Fylkesmannen i Møre og Romsdal atab

Fylkesmannen i Møre og Romsdal atab Vår dato 16.11.2015 2015/5071/FMMRTHAU/461.5 Saksbehandlar, innvalstelefon Dykkar dato Dykkar ref. Overingeniør Thomas Aurdal, 71 25 84 67 Vår ref. Giske kommune Rådhuset, Valderhaug 4 6050 VALDERØY Giske kommune - Løyve til mudring ved hamna i Alnes Fylkesmannen i Møre og Romsdal har ferdigbehandla søknaden frå Giske kommune gjev løyve til mudring av forureina sjøbotn ved hamna i Alnes. Løyve med vilkår er vedlagt. Løyvet er gyldig frå 16.11.2015 til 31.12.2017. Vi varslar at vi vil vedta eit gebyr på kr 21 000 for handsaminga av søknaden. Vi viser til søknad om løyve til mudring ved hamna i Alnes i Giske kommune datert 25.08.2015 med supplering datert 09.10.2015. Vedtak Fylkesmannen i Møre og Romsdal gjev med dette Giske kommune løyve til tiltak på sjøbotnen ved hamna i Alnes på Godøya i Giske kommune. Løyvet er gitt med heimel i lov av 13.03.1981 om vern mot forureining og om avfall (forureiningslova) 11, jf. 16, og i medhald av forskrift av 01.06.2004 om reduksjon av forureining (forureiningsforskrifta) 22-6. Fylkesmannen har ved avgjerda av om det skal gjevast løyve eller ikkje, og ved fastsetting av vilkåra, lagt vekt på korleis naturmiljøet i området vil verte belasta av tiltaket, og på fordelar og ulemper som tiltaket elles vil medføre. Det er satt vilkår for løyvet. Løyve med vilkår er vedlagt dette brevet. Løyvet til verksemd etter forureiningslova kan ikkje nyttast før tiltaket også har vorte klarert etter plan- og bygningslova, lov om hamner og farvatn og kulturminnelova. Det kan gjerast endringar i dette løyvet i medhald av forureiningslova 18. Endringane skal vere basert på skriftleg sakshandsaming og forsvarleg utreiing av saken. Ein eventuell søknad om endring må difor føreliggje i god tid før endringa ynskjast gjennomført. Dette løyvet til potensielt forureinande verksemd gjev ikkje fritak frå erstatningsansvar for skade og ulempe eller tap forårsaka av forureining, jf. forureiningslova 56. Brot på løyvet er straffbart etter forureiningslova 78 og 79. Bakgrunn Giske kommune ynskjer å leggje ei utløpsleiing for avløp frå ein slamavskillar i sjøen ved Alnes hamn på Godøya. Tiltaket vil medføre mudring ned til eit djup på om lag 1,5 m i sedimenta av om lag 400 m 3 med massar over eit areal på om lag 400 m 2. Den øvre delen av dei mudra massane skal leverast til eit godkjent deponi (Bingsa), mens den nedre delen skal Postadresse: Postboks 2520 6404 Molde Telefon: 71 25 84 00 E-post: fmmrpostmottak@fylkesmannen.no Web: www.fylkesmannen.no/mr Org.nr: 974 764 067

