Møteinnkalling OG SAKLISTE

SKODJE KOMMUNE Møteinnkalling Utval: FORMANNSKAPET Møtestad: Rådhuset Møtedato: 26.08.2014 Tid: 13:00 Eventueltforfall kanmeldasttil telefon70 24 40 00. Varamedlemmermøteretternærareavtale. SAKLISTE Saknr. Arkivsak 59/14 14/1406 GODKJENNING AV INNKALLING OG SAKLISTE 60/14 14/982 RULLERING AV ENDRINGSSTRATEGI FOR OMSTILLINGSARBEID 2014/2017 Eigenpresentasjonknytttil sakavil bli gitt i møtet 61/14 14/982 PROSJEKT: TOTALGJENNOMGANG AV HELSEEININGA Eigenpresentasjonknytttil sakavil bli gitt i møtet 62/14 14/951 KS`S MEDVERKNAD I LOKALE PROSESSAR 63/14 14/336 HØYRINGSUTTALE TIL ENDRINGAR I STADNAMNLOVA 64/14 14/1406 GODKJENNING AV PROTOKOLL Skodje,19.08.2014 TerjeVadset ordførar

Sak 59/14 Arkivsak nr: 14/1406 Arkiv: Sakshandsamar: Knut Berg Sak nr Utval Møtedato 59/14 Formannskapet 26.08.2014 GODKJENNING AV INNKALLING OG SAKLISTE RÅDMANNENS FRAMLEGG VEDTAK: Innkalling og sakliste vart samrøystes godkjende.

Sak 60/14 Arkivsak nr: 14/982 Arkiv: Sakshandsamar: Bente Glomset Vikhagen Sak nr Utval Møtedato 60/14 Formannskapet 26.08.2014 Kommunestyret RULLERING AV ENDRINGSSTRATEGI FOR OMSTILLINGSARBEID 2014/ 2017 SAKSDOKUMENT: Sjå vedlagt saksdokument SAKSOPPLYSNINGAR: Mål for budsjett- og økonomiplan for Skodje kommune 2014-2017 er 3% overskudd i drifta i 2017. Dette inneber ei årleg gjennomsnittleg resultatforbetring på 2, 25%. Ein slik omstillingsprosess krev store omstillingar i drifta. I januar 2014 utarbeida rådmannen ein endringsstrategi for arbeidet. Denne gjev ei kortfatta oversikt over mål, valgt strategi og utvalde prosjekt. Dei utvalde prosjekta har mål om å redusere driftskostnadar, gjennomføre strukturelle endringar, eller auke inntektene til kommuna. Herunder høyrer og endringar av drifta som ikkje nødvendigvis gir umiddelbare innsparingar men, er med på å redusere kompleksistet og tenestespekter. Endringsstrategien har blitt evaluert av rådmannsteamet. I møtet vil rådmannen orientere formannskapet om resultatet av evalueringa, samt drøfte videre vegvalg i omstillingsarbeidet. RÅDMANNENS FRAMLEGG TIL VEDTAK: Formannskapet tek endringsstrategien for omstillingsarbeid 2014/ 2017 til orientering

Versjon august 2014 Mål for budsjett og økonomiplan for Skodje kommune 2014-2017 :er 3% overskot i drifta i 2017. Dette inneber ei årleg gjennomsnittleg resultatforbetring på 2,25%. Ein slik omstillingsprosess krev store omstillingar i drifta. Dette dokumentet klargjer endringsstrategi, framdriftsplan og metodikk for arbeidet. Endringsstrategi, framdriftsplan og metodikkfor omstillingsarbeidet 2014/2017 «Ein berekraftig økonomi i Skodje kommune» Rådmannen

Endringsstrategi og framdiftsplan, omstilling 2014-2017 Innhold 1. Mål:... 2 2. Bakgrunn:... 2 3. Endringsstrategi:... 2 Den «nye» måten å tenkje på:... 3 4.Framdriftsplan for omstillingsprosessen... 3 4. Metodisk tilnærming til omstillingsprosessen:... 5 5. Informasjon... 6 1

Endringsstrategi og framdiftsplan, omstilling 2014-2017 1. Mål: Overordna mål for all verksemd i kommunen at det økonomiske resultatet gradvis skal styrast frå dagens underskot til eit overskot på 3% i 2017. Dette vil seie ei årleg gjennomsnittleg resultatforbetring på ca 2,25% Skodje kommune sitt ubundne driftsfond skal ikkje gå under 5 million kr i planperioden. I perioden 2016 2017 skal fondet gradvis vekse. Omstillingsprosessen skal ta utgangspunkt i følgjande 3 trinns prinsipp: 1. Vurdere og gjennomføre alle dei driftsmessige endringar som vil gi netto innsparing i drifta innafor dei strukturelle rammene som eksisterer per i dag 2. Parallelt med dette utgreie eigedomsskatt for kommunen. Utgreiinga skal gjerast som ein beredskap, slik at ein er i stand til å innføre dette rimelig fort om det skulle syne seg at punkt 1 vanskeleg gir nødvendig effekt. Ei eventuell inntekt frå eigedomsskatt skal tilførast fondsavsetjing 3. Vurdere større strukturelle endringar 2. Bakgrunn: Den økonoimiske situasjonen i Skodje kommune : Det har over tid etablert seg eit mishøve mellom kommunen sine inntekter og kommunen sine kostnader som ikkje er berekraftig. Dersom vi ikkje snarleg gjer nødvendige grep vil dette utvikle seg til ei økonomisk krise for kommunen. 3. Endringsstrategi: 1.Skape forståing for at dette er ei alvorleg krise. Alle medarbeidarar har rett på god og tydeleg informasjon om situasjonen. Organisasjonen må forstå at tidlegare måtar å «tenkje på», og å løyse oppgåver på, ikkje lenger fungerer. Bodskapen må kommuniserast på alle nivå i. Det er avgjerande viktig at leiargruppa i kommunen har felles forståing, og at ein står fram som samla. 2. Ivaretaking av medarbeidarar. Når bodskapen er oppfatta og forstått kan det oppstå uro og frykt i organisasjonen. Omstillinga kjem på eit tidspunkt til å omhandle enkeltpersonar og kvar enkelt sin arbeidskvardag. På dette tidspunktet er det viktig å kommunisere «ivaretaking» av enkeltpersonar i omstillingsprosessen. Dette betyr ikkje nødvendigvis at en kan verne mot oppseiingar, men at ein vil strekkje seg langt for å leggje til rette for omplasseringar. 3.Involvering av interessentane i endringa er avgjerande for å skape motivasjon og nye idear. Alle leiarar har eit spesielt ansvar for å leggje merke til og å styrke ny praksis som er i samsvar med den «nye «måten å tenkje på. Dette må løftast fram døme på at vi er på rett veg. 2

