Som figuren over viser, er Møre og Romsdal det største ferjefylket både målt i talet på passasjerar og kjøretøy.

Transkript

1 notat Frå: Samferdselssjefen Dato: Mars 2014 Til: Samferdselsutvalet Ref: Bestilling: Status og utfordringar knytt til ferje i Møre og Romsdal Status og utfordringar knytt til ferje i Møre og Romsdal Møre og Romsdal fylkeskommune har ved fleire høve vist til at rammeoverføringane til ferje ikkje er i samsvar med trafikkutvikling og kostnadsutvikling i driftskontraktane. Ferje nasjonalt (Kjelde: Fylkesstatistikk 2013 Møre og Romsdal, ) Som figuren over viser, er Møre og Romsdal det største ferjefylket både målt i talet på passasjerar og kjøretøy. Postadresse: Fylkeshuset, 6404 Molde Besøksadresse: Telefon: Telefaks: e-post: post@mrfylke.no

2 Trafikkutvikling PBE ÅDT %vis auke %vis auke Molde-Vestnes % 11 % Hareid-Sulesund % 8 % Ørsnes-Magerholm % 2 % Festøy-Solevåg % 13 % Sølsnes-Åfarnes % 6 % Halsa-Kanestraum % 31 % Volda-Folkestad % -21 % Hollingsholm-Aukra % 9 % Seivika-Tømmervåg % 7 % Liabygda-Stranda % 10 % Eidsdal-Linge % 5 % Kvanne - Rykkjem % -3 % Årvik-Koparnes % -2 % Solholmen-Mordalsvågen % 3 % Bratvåg-Dryna-Fjørtofta % 15 % Haramsøya Volda-Lauvstad % 13 % Haramsøy-Løvsøya-Skjeltene % 5 % Sandvika-Edøy % 15 % Larsnes - Åram - Voksa % 20 % Kvamsøya Festøy - Hundeidvik % -9 % Hennset- Arasvika % 5 % Leknes-Sæbø-Standal-Trandal % -15 % Småge - Orta - Finnøya - Sandøya % 9 % - Ona Molde - Sekken % 27 % Totalt i Møre og Romsdal % 6 % *2013-tala har ein liten usikkerheit, men tala er truleg innan 95 % sikkerheit. (Kjelder: Oversikter frå SVV Region Midt og Ferjedatabanken) Tabellen over viser trafikkutviklinga på ferjesambanda i Møre og Romsdal. Av tabellen kan vi sjå at det har vore ei auke på ÅDT PBE (årsdøgntrafikk i personbileiningar) på ferjestrekningane i Møre og Romsdal på 40 prosent i perioden 2002 til Utviklinga for kvar enkelt ferjestrekning kan lesast ut frå tabellen. Ut i frå tabellen over har vi laga figurar som illustrerer trafikkveksten som har vore i dei ulike sambanda i Møre og Romsdal.

3 Årsdøgntrafikk i personbileiningar i 2013, sortert frå høgast til lågast ÅDT PBE 2013 Molde-Vestnes Hareid-Sulesund Ørsnes-Magerholm Festøy-Solevåg Sølsnes-Åfarnes Halsa-Kanestraum Volda-Folkestad Hollingsholm-Aukra Seivika-Tømmervåg Liabygda-Stranda Eidsdal-Linge Kvanne - Rykkjem Årvik-Koparnes Solholmen-Mordalsvågen Bratvåg-Dryna-Fjørtofta - Volda-Lauvstad Haramsøy-Løvsøya-Skjeltene Sandvika-Edøy Larsnes - Åram - Voksa - Festøy - Hundeidvik Hennset- Arasvika Leknes-Sæbø-Standal-Trandal Småge - Orta - Finnøya - Molde - Sekken ÅDT PBE

4 %vis auke i ÅDT PBE frå 2002 til 2013: %vis økning Molde - Sekken Halsa-Kanestraum Sandvika-Edøy Hollingsholm-Aukra Sølsnes-Åfarnes Seivika-Tømmervåg Molde-Vestnes Hareid-Sulesund Bratvåg-Dryna- Volda-Lauvstad Festøy-Solevåg Volda-Folkestad Larsnes - Åram - Voksa Eidsdal-Linge Liabygda-Stranda Solholmen- Ørsnes-Magerholm Haramsøy-Løvsøya- Småge - Orta - Finnøya Årvik-Koparnes Festøy - Hundeidvik Hennset- Arasvika Leknes-Sæbø-Standal- Kvanne - Rykkjem %vis økning % 0% 50% 100%

5 %vis auke i ÅDT PBE frå 2010 til 2013 %vis økning Halsa-Kanestraum Molde - Sekken Larsnes - Åram - Voksa - Sandvika-Edøy Bratvåg-Dryna-Fjørtofta - Festøy-Solevåg Volda-Lauvstad Molde-Vestnes Liabygda-Stranda Hollingsholm-Aukra Småge - Orta - Finnøya - Hareid-Sulesund Seivika-Tømmervåg Sølsnes-Åfarnes Hennset- Arasvika Haramsøy-Løvsøya- Eidsdal-Linge Solholmen-Mordalsvågen Ørsnes-Magerholm Årvik-Koparnes Kvanne - Rykkjem Festøy - Hundeidvik Leknes-Sæbø-Standal- Volda-Folkestad %vis økning % -20% -10% 0% 10% 20% 30% 40%