side 2 av 5 leggast tilbake når leiinga er på plass. For å få leiinga på plass vil det kanskje også verte behov for noko sprenging og flytting av steinar. Mudringa skal gjerast i perioden 2016-2017. COWI AS utførte i 2015 ei undersøking av tiltaksområdet. Dei fann at sjøbotnen i området består av både fjell og lause, sandholdige massar. Under traseúndersøkinga vart det også oppdaga ein kabel aust for traséen, men denne forventast ikkje å verte påverka av tiltaket. 15.09.2015 utførte COWI AS prøvetaking i sedimenta i tiltaksområdet og fann at dei var forureina i betydeleg grad. Høyring og varsling Kopi av søknaden vart sendt til Bergen sjøfartsmuseum, Fiskeridirektoratet (region sør), lokal hamnemyndighet (Kystverket) og Giske kommune (avdelinga for plan og bygg). Kystverket sendte 24.09.2015 ut ein kommentar til søknaden. Dei ynskja å gjere kommunen merksam på at tiltaket krevjar eit eiget løyve etter 28 i lova om hamner og farvatn. Vidare krevja dei at leiinga leggast så djupt at ho ikkje kjem i vegen for trafikk og vedlikehaldsmudring. Dette innspelet frå Kystverket medførte at kommunen reviderte planen for korleis leiinga skulle plasserast. Saka har også vore til vurdering hos Bergen sjøfartsmuseum. Museet kjenner ikkje til kulturminne ved hamna i Alnes som kan bli direkte råka av tiltaket. Dei minna om meldeplikten ved funn av skipsvrak, keramikk eller andre marine kulturminne. Det vart ikkje gitt andre merknadar eller kommentarar under høyringa. Fylkesmannens vurderingar Ifølgje Lov 13. mars 1981 om vern mot forureining og om avfall (forureiningslova) 7 er det ikkje lov å sette i verk noko som kan medføre fare for forureining. Forureiningsmyndighetene kan gje løyve til verksemd som kan føre til forureining etter 11 i same lov. Fylkesmannen i Møre og Romsdal er av den oppfatning at det det aktuelle tiltaket kan medføre fare for forureining, og at det dermed er behov for eit løyve etter forureiningslova 11. Uavhengig av om sjøbotn er forureina eller ei, er det forbod mot mudring etter forureiningsforskrifta 22-3, med mindre det er gjeve løyve etter 22-6 i same forskrift. Tiltaket til Giske kommune med nedlegging av ei avløpsleiing i hamneområdet ved Alnes vil medføre noko mudring av sedimenta. Det kan også verte behov for sprenging av fjell og fjerning av steinar. Tiltaket vil difor medføre risiko for at sediment vert virvla opp og spreia. Ved prøvetaking i sedimenta vart det påvist betydelege nivå av miljøgifter, og tiltaket vil medføre risiko for at dei forureina sedimenta vert virvla opp og spreia. I forureiningslova 11 opnast det for at forureiningsmyndigheta kan gje særskilt løyve til forureinande tiltak. Ved avgjerda av om det skal gjevast løyve eller ikkje, og ved fastsetting av vilkår, har vi lagt vekt på dei forureiningsmessige ulempene ved tiltaket, og på dei fordelane og ulempene tiltaket elles vil gje, jf. forureiningslova 11, ledd 5. Tiltaket må også vere klarert etter plan- og bygningslova. I forureiningslova 11, ledd 4, står det følgjande: «Hvis virksomheten vil være i strid med endelige planer etter plan- og bygningsloven, skal forurensningsmyndigheten bare gi tillatelse etter forurensningsloven med samtykke fra planmyndigheten». Myndigheta for plan- og bygningslova er kommunen.

