SAKSF RAM L E G G. Sakshandsamar: Jan Kåre Norberg Arkiv: 232 Arkivsaksnr.: 16 / av eigedomsskatteordninga

Transkript

1 SAKSF RAM L E G G Sakshandsamar: Jan Kåre Norberg Arkiv: 232 Arkivsaksnr.: 16 / 4296 Utviding av eigedomsskatteordninga Rådmannen si tilråding: 1. Kommunestyret vedtek at det i 2017 vert tilrettelagt for utskriving av eigedomsskatt i heile kommunen frå 2018, jfr. e igedomsskattelova 3 fyrste ledd bokst av a. Dette vert å innarbeide i økonom i plan for Den alminnelege skattøre for eigedomsskatt i 2017 er 7 promille. Det vert i 2017 berre skrive ut skatt på verk og bruk. 3. Ved utskriving av eigedomsskatt på bustad eigedommar frå 2018 skal S katteetaten sitt formuesgrunnlag nyttast, jfr. e igedomsskat telova 8c Kommunestyret vedtek at gjeldande takstvedtekter vert endra til takstvedtekter med sakk unnig nemnd. Rådmannen får fullmakt til å tilpasse vedtekter i samsvar med dette.

2 Saksutgreiing: Prenta vedlegg: Uprenta vedlegg : Samandrag: Formannskapet har i sitt framlegg til budsjett for 2017 tilrådd å utvida eigedoms - skatteordninga Det er innarbeidd ein auke i eigedomsskatten på netto 3 mill kr. utover forventa skatt frå verk og bruk i Uansett om ein vel heile kommunen eller avgrensa område må alle eigedomar innanfor det aktuelle område takserast og ileggast skatt. Det er likevel nok re unntak i lova 7. For bustadeigedomar kan Skattetaten sin formuesfastsetjing nyttast. Frist for utskriving er 1. mars, evt 1. ap r il dersom det vert gjort vedtak om botnfrådrag på bustad. I saka søker ein å opplyse saka om utvidinga av eigedomsskatteordninga i kommunen med informasjon om kva regelverk og ordningar som er. Det vert stilt spørsmål ved om det er realistisk å utvida ordninga med verknad for Utval som har vedtaksmynde: Kommunestyret Fakta: Ulike alternativ for innføring av eigedomsskatt etter 3 i lova: Eigedomsskattelovs 3 angir kommunen sine alternativ for val for utskrivinga som er: "Kommunestyret kan skrive ut eigedomsskatt på anten a) faste eigedomar i heile kommunen, eller b) faste ei gedomar i klårt avgrensa område som heilt eller delvis er utbygde på byvis eller der slik utbygging er i gang, eller c) berre på verk og bruk i heile kommunen, eller d) berre verk og bruk og annan næringseigedom i heile kommunen, eller e) eigedom både unde r b) og c), eller f) eigedom både under b) og d) g) faste eigedomar i heile kommunen, unnateke verk og bruk og annan næringseigedom." I dag er det utskrive eigedomsskatt etter 3c Skal kommunen innføre eigedomskatt på bustadhus i heile kommunen og fortsatt ha skatt på verk og bruk må innføring gjennomførast etter punkt a. D.v.s. eigedomskatt i heile kommunen for alle faste eigedommar. Kommunen kan likevel etter 7 i lova frita e in del eigedomar for eigedomsskatt. Frå gjeld dette m.a. fritidseigedomar, men ikkje næringseigedommar. Takseringsreglar. Frå 1. januar 2013 ble reglane i byskattelova (1911) 4 og 5 teke inn i eigedomsskattelova, sjå 8A - 3 og 8A - 2. Lovendringa er kun ein lovteknisk revisjon, og inneber ingen endringar i gjeldande rett. Ifølge 8A - 3 andre ledd skal kommunestyret utnemne dei personene som skal stå for takseringa (ta kstnemnd). Eventuelt kan kommunestyret utnemne ei sakk unnig nemnd som skal fastsette taksten på bakgrunn av forslag frå innleigde befaringsmenn, sjå 8A - 3 fjerde

