Dykkar ref: Vår ref Saksbehandlar Dato «REF» 2015/ Bodil Gjeldnes

Transkript

1 Surnadal kommune Areal- og naturforvaltning NVE Melan Invest AS v/ Svein Anders Haugen Rindal kommune Hemne kommune Orkdal kommune Melding om vedtak Dykkar ref: Vår ref Saksbehandlar Dato «REF» 2015/ Bodil Gjeldnes Overføring av Toråa til kraftverk i Ljøsåa - kan søknad leggast ut til offentleg ettersyn? Vedlagt følgjer sakspapira med vedtak i saka. Vedtaket kan påklagast til Surnadal kommune. Klagefristen er 3 veker frå den dagen dette brevet kom fram. Det er nok at klagen er postlagt innan fristen er ute. Klagen skal sendast skriftleg til Surnadal kommune. Vis til vedtaket det blir klaga over, den eller dei endringane som er ønska, og dei årsakene som ligg til grunn for klagen. Viss du klagar så seint at det kan vere uklart om du har klaga i rett tid, ber vi deg også oppgi når denne meldinga kom fram. Med helsing Bodil Gjeldnes miljøvernkonsulent Dokumentet er elektronisk godkjent og har ingen signatur. Adresse: Bårdshaugvegen 1 E-post: post@surnadal.kommune.no Telefon Bank Surnadal Telefaks Org.nr

2 Surnadal kommune Arkiv: S11 Arkivsaksnr: 2015/ Saksbehandlar: Bodil Gjeldnes Saksframlegg Utval Utvalssak Møtedato Hovedutval for teknikk, miljø og næring 56/ Kommunestyret 67/ Overføring av Toråa til kraftverk i Ljøsåa - kan søknad leggast ut til offentleg ettersyn? Vedlegg 1 Brev fra NVE 2 Oversiktskart Toråaprosjektet 3 Detaljkart - Toråaprosjektet Saksopplysningar Melan Invest AS v/grunneigar Svein Anders Haugen og Clemens Kraft AS samarbeider om ei mulig utbygging av Ljøsåa nord i Rindal kommune. Planane inneber overføring av vatn frå Toråa. Toråa er ei sideelv av Lomunda og inngår i Surnavassdraget som er nasjonalt laksevassdrag. Det kan opplysast at det 24. september 2015, etter ønske frå utbyggar, var eit møte mellom Surnadal og Rindal kommunar, lokale elveeigarinteresser og utbyggar. Formålet var å informere om planane. Den delen av dette prosjektet som er av betydning for Surnadal kommune er planane om å føre 18,7 km 2 av Toråa sitt nedbørsfelt vekk frå Surnavasdraget og nordover til Ljøsåa via ein 4 km lang overføringstunnel i fjell. Overføringa vil gi auka produksjon i Søa kraftverk i Hemne, men det er også planer om to mindre kraftverk lenger opp i vassdraget. Utbygginga har eit potensial på ein årleg produksjon på om lag 30 GWh pr. år fordelt slik: - Søa kraftverk (Hemne kommune) 17 GWh (17 GWh frå Toråa) - Ljøsåa kraftverk (Hemne kommune) 11 GWh (5 GWh frå Toråa) - Sagbekken kraftverk (Rindal kommune) 2 GWh (0GWh frå Toråa). Kraftverka er pga økonomi gjensidig avhengig av kvarandre for å kunne realiserast. I Toråa må det byggast ein 1m høg og 15m lang terskel som skal lede delar av Toråa inn i ein inntakskanal for overføringstunnelen. Side 2 av 2

