Møteinnkalling. Eventuelt forfall skal meldast til telefon Varamedlemmar møter etter nærare avtale. Opplegg for dagen: Sakliste

Sogndal kommune Møteinnkalling Utval: FORMANNSKAPET Møtestad: Formannskapssalen Møtedato: 30.01.2014 Tid: 09:00 Eventuelt forfall skal meldast til telefon 57 62 96 00 - Varamedlemmar møter etter nærare avtale. Opplegg for dagen: 09:00 Saklista 10:00-10.45 Orientering om fysak Trudvang og synfaring av Murbygningen. Sakliste Saksnr. Arkivsaksnr. Tittel 1/14 14/408-2 Formannskapet 30.01.2014 - Opning - konstituering, oriengteringar og frøftingar. 2/14 14/244-2 Stenging av veg til Årøy Sakene er offentleg utlagde i Tenestetorget, Sogndal bibliotek og busenteret i Fjærland. Informasjon på vår heimeside: www.sogndal.kommune.no Sogndal, 24.01.2014 Jarle Aarvoll -ordførar- Gerd Kleiven politisk sekretær

Sogndal kommune Sak 1/14 Formannskapet Saksh.: Gerd Kleiven Arkiv: 065 Arkivsak: 14/408 Saksnr.: Utval Møtedato 1/14 Formannskapet 30.01.2014 Sak 1/14 Formannskapet 30.01.2014 - Opning - konstituering, oriengteringar og frøftingar. Pkt. 1 OPNING. A. Konstituering av møte: * Møtet lovleg sett med følgjande til stades: * Ordførar Jarle Aarvoll, varaordførar Laura Kvamme, Eline Orheim, Eva Ramstad, Arvid Stenehjem, Heidi-Kathrin Osland, Helge Torstad, Karin Vikane, Stig Ove Ølmheim. * Frå administrasjonen møter rådmann Jostein Aanestad. * Innkalling og sakliste Godkjenning. * Møteleiar: Ordførar Jarle Aarvoll. * Ope møte. B. Protokoll frå møte 12.12.2013 godkjenning. Pkt. 2 ORIENTERINGAR OG DRØFTINGAR A. Orientering frå ordførar: 1. Orientering frå Sogn regionråd 2. Brannkatastrofen i Lærdal 3. Besøk av landbruks- og matminster Sylvi Listhaug 4. NVE, småkraftutbygging 5. Styremøte INU 6. KS skule, rettleiarkorpset 7. Møte med Husbanken B. Orientering frå utval: 1. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd: Referat frå møte den 10.12.2013, med følgjande vedlegg: Verdi- og måldokument for Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd. (Arkivs. 13/509-7). C. Innspel frå medlemane: D. Orientering frå rådmann: 1. Vintervedlikehald av kommunale vegar 2. Styving av tre på Kaupanger 3. Forlik Stranda kommune 4. Bustadsosialt velferdsprogram 5. SHOS-utbygginga 6. Utbyggingsavtalar (Nornes, Bråtane) 7. Tomtesal Kjørnes 8. Ny legeavtale ØH-vakt Side 2 av 6

Sak 1/14 E. Drøftingar : - Leiarsamtale mellom formannskapet og rådmann. Notat dagsett 24.01.2014 frå rådmann. (Arkivsak 12/2712-2) Pkt. 3 SKRIV OG MELDINGAR A. Jostedalsbreen nasjonalparkstyre Tiltaksplan 2014. Brev dagsett 16.12.2013 frå nasjonalparkstyre. (Arkivsaknr.: 13/4066-1). B. Gjeld vegen på Røstokken. Brev sendt på e-post 28.12.2013 frå Kåre og Aslaug Lerum. (Arkivsak 13/2071-58). C. Oversikt over tilsyn, forvaltningskontrollar og kommunebesøk 2014. Brev til kommunane i Sogn og Fjordane frå Fylkesmannen dagsett 21.01.2014. (Arkivsak 14/371). Vedlegg: 2. B, 2. E og 3. Gerd Kleiven -pol.sekr.- Side 3 av 6

Sogndal kommune Sak 2/14 Formannskapet Saksh.: Kristian Losnegard Karlsen Arkiv: Arkivsak: 14/244 Saksnr.: Utval Møtedato 2/14 Formannskapet 30.01.2014 Sak 2/14 Stenging av veg til Årøy Tilråding: Det vert løyvd 140 000,- til mindre utbetring av veg i Bruabakken - Årøy. Formannskapet ber rådmann finne inndekning av løyvinga enten i samband med årsavsluttinga av rekneskapen for 2013 eller ved handsaming av 1. tertialrapport. Dersom det viser seg at vegen i Bruabakken med denne utbetringa på eit seinare tidspunkt ikkje er forsvarleg å nytte som køyreveg, vert vegen stengd som køyreveg og nytta som gangog sykkelveg. Køyreveg til Årøy vert då det som no vert nytta som omkøyringsveg Vedlegg: - Kostnadsoverslag på ny mur Bakgrunn: Vegen til Årøy, i Bruabakken, vart stengd på kort varsel i november 2013. Vegen vart stengd grunna fare for utgliding av muren mellom vegen og elva. Kommunalteknikk har heilt sida tidleg vinteren 2013 helde vegen under oppsikt. Vi fekk meldingar, mellom anna frå innleidd brøytar, om det var fare for at vegen ville rasa ut. Vi følgde med vegen gjennom vinteren og våren 2013 og vurderte då at vegen ville halde. På seinhausten 2013 kom det mykje regn, både over lengre periodar og intensivt over kortare periodar. Kommunalteknikk vurderte at det var akutt fare for at vegen kunne rase ut på eit punkt. Vegen vart då, den 15.november, straks stengt for køyrande. Ved visuell kontroll av muren i heile Bruabakken, ser vi at muren er laga av små stein, det er store hol mellom steinane, steinane i muren har endra posisjon og det er eit stort, rote tre som held muren oppe på ein plass. Det at det er store hol mellom steinane i muren, gjer at bakfyllet i muren er borte på fleire plassar. Det gjer at muren vert mindre stabil. Ved visuell kontroll av vegbana over tid, har vi registrert endring det siste året. Hjulspora, serskilt det mot muren, har vorte større, og vegen hallar meir mot muren enn den gjorde berre for eit år sidan. Det tyder på at det er bevegelse i muren og i vegkroppen. Summen av observasjonane på muren og vegen i Bruabakken gjorde at vegen vart stengde og vel å halde vegen stengd inntil vidare. Det er Side 4 av 6

Sak 2/14 omkøyringsveg, noko som gjer det mogleg for innbyggjarane i Årøy å kome seg til og frå heimane. I og med at stenginga vart gjort på kort varsel, vart ikkje innbyggjarane i Årøy varsla om stenginga. Det vart og, i starten, skilta at vegen var stengd ved stenginga og ikkje ved innkøyringa. I etterkant av stenginga tok mange kontakt med kommunen, båe per e-post, brev og telefon. I januar 2014 har det vore eit møte mellom oppsitjarane i Årøy og administrasjonen. Oppsitjarane fekk kome med informasjon om situasjonen, slik de oppleverden, og vi informerte om årsaka til stenginga av vegen. Administrasjonen årsaka og informasjonshandteringa på stengetidspunktet. På møtet med oppsitjarane i Årøy vart det opplyst at det bur det om lag 10 familiar i Årøy. Det er 6 born i skulealder og 3 i barnehagealder. Oppsitjarane opplyste at det var mykje trafikk om summaren, då det er mange som nyttar område til turar og turistar som vitjar Årøy-elva som lakseelv. Oppsitjarane la og fram eit tilbod frå private entreprenørar som dei meinte ville gje ei tilstrekkeleg utbetring av vegen slik den vert køyrbar. Tilbodet innehaldt oppsetting av ny mur på det verste punktet i vegen, der muren tydeleg har sege ut. Tilbodet var på om lag kr. 150 000. I dag er vegen om Sognekraft sitt anlegg nytta som tilkomstveg til Årøy. Tilkomsten til Årøy er då om lag 2 kilometer lengre enn ved å nytte Bruabakken. Vegen er drifta som ein kommunalveg. Vegen frå Sognekraft sitt anlegg vart asfaltert av Statens vegvesen i 2011, og er i god stand. Frå Sognekraft sitt anlegg er vegen flat og smal. Det er to avkøyringslommer på den 800 meter lange strekninga. Det er ikkje rekkverk mot elva her. Alternative løysingar: Det er etter vår vurdering to moglegheiter for vegtilkomst til Årøy: 1. Vøle mur og veg i Bruabakken. 2. Nytte omkøyringsvegen som permanent tilkomstveg. 1. Ved vøling av mur og vegbane for å gjere denne varig trygg som køyreveg er det naudsynt å gjere tiltak i heile Bruabakken. Det er ei strekke på om lag 64 meter. Kostnadsoverslaget for vølinga av heile vegstrekninga er kostnadsrekna til 867 000, jf. vedlegg.det området som vert vølt vil då tåle 10 tonns akseltrykk, men likefremt vil resten av vegen framleis berre tole 4 tonn. Skiltinga vil då verte som før. Vøling av berre det mest utsette punktet i Bruabakken vurderer vi til ein kostnad på 140 000,- kr. Ved å vøle dette punktet kan vegen opnast som køyreveg, men ein regnefull haust med påfølgjande kald vinter kan gje nye rørsler i muren slik at vegen då må stengast som køyreveg. 2. Omkøyringsvegen er kommunalveg og vert drifta som det uavhengig av stenginga i Bruabakken. Vegen er open for allmenn ferdsel, og vegen har 10 tonns akseltrykk som tåleevne. Vegen ned til Sognekraft sitt anlegg er brei og i god stand. Her er det ikkje Side 5 av 6

Sak 2/14 behov for oppgradering. Det er kommunen som har driftsansvaret for vegen, men Sognekraft strør då dei har behov utover det kommunen tilbyr på kommunale vegar. Frå Sognekraft sitt anlegg og til brua, er vegstrekninga om lag 800 meter. Det er 2 møteplassar på denne strekninga. Statens vegvesen sin norm seier at det bør vere møteplassar kvar 250 meter. Dette er så og si tilfredsstilt på denne strekka, og vi vurderer ikkje behov for nye møteplassar på strekninga. Det er ikkje rekkverk på vegen. Vegen er heilt flat, men med elva nær inntil vegen. Det er uklart kva regelverk som gjeld når det gjeld rekkverk. Det er opp til kommunen å vurdere behovet og eventuelt sette opp rekkverk. Oppsetting av rekkverk har ein kostand på 1000 kronar per meter. Totalstrekke som kan vera aktuell er 400 meter. Det gjev ei totalkostnad på 400 000 kronar. Om Bruabakken ikkje vert vølt, vil strekninga verte skilta som gang- og sykkelveg. Det må settast opp permanente sperringar og nye skilt. Dette er noko som vi kan ta innafor ordinært budsjett. Det har vore stilt spørsmål med om gang- og sykkelvegar som og er skuleveg må brøytast og strøs. Det er opptil kvar einskild kommune om alle skulevegar vart brøyta/strødd, og praksis er ulik frå kommune til kommune. Vurdering: Ut frå ei samla vurdering av behov innafor vegvedlikehald og vegdrift i kommunen vil ikkje rådmann tilrå å nytte 867 000,- på utbetring av Bruabakken i Årøy. Skal eit slikt beløp nyttast til vegvedlikehald eller vegutbetring bør midla prioriterast til andre tiltak. Det er då to alternativ at: ei mindre utbetring av Bruabakken til om lag 140 000,- kroner eller å nytte dagens omkøyringsveg som tilkomstveg til Årøy. Rådmann til tilrå å gjennomføre ei mindre utbetring av vegen. Det vil gjere vegen køyrbar. Dersom vegen i Bruabakken i åra som kjem får «medfart» av veret eller av bruken, kan det bli naudsynt å stengja vegen att. Dette kan vera om eit eller to år eller det kan vera om 20 eller 30 år. Dersom ein slik situasjon oppstår bør vegen stengast som køyreveg og skiltast som gang- og sykkelveg. Sogndal, den 24.1.2014 Jostein Aanestad rådmann Side 6 av 6

Saksframlegg Sakshandsamar: Gerd Kleiven Arkiv: 065 Arkivsaksnr.: 14/408-2 Formannskapet 30.01.2014 - Opning - konstituering, oriengteringar og frøftingar. Opplegg for dagen: 9-10: Arbeidsformer i formannskapet, innleiing ved Knut Henning Grepstad 10-10.45: Orientering om fysak Trudvang og synfaring av Murbygningen. 11: Saklista *: Pkt. 1 OPNING. A. Konstituering av møte: * Møtet lovleg sett med følgjande til stades: * Ordførar Jarle Aarvoll, varaordførar Laura Kvamme, Eline Orheim, Eva Ramstad, Arvid Stenehjem, Heidi-Kathrin Osland, Helge Torstad, Karin Vikane, Stig Ove Ølmheim. * Frå administrasjonen møter rådmann Jostein Aanestad. * Innkalling og sakliste Godkjenning. * Møteleiar: Ordførar Jarle Aarvoll. * Ope møte. B. Protokoll frå møte 12.12.2013 godkjenning. Pkt. 2 ORIENTERINGAR OG DRØFTINGAR A. Orientering frå ordførar: 1. Orientering frå Sogn regionråd 2. Brannkatastrofen i Lærdal 3. Besøk av landbruks- og matminster Sylvi Listhaug 4. NVE, småkraftutbygging 5. Styremøte INU 6. KS skule, rettleiarkorpset 7. Møte med Husbanken B. Orientering frå utval: 1. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd: Referat frå møte den 10.12.2013, med følgjande vedlegg: Verdi- og måldokument for Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd. (Arkivs. 13/509-7). C. Innspel frå medlemane: D. Orientering frå rådmann: 1. Vintervedlikehald av kommunale vegar 2. Styving av tre på Kaupanger 3. Forlik Stranda kommune 4. Bustadsosialt velferdsprogram 5. SHOS-utbygginga 6. Utbyggingsavtalar (Nornes, Bråtane) 7. Tomtesal Kjørnes 8. Ny legeavtale ØH-vakt E. Drøftingar :

- Leiarsamtale mellom formannskapet og rådmann. Notat dagsett 24.01.2014 frå rådmann. (Arkivsak 12/2712-2) Pkt. 3 SKRIV OG MELDINGAR A. Jostedalsbreen nasjonalparkstyre Tiltaksplan 2014. Brev dagsett 16.12.2013 frå nasjonalparkstyre. (Arkivsaknr.: 13/4066-1). B. Gjeld vegen på Røstokken. Brev sendt på e-post 28.12.2013 frå Kåre og Aslaug Lerum. (Arkivsak 13/2071-58). C. Oversikt over tilsyn, forvaltningskontrollar og kommunebesøk 2014. Brev til kommunane i Sogn og Fjordane frå Fylkesmannen dagsett 21.01.2014. (Arkivsak 14/371). Vedlegg: 2. B, 2. E og 3. Gerd Kleiven -pol.sekr.-

