Arbeidsnotat - vurdering av innsparingstiltak i 2019 og framover

Transkript

1 notat Frå: Fylkesrådmannen Dato: Til: Fylkesordføraren Ref: Arbeidsnotat - vurdering av innsparingstiltak i 2019 og framover Ved rapporteringa per 1. tertial 2019 rapporterte fylkesrådmannen eit meirforbruk på 55,7 mill. kroner, jfr sak T-31/19. Det er kostnader (og reduserte inntekter) knytt til ferjedrift, buss og tilrettelagt skoleskyss som gjer avdelinga høvesvis 41,4 mill. kroner, 11,3 mill. kroner og 3 mill. kroner i meirforbruk; til saman eit meirforbruk på 55,7 mill. kroner. Fylkesrådmannen vil gå igjennom heile samferdselsområdet og komme tilbake til fylkesutvalet med tiltak for å komme i balanse i Arbeidet vil bli koordinert med arbeidet med økonomiplan og arbeidet med Møre og Romsdal Fylkesrådmannen vil oversende dette arbeidsnotatet til orientering. Fylkesvegferjedrifta Prognosen for fylkesvegferjedrifta er det knytt stor usikkerheit til. I prognosetala per 1. tertial har vi ikkje fått endeleg resultat av årsoppgjera for 2018, og vi har lagt til grunn ein indeks på 117 (den var 114 per 4. kvartal 2018) for 2019 kostnadene. I SVV si forventning for 2019 nyttar dei ein indeks på 114,2. Forskjellen på vår forventning på 117 og SVV si forventning på 114,2 utgjer om lag 20 mill. kroner. Per no er ikkje indeksen for 1. kvartal offentlig ennå, men med bakgrunn i at den var 114,0 per 4. kvartal 2018 og at vi har hatt historiske høge oljeprisar i 2019 (som påverkar indeksen) trur vi at det er meir realistisk at den blir høgare enn 114,2 i Kva indeksen faktisk endar på er umogleg for oss å vite, og er utanfor vår kontroll. Ved rapporteringa per 1. tertial hadde vi ikkje årsoppgjøra for 2018 klar. Det viser seg at vi har trekk på operatørane for ikkje gjennomført produksjon ol. som vi ikkje tok omsyn til i rapporteringa. Totalt er det berekna eit foreløpig trekk på om lag 11 mill. kroner for alle fylkesveg ferjesambanda i Møre og Romsdal. Av desse er det 1,5 mill. kroner knytt til manglar i produksjon og responstid. Det resterande beløpet gjeld større sanksjonar som ikkje er avklart enda som manglande reserveferje, samt forseinking i sambandet Sølsnes- Åfarnes. Postadresse: Fylkeshuset, 6404 Molde Besøksadresse: Telefon: Telefaks: e-post: post@mrfylke.no

2 Indeksutviklinga i ferjesektoren har vore høg dei siste åra. Om ein ser på indeksen frå 1. kvartal 2016 mot 4. kvartal 2018 har den auka med 23,9 %, frå 92 til 114. Det gjer oss ein snittauke på nesten 8 % kvart år. I tabellen under ser ein korleis ferjeindeksen har utvikla seg frå 2010 til 2018 samanlikna med KPI utviklinga (tal henta frå SSB). 115,00 Indeksutvikling ,00 105,00 100,00 95,00 90,00 85,00 80, Delindeks, fartøy - Ferger KPI I 2016 leverte samferdselsavdelinga eit mindreforbruk på 85,5 mill. kroner. Om ein ser på tabellen «Indeksutvikling » ser ein at ferjeindeksen var mykje lågare enn KPI. Dette er hovudforklaringa på mindreforbruket. Om lag 25 mill. kroner av meirforbruket knytt til fylkesvegferjedrifta i 2018 skuldas høgare utvikling i ferjeindeksen enn framskriving av rammene. Det vil seie at vi allereie ved inngangen til 2019 hadde ei underfinansiering av ramma på grunn av den høge indeksen. Det er vanskeleg å styre økonomien ved slike ujamne endringar. Vi kan heller ikkje påverke desse indeksane som kontraktane skal regulerast etter. Vi ønsker ikkje at det er indeksane som skal styre kollektivtilbodet til Fram. I tillegg tek det tid å endre tilbodet i og med at operatør skal varslast i god tid. Ofte kjem ikkje endringane før tidlegast eitt år etter at dei er varsla operatør. Når vi tek i bruk miljøfartøy i ferjedrifta, vil kontaktane regulerast med ein indeks der straumprisen inngår i staden for drivstoffpris. Korleis dette vil påverke ferjekostnadane framover er uvisst.

