Omtale av SMIL-søknader hausten 2011 Rydding av gamal beitemark på Bratten 11/2090 Andreas Wollnick Wiese Oppgjeven Omsøkt Framlegg til kostnad tilskot løyving 26 400,- 19 800,- 25 000,- På austsida av Mørkridsdalen ved den fremste bilbrua ligg Bratten, som er heimestølen til Larsagarden i Bolstad. Der har det ikkje vore beita på mange år. Søkjar kjøpte garden våren 2011, og treng å rydda området for å skaffa sommarbeite for mjølkekyr og kopplam. Skogen har ikkje trengt heilt inn til alle deler av teigen enno. Det er ora som dominerer, men ein ser óg ein del spreiing av gran. Søkjar planlegg å trekka ned trea med hest på vinterføre dei stadene det er for bratt til å nytta traktor. Søkjar driv landbruksdrift og er dermed i målgruppa for denne tilskotsordninga. Tiltaket vert vurdert å vera av høg verdi for ålmenta ettersom det omsøkte arealet er godt synleg for folk som køyrer gjennom Mørkridsdalen. Med utgangspunkt i eit areal på 22 dekar, jf kartet under, og kommunen sine satsar for ryddeprosjekt, kjem ein ut med eit godkjent tilskotsgrunnlag på kr 36 800,-. Dette er noko høgare enn søkjar sjølv har rekna seg dels fordi han reknar lågare timetal og dels fordi han har sett opp ein beskjeden timepris. Rådmannen tilrår likevel at søkjar skal få 70% av godkjent kostnadsoverslag, altså eit tilskot på kr 25 000,-. Utsyn frå vegen mot Bratten. Arealet som skal ryddast er på begge sider og bak det opne området.
Rydding langs slåttemark Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2192 Arne Berget 32 600,- Ikkje spesifisert 7 400,- Arne Berget søkjer om støtte til å rydda oreskog som har kome opp i kanten av slåttemarka på garden i Kreken. Etterkvart har det vorte eit breitt belte av skog og kratt langs grova og langs elveforbygninga, og dersom dette ikkje vert rydda bort vil skogen gradvis trekka inn på slåttemarka. Arealet det dreier seg om er lett tilgjengeleg frå bøen nedom husa på garden. Til gjengjeld står trea ekstremt tett, og det er lite som kan nyttast til ved. Ved hjelp av GIS kjem ein fram til eit overslag på 6,5 dekar. Kostnadsoverslaget er basert på ein timepris som er vesentleg høgre enn dei satsane administrasjonen vanlegvis legg til grunn for skogrydding. Godkjent kostnadsoverslag etter våre satsar vert om lag kr 10 600,-. Med eit tilskot tilsvarande 70%, som er det maksimale for slike tiltak, vil søkjaren få kr 7 400,-. Oreskogen er svært tett langs elveforbygninga og grova.
Rydding av einer og småskog på to teigar i Engjadalen Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2268 Ole Geir Solheim Ikkje utfylt Ikkje utfylt 22 200,- Ole Geir Solheim søkjer om midlar til rydding av einer og kratt på to teigar i Engjadalen. Søknaden er mangelfull, men utfyllande opplysningar er komne fram i samtale og synfaring med søkjar. Området skal nyttast til beite for eigne sauer. Fordi søkjar er næringsdrivande med landbruk er han i målgruppa for tilskotsordninga. Prosjektet er godt fordi det motverkar eit av dei største trugsmåla mot kulturlandskapet i vår tid, nemleg attgroing. Dei to teigane er til saman knappe 40 dekar, og halvparten er i attgroingsfase. Med utgangspunkt i 19,5 dekar vil arbeidsomfanget, etter administrasjonen sine satsar, utgjera ca 12 timar arbeid med traktor á kr 375,-, 117 timar arbeid med motorsag á kr 150,- og 78 timar opprydding á kr 125,-, som til saman gjev eit tilskotsgrunnlag på kr 31 700,-. Med maksimalt tilskot, som er 70% av godkjend tilskotsgrunnlag, vil søkjaren kunna få inntil kr 22 200,- for dette prosjektet. På kartet er områda som Solheim planlegg å rydda avmerkt som to gule felt i Engjadalen.
