ÅRSRAPPORT FOR PROSTIDIAKONEN I VEST-TELEMARK FOR 2013

Transkript

1 ÅRSRAPPORT FOR PROSTIDIAKONEN I VEST-TELEMARK FOR 2013 INNHALD 1. OPPSUMMERING OG UTFORDRING 2. ARBEIDSOMRÅDE 3. STATISTIKK 4. AKTIVITET 5.RAPPORT FRÅ VANDRING MOT FRIDOM. 1.OPPSUMMERING OG UTFORDRING Ord, ord, no ikkje fleire ord. Her er mi tyrste hand. ( Tarjei Vesaas ) Etterkvart har det vorte nokre års diakonrøynsle i Vest- Telemark. Nytt år og rapportskriving gjev høve til å sjå attende. Då ser eg desse utfordringane til prostidiakonien vidare. 1.Å bygge gode relasjonar - til folk, institusjonar og samfunn Samhandling er komplisert. Det offentleg har sin krav og rapporteringar. Må stole på at samarbeidspartane leverer fagleg gode tenester. Så kan folk som likar kvarandre kan samarbeide om alt. Trass i livssyn og grenser. Å bygge gode relasjonar handlar mykje om ha tid til einskild menneske. Somme gonger vert dette borte i snakk om grupper og organisering av friviljuge. Samtaler og oppføljing er det som vert ståande. Her representerer kyrkja ein kjemperessurs. Men ein må ha kloke og gode fagfolk. Til alt overmål er tenestene gratis. Kyrkjas folk ikkje mist diakonane har nærleikskompetanse. Heilt umissande i sorg og krisearbeid. Evne til å tole og ikkje minst ha syn for dei lange oppfølgingane er ei styrke. 2.Fag møter grasrot. Det fins ein friviljug ressurs blant folk. Men oppføljinga av dei er det kritisk punktet. Diakonar har eit fag. Om ein ikkje veit heilt kva det ligg i omgrepet diakoni, er ofte grunnutdanninga kjent. Det skaper tryggleik både for dei friviljuge og det offentlege helse og sosialtenesta. Diakonien må eit spesielt ha syn for dei som ingen andre ser eller støttar. Faguttrykket er dei marginalisera.

2 Dette kan bygge truverd, men igjen er det snakk om å gjere kloke fagleg val. Kyrkja har noko spesielt i møte med den resultatlause omsorg, trua på menneskeverdet og nåden. (Forsoning, forvandling og myndiggjering) 3. Å jobbe klokt og samarbeide breitt Handlar mykje om relasjonar og lite byråkrati. Og folk som er viljuge til å gå litt ekstra. Går du, så er ikkje alt håplaust. Da har du håp. Pilegrimsarbeidet er eit håps prosjekt som flettar saman mange gode ting. Folkehelse, eksistensielle spørsmål, sorg, soning,, lengt og samanheng. Kultur og historie. Etter kvart har det vorte mange gode røynsler med pilegrimsvandringar frå Vest-Telemark til Røldal. Å vandre med håp i samarbeid med DPS- Seljord og dei kommunale psykiatritenestene. Vandring for forandring - i samarbeid med RVTS- Sør og LEVE. Vandring mot fridom i samarbeid med Arendal Fengsel avdeling Kleivgrend 4.Prostidiakonien er vel den klokaste måten ein kan jobbe diakonalt på i store geografiske område med lite folk. Vest- Telemark- modellen i diakoni, er lite bidrag til norsk diakonihistorie. Modellen bygger på eit utvida samarbeid over kommune og soknegrenser. Ein samarbeider om ei leiande diakonstilling. Ei stilling spesielt retta inn på å bygge diakonalt samarbeid innan i regionen. Difor er satsinga di siste åra gått meir mot regionale institusjonar og tiltak som har verdi for heile Vest-Telemark, og kanskje helst slik ting som ingen andre ville hatt høve til å gjere. Verdiseminar, pilegrimsvandringar, diakonarbeid ved DPS i Seljord, deltakar i Felles ungdomsklubb i VT, fengselsdiakonien i Fyresdal og dei årlege Krisegruppeseminara for heile Vest-Telemark. Det var eit lite høgdepunkt når kyrkje- og fornyningsministeren Rigmor Aasrud (Ap) sette av ein dag til å vera med på Å vandre med håp. Så fekk ho og eit lite innblikk i Vest-Telemark måten å tenke diakoni på. Så er det er viktig at kyrkje og diakoni har ein plass i det offentleg rom, sjølv om ho ikkje lenger har mykje reell makt. Men grasrotarbeidet, i sorg og kriser, den direkte kontakten er framleis det viktigaste i prostidiakontenesta. Sist år er det gjennomført fem hundre samtaler. ( Sjå statistikk) Frå 1985 har Vest-Telemark hatt Prostidiakon. Prostidiakonen i Vest-Telemark er eit samarbeid mellom sokneråd og kyrkjelege fellesråd i Tokke, Vinje, Nissedal, Kviteseid og Fyresdal. Pengane til stillinga kjem dels frå dei samarbeidande partane, kyrkjedepartement og Agder og Telemark bispedømeråd. Diakonatet har eit valt styre. Styreleiar er Oscar.J. Garnes, Vinje. Tokke kyrkjelege Fellesråd fører rekneskapen. Dalen er kontorstad for prostidiakonen. Meir på eller Prostidiakonen i Vest-Telemark på Facebook

