SAKSFRAMLEGG. Sakshandsamar: Magnar Selbervik Arkivsak: 2012/1410 Løpenr.: 4694/2014. Utvalsaksnr. Utval Møtedato Vilt- og innlandsfiskenemnda

Transkript

1 ØRSTA KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Sakshandsamar: Magnar Selbervik Arkivsak: 2012/1410 Løpenr.: 4694/2014 Utvalsaksnr. Utval Møtedato Vilt- og innlandsfiskenemnda Saka gjeld: KOMMUNEDELPLAN FOR ØRSTA SENTRUM OG HOVDEBYGDA - FRÅSEGN TIL HØYRING VIN TILRÅDING TIL VEDTAK: Vilt- og innlandsfiskenemnda (VIN) syner til planframlegg for kommunedelplan Ørsta sentrum og Hovdebygda og har følgjande merknader: 1. Tilføringsområda til viltovergangen i Furene må sikrast 2. Tunell under Raudøya bør prioriterast som løysing for framtidig kryssing av Ørstafjorden 3. Eit hestesportsenter bør ikkje etablerast etter alternativ Mele/Melsbygda 1, på grunn av at lokaliseringa vil gje auka press på tilrettelegging og kunne vere konfliktfylt i høve den nasjonalt viktige flaummarksskogen i Melsholmane. 4. Det må ikkje opnast for tilrettelegging utover heilt enkel rydding av greiner og merking for tursti gjennom Melsholmane.

2 Saksvedlegg: - Framlegg til kommunedelplan for Ørsta sentrum og Hovdebygda, plankart, planomtale og føresegner Uprenta saksvedlegg: - Div vedlegg og underlag Saksopplysningar: Formannskapet har vedteke å leggje kommunedelplan for Ørsta sentrum og Hovdebygda ut til offentleg ettersyn. Plandokument består av plankart og fem temakart, føresegner med oversikt over gjeldande reguleringsplanar, planomtale med konsekvensutgreiing (KU), samandrag av innspel og merknader med kommentarar. Som vedlegg er temautgreiing for hovudstruktur turvegar, alternativvurdering av hestesportanlegg, utteikning av alternative kryssingar av Ørstafjorden. Føremål og planutfordringar med kommunedelplanen kjem fram av planprogrammet; å legge til rette for ein berekraftig og framtidsretta arealbruk i Ørsta sentrum og Hovdebygda og styrke Ørsta sentrum som tettstad. Vidare, å sikre: - Tilstrekkeleg areal til bustadar, næring og offentlege føremål - Grøntstruktur, turområde, nærfriluftsområde og samanhengen mellom desse - Samanhengande lokalvegnett og gang- og sykkelstiar - Ørstafjordkryssing som erstatning for sjølina Planområdet omfattar områda rundt Ørstafjorden, avgrensa mot kommunegrensa i sør, Nupen i nordaust og Brekke i aust. Kystsona og sjøområda er del av planen. Steinnes og Sørheim, Raudøya, Rjåneset og Flåvika er inkludert for å omfatte ny lineføring for E39 (Ørstafjordkryssing).