Opnare kulturlandskap på Ornes 11/2250 Steinar Henning Skagen Oppgjeven Omsøkt Framlegg til kostnad tilskot løyving 16 000,- 11 200,- 14 500,- Steinar Henning Skagen søkjer om støtte til å rydda skog og kratt på Ornes. Søknaden gjeld området på oppsida av fv 331 Skjolden-Kinsedal på begge sider av avkøyringa til verdsarvkyrkja. Skogen er tett og til dels nokså stor. Rydding her er tilrådt i skjøtselsplan for Ornes, som ligg føre som utkast. Området er regulert spesialområde, jf. reguleringsplan for Ornes, 1995. I skjøtselsplanen som er under arbeid, vert det tilrådt å rydda skogen frå dette området for å få fram viktige sikteliner i landskapet, og for å framheva Ornes som aktivt jordbruksområde. Alle som skal opp til kyrkja passerer dette området, og det er såleis svært viktig i høve inntrykket som tilreisande får av bygda og kyrkja. Ved hjelp av kartverkty er arealet som skal ryddast estimert til ca 15,5 dekar. På grunnlag av eigen mal for timebruk og timesatsar kjem ein fram til eit godkjend kostnadsoverslag på kr 25 200,-. Etter det administrasjonen vurderer bør ein del av skogen som vert hoggen her kunna utgjera eigennytte for søkjar som ved. Med utgangspunkt i ei løyving tilsvarande 70% av godkjent kostnadsoverslag, og med eit skjønsmessig fråtrekk for verdien av veden, gjer rådmannen framlegg om ei løyving på kr 14 500,-. Området som er planlagt rydda er svært sentralt i høve inntrykket som tilreisande får av bygda. I skjøtselsplanen (utkast) vert det tilrådd at enkelte søyleeinarar og store tre vert ståande att.
Oppretthalding av stølsområdet på Stuagjerdet Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2203 Kari Ida Lavoll 6 400,- årleg Ikkje spesifisert 0,- Kari Lavoll har sytt for å halda stølsvollen på Stuagjerdet open sidan 1994, etter om lag 40 år utan slått. Arbeidet er idealistisk motivert ved eit ynskje om å ta vare på kulturlandskapet og området sin verdi som turterreng, samt synleggjera gropsteinar (offersteinar) som finst i området. Innsatsen har tidlegare vore tilgodesett med midlar frå SMIL-ordninga, men det har vore eit mål å få kartlagt verdiane knytte til enga, med tanke på å få tilgang til andre støtteordningar. Etter vurdering av Norsk Landbruksrådgjeving ved Astrid Sandvik sommaren 2010 vart det konkludert med at enga ikkje kvalifiserer til å falla inn under omgrepet verdifull slåttemark som ligg til grunn for mellom anna tilskot frå regionalt miljøprogram (RMP). På grunnlag av dette, samt at ein ikkje ynskjer å nytta SMIL-ordninga til årvisse vedlikehaldsoppgåver, fekk søkjar avslag på søknad om midlar til ein ny periode våren 2011. Søknaden denne gongen skil seg lite frå søknaden som vart avslegen av plan- og forvaltningsstyret 07.06.2011. Momentet med å bevara gropsteinane synlege er meir vektlagt i denne søknaden, men det er ikkje nytt for administrasjonen at desse freda kulturminna finst på Stuagjerdet. Det er difor lite som kan underbyggja ein endra konklusjon no.