3 2. ARBEIDSOMRÅDE OPPRETTING OG OPPFYLGING AV DIAKONIORGANA I KYRKJELYDANE. Det er diakoniutval i Kviteseid, Nissedal/, Grunge og Fyresdal. Utvala har ansvar for blomehelsingar, helgemesse og diakonidagar. FORKYNNING OG UNDERVISNING OM DIAKONI. Dette skjer gjennom gudstenester (20),diakoniundervisning for alle konfirmantane, kursverksemd, soknerådsmøte og diakonispalta i Vest Telemark Blad OPPLÆRING OG UTDANNING AV FRIVILJUGE MEDARBEIDARAR. Så godt som råd vert det prøvd å følgje opp dei friviljuge. Om ikkje anna er målet at dei ein eller annan gong gjennom året, får ei rose. Diakonisamlinga for Vest-Telemark er eit årleg samlingspunkt. SAMARBEID MED SOKNERÅD OG KYRKJELEGE TILSETTE I PROSTIET. Samarbeidet skjer på mange felt. Mellom anna gjennom møte med sokneråd og diakoniutval. Elles deltek eg fast på møta i preste- og diakonfelleskapet i Vest-Telemark, og samlingar som prosten kallar inn til. I haust var eg så heldig å få vera med prestane i Vest- Telemark på studietur til Københamn. Saman med soknediakonane i Sauherad og Seljord samt fungerande prost i Aust og Vest-Telemark arrangert eit diakonikurs for heile storprostiet i november. ARBEID MED Å STYRKE FELLESSKAP OG OPPRETTEOMSORGSGRUPPER. Sist år har eg hatt ei sorggruppe eller rettare Gå for livet- gruppe i Åmot. Elles er det tilbod om Livssynsgruppe på Distrikts- psykiatrisk Senter i Seljord (16 gonger med 47 deltakarar) og Guys -group på Kvitsund. ARBEID MELLOM DEI INNSETTE I SKOGSLEIREN I FYRESDAL Det er månadlege visitorbesøk. Kvar gong er det mellom innsette som drikk kaffi og et kake med oss (Statistikken seier 95 ).Tre visitorar deler på denne tenesta. Ellen Margrethe Garn gav seg dette året etter 25 års trufast teneste. Kyrkjeskyssa med friviljuge frå kyrkjelyden i Fyresdal vart avvikla i år, då dei innsette ikkje kan sita med privatpersonar. Men med jamne høve køyrer fengselsbilen til kyrkje. (Fem gonger sist år.) I februar var vår nye biskop på besøk i leiren. Elles var åtte innsette på juleselskap hjå meg på Dalen. Nytt av året er ei pilegrimsvandring for innsette kalla Vandring mot fridom. Fem innsette deltok. (Sjå vedlagt rapport) GJE HJELP TIL MENNESKE I AKUTTE, VANSKELEG LIVSSITUASJONAR. Jamt over annan - tredje kvar veke kjem det nye kontaktar. Elles er det utrykkingar i samband med arbeid i krisegruppene. I september var eg med på å arrangerte eit kurs for alle krisegruppene i Vest-Telemark. Også i år vart delt oppmuntringspakkar til jol.

