ROS-analyse Drone, Statens vegvesen Reguleringsplan Fv. 303 Seimsdalstunnelen Årdal kommune Region vest Leikanger kontorstad Oktober 2018
1 Fv. 303 Seimsdalstunnelen
Innhald Innleiing... 3 ROS-analyse av ferdig tiltak... 5 Risiko knytt til anleggsfasen... 9 Handsaming i planen... 11 Vedlegg 1 Vurderingar av uønska hendingar, ferdig veganlegg Vedlegg 2 Vurderingar av uønska hendingar, anleggsfasen 2
Innleiing Reguleringsplanen gjeld utbetring av fv. 303 Seimsdalstunnelen i Årdal kommune. Eksisterande tunnel er låg og smal, og skal utbetrast til «normal» køyrebreidde og med separat gs-veg. Eksisterande veg på kvar side av tunnelen blir utbetra slik at tilhøva for gåande og syklande blir betre. Tunnelen er om lag 1,5 km lang, og total lengde på tiltaket blir litt over 2,1 km. Figur 1- Planområde meldt ved oppstart av planarbeidet Grunnlag for å vurdere risiko- og sårbarheit av tiltaka i reguleringsplanen er utgreiingar slik det går fram av planomtalen og farekategoriar gitt i rettleiar «Samfunnssikkerhet i arealplanlegging» utgitt av Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap. ROS-analyse på dette nivået skal dekke det arealet planen gjeld for, og korleis tiltaka i planen skal gjennomførast på ein trygg måte. Analysen skal også ta omsyn til tilgrensande areal som kan bli påverka av tiltaka i reguleringsplanen. For nærare detaljar om området og planen vert det vist til reguleringsplanen med planomtale. ROS-analysen har eit grensesnitt mot konsekvensutgreiinga som er gjennomført for fagtema «Naturmangfald». Omsynet til registrerte naturverdiar vest for tunnelen mot Seimsdalen vil bli omtalt og i KU. I Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB) sin rettleiar heiter det at «Rosanalysen skal i hovedsak dreie seg om samfunnsikkerhet, dvs. hendelser med konsekvenser for samfunn og innbyggere.». Eit viktig mål for dette tiltaket er å betre tryggleiken for alle typer av transport gjennom Seismdalstunnelen. Utbetring av tunnelen vil gje ein sikrare tunnel for køyrande, men spesielt for gåande og syklande med ein atskilt gs-veg gjennom tunnelen. 3
Geoteknikar og geolog har vore med i planarbeidet frå starten. Dette har resultert i at det heile tida har vore fokusert på moglege naturfarar (skred/flaum). Planutkastet er eit resultat av kontinuerlig blikk på ROS gjennom heile planprosessen Det er gjennomført ei eiga risikovurdering av tunnelen der naudeatatar deltok. Denne gir eit par tilrådingar: Fartsgrense på strekninga bør vere maks. 60 km/t og etter at tiltak er gjennomført Gs-veg gjennom tunnelen bør vere breiare enn det Handbok N500 Vegtunneler legg opp til Begge desse tilrådingane er følgt opp i det vidare planarbeidet. Vi planlegg no med fartsgrense 50 km/t og etter tiltak, og det er søkt om fråvik frå Handbok N500 for å byggje breiare gs-veg i tunnel. Ei slik løysing gir same vegbreidde på køyrevegen i tunnelen som det er på utsida. Definisjonar omtalt i «ROS-analyse for ferdig tiltak» gjeld generelt for heile rapporten. 4
