@U dd 'crri FmNA KOMMUNE Landbruk Administrasjonen. Det Kongelige landbruks- og matdepartement Postboks 8007 Dep 0030 OSLO

Transkript

1 'crri FmNA KOMMUNE Landbruk Administrasjonen Det Kongelige landbruks- og matdepartement Postboks 8007 Dep 0030 OSLO V&r ref. LOSODD Arkivnr. GARD Landbruk Dykkar ref. Dato MELDING OM POLITISK VEDTAK H0YRINGSUTTALE - FRAMLEGG TIL ENDRINGAR I JORDLOVA Plan og okonomiutvalet handsama saka i mste den , under sak nr Plan og okonomiutvalet tel 17 komrnunestyrerepresentantar (halve kommunestyret). Desse partia var representert pi mntet: Framstegspartiet, Hargre, Kristeleg Folkeparti, Arbeidarpartiet, Sosialistisk Venstreparti og Venstre. Ordforaren er fri Framstegspartiet. Han er leiar av msta i Plok. Fraena er den stnrste landbrukskornmunen i More og Romsdal. Bondene her produsaer 10% av mjslka og kjotet i More og Romsdal Glke. Det er 240 foretak som ssker om produksjonstilskot. 140 av desse a mjolkeprodusentar. Mest alle desse er heiltidsbonder. De vert med dette underretta om at Plan- og okonomiutvalet i Fraena kommune satnroystes seier seg samd i vurderinga fii ridmannen. Det vil i praksis sei at nemnda gk mot i oppheve delingsforbudet i jordlova. Utskrifi av mrateboka ligg ved. Med dd skogbrukssjef Adresse Telefon: (dir.) Bankgironr Organisjonsnr 6440 Elnesvdgen Telefax: (dir.)

2 Fraena kommune Plan og ~konomiutvalet Sak Saksh..: Odd Loset Arkiv: GARD Landbruk Arkivsak: Saksnr.: Utval Plan og gkonomiutvalet Sak 0153lO5 HOYRINGSUTTALE - FRAMLEGG TIL ENDRINGAR I JORDLOVA Saksdokument: Hoyringsnotat Endringar i jordlova m.v. (Landbruks- og matdepartementet, 29. juni 2005) Bakgrunn: Landbruks- og matdepartementet inviterer kommunane og andre, ti1 innan 1. november 2005 i gi uttale ti1 forslag om lovendringar,. som i hovudsak omhandlar jordlova. Hoyringsnotet er i fire deler og gjeld: oppheving av delingsforbodet, jordlova 5 12, del I, oppheving av fgresegner om staten sine kjgp av tilleggsjord og fgresegner om ekspropriasjon etter jordlova, del 11, tilskotsordninga, jordlova 5 18, del 111, oppheving av nokre uaktuelle lover, del IV. Del I, I1 og IV byggjer mellom anna pi eit gnske om forenkling. I del I er det ogsi lagt vekt pi at det er ngdvendig i konsentrere offentleg innsats om verkemiddel som har potensial for i sikre busetjing, naeringsverksemd, innovasjon og livskvalitet i distrikta. Forslaga i del I og I1 gh ut pi: at det generelle forbodet mot i dele landbrukseigedom blir oppheva, samstundes som det blir fastsett reglar om i sgke delingssamtykke der det er behov for offentleg kontroll med delinga, t.d. ved frideling av dyrka jord. at eigar mi sgke samtykke ti1 deling eller frideling av dyrka jord med mindre det er gitt samtykke ti1 omdisponering etter jordlova 5 9, eller der fridelinga gjeld jord som skal seljast som tilleggsjord ti1 eit anna bruk i drift. at tinglysingskontrollen ved frideling blir oppheva, og at kontroll av om delinga er omfatta av plikt ti1 5 sgke samtykke etter jordlova skal gjennomf~rast i samband med kommunen si behandling av sak om deling og oppmiling etter fgresegnene i plan- og bygningslova og ny lov om eigedomsregistrering. i avvikle ordninga med frivillig statleg kjgp for i sikre tilleggsjord. i oppheve oreigningsretten for i sikre tilleggsjord eller rettar, og i samband med vanhevd av jord. Departementet vurderer ogsi: om det bar gjerast unntak fri delingsfridomen dersom fridelinga gjeld bygningar som ligg i eller nzr tunet pi eigedomen. Side 20 av 44