Skjøtsel av slåtte- og beitemark 11/2276 Johannes Stuppelshaug Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 14 000,- Ikkje 0,- spesifisert Johannes Stuppelshaug søkjer om midlar til årleg slått av eit areal på garden sin rett over Dale kyrkje. Slåttemarka som tilhøyrer det nedlagde småbruket er for bratt til at nokon vil ha henne som tilleggsjord. Stuppelshaug sjølv slutta med sauer midt på 80-talet. Etter det var jorda utleigd nokre år, men no er det eins for å hindra attgroing at han slår. Søknaden er svært mangelfull, då oppgåva ikkje er beskriven korkje med ord, kart eller bilete. Det er ikkje vanskeleg å forstå dilemmaet til denne søkjaren; arbeidet han gjer med å slå gjev han inga forteneste, samstundes vil det vera sørgjeleg å lata det gro att. Arealet ligg svært sentralt i bygda. Gjennom teigen går den gamle, fint oppmura kyrkjevegen frå Bringe, og elles er det fleire fine steingardar og bakkemurar som raskt vil forsvinna i kratt og skog dersom slåtten opphøyrer. Det har vore planlag at arealet skal vurderast i høve ei klassifisering innan systemet for «utvalde naturtypar». Dersom arealet får status som verdifull slåttemark vil det vera høve å søkja midlar til slått frå fylkesmannen. Føremålet med SMIL er å fremja natur- og kulturminneverdiane i jordbruket sitt kulturlandskap,[.] ut over det som kan forventast gjennom vanleg jordbruksdrift. Å halda ved like slåttemark er forankra i driveplikta. Rådmannen meiner difor at ein ikkje kan sjå på det som ein ekstrainnsats jamvel om det kan opplevast som ei belastning for den det gjeld. Rådmannen tilrår at denne søknaden vert avslegen. Vegen opp gjennom slåtteteigen er fint oppmurt, men ikkje dimensjonert for moderne reiskapar.
Rydda fram og restaurera steingarde på Hafslo 11/2280 Kenneth Kalhagen Oppgjeven Omsøkt tilskot kostnad 43 500,- Ikkje spesifisert Framlegg til løyving 20 800,- Kenneth Kalhagen søkjer om støtte til å rydda fram og setja i stand ein steingarde. Garden går langs oppsida av slåtteteigen over hovudvegen ved Kalhagen, og er såleis godt synleg i kulturlandskapet. Buskaset som løyner steingarden består i hovudsak av bringebærkjørr, med ein del relativt unge tre innimellom. Steingarden er stort sett i god stand, men har fleire hol som søkjar ynskjer å reparera. Arealet skal nyttast til beite, og søkjar vil gjennomføra årleg vedlikehald og slå langs steingarden slik at han er synleg. Steingarden ligg i eit område som har status som nasjonalt viktig kulturlandskap. Han er også ein del av opplevinga for forbipasserande på veg til og frå Veitastrond. Det er vanskeleg å kostnadsrekna på utbetring av steingarde, men samanlikna andre steingardeprosjekt som har vore stetta av SMIL-ordninga dei siste åra framstår dette som relativt kurant. Garden er lang, da 375 meter, men med unnatak av ein del punkt er han i god stand. Dersom ein legg til grunn timetalet søkjar sjølv har kalkulert med, men justerer timeprisane slik at dei samsvarer med dei som vert nytta til skogrydding, kjem ein fram til eit godkjent kostnadsoverslag på kr 29 700,-. Ettersom Kalhagen er næringsdrivande i landbruksnæring, kan han få dekt inntil 70% av kostnadsoverslaget. Rådmannen tilrår å stetta dette prosjektet med kr 20 800,-. På kartet er steingarden innteikna med grøn stipla line.
Ny bru over Ugledalselvi 11/2334 Magny Ugulsvik Bukholm Oppgjeven Omsøkt Framlegg til kostnad tilskot løyving 101 800,- 70 000,- 50 000,- Den går ein gamal kløvjeveg frå Ugulsvik til stølen Ugledalen, og vidare til Hongi og Fossen. Etter at flaum og flaumras sommaren 2010 tok brua over Ugledalsvelvi, er det trong for ei ny bru. Søkjar har fått tilsagn på knappe kr 18 000,- i naturskadeerstatning. Ho ynskjer å setja opp ei hengebru av ein type som DNT brukar mykje, frå firmaet HMT Voss AS. Vedlagt søknaden er det bilete av liknande bruer og eit kostnadsoverslag som omfattar ny bru, montering og helikoptertransport. SMIL-ordninga skal stimulera til tiltak som tilrettelegg for oppleving og rekreasjon i kulturlandskapet gjennom ferdsel til fots, jf SLF rundskriv 7/2005, Forvaltning av forskrift om spesielle miljøtiltak i jordbruket. Etter det administrasjonen vurderer vil ei ny bru ikkje vera til skade for kulturminneverdien ettersom den gamle brua er borte og uråd å restaurera. Konstruksjonen er av ein enkel og diskret type som ikkje vil verka iaugefallande på turgåarar. Brua vil letta tilkomsten til stølane, og er på den måten eit godt SMIL-prosjekt, jamvel om ho ikkje vert laga etter antikvariske metodar. Søkjar har lagt ressursar i godt vedlikehald av stien dei siste åra, men slik det ser ut no forsvinn stien inn i raset og turgåarar kan ha problem både med kryssing av elva og å finna att stien på andre sida. Søkjar er ikkje søkjegod for produksjonstilskot, og er såleis heller ikkje i prioritert gruppe i høve SMIL. Rådmannen tilrår at prosjektet vert stetta med kr 50 000,- frå SMIL-ordninga. Biletet syner ei bru av same typen som den søkjar ynskjer å setja opp i Ugledalselvi.
