosjektinnhald før tilsegn om tilskot vert gitt. 6.1 Hjortevilttiltak (kap post 71.1) Tabellen nedanfor viser søknader om tilskot til hjortevilttiltak i 2012 med førebels tilråding om tilsegn. Søkjar Tiltak Total kostnad Anna finansiering frå: Bioforsk Hordahjort Kommunar 2 fylkeskommunar Fylkesmann BU-midl. Bioforsk Norsk Hjortesenter Vestskog/Sogn og Fjordane Skogeigarlag Vestskog/Sogn og Fjordane Skogeigarlag Naturdata AS Ferdigstilling av takseringsmetodikk for beiteskade Kunnskapsspreiing og forvaltningsgrunnlaget for hjort Hordaland Kvalitetsundersøking lokal grunneigarstyrt forvaltning av hjort Viltfagleg gratistelefon - lågterskel kunnskapsspreiing andre fylkeskom.: Eigne midlar: Søknadsbeløp (2012) Tilsegn forslag (2012) Fordeling over 3 år Fordeling over 3 år Søkt tilsvarande tilskot i tre andre Vestlandsfylke Leige av lokale m.m. Brukarkurs i Hjorteviltregisteret vil kome i tillegg Norsk Hjortesenter Hjort andre fylkeskom.: Deltakaravgift Andre: Eigne midlar: Sum Hjortevilttiltak

6 Hordahjort ( Merke- og utviklingsprosjekt Hjort Hordaland og Sogn ): Prosjektet er eit stort samarbeidsprosjekt der 32 kommunar i Hordaland er med, i tillegg til 4 kommunar i Sogn (sør for Sognefjorden). Prosjektet er ei større satsing for å auke kunnskapen om hjorten i regionen og for samkjøring av forvaltinga på ulike nivå. Prosjektet går ut på å samle og anvende kunnskap om trekkmønster, vandring og arealbruk til hjort i regionen, som grunnlag for meir målretta og stammeretta hjorteforvalting. Lokal forankring og medverknad er viktig i prosjektet. Det vart GPS-merka 53 hjort i 2009 og 30 i 2010, (73 hjort i Hordaland og 10 i Sogn) og 35 dyr i 2011 (29 i Hordaland og 6 i Sogn, der 3 av dyra alt er rapportert daude og 11 dyr har heilt eller dels slutta å sende GPS-signal). Det er ikkje planlagt å merke fleire dyr i 2012 og prosjektet går inn i ein avrundingsfase med samanstilling av data m.m. Prosjektet er finansiert som eit spleiselag mellom kommunane, grunneigarar og dei to fylkeskommunane, samt eigeninnsats frå blant andre Bioforsk og Universitetet i Oslo. Prosjektet fekk tilskot på kr frå Hordaland fylkeskommune både i 2010 og Heile prosjektet ( ) er kostnadsrekna til kr 12,725 millionar, sjå prosjektet si heimeside på I tabellen over er det ført opp kostnadsoverslag for 2012 og 2013 på kr 2,283 millionar, derav kr 1,531 millionar i I søknaden er det opplyst lite om kva som skal gjerast i prosjektet i Budsjetterte kostnader i 2012 er kr til utstyr og drift, kr til kjøp av tenester, kr til lønsmidlar i Bioforsk og kr til reiser. I søknaden er det ikkje ført opp grunngjeving for kvifor prosjektet er forlenga til Ferdigstilling av takseringsmetodikk for beiteskade: Prosjektet er ei oppfølging av prosjektet Kostar hjorten meir enn han smakar?, som vart avslutta i 2009 og mottok tilskot frå kommunale, regionale og nasjonale viltfondsmidlar. Gjennom prosjektet har Bioforsk Vest Fureneset utvikla ein metode for å taksere beiteskadar av hjort på innmark. Ei tilhøyrande webside som bereknar verdien av avlingstapet for den enkelte brukar er under utvikling. Metoden går ut på at taksator går transekt (snitt) gjennom det skadeutsette skiftet og registrerer beiteskadar. Registreringane vert lagt inn i eit webbasert rekneark som bereknar avlingstapet. Hausten 2010 vart det etablert 7 forsøksfelt på innmark av varierande engalder for å prøve ut takseringsmetodikken i eit større omfang. Utprøvinga føregjekk i samarbeid med Norsk Landbruksrådgjeving, som er tiltenkt rolla som framtidige taksatorar. Felta låg i hjortedistriktet på Vestlandet, lokalisert til kommunane Etne, Voss, Hyllestad og Fjaler. Det vart gjennomført takseringar i desember, mars, april, mai, juni og august. Det vart samla inn ei stor mengde data og resultat frå desse forsøksfelta vil bli brukt til å kalibrere takseringsmetoden og til å hauste erfaring. Bioforsk søkjer no om midlar til å gå gjennom datasettet og ferdigstille prosjektet. Samanstilt med dei andre regelmessige registreringa som vert gjort vil dette gje lokal forvalting betre grunnlag for å fastsette bestandsnivå, og avskytinga kan dermed regulerast meir presist lokalt og gje betre høve til å oppretthalde ein stabil bestand av hjort på eit forsvarleg nivå over tid. Kunnskapsspreiing og forvaltningsgrunnlaget for hjort Hordaland: Prosjektet skal hjelpe kommunane i arbeidet med å fastsetje overordna kommunale mål, at kommunane legg til rette for offentleg samarbeid innanfor område som inneheld felles hjortebestand, at kommunane legg til rette for auka kunnskapsspreiing til grunneigarar og andre hjorteinteresserte, at kommunane har samarbeidspart og mentor til å