3 Vi har i dag eit for godt ferjetilbod i Møre og Romsdal om man samanliknar med tilbodet som er omtalt i Ferjestandarden. Om dei nye opplysningane knytt til inntektsnøkkelen blir lagt til grunn, kan det sjå ut til at drifta ligg om lag 150 mill. kroner for høgt sett opp mot statlege overføringar. Vi ønsker ein gjennomgang av ferjetilbodet og ein tilpassa produksjon til dei rammene vi har. Vi ønsker å bygge opp eit fond vi kan nytte for indeksreguleringar. Då kan vi levere eit føreseieleg tilbod uavhengig av indeksreguleringar. På grunn av fylkeskommunens pressa økonomi må vi finne område kor vi kan redusere kostnader for å dekkje inn venta meirforbruk i Det er ikkje opning for umiddelbare kutt i dei langsiktige kontraktane vi har, og det er viktig for brukerane våre at vi har eit føreseieleg tilbod og at vi overheld vanlege prosessar for ruteendring. Møre og Romsdal fylkeskommune har hatt ei ny rullering av ferjekontraktane. Det første sambandet starte opp på Hareid Sulesund 1. januar I dei nye kontraktane er det gjennomgåande eit betre tilbod enn dagens tilbod gjennom ein eller fleire av desse faktorane: betre ferjematriell, auka frekvens, auke i kapasitet, samt at det er miljøsatsing i ferjesektoren. Fire av seks kontraktar er signert, og innan 2022 er alle sambanda starta opp i nye kontraktar. Kravspesifikasjonen i dei nye kontraktane har ført til auka kostnader; både driftskostnader og investeringskostnader. Fylkesvegferjedrifta er gjennomgått med tanke på område kor vi kan redusere kostnader. Under har vi lista opp moglege kutt. Ingen forslag om nedkjøp er tatt opp med operatør og det er økonomiske forhold som partane må bli samd om før eventuell gjennomføring. Det er såleis ein risiko for at dei økonomiske effektane i dei føreslåtte tiltaka er lågare enn stipulert her. Tema Strekning/ Tiltak Kommentarar samband Ferje Åfarnes Avbestille toferjeløysing Må forhandlast med operatør Sølsnes vinter Ferje Hundeidvik- Leggje ned Usikker verknad. Mogleg 0-sum-spel Festøy sambandet Ferje Eidsdal Linge Avbestille fjerde-ferja Må forhandlast med operatør Ferje Hareid Sulesund Redusere opningstid på andre- og tredjeferja Ferje Sykkylven Magerholm Redusere opningstid på andreferja Ferje Sandvika Edøya Avbestille andreferja/ eventuelt redusert opningstid på andreferja Redusere opningstid på andreferja Ferje Seivika Tømmervåg Ferje Rute 21 Redusere opningstid på andreferja Ferje Rute 01 og 02 Må sjåast i samanheng i den komande anbodsprosessen Verknad frå 2022

4 Sølsnes Åfarnes: Sølsnes-Åfarnes: Avbestille toferjetilbod fram til ny kontrakt. Om ein føreset at vi framleis treng to ferjer på sommarsesongen kan dette medføre ei innsparing på 10 mill. kroner. Eit alternativ er redusere opningstid på andreferja. Hundeidvik Festøy: Møre og Romsdal fylkeskommune vil bruke om lag 16 mill. kroner på dette sambandet i Ei nedlegging av sambandet vil derfor gje ei betydeleg innsparing på ramma for fylkesvegdrifta. Dette tiltaket vil påverke overføringar Møre og Romsdal får frå staten, og det er mogeleg at trekket frå staten bli om lag på same nivå som kuttet i kostnad. Eidsdal Linge: Frå 2020 til og med 2023 er det 4 ferjer i sambandet i juli månad. Om ein avbestiller den fjerde ferja fram til dei nye ferjene kommer vil dette gi eit årleg kutt på om lag 5 mill. kroner. Hareid-Sulesund, Sykkylven-Magerholm, Sandvika-Edøya, Seivika-Tømmervåg, Skjeltene- Lepsøya-Haramsøya: Dette er alle samband med fleire enn ei ferje i dagleg trafikk. Alle sambanda må gås