3 om kommunane bgr fi hgve ti1 i fastsette lokal forskrift med utvida plikt ti1 i sgke samtykke ti1 deling ut fri lokale tilhgve og prioriteringar, eller om det bgr innarbeidast endringar i fgresegnene i plan- og bygningslova slik at kommunane kan fastsette fgresegner i arealplan. i oppheve oreigningsretten i samband med husmanns- og bygselsbruk. Forslaget i del I11 byggjer pi eit gnske om i synleggjera i jordlova 8 18 kva for reaksjonar forvaltninga har hgve ti1 i nytte overfor tilskotsmottakarar sorn bryt tilskotsregelverket, og at omsetningsledda har ei rolle i tilskotsformidlinga. Forslaget inneber at forhold sorn i dag berre er regulert i forskrifter med heimel i jordlova ogsi blir regulert i lov. Forslaget er ikkje meint i innebere endringar i gjeldande rett. Forslaget i del IV byggjer pi eit gnske om i rydde opp i regelverket ved i oppheve lover sorn har blitt uaktuelle pi grunn av samfunnsutviklinga eller sorn har mista sin reelle funksjon av andre irsaker. Saksframlegget vil i all hovudsak dreie seg om departementet sine forslag ti1 endringar i jordlova delingsforbode. Del 11-IV i hayringsnotatet har ein lite eller ingen merknad til. Dette er regladlover sorn er svaert lite brukte eller uaktuelle (del I1 og IV), og stadfesting av gjeldande rett (del 111). Hdyringsnotatet del I - endringar i delingsfaresegna Historikk - jordlovene av 1928 og 1955 Jordlova av 1928 bygde i stor utstrekning pi eit sosialt grunnlag, der ein mellom anna tok sikte pi i gi folk sorn ville ha jord, lettare tilgang ti1 jord. Lova hadde ikkje noko forbod mot deling av landbrukseigedomar. Det er ein av grunnane ti1 at det vart oppretta ei rekke smi bruk. Brukseiningane blei delt i mindre deler. Jordlova av 1928 blei erstatta av jordlova av I 55 blei det innfort eit generelt forbod mot i dele eigedomar sorn var i bruk eller kunne nyttast ti1 jordbruk eller skogbruk. Forbodet skulle hindre at eigedomane blei delt i stgrre utstrekning enn det sorn var sett pi sorn drifts@konomisk forsvarleg. DB lova blei vedtatt i 1955, omfatta forbodet ikkje frideling av tomter pi inntil2 dekar. Ved ei lovendring i 1965 blei dette unntaket oppheva. I samband med endringa blei det vist ti1 at fgresegna hadde fgrt ti1 tolkingsvanskar, den hadde verka uheldig fordi det skjedde mange fridelingar. Den var ogsi uheldig sett ut fri eit reguleringsmessig syn - fordi slik frideling kunne fgre ti1 tilfeldig plassering av bustadane. Ein kunne berre gi sarntykke ti1 deling nir delinga var driftsgkonomisk forsvarleg eller samfunnsinteresser av storre vekt talte for det. Ved vurderinga av om delinga var drifts~konomisk forsvarlig, sig ein pi kvaliteten og plasseringa av det arealet sorn skulle fridelast i forhold ti1 det totale produksjonsgrunnlaget pi eigedomen, og driftsgrunnlaget i jord, skog og tilliggande rettar. Ved vurderinga av kva sorn var samfunnsinteresser av stgrre vekt, vog ein landbruksinteressene pi den eine sida og andre samfunnsinteresser pi den andre. Ein sig det slik at vilkiret ti1 dgmes var oppfylt dersom jord- og skogbruksareala blei fridelt ti1 bruk sorn tilleggsjord, medan restarealet blei ei passande bustad- eller fritidstomt. Sgkaren hadde ikkje krav pi delingssamtykke sjglv om fridelinga var drifts~konornisk Side 2 1 av 44