nå eigendefinerte mål for hjorteforvaltningsarbeid. Det er behov for auka fokus på å vere tilgjengeleg for den offentlege hjorteforvaltninga framover, som følgje av krav til kommunane om meir planmessig hjorteforvalting i den nye hjorteviltforskrifta, mellom anna krav om overordna kommunale målsetjingar for hjorteforvaltninga. Dette krev tiltak og støtte ut over det vanlege. Norsk Hjortesenter er gjennom avtale med Direktoratet for naturforvalting sett til å ha eit særleg fokus for den offentlege forvaltinga. Avtalen er basert på at kommunane kjøper tenester for arbeid som skal utførast. Prosjektet her går utover det som ein legg inn som normal aktivitet på området grunna utfordringane og auka behov. Prosjektet går ut på at Hjortesenteret skal vere aktiv pådrivar i høve til kommunane sitt arbeid og forplikte seg til å følgje opp kommunane. I tillegg skal det leggjast til rette for kunnskapsspreiing der Hjortesenteret saman med kommunane skipar møteplassar for formidling av kunnskap. Ein legg til grunn at Hjortesenteret yt fagleg service til kommunane utan vederlag for inntil eit månadsverk pr år dei neste tre åra. Kostnad pr år i arbeidskraft på dette utgjer 162 timeverk pr år. Totalt kr ,- pr år. Kunnskapsspreiinga skal føregå i samarbeid med kommunane. Ein legg her til grunn at det skal avhaldast inntil 10 årlege møter i fylket. Møta skal vere delfinansierte av prosjektet slik at kommunal eigenbetaling blir sett til kr , - pr 6

7 møte. Prisen inkluderer reisekostnader og evt mva. Ein legg til grunn ein bruttopris pr kunnskapsmøte med kr ,-. Prosjektet dekkjer inn overskytande kr. 7000,- pr møte. Total kostnad for kunnskapsspreiinga er sett til kr , - pr år totalt kr ,- for prosjektperioden. Total kostnad for prosjektet er kr ,- pr år, totalt kr ,- for tre år. Kvalitetsundersøking lokal grunneigarstyrt forvaltning av hjort: Prosjektmålet er å få utreda i kva grad bestandsplanlegginga på Vestlandet fungerer etter intensjonane, med fokus på måloppnåing. Prosjektet målar kvaliteten og vurderer presisjonen i den grunneigarstyrte forvaltinga i storvald og bestandsplanarbeid. Prosjektet vil støtte seg hovudsakleg på opplysningar frå storvalda og kommunane. Prosjektet vil for ein stor del bygge på ei spørjeundersøking. Spørjeundersøkinga skal gå ut til alle viltansvarlege i kommunane, og alle bestandsplanområde i Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland. Representant for storvalda svarar på vegne av sitt storvald, og viltansvarlege i kommunane svarar på vegne av heile kommunen. Svara frå kommunen vil fungere som korreksjon eller kontroll av svara frå valda. Spørsmåla i spørjeundersøkinga vil mellom anna handle om: I kva grad bestandsplanane vert følgt, konkrete målsetjingar i bestandsplan, måloppnåing, rutinar ved rullering av plan, bruk av ekstern hjelp/fagfolk under utarbeiding og rullering av planar, engasjement kring hjorteforvalting hjå grunneigarane, kommunikasjon mellom grunneigarar og det offentlege, generelle erfaringar med bestandsplanar og storvald. Prosjektet skal resultere i ein rapport kor resultata av undersøkingane vert presentert, og kor det vert diskutert justeringar og forbetringar i den lokale forvaltinga. Rapporten vil danne eit erfaringsgrunnlag for storvaldorganisering og bestandsplanlegging framover. Viltfagleg gratistelefon - lågterskel kunnskapsspreiing: Utmarksavdelinga til Vestskog og Sogn og Fjordane Skogeigarlag (søkjar), ser behov for rask, personleg og tilgjengeleg kontakt for grunneigarane opp mot personar med solid fagleg grunnlag og kunnskap. Søkjar ønskjer å vere tilgjengeleg for slik kontakt i dei fire Vestlandsfylka. Tilbodet må vere gratis som førstekontakt. I tillegg til grunneigarar vil etableringa også yte hjelp til kommunar, fylkesmenn og andre brukarar. Utmarksavdelinga har brei fagleg kunnskap på utmarksforvalting, organisering og grunneigarspørsmål. Grunneigarorganisasjonen legg til rette for å oppretthalde og styrkje det faglege miljøet, og ser behovet for utmark generelt. Med endringar i forskriftsverket som no ligg føre, ser organisasjonen særleg behov for grunneigarorganisering dei neste åra. Vidare registrerer organisasjonen no auka utfordringar kring bestandsforvalting, og får mykje tilbakemeldingar på at ein for første gong ser teikn til reduserte hjortebestandar ulike stader på Vestlandet. Utmarksavdelinga registrerer auka etterspurnad etter tenestekjøp, men registrerer at kundane etterlyser service på første kontakt. Fagleg solide, enkle svar på enkle spørsmål utan at det skal koste pengar. Grunneigarar opplever det som trygt å kunne stille slike spørsmål og få svar frå "sine eigne". Byråkratiet blir