Espeland-Grindheim øvre Delar av gnr. 12 og 14 Bømlo kommune Kulturhistoriske registreringar reguleringsplan for bustadfelt. Rapport 26 2011
Forord Etter omorganiseringa av kulturminnevernet i 1990 vart ansvaret for automatisk freda kulturminne i plansaker overført til fylkeskommunane. I Hordaland fylkeskommune er det Seksjon for kulturminnevern og museum ved Kultur- og idrettsavdelinga som utfører det kulturminnefaglege arbeidet. Planområda vert sjekka ut i høve til arkivopplysingar om kjente automatisk freda kulturminne. Det vert og gjort ei kulturminnefagleg vurdering om det må gjerast arkeologiske registreringar i felt. Den arkeologiske registreringa i felt har som mål å finne ut om eit planlagd tiltak vil komma i konflikt med automatisk freda kulturminne (eldre enn 1537). I den grad tiltaket vil verka inn på nyare tids kulturminne vil desse bli kort omtalte. Denne rapporten er utarbeidd på bakgrunn av arkeologisk registrering i felt. Rapporten gjev opplysingar om arbeidsomfang, utstrekning og karakter av registrerte kulturminne, og om framlagde planar er i konflikt med kulturminne.
Innhald 1. Samandrag... s 1 2. Bakgrunn. s 1 3. Kulturminne og kulturmiljø- nokre sentrale omgrep.. s 1 4. Metode....... s 3 5. Området... s 5 6. Tidlegare registreringar og funn i området. s 9 7. Undersøkinga..... s 10 7.1 Lokalitet 1, Askeladden id.nr. 144778- Busetnad-aktivitetsområde frå tidlegneolitikum.. s 10 7. 2 Lokalitet 2, Askeladden id.nr. 144781- Busetnad-aktivitetsområde frå tidlegneolitikum s 14 8. Konklusjon.. s 21
Figurliste Fig. 1: Oversikt over dei arkeologiske periodane... s 2 Fig. 2: Strandforskyvingskurve for Espeland, Bømlo kommune s 4 Fig. 3: Den sørlege delen av planområdet sett mot Siggjo i nordvest. s 5 Fig. 4: Kart over planområdets lokalisering på Bømlo.. s 6 Fig. 5: Kart over planområdet. s 7 Fig. 6: Flyfoto av planområdet... s 8 Fig. 7: Kart over tidlegare registrerte automatisk freda kulturminne i nærområdet.. s 9 Fig. 8: Kart over lokalitet 1. s 11 Fig. 9: Teikning, lokalitet 1... s 12 Fig. 10: Teikning, profil PS 1, lok. 1.. s 13 Fig. 11: Lok. 1 sett mot søraust.. s 13 Fig. 12: Funntabell, lok. 1.. s 14 Fig. 13: Kart over lokalitet 2.. s 16 Fig. 14: Teikning, lokalitet 2.. s 17 Fig. 15-18: Teikningar, profil PS 1-4, lok. 2.. s 18 Fig. 19: Teikning, profil PS 5, lok. 2. s 19 Fig. 20: Lok. 2 sett mot aust.. s 19 Fig. 21: Funntabell, lok. 2.. s 20
1. Samandrag I samband med varsel om oppstart av reguleringsplan for deler av Espeland, gnr. 12, og deler av Grindheim øvre, gnr. 14, Bømlo kommune, har Kultur- og idrettsavdelinga ved Hordaland fylkeskommune gjennomført ei arkeologisk registrering med siktemål å kartleggje eventuell konflikt med automatisk freda kulturminne i planområdet. Registreringa vart utført 07.- 10.06.11 av Heidi Joki og Tore Slinning. Samla vart det nytta 66 timar i felt. Etterarbeid og rapportskriving er utført av Heidi Joki. Planområdet vart overflateregistrert, og det vart grave 27 prøvestikk. Det vart påvist ein automatisk freda steinalderlokalitet (Askeladden id 144781) og funnstad (Askeladden id 144778). 2. Bakgrunn Bakgrunnen for undersøkinga var motteke varsel om oppstart av reguleringsplan for deler av Espeland, gnr. 12, og deler av Grindheim øvre, gnr. 14, Bømlo kommune (saksnr. 