4 STOFF TIL KYRKJELYDSBLAD, AVISER OG RADIO. Kyrkjelydsblada i prostiet får jamlege stoff. Diakonispalta i Vest Telemark Blad er ein fin måte å få ut diakonale drypp på. (41). I Telemark Tidende i Telemarksavisa har eg ei spalte kalla Påfyll. I samband med Fasteaksjonen til Kirkens Nødhjelp får me disponere to avissider i VTB. Prostidiakonen har Facebookside,( no 600 likes) og elles har eg delteke fem gonger i NRK-Telemark sitt Fredagspanel. HA KONTAKT MED OFFENTLEG SOSIALTENESTE OG HUMANITÆRE ORGAN. Prostidiakonen er med i dei kommunale krisetema i Nissedal, Vinje, Tokke og Kviteseid og Fyresdal. Kontakten med skular, sosialkontor, barnevern og arbeidsmarknadsbedriftene er god. Samarbeidet med Vest-Telemark psykiatrien ( samt KVITO og DPS ) om Å vandre med håp, vart gjennomført for sjette gong. I mars var seks psykisk helseleiarar frå Vest- Telemark, pilegrim Kine og underteikna til Helse- og Omsorgsminister Jonas Gahr Støre (AP) for å fortelje pilegrimsvandringar og psykisk helse. MÅLA SOM VART VEDTEKE PÅ ÅRSMØTET FOR 2012/13: 1. Diakoni i Vest-Telemark Kyrkjemøtet vedtok i 2007 ein overordna plan for diakoni i kyrkjelydane. Dei fire overskriftene som planen er knytt opp mot er: o Nestekjærleik o Inkluderande fellesskap o Vern om skaparverket o Kamp for rettferd Diakonen og styret for Diakonatet i Vest-Telemark vil arbeide for at denne planen skal bli kjent i kyrkjelydane i Vest-Telemark og føre til lokale diakoniplanar og diakonale tiltak. Målgruppe: * sokneråda - som har ansvar for diakonien i kyrkjelydane * dei tilsette på alle plan i kyrkja Ei konkretisering av dette, drøfta i Diakonatet er : 1. Arrangere eit diakonikurs for tilsette og friviljuge hausten Sjekke ut at alle sokneråd har oppdatera Diakoniplanar i RESULTATVURDERING: Dei fire områda i Diakoniplanen er styrande for arbeidet. Nestekjærleik blir ikkje minst uttrykt innan samtaler/husebesøk. Inkluderande fellesskap skjer på mange område: Skogsleirarbeidet, Verdiseminaret, pilegrimsvandringar, Leva - Vidare- grupper. Vern om Skaparverket og Kampen for rettferd vert ikkje minst trekt fram under konfirmantsamlinga for Vest-Telemark, og i samband med den årleg Fasteaksjonen til inntekt for Kirkens Nødhjelp Diakonikurset er gjennomført hausten 2013.Medan Diakoniplanar vert tema i 2014.

5 3. STATISTIKK FOR SAMTALER/ HUSBESØK I DEI EINSKILDE FELLESRÅDSOMRÅDA SAMT DPS OG SKOGSLEIREN Tala gjeld om lag 220 ulike saker. Dei fleste samtalene går over to til tre gonger. Målet mitt å gje folk tilbod innan ei veke. 4. AKTIVITET VINJE Fire stabsmøte / Fire konfirmanttimar i Rauland og seks i Vinje / delteke på Samtalemesse i Rauland/ Medansvarleg for Diakoniens Dag i Vinje, Øyfjell og solidaritetsgudstenest med konfirmantar i Grunge / ansvarleg for Verdiseminaret : Tema: Språk- kommunikasjon eller Babels forvirring?/ preika på Snøformingsfestivalmessa i Åmot/ delteke på konfirmantfest i Rauland/ to Krisegruppemøet/ to soknebod/ delteke på ei gravferd i Vinje, forretta to i Rauland og ei i Nesland/ medlem i arbeidsgruppe for Vinje Litteraturpark/ deltek på Helgemesse for Vinje/ leia juleaftansgudsteneste i Vinje kyrkje/ leia ei Leva-Vidare gruppe/ to ungdomsklubbbkveldar på Kaos i Åmot/ leia Lysmessa på Åmot skule/ juleandakt på Helsesenteret i Åmot/delteke på Solidaritetskveld i Vinje kyrkje dagen før 1.mai KVITESEID Eitt felles soknerådsmøte for heile Kviteseid /to konfirmanttimar / andakt på to føremiddagstreff på

