BKK Nett AS - løyve til mudring, sprenging og utfylling i sjø ved Iledalsvågen

Transkript

1 Sakshandsamar: Grete Hamre Vår dato Vår referanse Telefon: / E-post: Dykkar dato Dykkar referanse BKK Nett AS Postboks Bergen BKK Nett AS - løyve til mudring, sprenging og utfylling i sjø ved Iledalsvågen Fylkesmannen i Sogn og Fjordane gir BKK Nett AS løyve etter ureiningsregelverket til sprenging, mudring og utfylling på sjøbotnen i Iledalsvågen i samband med legging av sjøkablar. Løyvet er gitt på nærare vilkår, og tiltaket må vere starta opp innan tre år. For arbeidet Fylkesmannen har hatt med utsleppsløyvet, må det betalast eit gebyr til staten. Vi viser til søknad frå BKK Nett AS datert , og opplysningar som elles har kome fram gjennom telefonsamtalar og andre dokument i saka. I samband med at det skal leggjast 4 sjøkablar over Fensfjorden, frå Iledalsvågen i Gulen og Masfjorden kommunar til Mongstad, søkjer BKK Nett AS Fylkesmannen om løyve til å sprenge, mudre og fylle ut på sjøbotnen for å danne stabile fundament for kablane. Kabelgata er å sjå på som ei 12 m brei anleggsgate langs sjøbotnen. Massane frå sprenginga samlast opp og leverast til godkjent mottak for nyttiggjering på land. Muddermassane skal analyserast og leverast til godkjent mottak. Med heimel i 11, jf. 16 i lov om forurensninger og om avfall (ureiningslova) og kapittel 22 i Forskrift om begrensning av forurensning (ureiningsforkrifta), gir Fylkesmannen i Sogn og Fjordane med dette BKK Nett AS løyve til å sprenge, mudre og fylle ut på sjøbotnen i samband med at det skal leggjast sjøkablar over Fensfjorden mellom Iledalsvågen i Gulen og Mongstad. Løyvet er gitt med vilkår. Løyvet gjeld i tre år. Dersom tiltaket ikkje vert starta opp innan denne fristen, fell løyvet bort. Alternativt må det i god tid før oppstart søkjast om forlenging av løyveperioden. Vilkår for løyvet: 1. Tiltaket skal utførast innanfor området som er omtalt og vist til på kart i søknaden. 2. Eventuelle lausmassar i sprengingsområdet må vere fjerna før det vert sprengt i sjøbotnen. 3. Arbeid i sjøbotnen skal, av omsyn til overvintrande fugl og gyte- og oppvekstområde for kysttorsk, ikkje utførast i tida 1. januar-15. september. 4. Eigarane av akvakulturanlegg og fiskarlaga i Sogn og Fjordane og Hordaland må varslast i god tid før sprenging tek til. 5. I førekant av sprengingane skal det skytast skremmeskot slik at fisk i området får høve til å rømme unna. Telefon Organisasjonsnummer N Nettstad fylkesmannen.no/sfj E-post fmsfpost@fylkesmannen.no Besøksadresse Hovudkontor: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger Landbruksavdelinga: Fjellvegen 11, 6800 Førde Postadresse Hovudkontor: Njøsavegen, Leikanger Landbruksavdelinga: Postboks 14, 6801 Førde

2 2/12 6. Sprenging i sjøbotnen skal utførast på ein måte som i størst mogleg grad hindrar plastrestar i å spreie seg i vassmassane. Tiltakshavar må ha rutinar for jamleg å samle opp plast etter sprenging, og å overvake nærliggjande strender og fjerne plastureining som har drive i land. 7. Mudring skal utførast på ein måte som i minst mogleg grad fører til spreiing av ureina sediment. Ureina muddermassar skal leverast til godkjent mottak. 8. Sprenging og utfylling i sjøbotnen skal utførast på ein måte som i minst mogleg grad fører til spreiing av finstoff. Det skal nyttast siltgardin eller tilsvarande tiltak i område der det er fare for slik spreiing. Effekten av siltgardina må då overvakast ved t.d. turbiditetsmålingar og visuell kontroll. Det bør også utførast turbiditetsmålingar nedstraums utfyllingsområdet. 9. Det skal nyttast reine massar til utfylling i sjøbotnen og tildekking av kablane. 10. Dersom det oppstår unormale tilhøve som anten har ført eller kan føre til ureining, skal tiltakshavar straks melde frå til Fylkesmannen. 