Takstsøknad for Kvammapakken.

Kvam bompengeselskap AS Grovagjelet 16 5600 Norheimsund Til Statens vegvesen Region vest Kvam herad Granvin herad Hordaland fylkeskommune Norheimsund, 16.4.2010 Takstsøknad for Kvammapakken. Med heimel i St. prp nr. 77 (2008-2009) Om delvis bompengefinansiering av Kvammapakken i Hordaland er det planlagt å starte opp innkrevjing av bompengar til delfinansiering av Kvammapakken i løpet av 2010. Det vil være parallellinnkrevjing under byggetida (4 år) og deretter 15 års etterskotsvis innkrevjing til bompengelånet er nedbetalt. Bompengeopplegget omfattar to bomstasjonar på rv 7. Ein bomstasjon øvst i Steinsdalen og ein bomstasjon på grensa mellom Kvam og Granvin herad. Det vil bli innkrevjing av bompengar i begge retningar, heile døgnet, alle dagar, også søndagar og heilagdagar. Det vil bli etablert automatiske bomstasjonar (AutoPASS). TAKSTSØKNAD Takstgruppe og takstar i St. prp. nr. 77(2008-2009) I St. prp. nr. 77 (2008-2009) er det lagt til grunn følgjande takstgrupper og takstar: Takst lette kjøretøy kr. 39 (2009 kroner) Kjøretøy med tillate totalvekt t.o.m 3500 kg. Takst tunge kjøretøy kr. 78 (2009 kroner) Kjøretøy med tillate totalvekt f.o.m 3501 kg. Rabattordning I St. prp. nr. 77 (2008-2009) er det lagt til grunn at det er mogleg å oppnå rabattar på 30-50% ved forskotsbetaling. Rabattordninga er i samsvar med Takstretningslinjene for bompengeprosjekt på offentleg veg, handbok 199. Selskapet ønskjer å gjere seg nytte av både 30, 40 og 50% rabatt. Forskotsbeløpet for å oppnå dei ulike rabattane går fram av tabell 1. Prisregulering av takstane Det er i finansieringsplanen for pakken føresett at takstane vert prisregulert i høve til konsumprisindeksen. I følgje handbok 102 Bompengeprosjekter er det ikkje behov for å

heve takstane kvart år, så lenge takstane over tid følgjer konsumprisindeksen. Bompengesatsane i stortingsproposisjonen er utrekna i 2009 kroner og innkrevjinga av bompengar er planlagt å starte opp medio 2010. For å unngå å justere opp takstane like etter at innkrevjinga er starta opp, søkjer selskapet om å få regulert taksten for lette og tunge kjøretøy med ein forventa prisvekst på 2,5 % og avrunda til næraste heile krone. Det vil tilsvare takstane i 2010 kroner. Basert på St. prp. nr. 77 (2008-2009) og Takstretningslinjene for bompengeprosjekt på offentleg veg, handbok 199 og Bompengeprosjekt handbok 102, søkjer selskapet om følgjande takst og rabattordning: Tabell 1 Lett bil (tillate totalvekt t.o.m. 3.500 kg) Tung bil (tillate totalvekt f.o.m. 3.501 kg) Talet på passeringar Lett bil (tillate totalvekt t.o.m. 3.500 kg) AutoPASS Avtaletype Rabatt Pris utan rabatt Pris utan rabatt Forskots-beløp Utan avtale kr 40 kr 80 Pr. passering Tung bil (tillate totalvekt f.o.m. 3.501 kg) Forskotsbeløp Pr. passering Forskot 30 % kr 40 kr 80 20 kr 560 kr 28 kr 1 120 kr 56 Forskot 40 % kr 40 kr 80 90 kr 2 160 kr 24 kr 4 320 kr 48 Forskot 50 % kr 40 kr 80 180 kr 3 600 kr 20 kr 7 200 kr 40 I høve til takstretningslinene er forskotsbeløpet sett noko lågare enn det som er tilrådd (kr. 6.000 for lette køyrety). Dette er gjort ut i frå ei vurdering av alle dei bompengeprosjekt som er planlagt å starte opp i denne delen av fylket og den økonomiske belastninga dette vil få for trafikantane. Betalingsmåtar for bilistar. AutoPASS avtale med forskotsbetaling. Tilsendt faktura for dei som ikkje har avtale. Kontant betaling på servicestasjonar. AutoPASS avtaler Avtaler kan teiknast på nett hos bompengeselskapet eller ved utfylling og innlevering av avtaleskjema til lokal servicestasjon. Avtale føreset bruk av AutoPASS brikke. Depositum for brikka er kr. 200,-. Privatpersonar kan registrere maksimum to kjøretøy pr. avtale. Firma kan registrere så mange kjøretøy dei ønskjer på ein avtale, føresett at kjøretøya er registrert på same gyldige organisasjonsnummer. Dersom ein avtale gjeld for fleire kjøretøy i ulike takstgrupper, vert forskotsbeløpet betalt i høgste takstgruppe. 