6 Misjonshuset/ delteke i ei gravferd/ medansvarleg for Diakoniens Dag i Kviteseid/ to krisegruppemøte/ to vegleiingsamtaler med Lagsdiakon på Kvitesund/ i lag med miljøarbeidar på Kvitsund Gymnas leia seks Guys - Group og to undervisningstimar saman med innsette frå Skogsleiren/ halde andakt på Betel/ delteke på tre underviningstimar på Kvitseid skule / delteke på Juleavslutning på Krodokk/ delteke på avskilsgudsteneste for sokneprest Geir Valle FYRESDAL Ti samlingar i skogsleiren.(m. a juleavslutning i skogsleirlavoen) /medansvarleg for Diakoniens Dag/eitt soknebod/ to konfirmanttimar/ delteke på jubileumsgudsteneste for Veum kyrke/ halde 17.mai tale påsamfunshuset/ NISSEDAL Tala på torsdagsmøte på bedehuset i Treungen/ delteke på 10 klasse dag på Fjone/Ansvarleg for Diakoniens Dag/ to konfirmanttimar/ Saman med helsesyster leia ANT- kveld ( Nei til narkotika, alkohol og tobakk) i den kommunale ungdomsklubben/ deltek på to krisegruppemøte/ skrive artikkel til jubileumsboka for kyrkjene i Nissedal/ TOKKE Seks stabsmøte/preika på Diakoniens Dag/ på Kulturhuset på Dalen / to krisegruppemøte/ ansvarleg for Kirkens Nødhjelp-aksjonen i Eidsborg/Mo/Skafså/to soknebod/leiar gruppe i Bulystprosjektet Dalen + (arbeid med inkludering av nye ibuarar på Dalen)/ Spist julemiddag med Psykisk Helse/ undervist om Sorg for konfirmantane/ Undervist om Når livet er vanskeleg- på Vest-Telemark Vidaregåande skule elles delteke på ein Miljødag same stad / ei urnenedsetting/ i samarbeid med kultuthusleiar arrangert kinoframsyning av Les Miseables til inntekt for Kirkens Nødhjelp/ TAL OG ARRANGEMENT FELLES FOR TOKKE, VINJE, NISSEDAL, FYRESDAL OG KVITESEID. Tre styremøte i Diakonatet pluss årsmøtet/ansvarleg for Diakonisamlinga for Vest-Telemark i år i Rauland med tema Diakoni og trusopplæring Elles utdeling av Diakoniprisen for 2013 til Kari Bjåen frå Vinje / med på konfirmanttreff på Vinjehuset/ delteke på seks preste- og diakonmøte i Vest-Telemark prosti/ distrikskontakt for Kirkens Nødhjelp/ansvarleg for Diakonispalta og Fasteaksjonsidene i Vest-Telemark Blad / prosjektansvarleg for pilegrimspsykiatrivandring frå Grungedal til Røldal med namnet Å vandre med håp og delteke på fagdag for Vest-Telemark prosti/ Saman med Øyvind Dåsvatn frå RVTS- Sør leia Vandring for forandring frå Ulevå til Røldal./ delteke på ein Felles Ungdomsklubb for Vest- Telemark/ medansvarleg for diakonikurs for Aust og Vest-Telemark prosti/ møtt Vest-Telemark Rådet for å fortelje om Å Vandre med håp.