Endringsstrategi og framdiftsplan, omstilling 2014-2017 Den «nye» måten å tenkje på: Innovasjon er ein heilårleg prosess. Modellen med «årlig tildeling av faste rammer som ein så skal halde seg til» er ikkje effektiv med tanke på verken å få fram «realistiske rammer», gi tilstrekkelig nok «kriseforståing» eller tilstrekkelig nok «endringsperspektiv». I den gamle modellen vil ein fortsette med å halde fram slik ein alltid har gjort, og der budsjettarbeid i første rekke har fokuset på å sikre tilstrekkelige nok/gode nok rammevilkår for å sikre stabil drift eitt år fram i tid. Tildelt ramme ved årsskiftet er berre eit «øyeblikksbilde» som gjev eit «ærleg og sant bilde av drifta på tildelingstidspunktet. Målet er ei gjennomsnittleg resultatforbetring på 2,25% i året. For å nå dette målet må tiltak vere målretta, berekraftig, og omsetjast til handling når det er kravd, uavhengig av budsjettprosess og tildelt ramme. I den nye modellen vert dei årlige tildelte rammene av underordna meining for einingane. Ramma si gyldigheit i tid er berre inn til ein ser at det vil vere mogleg å gjennomføre tiltak som vil redusere behovet for ramme. Her vil det vere eit behov og eit krav om «daglig og kontinuerlig» leite etter effektiviseringtiltak.. Som leiarar i Skodje kommune har vi eit felles ansvar for å bidra mot målet. I skiftande og ustabile omgjevnadar krev dette einingane frå år til år kan kome til å bidra ulikt mot målet. Dette stiller store krav til tett dialog, samordning og samhald i perioden. Målet er ikkje berre ei individuell resultatforbetring knytt til kvar eining, men til ei samla resultatforbetring for den totale drifta. Det overordna i den nye modellen vil difor alltid vere fokus på resultatet og det samla driftsmessige overskotet til kommunen. Ikkje kor vidt ein «held ramma si eller ikkje» Def. Innovasjon: «Innovasjon betyr å skape noe nytt (til det bedre), men har etter hvert fått en videre betydning som fenomen innenfor og akademiske felt. Det norske ordet Nyvinning, som samtidig bidrar til en bedre løsning, er kanskje det som mest presist angir hva som menes med innovasjon. Å studere innovasjon gir forståelse av prosesser og resultater ved å gjøre noe nytt med en bedre løsning.» (www.wikipedia.no) 4.Framdriftsplan for omstillingsprosessen 3

Endringsstrategi og framdiftsplan, omstilling 2014-2017 Framdriftsplan omstillingsprosess med mål om 3% overskot i 2017 1.Administrasjon, styring, støttefunksjonar mm. Kartlegging av mogelegheit for samordning og rasjonalisering, interkommunale samarbeid, leggje ut drift til andre mm. Rådmannsteam, administrativt delegasjonsreglement, styringsstrukturar, leiaravtalar Stab /støtte funksjonar, merkantil, rådmannsteam Reinhald Mottak a flyktningar, norskopplæring for innvandrarar Gjennomgang av helseeininga-framtidig tenestetilbod Samarbeidsavtalarprinsipielle avklaringar kring fordelingsnøklar Matproduksjon, tryggleiksalarm omsorgssenteret- vurdere kjøp av teneste Teknisk einingdriftsnivå tekniske tenester, ENØK Skulefritidsordningvedtektsendring Barnehageadministrasjon i framtida Skule- klassedelingar framover Koordinerande eining med tildeling av tenester Prestemarka- framtidig dagtilbod Prestemarka: Etablere fagteam Sjukefråvær: Nye metodar og rutine Etablering av dagtilbod for demente/ vurdere dagens tilbod Tilrettelegging for tomannsrom på SOMSunngå bøter Transport/ buss- Prestemarka, vurdere salg Norsk og samfunnsfag for innvandrarar- kjøp av tenesten i andre kommunar Prosjektvelferdsteknologi Des KB/ MALIN BGV FH KS KS AG AG/KS FH BGV BGV BGV KS KS KS KS EKK KS/ FH/EK KS BGV/AFAA KS/ BGV Jan Feb Mar Apr Ma Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des 4

Endringsstrategi og framdiftsplan, omstilling 2014-2017 Kommunalsjef- fordele arbeidsoppgåver/ikkje lyse ut Administrativ ressurs på Prestemarka- til vurdering Vurdere tilbodet innan kultur/ kulturskule Endre turnus- SOMS BGV EF/KS MF/ BGV EKK/KS 2.Utgreiing av eigedomsskatt Analyse av forventa inntekt 3.Strukturelle endringar Omsorgsbustadar KS Skulestruktur FH/ AG BGV/ KH Framdriftsplanen for omstillingsprosessen gjev ei oversikt over område som skal kartleggast, og kven som er ansvarleg for kartlegginga. Målet med kartlegginga er å hente ut bidraget mot målsetjinga om 3% overskot i 2017. Herunder høyrer og endringar av drifta som ikkje nødvendigvis gir innsparingar men er med på å redusere kompleksistet og tenestespekter. Målstyring er både styring mot økonomi, kultur og innovasjon. Rådmannsteamet skal til ei kvar tid arbeide med å forankre delprosjekta i formannskapet og i organisasjonen i samsvar med endringsstrategien. Framdriftsplanen er ikkje endeleg og uttømmande. Fleire delprosjekt kjem til undervegs og vil bli innlemma i oversikta. Konklusjonar etter avslutta delprosjekt blir presentert i formannskapsmøte, i kontaktmøter med tillitsvalde og lagt ut på felles database; N-område. Rådmann vil følgje prosjektforma for større driftsendringar og ved usikkerhet om korleis problemet skal løysast. «De største utfordringene for kommunesektoren framover er evne til nyskaping, og tilgang på og forvaltning av egen arbeidskraft. En strategisk arbeidsgiverpolitikk og tydelig leiing er nøkler for å lykkes.» (www.ks.no) 4. Metodisk tilnærming til omstillingsprosessen: Mal for prosjektskisse skal nyttast i dei delprosjekta som er egne ti det- dette lettar arbeidet med informasjon i organisasjonen og mot politikarane Tilnærma lik metodisk tilnærming i kvart delprosjekt Nytte endringsstrategien i pkt 3 knytt til kvart delprosjekt 5

Endringsstrategi og framdiftsplan, omstilling 2014-2017 5. Informasjon Ved omstilling av drifta kan det lett oppstå usikkerheit og frykt knytt til framtidig arbeidssituasjon. Open dialog og god informasjonsflyt er viktig i slike prosessar. God informasjonsflyt handlar om å gi informasjon til rett tid gjennom dei rette kanalar. Leiarar har eit stort ansvar for dette. Tilsette har eit medansvar for å skaffe seg, og å etterspørre informasjon når det er behov for dette. I ein omstillingsprosess må alle ta ansvar for å gje og å tai mot informasjon sik at vi i størst mulig grad kan la fakta gå foran kjensler og rykte. Informasjon vedrørande omstillingsprosessen vil bli gitt gjennom følgjande kanalar: Heimesida (politiske saksdokument) N-område Kontaktmøter med tillitsvalde 2.kvar veke Leiarmøter Personalmøter E-post (rådmann sitt månatlege informasjonsbrev) Plakatar/oppslag Kommunenytt 6

Endringsstrategi og framdiftsplan, omstilling 2014-2017 7

Sak 61/14 Arkivsak nr: 14/982 Arkiv: Sakshandsamar: Bente Glomset Vikhagen Sak nr Utval Møtedato 61/14 Formannskapet 26.08.2014 PROSJEKT: TOTALGJENNOMGANG AV HELSEEININGA SAKSDOKUMENT: Prosjekt: Totalgjennomgang av helseeininga SAKSOPPLYSNINGAR: Syner til vedlagt Rapport: Totalgjennomgang av helseeininga. VURDERING: RÅDMANNENS FRAMLEGG TIL VEDTAK: Formannskapet tek Rapport: Totalgjennomgang av heilseeinga til orientering.