Istandsetjing av flaumskada stølsveg i Mørkridsdalen Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2332 Skjolden sankelag 308 750,- 47 000,- 47 000,- I 2006 fekk Skjolden sankelag innvilga midlar til mellom anna planlegging av oppgraderinga av buføringsvegen innover Mørkridsdalen, jf vedtak ved Fylkesmannen datert 13.12.2006. I den same løyvinga låg det inne midlar til to ulike prosjekt som kort fortalt gjekk ut på å nytta sau og geit som kulturlandskapspleiarar. Berre det eine av desse vart gjennomført innan fristen. Beitelaget søkjer no om midlar tilsvarande det beløpet som vart inndrege, for å gjennomføra tiltaka på vegen. I mellomtida har stien vore utsett for fleire store flaumar, så arbeidsomfanget for å få vegen i stand har auka monaleg. Kostnadsoverslag frå entreprenør Finn Drageset, datert juni 2011, har ein totalkostnad på kr 308 800,- inkl.mva. Fordi vegen er avgjerande for tilkomsten til Mørkridsdalen landskapsvernområde har Statens Naturoppsyn påteke seg ein stor del av kostnaden. Det skal normalt ikkje løyvast midlar til tiltak som allereie er i gangsett, men i dette tilfellet har Luster kommune vore involvert gjennom heile prosessen, og har vore med på synfaringar i forkant og undervegs i arbeidet. Bakgrunnen for søknaden er difor velkjend. Prosjektet bør sjåast på som ei vidareføring av det førre SMIL-prosjektet. Attgroing er det største trugsmålet mot kulturlandskapet i Mørkridsdalen landskapsvernområde til liks med andre beiteområde i kommunen, og utan vegen vil det ikkje vera mogleg å oppretthalda beitinga i framtida. Rådmannen tilrår at Skjolden sankelag får kr 47 000,- til å fullføra utbetring av vegen.
Restaurering av sel på Hestaskårstølen 11/2305 Marit og Ivar Devold Oppgjeven Omsøkt Framlegg til kostnad tilskot løyving 175 000,- 115 000,- 40 000,- Marit og Ivar Devold har nyss avslutta arbeidet med å restaurera steinfjøsen på stølen Brennesteinane, ein flott steinbygning med helletak. Arbeidet har vore støtta med midlar frå SMIL. No søkjer dei midlar til å setja i stand selet som høyrer til. Søknaden gjeld murarbeid, reparasjon av takåsar og soutak, og nytt torvtak. To av veggene er av stein, og selet er bygd saman med ei mjølkebu som også er av stein. Mjølkebua er ferdig restaurert. Det opphavlege helletaket er per i dag erstatta med bølgjeblekk, då ein del av hellene vart nytta på fjøstaket. Søkjarane ynskjer å leggja på torv på selet. Stølen høyrer opphavleg til Hestaskår, og vil etter planen kunna nyttast som del av det planlagde husmannsmuseet der, men prosjektet er ikkje kopla direkte mot Hestaskårprosjektet økonomisk eller organisatorisk. Marit og Ivar Devold har, gjennom restaureringa av stølsfjøsen, synt godt pågangsmot og ekte interesse for å ta vare på gamal byggeskikk. Når ein ser på det skrøpelege utgangspunktet dei hadde med fjøsen, og det flotte resultatet der dei har styrt unna snarvegane i høve antikvariske prinsipp, så vert ein imponert. Søkjarane er ikkje søkjegode for produksjonstilskot, og såleis heller ikkje i hovudmålgruppa for SMIL-tilskot. Rådmannen tilrår at prosjektet vert stetta med kr 40 000,-.