11. Fylkesmannen skal varslast når arbeidet vert sett i gang. 12. Det skal utarbeidast ein sluttrapport der resultatet av arbeidet vert presentert og vurdert i opp mot dei vilkåra som er sett i løyvet. Rapporten skal sendast til Fylkesmannen innan seks veker etter at tiltaket er gjennomført, og han skal m.a. innehalde: Opplysningar om kor store mengder massar som faktisk har vorte sprengde ut, mudra og fylt ut med (rekna i m 3 eller tonn). Plassering av massane i sjø (kart med posisjon og UTM-koordinatar) Oversikt over eventuelle avvik frå løyvet og kva korrigerande tiltak som er sette i verk Vurdering av kva miljøpåverknad tiltaket har ført med seg Omtale av tiltaket fekk BKK Nett AS anleggskonsesjon ved kongeleg resolusjon for bygging og drift av ny 300 (420) kv kraftleidning på strekninga Modalen -Mongstad. Denne konsesjonen har seinare vorte endra og erstatta av ny anleggskonsesjon gitt av NVE Det er planlagt å leggje fire høgspentkablar på sjøbotnen mellom Iledalsvågen,som ligg på grensa mellom Gulen kommune og Masfjorden kommune, og Mongstad på andre sida av Fensfjorden. I tillegg skal det leggjast til rette for to kablar til i same traséen, dvs. til saman seks kablar. BKK Nett AS søkt Fylkesmannen i Sogn og Fjordane om løyve etter ureiningsregelverket til tiltak i sjøen. Søknaden gjeld mudring, sprenging og utfylling i sjøbotnen på ulike lokalitetar langs den planlagde kabeltraséen. Kabelgata kan sjåast på som ei 12 m brei anleggsgate langs sjøbotnen. Utsprengde massar skal leverast til nyttiggjering ved godkjent mottak på land, medan muddermassane skal leverast til godkjent mottak ut frå ureiningsgrad. Tiltaksområdet ligg i Iledalsvågen og sørover på austsida av Steinsholmen i Fensfjorden i Sogn og Fjordane. Langs dei første 1,2 km av traséen er fjorden relativt smal og grunn (maks djupne er ca. 30 m). I nokre delar av traséen er sjøbotnen blaut med tjukke sediment avsetningar. Andre stader består sjøbotnen av hardare sjøbotn og fjell. Nord for Steinsholmen er det ein terskel med djupner ned til ca. 5 m. vidare mot Mongstad er det først om lag 0,6 km med hovudsakleg blaut botn. Deretter er det fleire område med bratt

3 3/12 botn og harde sediment ned mot dei djupare delane av Fensfjorden. Følgjande metodikkar er planlagde for gjennomføringa av tiltaket: Sprenging: For å kunne oppnå tilstrekkeleg djupne og breidde for god plassering av kablane, er det planlagt å sprenge i eitt til to punkt under vatn. Arbeidet vil kunne røre ved om lag 1440 m 2, og det vil kunne verte sprengt ut opptil 2400 m 3 steinmassar. Maksimal sprengingsdjupne vil vere 4 m ned i stein. Sprengsteinmassane skal fjernast frå sjøbotnen slik at djupna ikkje vert redusert når kablane er lagde. Overskotsmassane skal fjernast med klograbb eller ristgrabb for å hindre at sediment vert fjerna. Det er forventa at plastureining og anna ureining som følgjer av sprenging, vil verte vaska ut når massane vert tekne opp. Massane vert difor rekna som reine og skal leverast til godkjent mottakar for å verte nyttiggjorde på land. Mudring: For å legge til rette for sprengingsarbeidet, er det planlagt å mudre i sjøbotnen over eit areal på om lag 1000 m 2 før sprenginga tek til. Dette vil generere ca. 400 m 3 muddermassar. Sedimenta er i varierande grad ureina med tungmetallet kadmium, polysykliske aromatiske hydrokarbon (PAH) og tributyltinn (TBT). Muddermassane skal difor analyserast og leverast til mottak som er godkjent for å ta imot slike ureina massar. Utfylling på sjøbotnen: For å stabilisere underlaget for kablane der sedimentet er laust og har dårleg bereevne, skal det leggast stein/pukk på sjøbotnen, som skal forsterkast på to strekningar på høvesvis 400 m og 600 m langs kabelgata. Samla areal som utfyllingstiltaket vil få verknad for, er m 2, og samla mengd massar vert m 3. Tildekking: For å skåna kablane mot erosjon, kan det verte behov for å dekke dei til, delvis eller langs større delar av kabellengda. Det vil då verte lagt eit 30 cm tjukt lag med stein over kablane. Tildekkinga vil kunne utgjere maksimalt 3500 m 3 over eit areal på m 2. Tiltaket vil føre til endra djupne og struktur på sjøbotnen, noko som kan føre til at marint liv vert utradert. Det vert lagt opp til at seglingsdjupna vert oppretthalden etter at kablane er lagde og dekte til. Dette vil også redusere faren for skade på naturmiljøet grunna grunnstøytingar eller andre uhell i samband med navigering av skip. Det er utført sedimentgransking med tilhøyrande miljørisikovurdering av tiltaket der det også ligg føre framlegg til avbøtande tiltak for hindre ureining. Høyring Søknaden har vore på høyring hjå Fiskeridirektoratet, region Vest, Kystverket, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Sogn og Fjordane Fiskarlag og Gulen kommune i tida Naboar vart varsla med eigne brev. Søknaden