Sentraladministrasjonen Formannskapskontoret

Transkript

1 Sentraladministrasjonen Formannskapskontoret Landbruks- og matdepartementet Postboks 8007 Dep 0030 OSLO ry:,gat. 2 IJ Utp, 3 1UU3 HOL KOMMUNE Arkivkode V &I3 VPr ref SHA Deres ref. Dato MELDING OM POLITISK VEDTAK. HORING - FORSLAG TIL DIVERSE ENDRINAR I JORDLOVA MV. Fra m ~te i Formannskapet den , sak nr 0 l28io5. Det underrettes herved om at det er fattet fdgende vedtak: Hol kornmune gjev denne uttalen ti1 Forslag ti1 diverse endringar i jordlova mv. datert 29. juni Oppheving av delingsforbodet, jordlova 5 12, del I, Hol kommune er imot 8 fjerne delingsforbodet. Hol kommune ser delingsforbodet som eit viktig virkemiddel ti1 8 fremme ein tjenleg bruksstruktur. Formilet med delingsforbodet er nettopp 8 sikre og samle ressursene p5 bruket for noverande og komande eigarar. Oppheving av feresegner om staten sine kjep av tilleggsjord og feresegner om Hol kommune har ingen merknad ti1 denne opphevinga. Tilskotsordninga, jordlova tj 18, del 111, Hol kommune har ingen merknad ti1 denne endringa. Oppheving av nokre aktuelle lover, del IV, Hol kommune har ingen merknad ti1 oppheving av dei aktuelle lovene. Vedlegg: Utskrift av mcatebok for Hol formannskq sak 0128/05. Kopi til: Saksbehandler formannskapssekretz Hol Telefon: E-post: postmottak@hol.kommune.no Bankgiro: Nettside: Postgiro skatt: Telefaks: 0rg.nr.: HALLINGDAL

2 Hol kommune SAMLET SAKSFREMSTILLING MBTEBOK Saknr Arkivsaksnr.: 05/ Arkivkode: V & 13 Saksbehandler: Sigurd Dahle Saksnummer Utvalg Metedato Formannskapet H0RING - FORSLAG TIL DIVERSE ENDRINGAR I JORDLOVA MV Saka avgjeres av: Landbruks- og matdepartementet Vedlegg: Brev fra Landbruks- og matdepartementet, Harringsnotatet side Dokument i saka: Side 1 av 5 Haryringsbrev Haryringsnotat (httv://odin.dev.no/lmd/norsk~dok~hoerin~er/bn.html) Saksopplysninger: Forslaga gjeld: oppheving av delingsforbudet, jordlova fj 12, del I, oppheving av farresegner om staten sine kjsp av tilleggsjord og farresegner om tilskotsordninga, jordlova fj 18, del 111, oppheving av nokre uaktuelle lover, del IV. Fortid: 1928; Jordlova kom og bygde p5 eit sosialt grunnlag. Folk som ville ha jord skulle f5 lettare tilgang ti1 jord. Det var ikkje forbod mot deling av landbrukseigedomar. Ei rekkje sm5 bruk vart oppretta og brukseiningar vart delt i mindre deler. 1955: Denne jordlova erstatta den fra Delingsparagrafen vart innfort, Unntaket var tomter under 2 da, men det vart fjerna i : Jordlova vart revidert bl a form5lsparagrafen. Ein beheldt forbodet mot deling, men omarbeidde den litt, Begrepet "driftseining" vart styrka.