3 Kraftutbygging i Ljøsåa, inkludert overføring av Toråa, var også vurdert av berørte kommunar i 1984 i samband med framlegging av «Samla plan for vassdrag». Surnadal kommunestyre vedtok då denne uttalen: «Surnadal kommune har merka seg at ei overføring av Toråa (prosjekt 47501) vil ha negative innverknader på forureiningssituasjonen i Surna. Surnadal kommune ber om at dette tilhøvet blir underlagt grundige granskingar i samband med ein evt konsesjonssøknad. Kommunen må ta atterhald om å sette krav om kompenserande tiltak for å hindre forverreing av forureiningsstituasjonen i Surna ved ei evt. utbygging med redusert vassføring i Surna som følge.» Rindal kommunestyre gikk i 1984 inn for å plassere prosjektet i ei høgare og strengare prioritetsgruppe enn først foreslått pga faren for å forringe Surna som lakseelv og avløpsresipient. NVE meiner at utbyggingsplanane som no er lagt fram er svært lik det prosjektet som på talet vart plassert i kategori II i «Samla plan for vassdrag» på grunn av lokal motstand og skepsis. Overføringa av Toråa vil ta bort vatn frå Surna som er nasjonalt laksevassdrag. NVE vil ikkje konsesjonsbehandle søknadar om prosjekt i denne kategorien så lenge årsaka til plasseringa, dvs. lokal motstand, ikkje er endra. Dette inneber at søkaren må dokumentere at berørte kommunar er einige i at prosjektet kan fremmast som søknad. Toråa ligg ikkje i Surnadal kommune, men då store delar av Surnavassdraget ligg i Surnadal, skal også Surnadal kommune uttale seg til om ein konsesjonssøknad for dette prosjektet no kan fremmast og leggast ut til offentleg ettersyn. Surnavassdraget har sine utspring frå fleire delar av Rindal. Frå nord kjem bl.a Lomunda og Tiåa. Frå aust (Romundstadbygda) kjem Rinna. Desse går saman noko ovanfor Bolme. Rinna har vesentleg redusert vassføring då store delar av vatnet er overført til Trollheim kraftverk. Den delen av vassdraget som kjem frå nord er ikkje berørt av kraftutbygging med unnatak av sideelvene Brandåa og Gryta kor det er mindre elvekraftverk. Dei siste åra har Surnadal og Rindal kommunar samarbeidd om krav om miljøforbetringar i Surnavassdraget gjennom ein vilkårsrevisjonsprosess. Då har meir vatn i Rinna, for å styrke dei øvre delane av Surna som leveog oppvekstområde for laks og sjøaure, vore det viktigaste kravet. Surna er lakseførande til Lomundsjøen nærmare 55 km frå utløpet i sjøen. Toråa munnar ut i Lomunda om lag 5 km nedanfor Lomundsjøen. Fiskebiologiske undersøkingar som har pågått i Surnavassdraget dei seinare åra har påvist gyting av laks i Lomunda både rett nedstrøms og oppstrøms samløpet med Toråa. Det er også registrert mykje laksungar i desse områda. Det er sannsynleg at både laks- og sjøaureungar vandrar frå Lomunda og oppover i Toråa og nyttar denne som oppvekstområde. Gyting i Toråa er ikkje påvist, men kan ikkje utelukkast. Nokre av dei beste gyteområda i Surnavassdraget er i øvre delar, dvs. frå Trøknaholt og oppover. Middelvannføring i Toråa er ved planlagt terskel for overføring 990 l/s, og utbyggingsplanane som er lagt fram vil medføre at ca. 70% av vatnet blir ført bort og over til Ljøsåa. Det leggast opp til ei minstevassføring i Toråa på 280 l/s om sommaren og 10 l/s om vinteren. Surnavassdraget har saman med 51 andre vassdrag status som Nasjonalt laksevassdrag. Laksen i desse «skal forvaltes slik at naturens mangfold og produktivitet bevares, og faktorer som truer laksen skal identifiseres og fjernes. Der dette ikke er mulig, skal trusselfaktorenes virkning på laksebestandenes produksjon, størrelse og sammensetning motvirkes eller oppheves gjennom tiltak. I de nasjonale laksevassdragene vil det ikke være tillatt med nye tiltak og aktiviteter som kan skade villaksen.» (Kjelde: Eit sentralt vurderingsmoment for NVE, som skal fatte endeleg beslutning i denne saka, vil være om fråføring av vatn i Toråa vil føre til endringar som er av nevneverdig negativ betydning for laksen. Side 3 av 3

4 Vurdering Toråa utgjer ein svært liten del av Surna sitt totale nedbørsfelt. Dette er likevel underordna når ein veit at både Toråa i seg sjølv, og vassdragsavsnitta i nærleiken, har stor betydning som gyteog oppvekstområde for laks og sjøaurestammane i Surnavassdraget. Fråføring av 70% av vatnet vil ha størst verknad lokalt, og ha mindre betydning jo lengre unna inntaket til overføringstunellen ein kjem. At Surnadal kommune no skal støtte opp om eit tiltak som det er stor grunn til å tru vil gå på bekostning av laks og sjøaure i Surnavassdraget vil komme i stor kontrast til den store innsatsen som har blitt lagt ned dei seinare åra med å legge forholda betre til rette for desse artane i andre delar av vassdraget. Rådmannen viser her særleg til vilkårsrevisjonsprosessen for Trollheim kraftverk kor større vassføring i Rinna er det klart viktigaste kravet frå kommunane. Kommunane som blir berørte av bygging av eit evt kraftverk i Ljøsåa skal i denne omgangen kun ta stilling til om utbyggarane skal kunne arbeide vidare med ein full konsesjonssøknad for prosjektet, som når den er klar skal leggast ut til offentleg ettersyn slik at saka blir grundig belyst og vurdert. Både Rindal, Hemne og Orkdal kommunar har gjennom politisk behandling denne hausten gitt klarsignal til dette. Ei slik beslutninga er jo ikkje bindande i høve til ein uttale til konsesjonssøknad for prosjektet om nokre år. Rådmannen meiner Surnadal kommune allereie no skal signalisere at planane om kraftutbygging i Ljøsåa med overføring av Toråa ikkje bør fremmast som konsesjonssøknad. Sannsynligheita for at Surnadal kommune, i likheit med ei rekkje andre instansar, vil stille seg negativ til tiltaket ved ein konsesjonssøknad er stor. Å uttrykke støtte til prosjektet no vil derfor vere å føre utbyggarane bak lyset Rådmannen si tilråding Behandling i Hovedutval for teknikk, miljø og næring Votering: Rådmannen si tilråding samrøystes vedteke. Hovedutval for teknikk, miljø og næring si tilråding: Side 4 av 4

5 Behandling i Kommunestyret Votering: Tilrådinga frå Hovudutval for teknikk, miljø og næring vart samrøystes vedteken. Kommunestyret sitt vedtak: Side 5 av 5