låg ute til offentleg gjennomsyn hjå Gulen og Masfjorden kommunar og på Fylkesmannen sin nettstad i perioden , og han har også vore kunngjort i avisene Strilen og Bergens Tidende., jf i ureiningsforskrifta. Følgjande fråsegner har kome inn: Fiskeridirektoratet region Vest: Det må ikkje sprengjast i nærleiken av akvakulturanlegg med fisk i utan at ein er heilt sikker på at avstanden er stor nok til at til at ein unngår skade på fisken. Det må heller ikkje sprengjast i eller nær gytefelt i gyte- eller oppvekstperioden for kysttorsk. Skadereduserande tiltak må gjennomførast for å unngå at stor dødelegheit på villfisk i området rundt sprenginga. Dette kan gjerast ved å skremme vekk fisken før ein gjer hovudsprenginga, og verd bruk av boblegardin under sprenging. Ved utfylling på sjøbotnen må det nyttast siltgardin slik at ein unngår spreiing av partiklar nær gytefelt i gyte- og oppvekstperioden og nær akvakulturanlegg med fisk i. Tiltakshavar må informere innehavarane av akvakulturanlegg og regionale/lokale fiskarlag om

4 4/12 tiltaket før arbeidet vert starta opp. Dei føreset at sprengsteinmassar og muddermassar vert levert til godkjent mottak på land og ikkje vert dumpa i sjøen, og at massane som vert nytta til utfylling på sjøbotnen og til tildekking av kablane, er reine massar. Plastrestar må samlast opp og fjernast frå sjø og strandsone. Gulen kommune: Planlagd trase for kraftleidning i Iledalsvågen kan komme i konflikt med eksisterande utsleppsleidning frå Hovden bustadfelt, jf. vedlagt kartutsnitt. Det må sikrast at leidning og funksjon ikkje vert skada. I tillegg har Gulen kommune gitt dispensasjon til utlegging av småbåthamn med båtopptrekk i Iledalsvågen. Båtopptrekket fører med seg sprenging i strandsona og utfylling i sjø. Tiltaka i sjø skal gjerast i samråd med BKK Nett AS. Masfjorden kommune: Masfjorden kommune har ingen merknader til søknaden utover at det ved arbeidet må takast omsyn til ei kommunal vassleidning som går til Gulen, jf. kart vedlagt uttalen. Sogn og Fjordane Fiskarlag: Perioden for gjennomføring bør leggjast utanom gyte- og vandringsperiodane. I førekant av sprenging må det nyttast varselsalve for å skremme vekk fisk som måtte vere i området. For å hindre konfliktar med fiskeriinteressene i området, må det opprettast tett dialog med fiskarar, både i førekant og under gjennomføringa av tiltaket. Det må leggjast fram dokumentasjon på at det kan fiskast over kablane. Tiltakshavar sine merknader til dei innkomne uttalane: BKK Nett AS har nytta Norconsult til å gå gjennom uttalene og å komme med merknader til desse. Fiskeridirektoratet. Før sprenging skal tiltakshavar gjennomføre ei kalkyle på spreiing av trykkbølge frå dei enkelte salve. Salva og eventuelle kompenserande tiltak må tilpassast sånn at det ikkje oppstår skade på fisk i akvakulturanlegg. Det skal også nyttast skremmeskot før alle salvar. Tiltakshavar skal varsle innehavarar av akvakulturanlegg i nærleiken og regionale/lokal fiskarlag om tiltaket før arbeidet startar opp. Dette gjeld Eide Fjordbruk AS, Firda Sjøfarmer AS, Engesund Fiskeoppdrett og Blom Fiskeoppdrett, og Hordland fiskarlag og Sogn og Fjordane Fiskarlag. Tiltaket skal gjennomførast om hausten, mellom 15. september og 23. desember. Alle masser som skal takast opp /sprengast skal (om dei er forureina) leverast til godkjent mottak på land. Ved utfylling på sjøbotnen skal det brukast siltgardin, eller andre kompenserande tiltak som hindrar spreiing av partiklar til skade for gytefelt i gyte og oppvekstperioden og til skade for fisk i akvakulturanlegg. Det vert berre nytta reine massar til fylling og tildekking på sjøbotn. Arbeidet skal ikkje utførast i gyte og oppvekstperioden for fisk. Det skal gjennomførast effektive tiltak for å unngå spreiing av partiklar Gulen kommune og Masfjorden kommune: Planlagt trase for kraftleidning i Ilevågen kan komme i konflikt med eksiterande utsleppsleidning frå Hovden bustadfelt. Sjå vedlagt kartutsnitt for antatt trase til utsleppsleidning. Merk at denne ikkje er innmålt. Det må sikrast at leidning og funksjon av denne ikkje vert skada. Gulen kommune har gjeve dispensasjon til utlegging av småbåthamn med båtopptrekk i Ilevågen. Båtopptrekket medfører sprenging i strandsona og utfylling i sjø. Tiltaka i sjø skal gjerast etter samråd med BKK.