200708440). Området er planlagt regulert til bustadfelt. Det var frå før ikkje kjend automatisk freda kulturminne innafor planområdet. På bakgrunn av tidlegare kjente funn i nærområdet vart planområdet vurdert til å ha potensial for funn av automatisk freda kulturminne under markoverflata. 3. Kulturminne og kulturmiljø nokre sentrale omgrep Kulturminne er konkrete spor etter menneskes liv og virke. Dei omfattar òg stader det er knytt historiske hendingar, tru eller tradisjonar til, jf. Kulturminneloven 2, 1. ledd. Kulturminne kan til dømes vere hus, gravhaugar, tufter, båtar og vegar. Desse kan vere frå tidlegare tider eller frå vår eiga tid. Med kulturmiljø er meint eit område der kulturminne er ein del av ein større heilskap eller samanheng. Kulturmiljø kan til dømes vere ein bydel, eit gardstun med landskapet ikring, eit fiskevær eller eit industriområde med fabrikkar og bustader, jf. Kulturminneloven 2, 2. ledd. 1
Eit stort tal med verdifulle kulturminne er freda. Gjennom Kulturminneloven er kulturminne frå oldtid og mellomalder (inntil år 1537), ståande bygningar eldre enn 1650 og samiske kulturminne eldre enn 100 år automatisk freda. Lova inneheld òg eigne lovføresegner om vern av skipsfunn. Kulturminneloven 4 inneheld ei liste av ulike typar kulturminne som er automatisk freda. I kulturminneforvaltninga vert det også ofte skilt mellom automatisk freda kulturminne, også kalla fornminne og nyare tids kulturminne. Arkeologiske periodar Ukalibrert BP Kalibrert BC/AD Eldre Tidlegmesolitikum (TM) 10 000 9000 BP 9200 8100 BC steinalder Mellommesolitikum (MM) 9000 7500 BP 8100 6400 BC Seinmesolitikum (SM) 7500 5200 BP 6400 4000 BC Yngre Tidligneolitikum (TN) 5200 4700 BP 4000 3300 BC steinalder Mellomneolitikum, periode A (MNA) 4700 4100 BP 3300 2600 BC Mellomneolitikum, periode B (MNB) 4100 3800 BP 2600 2300 BC Seinneolitikum (SN) 3800 3500 BP 2300 1800 BC Bronsealder Eldre jernalder Eldre bronsealder (EBA) 3500 2900 BP 1800 1200 BC Yngre bronsealder (YBA) 3000 2440 BP 1200 500 BC Førromersk jernalder 2440 2010 BP 500 0 BC Romertid 2010 1680 BP 0 400 AD Folkevandringstid 1680 1500 BP 400 570 AD Yngre Merovingartid 1500 1210 BP 570 800 AD jernalder Vikingtid 1210 970 BP 800 1030 AD Mellomalder Tidlig mellomalder 1030 1150 AD Høgmellomalder 1150 1350 AD Seinmellomalder 1350 1537 AD Fig. 1: Oversikt over dei arkeologiske periodane. Dei aller fleste av dei automatisk freda kulturminna er enno ikkje registrert. Det er ulike årsaker til dette. Mest vanleg er at dei ligg under dagens markoverflate, og ikkje er synlege. Det kan og skuldast at ein aldri har leita etter kulturminne i desse områda, eller at kulturminna er så overgrodd at dei ikkje lenger er synlege. Så lenge kartfesting og registrering av automatisk freda kulturminne aldri vil bli fullstendig, er ein i offentleg forvalting og arealplanlegging avhengig av den informasjonen og dei data kulturminnevernet får fram gjennom registreringsarbeidet. Ved planlegging av offentlege og større private tiltak pliktar den ansvarlege å undersøke om tiltaket vil virke inn på automatisk freda kulturminne, jf. Kulturminneloven 9. 2