ofte oppfatta som å vere terskel i seg sjølv. Organisasjonen ser det som vesentleg å etablere eit tilbod utan tersklar for bruk. Søkjar erfarar at lågterskel-inngang fører til auka bruk også av betalte tenester. Søkjar si erfaring er at trygg og enkel førstekontakt inspirerer til auka aktivitet. Søkjar ønskjer å imøtekome behovet ved å vere meir tilgjengeleg for slikt servicearbeid i kunnskapsspreiing. Det er søkt om tilskot på kr ,- frå kvart av dei fire fylka i 2012, som eit oppstartsår, og ein vil i år sjå på korleis dette kan organiserast vidare framover. Brukarkurs i Hjorteviltregisteret: Naturdata as driv det nasjonale Hjorteviltregisteret på oppdrag frå Direktoratet for naturforvaltning. Hjorteviltregisteret er etablert som nasjonal database og sakshandsamingsverktøy kor dei fleste kommunar er registret som brukarar. Bruken av registeret er i 2012 gjort obligatorisk for alle kommunar, noko som vil bidra til å heve registeret sin kvalitet og verdi, både for forvaltarar, forsking og andre interesserte. Det har i følgje Naturdata AS lenge vore eit ønskje frå mange kommunar som brukar Hjorteviltregisteret om å få eit heilskapleg brukarkurs. Naturdata as har no utvikla eit kursopplegg med økonomisk bidrag frå Direktoratet for naturforvaltning. Brukarkurset er retta til personar som skal starte å bruke Hjorteviltregisteret eller som alt brukar registeret og som ønskjer å få noko meir ut av mogelegheitene som registeret tilbyr. Kurset vil vare ein full dag og vil bestå av teoretiske førelesingar, gjennomgang av funksjonalitet på nett og praktiske øvingar. Naturdata ønskjer å halde kurset i samarbeid med fylkeskommunen då fylkeskommunen har overteke rolla som tilretteleggjar og koordinator etter Fylkesmannen. Fylkeskommunen har ei viktig rolle med å bidra til å byggje opp den faglege kompetansen på lokalnivået, både hos kommunane og hos jaktrettshavarane. 7

8 Pris pr. kurs m/opptil 30 deltakarar er kr Pris ved 20 deltakarar vil då maksimalt vere kr 2500 pr deltakar. Hjort 2012: Norsk Hjortesenter søkjer om tilskot til å arrangere seminaret Hjort Hjortesenteret, som har adresse på Svanøy i Sogn og Fjordane, har sidan 1999 arrangert nasjonale og regionale seminar som arena og møtestad for alle aktørar innan hjorteforvaltinga. Hjortesenteret ser på Hjort 2012 som ein svært viktig arena for heile Vestlandet og innanfor ein region der hjort er den dominerande hjorteviltarten. Hjortesenteret ønskjer å få til eit fast samarbeid med dei fire fylkeskommunane på Vestlandet for stønad til eit slikt årleg arrangement. Med Sogn og Fjordane som vertsfylke fjerde år på rad er Hjortesenteret open for samråd med dei fire fylkeskommunane om ei best mogeleg lokalisering for Hjort 2012, og ønskjer i den samanheng å kalle inn til eit slikt møte i slutten av februar. Hjort 2012 vil vere avhengig av støtte og faste samarbeidspartnarar for å vere økonomisk berekraftig. Dersom deltakaravgift skal bere eit slikt arrangement åleine, vil denne skyte i veret og hindre mange potensielle deltakarar i kjernegruppa frå å delta. Hjortesenteret ønskjer å få med breidda i hjorteviltforvaltinga frå jegeren på stubben til den offentlege forvaltar og forskaren. I vedlegg til søknaden er det lagt ved kostnadsoverslag for Hjort 2012 på i alt kr , der det er tenkt at fylkeskommunane delar likt på kr Kostnadene vil vere utgifter til føredragshaldarar, leige av lokale, servering, transport, og arbeid for Hjortesenteret ut over eigeninnsats. 6.2 Lokale vilttiltak (kap post 71.3) Søkjar Tiltak Total kostnad Anna finansiering frå: Søknadsbeløp (2012) Tilsegn forslag (2012) Tysnes kommune Forvaltningsplan for gås i Eigne midlar Tysnes NJFF-Hordaland Infoblad jakt og fiske Anna: infoside internett Eigne midlar: NJFF-Hordaland Dagsseminar rovvilt Anna Eigne midlar Norsk institutt for naturforskning (NINA) Feltbiologiske undersøkelser av fjellrype ved bruk radiotelemetri fylkeskommunar Høgskulen i Hedmark NNI AS Strategi for ei standardisert overvaking av rype, tiur og orrfugl Bestandsendringer hos vestnorske andefugler avsnitt Hordaland fylkekommunar 18 fylkesmannen DN Vestlandets Overvåking av rugde fuglehundklubb Universitetet i Oslo Urbane måker i Hordaland Fylkesmannen Eigne midlar ,- Sum Lokale vilttiltak Forvaltningsplan for gås i Tysnes: Bakgrunnen er aukande skadeomfang og avlingstap som landbruket i kommunen vert påført ved at flokkar av grågås etablerer seg på fleire og fleire stader og med veksande storleik. Det er nødvendig med tiltak for å unngå nedlegging av husdyrbruk grunna mangel på haustbart fôr. Med godkjent plan vil kommunen kunne søkje Fylkesmarmen om endra jakttid, skadelidande brukarar vil kunne søkje erstatning gjennom RMP (Regionalt miljøprogram) og eigarar av areal som vert godkjent utlagt som biotop for gås vil kunne få tilskot gjennom det same. Kommunen har etter anbodsrunde inngått avtale med Rådgivende Biologar AS om utarbeidinga av planen og søkjer tilskot for delvis dekking av kostnad med planarbeidet. Infoblad jakt og fiske infoside internett: Informasjonsblad om jakt og fiske i Hordaland: Norges Jeger- og Fiskeforening (NJFF)- Hordaland har dei siste åra gitt ut eit informasjonsblad om jakt og fiske to gonger årleg, i mai/juni og i desember. Bladet har eit opplag på 6500, og vert sendt gratis pr. post til alle kommunar i fylket, til offentleg 8