DEN NORSKE KYRKJA Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd Verdi- og måldokument for Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd Visjon. Saman vil me skape ein god stad å vera for alle i Sogndal og Leikanger gjennom å: dele tru og undring dele kristne tradisjonar og verdiar dele opplevingar og fellesskap dele håp og kjærleik Kyrkja er ein viktig ressurs for å skape gode lokalsamfunn prega av nærleik, omsorg, identitet og kultur. Den er ein sentral bidragsytar for at enkeltmenneske skal fatte mot og meining, tru og engasjement. Ei livskraftig kyrkje gjer bygdene våre til ein betre stad å bu. Målsetjing. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd skal vere eit tilgjengeleg serviceorgan for kyrkjelydane, eit profesjonelt forvaltingsorgan for kyrkjene og kyrkjegardane i dei to kommunane og ein god arbeidsgjevar for dei tilsette. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd er heimla i Kyrkjelova og Gravferdslova, og er eit sjølvstendig offentleg organ på lik line med kommune og stat. Kyrkjelova frå 1996, 14 slår fast at det kyrkjelege fellesrådet i kommunen skal: Ivareta administrative og økonomiske oppgåver på vegne av sokna, utarbeide mål og planar for den kyrkjelege verksemda i kommunen, fremje samarbeid mellom sokneråda og ivareta sokna sine interesser i forhold til kommunen Og Gravferdslova frå 1996, 3 og gravferdsforskrifta gjeldande frå 01.01.2013 seier at: Kyrkjeleg fellesråd har ansvaret for at gravplassar og bygningar på gravplassar blir forvalta med orden og verdigheit og i samsvar med gjeldande vedtak. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd: Har 15 tilsette i 8,9 årsverk fordelt på kyrkjelydane, kyrkjene, kyrkjegardane og administrasjonen. Ein har desse tilsette: trusopplærar, diakon, kantor, tre organistar, fem kyrkjetenarar, to kyrkjegardsarbeidarar, kyrkjeverje, ass. kyrkjeverje og sekretær/prostesekretær. Det er 5 prestestillingar knytt til kyrkjekontoret; ein prost, 2 sokneprestar, ein prostiprest og ein barne- og ungdomsprest. For tida står sokneprest-stillinga for Stedje og Kaupanger sokn vakant. Prestane er tilsett gjennom bispedøme, men fellesrådet har HMS ansvaret for desse stillingane. Fellesrådet si verksemd omfattar 5 kyrkjer, 6 kyrkjegardar, 6 kyrkjegardsbygg. I 2013 har fellesrådet eit driftsbudsjett på om lag 7,5 millionar kroner og eit investeringsbudsjett på om lag kr. 500.000. Fellesrådet sin økonomi er i hovudsak basert på tilskot frå Sogndal og Leikanger kommunar og tilskot frå bispedøme til diakonstilling, trusopplærarstilling og prostesekretær. I tillegg er det festeavgifter, leigeinntekter og gåveinntekter. Fellesrådsområdet har om lag 10.000 innbyggjarar, fordelt med 7477 i Sogndal og 2255 i Leikanger kommunar (tal pr. 01.01.12).

Kyrkja i Sogndal og Leikanger er ein viktig ressurs for å skape gode lokalsamfunn prega av nærleik, omsorg, identitet og kultur. Den er ein sentral bidragsytar for at enkeltmenneske skal fatte mot og meining, tru og engasjement. Ei livskraftig kyrkje gjer bygdene våre til ein betre stad å bu. Dette seier me med bakgrunn i: Kyrkja i Sogndal og Leikanger er i nærkontakt med alle slags menneske gjennom alle livet sine fasar Kyrkja bidreg til å skape fellesskapskjensle og forankring, meining og støtte i både høgtidlege og kritiske situasjonar i livet Kyrkja er ein sentral kulturbærer i bygdene våre Kyrkjene og gravplassane representerer tilknyting både til det evige og til slektene som har gått føre Over 88% av innbyggjarane er medlemar i Den norske kyrkja Tal deltakarar ved gudstenester, gravferder, vigsler, barne- og ungdomsaktivitetar eller tilbod til eldre var i 2012 om lag 30.000. I tillegg kjem alle turistar som årleg besøker kyrkjene våre På gravplassane tenar me 100 % av innbyggjarane, uansett tru- eller livssyn. Den Norske kyrkja i Sogndal og Leikanger er organisert slik: Eitt sokneråd i kvart av sokna: Leikanger, Stedje, Norum, Kaupanger og Fjærland. Eitt felles interkommunalt fellesråd for begge kommunane. Prestane er tilsett av Bjørgvin bispedøme, har prostiet som arbeidsområde men med kvart sitt sokn som hovudarbeidsområde. Prosten er næraste overordna. Øvrige tilsette er tilsett av fellesrådet, og har fellesrådsområdet som arbeidsområde. Kyrkjeverja er næraste overordna. I samarbeidsavtalen mellom kyrkja i Sogndal og Leikanger, er samansetjinga av det interkommunale fellesrådet bestemt slik: Samansetjing av det interkommunale fellesrådet: 1. Kvart av dei 5 sokna Leikanger, Stedje, Kaupanger, Norum og Fjærland vel eitt (1) av sine soknerådsmedlemar som representant til det interkommunale fellesrådet. For kvar av desse representantane skal det ogso veljast personlege varamedlemar, ein frå kvart sokn. Blant representantane frå sokneråda skal det veljast leiar og nestleiar av det interkommunale fellesrådet. 2. Kvar av dei to kommunane vel ein (1) representant til det interkommunale fellesrådet. For kvar av desse representantane skal det ogso veljast personlege varamedlemar, ein for kvar kommune. 3. Biskopen utnemner ein representant til det interkommunale fellesrådet. Dette vil i utgangspunktet vere prosten. Biskopen utnemner ogso ein vararepresentant, i utgangspunktet ein av sokneprestane i dei to kommunane. 4. Kyrkjeverja i Sogndal skal vere sekretær for det interkommunale fellesrådet. 5. Desse representantane som er lista opp ovanfor, vil til saman utgjere det interkommunale fellesrådet for Sogndal og Leikanger - Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd.

Fellesrådet og kommunen. Kyrkjelova 15 slår fast at kommunen, etter budsjettframlegg frå kyrkjeleg fellesråd, utredar bl.a. utgifter til bygging, drift og vedlikehald av kyrkjene, utgifter til anlegg og drift av kyrkjegardar, utgifter til diverse stillingskategoriar og administrasjon. At kommunen skal utrede desse utgiftene, betyr at løyvingane til kyrkja ikkje har karakter av vanleg tilskot, men at kommunen har ei særskilt forplikting til å sikre den lokale kyrkja ein føreseieleg økonomi. I rundskriv frå KKD, V-5/2002 blir samhandlinga mellom kyrkje og kommune utdjupa på følgjande måte: Kyrkja og kommunen har generelt samanfallande mål: - å betre livskvaliteten for kommunen sine innbyggjarar. Det er eit nasjonalt mål at den kristne kulturarven og det kristne verdigrunnlaget skal holdast levande i samfunnet. Den nærleik mellom kyrkje og kommune som Kyrkjelova byggjer på, inneber at liksom kommunen skal leggje til rette for infrastruktur, bustader, kommunale velferdstenester, med meir, - til beste for innbyggjarane, slik skal kommunen også gje tenelege rammevilkår for kyrkja si verksemd. Fellesrådet og sokneråda Kyrkja si grunneining er soknet. Alt arbeid som vert utført av tilsette og frivillige har som føremål å yte eller leggje til rette noko for personar som bur i sokna. Det vere seg både rådsmedlemar, andre frivillige og tilsette. Soknerådet si oppgåve skal vere retta mot å vekkje og nære det kristne livet i soknet. Fellesrådet og tilsette skal vere med og leggje til rette for at slikt kan skje. Bygg og eigedomar: Kyrkjer Ein har 5 kyrkjer i fellesrådsområdet. 2 er freda medan dei andre tre er listeførte av Riksantikvaren. Ein har ei kyrkje i kvart sokn. Kyrkjene er av dei eldste bygga i kommunane her. Mange ligg og sentralt eller på ein godt synleg plass. For veldig mange gir dei identitet og ei kjensle av å høyre til på staden, uavhengig av deira forhold til kva som skjer i bygget. Kyrkjebygga med inventar og kyrkjekunst, er difor også viktige kulturformidlarar. Kyrkjegardar I fellesrådsområdet har ein 6 kyrkjegardar, og 6 kyrkjegardsbygg/kapell. I Leikanger har ein to kyrkjegardar med kvart sitt kyrkjegardsbygg. Den eine kyrkjegarden ligg rundt kyrkjebygget på Leikanger, medan den andre er nyare og ligg på Husabø. Kyrkjegardsbygget ved kyrkja er gamalt og ligg på prestegarden. Det er freda og høyrer inn under OVF. Kyrkjegardsbygget på Husabø er nyare, og vart bygd då kyrkjegarden der vart laga på 1990 talet. Kvart av dei andre sokna har kvar sine kyrkjegardar i tilknyting til kyrkjebygget, og med eit kapellbygg/kyrkjegardsbygg i nærleiken. Ved Stedje kyrkjegard i Sogndal er det laga ein minnelund for anonyme graver fotrinnsvis for fortidleg fødde born og abortar. Minnelunden er open for gravlegging av denne typen bårer ogso frå dei andre sokna i prostiet. Gravferdsforvaltning. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd har gravferdsforvaltninga i Leikanger og Sogndal kommunar. Alle innbyggjarar har rett til gravplass uansett tru eller livssyn, og skal handsamast med same verdigheit. Ein inviterar til årlege møter med alle tru- og livssynsamfunn som har medlemar i Sogndal og Leikanger kommunar, for å drøfte tilrettelegging av ulike behov i samband med gravlegging.

Samarbeidsprosjekt mellom kyrkja i Sogndal og Leikanger. Sogndal kyrkjelege fellesråd og Leikanger sokneråd inngjekk i 2010 ein samarbeidsavtale med oppretting av felles fellesråd, administrasjon og kyrkjekontor. Det byrja med eit samarbeidsprosjekt som skulle vare frå 2010 til 2012. Prosjektet vart så forlenga til sommaren 2014. Samarbeidsprosjektet er godkjent av departementet. I samband med oppstart av prosjektet vart det formulert eit eige formål for arbeidet. Formål: Funksjonell oppgåveløysing og lokalt kyrkjeleg arbeid der medlemmane bur og lever. Samtidig vart det utarbeida fylgjande målsetjing: Prøva ut ei organisering med eitt fellesråd for sokna i dei to kommunane Sogndal og Leikanger for at: 1) Samla administrasjons- og leiarressursar vert utnytta meir rasjonelt enn dagens ordning tillet, og ein utviklar funksjonell og brukarorientert oppgåveløysing av forvaltningsoppgåvene i KL 14 på tvers av kommunegrensene. 2) Kyrkjelydane skal i større grad bli i stand til å involvera medlemmane i det kyrkjelege arbeidet der dei bur og lever. Det gjeld: gudstenester, trusopplæring, diakoni, kyrkjemusikk og kultur. 3) Tilsette og valde rådsmedlemar i sokneråd og fellesråd utgjer leiarskap med vekt på samarbeid og samhandling, kompetansebygging, tverrfagleg samarbeid og kyrkjelydsbygging. 4) Kvaliteten på det samla kyrkjelege arbeidet i sokna i dei to kommunane blir betre. Det gjeld både utadretta arbeid og administrativt arbeid ved kyrkjekontoret. Brukarane skal oppleve lett tilgjenge og god service. 5) Styrkje og utvikle eit godt forankra samarbeid mellom kyrkja og dei to kommunane Leikanger og Sogndal. LK 14/KL 14 Bibelen er fundamentet fellesrådet og kyrkja byggjer sitt arbeid på. Det er difor naturleg at å fylgje Bibelen er ei målsetjing i seg sjølv. I evangeliet etter Lukas, kapittel 14, les me om det store gjestebodet. Her inviterar ein alle som vil til å koma. Det vil me veldig gjerne også. Alle som vil er velkomne til å delta på våre aktivitetar, møte oss, møte tru og møte fellesskap. Gjer døri høg og porten vid. Me vil at alle skal kjenne at dei har ein heim i Guds kyrkje på jord. Samtidig gir Kyrkjelova 14 oss vårt mandat til kva eit fellesråd skal drive med. Her er det lista opp kva gjeremål og ansvar eit fellesråd har. LK 14 og KL 14 gir oss slik ei rettesnor for arbeidet vårt! Organisasjonskart: Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd Kyrkjeverje Jorunn Merete Haukås-Eide Ass. Kyrkjeverje Magny Ugulsvik Bukholm Diakon Gitte Therkelsen Torstad Trusopplærar Nils Einar Berget (vikar) Kantor Arild Slinde Organistar Diccon Pearce Lars Einar Bakketeig Knut Mundal Sekretær/ prostesekretær Torunn Espeland Skjelbred Leiande kyrkjetenar og kyrkjegardsarbeidar Bente Leirdal Kyrkjetenarar Sandra Pearce Marianne Supphellen Erik Asbjørn Thue Siv Anita Loka Berget Kyrkjegardsarbeidar Einar Supphellen

DEN NORSKE KYRKJA Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd Kyrkjevegen 6 6856 SOGNDAL Tlf: 57679985 post@sogndal.kyrkja.no Sogndal 2013 Vår sakshandsamar: MUB/JMHE Vår ref.: 13/00036-001 Arkivkode: 309 Verdi- og måldokument for Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd Visjon. Saman vil me skape ein god stad å vera for alle i Sogndal og Leikanger gjennom å: dele tru og undring dele kristne tradisjonar og verdiar dele opplevingar og fellesskap dele håp og kjærleik Kyrkja er ein viktig ressurs for å skape gode lokalsamfunn prega av nærleik, omsorg, identitet og kultur. Den er ein sentral bidragsytar for at enkeltmenneske skal fatte mot og meining, tru og engasjement. Ei livskraftig kyrkje gjer bygdene våre til ein betre stad å bu. 1