3 Side 2 av 5 Endringa av delingsforbodet 5 12 gh ut pb: - det generelle forbodet mot deling av landbrukseigedomar vert oppheva, - det vert fastsett reglar om B sskje delingssamtykke nh det er behov for offentleg kontroll rned delinga, t d ved frbdeling av dyrka jord, - det mi sskjast om samtykke ti1 deling eller frbdeling av dyrka jord nh det ikkje er gjeve samtykke ti1 omdisponering etter jordlova 5 9 eller at fibdelinga gjeld dyrka jord som skal selgast som tilleggsjord ti1 bruk i aktiv drift, - det er ikkje naudsynt rned samtykke for deling av rettar og partar i eit sarneige, sjslv om det hqrer dyrka jord ti1 eigedomen. Landbruks- og matdepartementet vurderar ogsi: - om det bsr gjerast unntak fra delingsfiidomen dersom frgdelinga gjeld bygningar som ligg i eller naer tunet pb eigedomen, - om kommunane skal f"a h e ti1 B fastsette lokal forskrift om utvida plikt ti1 i sskje samtykke ut fri lokale tilhsve og prioriteringar eller om det bsr innarbeidast endringar i plan- og bygningslova slik at kommunane kan fastsette fsresegner i arealplana, - om delingsforbodet berre skal gjelde landbrukseigedomar over konsesjonsgrensa. Grensa er pi 100 da nh det ikkje er over 20 da dyrka mark. Vurdering: JORDLOVA DELINGSFORBODET Plan- og bvnninnslova (pbl) fangar ikkje opp deling rned uendra arealbruk, f eks dele skogteigar eller fjelleigedomar. Fradeling av hytter / bolig vert fanga opp av pbl. Giennom vlanvrosessar pb eit omriide gar jordlova 55 9 og 12 ut for areal som er lagt ut ti1 anna fsrembl enn landbruk og fsreomrbde. Men ved godkjenning av kommuneplan, reguleringsplan eller utbyggingsplan kan planrnyndigheitene vedta at $9 9 og 12 skal gjelde for planomrtida eller avgrense deler av dei. Delingsparagrafen er ikkje ti1 hinder i planarbeidet, men eit middel i B styre vedtatt arealbruk. Det er praktisk B ha ei jordlova 5 12 for dei areala som vert avsatt ti1 landbruk. Kvalitetssikrinq av deling og omdisponering, slik verkar jordlovsbehandlinga i dag. I Hol har vi eksempel pi at jordskifte er trekt inn for B utfsre deling av tilleggsareal som er godkjent fradelt etter jordlova Jordlova er ikkje ti1 hinder for B E stsrre brukseiningar, heller motsatt. Ein treng ikkje fjerne 5 12 for 5 fh smidigare overgangar av smi bruk ti1 stsrre einingar. Paragrafen kan justerast om det tjener formblet. Ressurs pb ei driftseining er bade innmark, skog, anna utmark og rettar, jf begrepet "driftseining" som vart forsterka i Da er det underleg at berre ressursen dyrka jord treng godkjenning for B delast fra garden. I mange bve er det opp mot like stor avkastning fra utmarksressursane som heimbsen. Kva rned overflatedyrka mark som eigaren utan vidare kan dyrke opp, men etter lovforslaget ikkje treng samtykke ti1 fradeling? Dyrkbar mark har ti1 no vore sett pb som ein framtidig viktig ressurs. Eventvra inneheld ofte eit avsnitt om deling ved eigarskifte eller arveoppgjer. Arv i naturalia. Det gjev tilfeldig arealfordeling. Delingsparagrafen i jordlova stir over delingspunkt i eit testarnente. Historia talar mot det ein vil rned lovendringa. Forslag ti1 lovendring fmer jordlova attende ti utgava. Delingsforbodet i jordlova vart innfmt i Busetiing i distrikta er eit av mila rned lovendringa. Arealkravet ti1 bu- og driveplikt vart lempa fra Viss ein fir strengare buplikt kan "lettare" oppdeling av eigedom fsre ti1 auka busetjing. Krav om buplikt pa skogeigedomar er vanskeleg. Kan ein sette krav om at