Vedlegg til framdriftsplan for omstilling 2014/2017 Prosjekt: Totalgjennomgang av helseeininga Dato: 19.08.14

Innhold 1. KVA SKAL VURDERAST/ANALYSERAST, MED TANKE PÅ KVA... 2 2. SITUASJONSBESKRIVING (KOR ER VI)... 2 3. MÅLSETTING... 4 4. KONKLUSJON... 9 5. BESLUTNING... 10 6. GJENNOMFØRING AV TILTAKET... 11 1

1. KVA SKAL VURDERAST/ANALYSERAST, MED TANKE PÅ KVA Tabell 1: tenesteområde Fysioterapitenesta, legekontoret, helsestasjonen, frisklivssentralen, psykiatritenesta. Jordmortenesta red kostnader auke inntekter red kostnader analysenivå Funksjonsområde Øk. auke inntekter effekt ei/fleire homogene stillingar red kostnader auke inntekter fleire ansvar i Eitt ansvar i kommunen kommunen analysebreidde 2. SITUASJONSBESKRIVING (KOR ER VI) Helseeininga har i overkant av 20 tilsette. Eininga er samansett av mange tenester som legekontor, frisklivssentral, helsestasjon, psykiatritenesta, jordmortenesta og fysioterapitenesta. Skodje kommune sin økonomiske situasjon gjer at ein må finne innsparingstiltak i form av kostnadskutt og/eller auke i inntektene. Dette samsvarar med strategi og framdriftsplan for 2014 17. Netto driftsutgifter pr. innbyggjar i kroner, kommunehelsetenesta Skodje 2013 Kostragruppe 01 2013 Møre og Romsdal 2013 Landet utan Oslo 2013 Landet 2013 2275 2434 2181 2159 2133 2

Helseeininga (kommunehelsetenesta) har ei samla driftsutgift pr. innbyggjar som er høgare om ein samanliknar seg med snittet i Møre og Romsdal, Landet utan Oslo og Landet. Derimot ligg dei lågare enn Kostragruppe 01. 2.1 Organisering, styring og leiing av prosessen Prosjekteigar: Rådmannen Prosjektleiar: Kommunalsjef Prosjektgruppe: Rådmannsteamet Arbeidsgruppe: Tillitsvald, repr. frå psykiatritenesta, repr. frå helsestasjonen, kommuneoverlege, rådmann, kommunalsjef og einingsleiar for helseeininga Styringsgruppe: Formannskapet Alle tilsette har fylt ut eit kartleggingskjema. Ein har haldt samtalar enkeltvis eller i grupper med alle tilsette med bakgrunn i kartleggingsskjemaet. Dette har danna grunnlaget for arbeidet i arbeidsgruppa, som igjen har danna grunnlaget for avgjerselen til prosjektgruppa. 2.2 SWOT Tabell 3: Kva er bra, kva er det som fungerer på objektet som er til vurdering Internt eksternt S W O T Dyktig og engasjert personale. God kvalitet på innhald ut frå noverandre ressursar. Kva er mindre bra, kva er det som ikkje fungerer som det bør på objektet som er til vurdering Får ikkje fulgt opp alle brukargrupper i høve psykiatri (manglar døgnkontinuerlig tilbod), manglande felles planverk i høve fysioterapitenesta, fører til at tilbodet ikkje er godt nok samordna og stort press på tilsette ved helsestasjonen grunna auke i barnetal. Kva er det i omgjevnadane ein ser som moglegheiter for objektet som er til vurdering Avklare oppgåvefordeling mellom legekontoret og heimetenesta. Vurdere pasientflyten mellom den kommunale psykiatritenesta og andrelinjetenesta. Vurdere eigenandel på tenester ved frisklivssentralen. Kva er det i omgjevnadane ein ser som moglege trugsmål for objektet som er til vurdering Kutt av ressursar kan føre til slitne tilsette, auke i sjukefråvær og redusert kvalitet på tenestane. Såleis kan det også føre til reaksjon frå brukarane. 3

3. MÅLSETTING (KOR SKAL VI) Tabell 4: Overordna økonomisk mål for kommunen Delmål tenestemottakarar Delmål medarbeidarar og organisasjon Delmål samfunn Alle prosjekt i omstillingsarbeidet tek utgangspunkt i dette målhierarkiet. Vi har ansvar for at alle tenesteområde skal driftast i samsvar med økonomisk evne. I tillegg skal vi stadig vurdere om gjeldande driftsform er den som gjer at vi utnyttar dei tilgjengelege ressursane optimalt. UTGREIING (METODE) Tabell 6: 4

Oppsummering av idedugnad: 3.1 Helsestasjonen Helsestasjonen har i dag 2,4 helsesøstre, samt 60 % familieveiledar Netto driftsutgifter til førebygging, helsestasjons- og skulehelseteneste pr. innb. 0-5 år Netto driftsutgifter til førebygging, helsestasjons- og skulehelseteneste pr. innb. 0-20 år Skodje 2013 Kostragr uppe 01 2013 Møre og Romsdal 2013 Landet utan Oslo 2013 Landet 2013 4629 7355 7480 6903 6833 1529 1978 2002 1898 1941 Merk: Truleg er tala noko høgare då ein tilsett vert i kostrasamanheng ført på psykiatritensta, men arbeida ved helsestasjonen. Tala er nok difor betre, men framleis godt under dei ulike gruppene, jf. punkt 3.5. I og med at helsestasjonen ligg lågt i høve kostratal og ein veit at barnetalet aukar i kommunen, ser ein ikkje at det er realisme i å redusere ressursar. 3.1.1 Tettare samarbeid med legekontoret Legekontoret tek imot telefonsamtalar til helsetasjonen i dag. Kan dei også sette opp avtalane? 5

3.2 Legekontoret Legekontoret har 4 fastlegar, 1 turnuslege og tilsaman 3,75 stillingar som hjelpepersonell, her helsesekretærar og bioingenørar. Legeårsverk pr. 10 000 innbyggjarar, kommunehelsetenesta Skodje 2013 Kostragr uppe 01 2013 Møre og Romsdal 2013 Landet utan Oslo 2013 Landet 2013 11,4 10,7 10,7 10,1 10,1 Kostratal syner at ein ligg noko høgare i høve legeårsverk pr. 10 000 innbyggjarar enn samanliknbare gruppe. Noko av grunnen til dette kan vere at ein sikrar innbyggjarane lovkravet om å ha tilstrekkeleg listekapasitet og moglegheit til å skifte fastlege. Vidare så har legane pasientar utanfor kommuna. Det vert såleis ikkje sett på som realistisk å redusere legekapasiteten i kommunen. 3.2.1 65 % stilling som bioingeniør Ein tilsett (65 % stilling bioingeniør) går av med pensjon frå nyttår. Er det mogleg å ikkje tilsette her, evt. berre i delar av stillinga? Dette sett opp mot teknologi som betalingsautomat og at brukarane har moglegheit til å bestille time på nett sjølv. 3.2.2 Frå offentleg til privat legekontor Legane kan sjølv starte opp privat legekontor der dei har ansvaret for dei tilsette, lokalisering, kjøp av utstyr etc. Det er ikkje kostnadsrekna på om dette vil ha noko form for innsparing for Skodje kommune. 3.3 Frisklivssentralen Frisklivssentralen har i dag ein tilsett i 100 % stilling. 3.3.1 Brukarbetaling Helsedirektoratet vurderer at ein berre kan ta brukarbetaling knytt til enkelte deler av tilbodet ved frisklivssentralen. Til dømes har fysioterapeutane med driftstavtale og treningssenter eigenbetaling. Moglegheit for brukarbetaling kan undersøkast nærare. Det vil uansett dreie seg om beskjedne summar på årsbasis. 3.3.2 Reduksjon/avvikling av stilling Det er i dag ei 100 % stilling knytt til frisklivssentralen. Eit tiltak kan vere å redusere stillinga eller å avvikle frisklivssentralen heilt. 6