6 Utvikling i talet på gjenståande kjøretøy Endring Larsnes - Åram - Voksa % Kvamsøya Hareid-Sulesund % Årvik-Koparnes % Festøy - Hundeidvik % Volda-Lauvstad % Volda-Folkestad % Bratvåg-Dryna-Fjørtofta % Haramsøya Ørsnes-Magerholm % Seivika-Tømmervåg % Molde-Vestnes % Liabygda-Stranda % Leknes-Sæbø-Standal-Trandal % Haramsøy-Løvsøya-Skjeltene % Sølsnes-Åfarnes % Solholmen-Mordalsvågen % Eidsdal-Linge % Halsa-Kanestraum % Kvanne - Rykkjem % Hollingsholm-Aukra % Festøy-Solevåg % Småge - Orta - Finnøya - Sandøya % - Ona Sandvika-Edøy % Molde - Sekken % Hennset- Arasvika - 3 (Kjelde: Ferjestatistikk for 2012, SVV)

7 PBE PBE Alder på ferjemateriell Ei oversikt over ferjemateriellet i heile Norge viser følgjande aldersfordeling sett i samanheng med PBE-kapasitet 250 Hele landet PBE-kapasitet Byggeår Til samanlikning ser den same figuren slik ut for ferjeparken i Møre og Romsdal: Møre og Romsdal PBE-kapasitet Byggeår Om figurane: Der det er fleire ferjer med same byggeår og same kapasitet ser vi berre ein prikk.

8 Kostnadsutvikling I dei siste anboda som har vore lyst ut, har vi fått ein kostnadsauke på om lag 40 prosent. Tabellen under viser dei fire ferjesambanda som sist har vore lyst ut på anbod med prosentvis kostnadsauke. Samband Sølsnes Åfarnes 46 Voldsfjorden 45 Skjeltene Haramsøya 41 Brattvåg Dryna 37 Prosent Rammeoverføring til nye fylkesvegferjer og forbruk I tabellen under viser vi rammeoverføring frå staten samanlikna med faktisk og forventa forbruk på nye fylkesvegferjesamband. Tabellen viser at fylkeskommunen ikkje har fått kompensert for dei reelle kostnadane: Mill kroner Rammeoverføring frå staten (løpande prisar) Forbruk nye fylkesvegferjesamband Differanse Om løyvingane til riksvegferjer i Statens vegvesen sitt handlingsprogram «Rammen er tilstrekkelig til å opprettholde dagens rutetilbud i riksvegferjedriften og til å dekke utgifter til økt tilbud i sambandet E39 Lavik Oppedal fra Ved vurdering av forbedret service vil økt frekvens på de mest trafikkerte strekningene prioriteres. Det vil bli lagt vekt på næringslivets behov. Det er imidlertid lite rom for å øke tilbudet innen rammen for handlingsprogrammet.» Oppsummering Møre og Romsdal er landets største ferjefylke og fraktar 33 prosent av alle kjøretøy og 30 prosent av alle passasjerar Ferjene er avgjerande for busetting og næringsliv. Trafikkutviklinga på ferjene stig mykje meir enn på vegnettet elles. Trafikken på ferjesambanda i fylket har auka som følgje av auka tilbod, redusert pris og ein reallønnsvekt i busettinga. Auke i talet på gjenståande bilar gir auka kostnader for næringslivet Trafikkauke på ferjesamband gir ikkje ein stabil eller proporsjonal vekst i kostnader. Når auken er så stor at tiltak må settast i verk får vi sprangvise kostnader. Sprangvise kostnader Proporsjonal kostnadsauke Alder på ferjeparken i Møre og Romsdal er todelt. Om lag halvparten av ferjeparken er bygd før 1980, og andre halvparten er bygd etter Det er berre ei ferje som er bygd i perioden Alder på ferje og drifts-stabilitet kan ha ein samanheng.

9 Kostnadsauke for nye anbod er ein risiko vi må leve med. Frå teorien veit vi at ved første gongs anbod blir prisane ofte lågare enn eksisterande prisnivå. Allereie ved andre gongs anbod ser vi at prisane aukar dramatisk i Møre og Romsdal. I brev frå samferdselsdepartementet blir det vist til at Det ligg ikkje no føre planar om øyremerking av statlege midlar til fylkeskommunal ferjedrift. Tilbodet i den enkelte fylkeskommune må tilpassast ressursar og lokale prioriteringar mellom ulike ansvarsområde i fylkeskommunen. Dette betyr at for å oppretthalde dagens nivå, samt halde tritt med trafikkutviklinga, så må fylkeskommunen ta frå andre område for å finansiere drift av ferjene. Overføringane til drift av nye fylkesvegferjer er ikkje ein del av den generelle rammeoverføringa, men er øyremerka midlar. Fordelingsnøkkelen for disse midlane treff ikkje nivået på utgiftene som fylkeskommunen har. Vedlegg Uttale frå fylkestinget i Møre og Romsdal om situasjonen for fylkesvegferjene, oktober 2013 Svarbrev frå samferdselsdepartementet om ferjedrift i Møre og Romsdal, juni 2013 Brev frå samferdselsavdelinga om manglande rammeoverføring til ferjedrift, oktober 2013 Presentasjon for statsråden om driftskontraktar på ferje, januar 2014