Restaurering av sel på Tvangen Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2318 Helge Alme 727 700,- 510 000,- 77 000,- Helge Alme søkjer om støtte til restaurering av selet sitt på Tvangen. Det er omfattande innsats som skal til for å berga selet, særleg grunnmuren er i dårleg forfatning. Taket har vore skifta ein gong på 50-talet, då til bølgjeblikk og Årdals-plater (oljefat). Under platene ligg det originale tretaket, som skal hentast fram og gjenskapast. Nokre stokkar i selet lyt bytast ut, og dørar og vindauge skal erstattast med nye liknande. Kostnadsoverslag og prosjektbeskriving frå tømrar Vidar Åsen omfattar også noko arbeid innvendig, mellom anna ny omn og gjenskaping av fjøsinnreiinga under selet. Selet ligg innanfor området som har status som nasjonalt viktig kulturlandskap, og representerer eit godt døme på kulturlandskapsstrukturen som var vanleg i fylket tidlegare, og som er så tydleg i Hafslo, der heimestølane låg i eit belte i overgangen mellom beite- og hagemarksareal og utmark. Etter planen skal selet leigast ut gjennom Stølsnatt, som er eit opplegg for organisering av korttidsutleige av stølshus igangsett av naturarvprosjektet ved Torkjel Solbraa. Gjennom prosjektomtalen går det fram at søkjar ynskjer å ta vare på selet med mest mogleg den utsjånaden det har hatt tidlegare. Kostnadsoverslag og beskriving er detaljerte og gjennomtenkte. Når ein trekk frå kostnader knytte til innreiing, golv, omn med pipe og solcelleanlegg vert kostnadsoverlaget kr 559 800,-. Med omsyn til at midlane skal fordelast over mange gode prosjekt, gjer rådmannen framlegg om å tildela kr 77 000,- til dette prosjektet. Sel på Tvangen
Restaurering av sel frå 1800-talet Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2329 Johannes Hauge 250 000,- 250 000,- 90 000,- Hauge-selet på Dulsete i Mørkridsdalen er ein særeigen bygning. Det er uvanleg stort og har eit ekstra rom, slik at skotet, med den svære gruva, er i midten. Selet er i god stand, mellom anna fordi taket har vore skifta. Problemet er at grunnmuren har sige, særleg i endane av selet (ca 20 cm). Ved å heva grunnmuren vil ein, i tillegg til å retta opp selet, oppnå betre sikring mot flaum, som har vore eit stort problem på Dulsete den siste tida. Vidare er det planlagt å fjerna restar av torv frå det gamle torvtaket som no ligg inntil selet og utgjer risiko for råteskader på sylvstokkar. Den eine sylvstokken skal skiftast, dei andre skal reparerast. Til slutt er det nemnt at døra er svært dårleg. I vurdering og kostnadsoverslag frå Geirr Vetti er det ikkje konkludert med kva som skal gjerast med døra, men eit alternativ er å restaurera den gamle døra og behalda ho som ei ekstra innvendig dør bak ei ny varedør. I kostnadsoverslaget er det rekna kr 10 000,- eks. mva. til restaurering av inngangsdør. Prosjektet vert vurdert svært interessant av fleire grunnar; ivaretaking av kulturminne knytte til stølsdrift er høgt prioritert i lokal SMIL-strategi og i tillegg hovudføremål med oppretting av Mørkridsdalen landskapsvernområde. Selet i seg sjølv er eit spanande objekt på grunn av sin høge alder og uvanlege storleik. Eit fint bevart Hauge-sel vil vera til glede for den aukande straumen av tilreisande og lokale turgåarar som passerer langs steingarden på Dulsete på tur gjennom dalen, og ikkje minst for eigaren sjølv, som planlegg å nytta selet i samband med tilsyn med sau i framtida. Godkjent kostnadsoverslag er kr 200 000,- ettersom Hauge er mva.-registrert. Rådmannen gjer framlegg om å løyva kr 90 000,- til restaurering av Hauge-selet. Hauge-selet på Dulsete, august 2011.