ROS-analyse av ferdig tiltak Metode og definisjonar Ein enkel analyse av risiko og sårbarheit er gjort for denne reguleringsplanen. Dette er ein skjematisk gjennomgang av mulige uønska hendingar og kor stor risiko dei representerer. Basert på eigne vurderingar av kor sannsynleg hendinga er, kor store konsekvensar dei har, og årsak, blir tiltak vurdert for å hindre at dei skal oppstå eller for å redusere verknaden av dei. Deltakarar i ROS-analysen var: Prosjektleiar for reguleringsplan Ingar Hals Prosjekteiar i byggefase Jens-Ivar Nilsen Byggjeleiar Jørn Kristian Engebø Geoteknikar Sigrun Melve Aarrestad Vegplanleggjar Eirik Heggheim Rørvik Naturvitar Eli Mundhjeld Landskapsarkitekt Ruthild Dale TS-revisor Jens Remø Gruppa var samansett slik ut frå aktuelle problemstillingar i planprosjektet. Vi hadde utkast til geologisk rapport som grunnlag for arbeidet, og synspunkt frå geolog er innhenta ved utarbeiding av rapport. Analysearbeidet er delt inn i sju trinn: 1. Kartlegge uønska hendingar på bakgrunn av DSB sin veileiar og kjennskap til reguleringsplanen 2. Vurdere om hendingar er relevante for denne planen 3. Greie ut om årsakar til mulige hendingar 4. Vurdere kor sannsynleg det er at hendingane kan oppstå 5. Vurdere konsekvensar av hendingar, dersom dei oppstår 6. Vurdere risiko og gi kommentarar 7. Gi forslag til tiltak Analyse-møtet vart halde 7. september 2018. Grunnlag for analysen var utkast til teikningar for reguleringsplan, utkast til planrapport og geologisk rapport. Avklare definisjonar Risiko er den fare som uønska hendingar representerer for menneske, miljø, økonomiske verdiar og samfunnsviktige funksjonar. Risiko er eit resultat av sannsynlegheit (frekvensen) for og konsekvensane av uønska hendingar. Sårbarheit er eit uttrykk for systemet sine evner til å fungere og oppnå sine mål når det vert utsatt for påkjenningar. 5
Sannsynlegheit: Vurdering av sannsynlegheit for uønska hendingar er delt i: Lite sannsynleg (1): Mindre enn kvart 50.år Mindre sannsynleg (2): Mellom ein gang kvart 10. år og ein gang kvart 50. år Sannsynleg (3): Mellom ein gang kvart år og ein gang kvart 10. år Svært sannsynleg (4): Meir enn ein gang kvart år Konsekvensklassifisering: Vurdering av konsekvensar av uønska hendingar er delt i: Ufarleg (1) Ingen eller små skader Ingen skader på materiell eller miljø Ubetydelege kostnader Kort driftsstans Berre mindre forseinkingar Ikkje behov for reservesystem Ein viss fare (2) Mindre førstehjelpstiltak/behandling Ubetydelege miljøskader Små kostnader Kritisk (3) Sjukehusopphald Miljøskader som krev tiltak Betydelege kostnader Langvarig driftsstans i fleire døgn Farlig (4) Langt sjukehusopphald/ invaliditet Langvarig og omfattande miljøskade Alvorlige kostnader ut over lengre tid Andre avhengige system vert ramma mellombels Katastrofalt (5) Død Varig skade på miljøet Kostnader ut over eininga sine budsjettrammer Hovud- og avhengige system ute av drift Risikomatrise For å samanlikne risikonivået for ulike hendingar vert det nytta ei risikomatrise. Tala i matrisa representerer risikoverdi. Karakteristikk av risiko som funksjon av sannsynlegheit og konsekvens er gitt i tabell på neste side. Uønska hendingar i raude felt indikerer uakseptabel risiko. Da skal det finnast tiltak for å redusere risiko til gul eller grøn. Uønska hendingar i gule felt indikerer risiko der det må vurderast tiltak som reduserer risiko. Dei skal også vurderast opp mot kost/nytte. Uønska hendingar i grøne felt indikerer akseptabel risiko der det ikkje er krav til å finne risikoreduserande tiltak. 6
Konsekvensar: Sannsynlegheit: 1. Ufarleg 2. Ein viss fare 3. Kritisk 4. Farleg 5. Katastrofalt 4. svært sannsynleg 3. sannsynleg 2.mindre sannsynleg 1.lite sannsynleg Figur 2 - Matrise som viser prinsipp for klassifisering av risiko Omfang og avgrensingar Analysen omfattar berre plutselege og uventa ulukker med sannsynleg konsekvens for planområdet og risiko i omgivnadane som har betydning for vegen. Vurderingane er basert på fagleg kunnskap slik det går fram av planomtalen til reguleringsplanen. Uønska hendingar, konsekvensar og tiltak Moglege uønska hendingar, risikovurdering og tiltak er oppsummert i Vedlegg 1. Tabellane inneheld ei fullstendig liste over hendingar som vi meiner er relevante å vurdere i arbeidet med ein reguleringsplan. Hendingar knytt til anleggsfasen er vurdert i del B. Risiko- og sårbarheitsanalyse Vedlegg 1 vart gjennomgått i møtet 7. september 2018 og representerer sjølve analysen. I risikomatrisa under har vi lagt inn dei hendingane som etter tiltak har høgast risiko. Tala i matrisa viser til nummerering i tabellen i Vedlegg 1, og tiltak for å redusere risiko går fram av vedlegget. Konsekvensar: Sannsynlegheit: 4. svært sannsynleg 1. Ufarleg 2. Ein viss fare 3. Kritisk 4. Farleg 5. Katastrofalt 3. sannsynleg 2.mindre sannsynleg 1.lite sannsynleg Figur 3 - Oppsummering av ROS-analyse for ferdig anlegg, Konf.. Vedlegg 1 7
I analysen kom det ikkje fram hendingar som fekk «gul» eller «raud» risiko. Vegen blir utforma i tråd med vegnormalane, og ved normale driftsprosedyrar skal det ikkje skje alvorlege hendingar. 8
Risiko knytt til anleggsfasen Metode og definisjonar Analysen vart gjennomført av same gruppa som vurderte risikoen knytt til ferdig anlegg. Metoden er som omtalt i «ROS-analyse for ferdig tiltak». Uønska hendingar, konsekvensar og tiltak Denne delen omfattar anleggsperioden. Moglege uønska hendingar, risikovurdering og tiltak er oppsummert i Vedlegg 2. Risiko- og sårbarheitsanalyse Vedlegg 2 vart gjennomgått i møtet 7. september 2018 og representerer sjølve analysen. I risikomatrisa under har vi lagt inn dei hendingane som etter tiltak har høgast risiko. Tala i matrisa viser til nummerering i tabellen i Vedlegg 2, og tiltak for å redusere risiko går fram av vedlegget. Konsekvensar: Sannsynlegheit: 4. svært sannsynleg 1. Ufarleg 2. Ein viss fare 3. Kritisk 4. Farleg 5. Katastrofalt 3. sannsynleg h 2.mindre sannsynleg b,o 1.lite sannsynleg y u, ø, bb Figur 4- Oppsummering av hendingar i anleggsperioden. Konf. Vedlegg 2 Det er avdekka nokre hendingar som har ganske høg risiko. To av desse er hendingar som normalt vil vere der ved gjennomføring av eit anlegg: Sprengningsskade (ø) og Høgspentskade (u) På vanleg vis vil desse bli handtert ved at ein har fokus på dei både i planlegging av anleggsarbeidet og gjennomføring av dette. Arbeida vil bli vurdert som ledd i dei vurderingane vi må gjere i samsvar med byggherreforskrifta. Det same gjeld risiko knytt til ustabile grunntilhøve (b). Dette gjeld både ved inngrep i ur i lia vest for tunnelen, og ved bygging av mur i sjøkanten. At utrykkingskøyretøy blir hindra i anleggsfasen kan ha høg konsekvens, men er ei lite truleg hending. Ein må prøve å redusere periodar der dette kan vere aktuelt så mykje som mogleg, førebels meiner vi at dette berre er på nattetid i ei veke. Det har vore diskutert at auka beredskap i Seimsdalen (t.d. ekstra brannbil og mannaskap, auka bemanning på sjukeheim) i slike periodar kan vere aktuelt. 9
Ei ulykke pga. anleggsarbeid (bb) for trafikantar kan og ha svært høg konsekvens. Når ein legg til grunn at tunnelen må stengast for mjuke trafikantar i anleggsperioden er sannsynligheita for ei ulukke liten. Størst risiko vil vere knytt til transport av massar gjennom sentrum i Årdalstangen og opp bustadområdet i Seimsdalen. To av dei avdekka hendingane gjeld miljøtema: Skade på flora (h) og Ureining (o) Desse vil bli handtert i vidare prosjektering og bygging ved utarbeiding av rigg- og marksikringsplan og YM-plan. For skade på flora gjeld det å avgrense arbeidet så mykje som mogleg i lia vest for tunnelen, dette vil bli sikra i ein rigg- og marksikringsplan. På vanleg måte vi søke Fylkesmannen om utsleppsløyve i samband med tunneldrivinga, og det vil bli krav om prosedyrar for t.d. handtering av lekkasje frå anleggsmaskinar. 10
Handsaming i planen Tiltak som ved utarbeiding av analysen er tilrådd, er lista opp her. Nokre går direkte på utforming av tiltaket og på sjølve reguleringsplanen. Andre tiltak gjeld arbeidet vidare fram mot anleggsstart. Til grunn for vurderingane i analysen ligg eit utkast til reguleringsplan som er utarbeida i tråd med vegnormalane. Eit unnatak er breidda på gs-veg i tunnel. Det er søkt fråvik for å uke denne, i risikovurderinga av tunnelen er dette vurdert til å redusere risiko, da ein reduserer sannsynlegheita for at syklistar bruker køyrevegen. Vegen i området vil generelt bli betre enn i dag. Fanggjerder utanfor tunnelen vil bli forlenga, og det vil bli breiare grøfter enn i dag. Med tanke på fare for utforkøyring blir rekkverk utbetra. Gatelys på strekninga vil bli bygd i tråd med dagens krav. Med små trafikkmengder har gruppa som har gjennomført analysen vurdert at det ikkje er behov for tiltak ut over det som allereie ligg inne i planutkastet med tanke på trafikktryggleik. For å ta omsyn til naturverdiane vest for Seimsdalstunnelen er det innarbeida krav i føresegner. Utforming av tiltak, innarbeidast i reguleringsplan I planen er det teke omsyn til registrerte viktige naturområde. Det er stilt krav i føresegner til utarbeiding av rigg- og marksikringsplan. Tiltak som ikkje vil gå fram i reguleringsplan Ingen spesielle Tilrådde tiltak fram mot anleggsstart Vurdere dei mest risikofylte hendingane knytt til arbeidsoperasjonar som er avdekka i Vedlegg 2 i vidare arbeid i prosjektering og ved seinare oppfølging under anlegget. I dialog med naudetatar og kommune arbeide vidare med opplegg for handtering av utrykkingskøyretøy/beredskap i evt. faser der utrykkingskøyretøy ikkje kan passere anleggsområdet på kort varsel. Sjå nærare på plassering av deponiområde og arbeidsopplegg for å evt. kunne redusere omfang av massetransport, både i tid og tal bilar som må køyre. 11
VEDLEGG 1 Vurdering av uønska hendingar Ferdig veganlegg 12
Tabell 1: Vurdering av uønskte hendingar for området, for ferdig veganlegg Uønskt hending Natur- og miljøforhold Årsak Relevant Sannsynleg Konsekvens Risiko og kommentar Tiltak som reduserer risikonivået Etter tiltak Sanns Kons. 1. Skade pga. flaum og isgang i vassdrag 2. Flaum i mindre bekkar 3. Skade pga ustabile grunntilhøve 4. Skade pga skred Steinsprang 2 2 Fanggjerde er allereie planlagt 5. Skade pga kvikkleire 6. Skade pga flodbølger som følgje av skred 1 3 Ligg 10 m over havet 7. Skade pga stormflo 8. Skade pga overvatn Bratt sideterreng som drenerer raskt Pumpesystem i tunnel 2 1 Drenssystem er etablert Halde stikkrenne open 13
Tabell 1: Vurdering av uønskte hendingar for området, for ferdig veganlegg Uønskt hending 9. Skog- /grasbrann 10. Skade pga sterk vind 11. Skade på sårbar fauna 12. Skade på sårbar flora Årsak Relevant Sannsynleg Konsekvens 1 2 Grøfterensk Fanggjerde + reinsk 3 3 Risiko og kommentar Tiltak som reduserer risikonivået Etter tiltak Sanns Kons. Fyrst og framst vest for Seimsdalstunnelen Unngå sprøyting Skånsam grøftereinsk 1 3 13. Skade på verneområde 14. Skade på verna vassdrag 15. Skade på automatisk freda kulturminne 16. Skade på nyare tids kulturminne 17. Spreiing av uønska framande artar 18. Radongass?? Finst i området. Tema for risiko i anleggsfasen Skal i prinsippet bli fjerna i anleggsfase Kan verte spreidd i driftsfase 2 2 Ikkje kartlagt når analysen vart gjennomført Ikkje kartlagt når analysen vart gjennomført Kan vere restar etter anlegg, kan få nytt inn frå sideareal Finst prosedyre for handtering i driftskontraktar Risiko ikkje auka som følgje av tiltaket 2 2 14
Tabell 1: Vurdering av uønskte hendingar for området, for ferdig veganlegg Uønskt hending Menneskeskapte forhold Årsak Relevant Sannsynleg Konsekvens Risiko og kommentar Tiltak som reduserer risikonivået Etter tiltak Sanns Kons. 19. Forsvarsområde 20. Område for idrett og leik 21. Park, rekreasjonsområde, friluftsliv 22. Støy og støv Trafikkstøy 1 1 23. Fare for akutt ureining pga. trafikkulukke 24. Ulukke med farlig gods Oljesøl 1 2 Tankbil Brann i tunnel 1 3 25. El-forsyning Strømlaus tunnel 1 1 Støytiltak vert etablert for ein bustad. Robust resipient Oljeutskiljar frå tunnel, vil bli betre enn i dag Stenging Oljeutskiljar frå tunnel, vil bli betre enn i dag Trafikkavvikling 26. Redusert livskvalitet pga. endra trafikktilhøve Trafikale tilhøve 27. Møteulukker / utforkøyringar 1 3 Låg fartsgrense Lite trafikkgrunnlag Rekkverk 15
Tabell 1: Vurdering av uønskte hendingar for området, for ferdig veganlegg Uønskt hending 28. Brann i lette køyretøy 29. Brann i store køyretøy 30. Påkøyring bakfrå 31. Brann i tunnelutrustning 32. Bortfall av straum til tunnelen 33. Påkøyring av mjuke trafikantar 34. Ulukke på grunn av dyr i vegen Andre forhold Årsak Relevant Sannsynleg Konsekvens 1 2 1 3 1 3 35. Sabotasje Brann i nødskap Brann i teknisk bygg Sjå 25 Krysningspunkt 1 4 1 2 Risiko og kommentar Tiltak som reduserer risikonivået Etter tiltak Sanns Kons. God sikt Låg fart 1 2 Brannsikra PE-skum Delvis skilt Belysning Vurdere intensiv-belysning 1 3 Lite registrerte påkøyrsler Betre belysning 16
VEDLEGG 2 Vurdering av uønska hendingar Anleggsfasen 17
Uønskt hending Tabell 2: Vurdering av uønskte hendingar i anleggsfasen Natur- og miljøforhold Årsak Relevant Sannsyn Kons. Risiko og kommentar Tiltak som reduserer risikonivået Etter tiltak Sanns Kons. a) Skade pga. flaum og isgang i vassdrag b) Skade pga. ustabile grunntilhøve c) Skade pga. skred/steinsprang/ snøras d) Skade pga. stormflo Muring Mykje urmassar Nærleik til sjø 2 3 Steinsprang 2 2 e) Overvatn Stormflo ved etablering av mur Vatn i skjering 2 1 1 1 Grunnundersøkingar gjennomført Kartlagt sjøbotn Unngå inngrep i ur utan sikring Fanggjerde vert forlenga Forsinkelse i arbeid Gjennomføringsplan Risken - byggeplan 2 3 f) Skog-/grasbrann 1 1 g) Skade pga. sterk vind h) Skade på sårbar flora Fjerning av store, gamle tre Anleggsarbeid i nasjonalt viktig naturtype 3 3 Sideareal restaurerer i løpet av 10 år Legge igjen tre Naturleg revegetering Ta vare på tre om mogleg Avgrense anleggsområde mest mogleg Rigg- og marksikringsplan YM-plan 3 2 18
Uønskt hending Tabell 2: Vurdering av uønskte hendingar i anleggsfasen i) Skade på sårbar fauna/fisk j) Skade på verneområde Årsak Registrerte utrydningstrua insekt Avrenning til fjord Relevant Sannsyn Kons. Risiko og kommentar Tiltak som reduserer risikonivået Avgrense inngrep over fanggjerde på Tangen 2 3 Sjå tiltak h) Tiltak mot avrenning frå tunneldriving Etter tiltak 2 2 k) Skade på vassdragsområde Fjorden? Evt. sjå i) l) Skade på automatisk freda kulturminne m) Skade på nyare tids kulturminne n) Spreiing av framande uønska artar Menneskeskapte forhold?? Framande uønska artar er registrerte 4 3 Ikkje kartlagt når analysen vart gjennomført Ikkje kartlagt når analysen vart gjennomført Spreiing i verdifulle naturområde Har prosedyrar for handtering, truleg ikkje «vanskelege» artar Rigg- og marksikringsplan YM-plan 2 2 o) Fare for ureining Det er fare for ureining både frå driving av tunnelen, ved lekkasje frå anleggsmaskiner, og frå avløp frå rigg- og anleggsområde. 2 3 Det er fare for spreiing av finstoff med skarpe partiklar, utslepp med høg ph-verdi og oljeutslepp. Robust resipient Krav til utslepp i hht løyve frå Fylkesmannen. Søknad vert sendt før oppstart av anleggsarbeidet 2 3 19
Uønskt hending Tabell 2: Vurdering av uønskte hendingar i anleggsfasen p) Skade på kommunalt VAanlegg q) Brot på høgspent/fiberkab el r) Skade på eksisterande veg s) Skade pga. steinnedfall i samband med bygging av tunnelportal/ reinsking/ sikring av fjell t) Fall frå tunnelportal/ forskjering u) Ulukke pga. høgspent anlegg v) Støy frå anleggsarbeidet w) Støv frå anleggsarbeidet x) Avfalls- /deponeringsproblem Relevant Årsak Sannsyn Kons. Risiko og kommentar Tiltak som reduserer risikonivået Kommunelt VA-anlegg Dialog med ledningseigar går gjennom tunnel, og 2 2 Høgdebasseng etablert må legges om Forberedende arbeid Legges om i ca 200 m Går gjennom tunnel 2 2 Dialog med ledningseigar Nedfall frå skjering 2 2 2 2 Krav om godkjent utstyr Ved etablering/omlegging av høgspent Bustad nært anlegget Anleggstrafikk i sentrum- /bustadområde Nattarbeid 1 5 3 1 2 1 Finnsås og Seimsdalen + evt. fjorden (egen sak) Spesialavfall 2 1 Handterast av autorisert personell YM-plan Avfall håndteres på godkjent mottak Etter tiltak 1 5 20
Uønskt hending Tabell 2: Vurdering av uønskte hendingar i anleggsfasen y) Redusert tilkomst for utrykkingskøyretøy z) Redusert livskvalitet pga. endra trafikktilhøve æ) Park, rekreasjonsområde, friluftsliv ø) Ulukker pga. sprenging å) Skade pga. arbeid nær bygningar aa) Forureina grunn og spreiing av denne. Trafikale forhold bb) Ulukker pga. anleggsarbeid (td. Mjuke trafikantar) cc) Stans i trafikken på fv. 303 Andre forhold dd) Sabotasje Årsak Størst konsekvens ved nylig sprengt salve 1 5 Rive silo Mure nær bygning Anleggstrafikk til deponi Relevant Sannsyn Kons. Risiko og kommentar Tiltak som reduserer risikonivået Ekstra beredskap i Opnast på kort varsel 1 5 Seimsdalen ved lengre stengeperiodar 1 1 1 5 Uventa stenging 3 1 Arbeid etter gjeldande regelverk Tunnel vert stengt for mjuke trafikantar i anleggsperiode Arbeidsvarslingsplan vert utarbeida Etter tiltak 1 4 1 5 1 5 21