gjennom med omsyn på om det er mogeleg å redusere opningstid på alle ferjene ut over hovudfartøyet på sambandet. Opsjon Indre Sunnmøre: Samferdselsutvalet sitt vedtak i SA-38/19 Vurdering omkring opsjon «Indre Sunnmøre» om å utløyse opsjonen vil medføre eit auka innsparingsbehov på 5 mill. kroner i Vedlagt følgjer vedtaket: «Samferdselsutvalet tar saka om vurdering omkring opsjon «Indre Sunnmøre» til orientering. Samferdselsutvalget ber fylkesrådmannen leggje inn sambanda, jamf opsjon ang kontrakt indre Sunnmøre, -Standal-Trandal-Skår-Store Kalvøy i Budsjett 2020 og økonomiplan » Fylkesrådmannen ser ikkje korleis Møre og Romsdal fylkeskommune skal klare å finansiere dette vedtaket. Generelt: All drifta er kontraktfesta og det vil ta tid for å gå gjennom heile ferjetilbodet i fylket vårt. Driftsnivået er for høgt og reduksjon i opetid og frekvens må gjennomførast. Fylkesrådmannen vil difor gå gjennom alle inngåtte ferjekontraktar med omsyn på mogelege innsparingar. Prosessen rundt slike rutekutt er i korte trekk følgjande: - Arbeide fram kuttforslag saman med operatør. - Høyring til kommunar - Politisk handsaming i fylkesutvalet. - Kunngjøring av kutt og utarbeiding av endringsordrar. Kompleksiteten på alle kutta vi må gjennomføre kan tyde på ein lang og omfattande prosess og det vil ta tid før dei store effektane vises på ferjeramma.

5 Risikoelement: Auka priser i nye kontraktar. Utvikling i kostnadsindeks ut over rammeframskriving. Vi har ingen påverking av indekser. Ein eventuell overgang til å nytte AutoPASS-regulativet må sikre at inntektsnivået vert på same nivå som dagens betalingsmodell. Buss Per 1. tertial er det varsla eit meirforbruk på om lag 11 mill. kroner. Vi har ikkje klart å innfri mål om nedkjøp av km. Tross vi har kjøpt oss ned i ordinær ruter, har vi måtta auka km knytt til skoleskysskøyring. Denne skyssen er lovpålagt og vi må leggje tilrette slik at vi innfrir denne skyssen. Endringar i skolestruktur medfører ofte lengre skyssar og fleire skysselevar. Ved gjennomgang av oppkjøpte rutekilometer knytt til denne transporten viser det seg at endringar i 2017 og 2018 er at vi har kjøpt opp km tilsvarande over 10 mill. kroner. Tema Buss Buss Strekning/ samband Tiltak Endring i reglar for skoleskyss 2% kutt av bussproduksjonen Kommentarar Tidlegast frå hausten 2020 Kostnadskutt på 12 mill. kroner men usikkerheit knytt til inntektseffekt. Skoleskyss: Trøndelag fylkeskommune vedtok i fylkestinget den nye retningslinjer for skoleskyss i deira nye fylke. Vi viser der til punkt 5.6 i retningslinjene: Trøndelag fylkeskommune har her ei forholdsvis tydeleg tolking på at tidleg heimkjøring skal dekkast av kommunane. Om Møre og Romsdal fylkeskommune vel å sjå på skyssreglementet med omsyn på ansvar for å betale skoleskyssar som avvik frå skolens ordinære start- og sluttid, kan fylkeskommunen spare pengar. Det er ikkje gjort gode berekningar på kva dette kan bety i innsparing, men vi kan foreløpig antyde om lag 7 mill. kroner. Fylkestinget må godkjenne ei slik endring i retningslinjene for skoleskyss. Ei slik endring må kommuniserast tidleg, slik at kommunane har mogelegheit til å tilpasse timeplana til nye retningslinjer og forventa effekt kan tidelegast skje frå skuleåret