5 5/12 Sogn og Fjordane Fiskarlag Norconsult ser at omsyna til gyteområde for villfisk og omsyn til varsling av fiskeriinteressar er dei same omsyna som Fiskeridirektoratet har fremja. Norconsult meiner desse omsyna er tatt vare på gjennom tiltaka Fiskeridirektoratet har fremja og Norconsult har tilrådd. Merknaden som gjeld om kablane kan fiskast over gjeld ikkje tiltaka det no er søkt om. Kystverket: Kystverket har i brev av 2. januar 2017 gitt løyve til plassering av sjøkabelen iht. Havne og farvannsloven 27. Dei merkar seg at NVE har gitt løyve til utviding av talet på kablar og at ei samordning av naudsynte løyve hadde vore føremålstenleg, uansett ser dei at BKK Nett AS har naudsynte løyve for å gjennomføre tiltaket etter Havne- og farvannsloven 27. Norconsult har kontakta Kystverkets sakshandsamar på telefon for å få ein dialog om kva dei ber BKK om. Dette er konkretisert som følgjer: Trafikksentralen på Fedje skal varslast i god tid før oppstart Bergen og omland havnevesen skal varslast før oppstart Kystverket skal varslast før oppstart Varsla må spesifisere kva fartøy som inngår i tiltaket, kva (om noko) omsyn som må takast av sjøtrafikk i området og omfanget på tiltaket i tid og rom. Norconsult tilrår desse tiltaka. Fylkesmannen sine vurderingar og grunngjeving for avgjerda I følgje 7 i ureiningslova er det forbode å setje i verk noko som kan føre til fare for ureining, men etter søknad kan Fylkesmannen med heimel i 11 jf. 16 i lova, gi løyve til slik aktivitet. Sprenging og mudring, når tiltaket vert utført frå skip / lekter, er regulert etter kapittel 22 i ureiningsforkrifta «Mudring og dumping frå fartøy». Slike tiltak krev alltid løyve frå Fylkesmannen jf i forskrifta. I følgje notatet «Informasjon om legging av kabelledninger i sjø og vasdrag» (Miljødirektoratet ) vert oppvirvling av sediment i samband med utlegging av sjøkablar, i utgangspunktet ikkje rekna som mudreaktivitet jf. definisjon på mudring i 22-2 i ureiningsforskrifta. Fylkesmannen vurderer likevel mudring og sprenging i sjøbotnen, dvs. fjerning og flytting på massar for å legge til rette for å legge ut kablar, som tiltak som krev løyve etter kapittel 22. Trong for løyve til tiltak som gjeld utfylling i sjø, skal vurderast etter ureiningslova 8, tredje ledd der det heiter at ureining som ikkje fører til nemneverdige skader, kan finne stad utan løyve etter 11 i lova. Sprengsteinmassar vart tidlegare rekna som reine massar, men røynsle frå ulike utfyllingstiltak dei seinare åra viser at slike massar kan innehalde både sprengstoffrestar og plastureining. Spesielt kan ureining med plastrestar føre til forsøpling av vassmassane og strendene omkring. Fylkesmannen skal også vurdere tiltaket etter 12 i vassforskrifta og 8-12 i naturmangfaldlova. Ved avgjerda om det skal gjevast løyve, legg vi vekt på moglege ulemper knytte til ureining, haldne opp mot fordelar og ulemper som tiltaket elles vil kunne føre til. Ureiningssituasjonen Tiltaka det er søkt om løyve til, består av tre undertiltak: sprenging, mudring og utfylling. Dei er i følgje Miljødirektoratet sin rettleiar for handtering av sediment (M-350/2015 revidert mai 2018), klassifisert som mellomstore tiltak, dvs. at arealet som vert påverka er mellom 1000 m 2 og m 2,

6 6/12 og mengd massar som det er søkt om løyve til å fjerne og/ eller fylle ut med, ligg mellom 500 m 3 og m 3. For slike mellomstore tiltak er det krav om sedimentundersøking og ev. risikovurdering. Det kan også vere krav om naturkartlegging dersom det ikkje ligg føre tilstrekkeleg kunnskap for å kunne vurdere kva verknader tiltaket vil kunne ha for naturverdiane og økosystemet i området. Ei sedimentundersøking omfattar normalt prøvetaking av sediment, analyse og vurdering av resultat, og ho skal, så langt som råd, utførast i samsvar med Miljødirektoratet sine rettleiarar «Håndtering av sediment» (M-350/2015), «Risikovurdering av forurenset sediment» (M-409/2015) og «Grenseverdier for klassifisering av vann, sediment og biota» (M-608/2016). Rettleiarane viser til ei minimumsliste over parametrar som det skal analyserast for, og eit klassifiseringssystem der sedimenta, ut frå innhald av miljøgifter vert plasserte i fem tilstandsklassar (I svært god, II god, II moderat, IV dårleg og V svært dårleg). Dersom ein prøvestasjon hamnar i klasse III eller høgare, og området ikkje kan friskmeldast ut frå kriteria gitt i rettleiaren, må det gjennomførast ei risikovurdering ut frå fare for spreiing av ureining, risiko for human helse og effektar på økosystemet. Ut frå risikovurderinga må det då setjast i verk avbøtande tiltak for å hindre spreiing av ureining. i august 2016 tok Norconsult v/gaute Rørvik prøvar av sedimenta på fire stasjonar i Iledalsvågen (M1-M4, der M1 ligg inst i vågen). Prøvane vart tekne med ein HTH kjerneprøvetakar på sedimentdjupner mellom 0,30 og 0,43 m. Dei vart