KOLLEKTIVPRIORITERING // VERDISKAPING // TRYGGLEIK // MILJØ

KOLLEKTIVPRIORITERING // VERDISKAPING // TRYGGLEIK // MILJØ

FRÅ FISKERI TIL OLJETEKNOLOGI INNHALD 03 Frå fiskeri til oljeteknologi 04 Sotra/Øygarden-Bergen Vest 07 Utdatert og overbelasta vegnett 08 Trafikkutvikling og folketalsvekst 10 Høge ulukkestal 11 Berekraftig regional byutvikling 14 Nytt Sotrasamband 17 Samordna areal- og transportplanlegging 18 Mykje meir enn eit vegprosjekt 22 Samband for verdiskaping 22 Samband for lokal og regional utvikling 24 Nytt Sotrasamband på NTP 2014-2023 Boska Reklame AS Grafisk design: Gaute Hatlem Illustrasjon forside: MIR Opplag II. Då Sotrabrua opna i desember 1971 vart Sotra/Øygarden landfast med bergensregionen. Dette skjedde berre to år etter dei første oljefunna i Nordsjøen. Sotrabrua og oljeeventyret fekk store, positive ringverknader for øysamfunnet i vest. I løpet av 40 år er eit fiskarsamfunn forvandla til eit moderne teknologi-og industrisamfunn med over 800 verksemder og meir enn 15.000 arbeidsplassar. Frå 1972 til 2012 er folketalet nesten 3-dobla. Sotrabrua vart bygd med ei levetid på 40 år og med intensjonar om vekst og velstand. I dag er Sotra/Øygarden blitt ein av Noregs viktigaste verdiskapingsregionar. 3

4 SOTRA/ØYGARDEN - BERGEN VEST ER EIN AV DEI RASKAST VEKSANDE REGIONANE I LANDET FV 561 RV 555 Bergen Vest og Sotra/Øygarden er ein verdiskapande og velfungerande region i sterk vekst. Berre i Sotra/Øygarden auka talet på arbeidsplassar med meir enn 40% frå 2000 til 2010. I regionen under eitt auka innbyggjartalet til meir enn 60.000. Dette gjer regionen til ein av dei raskast veksande i Noreg. Regionen har fleire store næringsområde av nasjonal og global betydning: Coast Center Base (CCB), Kollsnes Næringspark og Stureterminalen. Dei siste åra har Sotra/Øygarden-Bergen Vest styrka sin posisjon som nasjonalt og globalt senter/verdiskapingsregion for olje, gass og undervass-teknologi (subsea). Sotrabrua og tilhøyrande riksvegar knyter området saman og er avgjerande for regionen sin vekst.

7 UTDATERT OG OVERBELASTA VEGNETT Hinder for vidare vekst. Trugsel mot tryggleik og miljø. 40 år med kraftig vekst og eit utdatert samband frå 1971 er ein hemsko for regionen. Sotrabrua var dimensjonert for 12.000 bilar, men har på einskilde dagar registrert trafikk på over 32.000 bilar. Liten vegbreidde gjer det ikkje mogeleg å prioritere kollektivtrafikk. Særs smal vegskulder gjer det særs vanskeleg å gå eller sykle over. Den gamle Sotrabrua er i realiteten einaste ferdslealternativet mellom Bergen og Sotra/ Øygarden. Med berre ein hovudveg og ingen alternative vegar/omkøyringar ved ulukker og i krisesituasjonar er sambandet særs sårbart. Ei smal, to-felts bru som einaste samband til fastlandet er ein trugsel mot tryggleik og miljø.

8 Døgntrafikkfordeling over Sotrabrua 2011 Trafikkutvikling Sotrabrua 2004-2011 (ÅDT) Trafikktal samanlikna med andre bruer (ÅDT) TRAFIKKUTVIKLING OG FOLKETALSAUKE Fra Bergen Fra Sotra 1400 26500 30000 Trafikkauken i området Sotra/Øygarden-Bergen er resultatet av sterk vekst og positiv utvikling i regionen. Trafikkveksten i regionen syner ikkje teikn til å stagnere. I 2011 fekk vi ein auke i trafikken på 2,7%. Hausten 2012 er ÅDT nær 27.000 og målt til meir enn 32.000 på einskilde dagar. Dette gjer Sotrabrua til den mest trafikkerte to-felts hengebrua i Norden? Samband for vekstregion Etter at Sotrabrua opna har vi opplevd ei nesten 3-dobling i samla folketal for kommunane Fjell, Sund og Øygarden. Sambandet har skapt ein samla bu- og arbeidsregion. Trafikken har ei balansert retningsfordeling med tilnærma like stor trafikk i begge retningar mellom Sotra/Øygarden og Bergen. 1200 1000 800 600 400 200 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 26000 25500 25000 24500 24000 23500 23000 22500 22000 25000 20000 15000 10000 5000 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Folgefonntunnelen Osterøybrua Bømlafjordtunnelen Oslofjordtunnelen Svinesundbrua Nordhordlandsbrua Askøybrua Øresundbrua Sotrabrua

10 HØGE ULUKKESTAL Trugsel mot tryggleik og miljø. (Tal frå Fjell 2000-2010). Dagens Sotrasamband er eit sårbart og sterkt ulukkesbelasta vegnett. Dei fleste og mest alvorlege ulukkene skjer på RV 555 mellom Sotrabrua og Kolltveittunnelen i Fjell kommune. Nye løp i Kolltveittunnelen er prioritert i etatane sitt framlegg til NTP 2014-2023 grunna trafikkfaren. År 2000-2010 Ulukker 320 Drepne/skadde 503 Drepne 15 Hardt skadde 30 Lettare skadde 458 BEREKRAFTIG REGIONAL BYUTVIKLING Nytt Sotrasamband vil knyte Sotra/Øygarden tettare opp mot Bergen og bidra til å gjere heile området til ein berekraftig vekstregion for framtida.

Godkjend trasé. Lengde: 8,5 km 13

Foto/Illustrasjon: Tor Sponga Panorama-illustrasjon av ny 4-felts Sotrabru og eksisterande bru sett frå Fjell mot Bergen. Den nye brua er planlagt omlag 400 m sør for eksisterande bru. NYTT SOTRASAMBAND Sambandet opnar for sterk prioritering av kollektivtrafikken, framhald i verdiskapinga, auka tryggleik og betre miljø. Kommunedelplan for nytt Sotrasamband er vedteken i Fjell kommunestyre og Bergen bystyre i 2012. Den planlagde traséen inkluderer nytt 4-felts vegnett med ny 4-felts Sotrabru. Nytt Sotrasamband vert tilrettelagd for aktiv kollektivsatsing: To av fire felt er reservert for kollektivtrafikk. Bybaneløysing vert utgreidd. Det blir gang- og sykkelvegar på heile strekninga. Når det nye sambandet er på plass vil dagens bru bli nytta til lokaltrafikk. Vedteken kommunedelplan reknar samla kostnadar til 5.585 mrd. kr. 14

Framtidspanorama av Straume regionsenter/sotra Kystby; samordna areal- og transportplanlegging med prioritering av framtidsretta kollektivløysingar. Illustrasjon: MIR 17 SAMORDNA AREAL-OG TRANSPORTPLANLEGGING Sotrasambandet inngår i samordna areal- og transportplanlegging som gjer det mogeleg å tilrettelegge for moderne bumiljø, fortetting/ arealbruk og rasjonelle trafikkløysingar. Fjell kommune planlegg å utvikle nye og moderne sentrumsområde for fleire tusen nye innbyggjarar i moderne og kompakte bu-og næringsmiljø. I tråd med offentlege miljøkrav står aktiv tilrettelegging og utbygging av nye og betre kollektivløysingar sentralt i planane. Planane bak nytt Sotrasamband er ei aktiv og målretta oppfølging av nasjonale retningsliner om samordna areal- og transportplanlegging. Løysinga for sambandet er koordinert med planlegginga av Sotra Kystby på Nordre Bildøy til ein samanhengande bystruktur. Sartor senter, Noregs 8. største kjøpesenter, vert endra frå eit kjøpesenter til eit nytt, urbant miljø med variert næringsliv, butilbod og kulturtilbod med all parkering under jorda. Nye RV 555 er her lagt under eit 600 m langt miljølokk, som ei effektiv demping av dei negative sidene ved ei så omfattande vegbygging. Miljølokket vil knyte saman viktige helseinstutisjonar, andre offentlege tenester og private verksemder på begge sider av riksvegen, og opne for aktiv utvikling og betring av miljøet.

Illustrasjon: MIR Illustrasjon av planane for det nye urbane sentrumsområdet i Straume/Sotra Kystby MYKJE MEIR ENN EIT VEGPROSJEKT Investering i viktige meirverdiar. For region Sotra/Øygarden-Bergen representerer nytt Sotrasamband noko langt meir enn eit vegsamband. Det er ein føresetnad for vidareutvikling av regionen og ei investering i viktige meirverdiar. Nytt Sotrasamband prioriterer kollektivtrafikk og miljø. Nytt Sotrasamband vil opne for vidareutvikling av ein viktig verdiskapingsregion. Nytt Sotrasamband vil verkeleggjere ei framtidsretta areal- og transportplanlegging. Nytt Sotrasamband vil bidra til betre storbyplanlegging og berekraft for heile bergensregionen. 18

Panorama over kystbasen CCB på Ågotnes i Fjell; 650 mål stort industriområde i sterk vekst Foto: Pål Bentdal SAMBAND FOR VERDISKAPING Sambandet opnar for framhald i vekst og verdiskaping og trygging av arbeidsplassar og kompetanse. Coast Center Base (CCB) blei etablert i 1973 som ei direkte følgje av oljefunna i Nordsjøen og opninga av Sotrabrua i 1971. I dag huser basen over 300 små og store verksemder m.a. store, internasjonale aktørar som Statoil, FMC, Aker Solutions m.fl. CCB er eit globalt senter for olje- og gassverksemd. Med Norwegian Center of Expertice er leiande internasjonal kompetanse og ekspertise innan undervassteknologi (subsea) samla på Ågotnes i Fjell kommune. I dag er det 4000 arbeidsplassar på CCB. Interntrafikken representerer ein ÅDT på 5600 bilar og 20.000 tungtransportar. Basen har planar om å tilsette ytterlegare 2-3000 dei komande 5 åra. Nytt Sotrasamband er avgjerande for vidare verdiskaping i regionen. 21

Illustrasjon: Link Signatur / MIR Framtidsbilete av Sotra Kystby etter at nytt Sotrasamband er på plass. SAMBAND FOR LOKAL OG REGIONAL UTVIKLING Nytt Sotrasamband er ein viktig premiss for moderniseringa og utviklinga av regionsenteret Straume og Sotra Kystby. 22 Gode kollektivløysingar frå vest vil avlaste presset inn mot Bergen sentrum, og vere eit viktig bidrag til kontrollert folketalsvekst, mindre luftforureining og betre miljø i storbyen.

NYTT SOTRASAMBAND PÅ NTP 2014-2023. Framtidsretta prosjekt med vekt på kollektivtransport, verdiskaping, tryggleik og miljø. Nytt Sotrasamband er omtalt i gjeldande NTP (2010-2019) med 400 mill. Aktivt omtalt og konkretisert i fagetatane sitt framlegg til neste NTP (2014-2023). Realisering i første del av planperioden føreset endra prioritering eller auke i rammene. Kommunedelplan vedteke i Fjell og Bergen kommune. Reguleringsarbeidet igang haust 2012 med sikte på anleggstart i 2016/2017 og opning i 2020/2021.