4 forsvarleg. Det kunne leggast vekt pi dei drifts- og ulempene delinga ville fi for resteigedomen. Det var eit vilkir for i nekte deling at ulempene etter ei konkret vurdering lkkje var fjernt pireknelege, og dessutan var av ei viss tyngde og hadde eit visst omfang. Dagens jordlov 5 12 frl1995 Under utarbeiding av jordlova som geld i dag (fri 1995), beheld ein forbodet mot deling. Fgresegna blei endra for 5 gi mest mogleg klare signal ti1 potensielle sgkarar om rettsstillinga deira. Delingsforbodet inneber ei innskrenking i grunneigaren sin rett ti1 i gjere rettslege disposisjonar over deler av eigedomen. Utgangspunktet er at ein eigedom som er nytta, eller kan nyttast ti1 jordbruk eller skogbruk, ikkje kan delast utan myndigheitene sitt samtykke. Jordlova 5 12 rammer disposisjonar av rettsleg art over del av eigedomen. Forbodet vil kunne rarnme faktiske disposisjonar over del av eigedomen dersom eigaren let nokon fi rett ti1 i bruke deler av den. Overfgring av eigedomsrett blir ramrna. Det same gjeld forpakting, tomtefeste og liknande leige- eller bruksrett ti1 del av eigedomen, dersom retten er stifta for lengre tid enn 10 ir, eller lkkje kan seiast opp av eigaren. Bruksrettar mi Vera av eit visst omfang for at delingsforbodet skal gjelde. Delingsforretninga som ei forvaltningsmessig akt er alltid i rekne som deling etter jordlova 5 12 sjolv om den ikkje blir folgt opp av noko rettsoverfgring. Ei overfgring av rett ti1 del av eigedomen vil kunne bli rarnma av fgresegna sjglv om det ikkje er gjennomfprrt delingsforretning. Etablering av eigarseksjonar, jf. eigarseksjonslova 5 1, krev samtykke. Det er ikkje nodvendig med delingssamtykke nir overdragaren sikrar seg burett ti1 eitt av bustadhusa pi eigedomen i samband med generasjonsskifte (kirbustad). Delingsforbodet rammer ikkje spalting av eigedomsretten i heile eigedomen. N k fleire overtar i sameige er det ikkj e ngdvendig med samtykke. Behovet for endring Hovudmilet i politikken gir mellom anna fram av St.prp.nr. 1 ( ), der det heiter at politikken skal gi "grunnlag for auka verdiskaping og livskvalitet tufta ph ei berekraftig forvaltning av landbruket og bygdene sine ressursar". Det er ogsi stilt opp nokre serlege delmil som har samanheng med lovreglane om deling. Ein onskjer i sikre "ei berekraftig ressursfowaltning med eit sterkt vem av jordsmonnet, bevaring og vedlikehald av kulturlandskapet, og sikring av det biologiske mangfaldet", og "gjere det attraktivt H bu i bygdene gjennom ein variert eigedomspolitikk". I St.prp. nr. 1 ( ) er det lagt vekt pi at eigedomspolitlkken mi vere fleksibel, og at politikken skal stgtte opp om ei utvikling mot stgrre eigedomar som grunnlag for auka og meir effektiv landbruks- og tenesteproduksjon. Politikken skal mellom anna legge ti1 rette for dei som gnskjer i bu pi eit gardsbruk, men som ikkje hentar inntekta si fri tradisjonelt landbruk. Innbyggarane mi fi sterrre fridom ti1 i velje korleis dei vil bu i distrikta. Samtidig skal politikken ta vare pi dyrka og dyrkbar jord, ta vare pi kulturlandskapet og unngi driftsmessige uheldige lgysingar. Departementet meiner at tilhova i landbruket er endra no, sidan faxre fir hovudinntekta si fri landbruksverksemd, og fserre faktisk bur i bygdene. Delingsforbodet bygger pi ei haldning som seier at det ikkje er eigaren, men sarnfunnet som er nzrast ti1 i ta stilling ti1 kva som vil Side 22 av 44