side 3 av 5 15.09.2015 tok COWI AS sedimentprøvar i tiltaksområdet. Det vart oppretta 2 prøvestasjonar, og i kvar stasjon vart det tatt ein prøve i eit djup 0-5 cm i sedimenta og ein prøve i eit djup på 30-40 cm i sedimenta. Totalt vart det tatt 4 prøvar. Det vart påvist PAHforbindingar (polysykliske aromatiske hydrokarbon) i tilstandsklasse III i alle prøvane. Ved den ytre prøvestasjonen vart det også påvist koppar i tilstandsklasse IV og TBT (tributyltinn) i tilstandsklasse V. Det har ikkje vorte gjort økologiske undersøkingar eller faunaundersøkingar i tiltaksområdet. Fylkesmannen har vurdert tiltaket etter Lov om forvaltning av naturens mangfold (naturmangfaldlova) 8-12. Vurderinga vår har tatt utgangspunkt i rapporten til COWI AS og i den kjennskapen til naturmangfaldet i tiltaksområdet som vi har i miljøvernavdelinga til Fylkesmannen, jf. 8 om kunnskapsgrunnlaget. Vi har også brukt tilgjengeleg informasjon i nettbaserte databaser (Naturbase, Vann-Nett, Mareano og kartverktøyet til Fiskeridirektoratet). Vi meiner at den føreliggjande kunnskapen er tilstrekkeleg til å handsame søknaden, jf. 8 i naturmangfaldlova. I databasen til Miljødirektoratet (Naturbasen) er det registrert beiteområde for vade-, måkeog alkefuglar i nærleiken til tiltaksområdet. På den andre sida av Giskesundet, om lag 3 km nord for tiltaksområdet, ligg eit større område med freding av fuglar. Det er også registrert eit område med israndavsettingar om lag 700 meter nord for tiltaksområdet. I databasen Mareano er sjøområdet utanfor Alnes hamn registrert som utbreiingsområde for sjøkreps og ei rekke ulike fiskeartar. I Fiskeridirektoratets kartverktøy er Giskesundet registrert som fiskeplass for aktive fiskereiskap. Då avstanden er stor og tiltaket er lite i omfang, forventast ikkje desse natur- og næringsverdiane å verte påverka av tiltaket. Tiltaket skal utførast i vassførekomsten med namnet Ålesund-ytre. I Vann-Nett har denne førekomsten «antatt god» økologisk tilstand, men inga definert kjemisk tilstand. Nye inngrep i ein vassførekomst kan, ifølgje Forskrift om rammer for vannforvaltningen (vassforskrifta), normalt ikkje utførast dersom tiltaket vil føre til ein reduksjon av den økologiske statusen til vassførekomsten. Fylkesmannen er av den oppfatning at dette tiltaket ikkje vil medføre nokon slik risiko dersom dei avbøtande tiltaka som påleggjast i løyvet vert gjennomført. I følgje 10 i naturmangfaldlova skal ein påverknad på eit økosystem alltid vurderast ut i frå den samla belastninga som økosystemet vert utsett for. Fylkesmannen er av den oppfatning at tiltaket alt i alt ikkje vil gje noko betydeleg bidrag til den samla belastninga på naturmangfaldet i området dersom dei vilkåra som følgjer med løyvet vert oppfylt. Etter 11 i naturmangfaldlova skal tiltakshavar dekke kostnadane ved å hindre eller redusere eventuell skade på naturmangfaldet i eit tiltaksområde, dersom dette ikkje vert sett som urimeleg med utgangspunkt i karakteren til tiltaket og den eventuelle skaden. Dette inneber at tiltakshavar kan påleggjast å betale for miljøundersøkingar og kartlegging av naturmangfaldet i tiltaksområdet for å skaffe eit større kunnskapsgrunnlag, og at det kan gjevast pålegg om å sette i verk avbøtande tiltak som skal redusere skadane, eller risikoen for skade, på miljøet. I denne saken finn Fylkesmannen det rimeleg at tiltakshavar får gjennomført og dekka eventuelle kostnadar av avbøtande tiltak slik dei vert skildra i løyvet. Grunnlag for eit slikt pålegg kan også finnast i 12 i naturmangfaldlova der det settast krav til bruk av miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar for å unngå eller redusere skadar på naturmangfaldet.