3.4 Leiing 3.4.1 Reduksjon av stilling Det er i dag 50 % stilling knytt til einingsleiar ved helseeininga. Det er over 20 tilsette. Er det mogleg å redusere noko av stillingsprosenten? 3.5 Psykiatritenesta Det er i dag 2,6 stillingar i psykiatritenesta. Netto driftsutgifter til diagnose, behandling og rehabilitering pr. innbyggjar Skodje 2013 Kostragr uppe 01 2013 Møre og Romsdal 2013 Landet utan Oslo 2013 Landet 2013 1669 1766 1546 1508 1473 Merk: Truleg er tala noko lågare då ein tilsett vert i kostrasamanheng ført på psykiatritensta, men arbeida ved helsestasjonen. Tala er nok difor dårlegare og såleis truleg lågare enn fleire om ikkje alle gruppene, jf. punkt 3.1. Psykiatritenesta ligg truleg under dei fleste av gruppe i høve kostratal. Då ein i tillegg veit at samhandlingsreformen medføre at oppgåver vert overført frå spesialisthelsetenesta til kommunene. Prosjektgruppa kan difor vanskeleg sjå at det er realistisk å redusere ressursar her. 3.5.1 Prioritering Prioritere brukargruppe i høve til dømes alder, diagnose etc. Dette vil frigjere meir tid og ressursa? 3.5.2 Brukarflyt Henvise fleire brukarar til 2. linjetenesta i staden for lokal psykiatritenesta/overføre fleire til 2. linjetenesta. Vil dette vil frigjere meir tid og ressursa? 3.6 Fysioterapitenesta: Fysioterapitenesta har til saman 2 heimlar for fysioterapeutar med driftsavtale med kommunen, og 1 stilling for kommunefysioterapeut. Fysioterapitenesta har i slutten av 2013 ikkje tilsett i eit 75 % ledig driftstilskot. Dette førte til ein reduksjon frå 2,75 fysioterapeutar med privat driftsavtale til 2. Korkje arbeidsgruppa eller prosjektgruppa ser det som realistisk å kutte noko meir i høve denne tenesta. 7

3.6.1 Samordning Samordne privat og kommunal fysioterapiteneste i større grad enn det er pr. i dag. Dette vil føre til eit samla betre tilbod, men ikkje nedgang i utgifter. Slik samordning kan skje gjennom ein overordna helse- og omsorgsplan, rehabilitering- eller fysioterapiplan. 3.7 Jordmortenesta Korkje arbeidsgruppa eller prosjektgruppa har kome fram med realistiske tiltak i høve denne tenesta. UTVELJING (KOR SKAL VI KOME OSS DIT, VAL AV MOGLEGE TILTAK/STRATEGI) Tabell 7: høg 3.4.1 3.3.2 3.2.1 økonomisk Effekt 3.5.1 3.5.2 låg låg 3.2.2? 3.1.1 3.6.1 3.3.1 moglegheita for gjennomførbarheit høg Etter å ha analysert tiltaka frå idedugnaden, finn prosjektgruppa at det er to tiltak som skil seg ut: 3.2.1 Reduksjon eller avvikling av 65 % stilling ved legekontoret 3.3.2 Reduksjon eller avvikling av 100 % stilling ved Frisklivssentralen. 8

4 KONKLUSJON 4.1 Reduksjon eller avvikling av 65 % stilling bioingeniør ved legekontoret 4.1.1 Trugsel Ein trugsel i høve å redusere heile av 65 % stilling som bioingeniør, er at det gjer det vanskeleg for å få kabalen i høve personell til å gå opp. Det er enkelte tidspunkt på dagen der det er ekstra stort trykk. Dette kan gjer at tenestemottakaren får eit dårlegare tilbod. Mindre ressursa kan også føre til auka press på dei tilsette og fare for sjukefråvær. Ein reduksjon i personell fører til at ein må ha drøftingsmøte med legane i høve å revidere avtalen mellom legane og kommunen. 4.1.2 Løysning Prosjektgruppa meiner at teknologi som betalingsautomat og timebestilling på nett for brukarane vil avlaste for delar av stillingsreduksjonen. Legekontoret må også vurdere å endre arbeidstid for dei tilsette, for å sikre at det er nok bemanning på dei tidene det er størst trykk i løpet av veka. Derimot meiner prosjektgruppa at dei ovannemnde tiltak ikkje vil kunne kompensere fullt opp for reduksjon av 65 % stilling. Ein vurderar det difor at reduksjon av 45 % stilling vil vere mest realistisk. Resterande 20 % kan lysas ut internt. Tiltaket kan iverksettast frå 01.01.15. 4.1.3 Økonomi Økonomisk innsparing pr. år: Stillingsprosent Innsparing i kr. 45 % 280.000,- 4.2 Reduksjon eller avvikling av 100 % stilling ved Frisklivssentralen 4.2.1 Trugsel Folkehelsearbeid er eit satsingsområde innan samhandlingsreformen. Førebyggjande arbeid er avgjerande i høve å handtere framtidig «eldrebølge» og ulike livsstilssjukdommar er på mange måtar ei samfunnsmessig utfordring. Ei nedbygging 9

eller avvikling av dette tilbodet vil kunne føre til auka trugsel for at måla ovanfor ikkje vert møtt. Det er vidare ein trugsel at det kan verte auka arbeid på helsestasjonen og psykiatritenesta, dette da det har vore eit godt samarbeid med frisklivssentralen i høve KID kurs (kurs i meistring av depresjon) og i barneprosjektet saman med desse tenestene. 4.2.2 Løysning Prosjektgruppa ser at frisklivssentralen har ei stor rolle i Skodje kommune sitt folkehelsearbeid og at dette vert svekka om tilbodet ved frisklivssentralen vert redusert eller avvikla. Derimot har Skodje kommune eit særs godt tilbod i høve folkehelsearbeid. Kommunen har ein folkehelsekoordinator, som koordinerer dette arbeidet i høve planverk, ut mot oppvekst, teknisk og helse- og sosial. Det drives godt folkehelsearbeid i det daglege av tenesteytarar i kommunen. Sjølv om tilbodet vert redusert eller avvikla, vil ein likevel ha eit tilbod som fyller lovkrava. Eit anna moment er at det er vanskeleg for kommunen i noverande økonomisk situasjon og tenke forebyggande arbeid som i stor grad vil ha effekt på lang sikt. For å kunne kome i ein økonomisk balanse, ser ein at ikkje anna råd enn å avvikle frisklivssentralen. Dette for at tiltaket skal gje mest mogleg økonomisk gevist på kort sikt. Tiltaket kan iverksettast frå ca. 01.01.15. 4.2.3 Økonomi Økonomisk innsparing pr. år: Stillingsprosent Løn (inkl. Fastlønstilskot Innsparing i arb.giv.avgift) kr. 100 % 627.000,- -183.000,- 444.000,- 5. BESLUTNING Med bakgrunn i idedugnad om i vurdering av effekt og gjenomførbarheit av ulike tiltak har prosjektgruppa kome fram til følgjande: 1) Reduksjon 45 % stilling ved legekontoret som bioingeniør 2) Avvikling av 100 % stilling ved Frisklivssentralen 10

6. GJENNOMFØRING AV TILTAKET Saka opp i Styringsgruppa 26.08.14. Ved positivt vedtak vil ein starte på arbeidet med desse tiltaka så snart som mogleg etter gjeldane rutine. 11

Sak 62/14 Arkivsak nr: 14/951 Arkiv: Sakshandsamar: Bente Glomset Vikhagen Sak nr Utval Møtedato 62/14 Formannskapet 26.08.2014 Kommunestyret KS`S MEDVERKNAD I LOKALE PROSESSAR SAKSDOKUMENT: Vedlegg 1:Anmodning om kommunal og fylkeskommunal politisk behandling av KS`medvirkning i lokale og regionale prosesser i en kommunereform SAKSOPPLYSNINGAR: Kommunar og fylkeskommunar mottok skriv frå Kommunenes sentralforbund (KS), datert 10. juli 2014, der ein vert oppmoda om ei politisk handsaming av KS`sin medverknad i lokale og regionale prosessar knytt til kommunereforma. I vedlagt saksdokument kem det fram kva som er bakgrunnen for oppmodinga, KS sitt prinsippielle syn på kommunereforma, samt KS sine premiss for medverknad. Punktet kommunane vert oppmoda om å handsame er gjengitt i framlegg til innstilling VURDERING: KS er kommunane sin medlems- og interesseorganisasjon. Organisasjonen har veletablerte arenaer for dialog, er ein formidlar av faktagrunnlag knytt til kommunal forvaltning. KS arbeider for gode rammevilkår og styrking av lokaldemokratiet og vil i så måte vere ein naturleg tilretteleggjar for gode lokale prosessar knytt til kommunereforma. RÅDMANNENS FRAMLEGG TIL VEDTAK: Skodje kommune gir sin støtte til at KS deltek som fagleg tilretteleggjar og koordinator for lokale/ regionale prosessar i det kommunereformarbeidet regjeringa etter stortingsvedtak har invitert kommunane til

Fra: Alf Åge Berg <AlfAge.Berg@ks.no> Sendt: 10. juli 2014 11:20 Til: Aukra kommune; Aure kommune; Averøy kommune; Eide kommune; Fræna kommune; post; Gjemnes kommune; Halsa kommune; Haram Postmottak; Hareid kommune; Herøy kommune; Kristiansund kommune; Midsund kommune; Molde kommune; Møre og Romsdal fylkeskommune (post@mrfylke.no); Nesset kommune; Postmottak Norddal kommune; Rauma kommune; Rindal kommune; Sande kommune; Servicetorg; Postmottak; Smøla kommune; Stordal kommune; Stranda kommune; Sentralbord; Sunndal kommune; Surnadal kommune; Sykkylven kommune; Tingvoll kommune; Ulstein kommune; Vanylven kommune; Vestnes kommune; Volda kommune; Ørskog kommune; Ørsta kommune; Ålesund kommune Emne: Anmodning om kommunal og fylkeskommunal politisk behandling av KS medvirkning i lokale og regionale prosesser i en kommunereform Vedlegg: KS M&R medvirkning prosess.docx Kommunene i Møre og Romsdal v/ordfører Møre og Romsdal fylkeskommune v/fylkesordfører Vedlagt er brev fra fylkesstyret i KS Møre og Romsdal. Brevet omhandler blant annet KS prinsipielle syn på en kommunereform, og det bes om tilslutning til at KS deltar som faglig tilrettelegger og koordinator for lokale/regionale prosesser. Fylkesstyret ber om at brevet gis politisk behandling i den enkelte kommune. Det er en fordel for KS videre planlegging at den enkelte kommune sin behandling meldes til KS M&R v/fylkesstyret så snart som praktisk mulig, og innen 15. september 2014. Trengs mer tid ber vi om at KS M&R blir informert om dette. Spørsmål kan rettes til leder av fylkesstyret Knut Støbakk, eller til KS M&R sin administrasjon. Med vennlig hilsen Alf Åge Berg Seniorrådgiver Senior Adviser Epost Email: alf.age.berg@ks.no Telefon Phone: (+47) 24 13 26 00 Mobil Cellular: (+47) 91 75 72 21 http://www.ks.no KOMMUNESEKTORENS ORGANISASJON The Norwegian Association of Local and Regional Authorities

KOMMUNESEKTORENS ORGANISASJON The Norwegian Association of Local and Regional Authorities Kommunene i Møre og Romsdal v/ordfører Møre og Romsdal fylkeskommunene v/fylkesordfører Dato: 10. juli 2014 Anmodning om kommunal og fylkeskommunal politisk behandling av KS medvirkning i lokale og regionale prosesser i en kommunereform Bakgrunn Det fremkommer av Prop. 95S (2013-2014) Kommuneproposisjonen 2015 at alle landets kommuner høsten 2014 vil inviteres til å delta i prosesser med sikte på å vurdere og å avklare om det er aktuelt å slå seg sammen med nabokommuner. Proposisjonen ble behandlet av Stortinget 18. juni 2014, regjeringen fikk flertall i Stortinget for sitt forslag til kommunereform. Regjeringen sier i proposisjonen at det er ønskelig at de regionale prosessene gjennomføres i et samarbeid mellom fylkesmannen og KS regionalt. Etter dette har nå fylkesmennene fått ansvaret fra regjeringen for å igangsette disse prosessene, og KS har mottatt invitasjon om å delta i prosessene. KS styres av sine medlemmer på nasjonalt nivå av de medlemsvalgte organene hovedstyre og landsstyre, og regionalt av de medlemsvalgte fylkesstyrene. KS ønsker i denne saken en særskilt medlemsforankring av vår deltakelse i det videre prosessarbeidet, og vil invitere til en politisk behandling i kommunen/fylkeskommunen av dette. KS prinsipielle syn på kommunereform KS landsting i februar 2012 vedtok i en uttalelse at kommunegrenser kan endres ved gode lokale prosesser, at oppgavene må være avgjørende for kommunestrukturen og at kommunene selv må ha styrende innvirkning på prosessen. KS landsstyre diskuterte regjeringens forslag til en kommunereform og invitasjonen til KS i sitt møte 28. mai i år, og fattet følgende enstemmige vedtak: «Landsstyret er positiv til at KS sentralt og regionalt tilrettelegger for og gir prosessveiledning i lokale prosesser og at dette gjøres i samarbeid med fylkesmannsembetene, i et likeverdig samarbeid. Det forutsettes at det er en gjensidig forståelse i dette samarbeidet for at kommunene selv styrer framdriften i prosessene, og definerer sine behov for veiledning og prosesstøtte» Landsstyret anbefalte samtidig at fylkesstyrene ba kommunene gjennom lokale politiske vedtak å gi fylkesstyrene mandat til å gå inn i et slikt samarbeid om tilrettelegging av lokale Haakon VIIs gate 9 T: +47 24 13 26 00 ks@ks.no Bankgiro 8200.01.65189 Postboks 1378, Vika, 0114 Oslo F: +47 22 83 22 22 www.ks.no Org. nr. 971 032 146 Iban: NO63 82000165189

prosesser. Dette vil tydeliggjøre at mens fylkesmennenes rolle i samarbeidet er definert av staten, er KS' rolle definert av kommunene. Regjeringens forslag og Stortingets behandling Ifølge kommuneproposisjonen vil den organiserte prosessen starte i august 2014, og vil i hovedsak gå til kommunene fatter vedtak innen sommeren 2016. Vedtakene meldes til KMD via fylkesmannen, som også vil bli bedt om å gjøre en selvstendig vurdering. Våren 2015 legges en stortingsmelding med forslag til nye oppgaver til robuste kommuner fram, og en samlet proposisjon om ny kommunestruktur vil fremmes for Stortinget våren 2017. De særskilte økonomiske virkemidlene i reformen vil gjelde for kommuner som det er fattet nasjonale vedtak for i løpet av reformperioden dvs innen 01.01.18. Iverksetting av sammenslåingene vil være senest 01.01.20. Stortingets flertall sluttet seg til regjeringens forslag til både fremdriftsplan og økonomiske virkemidler. De varslede initiativ vil derfor bli igangsatt fra regjeringens side. Gjennom et forslag fremmet under stortingsdebatten 18. juni har også et flertall i Stortinget presisert at «Stortinget stadfester at gjennomgangen av oppgåvene til kommunane må inkludere oppgåvene som skal liggje til eit folkevald regionnivå/mellomnivå/færre fylkeskommunar». Det er ikke etablert noe bredt flertall i Stortinget for den konkrete fremdriftsplanen og økonomiske virkemidler. Det vises til Innst. 300 S (2013-2014) for de enkelte partigrupperingers merknader: Resten av landsstyrets uttalelse er tilgjengelig på http://www.ks.no/tema/samfunn-ogdemokrati1/folkevalgtportalen/kommunestruktur/landsstyreuttalelse-om-kommunereform/ https://www.stortinget.no/no/saker-ogpublikasjoner/publikasjoner/innstillinger/stortinget/2013-2014/inns-201314-300/4/ Et bredt flertall i Stortinget har imidlertid uttrykt støtte til igangsettingen av de lokale prosessene: «Komiteens flertall, medlemmene fra Arbeiderpartiet, Høyre, Fremskrittspartiet, Kristelig Folkeparti og Venstre, er derfor positive til at alle landets kommuner høsten 2014 inviteres til å delta i prosesser med sikte på å vurdere og å avklare om det er aktuelt å slå seg sammen med nabokommuner. Flertallet forventer at kommunene på en god måte fra starten av en slik prosess involverer innbyggere, organisasjoner og ansatte på en god måte. Slik involvering øker sannsynligheten for en best mulig prosess for lokalsamfunnet.» Premisser for KS medvirkning KS har forutsatt at endringer i kommunestrukturen må bygge på lokale prosesser. KS skal ikke være pådriver for dette. KS ønsker på medlemmene premisser å legge til rette for lokale prosesser sammen med fylkesmennene, men det er medlemmene selv som bestemmer hvem de vil ta initiativ til samtaler med. KS ønsker ikke å ta stilling til dette, hverken regionalt eller nasjonalt. KS mener det vil være naturlig å bruke de etablerte KS arenaene - fylkesstyrene, fylkesmøtet, høstkonferansen osv. I en tidlig fase kan også andre arenaer som kommunene benytter brukes, f.eks regionråd, regionsamlinger. Egne temadager kan brukes. Kommunene selv må eie og styre prosessene, med bistand fra KS og fylkesmannen.

KS vil ivareta rollen som medlems- og interesseorganisasjon med fokus på rammevilkår, styrking av lokaldemokratiet, formidling av faktagrunnlag og tilrettelegging av arenaer for utvikling, kunnskapsdeling og erfaringsutveksling. KS mener det er naturlig å se de kommunale og fylkeskommunale/regionale oppgaveporteføljene i sammenheng, og vil på nasjonalt nivå særlig arbeide videre med hvilke oppgaver som ut fra hensyn til nærhet til innbyggere, politisk folkevalgt forankring og effektiv oppgaveløsning kan flyttes til et av disse to nivåene, under forutsetning av fullfinansiering av nye oppgaver. Tilbakemelding fra kommunene og fylkeskommunene til KS KS fylkesstyre i Møre og Romsdal ber den enkelte kommune og fylkeskommune behandle følgende punkt: kommune/fylkeskommune gir sin tilslutning til at KS deltar som faglig tilrettelegger og koordinator for lokale/regionale prosesser i det kommunereformarbeidet regjeringen etter stortingsvedtak har invitert kommunene til. Med hilsen for fylkesstyret i KS M&R Knut Støbakk leder fylkesstyret

Sak 63/14 Arkivsak nr: 14/336 Arkiv: Sakshandsamar: Magne Fylling Sak nr Utval Møtedato 63/14 Formannskapet 26.08.2014 HØYRINGSUTTALE TIL ENDRINGAR I STADNAMNLOVA SAKSDOKUMENT: Høyringsbrev dat 02.06.14 Gjeldande Lov om stadnamn Forslag til endringar i lov om stadnamn SAKSOPPLYSNINGAR: Kulturdepartementet sendte i brev dat 02.06 ut framlegg til endringar i stadnamnlova på høyring. Framlegga til lovendring fylgjer opp Innst. S. nr. 124 (2008 2009) frå familie- og kulturkomitéen om eit representantforslag frå stortingsrepresentantane Øyvind Halleraker (H) og Olemic Thommessen (H). Departementet føreslår å endre lova slik at eigaren av eit gardsbruk får rett til å bestemme skrivemåten av bruksnamnet, også når det er identisk med eit nedervd gardsnamn. Departementet har i tillegg gått igjennom fleire føresegner i lova og føreslår språklege og innhaldsmessige endringar som skal gjere lova lettare å forstå og tydeleggjere kva det er ved stadnamna som har krav på vern. Framlegga til endring er så omfattande at det er aktuelt å føreslå ny lov. Departementet ber om eventuelle merknader til endringsframlegget innan 2. september 2014. VURDERING: Dei fleste forslag til endringar i stadnamnlova gjeld som departementet skriv i høyringsbrevet, språklege og innhaldsmessige endringar som skal gjere lova lettare å forstå og tydeleggjere kva det er ved stadnamna som har krav på vern. Som vedlegg følgjer gjeldande lov om stadnamn, og forslag til ny lov om stadnamn, der endringane står med skråskrift/kursiv. Viktigaste endringsforslaget som har praktisk betydning, gjeld 8 Særskilte reglar om gardsnamn og bruksnamn. 8 seier at vedtak om skrivemåten av gardsnamn som hovudregel skal vere retningsgivande for

skrivemåten av bruksnamn som er identisk med gardsnamnet, eller der gardsnamnet går inn som ein del av bruksnamnet. Forslag til ny lov går ut på at dette ikkje skal gjelde dersom eigar eller festar ønskjer ein alternativ skrivemåte og kan dokumentere at den ønskte skrivemåten har vore i offentleg bruk som bruksnamn. Skrivemåten av bruksnamnet kan i desse tilfella vedtakast utan anna høyring. Eigar eller festar kan, med dei avgrensingane som følgjer av 3, sjølv velje namn og fastsetje skrivemåten av namnet på eit nytt bruk. I høyringsnotatet frå kulturdepartementet dat 27.05.14 (er å finne på http://www.regjeringen.no/nn/dep/kud/dokument/hoyringar/hoyringsdokument/2014/hoyring--- framlegg-til-endringar-i-stadnamnlova/hoyringsnotat.html?id=761434) gjer departementet s 27-28 greie for konsekvensane av forslaget: «Departementet meiner kulturminneomsynet ikkje blir vesentleg truga ved dette framlegget til endring. Vedtaksorganet for nedervde stadnamn, også nedervde gardsnamn, er framleis Statens kartverk. Skrivemåten av andre nedervde stadnamn enn bruksnamna skal framleis vere retningsgjevande for skrivemåten av namn i (andre) sekundære funksjonar. Den råderetten eigaren eller festaren har over bruksnamnet, gjeld dei gongene han ynskjer ein annan skrivemåte enn den som fylgjer av eit vedtak i Kartverket eller er godkjent etter gamalt regelverk. Slik råderett er det ikkje urimeleg å gje grunneigaren, fordi bruksnamnet på ein annan måte enn t.d. gardsnamna allereie kan seiast å vere del av den privatrettslege sfæren. Eit bruksnamn er i dag definert i stadnamnlova som namn på eigedom (sjå punkt 3.2. ovanfor). Til eit bruksnamn knyter det seg éin eigar eller festar. Verknadene av ei slik lovendring må likevel avgrensast for at formålet med lova ikkje skal bli uthola. Det er eit urimeleg utslag av privat eigedomstenking dersom offentleg namnegjeving på andre namneobjekt elles (barnehagar, skular, vegar, bruer) skal rette seg etter skrivemåten av bruksnamna som grunneigaren etter forslaget har stor kontroll over. Hovudregelen i 4 andre ledd gjeld derfor framleis: Når same namnet er brukt om ulike namneobjekt på same staden, skal skrivemåten i primærfunksjonen som hovudregel vere retningsgivande for skrivemåten i dei andre funksjonane. Råderetten til eigaren eller festaren er også i dag avgrensa av 3 Namnevern. Det er derfor inga materiell endring når departementet føreslår at det blir presisert i 3 siste ledd at dette blir eksplisitt.»

RÅDMANNENS FRAMLEGG TIL VEDTAK: Skodje formannskap er kjent med forslag til ny stadnamnlov, og vil gje slik høyringsuttale: «Skodje kommune viser til Kulturdepartementet sitt høyringsbrev dat 02.06.14 om endringar i stadnamnlova. Skodje kommune registrerer at departementet føreslår å endre lova slik at eigaren av eit gardsbruk får rett til å bestemme skrivemåten av bruksnamnet for nye bruk. For eksisterande bruk er det opna for namnenedring dersom det kan dokumenterast at ønska namn er brukt i offentlege dokument. Skodje kommune støttar denne lovendringa under føresetnad av at kulturminneomsynet i stadnamnlova ikkje blir truga. Skodje kommune ser vidare positivt på at departementet har gått igjennom fleire føresegner i lova og føreslår språklege og innhaldsmessige endringar som skal gjere lova lettare å forstå og tydeleggjere kva det er ved stadnamna som har krav på vern».

zp DET KONGELEGE KULTURDEPARTEMENT MOTTATT. Høyringsinstansar, sjå liste Dykkar ref Vår ref Dato 14/2588 02.06.2014 Høyringsbrev framiegg til endringar i stadnamniova Kulturdepartementet sender med dette framlegg til endringar i stadnamnlova på høyring. Framlegga til lovendring fylgjer opp Innst. S. nr. 124 (2008-2009) frå familie- og kulturkomiten om eit representantforslag frå stortingsrepresentantane øyvind Halleraker (H) og Olemic Thommessen (H). Departementet føreslår å endre lova slik at eigaren av eit gardsbruk får rett til å bestemme skrivemåten av bruksnamnet, også når det er identisk med eit nedervd gardsnamn. Departementet har i tillegg gått igjennom fleire føresegner i lova og foreslår språklege og innhaldsmessige endringar som skal gjere lova lettare å forstå og tydeleggjere kva det er ved stadnamna som har krav på vern. Framlegga til endring er så omfattande at det er aktuelt å føreslå ny lov. Departementet ber om eventuelle merknader til endringsframlegget innan 2. september 2014. Spørsmål kan rettast til seniorrådgjevar eller 22 24 78 39). Sigfrid Tvitekkja (sigfrid.tvitekkja@kud.dep.no hels'n Rs Kristiansen (e.f.) ekspedisjonssjef 'eidi Karisen avdelingsdirektør Postadresse Kontoradresse Telefon* Saksbehandlar 22 24 90 90 Sigfrid Tvitekkja NO- Org_nr. postmottak@knd.dep.no http: /www.kud.dep.no, 972 417 866

GJELDANDE LOV OM STADNAMN 1. Formål og verkeområde Formålet med denne lova er å ta vare på stadnamn som kulturminne, gi dei ei skriftform som er praktisk og tenleg, og medverke til kjennskap til og aktiv bruk av namna. Lova skal sikre omsynet til samiske og kvenske stadnamn i samsvar med nasjonalt lovverk og internasjonale avtalar og konvensjonar. Lova gjeld når organ for stat, fylkeskommune og kommune skal fastsetje stadnamn eller skrivemåten av dei, eller bruke dei i tenesta. Lova gjeld også bruk av stadnamn i selskap som det offentlege eig fullt ut og i læremiddel som skal brukast i skolen. Departementet kan i særskilte tilfelle gi forskrift om at lova skal gjelde når selskap som det offentlege ikkje eig fullt ut, skal bruke stadnamn. Lova gjeld ikkje for Svalbard, Jan Mayen og dei norske bilanda, den norske kontinentalsokkelen og Noregs økonomiske sone. 2. Definisjonar I denne lova tyder: a)stadnamn, namn på geografiske punkt, liner og område som kan kartfestast b)gardsnamn, namnet på heile det gardsområdet som eitt eller fleire gardsnummer er knytte til c)bruksnamn, namn på eigedom med eitt eller fleire bruksnummer eller festenummer under eit gardsnummer d)nedervd stadnamn, stadnamn som munnleg eller skriftleg er overlevert frå tidlegare generasjonar e)lokal talemålsform, den uttaleforma som er i allmenn bruk av folk som har tradisjonell tilknyting til staden, gjennom busetjing eller årviss næringsverksemd f)rettskrivingsprinsipp, allmenne reglar for korleis lydar og lydkombinasjonar skal givast att i skrift. 3. Namnevern og namnsetjing Eit stadnamn kan som hovudregel ikkje takast i bruk på ein stad der det tradisjonelt ikkje høyrer heime, når det a)er i bruk som etternamn og er verna, eller b)på annan måte er eit særeige namn, eller c)av andre grunnar bør vernast. Eit nedervd stadnamn kan ikkje bytast ut med eit namn utan tradisjon på staden dersom ikkje særlege grunnar talar for det. 4. Reglar om skrivemåten Dersom ikkje anna er fastsett i denne lova, skal det ved fastsetjing av skrivemåten av stadnamn takast utgangspunkt i den nedervde lokale uttalen. Skrivemåten skal følgje gjeldande rettskrivingsprinsipp for norsk og samisk. For kvenske stadnamn skal skrivemåten følgje gjeldande rettskrivingsprinsipp i finsk. Finske stadnamn på Austlandet kan tilpassast norske rettskrivingsprinsipp. Side 36 Når same namnet er brukt om ulike namneobjekt på same staden, skal skrivemåten i primærfunksjonen som hovudregel vere retningsgivande for skrivemåten i dei andre funksjonane. To eller fleire skriftformer av same namn på same namneobjekt kan fastsetjast som sidestilte dersom eitt eller fleire av desse vilkåra er oppfylte: a)det finst fleire uttalevariantar av namnet fordi lokaliteten har stor geografisk utbreiing, eller ligg i eit dialektalt eller administrativt grenseområde b)to eller fleire skriftformer av namnet er vel innarbeidde c)det er sterk lokal interesse for to eller fleire av formene. 5. Fastsetjing av skrivemåten Saker om skrivemåten av stadnamn kan takast opp av a)offentleg organ og andre som er nemnde i 1 tredje ledd,

b)eigar eller festar når bruksnamnet kjem inn under 8 andre ledd, c)lokal organisasjon med særleg tilknyting til eit stadnamn, d)stadnamnkonsulentane når det gjeld stadnamn i deira område. Kommunen gjer vedtak om skrivemåten av offisiell adresse og av namn på tettstader, grender, kommunale gater, vegar, torg, bydelar, bustadfelt, anlegg o.l. Fylkeskommunen gjer vedtak om skrivemåten av namn på fylkeskommunale anlegg o.l. Statens kartverk gjer vedtak om skrivemåten av andre stadnamn dersom ikkje anna er fastsett i lov eller forskrift. Det kan gjerast samlevedtak for skriftforma av eit namneledd innanfor same administrative område. Er det tvil om kven som etter desse reglane skal fastsetje skrivemåten av eit stadnamn, kan spørsmålet leggjast fram for departementet til avgjerd. 6. Nærmare om saksbehandlinga Når ei namnesak er teken opp med vedtaksorganet, skal saka gjerast kjend for dei som har rett til å uttale seg. Eigar eller festar har rett til å uttale seg i saker som gjeld bruksnamn. Eigar eller festar har òg rett til å uttale seg i saker som gjeld gardsnamn, når skrivemåten av gardsnamnet skal vere retningsgivande for skrivemåten av bruksnamnet. Synspunkta til eigaren skal tilleggjast særskild vekt. Kommunane har rett til å uttale seg når vedtaket skal gjerast av andre organ enn kommunen sjølv. Fylkeskommunane har rett til å uttale seg i saker som gjeld område som femner om meir enn ein kommune. Lokale organisasjonar har rett til å uttale seg i saker som gjeld stadnamn organisasjonen har ei særleg tilknyting til. Før vedtak om skrivemåte blir gjort, skal namnekonsulentane gi tilråding om skrivemåten. Saker som gjeld gards- og bruksnamn, skal eigar eller festar få tilsendt direkte. Saker som gjeld samiske eller kvenske stadnamn, skal dessutan sendast til lokale organisasjonar med særleg tilknyting til saka. I tillegg skal saka kunngjerast i minst to aviser som er alminneleg lesne på staden, eller gjerast kjend på annan høveleg måte. Saker som gjeld andre namn, skal kunngjerast på same måten. Namnesak må reisast samtidig for parallellnamn på norsk, samisk og kvensk. Side 37 Med mindre anna er fastsett i lov eller i medhald av lov, gjeld reglane i forvaltningsloven kapittel IV, V og VIII ikkje for saker etter lova her. 7. Gjenopning Ei sak kan bli gjenopna av dei som er nemnde i 5 bokstav a til d, dersom det kjem til nye opplysningar. Nytt vedtak skal gjerast etter reglane i denne lova. 8. Særskilde reglar om gardsnamn og bruksnamn Eigar eller festar kan fastsetje namn på eige bruk. Eigar eller festar har likevel ikkje rett til å endre eller byte ut bruksnamn som kjem inn under andre ledd, dersom ikkje særlege grunnar talar for det. Skrivemåten av gardsnamn og bruksnamn som språkleg og geografisk fell saman med nedervde stadnamn, eller med andre stadnamn som etter reglane i denne lova eller i andre lover og forskrifter skal brukast av det offentlege, skal fastsetjast etter reglane i 4 til 6. Vedtak om skrivemåten av gardsnamn skal som hovudregel vere retningsgivande for skrivemåten av bruksnamn som er identisk med gardsnamnet, eller der gardsnamnet går inn som ein del av bruksnamnet. For andre bruksnamn fastset eigar eller festar skrivemåten. 9. Bruk av stadnamn Når skrivemåten av eit stadnamn er fastsett etter denne lova og ført inn i stadnamnregisteret, skal han brukast av eige tiltak av dei som er nemnde i 1 tredje ledd. Samiske og kvenske stadnamn som blir nytta blant folk som bur fast på eller har næringsmessig tilknyting til staden, skal til vanleg brukast av det offentlege t.d. på kart, skilt, i register saman med eventuelt norsk namn.