10% regelen For å auke bruken av AutoPASS brikker har Samferdsledepartementet bestemt at det skal innførast 10% rabatt til alle kundar med AutoPASS brikke i andre selskap enn sitt eige. Denne ordninga vil gjelde for alle nye bompengeprosjekt. Kvammapakken vart vedteken før denne regelen vart sett i kraft og kan dermed velje om vi vil tilslutte seg 10% regelen eller ikkje. Bompengeselskapet har valt å ikkje tilslutte seg denne ordninga.

Inntektsmål / gjennomsnittleg inntekt per passering I St. prp. nr. 77 (2008-2009) er det lagt til grunn ein gjennomsnittleg inntekt per passering på kr. 31 (2009 kroner). Dersom inntektsmål/gjennomsnittsinntekt per passering ikkje blir som føresett, ber selskapet om retten til å justere takstane innan eit år etter at innkrevjinga er starta opp, slik at inntektsmålsettinga vert nådd. Ei eventuell takstjustering vil bli sett i samanheng med ei eventuell endring av timesregel jfr. konklusjon om dette. Fritak for betaling av bompengar Det er lagt opp til at følgjande trafikantgrupper ikkje skal betale bompengar: Syklande og gåande Passasjerar i alle type kjøretøy Utrykkingskjøretøy El-bilar med drivstoffkode 5 i vognkortet Hydrogenbiler med HY- registreringskilt Kollektivtransport - kjøretøy i rute Kjøretøy som i samband med arbeid på bomvegen må passere bomstasjonen (anleggstrafikk) Moped og motorsyklar Kjøretøy i merka gravfølgje er fritatt for betaling. Kjøretøy i merka gravfølgje må ta kontakt med driftsselskapet og gi informasjon om passeringa, for å få fritak. For å rette opp ulemper knytt til deling av eigedomane i jorbruksbygda Steinsdalen vil selskapet gje fritak for bompengebetaling i Steinsdalen for ein bil pr. eigedom for gardsbruk aust for bomstasjon i Steinsdalen: a) med eigedomar vest for bomstasjon opp til nedste tunnel i Tokagjelet b) med eigedomar/rettar på Kvamskogen med dyrehald/beiting på Kvamskogen Bompengeselskapet vil gje fastbuande mellom bomstasjon i Steinsdalen og heradsgrense i Eikedalen og mellom bomstasjon i aust og heradsgrense Kvam/Granvin, fritak for betaling av bompengar ved næraste bomstasjon. Grunngjevinga er prinsippet om at alle busette i Kvam herad skal kunne vitje kommunesenteret utan å betale bompengar. Timesregel Alle kjøretøy med brikke som passerarar begge eller den same bomstasjonen i løpet av 1,5 timar skal berre betale ein gong. Vurdering av timesregel og rabattar etter eit års drift av bomstasjonane. For å unngå forseinkingar i framdrifta av pakken, vil selskapet det første driftsåret legge til grunn det bompengeopplegget som Stortinget har vedtatt ved handsaming av St. prp. nr. 77. (2008-2009). Erfaringstala frå det første året vil bli nytta til å vurdere tiltak som må gjennomførast for eventuelt å kunne innføre 4 timars regel. I denne samanhengen kan det bli aktuelt å justere rabattsatsane for å kompensere inntektsbortfall. Statens vegvesen opplysar at ein eventuell søknad om justering av bompengeopplegg (timesregel etc.) etter første driftsår vil måtte handsamast lokalpolitisk i Kvam og Granvin herad. Søknaden vil deretter bli handsama i Hordaland fylkeskommune før den vert sendt over til Vegdirektoratet. Departementet vil til slutt ta stilling til om saka skal avgjerast på dette nivået eller om den må leggjast fram for Stortinget.

BAKGRUNN FOR TIMESREGEL OG FRITAKSORDNING Etter lokalpolitisk handsaming av det første utkastet til bompengesøknad i Samnanger kommune med negativt resultat, vart søknaden etter samråd med Statens vegvesen og Hordaland fylkeskommunen omarbeidd. Den vestre bomstasjonen vart flytta frå kommunegrensa ved Eikedalen til øvst i Steinsdalen (nærare Norheimsund). Denne endringa av lokalisering av bomstasjonen medførte to nye, vesentlege problemstillingar: Bomstasjonen deler av vesentlege areal frå jordeigedomane i ei, etter måten, stor landbruksbygd; Steinsdalen i Kvam. Tradisjonelt har gardseiningane i Steinsdalen nytta Kvamskogen til beiteareal, grasproduksjon, skogsvirke, sal og utleige av fritidshytter og servicefunksjonar for ein stor fritidsmarknad. Den andre problemstillinga ved flytting av bomstasjonen til Steinsdalen er mogleg avvising av trafikk frå brukarane av ca. 2000 hytter på Kvamskogen av handels- og servicesentra Nordheimsund-Øystese. Handels- og servicenæringa i Kvam sitt eksistensgrunnlag kjem i stor grad frå Vestlandets største konsentrasjon av fritidshytter på Kvamskogen. I siste revisjon av bompengesøknaden i 2008 vart ikkje avbøtande tiltak med fritak for betaling for deler av landbruksbygda Steinsdalen fremja. Dette gjeld også fritak for fastbuande utanfor bompengesnitta. Årsaka til dette er at bompengeselskapet med rådgjevarar såg det som eit klart alternativ at fritaksvedtak kunne fattast av selskapet etter nærare utgreiing med melding til vegstyresmaktene. Kvam bompengeselskap har i styremøte 12. april 2010 fatta slikt vedtak: Fritak for gardsbruk i Steinsdalen aust for bomstasjon For å rette opp ulemper knytt til deling av eigedomane i jorbruksbygda Steinsdalen vil selskapet gje fritak for bompengebetaling i Steinsdalen for ein bil pr. eigedom for gardsbruk aust for bomstasjon i Steinsdalen: c) med eigedomar vest for bomstasjon opp til nedste tunnel i Tokagjelet d) med eigedomar/rettar på Kvamskogen med dyrehald/beiting på Kvamskogen Fritak for busette med adresse utanfor bompengesnitta i Kvam herad Bompengeselskapet vil gje fastbuande mellom bomstasjon i Steinsdalen og heradsgrense i Eikedalen og mellom bomstasjon i aust og heradsgrense Kvam/Granvin, fritak for betaling av bompengar ved næraste bomstasjon. Grunngjevinga er prinsippet om at alle busette i Kvam herad skal kunne vitje kommunesenteret utan å betale bompengar. Føresetnadene i Stortingets vedtak er at trafikk som passerar begge bomstasjonanen i løpet av 1,5 timar berre skal betale ein gong. Det same gjeld også ved passering av same bomstasjon i løpet av 1,5 timar. Bompengeselskapet har bedt Statens vegvesen om å vurdere dei økonomiske konsekvensane av å utvide timesregel frå 1,5 timar til alternativt 4, 8 eller 12 timar. Utgangspunktet for vurderinga er å sjå om det lar seg løyse innanfor forsvarlege økonomiske rammer å etablere eit bompengeopplegg som er meir fleksibelt og brukarvennleg når det gjeld mellom anna reiser til/frå Norheimsund som region- og handelssenter.

Statens vegvesen har utført trafikkanalysar som gjer greie for potensielt inntektstap ved å utvide ordinga med timesregel. Bompengeselskapet har engasjert Sivilingeniør Helge Hopen til å gjennomgå / kvalitetssikra vegvesenets kalkylar og han har kome fram til at konklusjonane frå analysane til Statens vegvesen er realistiske. Netto trafikkgrunnlag (2008-nivå) for Kvammapakken er ca. 2.360 køyrety pr. døger (ÅDT). Statens vegvesen slår fast at ei utviding av ordninga med timesregel frå 1,5 timar til 4 timar vil medføre eit bortfall av trafikk på om lag 15%, til eit nivå på ca. 2.000 køyrety pr. døger (ÅDT). Utviding til 8 eller 12 timers regel vil gje ytterlegare trafikknedgang/inntektstap og bompengeselskapet vurderar ikkje ein slik ordning som realistisk. Spørsmålet om utviding til 8 eller 12 timesregel vart motivert av Kvamskogbrukarane, men i størst grad gjeldande for inn- og utpendling av arbeidskraft til og frå Kvam. Den etter tilhøva, store pendlertrafikken av arbeidstakarar mello Kvam og Bergen vert ikkje imøtekommen med timesregel på 1,5 timer. Ein reduksjon av utgiftene til pendlarar kan ikkje imøtekomast av bompengeselskapet og dei må i tilfelle gjennom lokalpolitisk vedtak, oppnå refusjon av delar av utgiftene som reint kommunalt tilskot. Statens vegvesen har gjennomgått og oppdatert øvrige føresetnader i finansieringsplanen for Kvammapakken, mellom anna dei nye føresetnadene for lånefinansiering. På grunnlag av dette er det vurdert i kva grad inntektstapet med å utvide timesregel frå 1,5 til 4 timar på ca. 15% kan hentast inn med ulike tilpassingar i finansieringsplanen. Analysane er oppsummert i notat Timeregel og konsekvens vedlegg-1 frå Statens vegvesen, Region vest. Konklusjonen frå desse vurderingane er at det er lite handlingsrom i høve til dei rammene som ligg i Stortingets vedtak, mellom anna når det gjeld føresetnadene for vidare trafikkutvikling. I bompengesøknaden vart det rekna med ein trafikkvekst på 1,7 % årleg trafikkvekst frå 2006 til 2011 og 1,5% årleg vekst frå 2011, mellom anna på grunn av forventa auka trafikk som følgje av Hardangerbrua og Jondalstunnelen. I st.prp.nr. 77 om Kvammapakken vart denne trafikkveksten redusert til 1,0 % årleg vekst. I tillegg er trafikkutviklinga frå 2006 til 2009 korrigert til nullvekst på grunnlag av trafikkteljingar. Fastrenteavtalen/opsjonen som bompengeselskapet har inngått har styrka finansieringsplanen og medvirka til å kompensere for dei reduserte trafikkprognosane, slik at ein likevel kan byggje tiltaka på 4 år og nedbetale bompengelånet innan føresatt tidsplan (4 år parallellinnkrevjing + 15 års etterskotsvis innkrevjing). Med utgangspunkt i Stortingets føresetnader for trafikkvekst er det ikkje grunnlag for å oppjustere inntektsprognosane frå trafikken. Statens vegvesen, Region vest ser heller ikkje at det er grunnlag for å redusere forventa nivå på driftskostnadene. Ein står på denne bakgrunn att med berre ein mogleg tilnærming for å kunne gjennomføre 4- timers regelen; å redusere investeringsprogrammet for Kvammapakken for å dekkje inn inntektstapet som følgje av å utvide timeregelen. Utrekningane frå Statens vegvesen syner at Kvammapakken må reduserast med om lag 74 mill.kr. for å dekkje inn inntektstapet. Dersom ein reduserar maksimalrabatten frå 50% til 40% vil behovet for kutt i Kvammapakken vere om lag 41 mill.kr.

Ei eventuell søknad om å utvide timeregelen til 4 timar må innehalde ein dokumentasjon av forventa inntektsbortfall og framlegg til tiltak for å dekkje opp inntektsbortfallet, dvs. konkrete kutt i Kvammapakken. Søknaden vil måtte gjennomgå handsaming lokalt i Kvam herad, i fylket og i Statens vegvesen / Vegdirektoratet og eventuelt Stortinget. For å unngå forseinkingar i framdrifta av pakken, er det Statens vegvesen sitt råd å leggje til grunn bompengeopplegget slik det er vedtatt av Stortinget, dvs. i tråd med St. prp. nr. 77. I løpet av det første driftsåret vil ein få oversikt over trafikknivået, inntektene som trafikken genererar og driftskostnadene. Erfaringstala frå det første driftsåret kan nyttast til å vurdere grunnlaget for innføring av ein 4 timars regel. Første året vil også gje ein indikator på framtidig rabattbruk. Dette er informasjon som kan nyttast ved eventuell endring av rabattsatsane. Bompengeselskapet er av den oppfatning at det ville vært ønskjeleg å innføre ein 4-timers regel frå første dag. Dette ville vore ei meir fleksibel og brukarvennleg ordning enn det bompengeopplegget som ligg i Stortingets vedtak. Ein 4-timersregel vil ha stor betydning som avbøtande tiltak mot reduksjon av bruken av handels- og servicesentra Norheimsund- Øystese av hytteeigarane på Kvamskogen. Betaling av bompengar vert redusert til ein passering og motivasjonen for handleturen mindre redusert. Bompengeselskapet innser samstundes at dette vil føre til eit netto inntektstap sjølv om ein tar omsyn til at ein 4-timers regel vil vere meir brukarvennleg og dermed gunstigare i høve til risiko for trafikkavvisning. Bompengeselskapet sluttar seg til Statens vegvesen sine kalkylar av forventa netto inntektsbortfall ved innføring av 4-timers regel. Bompengeselskapet vil ikkje tilrå kutt i Kvammapakken for å dekkje inn inntektsbortfallet. Bompengeselskapet er av den oppfatning at det vil kunne vere eit økonomisk grunnlag for å innføre ein 4-timers regel utan å kutte i pakken ved at framtidig trafikkutvikling, samt utvikling av rentenivå og driftskostnader vil vere gunstigare enn det som ligg i Stortingets føresetnader. Samstundes er det klart at det ikkje vil være grunnlag for å endre føresetnadene i finansieringsplanen utan ein ny Stortingsbehandling. Dette vil det ikkje vere tid til fram mot planlagt oppstart av bompengesystemet, og det vil òg vere uvisst om ein vil få aksept for desse endringane. På dette grunnlag vil bompengeselskapet tilrå at ein følgjer Statens vegvesen, Region vest sin konklusjon om å stare opp bompengeopplegget i tråd med premissane i St.prp. nr. 77, dvs. med 1,5 timar som timeregel, men foreta ein løypande evaluering at trafikkgrunnlag, inntektsutvikling og driftskostnader / anleggskostnader, med sikte på å leggje fram ein søknad om utviding av timesregelen til 4 timar etter eitt år med drift av bompengesystemet. Med vennleg helsing Kvam Bompengeselskap AS Reidun Rasmussen Mjør Styreleiar