Verdi- og måldokument... 3 1. Sjølvforståing... 3 Grunnlag... 3 Kyrkja i Sogndal og Leikanger... 4 Visjon... 4 2. Kyrkja og kommunen... 4 3. Sokneråd og fellesråd... 5 Soknerådet sitt oppdrag er formulert i Kyrkjelova 9 på følgjande måte:... 5 Fellesrådet sine oppgåver er formulert i Kyrkjelova 14.... 6 Samansetjing av det interkommunale fellesrådet:... 7 Samansetjing av arbeidsutval:... 7 Samansetjing av administrasjonsutval:... 8 4. Arbeidet i sokna... 8 Frivillig engasjement... 8 Kyrkje og kultur... 8 Organisttenesta... 9 Diakoni... 9 Trusopplæring... 9 Kyrkjetenarressursane... 9 5. Administrasjonen... 10 Personale... 10 Kontor... 10 Økonomi... 10 Arkiv... 11 IKT... 11 6. Bygg og eigedom.... 11 Kyrkjer... 11 Kyrkjeorgel... 12 Kyrkjegard og kyrkjegardsbygg... 13 Stell og vedlikehald av kyrkjegardane.... 14 Gravferdsforvaltning.... 14 7. Organisering. Målsetjing.... 14 Den Norske kyrkja i Sogndal og Leikanger er organisert slik:... 14 Samarbeidsprosjekt mellom kyrkja i Sogndal og Leikanger.... 14 Ny kyrkjeordning frå 2014... 15 Det livssynsopne samfunn... 16 Hovudsynspunkt... 16 Kyrkjebygg med kulturminneverdiar.... 16 Institusjons- og forsvarspresteteneste.... 16 RLE, trus- og livssynsundervisning og religionar sin plass i skulen... 17 Vigsel... 17 Gravferder... 17 8. LK 14/KL 14... 17 Vedlegg 1:... 18 I samband med samarbeidsprosjektet mellom kyrkje i Sogndal og på Leikanger, vart det gjort fylgjande vedtak i kommunane:... 18 Vedlegg 2:... 19 Sokneråda sine oppgåver kan kort samanfattast slik; sjå elles kyrkjelova 9:... 19 Vedlegg 3:... 20 REGLAR OM BETALING FOR BRUK AV KYRKJENE.... 20 Vedlegg 4:... 21 Årshjul for faste arbeidsoppgåver fellesråd og administrasjon... 21 Vedlegg 5:... 24 Organisasjonskart... 24 2

Verdi- og måldokument Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd sitt Verdi- og Måldokument gir ein omtale av organisasjonen si sjølvforståing og sentrale målsetjingar for verksemda i dei fem sokna. Dokumentet byggjer på mal frå Bergen kirkelige fellesråd. Målgrupper for dokumentet er Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd sine tilsette, styrande organ, sokneråda, Sogndal kommune, Leikanger kommune og andre. Fellesrådet er samansett av ein representant frå kvart av sokneråda, ein representant frå kvar av kommunane, ein representant frå dei geistlege (prest), og kyrkjeverje er sekretær for rådet. Fellesrådet er valt for ein periode på 4 år, men leiar vert valt internt mellom medlemane for eitt år om gongen. Dokumentet blir førelagt fellesrådet for årleg revisjon i samband med framlegging av årsbudsjettet. 1. Sjølvforståing Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd skal vere eit tilgjengeleg serviceorgan for kyrkjelydane, eit profesjonelt forvaltingsorgan for kyrkjene og kyrkjegardane i dei to kommunane og ein god arbeidsgjevar for dei tilsette. Grunnlag Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd er heimla i Kyrkjelova og Gravferdslova, og er eit sjølvstendig offentleg organ på lik line med kommune og stat. Kyrkjelova frå 1996, 14 slår fast at det kyrkjelege fellesrådet i kommunen skal: Ivareta administrative og økonomiske oppgåver på vegne av sokna, utarbeide mål og planar for den kyrkjelege verksemda i kommunen, fremje samarbeid mellom sokneråda og ivareta sokna sine interesser i forhold til kommunen Og Gravferdslova frå 1996, 3 og gravferdsforskrifta gjeldande frå 01.01.2013 seier at: Kyrkjeleg fellesråd har ansvaret for at gravplassar og bygningar på gravplassar blir forvalta med orden og verdigheit og i samsvar med gjeldande vedtak. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd: Har 15 tilsette i 8,9 årsverk fordelt på kyrkjelydane, kyrkjene, kyrkjegardane og administrasjonen. Fellesrådet si verksemd omfattar 5 kyrkjer, 6 kyrkjegardar, 6 kyrkjegardsbygg. I 2013 har fellesrådet eit driftsbudsjett på om lag 7,5 millionar kroner og eit investeringsbudsjett på om lag kr. 500.000. Fellesrådet sin økonomi er i hovudsak basert på tilskot frå Sogndal og Leikanger kommunar og tilskot frå bispedøme til diakonstilling, trusopplærarstilling og prostesekretær. I tillegg er det festeavgifter, leigeinntekter og gåveinntekter. Fellesrådsområdet har om lag 10.000 innbyggjarar, fordelt med 7477 i Sogndal og 2255 i Leikanger kommunar (tal pr. 01.01.12). 3

Kyrkja i Sogndal og Leikanger er ein viktig ressurs for å skape gode lokalsamfunn prega av nærleik, omsorg, identitet og kultur. Den er ein sentral bidragsytar for at enkeltmenneske skal fatte mot og meining, tru og engasjement. Ei livskraftig kyrkje gjer bygdene våre til ein betre stad å bu. Dette seier me med bakgrunn i: Kyrkja i Sogndal og Leikanger er i nærkontakt med alle slags menneske gjennom alle livet sine fasar Kyrkja bidreg til å skape fellesskapskjensle og forankring, meining og støtte i både høgtidlege og kritiske situasjonar i livet Kyrkja er ein sentral kulturbærer i bygdene våre Kyrkjene og gravplassane representerer tilknyting både til det evige og til slektene som har gått føre Over 88% av innbyggjarane er medlemar i Den norske kyrkja Tal deltakarar ved gudstenester, gravferder, vigsler, barne- og ungdomsaktivitetar eller tilbod til eldre var i 2012 om lag 30.000. I tillegg kjem alle turistar som årleg besøker kyrkjene våre På gravplassane tenar me 100 % av innbyggjarane, uansett tru- eller livssyn. Visjon. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd har samla seg om ein visjon for arbeidet: Saman vil me skape ein god stad å vera for alle i Sogndal og Leikanger gjennom å: dele tru og undring dele kristne tradisjonar og verdiar dele opplevingar og fellesskap dele håp og kjærleik 2. Kyrkja og kommunen Kyrkjelova 15 seier kva kommunen sitt økonomiske ansvar for kyrkja er: 15. Kommunens økonomiske ansvar. Kommunen utreder følgende utgifter etter budsjettforslag fra kirkelig fellesråd: a) utgifter til bygging, drift og vedlikehold av kirker, b) utgifter til anlegg og drift av gravplasser, c) utgifter til stillinger for kirketjener, klokker og organist/kantor ved hver kirke, og til daglig leder av kirkelig fellesråd, d) driftsutgifter for fellesråd og menighetsråd, herunder utgifter til administrasjon og kontorhold, e) utgifter til lokaler, utstyr og materiell til konfirmasjonsopplæring, f) utgifter til kontorhold for prester. Fellesrådets budsjettforslag skal også omfatte utgifter til kirkelig undervisning, diakoni, kirkemusikk og andre kirkelige tiltak i soknene. 4

Utgiftsdekningen skal gi grunnlag for at det i soknene kan holdes de gudstjenester biskopen forordner, at nødvendige kirkelige tjenester kan ytes, at arbeidsforholdene for de kirkelig tilsatte er tilfredsstillende og at menighetsråd og fellesråd har tilstrekkelig administrativ hjelp. Etter avtale med kirkelig fellesråd kan kommunal tjenesteyting tre i stedet for særskilt bevilgning til formål som nevnt i denne paragraf. Kongen kan gi forskrift om kommunenes forpliktelser etter denne paragraf. Kommunen kan ta opp lån for finansiering av sine forpliktelser etter første ledd bokstav a) og b). De nærmere vilkår for kommunens låneopptak fremgår av kommunelovens 50. Representant for kirkelig fellesråd kan gis møte- og talerett i kommunale organ når disse behandler saker som direkte berører fellesrådets virksomhet. Kyrkjelova 15 slår fast at kommunen, etter budsjettframlegg frå kyrkjeleg fellesråd, utredar bl.a. utgifter til bygging, drift og vedlikehald av kyrkjene, utgifter til anlegg og drift av kyrkjegardar, utgifter til diverse stillingskategoriar og administrasjon. At kommunen skal utrede desse utgiftene, betyr at løyvingane til kyrkja ikkje har karakter av vanleg tilskot, men at kommunen har ei særskilt forplikting til å sikre den lokale kyrkja ein føreseieleg økonomi. I rundskriv frå KKD, V-5/2002 blir samhandlinga mellom kyrkje og kommune utdjupa på følgjande måte: Kyrkja og kommunen har generelt samanfallande mål: - å betre livskvaliteten for kommunen sine innbyggjarar. Det er eit nasjonalt mål at den kristne kulturarven og det kristne verdigrunnlaget skal holdast levande i samfunnet. Den nærleik mellom kyrkje og kommune som Kyrkjelova byggjer på, inneber at liksom kommunen skal leggje til rette for infrastruktur, bustader, kommunale velferdstenester, med meir, - til beste for innbyggjarane, slik skal kommunen også gje tenelege rammevilkår for kyrkja si verksemd. Viser elles til vedlegg 1; kommunane sine vedtak og uttale om samarbeidsprosjektet mellom kyrkje i Sogndal og på Leikanger. 3. Sokneråd og fellesråd Kyrkja si grunneining er soknet. Alt arbeid som vert utført av tilsette og frivillige har som føremål å yte eller leggje til rette noko for personar som bur i sokna. Det vere seg både rådsmedlemar, andre frivillige og tilsette. Soknerådet si oppgåve skal vere retta mot å vekkje og nære det kristne livet i soknet. Fellesrådet og tilsette skal vere med og leggje til rette for at slikt kan skje. Soknerådet sitt oppdrag er formulert i Kyrkjelova 9 på følgjande måte: Menighetsrådet skal ha sin oppmerksomhet henvendt på alt som kan gjøres for å vekke og nære det kristelige liv i soknet, særlig at Guds ord kan bli rikelig forkynt, syke og døende betjent med det, døpte gis dåpsopplæring, barn og unge samlet om gode formål og legemlig og åndelig nød avhjulpet. Menighetsrådet har ansvar for at kirkelig undervisning, kirkemusikk og diakoni innarbeides og utvikles i soknet. Sjå elles også vedlegg 2 om soknerådet sine oppgåver. 5

Sokneråda er samansett på fylgjande måte: 6. Menighetsrådets sammensetning. Menighetsrådet består av soknepresten og etter menighetsmøtets bestemmelse 4, 6, 8 eller 10 andre medlemmer som velges ved flertalls- eller forholdstallsvalg for 4 år etter regler fastsatt av Kirkemøtet. For de valgte medlemmer velges samtidig minst 5 varamedlemmer. Endring av tallet på de medlemmer som skal velges, må være vedtatt i menighetsmøte før valget kunngjøres. Tal medlemar i sokneråda her: Leikanger: 6 medlemar, 5 varamedlemar. Stedje: 8 medlemar, 5 varamedlemar. Kaupanger: 6 medlemar, 5 varamedlemar. Norum: 6 medlemar, 5 varamedlemar. Fjærland: 6 medlemar, 5 varamedlemar. Alle valde for ein periode på 4 år. Fellesrådet sine oppgåver er formulert i Kyrkjelova 14. Her heiter det mellom anna: Kirkelig fellesråd skal ivareta administrative og økonomiske oppgaver på vegne av soknene, utarbeide mål og planer for den kirkelige virksomhet i kommunen, fremme samarbeid mellom menighetsrådene og ivareta soknenes interesser i forhold til kommunen. Kirkelig fellesråd er ansvarlig for: a) bygging, drift og vedlikehold av kirker, b) anlegg, drift og forvaltning av gravplasser, c) opprettelse og nedleggelse av stillinger som lønnes over fellesrådets budsjett, d) anskaffelse og drift av menighets- og prestekontor, e) administrativ hjelp for prosten når staten yter tilskudd til det, f) - g) anskaffelse av lokaler, utstyr og materiell til konfirmasjonsopplæring. Kyrkjeleg fellesråd foretar tilsetting av og har arbeidsgjevaransvaret for alle tilsette som vert lønna over fellesrådet sitt budsjett. Før tilsetting og fastsetting av instruks skal vedkommande sokneråd gis anledning til å uttale seg. Kyrkjeleg fellesråd kan gi mynde til sokneråd til å utøve tilsettingmynde og andre arbeidsgjevarfunksjonar for stilling der dette elles ville liggje til fellesrådet. Kyrkjeleg fellesråd kan også tildele utval som nemnt i 35 første ledd mynde til å foreta tilsetting og treffe avgjerd i saker som gjelder forholdet mellom sokna eller soknet som arbeidsgjevar og dei tilsette. Kyrkjeleg fellesråd forvaltar inntekter og formue knytt til kyrkje og kyrkjefond, midlar som utredes av kommunen eller staten, og midlar sokneråd stiller til fellesrådet sin disposisjon for å løyse oppgåver i sokna. Reglar om budsjettordning, regnskapsføring og revisjon vert gitt av departementet. Kyrkjeleg fellesråd utfører elles dei oppgåver som det til einkvar tid er pålagt av Kongen eller departementet, eller som etter avtale blir overført frå det enkelte sokneråd. 6

Eit overordna formål med Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd si verksemd er å leggje til rette for at sokneråda sitt oppdrag i flg. Kyrkjelova 9 kan lukkast. Fellesrådet er samansett på fylgjande måte: 12. Sammensetningen av kirkelig fellesråd. Kirkelig fellesråd består av: a) to menighetsrådsmedlemmer fra hvert menighetsråd i kommunen, valgt av det enkelte menighetsråd, b) en representant valgt av kommunen, og c) en prost eller annen prest oppnevnt av biskopen. Biskopen kan unnlate oppnevning dersom det er valgt inn en prest etter bokstav a. Er det fem eller flere sokn i kommunen, velges bare ett menighetsrådsmedlem fra hvert menighetsråd. Representantene velges sammen med et tilsvarende antall vararepresentanter for 4 år. Nærmere regler om valg av kirkelig fellesråd gis av Kirkemøtet. Biskopen har rett til å ta del i fellesrådsmøte, men uten stemmerett. Fellesrådet kan innkalle andre til å ta del i forhandlingene, men uten stemmerett. I samarbeidsavtalen mellom kyrkja i Sogndal og Leikanger, er samansetjinga av det interkommunale fellesrådet bestemt slik: Samansetjing av det interkommunale fellesrådet: 1. Kvart av dei 5 sokna Leikanger, Stedje, Kaupanger, Norum og Fjærland vel eitt (1) av sine soknerådsmedlemar som representant til det interkommunale fellesrådet. For kvar av desse representantane skal det ogso veljast personlege varamedlemar, ein frå kvart sokn. Blant representantane frå sokneråda skal det veljast leiar og nestleiar av det interkommunale fellesrådet. 2. Kvar av dei to kommunane vel ein (1) representant til det interkommunale fellesrådet. For kvar av desse representantane skal det ogso veljast personlege varamedlemar, ein for kvar kommune. 3. Biskopen utnemner ein representant til det interkommunale fellesrådet. Dette vil i utgangspunktet vere prosten. Biskopen utnemner ogso ein vararepresentant, i utgangspunktet ein av sokneprestane i dei to kommunane. 4. Kyrkjeverja i Sogndal skal vere sekretær for det interkommunale fellesrådet. 5. Desse representantane som er lista opp ovanfor, vil til saman utgjere det interkommunale fellesrådet for Sogndal og Leikanger - Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd. Samansetjing av arbeidsutval: Under Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd vert det oppretta eit arbeidsutval. Arbeidsutvalet får mandat frå det interkommunale fellesrådet til å utgreie ulike saker på vegne av fellesrådet. Arbeidsutvalet har ikkje vedtaksmynde i enkeltsaker, der dette ikkje spesifikt er gitt i mandatet frå fellesrådet. Arbeidsutvalet skal setjast saman av leiar og nestleiar i rådet, prosten, og dei kommunale representantane. Kyrkjeverja i Sogndal skal vere sekretær for arbeidsutvalet. 7