3 Plandokument og saksdokument Plankartet viser hovudformål for arealbruken, utbyggingsområda og omsynssoner for bruk og vern av areal. Det er utarbeidd temakart for grøntstruktur, landbruk, kulturminne, infrastruktur og naturfare, temakarta er ikkje juridisk bindande. Vurdering og konklusjon: Nedanfor følgjer miljøfaglege vurderingar av tema som vil vere viktige i høve vilt- og innlandsfiskenemnda sitt ansvarsområde. Det er synt til viktige underlagsdokument for planarbeidet. I tillegg til dei som er opplista bør regime for forvaltning av nasjonale laksevassdrag (Ørstavassdraget) og laksefjordar (Ørstafjorden) trekkjast fram. Likeeins Fylkesdelplan for elveoslandskap der elveosen i Ørstaelva er prioritert som eit klasse 2 elveoslandskap. Klasse 1 og 2 er utvalde elveoslandskap med viktige verdiar. Naturområda langs Ørstaelva Mele/Melsbygda2 er foreslått som framtidig lokalisering for framtidig hestesportanlegg. Tre andre alternativ vert også høyrt, Mele/Melsbygda1, Nedre Daleteigane og Sporstøl. Mele/Melsbygda1 ligg heilt inntil det nasjonalt viktige flommarksskogen i Melshomane. Området er tidlegare vurdert regulert til spesialområde naturvern. Ei etablering her vil i neste omgang gje eit sterkt press på etablering av ridestiar/turvegar. Dette vil ut frå ei natur- og viltfagleg vurdering vere uheldig. Dei andre områda har ikkje liknande utfordringar og synes vere betre val. Det vert vidare synt til ønskje om å styrke dei grøne kvalitetane, folkehelse og tur- og naturområda, gjennom å etablere eit samanhengande turvegnett. Etablering av eit slikt turvegnett gjennom viktige naturområde som Melsholmane og gråor-heggeskogen ved Nossen vil kunne kome i konflikt med naturverninteressene. Gjennom flommarksskogen i Melsholmane er nettopp dynamikken mellom stadige overfløymingar og stor tilgang på død ved grunnleggande for området sin naturfaglege verdi. Gråor-heggeskogen i ravinelandskapet ved Nossen har også stor verdi knytt til grov og død gråor. Sjølv om ein gjennom ein detaljplan vil kunne avgrense turvegen til ein sti gjennom rydding av greiner mv. og ikkje opne for fysisk opparbeiding, kan dette bryte den viktige dynamikken i naturtypen. Å synleggjere ein trase i plankartet vil gje ei forventning om høg grad av tilrettelegging. Området er avsett til Grønstruktur naturområde, og naturverdiane må vere førande for korleis det skal kunne leggast til rette for ferdsel i området. Då området er utmark etter friluftslova sin definisjon vil enkle tiltak som rydding av greiner og merking av ein sti kunne gjennomførast, sjølv om det ikkje er merka som turveg på plankartet. Det bør ikkje opnast for tilrettelegging utover slike heilt enkle tiltak. Strandsona Strandsona er viktig for både fri ferdsel og fleire sjøtilknyta artar. Dei produktive grunne sjøområda langs land er svært viktige for både fugl, fisk og oter. Ei naturleg strandlinje utan fysiske inngrep er såleis eit argument både under tema naturmangfald og friluftsliv. Inngrep må såleis samlast mest mogleg. Særleg i sentrumsnære område bør behovet for nye naust vere små og båtar bør samlast til felles småbåthamner, der vinteropplag kan leggjast til andre område enn strandsona.

4 Oterregistreringa peikar på strekninga Klubben- Selbervik og Sørheim Steinnes som viktigast for oter i Ørstafjorden, men også Digernesstranda, område rett vest for Skorgeura og Kataneset Flåvika er vurderte som leve/jaktområde der hi ikkje kan utelatast. Frå Flåvika og nordover er det viktige leveområde med konkrete førekomstar av hi. Av områda i Ørstafjorden er det område ved Skorgeura som er lagt ut til eit utbyggingsføremål (næring). Dette er ein liten avgrensa lokalitet. Ein vurderer difor framlegget om næringsføremål her som akseptabelt i høve viltinteressene knytt til strandsona langs Ørstafjorden. Kryssing av Ørstafjorden: Som erstatning for sjølinja gjennom sentrum er det lagt inn to alternativ for ny kryssing av Ørstafjorden. Alternativa er bru mellom Sørheim og Lianeset og tunnel under Raudøya. Ei bruløysing frå Sørheim til Lianeset vil opne for å etablere eit samanhengande sykkelvegnett rundt Ørsta/Volda. Ut frå natur- og viltfaglege vurderingar vil derimot ei bru nær inntil Lianesholmen vere uheldig. Ei bru over Raudøya er kort også nemnt. Dette alternativet bør, slik det er lagt opp til i planframlegget, sjåast heilt bort frå av omsyn til konfliktane med naturverdiane og kulturlandskapet på Raudøya, som er verna etter naturvernlova som naturreservat og landskapsvernområde. Ei bruløysing frå Storhammaren nord for Sørheim til Lianeset vil slik skissene syner kunne kome ca 50 meter frå Lianesholmen, som er det viktigaste yngleområde for sjøfugl ved sidan av Raudøya i Ørstafjorden. Nøyaktig trase er ikkje avklara og avstanden kan verte både større og mindre. Sjøfugl vert forstyrra av menneskeleg aktivitet og inngrep som t.d. bilvegar/bruer med tilhøyrande trafikk. Slik trafikk/aktivitet kan fortrengje artar frå å ta i bruk område dei elles ville ha nytta for næringssøk, hekking, kvile og overnatting. Slik effekt av fysiske inngrep, forstyrringar og støy kan registrerast på lang avstand. Dette gjeld også i høve innspelet om etablering av fritidsbustadar nord for Lianeset. Indirekte effektar som auka dødlegheit og lågare reproduksjon er også kjent. Artar som skarv, gjess, ender, måker, vadefugl og terner som nyttar Lianesholmen er artar som er følsame for forstyrringar. I kva grad slik forstyrring får konsekvens avheng også av faktorar som vær, habitat, landskapet si utforming, førekomst av reirpredatorar, og kva fuglane normalt vert utsett for av forstyrringar. Ei bruløysing nær Lianesholmen vil måtte få ei negativ effekt for fuglelivet her. Så lenge det finst gode alternativ både økonomisk og teknisk som tunell under Raudøya bør dette alternativet prioriterast. Skulle ein likevel gå vidare med ei bruløysing frå Lianest bør traseen justerast så langt bort frå Lianesholmen som mogleg. Ovanfor dagens E39 ved Lianeset er det ein regionalt viktig naturtype av eldelauvskog. Best utvikla er førekomsten høgare oppe i lia, ca moh. Det er og registert yngleområde for hønsehauk her.

5 Ein legg til grunn her at utsprenging av ein tunell under Raudøya og vidare nordover til Flåvika ikkje vil ha langvarige konsekvensar i høve forstyrringar for viltregistreringar på strekninga. Ved Flåvika, der ei tunelløysing er tenkt knytt til eksisterande E39, og nordover, er det konkrete oterhi. Strekninga vidare nordover er også vurdert som viktig. Om det skulle verte vurdert som aktuelt med eit mellombels masselager/utfylling i strandsona her vil det såleis vere klart negativt ut frå ei viltfagleg vurdering. Ei tunelløysing vil derimot vere gunstig i høve redusert trafikk på dagens E39 ved Rjåneset/Katavika som er eit viktig kryssingspunkt for hjort over Vartdalsfjorden. Mellom Storhammaren og gardane på Sørheim har det for vel 10 år sidan vore høyrt spelande hannfugl av den raudlista åkerriksa. Det har ikkje vore registrert hekking. Området er no i bruk som beite for villsau og i ei attgroingsfase. Om alternativet med bru vert aktuelt bør det gjerast nærare registreringar både her og ved Lianesholmen. Hjortetrekket i Furene Vilt- og innlandsfiskenemnda har tidlegare i vedtak i sak 22/12 den peika på at behovet og konsekvensane i høve ein Torvmyrveg er mangelfullt utgreidd og vurdert. I utgangspunktet har VIN peika på at Torvmyrvegen ikkje bør byggast grunna viltinteresser. Planen no syner berre vidare til det pågåande arbeidet med eigen kommunedelplan for E39 Volda-Furene og tek ikkje opp dette som eige tema. VIN bad samtidig begge kommunane ta omsyn til og sikre dei viktige tilføringsområda på kvar sida av viltkorridoren i arbeidet med rullering av kommuneplanen. Denne merknaden/innspelet synes vere gløymt i planframlegget. Nedanfor følgjer utklipp av oppsummering i NINA rapport 161.

6

7 Trekkområda i hjortetrekket og inn mot viltovergangen må altså sikrast mot uønska inngrep. Det er også registrert eit lokalt hjortetrekk og eit vinterbeiteområde for hjort i området Mosmarka - Øvre Mo. Planframlegget legg opp til ei vidare utbygging her. Området har

8 likevel ein god buffer vidare oppover i terrenget og det vert lagt til grunn at ei utbygging her vil ha små konsekvensar for hjorten. Ein må likevel rekne med konfliktar i høve beiting av hjort på hageplanter mv. Diverse I tillegg til og likestilt med landbruksområda, omfattar LNF-områda område som er viktige natur- og viltområde. Dette bør kome tydlegare fram i planomtalen. I arealforvaltninga må ein også ta omsyn til andre artar enn leveområda til raudlista artar og naturtypar, og korleis dei vanlege areala vert forvalta vil vere avgjerande for kommunen si samla forvaltning av biologisk mangfald og andre naturverdiar. Fleire artar har stor nedgang grunna endra landskap og drift av jordbruksareal. Det er også viktig å vere merksam på at Naturbasen på ingen måte er uttømande. I ROS analysen er fare for forureining frå landbruk ved uhell vurdert generelt. Det bør vurderast å fastsette føringar i kommunedelplanen om lokalisering i høve sårbare vassdrag. Dette ikkje minst då einingane vert stadig større. Område ved Vikaura massedeponi skal i følgje føresegnene i reguleringsplanen førast attende til landbruksområde innan 15 år etter at vegen var opna. Av viltregistreringar er det ein lokalitet for fjellvåk like i nærleiken. Reguleringsplanen bør erstattast av eit LNF-føremål for det gamle deponiområdet så snart området er ferdig tilstelt. Gunnar Wangen avdelingsleiar plan og miljø Magnar Selbervik miljøvernrådgjevar