9 miljø- og landbruksforvalting, alle aviser, lokalradio, media elles i fylker, til lokallag av NJFF, til andre jeger- og fiskarlag i fylket, til sportsbutikkar i fylket, til alle medlemmer av NJFF i fylket samt til medlemmer i Fiskeklubben for barn i fylket m.fl. I bladet når NJFF ut til dei fleste jakt- og fiskeinteresserte i Hordaland med viktig informasjon om t.d. lover og forskrifter for jakt og fiske, om kurs, informasjon om aktuelle saker som vedkjem jakt - og fiskeinteresserte, informasjon om arrangement for barn og mykje meir. Det er gratis for t.d. offentleg forvalting, kommunar etc. å bruke bladet til å spreie aktuell informasjon, og dette har skjedd jamleg. Bladet har vore utgitt sidan Då bladet vert sendt ut til så vidt mange adressatar to gonger årleg, og då bladet er på 16 sider, har NJFF-Hordaland store trykke- og portoutgifter knytt til utgjevingane. NJFF-Hordaland ønskjer å gje ut 2 nummer også i 2012, i juni og i desember. Informasjonsside på internett: NJFF-Hordaland har sidan hausten 1998 dreve ei informasjonsside på internett om jakt, fiske, friluftsliv, forvaltning, miljø etc. Adressa til sida er Sida vert oppdatert jamleg og inneheld mykje aktuell informasjon om jakt, fiske, friluftsliv, miljønyhende, nyhende frå forsking og frå offentleg miljøforvalting. NJFF-Hordaland brukar minimum 200 timer pr. år på å drive sida, og i tillegg går det med rundt kr 5000,- til kjøp programvare, datautstyr etc. Dagsseminar rovvilt: NJFF-Hordaland ønskjer i løpet av 2012 å arrangere eit dagsseminar om små rovvilt. Aktuelle foredragstema er predatorjakt som viltstelltiltak, lokkjakt på rev, fellefangst, eggpredasjon ol. NJFF- Hordaland vil leige inn dei mest aktuelle foredragshaldarane for å tale om sine fagfelt/tema, i tillegg må det leigast konferanserom etter behov. Feltbiologiske undersøkelser av fjellrype ved bruk radiotelemetri: Det er søkt om å gjennomføre den første større studien på fjellrypene sin biologi og bestandsdynamikk på fastlandsnorge. Dette ved hjelp av radiotelemetri. I motsetning til den godt studerte slektningen lirype har det så langt ikkje vore gjennomført noko større feltstudie av fjellrype på fastlandsnorge. Det er difor store manglar i vår kunnskap når det gjeld denne arten sin biologi og korleis ulike miljøfaktorar påverkar bestandsdynamikken. I dei seinare år har ein i mange område innanfor artens utbreiingsområde opplevd tilsynelatande markert tilbakegang i bestandstettleiken, men sidan det ikkje vert gjennomført overvaking med standardiserte metodar er omfanget av denne tilbakegangen svært usikker. Tilsvarande finst det ikkje sikker kunnskap som kan forklare eventuelle faktorar som har forårsaka denne tilbakegangen, og kor vidt den er permanent eller del av ei naturleg bestandssvinging. Studien vil bidra til å auke den generelle kunnskapen om fjellrypene sin biologi, både når det gjeld korleis ulike faktorar (predasjon, klima, jakt osv) påverkar hekkesuksess og overleving. Vidare vil NINA fokusere på fjellrypene sin arealbruk og spreiingsåtferd, noko som er viktig for å forstå korleis ulike fjellområde og/eller delar av desse er bunde saman. Tidlegare studiar på lirype har vist at radiotelemetri er ein svært eigna metodikk for å studere desse forholda. Desse generelle undersøkingane vil også danne grunnlaget for ei langt betre forståing for fjellrypas bestandsdynamikk på fastlandsnorge. Ein kan difor anta at sjølv om feltundersøkinga i første omgang nødvendigvis vil vere knytt til eit utvald studieområde vil mykje av denne kunnskapen vere overførbar til andre område innanfor artens utbreiingsområde. Det vert søkt om midlar til medfinansiering av første år av studien. I dette første året vil NINA i betydeleg grad bidra med eigenfinansiering. Dei omsøkte midlane vil difor i stor grad nyttast til å dekke ekstra utgifter til feltarbeid og utgifter til radiotelemetriutstyr. Den planlagde studien vil pågå over fleire år, og NINA vil aktivt søkje medfinansiering frå ei rekkje aktørar dei komande åra. Sjølve feltaktiviteten er planlagt gjennomført innanfor ein sentral del av arten sitt utbreiingsområde. Truleg vil studien finne stad i nordlege delar av Nord-Trøndelag. Strategi for ei standardisert overvaking av rype, tiur og orrfugl: Søknaden er på svensk ( strategi för en standardiserad övervakning av ripa, tjäder och orre i Norge ) og er sendt til Direktoratet for naturforvaltning, fylkesmenn og fylkeskommunar, i alt 38 mottakarar. Det er søkt om samla tilskot på kr frå fylkeskommunane. Formålet med prosjektet er å fortsetje arbeidet med å organisere arbeidet med å analysere data frå skogshønsinventeringane i Norge. Gjennom å kvalitetssikre og organisere inventeringane (inventering = kartlegge ein eller fleire artar eller artsgrupper i eit gitt geografisk område) blir data påliteleg og lett tilgjengeleg for dei lokale, 9

10 forvalting og forsking. Det vil utarbeidast retningsliner for korleis inventeringar skal utformast og gjennomførast ved overvaking av skogshøns. Det vil utarbeidast protokoll for dataregistrering og standardisering av analysar ved inventeringar. Det vil gjerast samanstilling og rapportering av inventeringsresultata på ein effektiv måte så resultata når ut til så mange som mogeleg lokalt regionalt, nasjonalt og internasjonalt. Det vil initierast innsamling av avskytingsstatistikk som kan koplast til inventeringsområda i samarbeid med SSB. Arbeidet med internasjonalisering og samarbeid med øvrige skandinaviske land vil fortsetjast der overvaking av skogshøns skjer på same måte som i Noreg. Bestandsendringar hos vestnorske andefuglar avsnitt Hordaland: Prosjektet har som mål i auke kunnskapen om bestandsstatus og bestandsutvikling hos artar av andefugl i Hordaland. Prosjektet vert gjennomført i delområde sør, sentralt og nord i Hordaland. Prosjektet vert gjennomført i studieområde der det føreligg gode historiske data frå, (frå 1980-talet), i hovudsak feltundersøkingar gjennomført av søkjar. Fleire av artane er i tilbakegang, men god dokumentasjon manglar. Utan solid bestandskunnskap kan ikkje regionale bestandar forvaltast med basis i fagkunnskap, noko som er eit basalt krav i norsk naturforvalting. Feltarbeidet i prosjektet vert gjennomført i perioden april - juni med 2 feltøkter i kvart delområde. Undersøkingsprogrammet vil dekke over 200 ulike hekkelokalitetar. Det vil bli nytta standard totaltaksering i alle område (same metodikk som vart nytta i baseline -undersøkingane på 1980-talet. Resultat frå bestandsundersøkinga vil føreliggje i ein eigen fagrapport. Overvaking av rugde: Vestlandets Fuglehundklubb (VFK) har over tid bygd opp kompetansemiljø innanfor klubbens aktivitetsområde. Ein betydeleg del av klubbens medlemmer jaktar- eller trenar jakthundar på rugde i løpet av hausten. Rugdejakt har føregått på Vestlandet sidan haglgeværet kom til landet. Jegerar har hatt relativt stabil jaktbar bestand så langt tilbake ein kan huske. Rugde er ein av Europas mest talrike fuglar med anslagsvis millionar individ i Eurasia. Bestanden er av forskarar i heile Europa rekna som stabil og "least concern" (ikkje truga) av BirdLife International (Raudlista). Kvart år vert det felt ca 3,2 millionar rugder, derav ca 3000 i Norge (ca 0,09 %). Danmark har gjennomført registreringar av rugde heilt tilbake til 1940-talet. Data frå Danmark og England/Wales viser at rugdebestanden i Nord- Europa har hatt moderat vekst sidan 1940-talet. Danskane har seinast haust/vintersesongen 2011/2012 utvida sesongslutt for jakta frå 15. januar til 31. januar. Samtlege land i Europa, bortsett frå Norge og Nederland, er med i eit større forskingssamarbeid for å kartlegge og overvake den Europeiske rugdebestanden. Trekkruter frå- og forbi Norge utgjer difor i dag eit forskingshol som ein ønskjer å tette. Ein stor del av rugdeforskinga i Europa går i dag med til å kartlegge migrasjonsruter. Ved å skaffe oss god oversikt over migrasjonsrutene i heile rugdas nedslagsfelt, vil det blant anna bli enklare å bestemme storleiken på rugdas distribusjonsområde, og enklare å få betre oversikt over jakttrykk i heile rugdas migrasjonsrute. Med betre oversikt over migrasjonsruta vil det bli lettare å få oversikt over kva miljøpåverknader som gir variasjonar i lokale bestandar. VFK ønskjer, i samarbeid med britiske forskarar med kontakt til den britiske ringmerkingsgruppa for rugde, å få GPS-merka to rugder i Hordaland og to rugder lengre nord i landet for å observere trekkmønsteret til dei ulike rugdene. VFK ønskjer å opprette eit samarbeid med ein større internettpublikasjon om å leggje ut informasjon om prosjektet, og vise kart med rugdene si migrasjonsrute. Det vil då bli mogeleg for alle interesserte å følgje rugdene i sanntid. VFK har blant anna også tenkt at rugdene skal få namn, og at namna enten vert sponsa, eller at det vert utlyst navmekonkurransar på skular i Hordaland for å auke interessa. VFK søkjer om tilskot til innkjøp av GPS utstyr (kr ), abonnement på GPS data frå satelitt (ca kr ), ferdigstilling av programvare/webside (kr ), reisekostnader (kr 5.000) og kostnader til porto og konvuluttar (kr 4000), sistnemnde for å vidareføre ei vengeundersøking som fylkeskommuunen gav tilskot til i Urbane måker i Hordaland: Det er søkt om tilskot til innkjøp av fargeringar og diverse anna utstyr, samt DNA analysar og utvikling av nettside, i samband med eit samarbeidsprosjekt som tek sikte på å undersøkje bestandsforhold til måkar ein finn i urbane miljø. Tiltaket omfattar både jaktbare (gråmåke og svartbak) og ikkje-jaktbare (hettemåke, fiskemåke, sildemåke) artar. Av vedlegg til søknaden går det fram at det omsøkte tiltaket inngår som ein del av URBPOP-prosjektet (URBane POPulasjoner), som er etablert for å framskaffe meir kunnskap om urbane måkar i Norge. Prosjektet har ein lang 10

11 tidshorisont, der sesongen 2011 var den første, og der hovudfokus i oppstartsfasen har vore på innfanging og fargemerking av ein studiepopulasjon i fire norske byar: Tromsø, Bergen, Stavanger og Oslo. I søknaden og i tabellen over er det berre ført opp kostnader og omsøkte midlar for Vurdering 7.1 Hjortevilttiltak: Dei to første tiltaka nedanfor er feltretta og går ut på å skaffe betre grunnlagsdata for ei meir kunnskapsbasert forvalting. Dei neste fire tiltaka tilbyr hjelp/kurs for dyktiggjering i den lokale hjorteviltforvaltinga, mens det siste tiltaket (Hjort 2012) vil vere kunnskapsoppbyggjande for alle. Hordahjort: I følgje t.d. rettleiinga til den nye hjorteviltforskrifta, har merking av hjort med GPS-sendarar gitt verdifull ny kunnskap om dyras områdebruk, og seier også mykje om på kva skala det er føremålstenleg å forvalte bestandane. Prosjektet har dei siste fire åra motteke ein stor del av dei regionale og kommunale viltmidlane. Sett i forhold til fylkeskommunen si rolle i hjorteforvaltinga og betydelege tilskot i fleire år, har vi høyrt lite frå prosjektet i 2011, og søknaden i 2012 er ganske knapp. Det er samla inn ei viss mengde GPS-data, og det kan ikkje brukast ukritisk med tid til bearbeiding for forvaltingsformål. Tilsegn om tilskot i 2012 bør innehalde føresetnad om nærare spesifisering av arbeid i 2012 og grunngjeving for forlenging av prosjektet til Fylkeskommunen bør t.d. først og fremst støtte arbeid som er til praktisk nytte for lokal og regional forvalting. Konklusjon: Det er behov for meir informasjon om prosjektinnhaldet. Ferdigstilling av takseringsmetodikk for beiteskade: Prosjektet er ei praktisk tilnærming til berekning av beiteskade på innmark, og vil difor vere eit bidrag til kvantifisering av avlingstap, som kan nyttast som grunnlag ved vurderingar i bestandsplanlegginga og tilpassing av jakttrykk/avskyting. Prosjektet omfattar taksering i fleire kommunar i Hordaland. Prosjektet vert tilrådd. Kunnskapsspreiing og forvaltningsgrunnlaget for hjort Hordaland: Prosjektet må reknast som ei vidareføring av prosjektet Kunnskapsspreiing hjort Hordaland 2011, som fekk tilskot i 2011, men som då vart gjennomført i redusert omfang og berre brukte opp kr av tilsegna på kr I følgje sluttrapporten i 2011 var prosjektet ein suksess. Prosjektet vil vere utfyllande til fylkeskommunen si koordinerings- og rettleiingsrolle ovafor kommunar og grunneigarstyrt forvalting. Dette føreset nødvendig kommunikasjon mellom prosjektet, fylkeskommunen og kommunane, for koordinering og for at prosjektet ikkje kjem i konflikt med driftsrelaterte rettleiingsoppgåver til fylkeskommunen og kommunane, eller fører til dobbeltarbeid. Det må vere ein klar føresetnad at prosjektet vert gjennomført i samråd med kommunar og i kombinasjon med bruk av kommunale viltfondsmidlar. I følgje rettleiinga til hjorteviltforskrifta bør alt hjortevilt forvaltast etter ein plan. Kommunen skal leggje til rette for og stimulere jaktrettshavarane til å planleggje ei god, målretta bestandsplanlegging gjennom utarbeiding av ein bestandsplan. Kommunane kan etter søknad frå rettshavarane nytte midlar frå det kommunale viltfondet til å bidra til etablering av gode planar, og bør sjølv delta i planarbeidet for å ivareta offentlege interesser. Måloppnåinga i bestandsplanane skal løpande evaluerast i forhold til dei overordna målsetjingane som kommunen har vedteke for sitt område. Ei god og dynamisk oppfølging av slike bestandsplanar vil gje kommunen betre styring med kva som