sende til akkreditert laboratorium for analyse i samsvar med den tilrådde minimumslista gitt i tabell 3 i rettleiaren M-409/2015. Resultata av analysane er vurderte etter klassifiseringssystemet i rettleiaren M-608/2016. Prøvane inneheldt for det meste svart slam med høgt innhald av organisk materiale, og dei lukta hydrogensulfid (H 2 S). Kornfordelingstestane viser at dei undersøkte sedimenta inneheld sandig silt med høgt vassinnhald (82-90 %), og dei vert omtalte som finkorna og ukonsoliderte. Sedimentet har også høgt innhald av organisk karbon (TOC), dette varierer frå 8,4 til 16 %. Resultata av miljøgiftanalysane viser at sedimenta i prøvane frå tre av målestasjonane (M1-M3) er ureina med kadmium (Cd) i tilstandsklasse III (moderat). Alle fire stasjonane er ureina med PAHstoffa (benzo(b)fluroathen), dibenzo(ah)antracen, benzo(ghi)perylen og indenol(123cd)pyren i tilstandklasse III-IV (moderat til dårleg). Stasjon M2 og M4 er i tillegg ureina med tributyltinn (TBT) i tilstandsklasse V (dårleg), men resultata ligg langt under tiltaksgrensa for TBT som er sett på 35 µg/kg, jf. M-409/15. Dei ureina områda kunne ikkje friskmeldast med bakgrunn i desse prøveresultata. Det har difor vorte gjennomført ei risikovurdering av sedimenta etter trinn 2, jf. M-350/2015. Graden av ureining med miljøgifter er tilnærma lik i alle prøvestasjonane, og det vert vurdert at ureininga er jamt fordelt i sedimenta. Sidan sedimenta er finkorna og ukonsoliderte, er det stor risiko for at dei vert virvla opp i samband med tiltaka det er søkt om. Det er fare for at partikkelbunden ureining (silt og leire) kan verte transportert ut av området. Straumen i området er ikkje kartlagd, men det er grunn til å tru at straumen går frå inst i Iledalsvågen og utover. Sjå også vurderinga atter vassforskrifta. Resultata av risikovurderinga viser at det under gjennomføringa av tiltaket berre vil vere den finpartikulære fraksjonen som potensielt vil kunne verte spreidd til omgjevnadene. Konsentrasjonen av ureining i porevatn er berekna ut frå konsentrasjonen i sedimentet og innhald av TOC. Risiko for spreiing av ureina porevatn er venta å vere låg, og vil i tillegg vere lokal. Ureining knytt til sprenging: I samband med sprenging i sjøbotnen kan sediment som alt er til stades i området, verte oppvirvla og spreidd utover eit større område pga. detonasjonstrykket frå sprenginga, vatn i rørsle og at

7 7/12 sprengd stein vert kasta utover. Dersom slike sediment er ureina, vil ureininga kunne verte spreidd i nærområdet. Sprengsteinmassane vil også kunne innehalde fint steinstøv. Dersom slike finpartiklar er flisete og nåleforma, kan dei utgjere ein fare for fisk og andre sjølevande dyr med gjeller ved at partiklane trengjer gjennom gjellevevet. Kor farlege slike partiklar kan vere, vil vere avhengig av kva type bergart det vert sprengt i. I samband med sprenging på sjøbotnen er det vanleg å nytte tennsystem med skyteleidningar av plast. Det vil også verte nytta fôringsrøyr av plast. Plast som ikkje vert samla opp i etterkant, vil kunne føre til ureining, anten ved at han flyt opp og kan drive i land, eller han vert liggjande på botnen rundt tiltaksområdet. Plast i sjøen vert etter kvart nedbroten til stadig mindre fragment og endar til slutt som mikro- eller nanoplast. Dyr som lever i sjøen kan forveksle føde med slike plastbitar. Type og samansetning av sprengstoffet som skal nyttast, vil kunne ha noko å seie for kva nitrogensambindingar som vert frigjorde ved sprenging. Mellom 7 og 15 % av sprengstoffet vert ikkje omsett. Sprengstoff som ikkje vert omsett, inneheld vanlegvis om lag 50:50 med nitratsambindingar og ammoniumsambindingar. Desse vil løyse seg i vatn og kan teoretisk sett endre ph. Ammoniumsambindingane (NH 4+ /NH 3 ) vil vere i ei likevekt, og ved ph som er normal for sjøvatn (8-8,5,) vil det meste ligge føre som NH 4+. Dersom ph-verdien er over 9, vil likevekta verte forskyvd slik at ammonium i større grad vert omdanna til ammoniakk, som er svært giftig for vasslevande organismar. Kor giftig utsleppet vil vere, er difor avhengig av mengd nitrogen og ph, men også temperaturen i vatnet vil ha noko å seie. Sjøvatn har god bufferkapasitet, og det er relativt små mengder sprengstoff som vert frigjort. Det er difor liten fare for at det blir danna ammoniakk i samband med sprenginga. Undervasstøy (lydtrykk etter avfyring av salve) vil også vere ureining knytt til sprenging under vatn. Verknad av undervassprenging er nærare omtala i samband med vurdering etter naturmangfaldlova. Spreiing av ureining i samband med sprenging, vil berre omfatte spreiing av finpartiklar. Risikovurderinga konkluderer med at artikkelbunden ureining (<63µm) kan sverte spreidd ut av tiltaksområdet i samband med sprenging. Det må difor må setjast i verk avbøtande tiltak for å hindre slik spreiing. Ureining knytt til mudring Ved