6 Optimalisere produksjon: Ein reduksjon av produksjonen på 2 % vil gi ein innsparing på om lag 12 mill. kroner. Eit slik kutt vert på om lag rutekilometer om ein føresett ein km-pris på 31 kroner per km. For å illustrere volumet på eit slikt kutt, vil det utgjere 34 % av ruteproduksjonen i Molde og Gjemnes (rutepakke 3). Det kan bli krevjande å gjennomføre kutt i denne størrelsen utan å gå på sentrale deler av rutetilbodet vårt. Vi syner her til punktet i økonomiplana for der Fram i løpet av 2019 vil starte opp eit prosjekt for å sjå på mogelege løysingar knytt til finansiering av lokale bilruter, der rutekutt, overgang til bestillingstransport, inntektsauke og mogelege eksterne finansieringar vert analysert. Ruteendringsprosessen på buss er lik den som er skissert under fylkesvegferjedrifta, ovanfor i dokumentet. Risikoelement: Auka priser i nye kontraktar (Rutepakke 1 Ålesund, Giske og Sula er ute på nytt anbod). Utvikling i kostnadsindeks ut over rammeframskriving. Vi har ingen påverking av indekser i inngåtte kontraktar. Det har vore stor auke i dei kontraktane som nyttar den nye bussindeksen. Utvikling av inntektsnivå. I budsjettet er det lagt opp til ein inntektsvekst. Mogleg overgang til nytt takstsystem for sommaren 2020/januar 2021 kan ha ein inntektsverknad for fylkeskommunen. Verknader på kort og lang sikt blir å kome tilbake til i eiga sak, truleg på fylkestinget i desember Hurtigbåtdrifta Det er ikkje varsla meirforbruk knytt til hurtigbåtdrifta, men vi må sjå på moglegheit for å redusere kostnadane også her. Tema Strekning/ samband Hurtigbåt Molde - Vestnes Hurtigbåt Ålesund- Langevåg, Hareidruta, Nordøyruta Tiltak Nedlegging ved innføring av AutoPASS på ferja Molde - Vestnes Sjå på opningstid og produksjon på helg. Hurtigbåt Kystekspressen Nytt anbod Kommentarar Frå 2021 Vurdere framtidig trafikkløysing knytt til Kystekspressen

7 Molde Vestnes: Frå 2021 vert det autopass på ferjestrekninga Molde Vestnes og det vert 20 min. frekvens på dagtid med 4 ferjer og med raskare overfart enn dagens rutetabell. I den samanheng vert det gratis å reise for passasjerar og det er sannsynleg at mange vil velje å reise med ferja i staden for hurtigbåten. Det er derfor ein risiko for at Møre og Romsdal fylkeskommune miste ein del av inntektsgrunnlaget på ruta. Risikoen i sambandet vert derfor auka og sidan Molde-Vestnes kan avbestillast med 12 månaders varsel er det no naudsynt å nytte dette verkemiddelet for å redusere driftsnivået på samferdselsområdet. Nedkjøpet vil bidra til ein redusert kostnad på om lag 10 mill. kroner frå Den største utfordringa med nedlegging av dette sambandet er å få på plass ein god skyssordning for elevane som i dag nyttar båten til vidaregåande skole i Molde. Langevågsruta, Hareidruta og Nordøyruta: På alle desse rutene må en sjå på opningstid samt vurdere produksjonen på helg. Frå midten av 2022 skal Nordøyvegen vere ferdigstilt. Hurtigbåtsambandet vil dermed bli nedlagt og dette vil gi ei innsparing på om lag 21,6 mill. kroner i årsverknad på ramme 66. Denne ruta har ei oppseiingstid på 1 år og endeleg økonomisk behov for 2022 vil bli kommunisert i samband med budsjettet for Innsparinga her er lagt inn i finansieringsplanen til prosjekt Nordøyvegen, og er dermed disponert. Kystekspressen: Det skjer no eit forarbeid knytt til ny kontrakt på Kystekspressen. Ein bør vurdere å leggje ned/redusere dette tilbodet no når Smøla har fått to-ferjeløysing frå Kostnadsnivået med dagens Kystekspress er på om lag 27 mill. kroner, men det er ikkje vurdert kor mykje ei eventuell nedlegging av dette tilbodet kunne medført av innsparing for Møre og Romsdal fylkeskommune. Eit alternativt tilbod mellom Smøla og Kristiansund med buss må i så fall byggast opp og det bør leggjast opp til ein busskorespondanse med Mørelinjen på E39. Dagens kontrakt går til 31. desember 2021, med opsjon på år. Risikoelement: Utvikling i kostnadsindeks ut over rammeframskriving. Vi har ingen påverking av indekser. Utvikling av inntektsnivå. Kommunal og moderniseringsdepartementet har lyst ut eit utgreiingsoppdrag: «Inntektssystemet for fylkeskommunene: Kriterier for utgiftsbehov til båtruter» med ein verdi på 1 mill. kroner. Der departementet utdjupar at «Formålet med anskaffelsen er å vurdere mulighetene for å etablere mer treffsikre kriterier for båtruter i inntektssystemet for fylkeskommunene. Anskaffelsen skal gi oppdragsgiver innspill til nye og objektive kriterier som kan forklare variasjoner i fylkeskommunenes utgifter til båter, og vurdere om disse kriteriene er bedre egnet til å forklare fylkesvise variasjoner enn dagens kriterier. Eventuelle nye kriterier må tilfredsstille de generelle kravene som er stilt til kriterier i inntektssystemet. Det vil si at kriteriene i størst mulig grad bør være objektive, basert på offisiell statistikk og mulige å oppdatere jevnlig.» Dette kan ha ein effekt på fylkeskommunen sine overføringar frå staten til båtruter.

8 TT- ordninga Estimert mindreforbruk i 2019 er om lag 1 mill. kroner. Dette er basert på dei tala som ligg i systemet per mai. Risikoelement: Mindreforbruket er likevel noko usikkert, da ordninga har ei overbooking på om lag 60 %. Dette gjer det vanskeleg å gi eit sikkert estimat. Til dømes kan bruken av ordninga kome opp i om lag 31,7 mill. kroner om alle brukarane i ordninga bruker opp sin tildelte saldo. Brukarsone Tal brukarar Årleg tildelt beløp Sum M M M M M Totalt Da er beløpet frå Samferdselsdepartementet for utvida TT- ordning på 7 mill. kroner tatt med. Trekker vi ut det vil bruken komme på om lag 24,6 mill. kroner. Dette er om lag 10 mill. kroner meir enn vedtatt ramme for TT- ordninga i 2019 som er på 14,77 mill. kroner. Sjølv om det er mogleg å redusere beløpet på TT- kortet til brukarane, er det likevel ein stor risiko for overforbruk når fylket har så mange brukarar. For å kunne ha betre kontroll med ordninga er det nødvendig å redusere risikoen, altså overbookinga. Dette kan gjerast gjennom å fjerne inaktive brukarar, redusere tildelt beløp eller redusere tal brukarar i ordninga. Om fylkeskommunen skal behalde brukarane i ordninga slik det ligg i dag må det kuttes i tildelinga for å kunne redusere risikoen for overforbruk. Ein moglegheit er då å redusere tildelt beløp med om lag 50 %. Konsekvensen av dette er då at kvar enkelt brukar vil få betrakteleg mindre å køyre for, til dømes vil det for enkelte brukarar gi eit beløp som berre held til ein tur. Den andre moglegheita fylket har er å redusere tal brukarar i ordninga. Å trekkje ut inaktive brukarar er noko som vert arbeidd med kvart år, men der ein trekk ut ein brukar blir plassen raskt erstatta med ein ny. Per i dag er brukartaket for fylket alt for høgt når ein ser på det i forhold til ramma. For 2019 er brukartaket for fylket på om lag 7300 brukarar. I snitt vil det gi kvar brukar 2023 kroner å reise for. For å redusere tal brukarar kan ein til dømes ta utgangspunkt i eit konkret tildelingsbeløp. Til dømes det som blir tildelt i brukarsone M3, kroner. For å gi kvar brukar ei slik tildeling vil ein måtte redusere tal brukarar til om lag 1600, basert på årets ramme. Dette er eventuelt noko som må skje over fleire år, men som både vil gi brukarane eit meir reelt reisetilbod, samt fjerne overbookinga.