Restaurering av gamalt stølshus på Kringla Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2331 Thomas Dalsøren 219 300,- eks.mva 219 300,- 80 000,- Thomas Dalsøren søkjer om støtte til å restaurera det svært gamle Øyraselet på stølen Kringla. Føremålet er å berga selet, som er tilnærma i originalutgåve, frå vidare forfall. Prosjektet omfattar reparasjon av murane og utskifting av opprotna deler av laftverk og bæring for det tunge helletaket. Helletaket skal puslast tilbake. Vindaugo skal skiftast med nye like vindauge, og døra skal restaurerast. Det skal også gjerast diverse innvendig arbeid som ikkje kvalifiserer til støtte frå SMIL-ordninga, ettersom det ikkje vil vera synleg i kulturlandskapet. Selet er tenkt nytta til utleige og som hytte der dei som bidreg med dugnadsinnsats i restaureringa også får høve til å feriera. Prosjektet er leia av Thomas Dalsøren sitt syskenbarn, Trygve Martinussen, som har levert ein detaljert og svært føreseggjort prosjektplan. Øyraselet er framstår som svært originalt, det er kun eit takvindauge som skil seg ut (og som diverre er grunn til ein del av forfallet). Slike opprinnelege stølshus er etter kvart vortne skjelsynte å finna i ståande forfatning i kommunen vår, så å ta vare på slike for ettertida vil vera god prioritering av SMIL-midlane. På Kringla finn me eit stølsmiljø som er svært verdifullt, med mange gamle stølshus samla, fleire med helletak og mjølkebuer av stein. Rådmannen tilrår at prosjektet vert tilgodesett med kr 80 000,-. Øyraseletpå Kringla.
Oppgradering av stølshus i Knivabakkli Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2254 Øyvind Listou 126 100,- Ikkje spesifisert 30 000,- Søknaden gjeld oppgradering av selet på Knivabakkli. Kledning, tak, vindauge og dør skal skiftast, og innvendig skal selet rustast opp med tanke på utleige. Prosjektet er kopla opp mot stølsnatt, som er eit nettverk for utleige av stølshus, og er ein del av naturarvprosjektet. Etter dialog med naturforvaltar er ei utviding av skotet stroken frå teikning og kostnadsoverslag. Dette er for at prosjektet betre skal innfri vilkåra for SMIL-støtte, jf. krav om at restaurering skal fylgja antikvariske prinsipp, samt vera meir i tråd med intensjonane for Mørkridsdalen landskapsvernområde. Bevaring av stølsmiljø er eit hovudføremål med opprettinga av Mørkridsdalen landskapsvernområde, og samstundes ein hovudmålsetnad for forvaltninga av SMIL-midlane i Luster kommune, jf. lokal tiltaksstrategi for økonomisk verkemidlar i landbruket. Gjennom satsinga på naturarvprosjektet syner Luster kommune at ein ynskjer å satsa på næringsutvikling i verneområda våre, men at utnyttinga av desse områda må skje på ein slik måte at det ikkje belastar verneverdiane. Tilrettelegging for at turistar skal kunna overnatta på selet må skje på ein slik måte at selet ikkje vert sjåande ut som ei hytte meir enn eit sel. Tilskotet bør berre gjelda reisverk og det utvendige. Det som vert gjort inne i selet fell utanfor føremålet med SMIL-ordninga, av di det ikkje kan seiast å fremja kulturminneverdien i kulturlandskapet. Etter fråtrekk av kostnader knytte til tilbygg, isolering og innvendig arbeid vert godkjent kostnadsoverslag kr 65 800,-. Rådmannen tilrår kr 30 000,- i støtte til restaurering av selet i Knivabakkli. Selet i Knivabakkli kan verta eit attraktivt tilbod til turistar som ynskjer å oppleva ei stølsnatt.