5 vere den samfunnsmessig mest tenlege framtidige bruken av eigedomen. Departementet meiner at det i dag er stone semje om at dette sporsmilet ofte er si komplekst at det med mindre samfunnet har lagt konkrete planar for bruken, og eigaren sin bruk er i strid med dei (eksempelvis i hove vedtekne arealplaner), bor det vere eigaren sjolv som har fridom ti1 i ta slike avgjerder. I tillegg meiner departementet at dagens delingsforbod kan legge unodige band pi eigar sine planar i hove ti1 alternativ naxingsutvikling, alternative buformer og elles er i utakt med gjeldande landbrukspolitikk. Oppheving av dagens forbod kan og medverke ti1 busetting i distrikta (sji side 14 i notatet), auke naeringsutviklinga, medverke ti1 onska endring i bruksstruktur og elles fore ti1 ei forenkling i hove byrikrati og sentraldirigering. Departementet skriv pi side 16 i hoyringsnotatet at sidan det er lite dyrka jord i Norge totalt sett, si er det behov for unntak fri delingsfridomen i gitte situasjonar for dyrka areal. Regjeringa har vidare sett som mil at talet da. omdisponert areal skal halverast innan Departementet meiner det er mogleg i differensiere foresegna om deling noko meir enn det som er gjort i dag, utan at dette svekker omsynet ti1 jordvern eller kulturlandskap i nemnande grad. 3.1 Departementet sine endringsforslag - oppheving av delingsforbodet (s. 17 i notatet) Departementet foreslir at det generelle forbodet mot H dele landbrukseigedom blir oppheva samtidig som det blir fastsett reglar om H sgke delingssamtykke der det er behov for offentleg kontroll med delinga, t.d. ved frhdeling av dyrka jord. Forslaget ti1 ny jordlov $ 12 er som f@lgjer: "Eigedom som er nytta eller kan nyttast ti1 jordbruk, skogbruk eller hagebruk kan utan hinder i denne lova delast, eller det kan stifast bruksrettar ti1 del av eigedomen. Deling krev likevel samtykke frd kommunen om delinga vert rdka av andre eller femte ledd, eller av forskrift etter $1 3. Dyrka jord som er nytta eller kan nyttast ti1 jordbruk eller hagebruk; kan ikkje delast eller frddelast eigedom utan kommunen sitt samtykke. Plikt ti1 d s@kje deling etter f@rste ledd gjeld ogsd ved avtale om forpakting og liknande leige eller bruksrett ti1 del av den dyrka jorda n8r retten er stifa for lengre tid enn 10 dr, eller ikkje kan seiast opp av eigaren (utleigaren). Samtykke er likevel ikkje n@dvendig dersom 1. det er gitt samtykke ti1 omdisponering etter jordlova $ 9, og dette samtykket ikkje er forelda, jyr. $ 99fjerde ledd, eller 2. formdlet med frddelinga eller delinga er d overdra jorda som tilleggsareal ti1 annan eigedom som er nytta eller kan nyttast ti1 jordbruk eller hagebruk. Det er eit vilkdr at det er oppretta skriftleg kontrakt der det gdr fram kva eigedom arealet skal leggjast til, og at arealet skal nyttast ti1 slikt formdl. Samtykke ti1 deling etter andre ledd kan berre tillatast ndr samfunnsinteresser av stor vekt taler for det. Bygningar som ligg i eller nar tunomrdde kan ikkje frddelast eigedom som er nytta eller kan nyttast ti1 jordbruk eller hagebruk utan kommunen sitt samtykke. Frddeling av bygningar som ligg i eller nar tunomrddet kan tillatast ndr frddelinga ikkje vil f@re ti1 skade pd kzilturlandskapet, ti1 konkret pdreknelege driftsmessige ulemper av vesentleg betydning, eller dersom samfunnsinteresser av stor vekt taler for deling. Vedtak kommunen gjer etter andre og femte ledd kan pdklagast ti1 jjdkeslandbruksstyret om ikkje departementet har fastsett ein annan klageinstans. Side 23 av 44

6 Sak 0153/05 Jordlova kapittel VI og $ 13, 14, og 17 i gjeldande lov vert oppheva. " Merknader frq Frsena kommune. Ein tek berre for seg det ein har merknad til. Forslaget forer ti1 at offentlege styresmakter ikkje lenger kan piverke eigedomsstrukturen i skog og utmark. Vi meiner at dette vil fore ti1 mange mindre einingar - som fir folgjer for kor rasjonelt areala kan drivast. Dette er uheldig. Fraena meinar at det framleis bprr vere nasjonal politlkk i skape rasjonelle landbrukseiningar. I tillegg meiner vi at det er fornilstenleg at det er eins regelverk for skogbruksareal og jordbruksareal. Vir erfaring rned delingsforbodet i dag er at dette ikkje er ei bremse i hgve ti1 nzeringsutvikling pi ein landbrukseigedom - korkje nir det gjeld omdisponering av dyrka areal eller skogsmark ti1 utviding av industriell verksemd/gardsturisme eller andre liknande tiltak. Lokalpolitikarane er positive ti1 naeringsutvikling og gir dermed rammer for i utvikle dei ideane som finst. Statistikken i hoyringsnotatet viser at det er om lag 10 % av delingssprknadene pi landsbasis som fir. avslag. Slik statistikk har alltid svake sider, men den tyder ikkje pi at delingsforbodet i dag er nernnande "hernmande" for individuell fridom. Departementet legg opp ti1 at eigaren sjolv veit best kva som er eigna bruk av eigedomen. Ein er berre delvis samd i det. I fleire hgve viser det seg at eigaren har kortsiktige gevinstar som mil. Vi har erfaring rned at spprrsmilet om deling kjem i samband rned generasjonsskifte og arveoppgjer, eller nir eigaren fir okonomiske problem. Di er det ikkje uvanleg rned prnske om i f i dele fri tomtegrunn eller hus for i kome pi fote att. I desse situasjonane stemmer ikkje departementet sitt argument om at eigaren sjolv veit best kva som gagnar eigedomen pi sikt. Vi meiner at delingsforbodet kan motverke uheldige familiare disposisjonar i samband rned arveoppgjer - der kravet om delingssamtykke og nekting av dette faktisk blir opplevd som eit gode for den som skal overta garden som bustad og leveveg. Framlegget ti1 ny 3 12 inneheld ikkje ei vurdering av drifts- og miljprmessige ulemper knytt ti1 frideling av utmark. Slike ulemper kan vere trakk og slitasje, forstyrring av dyr pi beite, naboklagar knytt ti1 stay, lukt, stprv, og problem rned tilkomst ti1 utmark. Sett pi spissen kan ein i ut i fri lovforslaget fi delt i fri ein uprodroduktiv Akerholme utan soknad. Ved frideling vil ofte eigaren i dag ha si levetid som tidshorisont. Dette er for kortsiktig i have ti1 slike ulemper. Opning for fri frideling av skogareal/areal som ikkje er dyrkamark vil fore ti1 oppretting av mindre og urasjonelle skogteigar rned dertil uoversiktlege eigartilhgive og utnyttingspotensial. Dette vil mellom anna vere uheldig for rasjonell utnytting av jaktrettar, hogst, stgilsomride, nausttomter, beite osv. Vi kan ikkje sji at dette er positivt. Vi tvilar sterkt pi at hovuddelen av fridelingar og sal av skogareal vil skje som ledd i rasjonalisering. 3.2 Unntak frh delingsfridom - plikt ti1 6 sake deling Dyrka jord og landbruket sitt kulturlandskap Departementet foreslir at eigaren mi s@ke samtykke ti1 deling eller frideling av dyrka jord, rned mindre det er gitt samtykke ti1 omdisponering etter jordlova 6 9, eller der frhdelinga gjeld jord som skal seljast som tilleggsjord ti1 eit anna bruk i drift. Jordlova har i dag bide eit forbod mot deling og eit forbod mot omdisponering av dyrka og dyrkbar mark. Dei to foresegnene har ulike formil; i Verne det produktive arealet og Side 24 av 44

7 Sak 0153/05 jordsmonnet, og i hindre at ressursgrunnlaget pi driftseiningane blir redusert. Begge foresegnene bygger pi langsiktige perspektiv. Krav om delingsbehandling kan av mange bli oppfatta som ei slags dobbelhindring av omdisponeringa. Tek ein bort kontrollen med deling, vil ein likevel i praksis kunne oppleve at einskilde forst deler fri parsellar med dyrka jord - og etter ei tid fremmar soknad om samtykke ti1 omdisponering. Her viser dei ti1 at parsellane er fridelte og at dei ligg unytta. I dike hove vil det lettare bli gitt samtykke ti1 omdisponering em om arealet framleis var ein del av eit storre dyrka omride. Er den dyrka jorda fridelt, og parsellen liten, er det ikkje klht om forbodet i jordlova 5 9 vil kunne hindre ei omdisponering. For i unngi auka omdisponering av dyrka jord meiner departementet at det bor Vera plikt ti1 i soke om samtykke dersom ein onskjer i dele opp dyrka jord. I hoyringsnotatet kapitte12.3 (side 15) er det vist ti1 at landbrukspolitikken i lys av internasjonale avtaler, ein meir open marknad og ut fri nasjonale prioriteringar legg opp ti1 redusert kostnadsnivi og strukturendringar som bygger pi effektiv produksjon av jordbruksprodukt. Dette er forhold som taler for effektiv og rasjonell utnytting av jordbruksareal, og for at det framleis bgr f@rast kontroll med deling av dyrka jord. Departementet meiner at det ikkje er like sterke omsyn som taler for ei tilsvarande plikt ti1 i soke om frideling av areal som ikkje alt er dyrka jord. I dike hove bar regelen vere at det er eigaren sjolv som avgjer om eigedomen skal delast eller ikkje - anten fridelinga geld uproduktive areal, skog, eller dyrkbar mark. Frideling fir i seg sjolv i utgangspunktet ikkje fprlgjer for utviklinga av kulturlandskapet. Det er endringar i arealdisponeringa, og sarleg storre endringar som folgje av endra planer etter plan- og bygningslova som fir slike folgjer. Merknader frd Fraena kommune: Dersom departementet sitt forslag om ny 5 12 blir vedtatt, meiner vi at forslaget om framleis plikt ti1 i s@ke deling ogsi b@r omfatte dyrkbar jord. Det er lite dyrka mark i Noreg bg dyrkingsreserven er ein viktig ressurs. I var kommune vert det framleis dyrka betydeleg areal kvart Ar. Vi meiner at alt omdisponert areal b ~r vere omfatta av delingsforbodet. Vi syner ti1 at inntektskjelder som grusfprrekomstar kan vere viktig av omsyn ti1 drifta av eigedomen. Ofte har sand- og grus- uttak kome som folgje av omdisponeringssamtykke. Vi gir mot forslaget om fritt frisal av areal som ikkje er dyrka mark. Men vi meinar det b@r Vera enkelt i fi delingsloyve dersom ein i rasjonaliseringssamanheng vil dele fri areal ti1 andre bruk i drift FrHdeling av bygningar i tun Departementet vurderer om det b@r gjerast unntak frd delingsfridomen dersom fridelinga gjeld bygningar som ligg i eller naer tunet pd eigedomen. Som nernnt i kapittel2 meiner departementet det er viktig i fi utnytta bygningsressursane pi landbrukseigedomane betre framover, og at sjolv bruk ti1 fritidsformil i mange tilfelle vil vere betre enn at bygningane ikkje blir brukt i det heile. Nk departementet i kapitte13.1 foreslir at eigaren fritt skal kunne dele eigedomen sin, bygger dette pi at eigaren sjolv er naerast ti1 i vurdere korleis ressursgrunnlaget pi eigedomen bor utnyttast pi ein tenleg mite ti1 beste for han sjolv og samfunnet. Departementet meiner at dette b@r vere utgangspunktet ogsh ved Side 25 av 44

8 frideling av bygningar. Departementet meiner likevel at det er grunn ti1 i sporje om det bor gjerast unntak fri delingsfridomen for einskilde bygningar i tunomridet. Bygningane pi landbrukseigedomen representerer oftast ein viktig ressurs pi eigedomen. Bygningane har viktige funksjonar for drift av eigedomen og sorn buplass, og det er kostnadskrevjande i fore dei opp. Frideling av bygningar har naer samanheng rned ressursgrunnlaget pi eigedomen. Frideling av bygningar i eller naer tunet kan ogsi vere uheldig av omsyn ti1 drifta av eigedomen. Slike fridelingar kan fore ti1 uheldig trafikk og ferdsel i tunet, og ein har ogsi erfaring for at leik kombinert rned landbniksmaskinar eller driftsbygningar kan vere farleg. Der den fridelte tomta er plassert nm driftsbygningar, kan det bli vanskelegare i bruke bygningane ti1 det dei er eigna til. Departementet legg ti1 grunn at bide ressursomsyn, omsynet ti1 drifts- og miljgmessige ulemper og kulturlandskapsomsyn taler for i ha kontroll rned frideling av bygningar i tunet. Eit slikt unntak fri delingsfridomen vil berre gjelde ein liten del av dei delingssakene sorn vert behandla i dag. Frzena kommune sine merknader : Vi er samd i departementet sine vurderingarlgrunngiving rned omsyn ti1 at frideling av bygningar i eller naer tunet bor vere underlagt s~knadsplikt. Det er vanskeleg i skilje mellom kva hus som sth "i eller nzr tunomride". Dette vil kunne bli skj@nssp@rsmil, som gir mykje diskusjon og stoy. Det er store verdiar knytt ti1 bygningane - og det er her ein kan fi dei storste drifts- og miljomessige ulempene knytt ti1 landbniksdrifta. Frsena komrnune meiner derfor at frideling av einkvar bygning pi ein landbrukseigedom bprr vere sgknadspliktig. Vi meiner at plikta ti1 i soke om frideling av bygningar ogsi b ~r gjelde skogbrukseigedomar. Det er dei same omsyna sorn gjer seg gjeldande for desse eigedomane sorn for eigedomar rned j ordbruksareal. Unntak frii delingsfridom - sdknadsplikt fastsett i lokalt forankra reglar (forskrift etter "ny" 913) Departementet vurderer om komrnunane bgr f i hgve ti1 i fastsette lokal forskrift rned utvida pllkt ti1 i sgke samtykke ti1 deling ut fri lokale tilhove og prioriteringar, eller om det bor innarbeidast endringar i foresegnene i plan- og bygningslova slik at kommunane kan fastsette foresegner ti1 arealplan. Hgve ti1 8 fastsetje lokale forskrifter har blitt utvida i forhold ti1 fleire lovverk. Det er i trid rned nasjonal politikk rned tanke pi forenkling og desentralisert styring. Dette har fleire sider. Ein vil gjennom i lage ei forskrift fi gjennomarbeidd problematikken og eit gjennomtenkt syn pi delingsporsmila. Men det i lage ei forskrift er ein omstendeleg prosess. Om kommunane fir hove ti1 i innfore slik forskrift bgr den kunne gjelde bide store og smi eigedomar. Det vil Vera viktig i fange opp smi eigedomar sorn ligg midt inne i storre samanhengande landbruksomride. Side 26 av 44

9 Rbdmannen si tilr8ding: Plan- i Frrena kommune syner ti1 det som kjem fram under vurdering frii ridmannen og seier seg samd i desse. Frb Plan og ~konomiutvalet i mote sak Handsaming: Ridrnannen si tilrsding vart samrgystes vedteke. Vedtak: Plan- i Frana kommune syner ti1 det som kjem fram under vurdering fr; ridmannen og seier seg samd i desse. Side 27 av 44