9 FYLKESVEG: Kuttmoglegheiter 2019: Dei største enkeltkontraktane som vert inngått årleg, er på dekkelegging. Desse er allereie i produksjon og difor vanskeleg å reversere. I det overordna biletet utgjer vintervedlikehaldet noko over 50 % av kostnadane som ligg i drift og vedlikehaldskontraktane. I 2018 var det eit meirforbruk på 17 mill. kroner på vegvedlikehald og eit meirforbruk på 8 mill. kroner på bru- og kaivedlikehald, i forhold til budsjett. I samsvar med Møre og Romsdal fylkeskommune sitt budsjettreglement måtte meirforbruket frå 2018 trekkast av ramma for Med bakgrunn i meirforbruket og anna innsparing har ein i 2019 tatt ned drifts og vedlikehaldskontraktar for Nordmøre og Romsdal med 13,5 % mens ein har kutta 10 % på Sunnmørskontraktene. Forskjellen i kutt på dei to områda skuldast at det er lagt inn mindre mengder/vedlikehaldsarbeid i Sunnmørskontraktene i utgangspunktet, slik at kuttpotensialet er vesentleg lågare her. Kuttmoglegheiter vidare: Det vil alltid vere mogleg å finne område der det er mogleg å kutte kostnader, og det vert no arbeidd for å gjere greie for kva potensiale det er for kutt i 2020 og vidare framover. Resultatet av arbeidet vil verte å kome attende til i arbeidet med økonomiplanen som skal handsamast i desembertinget. I økonomiplanen som vart lagt fram i desember 2018 var det beskrive konsekvensar av kutt: Totalt vil etterslepet på vegnettet auke. Dette vil auke både driftskostnadene og vedlikehaldskostnadene i framtida. Det vart i mai 2019 lagt fram ny berekning av etterslepet, denne syner eit etterslep på 8,6 mrd. kroner på fylkesvegane i Møre og Romsdal. Mindre dekkelegging gjer at fleire vegar vil gå i oppløysing, noko som gir dårlegare kvalitet på, og høgare kostnad for vintervedlikehald. Konsekvensen vil vere hyppigare stengingar av vegar. Hyppigare hendingar på ferje- og hurtigbåtkaiene og lengre responstid (og dermed lengre driftsavbrot på ferje- og hurtigbåtsamband) ved behov for «akutte» reparasjonar på ferje- og hurtigbåtkaiene. Entreprenørane vil ta på seg fleire oppgåver utanom kontrakten for å oppnå forventa inntening. Noko som gir mindre rom for bestillingsarbeid som no vert gjennomført av driftsoperatør. Konfliktnivået i kontraktane kan auke, då entreprenøren ikkje får det arbeidsomfanget dei er førespegla. Motivasjonen hos byggherrepersonell kan bli påverka i negativ retning av mykje konflikt og lite handlingsrom.