Restaurering av sel på stølen Berget Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2346 Johan Mørkrid 138 200,- 138 200,- 30 000,- Stølen Berget, som ligg midt i lia mellom Mørkrid og Osen, er ukjend for dei fleste. Ein gong var det seks mål slåttemark her, no har skogen krope innåt det einslege selet. Løa er borte. Prosjektet har til føremål å hindra at selet rotnar bort. Muren skal rivast og byggjast opp på nytt, skotet skal rekonstruerast av ny material og taket, som dels er av bølgjeblekk og dels av torv, skal bytast med torvtak på heile bygget. Det er tenkt nytta ståande villmarkspanel på skotet og liggjande vanleg panel på selet. Glasa skal skiftast, og til slutt skal heile selet behandlast med mørk tretjære. Selet vil bli brukt under hjortejakta og elles i samband med dagsturar. Selet ligg innanfor Mørkridsdalen landskapsvernområde, der ivaretaking av kulturlandskapselementa er hovudføremålet med vernet. Stølshus er også høgt prioriterte i høve lokal tiltaksstrategi for SMIL. Det som tel negativt for søknaden er at tiltaket ber noko preg av å riva og erstatta i staden for å ta vare på. Dersom eit restaureringsprosjekt skal verta setta med SMIL-midlar lyt det gjennomførast i samsvar med antikvariske prinsipp, noko som av og til kan vera upraktisk i høve moderne bruk og moderne byggjeteknikk. Søkjar bør oppmodast til å lata vera å kle inne byggja på selet. Vidare kan tiltaket ikkje seiast å ha særeleg stor verdi for ålmenta, då Berget er ein stad svært få vitjar. Framlegg til tilskot er kr 30 000,-.
Restaurering av stølshus på Elda og i Eldedalen 11/2342 Per Solnes og Anne Grefsrud Oppgjeven Omsøkt kostnad tilskot 521 700,- Ikkje spesifisert Framlegg til løyving 0,- Per Solnes og Anne Grefsrud søkjer om støtte til å restaurera to sel, eit på Elda og eit i Eldedalen. Søknaden er svært mangelfull, då han ikkje seier noko om korleis sela er bygde, kva som er historia til sela eller korleis forfatning dei er i. Det er heller ikkje beskrive kva som konkret er tenkt gjort med sela, anna enn det ein forstår ut frå kostnadsoverslaget frå Vidar Åsen. Søkjar har ikkje sett opp oversikt over totalkostnad eller finansieringsplan. Det fylgjer ikkje med bilete eller andre vedlegg, bortsett frå kostnadsoverslaget. Etter restaurering er sela tenkt leigde ut gjennom Stølsnatt, eit opplegg i regi av naturarvprosjektet. Sakshandsamar har på eiga hand vitja dei aktuelle stølane, og vurderer selet i Eldedalen til å vera eit aktuelt restaureringsprosjekt. Selet på Elda har også trong for restaurering, og kan vera aktuelt å støtta med midlar frå SMIL-ordninga, men det er lite att av det gamle preget, ettersom selet langt på veg er omgjort til hytte, og står på leca-mur, sjå bilete. Med det same søknaden var motteken vart søkjarane kontakta med oppmoding om å koma med meir utfyllande informasjon. Søkjarane fekk ein utvida frist, og det vart orientert om at søknaden i verste fall kunne verta avslegen dersom ikkje vurderingsgrunnlaget var godt nok. 23. september var det ikkje kome meir dokumentasjon frå søkjarane. Administrasjonen vurderer at denne søknaden bør få avslag, men med ei oppmoding om å koma med ein ny og betre dokumentert søknad ved neste høve.
Selet på Elda er det som ligg øvst på haugen. Over: Selet i Eldedalen, slik du ser det når du kjem langs traktorvegen frå Elda. Under: Det er aktuelle selet er kledd og måla på to sider.