7 SAKER OG TING OG UTANOM VEST-TELEMARK: Delteke på innsettinga av biskop Stein Reinertsen i Kristiansand / Mentor for trusopplæringa i Sauherad./ varamedlem av sentralstyret i Det Norske Diakonforbund /Delteke på Diakoniens Dag på Diakonhjemmet og Landstyremøte for DNDF i Oslo/ delteke på tre Fagdagar for diakonane i Agder/Telemark/ inspirasjonssamling for KN- kontaktar på Sundvollen/ delteke på samling for trusopplæringsmentorar på MF/ delteke på ei møter i Øvre Telemark Diakonforum/delteke på Låveseminar på Notodden og Morgedalseminaret / halde føredrag på Nasjonal Kirkelig Pilegrimskonferanse i Stavangeer/ undervist om pilegrimsvandringar på SEPREP-utdanninga i Telemark og Psykisk helse konferanse i Bø og Masterstudentane i diakoni på Diakonhjemmet/ delteke på inspirasjonskveldar i Gulset kyrkje og Gjerpen menighet./snakka om Vest-Telemark modellen på diakonikonsultasjonar i Nidaros bispedømme ( Trondheim og Namsos) / Undervist på politikurs om Kollegar i krise. / undervist for Psyko- sosialt kriseteam i Tinn/ delteke på kurs for alle kommunale krisekurs i Sandefjord/ eit føremiddagsteff på Gvarv/delteke på Kyrkje- Helse konsultasjon i regi av Kyrkjerådet/halde føredrag Fri, viljug og heit på årsmøte i Kyrkjas SOS i Telemark/ RAPPORT FRÅ VANDRING MOT FRIDOM FRÅ ULEVÅ TIL RØLDAL ( ). Tysdag Ulevå til Svandalsflona: -Fyrste dagen bruka til å sjå meg attende.tenkte at det skulle vera bra. Det vart slitsamt og veldig mykje klokare vart eg ikkje. Andre dagen såg eg berre framover. Det tenker eg å gjera heretter. (Refleksjon frå ein innsett etter vandringa) Pilegrimsvandring handlar om å finne att noko. Noko ein hadde gløymt. Kanskje så enkelt som det å gå! Så kan ein kan ikkje gå utan håp. Ein går altså vil ein leve. Går ein er det for livet. Om det ikkje var ei framtid, ein veg for oss, ville me aldri bry oss om å gå. I mange hundreår vandra folk plaga og vonfulle til krusifikset i Røldalskyrkja. Kvar jonsoknatt tok det til å sveitte. Om ein kunne spare på sveitten i eit tøystykke, og få lagt det på den sjuke staden, ville kan hende Gud forbarme seg og gjeve lækjedom og fred. Folk gjekk til Røldal for å bli friske. For å bli friske - eller kanskje for å forsone seg med seg sjølv og verda. Somme var dømt til å gå som straff. Vandringa gjev høve til mange tankar. Tenker på ei jente eg kjenner. Ho har så mykje smerte inni seg, at ho må kutte og brenne seg. Rett som det er gjer ho små sjølvmord. Skjer seg opp på armane, og legg hendene på kokeplata. Denne smerta er rein avlastning for skamma det er ved å vera menneske. Ingen religion har gjeve henne denne kjensla. Men likevel skamfull. Skamfull over ikkje å halde mål, ikkje passe inn, ikkje vera god nok.

8 Det er då eg ber om at det fins nåde, og tenker på Jean Valjean i Les Miserables. Les Miserable er skrive av franskmannen Victor Hugo i 1863, og for meg eit sterk bilete på nåde. Etter mange års straffearbeid vert Jean Valjean sett fri, men framtidsvona er liten. Ei natt får han husrom hjå biskop av Digne, her stel han biskopen sitt sølvtøy. Så vert han teken av politiet. Til dei seier han at han fekk sølvet av bispen.. Så vert han teken med til prelaten for at han skal fortelje at dette ikkje er sant. Men den gode biskopen finn fram to lysestakar, og seier: Du gløymde desse medan han kviskrar ; For dette sølvet skal du ble eit godt menneske. Dette møtet forandrar Jean Valjeans liv. Når ein ser ein kjær blom trakka på og audmjukt og knekt men ser han reise seg på ny få helse, få fargar, bli vakker få kraft til å reise seg då synest ein ikkje at livet er spilt (Tarjei Vesaas) Onsdag På toppane låg det sno når me stod opp. Den grå dagen skulleetter kvart bli til sol ned ved Røldalskyrkja. I tida byrja me å gå dei siste tolv kilometrane. God rast ved Bruhølen. Derifrå gjekk me utan å snakke i to kilometer, og oppgåva var å tenke på kva ein ville forandre i livet sitt når ein kjem heim. Kvart over to nådde me kyrkja. Klokkene ringa for oss, og pilegrimsprest Arne Natås ønskte oss velkomne. Dagen vart avslutta med god kjøtkakemiddag på Haukeliseter. Ein vandringstanke onsdag , Det er mangt som kan plage halvgamle menn på pilegrimsvandring. Om natta må eg stå opp for å gå på do. Men ikkje berre det. Eg veit at eg gløymer meir og meir. Men ein mann tenker eg ofte på. Han var til, og med røvar. Ein røvar som gjev meg trøyst. Denne røvaren vart hengt på krossen samstundes med Jesus. Til venstre for Jesus hang ein som spotta, og bad Jesus vise at han var verdas Frelsar. Han på andre sida, sa berre ein liten setning. Tenk på meg når du kjem i ditt rike. Verdas minste tru, kanskje. Men denne mannen blei lova direkte opprykk til himmelen. Dei er det ikkje mange av. Og hva er tro? Nesten det samme som håp. Men hvis du tror for sterkt, da blir du fanatiker. Det er ikke bra. Derfor har vi tvilen også. Uten tvilen ville vi fremdeles befunnet oss i steinalderen. Men du skal ikke tvile for mye heller. Du skal bare ha en liten takluke for tvil. Det tror jeg er meningen. En liten tvil bak øret. ( Rolf Jacobsen)

9