Offentlege organ og andre som er nemnde i 1 tredje ledd, skal halde fram med å bruke dei skriftformene som er i bruk av det offentlege når lova blir sett i verk, til det eventuelt blir gjort endringsvedtak. 10. Klage Vedtak etter denne lova kan påklagast av dei som etter 5 første ledd bokstav a til c har rett til å ta opp saker om skrivemåten av stadnamn. Offentleg organ har berre klagerett i saker som gjeld namn dei skal bruke i tenesta. Klageretten gjeld også vedtak gjorde av kommunar og fylkeskommunar. Klage skal grunngivast. Vedtak gjorde av Kongen og Stortinget kan ikkje påklagast. Feilbruk eller manglande bruk av stadnamn etter 9 kan påklagast til overordna departement. Klage over manglande vedtak kan påklagast til klagenemnda. Klager på andre vedtak enn dei som er gjorde av eit departement, skal behandlast av ei klagenemnd oppnemnd av Kongen. I klagesaker av prinsipiell karakter kan klagenemnda gi Norsk språkråd, Sametinget og departementet høve til å uttale seg. Departement som gjer vedtak om skrivemåte, har plikt til å ta saka opp til ny avgjerd etter klage. Departementet skal i slike saker innhente tilråding frå klagenemnda. Side 38 For førebuinga av ei klagesak gjeld saksbehandlingsreglane i 6 tilsvarande. Elles gjeld reglane i forvaltningsloven kapittel VI. 11. Stadnamnkonsulentar Departementet oppnemner stadnamnkonsulentar for norske og kvenske stadnamn. Sametinget oppnemner stadnamnkonsulentar for samiske stadnamn. Namnekonsulentane skal gi rettleiing og råd om skrivemåten av stadnamn. 12. Stadnamnregister Det skal førast eit sentralt stadnamnregister. Alle skriftformer som er endeleg fastsette, skal meldast til stadnamnregisteret av det organet som har gjort vedtaket. Opplysningane i registeret er offentlege. 13. Forskrift og unntak Departementet kan gi forskrift til utfylling og gjennomføring av lova. Når særlege grunner talar for det, kan departementet i enkelttilfelle gjere unntak frå reglane i lova og forskrifta. 14. Iverksetjing Denne lova gjeld frå den tid Kongen fastset. Frå same tid blir det gjort følgjande endring i lov av 23. juni 1978 nr. 70 om kartlegging, deling og registrering av grunneiendom (delingsloven): - - -

Forslag til endringar i stadnamnlova 1. Formål og verkeområde Formålet med denne lova er å ta vare på stadnamn som kulturminne, gi dei ei skriftform som er praktisk og som ikkje skyggjer for meiningsinnhaldet i namnet, og medverke til kjennskap til og aktiv bruk av namna. Lova skal sikre omsynet til samiske og kvenske stadnamn i samsvar med nasjonalt lovverk og internasjonale avtalar og konvensjonar. Lova gjeld når organ for stat, fylkeskommune og kommune skal fastsetje stadnamn eller skrivemåten av dei, eller bruke dei i tenesta. Lova gjeld også bruk av stadnamn i selskap som det offentlege eig fullt ut og i læremiddel som skal brukast i skolen. Departementet kan i særskilte tilfelle gi forskrift om at lova skal gjelde når selskap som det offentlege ikkje eig fullt ut, skal bruke stadnamn. Lova gjeld ikkje for Svalbard, Jan Mayen og dei norske bilanda, den norske kontinentalsokkelen og Noregs økonomiske sone. 2. Definisjonar I denne lova tyder: a) stadnamn: namn på terrengformasjonar (t.d. fjell og vatn), kulturformasjonar (t.d. gardar, vegar og bruer), administrative område (t.d. kommunar og sokn) og institusjonar (t.d. bygningar) b) gardsnamn: namnet på heile det gardsområdet som eitt eller fleire gardsnummer er knytte til c) bruksnamn: namn på gardsbruk eller eigedom med eitt eller fleire bruksnummer eller festenummer under eit gardsnummer d) nedervd stadnamn: stadnamn som munnleg eller skriftleg er overlevert frå tidlegare generasjonar e) nedervd lokal uttale: den uttalen som er overlevert frå tidlegare generasjonar, som har vore vanleg på staden, og som framleis er i levande bruk f) rettskrivingsprinsipp: allmenne reglar for korleis lydar og lydkombinasjonar skal givast att i skrift g) primærfunksjon: den lokaliteten eit namn opphavleg blei brukt om 3. Namnevern Eit stadnamn kan berre takast i bruk på ein stad der det tradisjonelt ikkje høyrer heime dersom a) det ikkje er i bruk som verna etternamn, eller b) det ikkje er eit særeige namn, eller c) det ikkje av andre grunnar bør vernast Eit nedervd stadnamn som er i bruk i éin funksjon, kan berre bytast ut med eit anna namn som har tradisjon på staden i same funksjonen. Unntak kan gjerast dersom særlege grunnar talar for det. Side 32 4. Reglar om skrivemåten Dersom ikkje anna er fastsett i denne lova, skal det ved fastsetjing av skrivemåten av stadnamn takast utgangspunkt i den nedervde lokale uttalen. Skrivemåten skal følgje gjeldande rettskrivingsprinsipp for norsk og samisk. For kvenske stadnamn skal skrivemåten følgje gjeldande rettskrivingsprinsipp i kvensk. Finske stadnamn på Austlandet kan tilpassast norske rettskrivingsprinsipp. Når same namnet er brukt om ulike namneobjekt på same staden, skal skrivemåten i primærfunksjonen som hovudregel vere retningsgivande for skrivemåten i dei andre funksjonane. To eller fleire skriftformer av same namn på same namneobjekt kan fastsetjast som sidestilte dersom eitt eller fleire av desse vilkåra er oppfylte: a) det finst fleire uttalevariantar av namnet fordi lokaliteten har stor geografisk utbreiing, eller ligg i eit dialektalt eller administrativt grenseområde b) to eller fleire skriftformer av namnet er vel innarbeidde c) det er sterk lokal interesse for to eller fleire av formene