Drenering oppretting av mur på høgdegarden Belgen 11/2283 Ingeborg Lingjerde Oppgjeven Omsøkt Framlegg til kostnad tilskot løyving 131 100,- 92 000,- 60 000,- Belgen, heiter ein høgdegard som ligg på oversida av vegen i det du kjem opp i Engjadalen. Her har det vore busetjing i svært lang tid. Ein veit at det har vore drive jordbruk i Engjadalen lenge før Gaupne var noko grend, det har også vore kyrkje i dalen i tidlegare tid. Stovehuset i Belgen er truleg flytta frå Kyrkjeteigen i Gaupne på 1860-talet. Det er i relativt bra stand, men grunnmuren har forfalle kraftig i løpet av kort tid i det seinare. Dersom ein skal stogga utviklinga lyt det drenerast kring huset, muren må rettast opp og ein støttemur lyt setjast opp inne i kjellaren. Dette arbeidet har Einar Moen kostnadsrekna til kr 131 100,-. Høgdegardane er eit fascinerande særmerkje ved Vestlandet, og i Luster kommune har me mange. I lokal SMIL-strategi er desse høgt prioriterte. Av høgdegardane i kommunen er truleg Belgen ein av dei som vert opplevd av flest, då han ligg nær ein av dei mest populære turvegane i Gaupne. Såleis lyt prosjektet seiast å ha høg verdi for ålmenta. Ettersom garden ikkje er i sjølvstendig drift, vil dette prosjektet ikkje kunna prioriterast framfor prosjekt der søkjarane mottek produksjonstilskot. Rådmannen tilrår at prosjektet vert tilgodesett med kr 60 000,-. Belgen. På biletet kan ein så vidt skimta den store sprekka i grunnmuren til høgre på stovehuset. Stovehuset sett frå aust. Muren på denne sida og på nordsida er heilt samanrasa.
Vøling av stabbur på Øygardane Oppgjeven kostnad Omsøkt tilskot Framlegg til løyving 11/2132 Bjørg Hovland 25 200,- Ikkje spesifisert 0,- Bjørg Hovland søkjer om midlar i samband med restaurering av eit stabbur på Øygardane i Dalsdalen. Ved synfaring 05. september 2011 var arbeide allereie utført. Restaureringa hadde bestått i å setja inn nye sylvstokkar på langsidene, og elles skifta ut nokre stokkar som var angripne av insekt. Sylvstokkane hadde truleg vore i dårleg forfatning då stabburet vart flytta etter storflaumen i sept. 1956, og dermed utelatne ved flyttinga. I tillegg var golvet skifta. I rundskriv nr 07/2005 heiter det at det normalt ikkje skal gjevas tilskot til prosjekt som er igangsette elle ferdigstilte. I Luster kommune har me difor for vane å avslå slike søknader, med unntak av tiltak der kommunen har vore informert og fått høve til å gjennomføra ei synfaring før prosjektstart. Under synfaring vart søkjar orientert om dette, og fekk råd for framgangsmåten ved eventuell ny søknad i høve restaurering av eit særeige og fint gamalt sel i Dalsdalen. Stabburet er flott restaurert.
Tilskot til planleggings- og tileretteleggingsprosjekt: Skjøtselsplan for kulturlandskapet på Ornes 11/2210 Samarbeidsgruppa for Sørsida Oppgjeven Omsøkt Framlegg til kostnad tilskot løyving 169 000,- 15 000,- 9 000,- Arbeidet med å uforma ein skjøtselsplan byggjer på tilrådingar i fagrapporten for områdeforvaltning av Ornes. Skjøtselsplanen skal gje grunnlag for den aktuelle grunneigar sine skjøtselstiltak i området kring verdsarv-kyrkja. Området har planstatus spesialområde, og er ei viktig råme for stavkyrkja. Samarbeidsgruppa er styringsgruppe og koordinerer arbeidet, medan Aurland Naturverkstad står for utføring og fagkompetanse. Arbeidet er i gang med støtte frå Riksantikvaren. Eit velhalde kulturlandskap på Ornes er avgjerande for opplevingsverdien for tilreisande som er her for å sjå stavkyrkja. Måten arbeidet er organisert på tyder på god grunneigarinvolvering, noko som er grunnleggjande for måloppnåing i høve tiltaka i planen. I rundskriv nr 07/2005 om forvaltning av forskrift om spesielle miljøtiltak i jordbruket heiter det at ein normalt ikkje skal gje tilskot til prosjekt som er påbyrja. Rådmannen meiner at ein i dette tilfellet kan gjera unntak fordi bakgrunnen for tiltaket er tydeleg dokumentert og fordi me i Luster kommune mottek svært få søknader til planleggings- og tilretteleggingsprosjekt, som er på prioriteringslista i lokal tiltaksstrategi for økonomiske verkemidlar i landbruket. Av søknaden går det fram at det berre skil kr 9 000,- mellom kostnader og tilskota som samarbeidsgruppa har fått frå andre. Rådmannen tilrår at det vert sett av kr 9 000,- til utarbeiding av skjøtselsplan for Ornes.