mudring vert massar tekne opp frå sjøbotnen med eigna utstyr og frakta ut av tiltaksområdet. Dersom sedimenta er ureina, vil slik graving kunne føre til at miljøgifter vert spreidde i nærområdet. Spreiing av partikkelbunden ureining og ureina porevatn utgjer dei største farane for ureining i samband med mudring. Den kritiske fasen er graving og opplasting av massar, medan sjøbotnen etter mudring vil vere tilnærma rein. I samband med mudring må det liggje føre ein plan for handtering av muddermassane, spesielt dersom dei er ureina. Sedimentundersøkingane vist at dette er tilfelle. Tiltakshavar har i søknaden vist til at muddermassane skal leverast til godkjend mottakar på land. I følgje søknaden skal det mudrast om lag 400 m 3, og det er gått ut frå at heile volumet er ureina. Tiltaket vil gå før seg i løpet av fem dagar. Røynsle frå tilsvarande tiltak seier at om lag 5 % av sedimenta kan verte spreidde under mudringa. Resultatet av risikovurderinga av mudretiltaket viser at faren for spreiing av partikkelbunden ureining vil vere minimal. Når det gjeld spreiing av ureina porevatn, viser berekningane at også denne faren for ureininga er venta å vere låg. Ureining knytt til utfylling Det skal fyllast ut med reine massar for å etablere eit stabilt underlag for kabelgata. I samaband med utfylling kan ureina sediment verte spreidd når steinmassar vert lagde ut jf. oppsummering av

8 8/12 risikovurderinga ovanfor. For å redusere spreiing av finstoff når steinmassar vert lagde ut, skal det først leggjast eit ca. 10 cm tjukt lag med sand som dekkjer over det ureina sedimentet. Det bør i tillegg nyttast siltgardin eller tilsvarande arrangement under utfyllinga. Vurdering etter vassforskrifta Føremålet med vassforskrifta er å gi rammer for å fastsetje miljømål som skal sikre mest mogleg heilskapleg vern og berekraftig bruk av vassførekomstane. Området der det er søkt om løyve til å mudre, sprenge og fylle ut, høyrer inn under vassførekomsten C Sandesosen som igjen er ein del av vassområde Nordhordland i vassregion Hordaland. Vassførekomsten er karakterisert som «beskytta kyst/fjord» og er euhalin (saltinnhald på 30 promille). Tidevasskilnaden er middels, dvs. 1-5 m. Straumen er moderat (1-3 knop). Vassøyla er delvis blanda. ( Den økologiske tilstanden i vassførekomsten er klassifisert som «god», medan den kjemiske tilstanden er «ukjent». Det har tidlegare vore rapportert at det kan vere problem knytt til tankskip som ankrar opp utaskjers. Ut frå opplysningane som ligg føre, er Iledalsvågen ein resipient med generelt god miljøtilstand. Etter vår vurdering er det ikkje noko som tyder på at sprengingstiltaket det er søkt om, vil føre til endring av tilstandsklassen til vassførekomsten, eller slik at han ikkje vil oppnå målet om minst tilstand «god», jf. føringane i vassforkrifta. Vurdering etter 8-12 i naturmangfaldlova Dei miljørettslege prinsippa i naturmangfaldlova ( 8-12) skal leggjast til grunn i offentlege avgjerder som rører ved naturmangfaldet. Dette inneber at avgjerder skal byggjast på eit vitskapleg kunnskapsgrunnlag, dei skal ivareta eit føre-var-prinsipp, og ein påverknad skal vurderast i samanheng med den samla belastninga som eit økosystem vert utsett for. I tillegg skal det nyttast miljøforsvarlege teknikkar og metodar til tiltaket. Sprenging i sjøbotnen: Sprenging under vatn kan, avhengig av storleiken på ladningane, føre til direkte skade på både fisk, virvellause dyr og sjøpattedyr over relativt lange avstandar. Det er særleg trykkbølgjene som oppstår i etterkant av sprenging som kan føre til skade. Fisk med symjeblære er spesielt utsette. Fisk med lukka symjeblære (torsk) er meir utsette enn fisk med open symjeblære (laks), og små fisk er meir sårbare enn store. Blant dei virvellause dyra ser krabbe ut til å vere mest utsett for skade. Dyr som held til på sjøbotnen, vil ha problem med å flykte når sprenginga tek til, sjølv om det vert skote skremmeskot på førehand. Lydtrykket på ein gitt stad er avhengig av storleiken på salva og avstanden til staden det vert sprengt. Forsøk med målingar i samband med sprengingar i nærleiken av t.d. oppdrettsanlegg, viser at eit makstrykk på 10 kpa ikkje vil skade fisken. i tillegg vil leveområdet til botnlevande dyr og planter kunne verte påverka av sprengd stein og graving i botnen for å fjerne slik stein. Kunnskapen om korleis menneskeskapt støy påverkar livet i havet, har auka betydeleg dei siste åra, men det finst framleis lite konkret kunnskap om kva støypåverknad over tid vil kunne ha å seie for sårbare artar. Utfylling med sprengsteinmassar: Utfylling med massar på sjøbotnen vil kunne påverke det marine miljøet i utfyllingsområdet ved at leveområde for botnlevande dyr og planter, vert dekka over permanent. I tillegg vil organismar som er spesielt kjenslevare overfor suspenderte partiklar, kunne ta skade av tiltaket.