side 4 av 5 Avbøtande tiltak Fylkesmannen pålegg tiltakshavar å utføre avbøtande tiltak under arbeidet for å redusere risikoen for spreiing av forureina sediment og sikre god handsaming av massane etter at dei er tatt opp frå sjøen. Sjå løyvet for ei nærare skildring av dei avbøtande tiltaka. Konklusjon Fylkesmannen i Møre og Romsdal gjev løyve til tiltak over forureina sjøbotn ved hamna i Alnes i Giske kommune etter gitte vilkår. På bakgrunn av desse vilkåra meiner Fylkesmannen at tiltaket ikkje vil føre til betydeleg spreiing av forureining eller redusere den biologiske og økologiske funksjonen i området. Løyvet vil vere gyldig frå 16.11.2015 til 31.12.2017. Erstatningsansvar Løyvet fritek ikkje for erstatningsansvar for forureiningsskade etter forureiningslova 10 og kapittel 8. Klagemoglegheiter Vedtaket kan klagast inn til Miljødirektoratet etter reglane i kapittel VI i forvaltningslova, av partane i saken eller andre med rettsleg klageinteresse innan tre veker etter at avgjerda er mottatt. Eventuell klage skal angje kva det klagast over og den eller dei endringar som ynskjast. Klagen skal grunngjevast, og opplysningar som kan ha innverknad på saken bør vere nemnt. Dersom det vert klaga på vedtaket, kan Fylkesmannen eller Miljødirektoratet etter førespurnad vedta at vedtaket ikkje skal tre i kraft før klagen er endeleg avgjort, jf. 42 i forvaltningslova. Klagen skal sendast via Fylkesmannen. Eventuell klage fører ikkje automatisk til at iverksettinga av vedtaket vert utsatt. Fylkesmannen eller Miljødirektoratet kan etter oppmoding eller av eiga initiativ avgjere at vedtaket ikkje skal settast i gang før klagefristen er ute eller klagen er avgjort. Avgjerda av spørsmålet om igangsetting kan ikkje klagast på. Gebyr Vi varslar at tiltaket vil verte plassert under gebyrsats 4, jf. forureiningsforskrifta 39-4. Dette betyr at tiltakshavar skal betale eit gebyr på kr 21 000 for Fylkesmannen i Møre og Romsdal si handsaming av søknaden, jf. Forskrift om begrensning av forurensning av 01.06.20014 kapittel 39 om gebyr til statskassa for arbeid med løyve og kontroll etter forureiningslova. Eventuell kommentar til Fylkesmannens fastsetting av gebyrsats skal sendast til Fylkesmannen i Møre og Romsdal innan 2 veker, jf. forvaltningslova 16. Vedtak om gebyr vil verte fatta før utsending av faktura, og vedtaket vil kunne klagast på.

side 5 av 5 Offentleggjering av løyvet Grunna tiltakets omfang finn vi det tilstrekkeleg med kunngjering på Fylkesmannen si heimeside. Vi vil kunngjere vedtaket på nettsida, www.fmmr.no under «Forureining» og «kunngjeringar» i næraste framtid. Fristar Det skal gjevast beskjed til Fylkesmannen i Møre og Romsdal når arbeidet startast opp Sluttrapport skal sendast til Fylkesmannen innan 6 veker etter at arbeidet er fullført Løyvet vil vere gyldig frå 16.11.2015 til 31.12.2017. Med helsing Anne Melbø (e.f.) fagansvarleg Thomas Aurdal Dokumentet er elektronisk godkjent og har ingen signatur. Vedlegg: 1) Løyve til mudring Kopi: 1) Kystverket region Midt-Norge Postboks 1502 6025 ÅLESUND 2) Bergen sjøfartsmuseum Postboks 7800 5020 BERGEN 3) Fiskeridirektoratet, Region Sør Postboks 185 Sentrum 5804 BERGEN

Løyve til mudring ved hamna i Alnes for Giske kommune Løyvet er gitt i medhald av lov av 13.3.1981 om vern mot forureiningar og om avfall (forureiningslova) 11 og i medhald av forskrift av 01.06.2004 om reduksjon av forureining (forureiningsforskrifta) 22-6. Det er satt vilkår etter forureiningslova 16. Løyvet til utfylling kan ikkje nyttast før tiltaket også har vorte klarert etter plan- og bygningslova, hamne- og farvasslova og kulturminnelova. Løyvet er gyldig frå 16.11.2015 til 31.12.2017. Tiltakshavar må på førehand avklare skriftleg med Fylkesmannen i Møre og Romsdal endringar den ynskjer å foreta i forhold til opplysningar gitt i søknaden eller under sakshandsaminga, som kan ha innverknad på miljøet. Bedriftsdata: Bedrift Giske kommune Beliggenhet/gateadresse Valderhaug 4, 6050 Valderøya Postadresse Valderhaug 4, 6050 Valderøya Organisasjonsnummer (bedrift) 964 980 721 Lokalitet for tiltaket Hamna ved Alnes på Godøya Euref 89, UTM sone 32 for tiltaket nord: 6931976 øst: 344260 Gards- og bruksnummer for tiltaket Gnr. 126 bnr. 6, 108, 168, 169, 170, 171, 172 og 245 Kommune tiltaket utføres i Giske Saksnummer Anleggsnummer Løyvenummer 2015/5071 1532.0045.01 2015.0779.T Løyve gitt: 16.11.2015 Endringsnummer: - Sist endra: - Anne Melbø fagansvarleg Thomas Aurdal overingeniør Dokumentet er elektronisk godkjent og har ingen signatur.