4 Side 3 av 5 skogeigaren skal bu i kommunen, aukar det busetjinga. 12 har styrka busetting ved at eigedomar ikkje sb lett er delt opp for b kome under arealgrensa for buplikt. Buplikt og ressursar mb henge sarnan. Boligbyggin~ gjennom planverket er det muleg rned spredt boligbygging. Delingsparagrafen i jordlova er ved dispensasjon viktig for b f"a avklara konsekvensen av delinga for landbruksdrifta i omrbdet. Naeringsbvgq som tilleggsnaering eller ikkje sb er det uheldig b fradele dei utan jordlov, uansett kvar dei ligg. Drifts- og miljsmessige ulemper mb vurderast rned omsyn ti1 gardsdrifta slik delingsparagrafen i dag set krav om. Det mi gjelde fiadeling av andre bygg pb eit bruk ogsi. Konsekvensane over tid og over generasjonar mi stb sentralt ved fradeling fortsatt. Delingsparagrafen har ikkje vore ei hindring for naeringutvikling pi gardsbruk i kommunen. Rettar som jakt og fiske, er ogsi styrt av andre lover ved fradeling. Jakt- og fiskerettar som er solgt rundt 1900 eller tidlegare er svart vanskeleg b erverve tilbake ti1 garden. Mstebsker fia jordstyret vitnar om det, rned bl a oreigning. Mbtte ha svaert gode dokument for PL nb fram. NAr det er erfaring rned kor vanskeleg det er b vinne att ein rett, bsr det vere signal for kva godkjenning som mi ti1 ved fradeling av ein rett. For jakt; rned fleire jaktrettar fslger mindre val. Skog; nar skogteigane blir smbe, minkar engasjementet hos eigaren. Det set sitt preg pb drifta i omrbdet. NAr skogeigar bur utanom kommunen eller regionen, viser erfaringa at det vert meir ekstensiv driftlutnytting av ressursane pb eigedomen. Ein av farene ved lovutkastet er at utanbygds eigarar vil ha eit meir distansert forhold ti1 det b forvalte eigedomen sine ressursar. Nve eigedomar i skog og utmark kan lett oppstb ved i fjerne delingsforbodet. Presset pb nye husvaere kan fdge etter pb den delen der husvaeret ikkje vart med. I Hallingdal er det mange store fjelleigedomar. Mesteparten av dei ligg ti1 gardar i bygda. Men dei er ogsb eit investeringsobjekt for ein del utanforstiande. Saksbehandlinga i kommunen vert enklare viss det kjem ny Sparer personar i kornmunen, men ulempene p& sikt rned lettvintare fradeling er stsrre enn det kommunen sparer. Lokal forskrift; levetida ti1 lokale forskrifter kan lett svinge rned skifte i lokalt styre. 0 - konsesjonsgrense i enkelte kommunar er greit. Det er likt for alle kornmunane som har innfmt det. Lokale forskrifter kan fb mange variantar som sl& uheldig ut i ein region. VilkAr kan setjast ved det som treng samtykkje ti1 deling, er det forslag om. I praksis viser det seg vanskeleg i fslge opp vilkara f eks i bu- og drivepliktsaker, rned kriterier og vilkh. Det gjev lett langt meir arbeid for kornmunen enn b behandle delinga som eige sak etter jordlova rned eit klart definert vedtak. Jordskifte har i over hundre & vore eit redskap ti1 i fb bort teigblanding og rydda opp etter tidlegare uheldige fradelingar. Areal pb gardar er blitt sarnla ti1 stsrre teigar, innmark sb vel som utmark. Delingsforbodet i jordlova har ststta opp om arbeidet som jordskifte har gjort og hegnar om resultatet. Forslaget om i oppheve delingsforbodet, 5 12, bryt rned det som har vore gjort, i stikk motsatt retning. Utviklinga framover av eigedomane vil bli meir uforutsigbar. Kva vil skje rned teigblandinga no om delingsforbodet fell bort? Jordskifte-verket er svaert tilbakeholdne rned i dele opp sameiger over produktiv skog. Den nye 5 12 er ikkje ph same linje. Jordlova er langsiktig og skal Verne ressursane over fleire generasjonar. Endring av delingsparagrafen i sin heilheit synes i verke mot si hensikt.

5 Side 4 av 5 OPPHEVING AV F0RESEGNER OM STATEN SINE KJ0P AV TILLEGGSJORD... Statens forkjerpsrett ved konsesjonspliktig erverv med sikte pb rasjonalisering av bruk, vart oppheva i Ved lovendringa som no er pb hwring gjeld det frivillig statleg kjrap og oreigning av tilleggsjord. At staten kan erverve areal ti1 jordbank bl a for % fi ti1 makeskifie ved vern. Dette kan no bli vanskelegare b fi ti1 med dei grunneigarane som vil ha nytt areal i staden for pengar. For staten kan det vere enklare d forhandle om dei har anna areal b bytte bort i. Det gjeld ikkje kjrap av statsgrunn, men at Fylkesmannen averterar for b kjerpe jord dei kan bruke i ein jordbank. For ein grunneigar vil det vere erkonomisk gevinst d fi areal mot areal, i staden for peng og bli skatta. Men b fi dette ti1 i praksis, at det ligg ti1 rette i tenenget ja da skal mykje stemme. Det er relativt lite som er oppnbdd sett pd bakgrunn av den arbeidsinnsatsen det offentlege har lagt med. I tillegg meiner departementet at bruksrasjonalisering bar skje gjennom forhandlingar mellom eigar og interessent utan staten sin direkte vedverknad. TILSKOTSORDNINGA, JORDLOVA 3 18 DEL I11 Forslaget er ikkje ei formell endring, men ei presisering. OPPHEVING AV NOKRE UAKTUELLE LOVER, DEL IV Desse er blitt uaktuelle pb g m av samhsutviklinga eller har mista sin reelle fbnksjon av andre hsaker. RIdmannens innstilling: Hol kommune gjev denne uttalen ti1 Forslag ti1 diverse endringar i jordlova mv. datert 29. juni Oppheving av delingsforbodet, jordlova 5 12, del I, Hol kommune er imot d fjerne delingsforbodet. Hol kommune ser delingsforbodet som eit viktig virkemiddel ti1 b fremme ein tjenleg bruksstruktur. Formdlet med delingsforbodet er nettopp b sikre og samle ressursene pb bruket for noverande og komande eigarar. Oppheving av fsresegner om staten sine kjsp av tilleggsjord og fsresegner om Hol kommune har ingen merknad ti1 denne opphevinga. Tilskotsordninga, jordlova 5 18, del 111, Hol kommune har ingen merknad ti1 denne endringa. Oppheving av nokre aktuelle lover, del IV, Hol kommune har ingen merknad ti1 oppheving av dei aktuelle lovene.

6 Side 5 av 5 Formannskapet behandlet saken den , saksnr Behandling: RAdmannens innstilling ble vedtatt med 5 mot 2 stemmer (1 Frp, 1V) Vedtak: Hol kommune gjev denne uttalen ti1 Forslag ti1 diverse endringar i jordlova mv. datert 29. juni Oppheving av delingsforbodet, jordlova 5 12, del I, Hol kommune er imot A fjerne delingsforbodet. Hol komrnune ser delingsforbodet som eit viktig virkemiddel ti1 A fremme ein tjenleg bruksstruktur. Formillet med delingsforbodet er nettopp B sikre og samle ressursene pa bruket for noverande og komande eigarar. Oppheving av fcrresegner om staten sine kjsp av tilleggsjord og feresegner om Hol kommune har ingen merknad ti1 denne opphevinga. Tilskotsordninga, jordlova 8 18, del 111, Hol kommune har ingen merknad ti1 denne endringa. Oppheving av nokre aktuelle lover, del IV, Hol kommune har ingen merknad ti1 oppheving av dei aktuelle lovene.