9 9/12 8 Kunnskapsgrunnlaget Nær den planlagde kabeltraseen er det i følgje Miljødirektoratet sin Naturbase, registrert overvintringsområde og beiteområde for sjøfugl, m.a. gråstrupedykkar, ærfugl, siland og kvinand. Området sør for Steinsholmen er av nasjonal forvaltningsinteresse. Ærfugl er klassifisert som nær trua art. Det er sannsynleg at området vil verte påverka til ein viss grad i anleggsfasen. Hyppige forstyrringar vil kunne føre til at området vert mindre eigna som raste- og kvileplass, og tiltaket vil kunne føre til endra arealbruk. Vinteren er ein sårbar periode for overvintrande fugl, som då er avhengige av store energireservar for å kunne overleve kulde og korte dagar. Hyppig oppflukt vil difor kunne vere svært skadeleg. For å redusere negative effektar, er det viktig at det ikkje vert utført anleggsarbeid om vinteren. Fiskeridirektoratet har i sin uttale peika på at det er registrert eit gyteområde for torsk i tiltaksområdet. Dette området er regionalt viktig med høg eggtettleik og middels retensjon. Gytefelt er generelt sett funksjonelle berre i avgrensa periodar gjennom året. Dette inneber at inngrep i området utanom gyte- og oppvekstperioden ikkje treng forringe verdien av det. Inngrep utanfor eit gytefelt, men i gyte- og oppvekstperioden, kan påverke verdien dersom det t.d. forstyrrar fisken, eller fører til endring i spreiing av egg og yngel i området. Anleggsaktiviteten vil føre med seg auka partikkelmengd og bør difor leggjast utanom torsken sin gyteperiode og tida med sårbar yngel i vassmassane. Det vil seie at tiltaket bør utførast seint på hausten eller tidleg på vinteren. 9 Føre-var-prinsippet Vi vurderer at kunnskapsgrunnlaget for å vurdere konsekvensar for naturmangfaldet er oppfylt. Det er difor ikkje aktuelt å vurdere føre-var-prinsippet nærare. 10 Økosystemtilnærming og samla belastning Fylkesmannen er ikkje kjend med at området det er søkt om løyve for tiltak i, vert påverka av andre tiltak eller aktivitetar i nærleiken som kan vere med på å auke den samla belastninga av økosystemet. 11 Kostnadene ved miljøforringing skal berast av tiltakshavar Tiltakshavar må dekke kostnadene med etablering av avbøtande tiltak som må setjast i verk for å hindre ev. skade på naturmangfaldet så langt dette ikkje er urimeleg ut frå storleiken på tiltaket og skadeomfanget. 12 Miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar Tiltaket vil nytte kjende teknikkar for sprenging, mudring og dumping. Ulemper som t.d. verknad frå sprenging under vatn, er omtalte under avbøtande tiltak. Avbøtande tiltak og overvaking Sprenging i sjøbotnen vil skape trykkbølgjer som vil kunne føre til skade på fisk, fugl og anna dyreliv i nærleiken. Det bør difor skytast skremmesalver for sprenging. Det bør nyttast sekvensiell sprenging der kvar salve vert delt inn i fleire små salver. Berre første sekvensen i ei slik sprenging (typisk 1-3 borehol) gir trykkbølgjer av «betydning». Trykkbølgjene knytt til dei neste hola vil då i hovudsak bli absorberte i gassen som vert danna av føregåande sekvensar. Innehavarar av akvakulturanlegg i nærleiken og fiskarlaga i Sogn og Fjordane og Hordaland bør varslast i god tid før sprenging, jf. uttale frå Fiskeridirektoratet.