10 Risiko Det er vanskeleg å definere kva som er det minste som kan nyttast til drift og vedlikehald av vegnettet. Fylkesvegane ligg i eit miljø som skiftar og det er umogleg å vite kvar uvêret kjem i fylket, det einaste vi veit er at det kjem og at det vil medføre skadar og stenging. Eit dårleg drifta og vedlikehalde vegnett er meir utsett for vatn og vind. Eit dårleg vedlikehalde vegnett vil uavhengig av vêr verte nedslite og etterkvart ubrukeleg. Konsekvensen vil vere at det etter kvart må re-etablerast (byggast nytt) med ein kostnad som ligg langt utover kva det kostar å halde det ved like. Eksempel på kva kutt vil kunne medføre i praksis: Dekkevedlikehald: Eit kutt på ca. 8 mill. kroner på dekkeprogrammet gjev om lag 12,5 færre km veg med nytt dekke og behovet for lapping vert større. Stikkrenner/grøfter/drensrør: Eit kutt på 5 mill. kroner gir større fare for flaum/overfløyming av veg pga. manglande rydding og vedlikehald av grøfter og stikkrenner. Det vil medføre auka fare for kollaps av stikkrenner. Eit kutt på 10 mill. kroner vil i tillegg medføre at vi ikkje har midlar til å skifte ut gamle stikkrenner på alle strekningane vi skal legge nytt dekke. Vi reknar med minimum 10 stikkrennekollaps i løpet av eit år om ingen renner vert bytta ut i samsvar med plana. Med eit slikt kutt, vil truleg halvparten ikkje kunne hindras på førehand. Vi meiner dette aukar risikoen for ulykker. Bergskjeringar/murer: Med 2. mill. kroner i kutt vil det berre verte utført mindre hastetiltak og dei kontrollane som er sett krav til at entreprenøren skal utføre. Alle tiltak som krev midlar vil måtte handsamast enkeltvis. Tunnelvask: Eit kutt på 2 mill. kroner tunnelvask vil medføre færre vaskar i dei undersjøiske og lengste tunnelane. Dårlegare reinhald fører til meir tæring og rust på tunnelinstallasjonane med risiko for dårlegare sikkerheit og behov for meir feiing i tunnelane pga. støvproblematikk. Skog/siktrydding: Innanfor vegens frie rom skal det ryddast skog, med eit kutt på 2. mill. kroner må einskilde strekningar stå igjen, og etterslepet vert ikkje teke inn. Siktrydding i kryss må prioriterast. Skiltfornying: Ved eit kutt på 4 mill. kroner vil det ikkje vere midlar til skiltfornying eller nyetablering av skilt, berre enkelte nye skiltplater. Elektriske anlegg: Med eit kutt på 3 mill. kroner, vil det berre vere midlar til «brannslukking», dvs. det vil berre bli utført kontrollar og utbetring av avvik som ikkje kan stå opne. Veglys blir ikkje oppgradert, og vi kan heller ikkje ta over fleire anlegg som fylkeskommunen i prinsippet skal eige.

11 Tunnel: Det er allereie eit stort etterslep på fylkesvegtunnelar, og med vidare kutt til risikerer vi at nokre tunnelar må stengast hyppigare, med dei problem dette vil påføre lokalsamfunnet og næringsliv. Eksempel på tiltak som må kuttast er: reparasjon av vatn- og frostsikring og nødvendige tiltak etter tunnelinspeksjonar (bolting av dårleg fjell, reinsking av laust fjell, manglar på lys og elektriske anlegg, utbetring av trafikkfarlege enkeltpunkt). Rekkverk: Vi har allereie stort etterslep på rekkverk i fylket. Eksempelvis er dette for lavt rekkverk, gamle stolpar med dårleg innfesting og/eller råteskader, samt trafikkfarlige endeavslutningar. Ved kutt får vi ikkje gjort utbetringar eller skifta ut gamalt og dårleg rekkverk, som kan føre til at konsekvensane ved utforkøyring blir større/ meir alvorleg. Lapping av dekke: Det vert normalt brukt vedlikehaldsmidlar på å lappe asfalt på strekningar som ikkje er prioritert høgt nok for ordinær reasfaltering (gjennom dekkekontraktane). Denne lappinga forhindrar at lågt trafikkerte veger går i oppløysing. På nokre strekningar er dekket so dårleg at det er vanskelig å oppnå forsvarleg (vinter)drift. Reduksjon av dekkeleggingsprogrammet fører til større behov for naudrepprasjonar og dekkelapping. Ferje og hurtigbåtvedlikehald: Kutt på ferje og hurtigbåt vil gje store utfordringar knytt til service, beredskap, drift og nødvendig vedlikehald på ferje- og hurtigbåtkaiene. Reduksjon i arbeidsomfang pga. lågare rammer vil kunne få konsekvensar for entreprenøren si bemanning i kontrakten med lengre responstid ved hendingar. Lågare rammer medfører også at vi ikkje kan drive førebyggande vedlikehald eller innkjøp av utstyr til lager, og dette ventar vi vil føre til hyppigare og meir tidkrevjande reparasjonar pga. leng leveringstid på ein del utstyr.