Kulturminne frå nyare tid (yngre enn 1537) har meir eller mindre stor verneverdi, men er med unntak av ståande bygningar eldre enn 1650 i utgangspunktet ikkje automatisk freda. Dei kan verte freda etter 15 i Kulturminneloven eller verte regulerte til vern med heimel i Plan- og bygningsloven. I Sefrak-registeret er kulturminne frå før 1900 (hovudsakleg ståande bygningar) registrert. I nokre områder er òg kulturminne frå etter 1900 Sefrak-registrert. 4. Metode Sidan førhistoriske spor etter menneske ofte ikkje er synlege på markoverflata, vil registreringsmetode vanlegvis innebere graving manuelt med spade, prøvestikking, eller ved hjelp av gravemaskin, maskinell flateavdekking. I område kor ein reknar med funn av synlege kulturminne vert det søkt i overflata. Ofte vert fleire metodar nytta på ei og same registrering. Kva metode som er vald er avhengig av topografi, høgd over havet og kva type kulturminne ein reknar med å kunne påvise. Prøvestikking er den mest nytta metoden for å påvise kulturminne frå steinbrukande tid, men kan også nyttast til å påvise yngre kulturminne. Ved bruk av denne metoden sonderar ein fyrst med eit jordborr etter lausmassar. Ved påvising av lausmassar grev ein så prøvestikk med spade. Prøvestikka er om lag 40 x 40 cm, mens djupna varierar med grunnforhold. Den oppgravne massen under torva vert vassålda i såld med 4 millimeter maskevidde. Slik vil funn av reiskap og avslag etter reiskapsproduksjon i flint, kvarts, rhyolitt og andre råstoffar vere lett å finne. Med bakgrunn i vurderingar basert på topografi, strandlinekurver og bruk av sonderbor, vert eigna område for stikking vald ut. Ved overflateregistrering vert området som skal undersøkast synfare systematisk med tanke på synlege kulturminne. Synlege kulturminne kan vere gravminne, hustufter, helleristningar, bergmalingar, steingjerder, geilar, jakt- og fangstanlegg, kolgroper, vegar og vegfar, hellerar, runesteinar, jernvinne, steinbrot, bygdeborgar. Landskapet har endra seg mykje sidan førhistorisk tid; enten ved at tidlegare tidars busetjingsområde har gått ut av bruk og grodd att, ved moderne påverking eller ved landheving. Det er utarbeidd kurver over eldre strandlinjer for Hordaland (Lohne 2006; sjå også Rommundset 2005 og Vasskog 2006). Dette kan vere ein god reiskap til å forstå landskapsendringar over tid. 3
Strandlinekurver er også ein metode ein nyttar for å datere steinalderlokalitetar innanfor ei gjeve ramme. Ei strandlinjekurve for det gjeldane området er vist på figuren under. Strandforskyvningskurve for UTM 294289 Ø, 6624584 45 40 35 30 25 20 Høyde 15 10 5 0 11000 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0-1000 -2000 Tid (kalender år: + tall = f.kr, - tall = e.kr) Fig. 2: Strandforskyvingskurve for Espeland, Bømlo kommune (Lohne 2006; sjå også Rommundset 2005 og Vasskog 2006). På bakgrunn av kunnskap om tidlegare kjende kulturminne i området, terrenget og nærleik til sjøen kunne ein venta å finne spor frå steinalderen i planområdet. Ved registreringa vart det prøvestukke og søkt i overflata etter synlege kulturminne. 4
5. Området Planområdet ligg rundt to km nordvest for Moster, vest for Fv. 542, i Bømlo kommune. Det går fleire grusvegar gjennom området som fører til båtnaust i sørvest, og ein barnehage i nordvest. Området er kupert og består av bergknauser kledd med lyng, einer og blandingsskog. Det ligg også enkelte spreidde myrer i området. Fig. 3: Den sørlege delen av planområdet sett mot Siggjo i nordvest. 5
Fig. 4: Kart over planområdets lokalisering på Bømlo. 6
Fig. 5: Kart over planområdet. 7
Fig. 6: Flyfoto av planområdet. 8
6. Tidlegare registreringar og funn i området Det er frå før kjent mange automatisk freda kulturminne på Bømlo. Det finst funn frå alle tider, men spesielt steinalderen merker seg ut med mange funn. Det var frå før ikkje kjent automatisk freda kulturminne innafor planområdet. Like utafor planområdet i søraust, på garden Espeland, ligg ein gravhaug frå jernalderen (Askeladden id. nr. 45752). I samband med bygginga av Trekantsambandet, på øyane nordaust for planområdet, vart det funne og utgrave mange lokalitetar frå steinalderen. Nord for planområdet, ved Røyksund, finst det også ein del steinalderbuplassar. I området Røyksund-Spissøy ligg det i tillegg mange gravrøyser. Lenger sør i området rundt Moster er det same situasjon med ein god del steinalderbuplassar og gravrøyser frå jernalderen, i tillegg til jernvinneanlegg frå jernalderen og hustufter frå før-reformatorisk tid. I Mosterhamn ligg i tillegg ei steinkyrkje med tilhøyrande gravplass frå mellomalderen (Askeladden id. nr. 84979). Kyrkja vart antakelig bygd på 1100-talet, og kan ha avløyst ei tidlegare trekyrkje. Olav den heilage heldt eit ting på Moster rundt 1024, der den eldste kristenretten i Noreg vart innført. Moster kyrkje er rekna som ei av dei eldste i landet (www.kunsthistorie.com). Fig. 7: Kart over tidlegare registrerte automatisk freda kulturminne i nærområdet (askeladden.ra.no). 9
7. Undersøkinga Undersøkinga vart utført 07.- 10.06.11 av Heidi Joki og Tore Slinning. Planområdet vart overflateregistrert, og det vart grave 27 prøvestikk (fig. 5, 6). Det vart funne ein automatisk freda steinalderlokalitet (Askeladden id.nr. 144781). 7.1 Lokalitet 1, Askeladden id.nr. 144778- Funnstad Lokaliteten er definert av eitt utvida funnførande prøvestikk (fig. 8-10). Lokaliteten ligg på ei lita nordvendt flate som er kledd med gras, lyng, vier, små lauvtre og spreidde furutre (fig. 11). Flata skrår slakt mot nord, og er omringa av små bergryggar og -knausar som er dekt med vegetasjon. Lokaliteten ligg på rundt 10 moh., og er ca. 75 m² stor. Avgrensing Lokaliteten er avgrensa mot sør og vest av berg som skrår opp mot sør og sørvest. I tillegg er det i vest eit funntomt prøvestikk (PS 3). Mot nord og nordaust ligg ein mindre bergrygg som går frå nordvest mot søraust. Nord og nordaust for bergryggen skrår terrenget bratt ned mot nord og nordaust. Mot søraust skrår terrenget ned mot eit lite myrdrag. Myrdraget skrår slakt mot nordaust og er avgrensa av ein bergvegg i søraust. Det vart grave tre funntomme prøvestikk i myrdraget (PS 2, 5, 6). Stratigrafi, funn og datering I det funnførande prøvestikket besto dei øvste 30 cm av torv (fig. 10). Det neste laget, som også var det funnførande laget, besto av grå, grushaldig, kompakt silt med enkelte kolbitar. Laget var 20 cm tjukt, men alle funna vart gjort i dei øvste 10 cm. I botnen var det berg. Prøvestikket vart først grave som eit vanleg prøvestikk på 40x40 cm, men vart etterpå utvida til 40x80 cm. Det vart til saman gjort 6 funn (fig. 12). To av funna ser ut til å vere kvar sin del av ei knekt flekke av rhyolitt. Det vart også funne tre avslag av rhyolitt, og ein bit flint med cortex. Det vart ikkje gjort funn som kunne plasserast typologisk, men funna av rhyolitt gir ein peikepinn. Rhyolitt er nemleg diagnostisk for tidlegneolitikum, og har ikkje vore i bruk tidlegare. Lokaliteten ligg på ei flate ca. 10 moh. Ut frå strandlinjekurva for området, og på bakgrunn av funnmaterialet, kan ein dermed slutte at lokaliteten er frå tidlegneolitikum. Grunna den klare avgrensinga av lokaliteten med berg i alle retningar, og det låge talet funn i det eine positive prøvestikket, er lokaliteten definert som ein ikkje freda funnstad. 10
Fig. 8: Kart over lokalitet 1. 11
Fig. 9: Teikning, lokalitet 1. 12
Fig. 10: Teikning, profil PS 1, lok. 1. Fig. 11: Lok. 1 sett mot søraust. 13
Prøvestikk Bøttelag Funn Råstoff Merknader Antall 1 1 Flekke Rhyolitt Knekt 2 1 1 Avslag Rhyolitt 3 1 1 Bit Flint Med cortex 1 Sum: 6 Fig. 12: Funntabell, lok. 1. 7. 2 Lokalitet 2, Askeladden id.nr. 144781- Busetnad-aktivitetsområde frå tidlegneolitikum Lokaliteten er definert av fem funnførande prøvestikk (fig. 13, 14). Lokaliteten ligg på ei søraustvendt flate som er kledd med gras, grastuer, lyng, vier og spreidde furu- og lauvtre (fig. 20). Lokaliteten ligg spreidd over tre naturlege hyller som skrår slakt mot søraust. Lokaliteten ligg hovudsakleg på ei litt større flate som ligg på 11 moh., der det vart grave tre funnførande prøvestikk (PS 1, 2, 4). Det vart også gjort funn i PS 3, på ei lita flate som ligg på 13 moh. Lenger nede vart det gjort funn i PS 5 som låg på ei lita flate på rundt 10 moh. Lokaliteten er til saman ca. 680 m² stor. Avgrensing Lokaliteten er avgrensa mot nord, aust og søraust av tre funntomme prøvestikk. Mot sør skrår terrenget bratt ned ein høgdemeter, før det flatar ut i det som i dag er ei stor myr. Det vart også grave eit funntomt prøvestikk i myra (PS 9). Truleg strekk ikkje lokaliteten seg så mykje lenger sør enn hylla der PS 5 ligg. Om ein går ut frå at plassen skal ha vore direkte tilgjengeleg frå båt, var det ikkje mogleg å leggje til med båt i dette langgrunne området når sjøen sank under 9 moh. Mot vest er lokaliteten avgrensa av ein steil bergvegg, mens den i nordvest er avgrensa av bergknausar som omringar PS 3. PS 3 ligg altså på ei veldig lita avgrensa flate som skrår ned mot sørvest. Stratigrafi, funn og datering Stratigrafien var ganske varierande i dei ulike prøvestikka (fig. 15-19). Torva var 15 til 30 cm tjukk, og i to av stikka, PS 3 og 4, var det eit lag under torva som skilte torva frå det funnførande laget. I PS 3 besto dette av gyldenbrun sand og grus med ein god del større steinar, og i PS 4 av grå silthaldig sand. Det funnførande laget besto av silthaldig sand og grus, tre av stikka hadde 14
også med ein god del større steinar (PS 2, 3 og 4). Fargen på det funnførande laget var veldig varierande; i PS 1 var fargen grå, i PS 2 lys grå, i PS 3 mørk brun, i PS 4 lys brun, og i PS 5 oransje. I fire av stikka, PS 1, 2, 4, og 5 vart det funnførande laget etterfølgt av eit lag med grå, steril sand og grus med enkelte steinar. I PS 1 vart dette laget følgt av blå leire, mens botnen i dei andre tre besto av berg. Det vart til saman gjort 23 funn på lokaliteten (fig. 21). PS 5 skil seg ut frå resten av stikka både gjennom talet på, og type funn. I PS 5 vart det gjort 10 funn, mens dei resterande 13 funna vart gjort i dei andre fire stikka. Av PS 1-4 var det PS 1 og 4 som merka seg ut med flest funn. Av dei 10 funna frå PS 5 var det ei smalflekke av rhyolitt, åtte avslag av rhyolitt, og eitt avslag av flint. Det vart ikkje funne rhyolitt i nokon av dei andre stikka. Av dei 13 funna frå PS 1-4 var 11 avslag av flint, og to var bitar av grønstein. Det vart ikkje gjort funn som kunne plasserast typologisk, men funna av rhyolitt gir ein peikepinn om når aktiviteten fann sted. Rhyolitt er diagnostisk for tidlegneolitikum, og har ikkje vore i bruk tidlegare. Sidan det ikkje vart funne rhyolitt i PS 1-4 er det likevel mogleg at dei kan representere ein eldre fase. Dei ligg også litt høgare i terrenget enn PS 5. PS 1-4 ligg på mellom 11 og 13 moh., mens PS 5 ligg på 10 moh. Ut frå strandlinjekurva for området, og på bakgrunn av funnmaterialet, kan ein dermed sei at ein iallfall har ein fase frå tidlegneolitikum på lokaliteten. Det er samtidig mogleg at det kan vere ein eldre fase innafor lokaliteten som ein ikkje har klart å fange opp gjennom funnmaterialet. I tidlegneolitikum vil buplassen ha lege på nordsida av ei langgrunn og lun vik. Bergknausen som ligg rett vest for buplassen vil også ha skjerma mot vind og ver frå vest. Samtidig vil det ha vore lett tilgang til marine ressursar. 15
Fig. : Lok. 2 sett mot nordaust. Fig. 13: Kart over lokalitet 2. 16
Fig. 14: Teikning, lokalitet 2. 17
Fig. 15-18: Teikningar, profil PS 1-4, lok. 2. 18
Fig. 19: Teikning, profil PS 5, lok. 2. Fig. 20: Lok. 2 sett mot aust. 19
Prøvestikk Bøttelag Funn Råstoff Merknader Antall 1 1 Avslag Flint 1 1 1 Avslag Flint Med cortex 3 Sum: 4 2 2 Avslag Flint Med cortex 1 Sum: 1 3 4 Avslag Flint 1 Sum: 1 4 1 Avslag Flint 1 4 1 Avslag Flint Med cortex 1 4 2 Avslag Flint 2 4 2 Avslag Flint Med cortex 1 4 2 Bit Grønstein Ikkje slått 2 Sum: 7 5 2 Avslag Rhyolitt 1 5 3 Avslag Rhyolitt 3 5 4 Smalflekke Rhyolitt Knekt distalende 1 5 4 Avslag Rhyolitt 2 5 5 Avslag Rhyolitt 1 5 6 Avslag Rhyolitt 1 5 6 Avslag Flint Med cortex 1 Sum: 10 Fig. 21: Funntabell, lok. 2. Totalsum: 23 20
8. Konklusjon Det vart ved den arkeologiske registreringa på Espeland, gnr. 12, og delar av Grindheim øvre, gnr. 14, Bømlo kommune gjort funn som kjem inn under Kulturminneloven 4. Det vart påvist eitt hittil ikkje kjend automatisk freda kulturminne, eit busetnad-aktivitetsområde frå tidlegneolitikum (Askeladden id.nr. 144781). Slik planforslaget ligg føre er det i konflikt med automatisk freda kulturminne. Litteratur www.askeladden.ra.no Lohne, Ø.S. 2006: SeaCurve_v1 Teoretisk beregning av strandforskyvningskurver i Hordaland fra UTM koordinater (MS Excel regneark). Rommundset, A. 2005: Strandforskyvning og isavsmelting i midtre Hardanger. Masteroppgåve, Geologisk institutt, Universitetet i Bergen. Vasskog, K. 2006: Holosen strandforskyvning på sørlige Bømlo. Masteroppgåve, Geologisk institutt, Universitetet i Bergen Vedlegg Utskrift frå kulturminnedatabasen Askeladden Fotoliste 21