10 10/12 Plastureining i form av sprengingsleidningar og fôringsrøyr vil kunne verte spreidde i vassmassane. Det må difor innførast rutinar får å samle opp plast etter sprenging, og å overvake strendene i nærleiken i tida etterpå. Spreiing av ureining i samband med sprenging og utfylling vert sett på som uakseptabel, og det bør setjast i verk tiltak for å avgrense spreiinga. Det bør nyttast siltgardin eller tilsvarande arrangement ved sprenging og utfylling i ureina sediment. Det vert tilrådd å dekke sedimenta med eit lag med sand (minimum 10 cm) før det vert fylt ut med stein. Ut frå at ureiningsgraden lenger ute i fjorden ikkje er kjend, bør det vurderast å overvake partikkelnivået vha. turbiditesmålar med alarm nedstraums tiltaksområdet. Dersom partikkeltettleiken vert svært høg, bør arbeidet stansast. Det vert ikkje sett på som naudsynt med avbøtande tiltak for å hindre spreiing av ureining i samband med mudringa, jf. risikovurdering av mudretiltaket. For å hindre at fugl vert uroa unødig under overvintringa skal det ikkje drivast anleggsverksemd om vinteren. På grunn av nærleiken til gyte- og oppvekstområdet for torsk, skal det heller ikkje utførast arbeid i sjøbotnen i perioden januar til juni. I tillegg ligg det føre eit generelt forbod mot tiltak i sjø i perioden mai til september. Tiltaket må difor gjennomførast seint på hausten. Fylkesmannen sine merknader til innkomne fråsegner Fylkesmannen har ingen merknader til fråsegnene som er komne inn. Konklusjon Med bakgrunn i opplysningane som har kome fram i søknaden, og etter ei heilskapleg vurdering av kva samfunnsmessige fordelar og miljømessige ulemper tiltaket vil føre med seg, har Fylkesmannen kome fram til at vi kan gi BKK Nett AS løyve etter ureiningslova 11 jf. 16 og ureiningsforskrifta kapittel 22 til å sprenge, mudre og fylle ut på sjøbotnen i samband med at det skal leggast straumkablar mellom Iledalsvågen og Mongstad. Vedtak om gebyr for sakshandsaming Vi viser til varsel om gebyr gitt i e-post datert Vi har ikkje motteke merknader til varselet innan fristen og vedtek difor gebyr for sakshandsaminga jf. kapittel 39 i ureiningsforskrifta: Etter ureiningsforskrifta skal BKK Nett AS betale gebyr for sakshandsaminga, jf For løyve til mudring, sprenging og utfylling skal det betalast gebyr som svarar til gebyrsats 6, jf. 39-4, dvs. kr ,-. Faktura for innbetaling til statskassa vert send frå Miljødirektoratet. Gebyret forfell til betaling 30 dagar etter fakturadato. Vedtaket om gebyrsats kan klagast på til Miljødirektoratet jf. ureiningsforskrifta Ein eventuell klage bør grunngjevast, og han skal sendast til Fylkesmannen i Sogn og Fjordane. Klagen vil ikkje få oppsetjande verknad, og gebyret som er fastsett må betalast inn. Dersom Miljødirektoratet tek klagen til følgje, vil for mykje innbetalt gebyr bli refundert. Endring eller tilbakekalling av løyvet

11 11/12 Fylkesmannen kan gjere om eller setje nye vilkår for løyvet og ev. trekkje løyvet tilbake etter reglane i ureiningslova 18. Ansvar Sjølv om det er gitt løyve, pliktar den ansvarlege å svare erstatning som måtte følgje av ureiningslova og av vanlege erstatningsreglar jf. kapittel 8 og 10 i ureiningslova. Dette løyvet fritek ikkje søkjaren å hente inn naudsynte løyve eller samtykkje frå andre styresmakter eller privatpersonar. Offentleggjering av løyvet/vedtaket Ålmenta skal gjerast kjend med vedtaket, jf i Forskrift om begrensning av forurensning (forurensningsforskriften) ; kapittel 36 Behandling av tillatelser etter forurensningsloven. Den som har fått løyvet skal så snart som råd setje inn ei kunngjering i lokalpressa. Kunngjeringa skal innehalde ei kort orientering om løyvet, kvar ein kan vende seg for å få innsyn i saksdokumenta, og opplysningar om klageinstans og frist for ev. klage på vedtaket. Kopi av kunngjeringstekst skal sendast Fylkesmannen. Fylkesmannen vil kunngjere vedtaket på sine heimesider Klagerett Partane og andre med klagerett etter forvaltningslova kan klage over avgjerda innan tre veker etter at avgjerda er motteken jf. forvaltningslova 29. Klageretten gjeld også vedtak om gebyr for sakshandsaminga. Jf i ureiningsforskrifta. Eventuell klage bør grunngjevast skriftleg og skal rettast til Miljødirektoratet. Klagen skal sendast til Fylkesmannen i Sogn og Fjordane. Med helsing Nils Erling Yndesdal fylkesmiljøvernsjef Grete Hamre senioringeniør Brevet er godkjent elektronisk og har difor ikkje underskrift. Kopi til: Gulen kommune Masfjorden kommune Sogn og Fjordane fiskarlag Sogn og Fjordane fylkeskommune Hordaland fylkeskommune Fiskeridirektoratet region Vest Kystverket

12 12/12