er den reelle utviklinga av hjorteviltbestandane. Ein aktiv bruk av Hjorteviltregisteret vil på ein enkel måte sikre tilstrekkeleg innsikt frå kommunen si side. Konklusjon: Prosjektet vert tilrådd, men det er behov for nærare avklaringar kring omfang og samordning m.m. før fastsetting av storleik på tilskot. Kvalitetsundersøking lokal grunneigarstyrt forvaltning av hjort: Prosjektet synest innhaldsmessig å vere litt av same type som prosjektet Status kommunal hjorteforvalting, som fekk tilskot frå fylkeskommunen i 2011, men det går meir på måloppnåing i den grunneigarstyrte forvaltinga. Prosjektet har form av ei evaluering gjennom spørjeundersøking, der vi veit mykje av svara på førehand. Betre enn slike evalueringar ville det vere om kunnskapsmiljøa kunne yte meir direkte hjelp ved den grunneigarstyrte bestandsplanlegginga, for å få fram gode døme 11

12 på bestandsplanar. Det er kommunane som skal sjå til at slike planar er fagleg tilfredsstillande og i samsvar med kommunale mål m.m. Konklusjon: Prosjektet kan kanskje vere aktuelt for tilskot etter nærare dialog med kommunane, men prosjektinnhaldet må i tilfelle spesifiserast nærare og truleg endrast ein god del. Viltfagleg gratistelefon - lågterskel kunnskapsspreiing: Den enkelte grunneigar som treng viltfagleg rådgjeving bør først og fremst søkje slike råd lokalt i valdet, hos kommunen, fylkeskommunen eller grunneigarorganisasjonar. Etter viltlova 6 (viltorganas arbeidsoppgåver) skal viltorgana blant anna gje myndigheiter og organisasjonar, bedrifter og personar, råd og rettleiing i saker om viltforvalting. Ut frå dette vil tilskot til viltfagleg gratistelefon vere vanskeleg å prioritere, og bør evt dekkjast gjennom kommunale viltfond eller anna. Det kan det t.d. tenkjast at grunneigararane har behov for å ivareta sine rettar til å setje eigne vilkår for jakt, jf. viltlova 27. Konklusjon: Det er vanskeleg å kunne prioritere dette prosjektet, blant anna ut frå målet for tilskotsordninga om å medverke til gjennomføring av oppgåver innan viltforvaltinga der tiltaket har ein regional, interkommunal eller nasjonal karakter. Men prosjektet bør først diskuterast nærare med kommunane. Brukarkurs i Hjorteviltregisteret: Ei av oppgåvene til fylkeskommunen er å bidra til at kommunene nyttar Hjorteviltregisteret som primærdatakjelde for all hjorteviltstatistikk. Tidleg i år fekk fylkeskommunen melding frå ein kommune om behov for å arrangere kurs i Hjorteviltregisteret. Naturdata as, hadde då gjennomført kurs i Nordland fylke i samarbeid med fylkeskommunen, og gav tilbod om å arrangere tilsvarande kurs i Hordaland. Tilbakemeldinga frå viltansvarlege i kommunane var hovudsakleg at dei meinte kurset i utgangspunktet burde vere gratis, og mange kommunar i fylket ser nok neppe så stort behov for eit slikt kurs, då dei alt brukar registeret meir eller mindre aktivt. Sentralt vert det sett som svært viktig at kommunane brukar hjorteviltregisteret aktivt, og alle vil då få innsyn i grunnlagsdata for planleggingsformål m.m. Kommunar og fylkeskommune har sjølve inntekter gjennom viltfond for å dekke eit slikt kurs, og det synest viktig nok å få gjennomført kurset. Då prisen på kurset er den same for opp til 30 personar, bør det i tilfelle vere ein føresetnad (vilkår i tilsegnsbrev) at det deltek minst 20 personar på kurset. Kurstilbodet gjeld i tillegg til viltansvarlege også andre kandidatar i kommunane. Andre kandidatar kan vere valdansvarlege eller andre som arbeider med bestandsplanlegging og samarbeid over valdgrenser. Skal kurset vere gratis for kommunane må i tilfelle fylkeskommunen også dekke kostnader til kurslokale og mat under kurset. Konklusjon: Prosjektet vert tilrådd. Hjort 2012: Det er mykje positivt å seie om hjortviltkonferansane som Norsk Hjortesenter har stått for, og det har delteke mange frå Hordaland på konferansane. I søknaden tek Hjortesenteret opp spørsmål om lokalisering, innhald og finansiering av konferansane framover, og har invitert til møte for å diskutere dette. Fylkeskommunen mottok ikkje søknad om å støtte konferansen i 2010 og 2011, og ei årleg støtte på kr som omsøkt synest høgt ut frå avgrensa midlar til viltformål. Det er viktig å diskutere finansiering, lokalisering og innhald på arrangementa i år. I mars i år vert det også arrangert ein større regional hjortekonferanse i Bergen i samarbeid mellom fylkesmannen, Norsk Hjortesenter og fylkeskommunen. Konklusjon: Det krevst nærare avklaringar om det bør gjevast tilskot i år. 7.2 Lokale vilttiltak: Forvaltningsplan for gås i Tysnes: Etter forskrift om jakt- og fangsttider 3 kan Fylkesmannen opne for jakt på grågås inntil 15 dagar før ordinær jaktstart (10. august) når det ligg føre ein lokal forvaltingsplan. I Forvaltingsplan for gjess i Hordaland (MVA-rapport 3/2008) er utarbeiding av lokale forvaltingsplanar vurdert som eit sentralt forvaltingstiltak med høg prioritet, og dei mest naturlege mogelegheitene for finansiering av slikt planarbeid er gjennom tilskot frå kommunalt viltfond, statleg viltfond og finansiering frå grunneigarlag. Infoblad jakt og fiske infoside internett: Tiltaket vart også støtta av fylkeskommunen i fjor, men vilfondsmidlane kan ikkje brukast til å dekke tiltak som gjeld fisk. Tilrådd tilskot er difor litt avkorta i forhold til søknad. 12