1. Virkeområde for løyvet Løyvet omfattar mudring av om lag 400 m 3 sediment over eit areal på om lag 400 m 2 i tilknyting til legging av ei utløpsleiing. Det skal mudrast ned til eit djup på om lag 1,5 m i sedimenta. Dei mest forureina av massane som takast opp (om lag 200 m 3 ) skal leverast til deponi, mens dei resterande massane (om lag 200 m 3 ) skal leggast tilbake i grøfta etter at leiinga er lagt på plass. 2. Generelle vilkår 2.1 Tiltaket må gjennomførast som angitt i supplert søknad av 09.10.2015 dersom ikkje noko anna går fram av løyvet eller andre vedtak, eller på annan måte er avklart med Fylkesmannen i Møre og Romsdal. 2.2 Vilkåra til forureiningsmyndigheta skal ikkje vere til hinder for at andre myndigheter kan stille krav med heimel i anna lovgiving. 2.3 Tiltakshavar er ansvarleg for at vilkåra i løyvet vert overhaldt. Tiltakshavar plikter å orientere dei som skal gjennomføre tiltaket om dei vilkår som gjeld, samt dei restriksjonane som er lagt på arbeidet. 2.4 Forureiningsmyndigheta, eller den dei gjev myndighet, skal til ei kvar tid kunne kome inn på området for inspeksjon. 2.5 Fylkesmannen kan oppheve eller endre vilkåra i løyvet, sette nye vilkår, og om dersom det er naudsynt trekke tilbake løyvet, dersom vilkår gitt etter forureiningslova 18 er til stades. Fylkesmannen har på same grunnlag rett til, på eit kvart tidspunkt, å stoppe arbeidet. 2.6 Dersom det viser seg at dei miljøbeskyttande tiltaka som vert skildra i løyvet ikkje har den tilsikta effekten, kan den ansvarlege med ein gong verte pålagt å sette i gang ytterlegare tiltak. 2.7 Ved mistanke om eventuelle funn av kulturminne undervegs i arbeidet skal arbeidet stansast og sjøfartsmuseet i Bergen kontaktast. 2.8 Fylkesmannen skal gjevast beskjed når arbeidet med utfylling startast opp.