Lokalitet - 144778 - Arkeologisk lokalitet - Funnsted - Page 1 of 2 Lokalitet - 144778 - Arkeologisk lokalitet - Funnsted - Klassifisering Kategori: Arkeologisk lokalitet Art: Funnsted Stedfesting Fylke: Hordaland Kommune: Bømlo Gårdsnavn: Espeland Høyde over havet: 10 Museumsdistrikt: Bergen Museum Eiendomsopplysninger Kommune: Bømlo Eiere: BØMLO EIGEDOM AS Gnr: 14 Festenr: 0 Bnr: 187 Seksjonsnr: 0 Bruksnavn: Espeland Geometri Koordinatsystem: (23) UTM sone 33 (EUREF89/WGS84) Nord: 6658395.05 Øst: -42352.859 Metadata på digital stedfesting: Geometri datert: 21.06.2011 Oppretting og ansvar Registrert Dato: 08.06.2011 Ansvarlig etat: Hordaland fylkeskommune Utført av: Registreringstype: Heidi Joki og Tore Slinning Reguleringsplan Instans: Utfyllende opplysninger Kilder (litteratur m.m.): Hordaland fylkeskommune, Rapport 26-2011. Beskrivelse: Eitt utvida funnførande prøvestikk. Det vart til saman gjort 6 funn. To av funna ser ut til å vere kvar sin del av ein knekt flekke av rhyolitt. Det vart også funne tre avslag av rhyolitt, ein bit flint med cortex. Funnstaden ligg på rundt 10 moh. Prøvestikk rundt gav ikkje ytterlegare funn. Terrengbeskrivelse: Funnstaden ligg på ei lita nordvendt flate som er kledd med gras, lyng, vier og spreidde furutre. Flata skrår slakt mot nord, og er omringa av små bergryggar og -knausar som er dekt med vegetasjon. Tilhørende enkeltminner 1 Løsfunn IKKE Vernestatus for lokalitet Vernetype: Ikke fredet Vernedato: 21.06.2011 Lovgrunnlag: Tinglystdato: http://askeladden.ra.no/vis/lokaliteteksport.jsp?minneid=985373&minnetype=lokalit... 24.08.2011
Lokalitet - 144778 - Arkeologisk lokalitet - Funnsted - http://askeladden.ra.no/vis/lokaliteteksport.jsp?minneid=985373&minnetype=lokalit... Page 2 of 2 24.08.2011 Paragraf: //} Enkeltminne - 144778-1 - Arkeologisk enkeltminne - Løsfunn - Klassifisering Kategori: Arkeologisk enkeltminne Art: Løsfunn Opprinnelig funksjon: Uspesifisert Hovedgruppe: Andre funksjoner Status: Stedfesting Fylke: Hordaland Kommune: Bømlo Eiendomsopplysninger Kommune: Bømlo Eiere: BØMLO EIGEDOM AS Gnr: 14 Festenr: 0 Bnr: 187 Seksjonsnr: 0 Geometri Metadata på digital stedfesting: Geometri datert: 21.06.2011 Datering Datering: Yngre steinalder Metode: Typologisk Eksakt datering: Kvalitet: Sannsynlig Utfyllende opplysninger Beskrivelse: Ut frå strandlinjekurva for området, og på bakgrunn av funnmaterialet (rhyolitt), kan ein slutte at funna er frå tidlegneolitikum. Tilstand registrert den Tilstand: Årsak: Arealbruk: Registrert dato: Registrert av: Utførende instans: Oppdragsgiver: Vernestatus for enkeltminne Vernetype: Ikke fredet Vernedato: 21.06.2011 Lovgrunnlag: Tinglystdato: Paragraf:
Lokalitet - 144781 - Arkeologisk lokalitet - Bosetning-aktivitetsområde - Espeland-Grindheim lok. 2 Lokalitet - 144781 - Arkeologisk lokalitet - Bosetningaktivitetsområde - Espeland-Grindheim lok. 2 Klassifisering Kategori: Arkeologisk lokalitet Art: Bosetningaktivitetsområde Stedfesting Fylke: Hordaland Kommune: Bømlo Gårdsnavn: Grindheim Høyde over havet: 11 Museumsdistrikt: Bergen Museum Eiendomsopplysninger Kommune: Bømlo Eiere: BØMLO EIGEDOM AS Gnr: 12 Festenr: 0 Bnr: 18 Seksjonsnr: 0 Bruksnavn: Grindheim øvre Geometri Koordinatsystem: (23) UTM sone 33 (EUREF89/WGS84) Nord: 6658843.35 Øst: -42104.295 Metadata på digital stedfesting: Geometri datert: 10.06.2011 Oppretting og ansvar Registrert Dato: 10.06.2011 Ansvarlig etat: Hordaland Utført av: Registreringstype: Heidi Joki og Tore Slinning Reguleringsplan Utfyllende opplysninger Kilder (litteratur m.m.): Hordaland fylkeskommune, Rapport 26-2011. Instans: fylkeskommune Beskrivelse: Lokaliteten er definert av fem funnførande prøvestikk. Det vart til saman gjort 23 funn på lokaliteten. Funna besto av ein smalflekke av rhyolitt, åtte avslag av rhyolitt, 12 avslag av flint, og to bitar av grønstein. Lokaliteten ligg på mellom 10 og 13 moh., og er ca. 680 m² stor. Terrengbeskrivelse: Lokaliteten ligg på ei søraustvendt flate som er kledd med gras, grastuer, lyng, vier og spreidde furu- og lauvtre. Lokaliteten ligg spreidd over tre naturlege hylle som skrår slakt mot søraust. Tilhørende enkeltminner 1 Boplass AUT http://askeladden.ra.no/vis/lokaliteteksport.jsp?minneid=985385&minnetype=lokalitet&ekspander=1 (1 of 3) [30.06.2011 14:08:34]
Lokalitet - 144781 - Arkeologisk lokalitet - Bosetning-aktivitetsområde - Espeland-Grindheim lok. 2 Tilstand registrert den Tilstand: Årsak: Arealbruk: Registrert dato: Registrert av: Utførende instans: Oppdragsgiver: Vernestatus for lokalitet Vernetype: Automatisk fredet Vernedato: 10.06.2011 Lovgrunnlag: Kulturminneloven av 1978 Tinglystdato: Paragraf: 4 Sikringssone Beskrivelse: Sikringssone på: 5 meter Vernetype: Automatisk fredet Vernedato: 10.06.2011 Lovgrunnlag: KML Paragraf: 6 Enkeltminne - 144781-1 - Arkeologisk enkeltminne - Boplass - Klassifisering Kategori: Arkeologisk enkeltminne Art: Boplass Opprinnelig funksjon: Bolig, bosetning Hovedgruppe: Status: Stedfesting Fylke: Hordaland Kommune: Bømlo Ikke næringstilknyttet/ privat Eiendomsopplysninger Kommune: Bømlo Eiere: BØMLO EIGEDOM AS Gnr: 12 Festenr: 0 Bnr: 18 Seksjonsnr: 0 Geometri Metadata på digital stedfesting: Geometri datert: 21.06.2011 Datering Datering: Yngre steinalder Metode: Typologisk Eksakt datering: Kvalitet: Sannsynlig Utfyllende opplysninger http://askeladden.ra.no/vis/lokaliteteksport.jsp?minneid=985385&minnetype=lokalitet&ekspander=1 (2 of 3) [30.06.2011 14:08:34]
Lokalitet - 144781 - Arkeologisk lokalitet - Bosetning-aktivitetsområde - Espeland-Grindheim lok. 2 Beskrivelse: Fire av prøvestikka (PS 1-4) ligg på mellom 11 og 13 moh., mens PS 5 ligg på 10 moh. Det var berre i PS 5 det vart funne rhyolitt. Ut frå strandlinjekurva for området, og på bakgrunn av funnmaterialet, kan ein dermed sei at ein iallfall har ein fase frå tidlegneolitikum på lokaliteten. Det er samtidig mogleg at det kan vere ein eldre fase innafor lokaliteten som ein ikkje har klart å fange opp gjennom funnmaterialet. Tilstand registrert den Tilstand: Årsak: Arealbruk: Registrert dato: Registrert av: Utførende instans: Oppdragsgiver: Vernestatus for enkeltminne Vernetype: Automatisk fredet Vernedato: 21.06.2011 Lovgrunnlag: Kulturminneloven av 1978 Tinglystdato: Paragraf: 4 Sikringssone Beskrivelse: Sikringssone på: 5 meter Vernetype: Automatisk fredet Vernedato: Lovgrunnlag: KML Paragraf: 6 http://askeladden.ra.no/vis/lokaliteteksport.jsp?minneid=985385&minnetype=lokalitet&ekspander=1 (3 of 3) [30.06.2011 14:08:34]
Kultur- og idrettsavdelinga Agnes Mowinckels gt 5 Postboks 7900 N-5020 BERGEN Telefon: 55 23 90 00 www.hordaland.no