13 Dagsseminar rovvilt: Det er positivt at NJFF-Hordaland ønskjer å arrangere eit slikt dagsseminar. Vilfondsmidlane kjem også frå jegerane sjølve, og det er rimleg å støtte opp under dette arrangementet, som vil vere motivasjonsskapande for jakt og jaktinteresserte, både når det gjeld predatorjakt og jakt på haustbare viltartar som friluftslivsaktivitet. Feltbiologiske undersøkelser av fjellrype ved bruk radiotelemetri: Søkjar er sentral FOU-organisasjon og prosjektet er nasjonalt. I følgje retningslinene for tilskotsordninga skal søknad då adresserast til Direktoratet for naturforvalting. Då prosjektet i år truleg vil føregå i Nord-Trøndelag er det vanskeleg å prioritere det i Hordaland, sjølv om prosjektet vil ha overføringsverdi. Strategi for ei standardisert overvaking av rype, tiur og orrfugl: Dette synest å vere eit omfattande prosjekt av nasjonalt omfang, som bør adresserast til Direktoratet for naturforvalting. Bestandsendringar hos vestnorske andefuglar avsnitt Hordaland: Det vart også søkt om tilskot til tilsvarande prosjekt i fjor, men prosjektet vart avslått fordi andre prosjekt vart prioritert høgare. Det er behov for å diskutere nærare prioriteringar i viltkartlegging og overvaking av fugl i fylket med kunnskapsmiljø, og det er t.d. ein god del kartlegging og overvaking som skjer i regi av nasjonale program eller prosjekt, t.d. SEAPOP. Førebels synest det ikkje at kartlegging av haustbare andefuglar bør prioriterast ut frå avgrensa midlar. Fylkeskommunen støtta i 2010 prosjektet Driftsplanprosjekt Småvilt i vest, som også omfattar ender og sjøfugl, for mellom anna å vurdere kva haustingspotensial som finst for dei ulike artane på Vestlandet. Vi ventar framleis på resultat frå det prosjektet. Overvaking av rugde: Det er positivt at VFK er så kunnskapsorientert, og fylkeskommunen støtta VFK med innsamling og analysering av rugdevengjer i Prosjektet som no er føreslått er relativt kostnadskrevjande og er av meir nasjonal/internasjonal karakter. Eit slikt prosjekt må i tilfelle vere tilrådd og skje etter opplegg som offentlege kunnskapsmiljø vil prioritere og ha styring med, og der VFK gjekk inn med arbeid. Viltkartlegging/overvaking skal skje i samsvar med DN-handbok 11 om viltkartlegging. Søknaden frå VFK er ikkje sendt inn gjennom DN sitt søknadssenter, og manglar fullstendig oppsett av kostnads- og finansieringsplan. Urbane måker i Hordaland: I fjor, som var det første året i eit langsiktig prosjekt, vart det ikkje søkt fylkeskommunen om tilskot, og det vart berre sendt verksemdsrapport for 2011 til fylkesmannen i 3 fylke (Rogaland, Hordaland og Oslo/Akershus). Det framgår av den rapporten at det i Bergen i 2011 i tillegg til merking, vart gjort forsøk på å talfeste takhekkande silde- og fiskemåkar i Bergen sentrum. Ei prioritert målsetting i 2011 var i følgje rapporten å merke over 100 fiskemåkar for å få eit godt grunnmateriale for framtidige overlevingsanalysar, eit mål som vart oppnådd med god margin. I tillegg var det ønskjeleg å merke så mange som mogeleg av hekkande sildemåkar. Det siste målet var å få merka ein god del vaksne og inntil eitt år gamle gråmåkar, for å kunne seie noko om lokale forflyttingar og områdebruk. I alt 126 gråmåkar vart merka, dei aller fleste i byparken. Dette viser at prosjektet i Bergen har hatt hovudfokus på ikkje-jaktbare artar, nærare bestemt fiskemåke og sildemåke, men at prosjektet også omfattar jaktbare artar som gråmåke. Adressat for søknader om tilskot til ikkje jaktbare artar er fylkesmannen. Det framgår av verksemdsrapporten i 2011 at fylkesmannen gav tilskot til prosjektet i 2011 og har også motteke søknad i år. Ut frå ovanståande synest det mest aktuelt med tilskot frå Fylkesmannen også i år. Andre søknader: I tillegg til søknader som er oppført under lokale vilttiltak, har det også kome søknad om tilskot til kartlegging av hubro i Øygarden. I følgje rundskriv T-1/2011 skal søknader om tilskot til truga eller sårbare arter eller arter det ikkje kan haustast av adresserast til Fylkesmannen. 13