3. Internkontroll, beredskap og varsling 3.1 Tiltakshavar skal utan opphald varsle Fylkesmannen om alle unormale forhold som har, eller kan få innverknad på forureiningssituasjonen. 3.2 Tiltakshavar plikter å ha eit oppdatert internkontrollsystem, jf. forskrift om systematisk helse-, miljø- og tryggleiksarbeid i verksemder (internkontrollforskrifta) av 6. desember 1996. Internkontrollen skal mellom anna sikre og dokumentere at verksemda overheld krava i løyvet, forureiningslova, produktkontrollova og relevante forskrift til desse lovene. 3.3 Tiltakshavar plikter å gjennomføre tiltak for å unngå, eventuelt redusere, risikoen for akutte utslipp frå all verksemd knytt til dette tiltaket. Slike tiltak skal vere basert på ein systematisk gjennomgang av alle element i tiltaksaktiviteten. 3.4 Den ansvarlege skal ha ein nødvendig beredskap for å hindre, oppdage, stanse, fjerne og redusere verknaden av akutt forureining for all verksemd, jf. forureiningslova 40. Beredskapen til den ansvarlege skal stå i et rimeleg forhold til sannsynet for akutt forureining og omfanget av skadane og ulempene som kan inntreffe. Beredskapsplikten omfattar også utstyr og kompetanse til å fjerne og redusere verknaden av ei eventuell forureining. 3.5 Ved akutt forureining eller fare for akutt forureining som følgje av verksemda, skal den ansvarlege varsle i tråd med forskrift av 09.07.1992 om varsling av akutt forurensning eller fare for akutt forurensning. Melding om akutt forureining gjerast til brannvesenet, telefon: 110. Kystverket har 24 timer med vaktberedskap (telefon 07847) og får meldingar frå brannvesenet om akutt forureining 4. Mudring av massar 4.1 Mudringa skal utførast i tråd med avgrensa område som vist i kartvedlegget til søknaden. 4.2 Det skal nyttast mudringsmetodar som minimerer faren for spreiing av forureina sediment. 4.3 Ved mudring i den ytre delen av hamna, der det er påvist høge nivå av forureining, må ein fyrst sjakte 0,5 m av massane i dekklaget på sjøbotnen. Desse massane må betraktast som alvorleg forureina, fraktast til land og leverast til eit godkjent deponi. Dei resterande massane kan fyllast tilbake over leiingane når desse er lagt. Eventuelle steinar behøvast ikkje leverast til deponi. 4.4 Det må nyttast siltgardin under mudringa. Siltgardinet må plasserast slik at det i høgast mogleg grad hindrar spreiing av forureining under arbeidet med sedimenta.

4.5 Tiltaket skal utførast under rolege vind- og bølgjeforhold slik at ein unngår uheldig spreiing av partiklar. 4.6 Under opptak, avvatning, transport og eventuell mellomlagring av dei forureina massane som skal leverast til deponi må det gjerast tiltak for å unngå spreiing av forureina sediment og vatn. Eventuelt søl som oppstår må fjernast raskt. 4.7 Mudringa skal utførast utanom sumarsesongen (15. mai til 15. september) så sant dette er praktisk mogleg. 5. Loggføring og overvaking av arbeidet 5.1 Det skal gjennomførast overvaking av tiltaksarbeidet ved at turbiditeten/klarheta i vatnet haldast under oppsikt visuelt. Overvakinga bør også inngå i verksemdas internkontrollsystem. Overvakinga skal vere omfattande nok til å avdekke eventuell uakseptabel spreiing av forureining i tilknyting til tiltaket. Dersom turbiditeten i periodar vert svært høg, eller sediment som vert virvla opp vert spreia langt vekk frå tiltaksområdet med vatnet, må ein vurdere om arbeidet skal stansast midlertidig til turbiditeten og spreiinga er under kontroll igjen. 5.2 Det skal førast logg over mengder og tidspunkt for opptak av muddermassar. Loggen skal som eit minimum også innehalde eventuelle hendingar med stor oppvirvling og spreiing av sediment og eventuelle avbøtande tiltak. Loggen skal vere tilgjengeleg ved eventuelle tilsyn. 6. Rapportering 6.1 Målingar av den kjemiske tilstanda i sedimenta skal registrerast på vannmiljo.no. Data skal leverast på Vannmiljøs importformat som kan finnast på http://vannmiljokoder.klif.no. Her er det også ein oversikt over kva parameter som skal rapporterast, og generell rettleiing. Importskjemaet skal knytast til brukaren Mattis Mikkelsen. 6.2 Det skal sendast sluttrapport til Fylkesmannen innan 6 veker etter at anleggsarbeidet er avslutta. Rapporten skal innehalde: - Ei kort skildring av tiltaket og utført arbeid - Eventuelle hendingar med mykje oppvirvling av sediment, og korrigerande tiltak - Ei skildring av avbøtande tiltak som er gjennomført for å hindre uheldig påverknad på miljøet under arbeidet - Ei skildring av utstyret som vart nytta under tiltaket, og ei oppsummering av dei erfaringane som vart gjort under arbeidet.