3 ledd. Normalt er eigedomsskattetaksering kvart tiande år. I eigedomsskattelova 8A - 2 finn ei n hovudregelen for taksering. Den lyder som følgje: (1) Verdet av eigedomen skal setjast til det beløp ein må gå ut frå at eigedomen etter si innretning, brukseigenskap og lokalisering kan bli avhenda for under vanlege salstilhøve ved fritt sal. (2) Ved taksering av fabrikkar og andre industrielle anlegg, skal ein ta med maskiner og anna som høyrer til anlegget og er nødvendig for å oppfylle formålet med anlegget. Arbeidsmaskiner med tilhøyrsle og liknande, som ikkje er ein integrert del av anlegget, skal ein ikkje ta med. Det vil sei at takstnemnda skal finne fram til den objektive omsetningsverdien. Som det følgjer av det som står nedanfor er dette likevel berre et utgangspunkt. Taksering av bustader, fritidseigedommar, næringsbygg og ubygde areal Ved taksering av bustader og fritidseigedommar, andre næringsbygg enn verk og bruk, tomter o g andre ubygde areal, brukar dei fleste kommuna ne sjablonger. Det vil sei at ein re k nar seg fram til ein verdi ved hjelp av storleiken på byg g og ubygd areal, tal etasjar, byggeår, sonefaktor basert på geografi m.v. I tillegg må takstnemnda eller eventuelt befaringsmenn synfare eigedommen og vurdere om den verdien ein har kome fram til ved hjelp av sjablong framstår som rimeleg sett i forhold ti l antatt omsetningsverdi og takstnivået i kommunen. I realiteten ligg takstnivået i de fleste kommunar under den reelle omsetningsverdien. Det skuldast til en viss grad at takstane kan være nokre år gamle, men også at takstnemndene vanligvis nyttar seg av varsemd for ikkje å risikere å komme over omsetningsverdien. Bruk av formuesverdi ved utskriving av eigedomsskatt for bustad Frå og med skatteåret 2014 er det innført e i t nytt takseringsalternativ ved utskriving av eigedomsskatt, jf. eskttl. 8C - 1. De i n ye reglane inneber at kommunane innanfor visse rammer kan nytte formue s grunnlaget ved utskriving av eigedomsskatt på bustad. Det er innhenta takstgrunnlag for alle bustad eigedomma ne i kommune n med bakgrunn i dette. For bustadhus på landbrukseigedommar e r ikkje dette alternativet tilstades så her må det takserast på ordinært vis. Takstvedtekter Skattetakstvedtekter eller berre takstvedtekter er kommunen sine eigne vedtekter for korleis taksering og utskriving av eigedomsskatten skal skje. Kommunen er ikkje pålagt å ha slike vedtekter, men det er vanleg. Takstvedtektene er e i t viktig hjelpemiddel for å sikre ein god og einsarta behandling av eigedomsskattesaker i kommunen. Kommunestyret sine skattetakstvedtekter vart vedtekne av kommunestyret i sak /2013. Kommunestyret sine vedtekter er standard vedtekter utan sak kunn ig nemnd. D.v.s. at det er nemnda sjølv som må gjennomføre synfaring på eigedomane som skal takserast. Eit alternativ til dette er at kommunestyret vedtek nye vedtekter der ein ny ttar sakk unn ig nemnd. Nemnda fastset då ulike sjablongar for takseringa m.a. pris pr m2, reduksjon for alder, korrigert for geografi m.v. Deretter er det eigne befaringmenn som synfarer den einskilde eigedom og utarbeidar forslag til takst som vert lagt f ram for nemnda for godkjenning.

4 Vurdering: Omfanget av eigedomsskatt i ein kommune er i stor grad eit politisk tema. Utviklinga er at fleire og fleire kommunar utvidar eigedomsskatteordning a for å auka inntektsgrunnlaget slik at tilbod og tenester kan haldast oppe/utviklast. Det er og situasjonen i Luster. Dei økonomiske utsiktene er slik at skal ein oppretthalde mykje av strukturane og nivå på tenester og tilbod så må inntektssida styrkast. Alternativet til dette er slik rådmann ser det vesentlege endringar i stukturelle forh old og reduksjon av oppgåver og /eller dårlegare tenestetilbod. Formannskapet har i sitt forslag til budsjett for 2017 gjort forslag om utviding av eigedomsskatteområdet til å gjelde bustadeigedomar. Rådmannen syner til budsjettinnstillinga omkring utvid ing av eigedomsskatteordninga. Det viser seg at informasjonen, som me har bygt på, ikkje er fullstendig. I lov og regelverk er det fleire bindingar enn me har lagt til grunn. Det er to sentrale bindingar som må drøftast/omsyntakast; - Næringseigedommar k an ikkje fritakast dersom ein ynskjer skatt på objekta verk og bruk og bustad. - Skattesats på næringseigedommar kan ikkje vere lågare enn på verk og bruk.(0,7%) Dette kompliserar arbeidet med å utvida ordninga, både med omsyn til innretning på ordninga og om det er realistisk å utvide ordninga med verknad i Dersom ein utset utviding av eigedomsskatteordninga så må ytterlegare 3 million kroner dekkast inn for 2017 i budsjettet. I saka må ein ta stilling til vidare arbeid med eigedomsskatteordnin ga i kommunen. Vedtak i den saka vil så kunne innarbeidast i budsjettilrådinga. Skal ein innføre dette i 2017 må taksering vera gjennomført innan 1. april 2017 dersom ein nyttar botnfrådrag på bustad. (elles ) Alternativ for utskriving: Rådmannen meiner at ein ved utviding av eigedomsskatteområdet frå verk og bruk må vedta ei utskriving etter 3a. D.v.s. ei utskriving av eigedomskatt i heile kommunen. Dersom ein vedtek utskriving for 2017 bør fritidsbustader fritakast etter 7 i lova. Ei n vil sjølv om ein gjer dette ha ei stor utfordring med å gjennomføra utskrivinga før 1 mars evt. 1 april. Følgjande eigedomar må synfarast og takserast: Alle våningshus på gardsbruk Alle næringseigedom med unnatak av verk og bruk Dette forutset at ein nyttar formuesgrunnlaget som utgangspunkt for taksering av bustad eigedommar. Takseringsreglar :