Samansetjing av administrasjonsutval: Under Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd vert det oppretta eit administrasjonsutval. Dette skal vere eit partsamansett utval som behandlar saker som gjeld forholdet mellom arbeidsgjevar og dei tilsette. Administrasjonsutvalet skal vere samansett av 4 representantar frå det interkommunale fellesrådet og 2 representantar frå dei tilsette. Det skal so veljast 2 varamedlemar for fellesrådsmedlemane, og 1 vara for dei tilsette. Kyrkjeverja i Sogndal skal vere sekretær for administrasjonsutvalet. Blant medlemane frå fellesrådet skal det veljast leiar og nestleiar for administrasjonsutvalet. Reglar om saksbehandling, møtegjennomføring og andre verksemdsreglar som gjeld for kyrkjeleg fellesråd, gjeld ogso tilsvarande for det interkommunale fellesrådet, Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd. Medlemane i fellesrådet er elles valde for 4 år, og det er årleg val på leiar av fellesrådet mellom dei faste medlemane i rådet. 4. Arbeidet i sokna Dei mange oppgåver og utfordringar i kyrkjelydane må løysast i samarbeid mellom sokneråd og fellesråd. Oppgåver som skal løysast: Frivillig engasjement For at kyrkjelydane skal kunne ivareta sine mange oppgåver, trengst det både lønna og ulønna medarbeidarar. Det er ei viktig oppgåve for lønna medarbeidarar å leggje til rette for frivillig og uløna engasjement i kyrkjelydane. Sogndal og Leikanger kfr. meinar at frivillig engasjement er ein del av kyrkja si kjerneverksemd. Fordi me meinar at ulønna medarbeidarskap er ein viktig inkluderingsmekanisme i kyrkja vår, handlar dette meir om teologi enn om økonomi, - det er ein måte å vere kyrkje på. Kyrkje og kultur Kunst og kultur har sin eigenverdi, men kan også vere døropnar, skape fellesskap i kyrkjelydane og hjelpe oss til å ære den treeinige Gud. Samarbeid mellom kyrkja og det lokale kultur- og musikklivet er sentralt i dette arbeidet. Årleg vert det halde fleire konsertar i kyrkjene våre der lokale utøvarar står sentralt, eller er medarrangørar/arrangørar for konsertane. På fleire av gudstenestene gjennom året er det også lokale utøvarar med og bidreg. Dette samarbeidet er ein rikdom for oss som kyrkje, og betyr mykje for vårt arbeid. Særleg er Leikanger og Stedje kyrkjer som hovudkyrkjer i kommunane ynda kyrkjer som konsertarena. Orgelet i Stedje kyrkje er her sentralt og fellesrådet jobbar med å få finansiert restaurering av orgelet i nær framtid. Også i arbeidet med å skaffe finansiering til dette restaureringsarbeidet, har det lokale kulturlivet vore aktive og bidrege. Ein får årleg spørsmål om leige av kyrkjene til konsertar med omreisande nasjonale artistar. Også konsertar av denne typen forsøker ein å få til gjennom året. Sjå elles vedlegg 3 med regelverk utarbeida for utleige av kyrkjene til konsertar o.a. 8

Organisttenesta Fellesrådet har gode organistar som gjer teneste ved forordna gudstenester og kyrkjelege handlingar. Dei leier også kyrkjelydane sin kyrkjemusikalske aktivitet med konsertar og bruk av andre musikarar. Fleire av dei arrangerar også melodiar det er ynskje om å bruke t.d. i vigsler. Musikarane våre strekkjer seg langt for å imøtekoma ynskja frå publikum. Ut frå det har ein også eit ynskje om å bruke levande musikk i kyrkjene våre, i staden for ferdig innspelt musikk t.d. frå ein cd. Diakoni Sogndal og Leikanger kfr. meinar at kyrkja sin diakonale innsats er ein viktig faktor i det helsefremjande arbeidet for menneska i Sogndal og Leikanger. Det blir i dag drive eit omfattande diakonalt arbeid både gjennom tilsett diakon og frivillige medarbeidarar, men målet er å engasjere og organisere endå fleire frivillige. Fellesrådet har søkt Leikanger kommune om å vere med å bidra med sin del i tilskot til diakoni, men pr. i dag er det berre Sogndal kommune og Bjørgvin bispedøme som gir tilskot. Diakonien er kyrkja si omsorgsteneste. Kyrkjemøtet har vedteke rammeplanen for diakoni, og sokna har ansvar for å utarbeide lokale diakoniplanar. Diakonen har hovudfokus på personar i sorg og krise. I tillegg deltek diakonen i trusopplæringsarbeidet og i konfirmasjonsarbeidet, der hovudansvaret er på personar som treng ekstra tilrettelegging av ulik karakter. Sogndal som skulesenter gir også oppgåver for diakonen, som har eit godt samarbeid med skuleleiinga for dei ulike skulane. Diakonen deltek også i kommunalt kriseteam, har samlingar for born og unge, deltek ved større gravferder, har kontakt med pårørande etter gravferda, driv sorggrupper av ulik art, t.d. for etterlatne etter sjølvmord, besøksteneste i heim og på institusjon, rettleiar og rekrutterar frivillige arbeidarar, og er sekretær for diakoniutvalet i kommunen. Trusopplæring Frå 01.05.2010 fekk alle sokna i Indre Sogn tildelt statlege midlar til å innfasa trusopplæringsreforma. Desse midlane skal dekke løn og driftsmidlar, medan administrative kostnader må dekkjast frå kommunale overføringar. I samband med tildeling av midlar vart prostiet delt inn i fire trusopplæringsområder, og Sogndal og Leikanger vart eit felles trusopplæringsområde. Det vart også oppretta ein full stilling som trusopplærar, som skal leie dette arbeidet i vårt område. I 2012 vart arbeidet med lokale trusopplæringsplanar for alle sokna fullført, og dei er tufta på rammeplanen vedteken i Kyrkjemøtet hausten 2009. Føremålet med planane er å medverke til ei systematisk og samanhengande trusopplæring som: vekkjer og styrkjer kristen tru gir kjennskap til den treeinige Gud medverkar til kristen livstolking og livsmeistring utfordrar til engasjement og deltaking i kyrkje og samfunnsliv - for alle døypte i alderen 0-18 år, uavhengig av funksjonsevne. Tittelen på rammeplanen for trusopplæringa er Gud gir vi deler. Kyrkjetenarressursane Kyrkjetenar skal leggje til rette for gudstenester og kyrkjelege handlingar og holde kyrkja ryddig, reingjort og i orden, samt ha ansvar for brannvern når kyrkja er i bruk. Fleire av kyrkjetenarstillingane har også oppgåver ute i samband med vedlikehald og stell av kyrkjegard. Dei oppgåver kyrkjetenaren gjer er ikkje alltid like synlege, men ville vore desto meir synlege dersom dei ikkje vart gjort. Kyrkjetenarane er ei viktig tilsettegruppe for fellesrådet. Kyrkjetenarane er ofte i kontakt med publikum, og mange tek kontakt med kyrkjetenarane t.d. når dei besøkjer graver på kyrkjegarden. Alle tilsette møter publikum på ulikt vis, gjennom personleg møte, telefon, gjennom brev o.a. Ein har difor eit fokus på korleis dei tilsette skal møte menneske. Det vart gjennomført eit kurs i Kyrkjetenarskulen våren 2013, der fleire av dei tilsette deltok. Tittelen på kurset var Møte med menneske, og vart gjennomført i fellesskap med Luster kyrkjelege fellesråd. 9

5. Administrasjonen Personale Administrasjonen skal vere ein ressurs for kyrkjelydane i personalforvaltinga. Administrasjonen består av kyrkjeverje, ass. kyrkjeverje og sekretær/prostesekretær. Fellesrådet skal framstå som ein god arbeidsgjevar med ryddige rutinar for å gje dei tilsette gode og føreseielege arbeidsforhold. Kyrkjeverja har den daglege oppfølginga av fellesrådstilsette. Pr. 01.05.2013 hadde fellesrådet : 15 tilsette i 8,9 årsverk fordelt på kyrkjelydane, kyrkjene, kyrkjegardane og administrasjonen. Ein har desse tilsette: trusopplærar, diakon, kantor, tre organistar, fem kyrkjetenarar, to kyrkjegardsarbeidarar, kyrkjeverje, ass. kyrkjeverje og sekretær/prostesekretær. Det er 5 prestestillingar knytt til kyrkjekontoret; ein prost, 2 sokneprestar, ein prostiprest og ein barne- og ungdomsprest. For tida står sokneprest-stillinga for Stedje og Kaupanger sokn vakant. Prestane er tilsett gjennom bispedøme, men fellesrådet har HMS ansvaret for desse stillingane. Dei tilsette har i fellesskap utarbeida fylgjande retningslinjer for arbeidsmiljø og samarbeid: 1. Vis respekt for kvarandre; sjå andre, lytt aktivt, fokuser positivt. 2. Snakk til og ikkje om kvarandre; - stopp sladder og baktale uansett kven det gjeld. 3. Ha kultur for oppmuntring og ros. 4. Sjå mennesket bak kollegaen. 5. Gi konstruktiv tilbakemelding. 6. Ordne opp i konfliktar, - ta ting opp direkte med den det gjeld. 7. Ha gjensidig tillit til kvarandre, og vis tillit til at arbeidsoppgåver vert gjort. 8. Ta del i praktiske oppgåver, - det er lov å spørje om hjelp. 9. Styrk det tverrfaglege samarbeidet. 10. Ha respekt for andre si tid, - møter tek til og sluttar til avtalt tid. Motto: Me arbeider mot eit felles mål - og dreg lasset saman! Kontor Kyrkjekontoret for Sogndal og Leikanger er samlokalisert i Stedjetunet i Sogndal. Her har ein til saman 11 kontorplassar, servicetorg/skranke/sentralbord og to møterom. Det meste av lokala ligg i 2. etasje. Ein har også tilgang til møtelokale i 1. etasje i Stedjetunet, samt eit stillerom i kjellarlokala. Bygget har heis og rullestolinngang. Bygget ligg nær Stedje kyrkje, noko som gir høve til eit godt samspel i bruken av lokala. Økonomi Økonomistyringa skal bidra til at fellesrådet har ei forsvarleg økonomistyring på kort og lang sikt. Fellesrådet skal kunne forvente at budsjett og rekneskap er utarbeida til fastsett tid i samsvar med lover og reglar og at dei fortløpande får god økonomisk informasjon for å gjere vedtak. Ass.kyrkjeverje har fått delegert økonomiansvaret frå kyrkjeverja og har den daglege oppfølginga av økonomien. Fellesrådet er eiga juridisk eining, og har dermed sjølvstendig ansvar for økonomien og at økonomistyringa føl dei reglar og retningslinjer som gjeld. Hovudtyngda av driftsmidlar og investeringsmidlar er løyvingar gitt av kommunane, men noko midlar får ein også frå staten via bispedømet. Noko er også gåver og innsamla midlar. 10

Arkiv Arkivet består av fellesrådet sitt saksarkiv og personalarkiv. Ansvaret for arkivet er lagt til ass. kyrkjeverje. Sokneråda tek ansvar for sine arkiv. Prostesekretæren har ansvar for prosten sitt arkiv. IKT Fellesrådet leiger serverplass og brukarhjelp gjennom Kirkedata, som er ei bedrift lokalisert på Møre. Løysinga er webbasert og krev lite kapasitet på den enkelte pc. Fellesrådet nyttar enkelte program som er særleg utarbeide med tanke på kyrkja, medan andre program er vanleg nytta i fleire typar arbeidsliv. Kyrkjekontoret har ikkje fasttelefonar, men alle tilsette har ei ordning med mobiltelefonar. Publikum vil likevel nå kontoret gjennom å ringe eit fastnummer. Ein nyttar elles eit webbasert sentralbordsystem. 6. Bygg og eigedom. Kyrkjer Ein har 5 kyrkjer i fellesrådsområdet. 2 er freda medan dei andre tre er listeførte av Riksantikvaren. Ein har ei kyrkje i kvart sokn. Kyrkjene er av dei eldste bygga i kommunane her. Mange ligg og sentralt eller på ein godt synleg plass. For veldig mange gir dei identitet og ei kjensle av å høyre til på staden, uavhengig av deira forhold til kva som skjer i bygget. Kyrkjebygga med inventar og kyrkjekunst, er difor også viktige kulturformidlarar. Leikanger kyrkje Leikanger kyrkje vart bygd i ca. år 1250. Kyrkja er bygd i mur, og er freda av Riksantikvaren. Den er ombygd fleire gonger, m.a. i 1660, 1872 og 1925. Chr. Christie var arkitekt. Kyrkja er ei sokalla langplan kyrkje, og har ei grunnflate på 300 m2. Den har sitjeplassar til 220. Kyrkjeorgelet er frå 1981 og er bygd av Jørgensen orgelfabrikk. Stedje kyrkje vart bygd i 1867, og restaurert i 1967. Det er ei langplankyrkje, bygd i tre med bindingsverk. Chr. B. Christie var også arkitekt for denne. Den har ei grunnflate på 578 m2 og 400 sitjeplassar. Den er listeført av Riksantikvaren. Kyrkjeorgelet er bygd i 1967 av Vestlandske orgelverkstad. Stedje kyrkje 11

Fjærland kyrkje Fjærland kyrkje vart bygd i 1861, men fekk tilbygd sideskipa i 1931. Dette er også ei langplankyrkje, bygd i tre i lafteverk. Arkitekt for kyrkja var Chr. H. Grosch, medan arkitekt Johan Lindstrøm teikna tilbygget av sideskipa. Den har ei grunnflate på 273m2 og 300 sitjeplassar. Den er listeført av Riksantikvaren. Kyrkjeorgelet er frå 1976, og er bygd av Jørgensen orgelfabrikk. Norum kyrkje Norum kyrkje vart bygd i 1863, og Chr. H. Grosch var arkitekt. Den er bygd i tre med lafteverk. Det er den einaste kyrkja i vårt område som står feil veg. Inngangspartiet ligg i aust slik at kyrkjelyden sit vendt mot vest. Det er sagt at dette vart gjort for å spare dyrka mark. Den har eit bruttoareal på 360 m2, og har 230 sitjeplassar. Kyrkja er listeført av Riksantikvaren. Kyrkjeorgelet er frå 1961 og er bygd av Norsk Orgel og Harmonium Fabrikk Kaupanger Stavkyrkje Kaupanger Stavkyrkje vart bygd ca i år 1190. Den er i tre og er ei stavkyrkje. Bygget vart endra i 1600 og i 1862, men tilbakeført i åra frå 1959 til 1965. F.H. Stockkfleth var arkitekt i 1862, medan Kr. Bjerknes var arkitekt bak tilbakeføringa i 1959. Den har eit bruttoareal på 155 m2, og 125 sitjeplassar. Den er freda av Riksantikvaren. Kyrkjeorgelet er eit sokalla orgelpositiv. Orgelet er frå 1967 og er bygd av Starup og sønn, København. Ein har i mange år hatt eit stort engasjement og ynskje om å få bygd ei ny kyrkje på Kaupanger. Kyrkjeorgel Kyrkjeorgla me har i kyrkjene våre er etter kvart vorte gamle, men er stort sett velhaldne og gode. Likevel er dette bruksgjenstandar som treng ettersyn og vedlikehald. Alle orgla får årleg stemming av autorisert orgelstemmar. Fleire av dei hadde trengt reingjering av piper og orgelhus, medan andre att kunne trengt ei større restaurering. Særleg gjeld dette Stedje kyrkjeorgel, som difor også er vorte prioritert. Viser her til økonomiplanen. 12

Kyrkjegard og kyrkjegardsbygg Kyrkjegardsbygget på Kaupanger I fellesrådsområdet har ein 6 kyrkjegardar, og 6 kyrkjegardsbygg/kapell. I Leikanger har ein to kyrkjegardar med kvart sitt kyrkjegardsbygg. Den eine kyrkjegarden ligg rundt kyrkjebygget på Leikanger, medan den andre er nyare og ligg på Husabø. Kyrkjegardsbygget ved kyrkja er gamalt og ligg på prestegarden. Det er freda og høyrer inn under OVF. Kyrkjegardsbygget på Husabø er nyare, og vart bygd då kyrkjegarden der vart laga på 1990 talet. Kvart av dei andre sokna har kvar sine kyrkjegardar i tilknyting til kyrkjebygget, og med eit kapellbygg/kyrkjegardsbygg i nærleiken. Minnelund på Stedje kyrkjegard. Ved Stedje kyrkjegard i Sogndal er det laga ein minnelund for anonyme graver fotrinnsvis for fortidleg fødde born og abortar. Minnelunden er open for gravlegging av denne typen bårer ogso frå dei andre sokna i prostiet. Minnelunden er skilt ut frå resten av kyrkjegarden ved hjelp av ein hekk, og merka med eit skilt der det står Minnelund ved inngangen til området. Inne på området er det sett opp ein stein, som skal vere som ein felles minnestein for dei som blir gravlagde inne på minnelunden. På steinen er det ogso festa ei lykt, slik at dei pårørande kan få høve til å kveikje lys dersom dei ynskjer det. Det vil ogso stå ein benk i nærleiken i sommarhalvåret. Steinen er merka med eit symbol for flamme, og skiltet har ogso fått det same symbolet. Flammen skal symbolisere overgangen frå ein tilstand til ein annan. Den er varmen, lyset, håpet og skaparkrafta. Den kan soleis aksepterast som symbol innanfor dei fleste trus- og livssynssamfunn, og minnelunden kan nyttast av alle. 13

Stell og vedlikehald av kyrkjegardane. Både i Sogndal og på Leikanger har ein eit godt samarbeid med kommunane når det gjeld stell av kyrkjegardane. På Leikanger har kommunen alt vedlikehaldsarbeid på både Husabø og Leikanger kyrkjegard. Det inneberer både plenslått, snørydding og graving. I Sogndal kjøper ein tenester hjå kommunen til plenslått av Norum og Kaupanger kyrkjegardar i sommarhalvåret. Ved Stedje og Fjærland kyrkjegardar er det kyrkjetenarane som står for vedlikehaldet. Gravferdsforvaltning. Fleire av kyrkjegardane er store, men med likevel behov for nye graver. Særleg gjeld dette Stedje og Kaupanger sokn, der behovet vil melde seg om 3-4 år. Utviding av desse kyrkjegardane er teke med i fellesrådet sin økonomiplan. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd har gravferdsforvaltninga i Leikanger og Sogndal kommunar. Alle innbyggjarar har rett til gravplass uansett tru eller livssyn, og skal handsamast med same verdigheit. Ein inviterar til årlege møter med alle tru- og livssynsamfunn som har medlemar i Sogndal og Leikanger kommunar, for å drøfte tilrettelegging av ulike behov i samband med gravlegging. I Sogndal har fellesrådet avtale med entreprenør Einar Dalaker om graving av graver på kyrkjegardane. På Leikanger har kommunen avtale med entreprenør John Gjerløw om graving av graver. 7. Organisering. Målsetjing. Den Norske kyrkja i Sogndal og Leikanger er organisert slik: Eitt sokneråd i kvart av sokna: Leikanger, Stedje, Norum, Kaupanger og Fjærland. Eitt felles interkommunalt fellesråd for begge kommunane. Prestane er tilsett av Bjørgvin bispedøme, har prostiet som arbeidsområde men med kvart sitt sokn som hovudarbeidsområde. Prosten er næraste overordna. Øvrige tilsette er tilsett av fellesrådet, og har fellesrådsområdet som arbeidsområde. Kyrkjeverja er næraste overordna. Samarbeidsprosjekt mellom kyrkja i Sogndal og Leikanger. Sogndal kyrkjelege fellesråd og Leikanger sokneråd inngjekk i 2010 ein samarbeidsavtale med oppretting av felles fellesråd, administrasjon og kyrkjekontor. Det byrja med eit samarbeidsprosjekt som skulle vare frå 2010 til 2012. Prosjektet vart så forlenga til sommaren 2014. Samarbeidsprosjektet er godkjent av departementet. I samband med oppstart av prosjektet vart det formulert eit eige formål for arbeidet. Formål: Funksjonell oppgåveløysing og lokalt kyrkjeleg arbeid der medlemmane bur og lever. Samtidig vart det utarbeida fylgjande målsetjing: Prøva ut ei organisering med eitt fellesråd for sokna i dei to kommunane Sogndal og Leikanger for at: 1) Samla administrasjons- og leiarressursar vert utnytta meir rasjonelt enn dagens ordning tillet, og ein utviklar funksjonell og brukarorientert oppgåveløysing av forvaltningsoppgåvene i KL 14 på tvers av kommunegrensene. 2) Kyrkjelydane skal i større grad bli i stand til å involvera medlemmane i det kyrkjelege arbeidet der dei bur og lever. Det gjeld: gudstenester, trusopplæring, diakoni, kyrkjemusikk og kultur. 14

3) Tilsette og valde rådsmedlemar i sokneråd og fellesråd utgjer leiarskap med vekt på samarbeid og samhandling, kompetansebygging, tverrfagleg samarbeid og kyrkjelydsbygging. 4) Kvaliteten på det samla kyrkjelege arbeidet i sokna i dei to kommunane blir betre. Det gjeld både utadretta arbeid og administrativt arbeid ved kyrkjekontoret. Brukarane skal oppleve lett tilgjenge og god service. 5) Styrkje og utvikle eit godt forankra samarbeid mellom kyrkja og dei to kommunane Leikanger og Sogndal. Samarbeidet har so langt gått veldig bra, og evaluering og tilbakemeldingar har vore positive. Ny kyrkjeordning frå 2014 Det kan vere ei utfordring å skape ein organisasjonskultur prega av felles mål, felles strategi og felles forplikting så lenge ein har dagens ordning med to arbeidsgjevarlinjer. Fellesrådet har engasjert seg i det pågåande utredningsarbeidet med ny kyrkjeordning for Den norske kyrkja. Om dette har fellesrådet blant anna sagt (sak 042/12) : Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd går inn for fylgjande: Ein struktur som er nær nok, samtidig som den er robust nok til å sikra kompetanse og berekraftig forvaltning. Færre styringsnivå enn ordninga i dag. Felles arbeidsgjevaransvar for alle kyrkjelege tilsette. Ut frå dette meiner vi at Den norske kyrkja bør ha fylgjande folkevalde organ: Sokneråd Prostiråd Kyrkjemøte Av det fylgjer at Den norske kyrkja vert inndelt i sokn, prosti og bispedøme. Vi meiner at ein bør gå gjennom dagens soknegrenser, prostigrenser og bispedømegrenser. Soknet må styrkast og få høveleg storleik for å leggja til rette for si kyrkjebyggjande oppgåve i kyrkjelydane. Vi er opptatt av å styrka lokalplanet, og vert det færre sokn, meiner vi at ein veg å gå er å etablere ei ordning med kyrkjelydsutval knytt til dei enkelte kyrkjene i sokn med fleire kyrkjer. Tilsvarande som sokna må prostiet få ein høveleg storleik for å leggja til rette for arbeidsgjevaransvaret, og bispedømet høveleg storleik som legg til rette for biskopen si tilsynsoppgåve. Både soknerådet og prostirådet må ha daglege leiarar som er tilsette av prostirådet. Kven som skal vere dagleg leiar i prostiråd vil det vere ulike synspunkt på, men vi ser det som viktig at dei både har leiarkompetanse og kyrkjefagleg erfaring og forankring. Det regionale nivået/prostiet vil ein lett her sjå i forhold til prostia ein har i dag. Men meinar likevel at ein må vurdere å justere desse etter lokale forhold ut frå infrastruktur og interkommunalt samarbeid. Eit slikt justert prostinivå/regionalt nivå må veljast mellom medlemane i sokna, og opptre på sokna sine vegne. 15

Eit felles arbeidsgjevaransvar for dei kyrkjelege tilsette ser vi på som ein styrke sett ut frå samarbeid, men og ut frå utvikling. Det vil vere lettare å ordne opp i konfliktar som går på tvers av dagens arbeidsgjevarlinjer, det vil vere lettare å samordne aktiviteten, og dei tilsette vil møte ein felles arbeidsgjevarpolitikk innanfor same arbeidsstad. Arbeidsgjevaransvaret bør då liggje på eit justert prostinivå, for å vere robust nok til å sikre kompetanse og god forvalting av personalressursane. Det livssynsopne samfunn Dei kyrkjelege fellesråda er invitert til å gi høyringssvar til Stålsett-utvalet si utreding om det livssynsopne samfunn. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd har valt å gi ein uttale primært knytt til forslaga i utredninga som vil påverke Den norske kyrkja. Hovudsynspunkt Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd er glad for at utvalet understrekar at staten skal føra ein aktivt støttande trus- og livssynspolitikk. Ein opplever likevel at utvalet i nokre spørsmål vektlegg omsynet til likebehandling på ein måte som unødig innskrenkar nokon av dagens ordningar for Den norske kyrkja. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd vil understreka at ynskje om likebehandling av ulike tru og livssyn i større grad bør leggje til rette for auka nærvær for alle trus- og livssynssamfunn på ulike samfunnsområde - framfor å innskrenke eksisterande ordningar med tilknyting til eller i regi av Den norske kyrkja. Prinsippet om likeverdig behandling av alle trussamfunn må ikkje vere til hinder for at det offentlege kan ha særskilte ordningar/tiltak overfor kyrkjebygg med kulturminneverdiar. Ordninga ein har i dag med institusjons- og forsvarspresteteneste, bør kunne utvidast til også å omfatte tilbod for dei som har ei anna tru eller livssyn, framfor tiltak som innskrenkar eksisterande ordningar i regi av Den norske kyrkja. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd ynskjer at ordninga med vigsel i regi av trus- og livssynssamfunn kan halde fram. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd ynskjer at Den norske kyrkja framleis kan ivareta det offentlige gravferdsansvaret for alle. Kyrkjebygg med kulturminneverdiar. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd meinar at mange av kyrkjebygga er i ei særstilling her i landet. Den norske kyrkja har i dag kring 1600 kyrkjebygg, og om lag 1000 av desse har Riksantikvaren anten freda eller listeført som verneverdige. Det meinar vi peikar på kva særstilling desse bygga har i vårt samfunn. Mange av kyrkjene våre er av dei eldste bygga i ein kommune. Mange ligg òg sentralt til eller på ein godt synleg plass. For veldig mange gir dei difor identitet og ei kjensle av å høyre til på staden, uavhengig av deira forhold til kva som skjer inne i bygget. Kyrkjebygga med inventar og kyrkjekunst, er difor ogso viktige kulturformidlarar. Institusjons- og forsvarspresteteneste. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd er positive til at ein her ser på om det er mogleg å utvide denne ordninga til også å gjelde andre trus- og livssyn. Dette meiner me likevel ikkje bør gå på bekostning av ordninga ein har i dag med sjukehusprestar og feltprestar tilknytt Dnk. Sidan 80% av det norske folk er medlemar av Dnk, bør dette framleis vege tungt. Ei ordning som i dag der ein kan få kontakt med imamar og andre representantar frå andre trus- og livssynssamfunn, fungerar godt og ekskluderar ingen. 16

RLE, trus- og livssynsundervisning og religionar sin plass i skulen. Det er ikkje lov å forkynne i RLE-faget i skulen, og på det viset er alle trus- og livssynssamfunn tekne vare på og gitt ein plass i opplæringa. Det at ein likevel har lov å ha skulegudstenester ser ein på som ein god dialog mellom skule og Dnk. Det er viktig at ein i dag tek vare på norske tradisjonar og historie, og dette er ikkje noko trugsmål mot andre trus- og livssyn men snarare ei opplæring i norske tradisjonar og historie. Den rolla som kyrkja har spelt i livet for det norske folk gjennom tusen år, er viktig å forstå for å forstå norsk historie. Dette er viktig for Noreg som land og for dei som skal bu her, og ikkje berre for dei kristne. Vigsel Utredninga skil mellom vigsel som ein offentleg rettsleg handling, og ein livsfaseendring bygt på ritual og tradisjonar. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd ser det som uheldig at utvalet først skil ei vigsle på denne måten, for så å ikkje drøfte begge sidene av den. Desse spørsmåla vart også drøfta i ekteskapslovsutvalet si innstilling i 1986. Der står det mellom anna: Det må legges til grunn at det i dag som i 1918 er et utbredt ønske blant folk flest om å få beholde adgangen til kirkelig vigsel, og ikke bli påført den dobbelte handling som tvungen borgerlig vigsel vil innebære for dem som vil ha en kirkelig høytidelighet i tillegg til den lovbestemte fremgangsmåte. (NOU 1986: 2: 60) Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd legg vekt på at kyrkjeleg vigsel har lange tradisjonar i Noreg, og vi meiner det skal sterke argument til for å avvikle ei slik etablert ordning. Vi finn ikkje at argumenta hjå fleirtalet i utvalet er tungtvegande nok for å avvikle ordninga med vigsel i regi av trus- og livssynssamfunn. Gravferder Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd ynskjer at Den norske kyrkja framleis kan ivareta det offentlige gravferdsansvaret for alle. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd er kritisk til at utvalet i liten grad tek med tidlegare utval sine erfaringar rundt Den norske kyrkja si handsaming av gravferdsansvaret, og som har gitt udelte positive tilbakemeldingar. Tvert imot meinar Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd at ei verksemd som er forankra i ei tru, slik Den norske kyrkja er, nettopp har kvalitetar og kan bidra til dialog og livssynsopenheit i eit fleirreligiøst samfunn på ein annan måte enn ein nøytral kommune. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd er positive til at utredninga bidreg til debatt, men er kritisk til at utvalet har lagt seg på ei linje der kultur og tradisjonar blir lite vektlagt, og at ein har drege likebehandlingsprinsippet veldig langt. Ein må ta inn over seg at ein startar ikkje med blanke ark når ein ny religionspolitikk no skal utformast. 8. LK 14/KL 14 Bibelen er fundamentet fellesrådet og kyrkja byggjer sitt arbeid på. Det er difor naturleg at å fylgje Bibelen er ei målsetjing i seg sjølv. I evangeliet etter Lukas, kapittel 14, les me om det store gjestebodet. Her inviterar ein alle som vil til å koma. Det vil me veldig gjerne også. Alle som vil er velkomne til å delta på våre aktivitetar, møte oss, møte tru og møte fellesskap. Gjer døri høg og porten vid. Me vil at alle skal kjenne at dei har ein heim i Guds kyrkje på jord. Samtidig gir Kyrkjelova 14 oss vårt mandat til kva eit fellesråd skal drive med. Her er det lista opp kva gjeremål og ansvar eit fellesråd har. LK 14 og KL 14 gir oss slik ei rettesnor for arbeidet vårt! 17

Vedlegg 1: I samband med samarbeidsprosjektet mellom kyrkje i Sogndal og på Leikanger, vart det gjort fylgjande vedtak i kommunane: Samrøystes vedtak i Leikanger Formannsskap, sak 37/10: 1. Leikanger kommune støttar opp om søknaden frå Sogndal kyrkjelege fellesråd og Leikanger sokneråd om oppretting av eit felles fellesråd for kyrkja i dei to kommunane med verknad frå 01.08.2010. 2. Ein føresetnad for vedtaket er at det nye felles fellesråd blir etablert i samsvar med vedlagte framlegg til avtale med deling av alle felles utgifter og inntekter til administrasjon etter folketal. Frå Sogndal kommune kom fylgjande uttale frå ordførar Jarle Aarvoll, datert 07.05.2010: Samarbeid mellom kyrkja i Sogndal og Leikanger. Formannsskapet handsama saka i møte 06.05.2010 sak 39/10, og gjorde fylgjande vedtak: Ordførar får fullmakt til å sende uttale om samanslåing til felles fellesråd for Sogndal kyrkjelege fellesråd og Leikanger sokneråd. Uttalen skal byggje på vurderingar gjort i saksframlegget. Sogndal kommune ser positivt på arbeidet med samanslåing til felles fellesråd for Sogndal kyrkjelege fellesråd og Leikanger sokneråd. Felles fellesråd vil gje grunnlag for ei meir robust eining, som kan yte betre og meir stabile tenester til innbyggjarane i kommunane. Ei slik ordning vil også kunne gje erfaringar for å vurdere eit større fellesråd for fleire kommunar, dersom det er interesse for det i andre kommunar i indre Sogn. Kyrkja er ei sjølvstendig juridisk eining, som sjølv tek stilling til og inngår avtalar. Kommunen har eit ansvar for å finansiere store delar av verksemda til fellesrådet. Ved etablering av eit felles fellesråd vil det vera to kommunar som har eit finansieringsansvar for fellesutgiftene. Ev. manglande finansiering frå ein kommune må ikkje få økonomiske følgjer for den andre kommunen. Kva som er felles utgifter og inntekter bør koma tydeleg fram. Kostnadsfordelinga må vere robust og enkel. Det bør ikkje leggjast vesentleg vekt på kor mykje kvar kommune brukar på kyrkjesektoren ved inngangen til ei samarbeidsordning. I dei aller fleste samanhengar vil det vera faste kostnader til ei ordning som er uavhengig av storleik/folketal. Avtalepartane bør vurdere om ikkje dette også er tilfellet når det gjeld denne samanslåinga. Ved inngangen til ei felles ordning kan det vera tenleg å få lik standard på somme område. Dette ser ut til å vere teke høgd for i utkast til avtale, m.a. når det gjeld status for kyrkjegardane. Den kommunale representasjonen i det interkommunale fellesrådet er i framlegg til avtale ivareteken på ein god måte. Med helsing Jarle Aarvoll 18

Vedlegg 2: Sokneråda sine oppgåver kan kort samanfattast slik; sjå elles kyrkjelova 9: Soknerådet avgjer om det skal takast opp offer eller innsamling i kyrkja. Soknerådet forvaltar dei midlane som blir samla inn, bevilga eller gitt som gåve til kristen verksemd i soknet, med mindre anna er fastsett. Regler om budsjettordning, regnskapsføring og revisjon vert gitt av departementet. Avgjerd om oppretting av stillingar skal godkjennast av kyrkjeleg fellesråd. Soknerådet medverkar ved utnemning og tilsetting i kyrkjelege embete og stillingar etter dei reglar som gjelder til einkvar tid. Soknerådet innbyr minst ein gong i året dei tilsette i soknet til å ta del i rådet sine drøftingar om forholda i soknet og dei oppgåvene som ligg føre. Soknerådet førebur og gir innstilling til avgjerder i alle saker som vert lagt fram for soknemøtet, jfr 10, eller som soknemøtet sjølv tek opp. Soknerådet gir kvart år soknemøtet ei orientering om det kristne arbeidet i soknet. Soknerådet skaffar til vege dei opplysningar og gir dei uttale som departementet eller anna kyrkjeleg mynde ber om, og utfører elles dei oppgåver som det til einkvar tid er pålagt av Kongen eller departementet. 19

Vedlegg 3: REGLAR OM BETALING FOR BRUK AV KYRKJENE. Jmfr. Reglar om betaling for bruk av kyrkja godkjent til bruk av Bjørgvin Bispedømeråd 9. februar 2007 med heimel i Lov av 7. juni 1966 om Den norske kirke 20. 1 Reglane gjeld ved utlån av kyrkja og ved presten sin bruk av kyrkja til kyrkjelege handling. 2 For konsert eller liknande arrangement som ikkje er gudsteneste eller oppbyggjeleg møte, er leiga kr. 3.000,-. I tillegg betalar arrangørar frå Indre Sogn Prosti 10 % av billettinntektene, og arrangørar utanfor Indre Sogn prosti 20% av billettinntektene. Arrangement som inngår i soknet sitt kyrkjemusikalske arbeid får fritak frå betaling. Det skal skrivast leigekontrakt mellom leigetakar og kyrkjekontoret før alt utlån av kyrkja. Ein nyttar då leigekontraktskjema som er godkjente av soknerådet. 3 For kyrkjeleg handling utanfor gudsteneste er leiga kr. 3.000,-. For medlemar av Den norske kyrkja gjeld dette likevel ikkje ved vigsel, når ein av brudefolka eller ein av foreldra deira er busett i kommunen. Ved gravferder krev ein ingen betaling. 4 Faktiske utgifter (straum, løn, reinhald o.l) ved utlån av kyrkja til gudstenester eller andre oppbyggjelege samlingar, kan det i alle tilfelle krevjast dekning for. Fellesrådet gjer avtale. Dette gjeld ikkje for dei som har rett til fritak frå betaling for kyrkjelege tenester etter 3. 5 Kyrkjeleg fellesråd fastset i kva for utstrekning den kyrkjelege betjeninga, som rådet har arbeidsgjevaransvaret for, skal nyttast og om betaling for dette. Men kyrkjetenaren eller nokon i hans stad skal vere tilstades og ha det overordna ansvaret ved t.d. tillaup til brann. 6 Skade som vert påført kyrkja eller inventar i kyrkja i samband med utleiga skal dekkast av leigetakar. 7 Kyrkjeleg fellesråd kan i særskilde høve gje dispensasjon frå betalingssatsane. 8 Utlån av kyrkja til øving, plateopptak, eller liknande føretak som ikkje har som føremål å samle publikum vert avgjort av kyrkjeleg fellesråd. Betaling for utlånet skal dekka faktiske utgifter og vert fastsett av fellesrådet. For omvising, turistbesøk eller liknande gjeld regelen tilsvarande. Vedtaket om utlån er avhengig av godkjenning frå soknerådet. 20

Vedlegg 4: Årshjul for faste arbeidsoppgåver fellesråd og administrasjon JANUAR Frist: Oppgåve: Utførast av: Januarmøtet til fellesrådet Utarbeide framlegg til årsbudsjett Magny og Jorunn Merete ut frå endeleg tildelt driftstilskot frå Sogndal og Leikanger kommunar Januarmøtet til fellesrådet Vedta årsbudsjett ut frå endeleg Fellesrådet driftstilskot frå Sogndal og Leikanger kommunar Januarmøtet til fellesrådet Val på leiar og nestleiar i Fellesrådet fellesrådet 17. januar Levere LPR-statistikk (Løns- og Jorunn Merete (Magny) personalstatistikk) Gudstenesteliste Sokneprestane og kyrkjeverje Ferieynskjer Kyrkjeverje 31. januar Utsending av invitasjonar til medarbeidarfest/annonsering av medarbeidarfest Administrasjonen FEBRUAR Frist: Oppgåve: Utførast av: 1. februar Rapportere inn årsstatistikk til Torunn SSB på aktiviteten i sokna 10. februar 6. termin MVA Økonomikontoret i Sogndal kommune Torsdagen før eller torsdagen etter Medarbeidarfest Staben vinterferien på skulane Februarmøtet i fellesrådet Skrive framlegg til årsmelding Jorunn Merete Februarmøtet i fellesrådet Sluttføre årsrekneskapen Magny og økonomikontoret i Sogndal kommune Invitasjon til 50 års konfirmantar Torunn og Bente i samarbeid med sokneprestane/sokneråd MARS Frist: Oppgåve: Utførast av: 1. mars Vedta årsmelding og årsrekneskap Fellesrådet 15. mars Levere statistikk til SSB frå årsrekneskapen Magny og økonomikontoret i Sogndal kommune APRIL Frist: Oppgåve: Utførast av: 10. april 1. termin MVA Økonomikontoret i Sogndal kommune Dialogmøte med kommunane Fellesrådsleiar, kyrkjeverje og Seinast 2 månader før ferie Utarbeide og drøfte ferieplan for og med dei tilsette ass. kyrkjeverje Jorunn Merete 21

MAI Frist: Oppgåve: Utførast av: Maimøtet til fellesrådet Utarbeide framlegg til Magny og Jorunn Merete økonomiplan/handlingsplan for komande 4 år Maimøtet til fellesrådet Vedta økonomiplan/handlingsplan Fellesrådet for komande 4 år Maimøtet til fellesrådet Event. utarbeide skriv til kommunane dersom ynskje om innspel til budsjettrevisjon Magny, Jorunn Merete, arbeidsutval/fellesråd JUNI Frist: Oppgåve: Utførast av: 10. juni 2. termin MVA Økonomikontoret i Sogndal kommune Sende skriv til kommunane Magny og Jorunn Merete dersom ynskje om innspel til budsjettrevisjon Junimøtet til fellesrådet Utarbeide framlegg til møteplan Jorunn Merete for fellesrådet for 2. halvår Junimøtet til fellesrådet Vedta møteplan for fellesrådet for 2. halvår Fellesrådet JULI Frist: Oppgåve: Utførast av: AUGUST Frist: Oppgåve: Utførast av: Ca. 25. august Møte med formannsskap Fellesrådsleiar, sokneprest, kyrkjeverje og ass. kyrkjeverje 31. august 3. termin MVA Økonomikontoret i Sogndal kommune SEPTEMBER Frist: Oppgåve: Utførast av: Utarbeide framlegg til Magny og Jorunn Merete kommunane om driftstilskot for komande år/framlegg til årsbudsjett for komande år Septembermøtet til fellesrådet Vedta skriv som blir sendt til kommunane om driftstilskot for komande år Fellesrådet/arbeidsutvalet OKTOBER Frist: Oppgåve: Utførast av: 10. oktober 4. termin MVA Økonomikontoret i Sogndal kommune Oktobermøtet til fellesrådet Uttale om budsjettramme Fellesrådet 22

NOVEMBER Frist: Oppgåve: Utførast av: DESEMBER Frist: Oppgåve: Utførast av: 10. desember 5. termin MVA Økonomikontoret i Sogndal kommune Desembermøtet til fellesrådet Utarbeide framlegg til møteplan Jorunn Merete for fellesrådet for 1. halvår Desembermøtet til fellesrådet Vedta møteplan for fellesrådet for 1. halvår Fellesrådet 23

Vedlegg 5: Organisasjonskart Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd: Representantar: Leiar: Marit Mundal, rep. Fjærland sokn Nestleiar: Ole Simen Nesdal, kom.rep Leikanger Medlem: Steinar Velle, rep. Leikanger sokn Medlem: Anders Bjørk, rep. Kaupanger sokn Medlem: Edith Flatland, rep. Norum sokn Medlem: Birgit Kverme Johnsen, rep. Stedje sokn Medlem: Laura Kvamme, kom.rep Sogndal Medlem: Kjell Sæter, prest Kyrkjeverje Jorunn Merete Haukås-Eide Ass. Kyrkjeverje Magny Ugulsvik Bukholm Diakon Gitte Therkelsen Torstad Trusopplærar Nils Einar Berget (vikar) Kantor Arild Slinde Organistar Diccon Pearce Lars Einar Bakketeig Knut Mundal Sekretær/ prostesekretær Torunn Espeland Skjelbred Leiande kyrkjetenar og kyrkjegardsarbeidar Bente Leirdal Sleen Kyrkjetenarar Sandra Pearce Marianne Supphellen Erik Asbjørn Thue Siv Anita Loka Berget Kyrkjegardsarbeidar Einar Supphellen ------------------------------------------------------ ------------ = koordinerings- og tilsynsansvar = arbeidsgjevaransvar 24

SOGNDAL KOMMUNE Rådmannen Notat Arkivkode Arkivsaknr. Løpenr. Dato NAMN 12/2712-2 1077/14 24.01.2014 Til: Formannskapet Frå: Jostein Aanestad Leiarsamtale mellom formannskapet og rådmann. Det er lagd opp til ei jamleg leiarsamtale mellom formannskapet og rådmann med bakgrunn i rådmannen sin leiaravtale. Leiaravtalen vart sendt ut ved første leiarsamtale mellom formannskapet og rådmann, og er ikkje vedlagd denne gongen. Føremålet med leiarsamtalen er å avklare og sikre god arbeidsdeling og godt samarbeid mellom politisk nivå og administrativt nivå i kommunen, slik at kommunen samla oppnår måla på ein god og effektiv måte. Til denne samtalen ønskjer eg å ta opp og drøfte to tema: 1. Prioriteringa av oppgåver som ligg på rådmannsnivået i kommunen. Rådmannsnivået består for tida av ein rådmann og to kommunalsjefar. Oppgåver som ligg til rådmannsnivået i kommunen kan kort delast i følgjande hovudpunkt: Leiaroppfølging/drift: Her ligg oppfølging av alle tenesteleiarar og avklaringar av dei sakene som tenesteleiar har trong for å avklare, utarbeiding og oppfølging av verksemdplanar og leiaravtalar for kvar tenesteeining, økonomioppfølging, utvikling, iverksetjing og drifting av eit system for internkontroll/kvalitetssikring, gjennomføring og oppfølging av brukar- og medarbeidarundersøkinga, sikre tverrfaglege prosessar mellom tenesteeiningar (oppvekstgruppe, rektorgruppe, helse- og omsorggruppe m.v.), formell arbeidsgjevarfunksjonar, inkl. oppfølging av organisasjonar/tillitsvalde. Hovudvekta av desse oppgåvene ligg til kommunalsjefane. Organisasjonsutvikling: Her ligg gjennomføring av organisasjonsutviklingstiltak i eigen regi eller gjennom deltaking i nettverk på ulikt nivå, t.d. deltaking i Saman om ein betre kommune, effektiviseringsnettverka. Rådgjeving politiske organ Her ligg utarbeiding av alle saker til politiske organ, sakskomitearbeid, utarbeiding av politiske plandokument (kommunaplan, økonomiplan, temaplanar, jf planstrategi) og meldingar( årsmelding, tertialrapport m.v.), jamleg kontakt ordførar/rådmann m.v. Informasjons- og omdømearbeid Her ligg kontakt med innbyggjarar, halding føredrag og orienteringar, delta i lokale, regionale og nasjonale samanhengar for å synleggjere Sogndal kommune, stille opp ift. media, svare på lesarinnlegg, utvikle og bruke nettsida og internavisa m.v. Lokalsamfunnsutvikling Her ligg kontakt og oppfølging av næringsliv og frivillige lag og organisasjonar, kontakt med andre lokale, regionale og statlege styresmakter, gjennomføring av 10 på topp punkta. Det ligg også oppgåver som ikkje er naturleg å rubrisere i desse fem punkta, men desse fem punkta gjev eit bilete over hovudoppgåver som ligg til rådmannsnivå. Eg ønskjer formannskapet si 12

SOGNDAL KOMMUNE Rådmannen tilbakemelding på om formannskapet er av den oppfatting at om rådmannsnivået bør prioritere innsatsen på nokre av desse områda ned, slik at andre kan prioriterast opp. 2. Politisk bistand Rådmann skal gje saksopplysingar og bistå alle politikarar som har verv i dei politiske organa i kommunen på lik linje. Eg ønskjer å få tilbakemelding på om formannskapet opplever det slik. 22

JOSTEDALSBREEN NASJONALPARKSTYRE Jf liste SAKSBEHANDLAR: MARIA COLLETT KNAGENHJELM ARKIVKODE: 2013/4857-432.3 DATO: 16.12.2013 JOSTEDALSBREEN NASJONALPARKSTYRE - TILTAKSPLAN 2014 Vedlagt ligg vedtak datert den 2. desember 2013 frå Jostedalsbreen nasjonalparkstyre med tiltaksplanen for nasjonalparken for det neste året. Nasjonalparkstyret reknar med å revidere tiltaksplanen årleg. Planen vil bli liggande på heimesida til nasjonalparkstyret, www.nasjonalparkstyre.no/jostedalsbreen slik at den er tilgjengeleg for alle. Tiltaksplanen legg grunnlaget for bestillingsdialogen, og vi får vite om kva tiltak styret får midlar til på seinvinteren 2014. Vi vil ta kontakt med dykk som har komme med innspel til planen når vi veit meir om kva som blir prioritert frå Miljødirektoratet/Statens naturoppsyn i Trondheim. Styret har satt pris på alle forslag til tiltak som er innkomne, og håpar å ha god dialog med brukarane av nasjonalparken vidare. Med helsing Ivar Kvalen Styreleiar Maria Knagenhjelm nasjonalparkforvaltar TIL: KOMMUNANE FAGLEG RÅDGJEVANDE UTVAL ADMINISTRATIVT KONTAKTUTVAL FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE MILJØDIREKTORATET KOPI TIL: SUNNDALSSETRA GRUNNEIGARLAG JØLSTER RØDE KORS HAFSLO RØDE KORS ANNE THERESE OG KJELL OLAV KUSSLID SKÅLASTILAGET POSTADRESSE: NJØSAVEGEN 2 6863 LEIKANGER BESØKSADRESSE: NORSK BREMUSEUM, 6848 FJÆRLAND TELEFON: 57 64 30 00 DIREKTENUMMER: 57643137 E-POST: FMSFPOST@FYLKESMANNEN.NO WEB: WWW.FMSF.NO ORG.NR: 974 763 907

JOSTEDALSBREEN NASJONALPARKSTYRE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2013/4857-0 Saksbehandlar: Maria Collett Knagenhjelm Dato: 27.11.2013 Utval Utvalgssak Møtedato Jostedalsbreen nasjonalparkstyre 39/13 02.12.2013 Jostedalsbreen nasjonalparkstyre - tiltaksplan 2014 Innstilling frå forvaltaren Saka vert lagt fram utan innstilling, men med eit utkast til diskusjon. JOSTEDALSBREEN NASJONALPARKSTYRE SIDE 2

Saksprotokoll i Jostedalsbreen nasjonalparkstyre - 02.12.2013 Handsaming i styret Styret fekk framlagt følgjande skjema på styremøtet, etter mal frå Miljødirektoratet. Alle innspel som har vore spela inn til sekretariatet vart tekne med i det framlagde utkastet. Fleire styremedlemer stilte spørsmål ved om innspelet frå nasjonalparksenteret i Oppstryn skulle vere med i tiltaksplanen til nasjonalparken, og den vart teke ut av den vedtekne tiltaksplanen. Oddmund Klakegg ba styret om å vurdere hans habilitet før handsaminga av tiltaksplanen fordi han hadde familierelasjonar involvert i tiltaket som gjaldt bruer i Grønengdalen/Haukedalen. Styret konkluderte med at han ikkje var inhabil. TILTAKSPLAN FOR JOSTEDALSBREEN NASJONALPARK 2014-2017 Verneområdenavn + naturbase-id Tiltakskategori Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000672 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000681 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000668 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000669 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000673 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000680 Skjøtsel av vegetasjon Vedlikehold Tilrettelegging Tilrettelegging Uttak av fremmede arter Vedlikehold Sist endret: forslag til styret 01.des.2013 Hvem gjennomfører tiltaket? Kort beskrivelse av tiltak Prioritet Finansiering Samarbeids-aktører Rydde kulturlandskapet på Selflata og SNObestillingsdialog/ nordover ved Sunndalssetra Sunndalsetra 1 Styret grunneigarlag Vedlikehald av stien (rundtur) frå SNObestillingsdialog/ Sunndalssetra - Tverrelvskaret 2 Styret Utbetring av stien SNObestillingsdialog over Lundeskaret 3 Utbetring av stien SNObestillingsdialog over Oldeskaret 4 SNObestillingsdialog/ Fjerne gran og opne veiter i Krundalen 5 Styret Istandsetting av SNObestillingsdialog/ bruer i Grønengdalen 6 Styret Gjennomføringsperiode Intervall (2014-2017) (eventuelt) Kostnadsoverslag (kr) Merknad/kommentar Sunndalssetra Prøveprosjekt med grunneigarlag 2014 15 000 beitedyr Sunndalssetra grunneigarlag Sunndalssetra grunneigarlag 10 000 Grunneigarar/DNT/ Sjå rapport for SNO/forvaltar/reiseli restaurering av gamle v Entreprenør 2014 600 000 ferdselsveger Grunneigarar/DNT/ Sjå rapport for SNO/forvaltar/reiseli restaurering av gamle v Entreprenør 2014 500 000 ferdselsveger Grana spreier seg, og vatningsveitene tettar seg, slik at stien vert Grunneigarar/ Grunneigarar/ flauma med jamne bygdelag/sno entreprenør/sno 2014-2015 40 000 mellomrom. Gardbrukarar i Haukedalen/ Grønengsdalen Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000674 Vedlikehold Kvannebakkbu 7 Styret/Røde Kors Jølster Røde Kors Jølster Røde Kors Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000675 Vedlikehold Trekanthytta på Steinmannen 8 Styret/Røde Kors Hafslo Røde Kors Hafslo Røde Kors Bruene er naudsynte for å Gardbrukarar i Haukedalen/ Grønengsdalen 2014 få fram sau til beiteområde, samt vert 60 000 mykje brukt av turgåarar Viktig utbetring for å ivareta funksjon som nødbu. Tiltaket er 2013: kr 27 000 søknadspliktig jf 2014: kr 10 000 10 000 verneforskrifta 2013: kr 50 000 Tiltaket er søknadspliktig 2014: kr 50 000 50 000 jf verneforskrifta Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000678 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000670 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000677 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000679 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000676 Vedlikehold Informasjon Tilrettelegging Tilrettelegging Tilrettelegging Vøle opp SNObestillingsdialogkaret Fundamentet på bru- fundament på brukaret har blitt svekka på Sjinglebrua 9 Styret Skålastilaget Skålastilaget 2014 50 000 grunna erosjon Parkeringsplass og informasjon ved npsenteret på Fosnes 10 Nasjonalparksenter et/sno/styret Jostedalsbreen nasjonalparksenter Jostedalsbreen nasjonalparksente r 2014 Jostedalsbreen Styret: 675 000 nasjonalparksenter har JNPS: 525 000 utarbeida detaljert Bulyst: 150 000 prosjektskildring med 1 350 000+mva kostnadsoverlag To bruer Langedalen, en bru Austerdalen SNObestillingsdialog/ 11 Styret DNT/SNO Grunneigarar/ entreprenør 2014 Tiltaket er delvis søknadspliktig jf 50 000 verneforskrifta. DNT-OOT Steinsetting av sti SNObestillingsdialog/ ved S-sving 3 på Forsterke sti og Skålastien 12 Styret Skålastilaget Skålastilaget 2014 30 000 stabilisere lausmasser Sjå rapport for Utbetre stien til SNObestillingsdialog Grunneigarar/SNO/ restaurering av gamle Steinmannen 1 forvaltar/røde Kors Entreprenør 2015 300 000 ferdselsveger JOSTEDALSBREEN NASJONALPARKSTYRE SIDE 3

Vedtak Tiltaksplanen for Jostedalsbreen nasjonalpark, slik den ser ut i skjemaet under, vart samrøystes vedteken. Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000681 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000668 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000673 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000680 Vedlikehold Tilrettelegging Uttak av fremmede arter Vedlikehold TILTAKSPLAN FOR JOSTEDALSBREEN NASJONALPARK 2014-2017 Sist endret: styremøte 02.des.2013 Verneområdenavn + naturbase-id Tiltakskategori Kort beskrivelse av tiltak Prioritet Finansiering Samarbeids-aktører Hvem gjennomfører tiltaket? Rydde kulturlandskapet på Jostedalsbreen Selflata og SNObestillingsdialog/ nasjonalpark nordover ved Sunndalssetra Sunndalssetra VV00000672 Skjøtsel av vegetasjon Sunndalsetra 1 Styret grunneigarlag Vedlikehald av stien (rundtur) frå SNObestillingsdialog/ Sunndalssetra - Tverrelvskaret 2 Styret Utbetring av stien SNObestillingsdialog over Lundeskaret 3 SNObestillingsdialog/ Fjerne gran og opne veiter i Krundalen 4 Styret Istandsetting av SNObestillingsdialog/ bruer i Grønengdalen 5 Styret Gjennomføringsperiode Intervall (2014-2017) (eventuelt) Kostnadsoverslag (kr) Merknad/kommentar Prøveprosjekt med grunneigarlag 2014 15 000 beitedyr Sunndalssetra grunneigarlag Sunndalssetra grunneigarlag 10 000 Grunneigarar/DNT/ Sjå rapport for SNO/forvaltar/reiseli restaurering av gamle v Entreprenør 2014 600 000 ferdselsveger Grana spreier seg, og vatningsveitene tettar seg, slik at stien vert Grunneigarar/ Grunneigarar/ flauma med jamne bygdelag/sno entreprenør/sno 2014-2015 40 000 mellomrom. Gardbrukarar i Haukedalen/ Grønengsdalen Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000674 Vedlikehold Kvannebakkbu 6 Styret/Røde Kors Jølster Røde Kors Jølster Røde Kors Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000675 Vedlikehold Trekanthytta på Steinmannen 7 Styret/Røde Kors Hafslo Røde Kors Hafslo Røde Kors Bruene er naudsynte for å Gardbrukarar i Haukedalen/ Grønengsdalen 2014 få fram sau til beiteområde, samt vert 60 000 mykje brukt av turgåarar Viktig utbetring for å ivareta funksjon som nødbu. Tiltaket er 2013: kr 27 000 søknadspliktig jf 2014: kr 10 000 10 000 verneforskrifta 2013: kr 50 000 Tiltaket er søknadspliktig 2014: kr 50 000 50 000 jf verneforskrifta Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000678 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000670 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000677 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000679 Jostedalsbreen nasjonalpark VV00000676 Vedlikehold Tilrettelegging Tilrettelegging Tilrettelegging Tilrettelegging Vøle opp fundament på brukaret på Sjinglebrua SNObestillingsdialog/ 8 Styret Skålastilaget Skålastilaget 2014 Fundamentet på brukaret har blitt svekka 50 000 grunna erosjon Grunneigarar/DNT/ Sjå rapport for Utbetring av stien SNObestillingsdialog SNO/forvaltar/reiseli restaurering av gamle over Oldeskaret 9 v Entreprenør 2014 500 000 ferdselsveger To bruer Langedalen, en bru Austerdalen SNObestillingsdialog/ 10 Styret DNT/SNO Grunneigarar/ entreprenør 2014 Tiltaket er delvis søknadspliktig jf 50 000 verneforskrifta. DNT-OOT Steinsetting av sti SNObestillingsdialog/ ved S-sving 3 på Forsterke sti og Skålastien 11 Styret Skålastilaget Skålastilaget 2014 30 000 stabilisere lausmasser Sjå rapport for Utbetre stien til SNObestillingsdialog Grunneigarar/SNO/ restaurering av gamle Steinmannen 1 forvaltar/røde Kors Entreprenør 2015 300 000 ferdselsveger Saksopplysningar Nasjonalparkforvaltar har sendt invitasjon til innspel på tiltaksplanen til Administrativt kontaktutval, Fagleg rådgjevande utval (sjå også referatsak), og har hatt saka liggjande på heimesida til nasjonalparkstyret i om lag tre vekers tid. Dei enkelte postane på skjemaet vart presentert på styremøtet. JOSTEDALSBREEN NASJONALPARKSTYRE SIDE 4

Sakshandsamar: Astrid Tveit Vår dato Vår referanse Telefon: 57643173 21.01.2014 2012/3552-730 E-post: fmsfatv@fylkesmannen.no Dykkar dato Dykkar referanse Kommunane i Sogn og Fjordane Oversikt over tilsyn, forvaltningskontrollar og kommunebesøk 2014 Fylkesmannen gjennomfører i 2014 ei rekkje tilsyn, forvaltningskontrollar og besøk i kommunane i fylket. I vedlegget finn de ei oversikt over planlagt aktivitet denne våren. Hausten 2014 er det fastsett få datoar for aktivitetar og kommunar vi kjem til å besøke. Vi kjem attende med ei oppdatert oversikt for hausten før sommarferien. Alle vil få eige brev med nærare informasjon når tida for tilsynet, kontrollen eller kommunebesøket nærmar seg. Spørsmål som gjeld dei ulike besøka/ tilsyna eller kontrollane kan rettast til kontaktpersonen som er ført opp i vedlegget. Dersom det fastsette tidspunktet ikkje høver for kommunen, ber vi om at de tek dette opp med oss snarast. Aktivtetane vert også lagt ut på heimesida vår www.fylkesmannen.no/sfj Med helsing Gunnar Hæreid ass. fylkesmann Astrid Tveit rådgjevar Brevet er godkjent elektronisk og har derfor ikkje underskrift. Kopi til: Mattilsynet for Sunnfjord og Indre Sogn Mattilsynet for Indre Sogn Mattilsynet i Nordfjord Arbeidstilsynet Vestlandet Fylkeskommunen, sekretariat for kontrollutvalet Sekretariata for kontrollutvala i kommunane KS Sogn og Fjordane Leiargruppa hjå Fylkesmannen Hovudkontor Landbruksavdelinga E-post: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger Fjellvegen 11, 6800 Førde fmsfpost@fylkesmannen.no Telefon: 57 64 30 00 Postboks 14, 6801 Førde Internett: Telefaks: 57 65 33 02 Telefon: 57 64 30 00 www.fylkesmannen.no/sfj Org.nr 974 763 907 Telefaks: 57 82 17 77

Oversikt over tilsyn, kontrollar og kommunebesøk i 2014 Plan pr 20.01.2013 Fargekodar for avdelingane Landbruksavdelinga Utdanningsavdelinga Beredskap Helse- og sosialavdelinga Miljøvernavdelinga Kommune/målgruppe Tidspunkt Tiltak / område Kontaktperson hjå Fylkesmannen Alle kommunane (sjølvmeldingstilsyn) Stryn, Olden skule Gulen Høyanger JANUAR Våren Gaular 24.02. Vik Sogndal Legemiddelhandtering i tenesta for psykisk utviklingshemma Kari Vold Olsen FEBRUAR 13.02.2014 Tilsyn etter opplæringslova kapittel 9a Helge Pedersen 4. - 5. februar Rehabilitering i sjukeheim Beate Tollefsen 11.-13. februar Oppfølging av barn i fosterheim Line Pedersen Døsen 25. - 26. februar 27.-28. februar Tilsyn etter barnehagelova 8 og 16 Rehabilitering i sjukeheim Bodhild Therese Cirotzki Beate Tollefsen Elisabeth Lund Iversen Kvalifiseringsprogram, Nav Vik 28. februar Sivilbeskyttelseslova 14 og 15. Forskrift om kommunal Tore Sønnesyn beredskapsplikt MARS Sogndal 3.-4. mars Tilsyn etter opplæringslova kapittel 9a Lill Mona Solberg Vågsøy, alle skular (5) Mars Dokumenttilsyn etter opplæringslova 2-9 Anne Marte Sæle Lærdal 13.03 Sivilbeskyttelseslova 14 og 15. Forskrift om kommunal beredskapsplikt Tore Sønnesyn

Selje Leikanger, Leikanger barneskule Eid Bremanger, Frøyen skule Vågsøy Selje Leikanger Askvoll, Askvoll skule 25.-26. mars Kvalifiseringsprogram, Nav 19. - 20. mars Tilsyn etter opplæringslova kapittel 9a APRIL 29.04. MAI Sivilbeskyttelseslova 14 og 15. Forskrift om kommunal beredskapsplikt 6.-7. mai Tilsyn etter opplæringslova kapittel 9a Veke 19 Tilsyn etter barnehagelova 8 og 16 Veke 19 Tilsyn etter barnehagelova 8 og 16 Sivilbeskyttelseslova 14 og 15. Forskrift om kommunal 13.05. beredskapsplikt 13. - 14. mai Tilsyn etter opplæringslova kapittel 9a Gulen veke 21 Tilsyn etter barnehagelova 8 og 16 JUNI Førde Høyanger Juni Dokumenttilsyn etter introduksjonslova 4 Juni Dokumenttilsyn etter introduksjonslova 4 JULI Elisabeth Lund Iversen Frans Jacob Krebs Tore Sønnesyn Lill Mona Solberg Bodhild Therese Cirotzki Bodhild Therese Cirotzki Tore Sønnesyn Frans Jacob Krebs Bodhild Therese Cirotzki Thorvald Røneid Moen Thorvald Røneid Moen AUGUST

Eid Haust Oppfølging av barn i fosterheim Ein kommune. Førebels ikkje bestemt i kva kommune Haust Økonomisk stønad til personar med forsytingsansvar for barn Solund 16.08. Sivilbeskyttelseslova 14 og 15. Forskrift om kommunal beredskapsplikt Hylllestad Haust Askvoll Fire fastlegar (to helsesenter) Førebels ikkje bestemt kva kommune Tre kommunar. Førebels ikkje bestemt kommunar Rehabilitering i sjukeheim Rehabilitering i sjukeheim Line Pedersen Døsen Elisabeth Lund Iversen Tore Sønnesyn Beate Tollefsen Beate Tollefsen Haust Haust Førarkort - fastlegar si meldeplikt Jacob Andersen Haust SEPTEMBER Folkehelselova Anne Eli Wangen Vågsøy Haust Kvalifiseringsprogram, Nav Elisabeth Lund Iversen Bremanger 09.09. Sivilbeskyttelseslova 14 og 15. Forskrift om kommunal beredskapsplikt Selje 10.09. Sivilbeskyttelseslova 14 og 15. Forskrift om kommunal beredskapsplikt OKTOBER Tore Sønnesyn Tore Sønnesyn

NOVEMBER DESEMBER

Saksframlegg Sakshandsamar: Kristian Losnegard Karlsen Arkivsaksnr.: 14/244-2 Arkiv: Stenging av veg til Årøy * Tilråding: Det vert løyvd 140 000,- til mindre utbetring av veg i Bruabakken - Årøy. Formannskapet ber rådmann finne inndekning av løyvinga enten i samband med årsavsluttinga av rekneskapen for 2013 eller ved handsaming av 1. tertialrapport. Dersom det viser seg at vegen i Bruabakken med denne utbetringa på eit seinare tidspunkt ikkje er forsvarleg å nytte som køyreveg, vert vegen stengd som køyreveg og nytta som gang- og sykkelveg. Køyreveg til Årøy vert då det som no vert nytta som omkøyringsveg Vedlegg: - Kostnadsoverslag på ny mur Bakgrunn: Vegen til Årøy, i Bruabakken, vart stengd på kort varsel i november 2013. Vegen vart stengd grunna fare for utgliding av muren mellom vegen og elva. Kommunalteknikk har heilt sida tidleg vinteren 2013 helde vegen under oppsikt. Vi fekk meldingar, mellom anna frå innleidd brøytar, om det var fare for at vegen ville rasa ut. Vi følgde med vegen gjennom vinteren og våren 2013 og vurderte då at vegen ville halde. På seinhausten 2013 kom det mykje regn, både over lengre periodar og intensivt over kortare periodar. Kommunalteknikk vurderte at det var akutt fare for at vegen kunne rase ut på eit punkt. Vegen vart då, den 15.november, straks stengt for køyrande. Ved visuell kontroll av muren i heile Bruabakken, ser vi at muren er laga av små stein, det er store hol mellom steinane, steinane i muren har endra posisjon og det er eit stort, rote tre som held muren oppe på ein plass. Det at det er store hol mellom steinane i muren, gjer at bakfyllet i muren er borte på fleire plassar. Det gjer at muren vert mindre stabil. Ved visuell kontroll av vegbana over tid, har vi registrert endring det siste året. Hjulspora, serskilt det mot muren, har vorte større, og vegen hallar meir mot muren enn den gjorde berre for eit år sidan. Det tyder på at det er bevegelse i muren og i vegkroppen. Summen av observasjonane på muren og vegen i Bruabakken gjorde at vegen vart

stengde og vel å halde vegen stengd inntil vidare. Det er omkøyringsveg, noko som gjer det mogleg for innbyggjarane i Årøy å kome seg til og frå heimane. I og med at stenginga vart gjort på kort varsel, vart ikkje innbyggjarane i Årøy varsla om stenginga. Det vart og, i starten, skilta at vegen var stengd ved stenginga og ikkje ved innkøyringa. I etterkant av stenginga tok mange kontakt med kommunen, båe per e-post, brev og telefon. I januar 2014 har det vore eit møte mellom oppsitjarane i Årøy og administrasjonen. Oppsitjarane fekk kome med informasjon om situasjonen, slik de oppleverden, og vi informerte om årsaka til stenginga av vegen. Administrasjonen årsaka og informasjonshandteringa på stengetidspunktet. På møtet med oppsitjarane i Årøy vart det opplyst at det bur det om lag 10 familiar i Årøy. Det er 6 born i skulealder og 3 i barnehagealder. Oppsitjarane opplyste at det var mykje trafikk om summaren, då det er mange som nyttar område til turar og turistar som vitjar Årøy-elva som lakseelv. Oppsitjarane la og fram eit tilbod frå private entreprenørar som dei meinte ville gje ei tilstrekkeleg utbetring av vegen slik den vert køyrbar. Tilbodet innehaldt oppsetting av ny mur på det verste punktet i vegen, der muren tydeleg har sege ut. Tilbodet var på om lag kr. 150 000. I dag er vegen om Sognekraft sitt anlegg nytta som tilkomstveg til Årøy. Tilkomsten til Årøy er då om lag 2 kilometer lengre enn ved å nytte Bruabakken. Vegen er drifta som ein kommunalveg. Vegen frå Sognekraft sitt anlegg vart asfaltert av Statens vegvesen i 2011, og er i god stand. Frå Sognekraft sitt anlegg er vegen flat og smal. Det er to avkøyringslommer på den 800 meter lange strekninga. Det er ikkje rekkverk mot elva her. Alternative løysingar: Det er etter vår vurdering to moglegheiter for vegtilkomst til Årøy: 1. Vøle mur og veg i Bruabakken. 2. Nytte omkøyringsvegen som permanent tilkomstveg. 1. Ved vøling av mur og vegbane for å gjere denne varig trygg som køyreveg er det naudsynt å gjere tiltak i heile Bruabakken. Det er ei strekke på om lag 64 meter. Kostnadsoverslaget for vølinga av heile vegstrekninga er kostnadsrekna til 867 000, jf. vedlegg.det området som vert vølt vil då tåle 10 tonns akseltrykk, men likefremt vil resten av vegen framleis berre tole 4 tonn. Skiltinga vil då verte som før. Vøling av berre det mest utsette punktet i Bruabakken vurderer vi til ein kostnad på 140 000,- kr. Ved å vøle dette punktet kan vegen opnast som køyreveg, men ein regnefull haust med påfølgjande kald vinter kan gje nye rørsler i muren slik at vegen då må stengast som køyreveg. 2. Omkøyringsvegen er kommunalveg og vert drifta som det uavhengig av stenginga i Bruabakken. Vegen er open for allmenn ferdsel, og vegen har 10 tonns akseltrykk som tåleevne. Vegen ned til Sognekraft sitt anlegg er brei og i god stand. Her er det ikkje behov for oppgradering. Det er kommunen som har driftsansvaret for vegen, men Sognekraft strør då dei har behov utover det kommunen tilbyr på kommunale vegar. Frå Sognekraft sitt anlegg og til brua, er vegstrekninga om lag 800 meter. Det er 2 møteplassar på denne strekninga.

Statens vegvesen sin norm seier at det bør vere møteplassar kvar 250 meter. Dette er så og si tilfredsstilt på denne strekka, og vi vurderer ikkje behov for nye møteplassar på strekninga. Det er ikkje rekkverk på vegen. Vegen er heilt flat, men med elva nær inntil vegen. Det er uklart kva regelverk som gjeld når det gjeld rekkverk. Det er opp til kommunen å vurdere behovet og eventuelt sette opp rekkverk. Oppsetting av rekkverk har ein kostand på 1000 kronar per meter. Totalstrekke som kan vera aktuell er 400 meter. Det gjev ei totalkostnad på 400 000 kronar. Om Bruabakken ikkje vert vølt, vil strekninga verte skilta som gang- og sykkelveg. Det må settast opp permanente sperringar og nye skilt. Dette er noko som vi kan ta innafor ordinært budsjett. Det har vore stilt spørsmål med om gang- og sykkelvegar som og er skuleveg må brøytast og strøs. Det er opptil kvar einskild kommune om alle skulevegar vart brøyta/strødd, og praksis er ulik frå kommune til kommune. Vurdering: Ut frå ei samla vurdering av behov innafor vegvedlikehald og vegdrift i kommunen vil ikkje rådmann tilrå å nytte 867 000,- på utbetring av Bruabakken i Årøy. Skal eit slikt beløp nyttast til vegvedlikehald eller vegutbetring bør midla prioriterast til andre tiltak. Det er då to alternativ at: ei mindre utbetring av Bruabakken til om lag 140 000,- kroner eller å nytte dagens omkøyringsveg som tilkomstveg til Årøy. Rådmann til tilrå å gjennomføre ei mindre utbetring av vegen. Det vil gjere vegen køyrbar. Dersom vegen i Bruabakken i åra som kjem får «medfart» av veret eller av bruken, kan det bli naudsynt å stengja vegen att. Dette kan vera om eit eller to år eller det kan vera om 20 eller 30 år. Dersom ein slik situasjon oppstår bør vegen stengast som køyreveg og skiltast som gangog sykkelveg. Sogndal, den 24.1.2014 Jostein Aanestad rådmann