5 Rådmannen meiner at ei taksering av bustad eigedommar må gjennomførast etter eigedomsskattelova 8 c. D.v.s at ein legg til grunn formuesgrunnlaget for utskriving av skatten. Etter lova skal dette multipriserast med faktor 0,8. I tillegg kan det leggast til grunn eit botnfrådrag utover dette. Formuesgrunnlaget svarer til 4 gonger den verdien som bustaden har som formuesverdi då verdien der er sett t il 25 % av formuesgrunnlaget på primærbustad og 80 % på sekundærbustad. Eit enkelt og førebels reknestykke for Luster syner; G runnlagsdata frå skatteetaten syner totalt 1571 bustader som kan takserast etter 8c - 1. Her kan vere nokre som ikkje er aktuelle, omgjering til fritidshus m.m. Gjennomsnitt formuegrunnlag for desse bustadane er ca 2. mill. Korrigert med faktor 0,8 er snitt eigedomskattetakst for desse 1,6 mill. Innfører ein eit botnfrådrag på kr pr bustad, som ein kan finna i samanliknbare kommunar, vil total eigedomsskatt for bustadane, med 2 promille, vera i overkant av 4 mill kr. Utan botnfrådrag nærare 5 mill kr. Bustadhus på landbrukseigedommar kjem i tillegg. Det er vanleg å rekna ein redu ksjonsfaktor på desse bustadane då dei ikkje er fritt omsettelege og mange vil og ha ein redusert faktor grunna den geografiske plasseringa. Potensiale for eigedomskatt er uavklara. All næringseigedom som ikkje allereie er taksert som verk og bruk kjem i tillegg. For sistnemnde gruppe må ein nytte den generelle skattesatsen for utskrivinga d.v.s. 7 promille frå år 1 når ein har verk og bruk med den prosentsatsen.potensiale inntekter eigedomskatt er uavklara. Takstvedtekter Rådmannen vil tilrå at ein e ndrar takstvedtektene til vedtekter med sakk unnig nemnd. Nemnda vil då fastsetje sjablongar for fastsetjing av verdi og få framlagt forslag til takstar med bakgrunn i dette. Nemnda vil då kunne nytte seg av eigne befaringsmenn som føretek synfaring og utarbeidar forslag til takst. Utover dette vert vedtektene som i dag. Vidare arbeid; Det ligg eit større administrativt arbeid i å utvida eigedomsskatteordninga. Det vil krevja både tid og økonomi. Det må og leigast inn ekstern k ompetanse til delar av jobben. Det er ikkje avklara kva dette vil koste, eit anslag er mellom og 1 million kroner. Sjølv om ein kan nytta skatte e tatens dokumentasjon på bustade i gedommar så er det mange andre eigedommar der bygningsarkiv og taksering vil krevja oppfølging. At ein ev kan halde fritidseigedommar utanfor gjer jobben noko enklare, men i og med at all næringseigedom må vere med frå starten og bustadhusa på landbrukseig edommar det same så representerar dette meir arbeid og prosessar enn rekna med tidlegare. Erfaringar frå andre kommunar syner at ein møter utfordringar på fleire område. På bakgrunn av dette er det ikkje t ilrådele g å starta ein prosess med mål om å skriv e ut eigedomsskatt etter 3a frå Å utvida eig edomsskatteordninga frå 2018 ligg det godt til rette for gitt at me får med oss føringar frå denne prosessen / denne saka. Sjølv om den økonomiske situasjonen er krevjande og det er fåe alternativ å erstatta eigedomsskatt med som balansetiltak så er rådmann si tilråding å ta seg den tid som trengs for å sikra ein god og sikker prosess. Konsekvensen vert at utviding av eigedoms katteordninga først vert gjennomført frå 2018.

6 Dato: Jarle Skartu n Jan Kåre Norberg R ådmann rådgjevar. Særutskrift m/kopi til: skal sendast: