Saksh.: Jon Tvilde Arkiv: Arkivsak: 16/ /16 Formannskapet / Kommunestyret. Busetting av flyktningar reduksjon av vedtak

Transkript

1 Sogndal kommune Sak 69/16 Formannskapet Saksh.: Jon Tvilde Arkiv: Arkivsak: 16/4519 Saksnr.: Utval Møtedato 69/16 Formannskapet / Kommunestyret Sak 69/16 Busetting av flyktningar reduksjon av vedtak Tilråding: 1. Sogndal kommune tek i mot minst 35 flyktningar i 2017, der minst 4 av desse er plassar til einslege mindreårige over 15 år. Familiesameining kjem i tillegg til dette. 2. Kommunestyret vil koma attende til plantal for 2018 og 2019 når desse ligg føre. Vedlegg: 1. Busetjing av flyktningar reduering av vedtak, IMDI Saksutgreiing: Innleiing Det er godt kjent at tilstrøyminga av flyktningar til Norge har minka. Særleg talet på einslege mindreårige er mykje mindre enn prognosane. Dette endrar tidlegare anmodningar frå IMDi. Saka omhandlar IMDi si reviderte førespurnad om busetting for Først vert det gjort greie for gjeldande vedtak, vidare vert IMDI sitt brev referert før det vert gjort ein kort status for mottak i Til sist ei kort vurdering. Utdrag gjeldande vedtak sak 71/15 frå kommunestyret pkt. 1 og 2.: 1. Sogndal kommune tek i mot minst 45 flyktningar i 2016, der minst 13 av desse er einslege born og unge. Familiesameining kjem i tillegg. 2. Sogndal kommune tek i mot minst 52 flyktningar i 2017, der minst 21 er einslege born og unge. Familiesameining kjem i tillegg. I brev frå IMDi dagsett heiter det m.a.: Side 1 av 3

2 Sogndal kommune Sak 69/16 Formannskapet Sitat slutt. Oppsummert IMDI sin førespurnad inneber at mottak av vaksne flyktningar er som tidlegare, medan talet einslege mindreårige er redusert frå 13 til 4. Status for mottak i Vaksne Flyktningtenesta har pr busett 32 vaksne flyktningar og 12 familiesameinte. Fleire familiesameinte er under planlegging. Såleis oppfyller kommunen førespurnaden frå IMDI for 2016 med god margin med eit stort tal sameiningar. Tenesta finn òg bustad til alle. 14 har dette året flytta ut av kommunal bustad. Spesielt store bustadfellesskap har stor gjennomstrøyming. Halvparten av desse 14 har reist frå kommunen og resten har funne seg bustad hjå private. I 2016 har 20 så langt fullført introduksjonsprogrammet, 7 av desse er i arbeidsrealtert aktivitet, 8 i utdanning, 1 har flytta, medan 4 er på sosial stønad (tal relatert til tidspunkt for avslutning av programmet). Einslege mindreårige. I samsvar med kommunestyrevedtak har Sogndal kommune førebudd seg på busetjing av 13 einsleg mindreårige flyktningar i 2016 og 21 i Vi har så langt busett 5 i 2016, og vil minst busette 4 til i år. Endelege tal for 2016 vert klare frå IMDi mot slutten av oktober. Det er bygd opp eit apparat for å ivareta desse ungdommane, med bemanna bufellesskap. Undervisning vert gjeve i regi av norskopplæringa i leigde lokale på Sogndal vgs. Kommunen har søkt og fått godkjenning frå Arbeidstilsynet for ei alternativ arbeidstidsordning med langvakter. Denne godkjenninga må fornyast årleg. Ein reduksjon av busetjing frå 21 til 4 betyr at omfanget vert monaleg mindre enn føresett ved kommunestyrehandsaming i Dei prognosar som administrasjonen har gjort tilseier at ved busetjing av minst 4 einslege mindreårige kvart år, så vil vi kunne oppretthalde minst det tenestetilbodet som er etablert i dag. Sogndal kommune har i eit prosjekt samarbeidd med Luster og Leikanger om førebuing for busetjing av einslege mindreårige flyktningar. Sidan dei andre kommunane ikkje er oppmoda om å busetje einslege mindreårige i 2016 eller 2017, vil dei gå ut av dette prosjektet. Sogndal vil vidareføre prosjektet i eigen regi. Side 2 av 3

3 Sogndal kommune Sak 69/16 Formannskapet Økonomiske konsekvensar Evt. økonomiske konsekvensar for mottak av mindreårige og færre elevar for norskundervisninga vil vi koma attende til i økonomiplanen. Stønadsordninga for busetjing av einslege mindreårige flyktningar er føreslege endra i statsbudsjettet, der ein går vekk frå refusjon av 80% av utgifter over fastsett eigendel, til fast finansiering pr. busett einsleg mindreårig på kr for dei som er 16 år eller eldre, og kr for dei som er 15år eller yngre. Vurdering: Det er positivt at vi kan oppretthalde nivået for mottak av vaksne flyktningar. Mottaksapparatet er dimensjonert for dette. For å kunne oppretthalde tenestetilbodet som er bygg opp, vurderer rådmannen det som viktig at Sogndal held fram med ei stabil busetjing av einslege mindreårige flyktningar. Det er viktig for å nyttegjere seg av kompetansen vi har og for å vidareutvikle tenesta. Rådmannen rår difor til at vi held fram med å busetje einslege mindreårige minst på det nivået som IMDi ber oss om. Jostein Aanestad -rådmann- Side 3 av 3

4 Sogndal kommune Møteprotokoll Utval: FORMANNSKAPET Møtestad: Formannskapssalen Møtedato: Tid: 09:00-17:30 Sakliste Saksnr. Arkivsaksnr. Tittel 62/16 16/20 Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar 63/16 16/4119 Søknad om forskotering av spelemidlar - Barnetrekk Rindabotn 64/16 16/1837 Utleige av kaihuset til fjell- og fjordsportssenter 65/16 16/4545 Nedklassifisering av kommunale vegar 66/16 16/4558 Samhandlingskoordinator for kommunane i Sogn og Fjordane 67/16 16/3744 Tertialrapport 2/ /16 16/ Offl. 13, fvl 13.2 ledd Invitasjon til kjøp av aksjar i Ecoinowaste AS 69/16 16/4519 Busetting av flyktningar reduksjon av vedtak

5 Sak 62/16 Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar Punkt 1. Opning A. Konstituering av møte: Møtet lovleg sett med følgjande til stades: Ordførar Jarle Aarvoll, Laura Kvamme, Kjetil Kvåle, Senea Sabanovic, Ole-Mathias Nes, Rita Navarsete, Vibeke Johnsen og Christen Knagenhjelm, Einar Vatlestad (H) møtte for Karin Vikane(H) Frå administrasjon møtte rådmann Jostein Aanestad og Marit Hagevik under 2 E 1. Innkalling og saksliste - godkjent Møteleiar: Jarle Aarvoll Ope møte, utanom sak 68/16. B. Protokoll frå møtet godkjend. Punkt 2. Orienteringar og drøftingar A. Orientering frå ordførar 1. Kommunereforma 2. Aust vest 3. Diverse jubileum B. Orienteringar frå utval C. Innspel frå medlemmane Vibeke Johnsen (Sv) Areal for kastøvingar. Namnekonkurranse for SHOS. Fjærevegen 17. Rita Navarsete. Nylenda, Kjørnesfeltet. Gatelys, bossdunkar, skilting/parkering m.v.. Einar Vatlestad (H) Innkrevjing eigedomsskatt. Møte om gravlund på Kaupanger. Senea Sebanovic (Ap) Tomter på Kjørnes IV. Christen Knagenhjelm (V) Sogn barnevern, tilsyn frå fylkesmannen. Fjordsti. Gravlund på Kaupanger.

6 D. Orientering frå rådmann 1. Kvåle stadion 2. Breibandsutbygging 3. Innkrevjing av eigedomsskatt. E. Drøftingar 1. Økonomiplannotat nr 3 Vedlegg: 1.1 Statsbudsjett ( brev frå Fylkesmannen) 1.2 Investeringsprogram ( vert ettersendt) 1.3 Prishefte 1.4 Økonomiske rammer drift konsekvensjustert budsjett og tiltaksliste (vert ettersendt) 1.5 Teksthefte inklusiv 10 på topp, kapittel 2 og 3 er ikkje ferdigstilt 1.6 FDV tiltak i HMT-plan 1.7 Innspel til økonomiplanen Margrete Haug (KrF) deltok under drøftingane. Formannskapet gjekk gjennom investeringsbudsjettet, driftsbudsjettet, betalingshefte og tekstheftet, inkl. 10 på topp. Formannskapet gav signal for kva tiltak som skal inn i driftsbudsjettet og bad rådmann på dette grunnlaget leggja fram ei balansert tiltaksliste på førstkomande formannskapsmøte. 2. Revisjon av kommuneplanen utkast til planprogram for samfunnsdelen til kommuneplan 2.1 Utkast til planprogram 2.2 Vedlegg 1: Faktagrunnlag til planprogram. Formannskapet ønskjer ei revidering av eksisterande plan, og ikkje ein omfattande planprosess i forkant av konklusjonane i kommunereforma. 3. Kommunereforma. Ordførar viste til epost frå ordførar på Leikanger om vilkår for nye forhandlingar mellom Balestand, Leikanger og Sogndal. Formannskapet drøfta oppfølginga frå felles formannskapsmøte i Balestand. Formannskapet ber ordførar leggje fram forslag til oppfølging frå felles formannskapsmøte for kommunestyret. Punkt 3. Skriv og meldingar. Referert. 1. Møtebok frå fellesrådsmøte , Leikanger og Sogndal kyrkjelege fellesråd (arkivsak 16/539) Vedlegg: Punkt 2 E1 med vedlegg 1.1 til 1.7 ( vedlegg 1.2 og 1.4 vert ettersendt) og Punkt E2 med vedlegg 2.1 og 2.2

7 Maj Britt Solberg -politisk sekretær-

8 Sak 63/16 Søknad om forskotering av spelemidlar - Barnetrekk Rindabotn Tilråding: Sogndal Skisenter Drift (SSD) får eit lån på kr som forskotering av spelemidlar for ny barneheis i Rindabotn. Lånet vert finansiert ved å nytte ikkje-budsjetterte spelemidlar som kommunen har fått innbetalt i Eventuelt også over Kraftfond II. SSD dekkjer Sogndal kommune sine renter i den aktuelle låneperioden. Renteinntektene vert tilførd avkastingsfondet for Kraftfond II, og avdraga for utbetalte spelemiddel vert tilførd Kraftfond II etter kvart som desse vert innbetalt. Handsaming Kjetil Kvåle (Ap) opplyste at han er styreleiar i Sogndal Skisenter Eigedom som er deleigar i Sogndal Skisenter Drift og bad om å få vurdert sin habilitet. Formannskapet fann Kjetil Kvåle inhabil. Ikkje møtande vararepresentant. Tilråding, samr.: Sogndal Skisenter Drift (SSD) får eit lån på kr som forskotering av spelemidlar for ny barneheis i Rindabotn. Lånet vert finansiert ved å nytte ikkje-budsjetterte spelemidlar som kommunen har fått innbetalt i Eventuelt også over Kraftfond II. SSD dekkjer Sogndal kommune sine renter i den aktuelle låneperioden. Renteinntektene vert tilførd avkastingsfondet for Kraftfond II, og avdraga for utbetalte spelemiddel vert tilførd Kraftfond II etter kvart som desse vert innbetalt. Sak 64/16 Utleige av kaihuset til fjell- og fjordsportssenter Vedtak, samr.: Sogndal kommune inngår leigeavtale med Sogndal fjell- og fjordsportssenter i samsvar med vedlagd utkast til avtale. Sak 65/16 Nedklassifisering av kommunale vegar Tilråding: Kommunale vegar, som nemnt i denne saka, vert nedklassifisert til private vegar. Oppsitjarar som ønskjer å overta veggrunnen til privat grunn, kan få gjere dette vederlagsfritt. Er det

9 fleire som har vegrett, bruksrett, dagleg bruk eller tilsvarande for vegen, skal vegen overførast til eit sameige eller tilsvarande. Handsaming Jarle Aarvoll (Ap) la fram følgje framlegg til vedtak: Formannskapet ber rådmann leggje fram forslag til retningslinjer for nedklassifisering av kommunale vegar til privat veg. Dette slutta formannskapet seg. Vedtak, samr.: Formannskapet ber rådmann leggje fram forslag til retningslinjer for nedklassifisering av kommunale vegar til privat veg. Sak 66/16 Samhandlingskoordinator for kommunane i Sogn og Fjordane Tilråding: 1. Sogndal kommune er positiv til at det vert oppretta stilling som samhandlingskoordinator slik det går fram av saka, dette på vilkår at stillinga og vert ein ressurs for dei regionale leiarnettverka. 2. Eventuell løyving på kr vert handsama i samband med økonomiplanen. Handsaming Rådmann la inn følgjande tillegg i punkt 1:, føresett av alle kommunane i fylket deltek i finansieringa. Tilråding, samr.: 1. Sogndal kommune er positiv til at det vert oppretta stilling som samhandlingskoordinator slik det går fram av saka, dette på vilkår at stillinga og vert ein ressurs for dei regionale leiarnettverka og føresett av alle kommunane i fylket deltek i finansieringa. 2. Eventuell løyving på kr vert handsama i samband med økonomiplanen. Sak 67/16 Tertialrapport 2/2016 Tilråding:

10 1. Kommunestyret vedtek den framlagde tertialrapporten for 2. tertial Kommunestyret gjer vedtak om følgjande budsjettendringar i driftsbudsjettet Redusert avsetjing til lønsoppgjeret Avsetjing til fond for premieavvik Reduserte avdragsutgifter Eigedomsskatt verk og bruk Eigedomsskatt næring Eigedomsskatt anna eigedom Grunnundersøkjing Stedje- konsulenthonorar RV 52 Hemsedalsfjellet Avsetjing til dekking av tap på fordringar Auka sosialhjelpsbudsjettet Feilbudsjetterting av T-trinn Helse og sosial Avsetjing til fond SHOS utbygginga Auka brukarbetaling SFO Trudvang Ny fast 50% stilling SFO Trudvang Auka skatteinntekter Kommunestyret gjer vedtak om følgjande budsjettendringar i investeringsbudsjettet Handsaming Næringstomt Lerumkaien Næringstomt Fjærland Sal av tomter Kaupanger industrifelt Kvåle stadion - spelemidlar Eigenkapitalinnskot KLP Parkeringsanlegg Nedrehagen Revurdering Dammen på Breisete Avsetjing til fond for sal av fast eigedom Einar Vatlestad (H) la fram følgjande framlegg til endring i høve tilrådinga: Avsetjing til kraftfond II (i staden for SHOS utbygginga) Framlegget fekk to røyster (H, FrP) og fall. Tilråding, samr. (utanom avsetjinga til fond SHOS-utbygginga som vart tilrådd med 7 røyster (3 Ap, 2 Sp, Sv, V): 1. Kommunestyret vedtek den framlagde tertialrapporten for 2. tertial Kommunestyret gjer vedtak om følgjande budsjettendringar i driftsbudsjettet

11 Redusert avsetjing til lønsoppgjeret Avsetjing til fond for premieavvik Reduserte avdragsutgifter Eigedomsskatt verk og bruk Eigedomsskatt næring Eigedomsskatt anna eigedom Grunnundersøkjing Stedje- konsulenthonorar RV 52 Hemsedalsfjellet Avsetjing til dekking av tap på fordringar Auka sosialhjelpsbudsjettet Feilbudsjetterting av T-trinn Helse og sosial Avsetjing til fond SHOS utbygginga Auka brukarbetaling SFO Trudvang Ny fast 50% stilling SFO Trudvang Auka skatteinntekter Kommunestyret gjer vedtak om følgjande budsjettendringar i investeringsbudsjettet Næringstomt Lerumkaien Næringstomt Fjærland Sal av tomter Kaupanger industrifelt Kvåle stadion - spelemidlar Eigenkapitalinnskot KLP Parkeringsanlegg Nedrehagen Revurdering Dammen på Breisete Avsetjing til fond for sal av fast eigedom Sak 68/16 Invitasjon til kjøp av aksjar i Ecoinowaste AS Vedtak, samr.: Sogndal kommune vel å ikkje nytte seg av tilbodet om å kjøpe aksjar i ECOINOWASTE AS sidan dette ikkje er ei primæroppgåve for kommunen. Sak 69/16 Busetting av flyktningar reduksjon av vedtak Tilråding, samr.: 1. Sogndal kommune tek i mot minst 35 flyktningar i 2017, der minst 4 av desse er plassar til einslege mindreårige over 15 år. Familiesameining kjem i tillegg til dette.

12 2. Kommunestyret vil koma attende til plantal for 2018 og 2019 når desse ligg føre. Møtet slutt: 17:30. Jarle Aarvoll -ordførar- Laura Kvamme Senea Sabanovic Ole-Mathias Nes Rita Navarsete Einar Vatlestad Christen Knagenhjelm Bente Sønsthagen Vibeke Johnsen Jostein Aanestad -rådmann-

13 Sogndal kommune Sak 62/16 Formannskapet Møteinnkalling Utval: FORMANNSKAPET Møtestad: Formannskapssalen Møtedato: Tid: 09:00-00:00 Eventuelt forfall skal meldast til telefon Varamedlemmar møter etter nærare avtale. Sakliste Saksnr. Arkivsaksnr. Tittel 62/16 16/20-15 Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar 63/16 16/ Søknad om forskotering av spelemidlar - Barnetrekk Rindabotn 64/16 16/ Utleige av kaihuset til fjell- og fjordsportssenter 65/16 16/ Nedklassifisering av kommunale vegar 66/16 16/ Samhandlingskoordinator for kommunane i Sogn og Fjordane 67/16 16/ Tertialrapport 2/ /16 16/ Ikkje offentleg Offl. 13, fvl 13.2 ledd Invitasjon til kjøp av aksjer Sakene er offentleg utlagde i Tenestetorget, Sogndal bibliotek og busenteret i Fjærland. Informasjon på vår heimeside: Sogndal, Jarle Aarvoll -ordførar- Side 1 av 18

14 Sogndal kommune Sak 62/16 Formannskapet Saksh.: Maj Britt Solberg Arkiv: 033 Arkivsak: 16/20 Saksnr.: Utval Møtedato 62/16 Formannskapet Sak 62/16 Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar Tilråding: Punkt 1. Opning A. Konstituering av møte: Møtet lovleg sett med følgjande til stades: Ordførar Jarle Aarvoll, Laura Kvamme, Kjetil Kvåle, Senea Sabanovic, Ole-Mathias Nes, Rita Navarsete,Karin Vikane, Vibeke Johnsen og Christen Knagenhjelm Frå administrasjon møter rådmann Jostein Aanestad Innkalling og saksliste - godkjenning Møteleiar: Jarle Aarvoll Ope møte B. Protokoll frå møtet Punkt 2. Orienteringar og drøftingar A. Orientering frå ordførar 1. Kommunereforma 2. Aust vest 3. Diverse jubileum B. Orienteringar frå utval C. Innspel frå medlemmane D. Orientering frå rådmann 1. Kvåle Stadion 2. Busetjing av flyktningar 3. Breibandsutbygging E. Drøftingar 1. Økonomiplannotat nr 3 Vedlegg: 1.1 Statsbudsjett ( brev frå Fylkesmannen) 1.2 Investeringsprogram ( vert ettersendt) 1.3 Prishefte 1.4 Økonomiske rammer drift konsekvensjustert budsjett og tiltaksliste (vert ettersendt) 1.5 Teksthefte inklusiv 10 på topp, kapittel 2 og 3 er ikkje ferdigstilt 1.6 FDV tiltak i HMT-plan 1.7 Innspel til økonomiplanen Side 2 av 18

15 Sogndal kommune Sak 62/16 Formannskapet 2. Revisjon av kommuneplanen utkast til planprogram for samfunnsdelen til kommuneplan 2.1 Utkast til planprogram 2.2 Vedlegg 1: Faktagrunnlag til planprogram Punkt 3. Skriv og meldingar 1. Møtebok frå fellesrådsmøte , Leikanger og Sogndal kyrkjelege fellesråd (arkivsak 16/539) Vedlegg: Punkt 2 E1 med vedlegg 1.1 til 1.7 ( vedlegg 1.2 og 1.4 vert ettersendt) og Punkt E2 med vedlegg 2.1 og 2.2 Maj Britt Solberg -politisk sekretær- Side 3 av 18

16 Sogndal kommune Sak 63/16 Formannskapet Saksh.: Cornelis Erstad Arkiv: 243 C20 Arkivsak: 16/4119 Saksnr.: Utval Møtedato 410/16 Forvaltningsutvalet /16 Formannskapet Sak 63/16 Søknad om forskotering av spelemidlar - Barnetrekk Rindabotn Tilråding: Sogndal Skisenter Drift (SSD) får eit lån på kr som forskotering av spelemidlar for ny barneheis i Rindabotn. Lånet vert finansiert ved å nytte ikkje-budsjetterte spelemidlar som kommunen har fått innbetalt i Eventuelt også over Kraftfond II. SSD dekkjer Sogndal kommune sine renter i den aktuelle låneperioden. Renteinntektene vert tilførd avkastingsfondet for Kraftfond II, og avdraga for utbetalte spelemiddel vert tilførd Kraftfond II etter kvart som desse vert inntbetalt. Vedlegg: 1. Søknad om forskottering av spelemidlar, dagsett Saksutgreiing: Bakgrunn: Sogndal kommune har motteke søknad om forskottering av spelemidlar frå Sogndal Skisenter Drift (SSD). I søknaden vert det synt til brev dagsett der SSD søkte om kr i forskotering av tippemidlar. Det vert no søkt om å utvide dette lånet med kr I søknaden syner SSD til at gjennom det siste året har det vore gjort store investeringar i infrastruktur og utstyr, og at ein no står føre nye store investeringar. SSD ønskjer i løpet av hausten å realisere ein ny barneheis i Rindabotn. Heisanlegget har nyleg fått idrettsfunksjonell godkjenning og er tildelt anleggsnummer Råma for denne tildeling er kr SSD skriv vidare at likviditeten i selskapet er slik at sjølv med god drift vil ein ikkje kunne greie å realisere ny barneheis utan økonomisk stønad frå kommunen. Som del av ei eventuell forskotering vil SSD tilby å dekkje Sogndal kommune sine renteutgifter i den aktuelle låneperioden. SSD meiner ei slik forskotering av tippemidlar også vil gjere ein i stand til å betre idretten og friluftslivet sine vilkår i området med mellom anna å tilby barneheis i Rindabotn. Med ønskje om å kunne gjere naudsynte investeringar før sesongen 2015/2016 er det ynskjeleg for SSD å få summen tilgjengeleg innan 1. november. Vurdering: Side 4 av 18

17 Sak 63/16 Frå ein søknad vert godkjend for første gong hjå fylkeskommunen til den får tilslag og utbetaling må ein pårekne 3-5 års ventetid. Årsaka til denne ventetida er hovudsakleg mange søknadar inn til fylkeskommunen som har gjeve eit etterslep på utbetaling og trong for at det vert sett ei prioriteringsliste på anlegg med høg kostnad. Søknaden om barneheis har per i dag fått idrettsfunksjonell godkjenning, men har endå ikkje vore gjennom søknadsprosessen hjå fylkeskommunen og vorte godkjend for tildeling av spelemidlar. I økonomiplanen 10 på topp heiter det at Vi skal satse på Hodlekve-området og legge til rette for auka overnattingskapasitet og vidareutvikling av idretten og friluftslivet sin bruk av området. Med bakgrunn i dette tilrår rådmann at Sogndal kommune forskoterar spelemidlar til SSD i samsvar med søknad. Sogndal kommune kan dekke lånebeløpet ved å nytte ikkjebudsjetterte spelemidlar som vi har fått innbetalt i Dersom dette ikkje er tilstrekkeleg kan vi også nytte kraftfond II på same vilkår som tidlegare er gjeve SSD, Kaupanger Idrettslag og Sogndal Kulturhus AS. Sogndal Jostein Aanestad -rådmann- Side 5 av 18

18 Sogndal kommune Sak 64/16 Formannskapet Saksh.: Kristian Losnegard Karlsen Arkiv: Arkivsak: 16/1837 Saksnr.: Utval Møtedato 64/16 Formannskapet Sak 64/16 Utleige av kaihuset til fjell- og fjordsportssenter Tilråding: Sogndal kommune inngår leigeavtale med Sogndal fjell- og fjordsportssenter i samsvar med vedlagd utkast til avtale. Vedlegg: Utkast til leigeavtale Saksutgreiing: I økonomiplanen for heiter det: 10 på topp: Vi skal i samarbeid med frivillige organisasjonar og grunneigarar satse på nyskapande friluftsliv i samsvar med arealdelen av kommuneplanen og ruste opp kaihuset som ein samlingsplass for friluftslivmiljøet i Sogn. Under investeringar: «Kaihuset som fjell- og fjordsportssenter Kaihuset har dei siste åra blitt nytta som treffpunkt og formidlingssenter for aktivitetsturisme. Det har vore initiativ overfor kommunen som ønskjer å utvikle kaihuset til eit fjell- og fjordsportssenter. Ei slik utvikling vil passe bra som del av utbygging av fjordstien og samsvarer med kommunen si profilering av nyskapande friluftsliv. Skal kaihuset nyttast til dette føremålet må det gjerast fleire bygningsmessige tiltak. Før tiltak kan gjennomførast bør det gjerast ei vurdering av huset og sukkerlageret. Vi vil i 2016 søkje om INU-midlar til å gjennomføre vurdering og utbetring av kaihuset. Vi vil også nytte frå avkastinga frå Kraftfond II til dette tiltaket i I tillegg vil det bli søkt om anna finansiering.» Vi søkte INU om 1,5 mill. i støtte for 2016, og fekk ei løyving på ,- kroner. Vi ønskjer å fremja søknad for 2017 for dei resterande ,-. Kaihuset er på 337 m 2 BRA, pluss eit lager på 148 m 2. Vi har i år fått gjort ei vurdering av tilstanden for kaihuset og ei moglegheitsstudie for korleis bygningen kan utviklast til eit fjellog fjordsportssenter. Denne studien viser at kaihuset har potensialet til å bli eit fell- og Side 6 av 18

19 Sak 64/16 fjordsportssenter. Vi gjer no ei vurdering av kostnadene ved ombygging av kaihuset til eit slikt senter. Vi har vore i drøftingar med Sogndal fjell- og fjordsportssenter AS (SFF) om inngåing av ein leigeavtale mellom kommunen og SFF. Desse drøftingane har enda med eit utkast til ein leigeavtale. I utkastet heiter det m.a.: «Kommuneplanen, arealdelen, har urbanisering og nyskapande friluftsliv som strategisk føring. Sogndal fjell- og fjordsportssenter ønskjer å utvikle kaihuset, til ein møteplass for det nyskapande friluftslivet og formidling av aktivitetsturisme. Denne avtalen omhandlar rammene for leige av lokale til fjell- og fjordsportsenter i kaihuset i Sogndal kommune og utvikling av dette arealet.» Rådmann har fullmakt til inngå leigeavtale for utleige av kommunal eigedom. Sidan det har vore politiske spørsmål om utleige av kaihuset, vel rådmann å leggje denne saka fram for politisk handsaming. SFF har stadfesta at dei er interesserte i å inngå ein leigeavtale i samsvar med vedlagde utkast. Vurdering: I tråd med kommuneplanen for nyskapande friluftsliv og i tråd med økonomiplanen om utvikling av kaihuset til eit senter for fjell- og fjordsport vil rådmannen rå til at kaihuset vert leigd ut til Sogndal fjell- og fjordsportssenter på dei vilkåra som går fram av utkast til leigeavtale. Eit slikt senter vil legge til rette for auka aktivitet knytt til fjorden, og bidra til sentrumsutvikling i den del av sentrum. Eit fjell- og fjordsportssenter vil inngå som ein naturleg del av fjordstien og eit slikt senter vil styrkja reiselivet ved å tilby aktivitetsbaserte opplevingar. Økonomisk vil leigeavtale gje inntekter som er litt høgare enn dei budsjetterte inntektene frå kaihuset og dagens inntekter frå huset. Leigeprisen er sett til kr ,- pr. mnd, noko som gjev ei årsleige på ,- kroner. Årleg kan ,- av desse nyttast av leigetakar til opprusting og vedlikehald av bygningen. Leiga pr. m 2 er om lag 750,- kr., noko vi vurderer å vera i samsvar med marknadsleiga for ein bygning med denne kvaliteten i dette området. Det er viktig for SFF å ha ein langsiktig leigeavtale for å kunne utvikle kaihuset i tråd med målsetjinga. Leigeavtalen går difor fram t.o.m I leigeperioden er oppseiingstida 12 mnd. SFF ønskjer å kunne utvikle kaihuset i leigetida. Vi har difor teke inn følgjande formulering i utkastet til leigeavtale: «Det er ein intensjon at leigetakar sine bidrag inn mot oppgradering av og verdiauke på bygningsmassen skal godskrivast Sogndal Fjell- og fjordsportssenter. Årleg skal det utviklast ein enkel rapport signert av utleigar og leigetakar som vert vedlegg til Sogndal Fjell- og fjordsportssenter sitt rekneskap. Her skal leigetakar sitt samla bidrag til oppgradering av og verdiauke føregåande år kome fram fordelt på kontante bidrag, materiell og dugnad. Større tiltak (dvs. tiltak med ei forventa kostnadsramme over ) som SFF ønskjer å aktivere for avskriving/refusjon i høve denne avtalen vert avklart med leigetakar før tiltaket vert gjennomførd. Dei ulike tiltaka får og ein avskrivingstid på 10 år. Dersom Sogndal kommune seier opp leigeavtalen i leigeperioden vert nedskriven verdien av bidraga refundert.» Side 7 av 18

20 Sak 64/16 Rådmannen meiner at denne formuleringa gjev ein god balanse mellom det å sikre SFF moglegheita for å utvikle kaihuset til eit fjell- og fjordsportssenter og kommunen sitt eventuelle behov for å disponere kaihuset før Rådmannen rår til at kommunen inngår leigeavtale med Sogndal fjell- og fjordsportssenter i samsvar med vedlagd utkast til avtale. Sogndal 14. okt 2016 Jostein Aanestad rådmann Side 8 av 18

21 Sogndal kommune Sak 65/16 Formannskapet Saksh.: Kristian Losnegard Karlsen Arkiv: Q14 Arkivsak: 16/4545 Saksnr.: Utval Møtedato 65/16 Formannskapet Sak 65/16 Nedklassifisering av kommunale vegar Tilråding: Kommunale vegar, som nemnt i denne saka, vert nedklassifisert til private vegar. Oppsitjarar som ønskjer å overta veggrunnen til privat grunn, kan få gjere dette vederlagsfritt. Er det fleire som har vegrett, bruksrett, dagleg bruk eller tilsvarande for vegen, skal vegen overførast til eit sameige eller tilsvarande. Vedlegg: Saksutgreiing: Bakgrunn: Kommunen har eit stramt budsjett for drift og vedlikehald av kommunale vegar. Det er mange kilometer å drifte, og det er hard prioritering mellom dei einskilde vegstrekningane. Ved å prioritere dei viktigaste vegane, kan vi få ein høgare standard på desse. Nokon kommunale vegar har lite bruk og lite allmenn nytte. Likevel, så lenge desse er kommunale vegar, må dei vere i ein rimeleg stand. Desse har høge kostnadar i høve til nytta for ålmenta. Kostratala for 2015 for Sogndal syner kostnadar på per kilometer veg. For kostragruppe 8 er det sama talet per kilometer veg. Det tyder at vi allereie har låge kostnadar til drift og vedlikehald av veg, og ved å redusere budsjettet utan å redusere tal kilometer kommunal veg vert det enda mindre til drift og vedlikehald av dei kommunale vegane. Nedklassifisering av kommunale vegar vart fremja som eit innsparingstiltak i 2016-budsjettet, men formannskapet ville ikkje då gjere eit vedtak om nedklassifisering. Det vart i staden for gjort eit generelt økonomisk kutt i drifta for kommunalteknikk. Rådmannen tilrår å nedklassifisere vegar etter eit eller fleire av følgjande kriteria: Det ikkje er meir enn ein busetnad pr. 200 meter veg. Vegen er smalare enn 3,5 meter frå veg-grøft til veg-grøft. Det er ikkje noko krav til skuleskyss på den aktuelle vegen. Det er ikkje godkjent snuplass for lastebil kl. L. Vegen vert ikkje oppfatta som ein kommunal veg av ålmenta Side 9 av 18

22 Sak 65/16 Tilsvarande vegar andre plassar i kommunen er private Det vil alltid vere ei totalvurdering som ligg til grunn for nedklassifisering av vegar. Ved nedklassifisering av kommunale vegar vil det alltid vere nokon som vert råka negativt. Likevel, ein må vurdere dette opp i mot den totale gevinsten for samfunnet som heilskap. Lovheimel: Etter Veglova 7 og 8 kan kommunen gjere vedtak om at kommunal veg skal leggjast ned. 7. Etter at fylkeskommunen i Oslo kommune har uttala seg, kan departementet gjere vedtak om at riksveg skal leggjast ned eller gjerast om til fylkesveg eller til kommunal veg. Etter at kommunen har uttala seg, kan fylkeskommunen gjere vedtak om at fylkesveg skal leggjast ned eller gjerast om til kommunal veg. Kommunen kan gjer vedtak om at kommunal veg skal leggjast ned. Vedtak etter første og andre ledd kan likevel ikkje settast i verk utan at vegen oppfyller tekniske krav etter nærare retningslinjer gitt av departementet. 8. Blir offentleg veg nedlagt,kan vedkomande styremakt gjere vedtak om at veggrunnen heilt eller delevis skal nyttast til anna offentleg vegføremål eller til føremon for ferdsla eller dei vegfarande. Som føremon for ferdsla eller dei vegfarande v ert og rekne at bruer, murar, vegstykke eller andre deler av vegen etter vegstyresmakta sitt skjønn er verneverdig slik at den bør haldast ved like for komande slekter. Nedlagt offentleg veg som ikkje blir nytta til anna føremål etter første ledd, kan vedkommande styremakt legge ut til bruk som privat veg etter denne lova. Blir offentleg veg nedlagt og veggrunnen ikkje nytta til anna føremål etter første ledd, og vegen heller ikkje blir utlagt til privat veg, har eigar av eigedom som støyter til vegen rette til å krevje veggrunnen lagt til eigendomen hans, mot frådrag atter skjønn i vederlaget for eigendomsinngrep til slik veg. Støyter vegen fleire eigendomar til vegen, skal moglig tvist om fordeling avgjerast ved skjønn. Vidare står det i Veglova 54: 54. Når privat veg blir brukt so sams tilkomst for fleire eigendomar, pliktar kvar eigar, brukar eller den som har bruksrett, kvar etter same høvetal som gjeld for den bruk han gjer av vegen, å halde vegen i forsvarleg og brukande stand. Det blir med dette ikkje gjort endring i rettar som måtte vere vunne, eller i føresegner som elles måtte vere gitt for vedlikhaldet av vege. Plikta kan oppfyllast ved med yting av materiale eller arbeid eller betaling av pengar. Det som i første ledd er fastsatt om vedlikehaldet av vegen, skal på same vilkår gjelde også for utbetring av privat vei. Vurdering: Ut frå ei samla vurdering av kriteria over vurderer rådmannen det som tenleg å nedklassifisere vegstrekningane under. Forklaring på grunnlag for nedlegging er i parentes. Det er nokon strekningar som det er knytt kostnadar til, og det er satt ein årleg kostnad i parentes. Distad Jordal ca. 6 km (2 bustader, frå 2019) Side 10 av 18

23 Sak 65/16 Rv 5 Kvåle bru - Skjeldestad 0,9 Km ( Ingen fastbuande, kan nytte fylkesveg 212, ) Ølnes England, 2,0 km ( Ein fastbuande på gard som vert nedlagt drift på i inneverande år, ) Tuftene - Gjerde / Geirane ca 0,9 km. ( To husstandar/gardsbruk, ikkje offentleg transport, vert ikkje oppfatta som offentleg veg, tilsvarande vegar andre plassar er private, ). Må avslutte kommunal veg på første mogleg snuplass etter bustad på 58/2. Skinnskogvegen 0,3 km ( Ingen fastbuande, dårleg tilstand på vegen og behov for oppgradering, høve til omkøyring, frå 2019) Heiberg Furuhaugen ca. 850 meter ( to husstandar og hyttar, vert ikkje oppfatta som offentleg veg, tilsvarande vegar andre plassar er private, ) Hodlekve Vassli 0,4 km (2 bustadar, ikkje offentleg trafikk, store delar regulert til hyttefelt, ) Skogavegen Olstad (ca. 220 meter, vert ikkje oppfatta som offentleg veg, tilsvarande vegar andre plassar er private, ) Totalt kan det sparast (frå 2019) i årlege driftskostnadar, samt betydelege investeringsmidlar dei neste åra. For budsjettet for 2017 er det reduserte kostnadar på Strekningane under er det ikkje knytt store kostnadar til, men det er trong for avklaring om det skal vere kommunalt driftsansvar eller ikkje. Det er mykje administrasjon i høve til lengda veg på disse strekningane. Dalavegen - Gjesthaugen Legsvoll, 0,3 km. ( Ikkje vinterdrift, uavklart om vegen er privat eller offentleg ) Rv 55 - Stedjevegen 28 0,1 km. ( Manglar snuplass, privat tun). Stedjevegen 29 Stedjevegen 39 0,05 km. (Manglar snuplass, privat tun ) Åbergevegen - vegarm ved gamle vassbasseng 0,1 km ( Vert ikkje drifta i dag, uavklart om de det er privat eller offentleg veg ). Kringla 0,06 km (Ikkje snuplass, privat veg ) Vegarm frå Øvstedalsvegen Hjelmesete 0,2 km ( Ein husstand, ikkje offentleg trafikk, relativt høge driftskostnadar, vert ikkje oppfatta som offentleg veg, tilsvarande vegar andre plassar er private) Gamal kommunal vegarm i Øvstedalen ved Røysum ny veg er bygd ved sidan av. 0,16 km. Barsnes - v/kryss Skakkhaugen inn Barsnesfjorden 0,15 m ( Delvis drifta i dag. Eit gardsbruk skilta innkøyring forbode, ikkje snuplass, vert ikkje oppfatta som offentleg veg, tilsvarande vegar andre plassar er private) Fretland tunet til Øystein Hilleren ( ca 250 meter, eit gårdstun, vi har brøyta men ikkje hatt strøing og sommarvedlikehald, privat grunn men uklart om vi har eit driftsansvar, vert ikkje oppfatta som offentleg veg, tilsvarande vegar andre plassar er private) Reppen - avslutte kommunal veg på første mogleg plass å snu i staden for å drifte heilt inn på inste tunet. Alternativt kan ein avslutte den kommunale vegen ved avkøyringa ved Resaland. Innsparing vert då per år. Totalt for dei vegane i denne kategorien kan det sparas i årlege driftskostnadar. Vegar som kan samanliknast med fleire av desse vegane, og som er private, er: Skogavegen- Hauståker Veg til bom ved Dalaker Øvre Amla Nybø Eidsgrenda - Engjasete Side 11 av 18

24 Sak 65/16 Sandbakken Kvålslid Lauhaug Dalen Reppen - vegen til Tuftene Dersom formannskapet finn det vanskeleg å gjennomføre nedklassifisering av kommunale vegar til private vegar slik det vert tilrådd i dette saksframlegget, ber rådmann om retningslinjer for å skape likebehandling mellom vegstrekningar som i dag er private og kommunale vegar som har den same bruken. Sogndal 14. okt Jostein Aanestad rådmann Side 12 av 18

25 Sogndal kommune Sak 67/16 Formannskapet Saksh.: Jon Tvilde Arkiv: F00 Arkivsak: 16/4558 Saksnr.: Utval Møtedato 66/16 Formannskapet Sak 66/16 Tilråding: Samhandlingskoordinator for kommunane i Sogn og Fjordane 1. Sogndal kommune er positiv til at det vert oppretta stilling som samhandlingskoordinator slik det går fram av saka, dette på vilkår at stillinga og vert ein ressurs for dei regionale leiarnettverka. 2. Eventuell løyving på kr vert handsama i samband med økonomiplanen. Vedlegg: Samhandlingskoordinator for kommunane i Sogn og Fjordane- budsjett 2017 Saksutgreiing: Saka gjeld ny felles kommunal samhandlingskoordinator innan helse- og sosialområdet med Førde som vertskommunne og med kommunal medfinansiering. Bakgrunn: KS sitt rådmannsutval vedtok å be Førde kommune «om å ta initiativ til etablering av ei stilling som samhandlingskoordinator innanfor vertskommuneordninga». Etter at Førde hadde greidd ut saka handsama rådmannsutvalet saka på ny og sa seg: «samd i framlegget frå Førde kommune om organisering og oppgåver for ei felles kommunal stilling som samhandlingskoordinator innan helse - og omsorgsområdet, og føreset at Førde kommune som vertskommune inviterer kommunane til deltaking og medfinansiering av ei slik stilling gjennom budsjettbehandlinga for 2017.» Nærare om stillinga Stillinga som samhandlingskoordinator skal vera kommunane sitt felles talerøyr i høve Helse Førde når det gjeld samhandling, forhandlingar og avtaleinngåing på systemnivå. I tillegg og i dialog med kommunane er og slike oppgåver tillagt: Sekretær for Helse- og omsorgsutvalet Kommunal representant i Helse- og omsorgsforumet Saman med Utviklingssenteret (USHT) koordinere opplæringstiltak i sektoren Saman med USHT koordinere fagutvikling i fylket Side 13 av 18

26 Sak 67/16 Bidra til nettverksbygging i fylket Ressursperson for KS (rådmannsutvalet og fylkesstyret) i saker som vedkjem helse, velferd og omsorg Koordinere høyringsuttalar Delta i / leie ulike samhandlingsprosjekt i fylket Stillinga vil bli lagt til stabseining for Fagutvikling og koordinering i Førde, og som er rådmannen sin stab for samfunnsplanlegging, fagutvikling og koordinering. I tillegg til tradisjonelle stabsfunksjonar består eininga av kommunen sitt bestillarkontor for helse- og omsorgstenester og Utviklingssenter for sjukeheimar og heimetenester (USHT). Med bakgrunn i at den enkelte kommune si nytte av ei slik stilling vil vera lik uavhengig av kommunen sin storleik vurderer ein det som rett med ei finansering, slik. Invitasjonen ber den enkelte kommune innarbeida stillinga i driftsbudsjett frå og med Vurdering: Saka vert lagt fram for formannskapet med positiv tilråding. I tillegg til oppgåvene skissert over bør stilllinga medverke til ei styrking av dei regionale leiarnettverka på området. Sogndal 14. okt Jostein Aanestad rådmann Side 14 av 18

27 Sak 67/16 Saksh.: Erikka Torgersen Arkiv: 210 Arkivsak: 16/3744 Saksnr.: Utval Møtedato 67/16 Formannskapet Sak 67/16 Tertialrapport 2/2016 Tilråding: 1. Kommunestyret vedtek den framlagde tertialrapporten for 2. tertial Kommunestyret gjer vedtak om følgjande budsjettendringar i driftsbudsjettet Redusert avsetjing til lønsoppgjeret Avsetjing til fond for premieavvik Reduserte avdragsutgifter Eigedomsskatt verk og bruk Eigedomsskatt næring Eigedomsskatt anna eigedom Grunnundersøkjing Stedje- konsulenthonorar RV 52 Hemsedalsfjellet Avsetjing til dekking av tap på fordringar Auka sosialhjelpsbudsjettet Feilbudsjetterting av T-trinn Helse og sosial Avsetjing til fond SHOS utbygginga Auka brukarbetaling SFO Trudvang Ny fast 50% stilling SFO Trudvang Auka skatteinntekter Kommunestyret gjer vedtak om følgjande budsjettendringar i investeringsbudsjettet Næringstomt Lerumkaien Næringstomt Fjærland Sal av tomter Kaupanger industrifelt Kvåle stadion - spelemidlar Eigenkapitalinnskot KLP Parkeringsanlegg Nedrehagen Revurdering Dammen på Breisete Avsetjing til fond for sal av fast eigedom Vedlegg: Tertialrapport 2/2016. Side 15 av 18

28 Sak 67/16 Saksutgreiing: Tertialrapporten omfattar status på dei 10 høgast prioriterte tiltaka i 2016, økonomisk avvik på drift pr funksjon og økonomisk avvik pr. prosjekt i investeringsbudsjettet. Bakgrunn for tilrådde budsjettendringar drift: 1. Avsetjing til lønsoppgjeret vert redusert med 3,5 mill. Beløpet vert i staden avsett til fond for akkumulert premieavvik. Akkumulert premieavvik inkl. arbeidsgivaravgift var pr. 1 januar på 23,16 mill. I økonomiplandokument heiter det at dersom økonomien tillet det bør det vere eit mål å avsetje midlar på fond for å dekke desse framtidige utgiftene. 2. Budsjett for avdragsutgifter vert redusert med 1,8 mill. då første avdrag på låneopptak i år først kjem neste år. Årets låneopptak er i det vesentlege knytt til SHOSutbygginga. 3. Budsjett for eigedomsskatt vert auka med totalt 10,25 mill. Dette vert fordelt på verk og bruk med 7,5 mill., næring med 2,5 mill. og anna fast eigedom med 0,25 mill. 4. Det skal utførast grunnundersøkjingar for kommunal eigedom på Stedje som grunnlag for framtidige omsorgsbustader og som naudsynte undersøkingar som del av arbeide med ny områdereguleringsplan. Einarsen eigedom AS skal betale 2/3 av undersøkinga og Sogndal kommune resten. Norconsult er engasjert til å utføre dette og Sogndal kommune sin del er kostnadsrekna til kr Støtte til arbeid for ny aust-vest over Rv 52 Hemsedalsfjellet. 6. Det er forventa eit større tap på fordring på ein leigetakar. Vi har gjort naudsynte tiltak for å få inn uteståande midlar. Det vert tilrådd å avsetje kr til disposisjonsfond som seinare kan nyttast til å avskrive fordringa. 7. Det er forventa eit større avvik på økonomisk sosialhjelp og det vert difor tilrådd å auke budsjettet med kr Ved ein feil vart det utegløymt å budsjetterte for tillegg for ubekvem arbeidstid for eit av tiltaka innan psykisk helsearbeid. Dette utgjer kr Vi viser til omtalen under 10 på topp når det gjeld kostnadene ved utbygginga av Sogndal helse og sosialsenter. Når det gjeld finansiering er det lagd til grunn at 9,8 mill. skal finansierast ved bruk av parkeringsfondet. Det inneber at det ikkje er midlar til andre tiltak før i 2021 over dette fondet. Det er uheldig å disponere parkeringsinntektene så langt fram i tid, og det kan vera usikkert om desse midlane er til disposisjon. Det vart difor peika på ved finansiering av SHOS-utbygginga at vi skulle vurdere anna finansiering enn bruk av p-fondet dersom det opna seg moglegheit for det, men utan bruk av auka lånemiddel. Ekstrainntektene i 2016 opnar for dette, og rådmann tilrår at 9,8 mill. av meirinntekter i 2016 vert nytta til finansiering av denne utbygginga. Det inneber at p-fondet kan nyttast til andre tiltak i sentrum, m.a. utbygging av parkeringsanlegg under bakken, som vi har grunn til å rekne med at kommunen vert utfordra på å delta i før Fleire brukarar på SFO Trudvang gjer at det er tilsett ein person ekstra i 50% stilling. Det vert tilrådd at lønsbudsjettet vert auka med , finansiert med tilsvarnade auka brukarbetaling. 11. Det vert lagt inn budsjett for busetjing av mindreårige flykningar, jf. kap i tertialrapporet. Meir eller mindreforbruk på tenesta vert avrekna mot flyktningfondet. Rådmann får fullmakt til å avsetja ev. bruke av flykningefondet til å balansere budsjettet/rekneskapen. 12. Budsjett for skatt og rammetilskot vert auka med kr for å balansere budsjettet Budsjettendringar investering Side 16 av 18

29 Sak 67/16 1. Kommunen har tomter til sal. Når desse tomtene vert selde veit vi ikkje, og det er difor ikkje budsjettert med inntekter frå alle tomtesal. På nokre tomter som kommunen sel har vi rett til å kjøpe dei tilbake dersom dei ikkje er teken i bruk etter ei tid. Utgifter til tilbakekjøp er ikkje budsjettert sidan vi heller ikkje veit når det oppstår. Det er no behov for å budsjettere med auka inntekter tomtesal med 2,1 mill. kroner og auka utgifter til tilbakekjøp av tomt på kr Det er i tidlegare år søkt om spelemidlar til utbetring av Kvåle stadion. Beløpet er utbetalt i år med kr Prosjektet som det vart søkt om midlar til er finansiert med andre midlar. 3. Eigenkapitalinnskotet til KLP er for lågt budsjettert og bør aukast med kr Parkeringsanlegget i Nedrehagen vert om lag dyrare enn budsjettert. Dette er inklusiv 2 parkeringsautomatar. Budsjettet vert tilrådd auka med kr Prosjekt revurdering av dammen på Breisete. På grunn av høgare kostnader med vegen til Breisete vil budsjettet bli overskride med om lag 1 mill. Budsjettet vert tilrådd auka med 1 mill. 6. Meirinntekter på sal av tomter, som ikkje vert nytta til å dekka overskridingar ovanfor, vert avsett til fond for sal av fast eigedom. Beløp kr Sogndal, 14. okt 2016 Jostein Aanestad rådmann Side 17 av 18

30 Sak 68/16 Saksh.: Jostein Aanestad Arkiv: Arkivsak: 16/4538 Saksnr.: Utval Møtedato 68/16 Formannskapet Sak 68/16 13 Offl. 13, fvl 13.2 l Invitasjon til kjøp av aksjer Saka er ikkje offentleg. Saka inneheld opplysningar som er underlagt teieplikt jf. Offenleglova 13 og fvl 13, 2.ledd opplysningar som omhandlar forretningsforhold. Sogndal 14. okt Jostein Aanestad rådmann Side 18 av 18

31 Saksframlegg Sakshandsamar: Maj Britt Solberg Arkiv: 033 Arkivsaksnr.: 16/20-15 Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar * Tilråding: Punkt 1. Opning A. Konstituering av møte: Møtet lovleg sett med følgjande til stades: Ordførar Jarle Aarvoll, Laura Kvamme, Kjetil Kvåle, Senea Sabanovic, Ole-Mathias Nes, Rita Navarsete,Karin Vikane, Vibeke Johnsen og Christen Knagenhjelm Frå administrasjon møter rådmann Jostein Aanestad Innkalling og saksliste - godkjenning Møteleiar: Jarle Aarvoll Ope møte B. Protokoll frå møtet Punkt 2. Orienteringar og drøftingar A. Orientering frå ordførar 1. Kommunereforma 2. Aust vest 3. Diverse jubileum B. Orienteringar frå utval C. Innspel frå medlemmane D. Orientering frå rådmann 1. Kvåle Stadion 2. Busetjing av flyktningar 3. Breibandsutbygging E. Drøftingar 1. Økonomiplannotat nr 3 Vedlegg: 1.1 Statsbudsjett ( brev frå Fylkesmannen) 1.2 Investeringsprogram ( vert ettersendt) 1.3 Prishefte 1.4 Økonomiske rammer drift konsekvensjustert budsjett og tiltaksliste (vert ettersendt) 1.5 Teksthefte inklusiv 10 på topp, kapittel 2 og 3 er ikkje ferdigstilt 1.6 FDV tiltak i HMT-plan 1.7 Innspel til økonomiplanen 2. Revisjon av kommuneplanen utkast til planprogram for samfunnsdelen til kommuneplan 2.1 Utkast til planprogram 2.2 Vedlegg 1: Faktagrunnlag til planprogram

32 Punkt 3. Skriv og meldingar 1. Møtebok frå fellesrådsmøte , Leikanger og Sogndal kyrkjelege fellesråd (arkivsak 16/539) Vedlegg: Punkt 2 E1 med vedlegg 1.1 til 1.7 ( vedlegg 1.2 og 1.4 vert ettersendt) og Punkt E2 med vedlegg 2.1 og 2.2 Maj Britt Solberg -politisk sekretær-

33 SOGNDAL KOMMUNE Notat Til: Kopi: Formannsskapet Leiargruppa Frå: Rådmann Arkivkode Arkivsaknr. Løpenr. Dato / / Økonomiplannotat nr. 3 - Økonomiplan og budsjett 2017 Innhald: 1. Statsbudsjettet (Brev frå Fylkesmannen som vedlegg) 2. Investeringsprogram (Vedlegg, vert ettersendt) 3. Prishefte (Vedlegg) 4. Økonomiske rammer drift konsekvensjustert budsjett og tiltaksliste (Vedlegg, vert ettersendt) 5. Teksthefte inklusiv 10 på topp, kapittel 2 og 3 er ikkje ferdigstilt (Vedlegg) 6. FDV tiltak i HMT-plan (Vedlegg) 7. Innspel til økonomiplanen (Vedlegg) Statsbudsjettet I økonomiplannotat nr. 1 er det gjort greie for revidert nasjonalbudsjett 2015 og kommuneproposisjonen 2017/statlege styringssignal. Regjeringa sitt framlegg til statsbudsjett for 2017 vart lagt fram Nedanfor følgjer eit samandrag av dei viktigaste punkta for kommunesektoren basert på Fylkesmannen sitt samandrag til kommunane, samt ei nærare utrekning/konkretisering av konsekvensar for Sogndal kommune på dei områda det så langt ligg føre informasjon. Kommunane i fylket får ein vekst i frie inntekter som ligg under landsgjennomsnittet. Gjennomsnittleg vekst i fylket er 2,1 %, medan snittet for landet er på 2,7 %. Seks kommunar ligg over landssnittet, medan 20 kommunar ligg under. Med ein vekst i frie inntekter på 1,9 % ligg Sogndal kommune 0,2 % under fylkessnittet og 0,8 % under landssnittet. I tråd med det som vart varsla i kommuneproposisjonen, held inntektsveksten fram i I statsbudsjettet for 2017 ligg det no inne ein reell vekst i kommunesektoren sine samla inntekter på 3,4 mrd. kroner, tilsvarande 0,7 prosent. Av den samla veksten er mill. kroner frie inntekter. Dette utgjer ein realvekst på 1,2 prosent. Dei frie inntektene vert fordelt med mill. kroner til kommunane og 450 mill. kroner til fylkeskommunane. Årsaka til at Side 1 av 2

34 SOGNDAL KOMMUNE veksten i samla inntekter er lågare enn vektsen i frie inntekter, er at øyremerka tilskot blir redusert med netto 1,3 mrd. kroner. Veksttala frå 2016 til 2017 varierer mellom kommunane (sjå tabell og grafisk framstilling). Generelt er at følgjande punkt påverkar kommunane ulikt: endringar i inntektssystemet endringar i folketalet og alderssamansetjinga endringar i regionalpolitiske tilskot endring i tildelt skjønn endra kriteriedata endringar på skatt (skattedel og inntektsutjamninga) Vekstgrensa for vekstkommunetilskot vert redusert frå 1,5 % til 1,4 %. Sogndal kommune er ein av to kommunar i fylket som får vekstkommunetilskot. Vi viser til Fylkesmannen sitt samandrag til kommunane, vedlagt. Investeringsprogram Det vert synt til vedlagt investeringsprogram, som er oppdatert etter sist f-møtet. Prishefte Betalingssatsane i vedlagte prishefte er justert med deflator/prisstigning, der dei ikkje er fastsett gjennom statsbudsjettet eller ved utrekning av sjølvkost. Økonomiske rammer drift Konsekvensjustert budsjett og tiltaksliste Det vert her synt til vedlegget som vert gått gjennom i møtet. Teksthefte Utkast til teksthefte gjev grunnlag for investeringsbudsjett, konsekvensjusteringar i tiltakslista og andre tiltak. Teksthefte vil bli gjort ferdig når formannskapet har balansert økonomien. Formannskapet må også drøfte 10 på topp-lista (teksten merka med raudt i tekstdokumentet). Anna tekst som er merka med raudt er også uferdig tekst. FDV tiltak i HMT-plan Vi gjennomfører HMT-rundar i alle einingane årleg. I desse rundane kan det kome opp behov for tiltak som er knytt til bygningsmassen. Nokre av desse kan gjennomførast innafor gjeldande budsjett, nokre kan ha trong for tilleggsløyvingar. Vedlagd følgjer oversyner over tiltak frå vernerunden 2016 som har relevans for FDV-midla/budsjettet. Innspel til økonomiplanen Følgjande innspel ligg føre (vedlagd). Kontrollutvalet Framlegg til budsjett for 2017 (vedlegg). Side 2 av 2

35 Sakshandsamar: Marit Lunde Vår dato Vår referanse Telefon: /3420- E-post: Dykkar dato Dykkar referanse Sogndal kommune Postboks Sogndal Statsbudsjettet kommuneøkonomi I dag presenterer regjeringa framlegg til statsbudsjett for Fylkesmannen vil her gje eit samandrag som kan vere nyttig for kommunane i samband med budsjettarbeidet i haust. Kommunane i fylket får ein vekst i frie inntekter som ligg under landsgjennomsnittet. Gjennomsnittleg vekst i fylket er 2,1 % medan snittet for landet er på 2,7 %. Seks kommunar ligg over landssnittet, medan 20 kommunar ligg under. Vi tek innleiingsvis med oppdaterte opplysningar om kommuneøkonomien for inneverande år. Endringar i år Skatteanslaget er oppjustert med 3,8 mrd. kroner etter revidert nasjonalbudsjett. 3,1 mrd. kroner til kommunane og 700 mill. kroner til fylkeskommunane. Bakgrunnen for dette er i hovudsak ekstraordinære store uttak av utbyte til personlege skatteytarar for inntektsåret 2015, som truleg skuldast tilpassingar i forkant av skattereform frå Den samla pris- og kostnadsveksten - kommunal deflator - vert uendra på 2,6 prosent. - Den reelle veksten i kommunesektoren sine samla inntekter i 2016 blir no estimert til 12,1 mrd. kroner, som utgjer 2,7 prosent. Realveksten i dei frie inntektene vert estimert til 7,2 mrd. kroner, som utgjer 2,1 prosent. Regjeringa sitt framlegg for budsjettåret 2017 I tråd med det som vart varsla i kommuneproposisjonen, held inntektsveksten fram i I statsbudsjettet for 2017 ligg det no inne ein reell vekst i kommunesektoren sine samla inntekter på 3,4 mrd. kroner, tilsvarande 0,7 prosent. Av den samla veksten er mill. kroner frie inntekter. Dette utgjer ein realvekst på 1,2 prosent. Dei frie inntektene vert fordelt med mill. kroner til kommunane og 450 mill. kroner til fylkeskommunane. Årsaka til at veksten i samla inntekter er lågare enn veksten i frie inntekter, er at øyremerka tilskot blir redusert med netto 1,3 mrd. kroner. Veksttala frå 2016 til 2017 varierer mellom kommunane (sjå tabell og grafisk framstilling) Generelt er at følgjande punkt påverkar kommunane ulikt: endringar i inntektssystemet endringar i folketalet og alderssamansetjinga endringar i regionalpolitiske tilskot endring i tildelt skjønn endra kriteriedata endringar på skatt (skattedel og inntektsutjamninga) Telefon Organisasjonsnummer N Nettstad fylkesmannen.no/sfj E-post fmsfpost@fylkesmannen.no Besøksadresse Hovudkontor: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger Landbruksavdelinga: Fjellvegen 11, 6800 Førde Postadresse Hovudkontor: Njøsavegen, Leikanger Landbruksavdelinga: Postboks 14, 6801 Førde

36 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 2/6 I budsjettet for 2017 kan kommunane ta utgangspunkt i prognosen for frie inntekter, men må sjølve justere for lokale tilhøve. For 2017 gjeld folketal per 1. juli 2016 for innbyggjartilskotet (inkludert inntektsgarantitilskotet) og kriteria som går på aldersgrupper i utgiftsutjamninga. Andre kriteriedata er frå 1. januar Oppdatering av folketal i inntektsutjamninga blir vidareført med teljedato 1. januar i budsjettåret. Tabell for overslag på nominell vekst i frie inntekter i 2017 for kommunane: Anslag på frie inntekter 2016 Anslag på oppgåvekorrigerte frie inntekter 2016 Anslag på frie inntekter 2017 Anslag på oppgåvekorrigert vekst Vekst rekneskap Kommune (1 000 kr) (1 000 kr) (1 000 kr) (1 000 kr) (prosent) Flora , Gulen , Solund , Hyllestad , Høyanger , Vik , Balestrand , Leikanger , Sogndal , Aurland , Lærdal , Årdal , Luster , Askvoll , Fjaler , Gaular , Jølster , Førde , Naustdal , Bremanger , Vågsøy , Selje , Eid , Hornindal , Gloppen , Stryn ,4 Fordelast gjennom året Sogn og Fjordane ,1

37 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 3/6 Grafisk framstilling av tabellen over, prosentvis nominell vekst i frie inntekter. Lønns og prisauke (deflator) er 2,5 %. Pris- og kostnadsvekst på kommunal tenesteyting Ved utrekning av realvekst i kommunesektoren sine inntekter for 2017, blir det lagt til grunn ein prisog kostnadsvekst i kommunal tenesteyting på 2,5 prosent frå 2016 til Dette byggjer bl.a. på eit lønnsvekstanslag på 2,7 prosent i Skattøyre Skattøyren skal fastsetjast ut frå ei målsetjing om at skatteinntektene for kommunane skal utgjere 40 prosent av dei samla inntektene i Den kommunale skattøyren vert derfor uendra på 11,8 prosent. Folketalsvekst og pensjon Veksten i dei frie inntektene må m.a. sjåast i samanheng med auka utgifter for kommunesektoren knytt til folketalsutvikling og pensjon. Meirutgifter som følgje av folketalsvekst og endring i alderssamansetjing er berekna til 2,1 mrd. kroner for sektoren samla. For kommunane utgjer demografi 2 mrd. kroner som må finansierast innanfor dei frie inntektene. I kommuneproposisjonen for 2017 blei veksten i kommunesektoren sine samla pensjonskostnader berekna til 850 mill. kroner utover det som vert kompensert gjennom deflatoren. Kommunane sin del utgjer 750 mill. kroner, som må dekkast av veksten i dei frie inntektene. Samla utgjer bindingar på dei frie inntektene i form av auka demografikostnadar og pensjonskostnadar i underkant av 3 mrd. kroner.

38 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 4/6 Andre punkt i kommuneøkonomien 2017 Tiltak som ligg inne i rammetilskotet og er medrekna for veksten i frie inntekter: - styrking av tidleg innsats i grunnskulen er innlagt med 150 mill. kroner - styrking av kommunale tenester til rusomsorg er innlagt med 300 mill. kroner - ei ytterligare opptrapping ved å styrke habilitering og rehabilitering med 100 mill. kroner - auka satsing på skulehelsetenester og helsestasjonar med 50 mill. kroner mill. kroner er tildelt fylkeskommunane til fornying og opprusting av fylkesvegane. Innanfor den samla veksten i frie inntekter gir dette eit handlingsrom for kommunesektoren samla på vel 300 mill. kroner. For kommunane vert handlingsrommet ca. 275 mill. kroner av veksten på mill. kroner. I tillegg til satsinga på områda ovanfor, er det i 2017 følgjande endringar og satsingar: Kommunalt vedlikehaldstilskot til Sør- og Vestlandet: - til saman 650 mill. kroner er innvilga til vedlikehald og rehabilitering som skal skape auka aktivitet i regionar som er ramma av høg arbeidsløyse. Midlane kjem i tillegg til inntektsramma for kommunane i mill. kroner skal fordelast med utgangspunkt i arbeidsløysa per august månad, og der arbeidsløysa var over 3,1 %. Kommunane vil få eit likt beløp per arbeidslaus. Dei resterande 250 mill. kronene vil bli vurdert på nyåret når ein ser utviklinga i arbeidsløysa over nyttår. Bremanger kommune er einaste kommune i vårt fylke som får tilskot på kroner. Helse og omsorg: I tillegg til auka satsing på habilitering og rehabilitering, opptrappingsplan på rusfeltet og ytterligare auke til helsestasjon og skulehelsetenesta, vert det følgjande satsingar: - Vidareføring av tilskotsordninga til dagaktivitetstilbod for personar med demens. Regjeringa vil legge til rette for 750 fleire dagaktivitetsplassar, noko som tilsvarar om lag 45 mill. kroner. - Tilskotsordninga for å rekruttere psykologar til kommunane vert styrka med 20 mill. kroner. Dette utgjer ca. 65 nye årsverk i Frå 2017 får kommunane plikt til å tilby augeblikkeleg hjelp døgnopphald for brukarar med psykisk helse- og rusproblem. Det er forslag om å overføre 86,5 mill. kroner til rammetilskotet til kommunane. Dette tilsvarar liggedøgn frå psykisk helsevern og 600 liggedøgn frå rusbehandling. - Det vert føreslege investeringstilskot til heildøgns omsorgsplassar til om lag omsorgsplassar i Frå og med 2021 vil tilskotet berre bli gitt til å auke det totale tal plassar i ein kommune. Det blir lagt opp til ein gradvis innfasing av den nye ordninga i åra fram t o m 2020, slik at kommunane i desse åra fortsatt kan nytte deler av tilskotsordninga til utskifting og renovering. Skule: - I tillegg til satsing på tidleg innsats i grunnskule med 150 mill. kroner, vil det fortsatt også bli ei satsing på kompetane og vidareutdanning i Regjeringa vil sende eit lovforslag om tidleg innsats på høyring til kommunane.

39 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 5/6 Integrering: - Ordninga med ekstratilskot til kommunar ved busetjing av flyktningar vert vidareført. Det vert løyvd 112 mill. kroner til post 60 integreringstilskot. I tillegg vert det gitt eit ekstratilskot på kroner per person som blir busett frå institusjon/tilrettelagt avdeling. Nærmare retningslinjer om dette vil bli gjeve i rundskriv. - Eingongstilskot på kroner per einsleg mindreårig som blir busett i 2017, vil bli vidareført. - Omlegging av ordninga med refusjon av utgifter til kommunale barnevernstiltak for einslege mindreårige asylsøkarar og flyktningar til ei ordning med fast tilskot. Ordninga vil ikkje stille krav om barnevernvedtak. Sosialhjelp: - Det er vedteke å innføre aktivitetsplikt for sosialhjelpsmottakarar under 30 år. Dette skal styrke den enkelte sine mogelegheiter til å komme i arbeid og bli sjølvforsørgja. Det blir overført 60 mill. kroner til kommunane for å dekke meirkostnader til dette. Ressurskrevjande tenester: - Innslagspunktet vert auka til kroner, ei auke med kroner utover prisjustering. - Uendra kompensasjonsgrad på 80 prosent. - Sterk vekst i tal mottakarar og utgiftene er meir enn tredobla sidan Frivillegsentralar: - Ansvar for frivillegsentralar vert overført til kommunane. Til saman 151 mill. kroner vert innlemma i kommuneramma. Midlane vert fordelt særskilt og beløpa kjem fram i tabell C i Grønt hefte. - I tillegg vil tidlegare øyremerka tilskot til bustadsosialt arbeid og kompetansetilskot bli innlemma i rammetilskotet til kommunane. Dette utgjer til saman 15,7 mill. kroner. Inntektssystemet for kommunane Differensiering av kompensasjon for smådriftsulemper på kommunenivå gradering av basiskriteriet ved hjelp av strukturkriteriet. - To regionalpolitiske tilskot, målrettast mot kommunar med reelle distriktsutfordringar. - Større del per innbyggjar, mindre per kommune. - Kostnadsnøklane i utgiftsutjamninga er oppdatert slik det vart framlagt i RNB. - Fullt basistilskot utgjer no ca. 15 mill. kroner etter omfordeling. - Gradert basistilskot er inkludert i kostnadsnøklane, og sektornøklane er oppdatert med endelege Kostra-tal for Gradering mellom 0,5 og 1, sjå Grønt hefte tabell F. - Alle kommunar er sikra eit basistilskot på 7,5 mill. kroner. - Distriktstilskot Sør-Norge meir per innbyggjar mindre per kommune. - Småkommunetilskotet vidareførast som småkommunetillegg innanfor distriktstilskot Sør- Norge. - Regionsentertilskot utgjer 100 mill. kroner i 2017, og skal gå til kommunar der det vert fatta eit nasjonalt vedtak om samanslåing. Det må vere meir enn innbyggjarar i den nye kommunen. Tilskotet skal fordelast våren 2017 sidan det ikkje er klart kor mange kommunar dette vil gjeld for endå. 40 % av tilskotet vert fordelt med ein sats per innbyggjar 60 % med ein sats per samanslåing. - Vekstkommunetilskot: vekstgrensa vert redusert frå 1,5 til 1,4 prosent. To av våre kommunar får veksttilskot i 2017, Naustdal og Sogndal.

40 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE 6/6 Dersom det er spørsmål knytt til innhaldet i brevet, kan kommunane ta kontakt med Martin W. Kulild, Marit Lunde eller Kåre Træen hjå Fylkesmannen. Med helsing Gunnar O. Hæreid ass. fylkesmann Marit Lunde rådgjevar Brevet er godkjent elektronisk og har derfor ikkje underskrift.

41 1 Investeringar Nedanfor følgjer ein omtale av dei enkelte prosjekt i investeringsprogrammet. Alle tala er utan mva. Bygningar Utbygging av Sogndal helse - omsorgssenter (SHOS) Kommunen har vedteke utbygging av Sogndal helse - og omsorgssenter (SHOS). Mål med utbygging er: å auke arealet for helse - og omsorgstenestene i kommunen i samsvar med auke i tal innbyggjarar, og forventa auke i tal eldre byggje ny institusjonsdel sidan eksisterande institusjon treng bygningsmessig oppgradering samlokalisere helse - o g omsorgstenestene i kommunen for å vidareutvikle eit sterkt fagmiljø leggje til rette for å løyse nye helse - og omsorgsoppgåver til kommunen som følgje av samhandlingsreforma. Samhandlingsreforma, jf. Stortingsmelding nr. 47 ( ) legg opp til at n ye kompetansekrevjande funksjonar skal leggjast til kommunen. Døme på dette er kommunale akuttplassar med døgntilbod (KAD - plassar), rehabiliterin g, lærings - og meistringssenter og lindrande behandling. Sogndal helse - og omsorgssenter vil møte dei nye oppgå vene som kommunen vil få i samband med samhandlingsreforma. Utbygginga har ei samla kostnadsramme frå planlegging til ferdigstilling på 304 mill. kroner, inkl. midlar til inventar og uføresett. Denne ramma ligg framleis til grunn for utbygginga av SHOS. Ved utgangen av 2016 er det forventa at. Mill av denne ramma er nytta. Utbygginga kan delfinansierast med tilskot frå Husbanken. Husbanken gjev vel 1,6 mill. kroner i støtte pr. institusjonsrom, avgrensa til maksimalt 55% av kostnadene. Husbanken dekk er også inntil 55% av kostnadene ved utbygging av aktivitetssenter for heimebuande. Husbanken har gjeve tilsegn om støtte til 44 sjukeheimplassar i første byggjesteg, 71,9 mill. kroner. Vi har fått tilsagne om støtte til aktivitetssenter på 8,7 mill. krone r. På bakgrunn av utbyggingsløysinga presentert i forprosjektet er den samla støtta frå Husbanken vurdert til minst 101,9 mill. kroner. Kommunestyret har vedteke at det skal byggjast parkeringskjellar under heile utbygginga, sjølv om dette kan gje ei utbygging av p - plassar som går ut over kravet

42 for p - plassar for SHOS - utbygginga. Det vert lagd til grunn at delar av utbygginga av p - plassar kan finansierast over parkeringsinntekter i sentrum. I finansiering av utbygginga av p - plassar er det lagd inn 11,5 mill. kroner i overføring frå parkeringsøkonomien. Det inneber at det ikkje er midlar over parkeringsøkonomien til andre tiltak før i Dersom utbygginga vert gjennomførd rimelegare enn investeringsramma vert bruken av midla frå parkeringsøkonomien tilsvarande redusert. Det er eit forskriftskrav at SHOS har alternativ energiforsyning til el - kraft. Sognekraft har fått konsesjon for lever ing av fjordenergi i Sogndal sentrum, og har gjort ei vurdering av kostnadene for levering av fjordenergi til SHOS - området. Ei slik løysing vil leggje til rette for tilknyting òg for andre bygningar, t.d. Trudvang skule. Kommunen har gjort avtale om eit an leggsbidrag på 2,4 mill. kroner for å gjennomføre denne utbygginga. Dette beløpet er lagd inn i kostnadsgrunnlaget for SHOS - utbygginga, finansiert med avkasting Kraftfond II i 2015, 2016 og 2017, med 0,7 mill. kroner årleg i Med desse føresetnaden e er lånebehovet i denne økonomiplanperioden 34,4 mill. kroner. + Framdriftsplanen i denne økonomiplanperioden er: Aktivitet Start Ferdig Utbygging vestfløy okt juni 2017 Riving delar av Skulevegen 7A juni 2017 august 2017 Utbygging austfløy juni 2017 nov Prøvedrift våren 2019 Tidspunkta vil kunne endre seg Bueiningar Skulevegen 7a I samband med utbygging av SHOS vert delar av Skulevegen 7 a, der institusjonsdelen ved Sogndal omsorgssenter er i dag, rive. Resterande del vert nytta til hjelpemiddelsentral, garderobar, tekniske rom (1. etasje) for å løyse delar av romprogrammet ved SHO S - utbygginga og til 16 bueiningar (2. etasje). Bueiningane vil bli nytta som mellombels bueiningar for omsorgstenesta i samband med riving av Skulevegen 7b, og når SHOS - utbygginga er ferdig vil dei bli brukt til kommunale bustader. Prosjektet har ein es ti mert utbyggingskostnad på 13,7 mill. kroner. Den delen av utbygginga som er knytt til romprogrammet for SHOS, vert lånefinansiert, medan bustaddelen, 9,8 mill. kroner, vert finansiert over fond sett av til dette føremålet.

43 Auka barnehagekapasitet På bakgrunn av SSB sine prognosar for folketalsutvikling vil det vere trong for ein 5 avdelingsbarnehage i sentrum innan De t er sjølvsagt uvisse om desse tala, sidan barnetalet vert påverka av tal fødd, innflytting og utflytting m.v., og trongen for barnehageplass vert påverka av andre verkemiddel (m.a. omfang og nivå på kontantstøtta, inntekstgradert betaling, tal barnehageopptak ). Kommunestyret har vedteke at lokalisering av ny sentrumsbarnehage skal handsamast som del av revisjon av kommuneplanen i Tidspunkt for utbygging av ny sentrumsbarnehage vil bli vurdert i økonomiplan for Det vert lagd opp til ei utviding av barnehagekapasiteten i 2017 ved bygging av ei avdeling ved Norane oppvekstsenter. Denne utbygginga vil ha ein kostnad på 1,5 mill. kroner. Utbygginga løyser også eit behov for auka areal til Norane idrettslag. Prognosane viser vidare at det er behov for utbygging av ny sentrumsbarnehage. Lokalisering av denne skal avklarast som del av samfunnsdelen av kommuneplanen i Det er lagd inn 2 mill. i pla nleggingsmidlar for denne utbyg ginga i UU - tilpassing Kvåle skule Det er trong for betre universell utforming (UU - tilpassing) på Kvåle skule frå skuleåret 2018/2019. Vi må byggje svalgang mellom skulebygga, fjerning av dørtersklar, endring av inngangsparti m.v. Hovudtyngd a av arbeidet vil verte utført i 2017, og dei siste tilpassingane i Personalavdeling Furuli barnehage Personalavdelinga for liten i høve tal tilsette. Det er behov for eitt grupperom og meir garderobekapasitet for personalet. Tiltaket er lagd inn med ei investeringsramme på , - finansiert ved overføring frå drift. Utbetringar brannstasjonen Det er trong for å etablere rein/skittensone ved Sogndal brannstasjon i Grushola, slik at medarbeidarar som har vore på utrykking kan ta av seg tilsota brannutstyr på eit område og dusje og ta på reint tøy på eit anna område. Arbeidstilsynet har pålagd å gjennom føre dette tiltaket. Vi kan disponere ein garasje for tiltaket, men då må vi også erstatte funksjonen denne har hatt. Tiltaket er kostnadsrekna til 1,1 mill. kroner. Kommunale bustader Kommunen har behov for fleire bustader til m.a. flyktningtenesta. Med det nivået på mottak av flykningar som kommunestyret har gjort vedtak om, og med same fordeling mellom kommunal bustad (med gjennomsnittleg butid på 3 år) og leige i bustadmarknaden som no, vil kommunen har bruk for 6-8 fleire bueiningar/soverom til flyktningtenesta årleg i planperioden, under føresetnad av at vi lukkast med målsettinga om sirkulasjon i kommunale bustader. Kommunen vil kjøpe fleire

44 bustader til flyktningtenesta finansiert med støtte frå Husbanken, flyktningfondet og ev. lån finansiert ved leigeinntekter, m.a. fordi personar eller familiar kan gå «frå leige til eige». Kjøpa vil bli gjennomført med fullmakt gjeve frå kommunestyret til ordførar, og handsama som einskildsaker i formannskapet. Kommunen har ytt eit lån til Sentrumsbygg AS på 15 mill. til kjøp av bustader for einslege mindreårige. Selskapet planlegg å betale tilbake dette lånet. Desse midla kan nyttast for kjøp eller bygging av bustader. Det kan òg vere behov for fleire kommunale bustader innafor sosial bustadbygging. Dette vil bli nærare avklara som del av arbeidet med den bustadsosiale handlingsplanen. Dette vil eventuelt verte fremja som einskildsaker eller handsama i samband med tertialrapportane. Kaihuset som fjell - og fjordsportssenter Kaihuset har dei siste åra blitt nytta som treffpunkt og formidlingssenter for aktivitetsturisme. Det har vore initiativ overfor kommunen som ønskjer å utvikle kaihuset til eit fjell - og fjordsportssenter. Ei slik utvikling vi l passe bra som del av utbygging av fjordstien og samsvarer med kommunen si profilering av nyskapande friluftsliv. Skal kaihuset nyttast til dette føremålet må det gjerast fleire bygningsmessige tiltak. I 2016 har det blitt gjennomførd ein moglegheitsstudi e for utvikling av kaihuset. I 2016 vart det søkt om 1,5 mill. og løyvd , - frå INU - midla til tiltaket. Vi vi l i 2017 søkje om INU - midlar til å gjennomføre utbetring av kaihuset. Vi vil også nytte frå avkastinga frå Kraftf ond II til dette til taket i I tillegg vil det bli søkt om anna finansiering. Veg, parkering, vatn og avlaup Trafikktryggingstilta k 2016 Kommunestyret vedtok revidert traf ikktryggingsplan i desember Handlingsplanen viser ei investeringsramme i planperioden på kr. 3,9 mill., der 60% er føreset finansiert med tilskot frå Fylkestryggingsutvalet og 40% over kommunalt budsjett. Det er ein føresetnad for gjennomføring av kvart tiltak at det vert gjeve ti lskot frå fylket. Maksimal tilskotssats er auka frå 2/3 av kostnadene til 75 % av kostnadene. Kommunen vil søkje om dekking av 75% av kostnadene for tiltaka. Prioriterte tilta k i 2017 er: Prosjektering fortau Leitevegen/Markavegen til Rutlinslid Fortau i Trolladalen til Kvåle skule, ca. 75 meter Gang/sykkelveg til idrettsanlegget på Kaupanger Kjøp av feiemaskin Vi har to feiemaskiner. Den største, som vert nytta til feiing av vegar og store pa rkeringsplassar, er gamal og slitt. Maskina har eit førarhus som ikkje er etter

45 dagens standard, og det kjem dyre og uførese ielege reparasjonar. Det er usikkert kor lenge maskina framleis vil gå. Kostanden ved kjøp av ny maskin er 1,5 mill. kroner. Investe ringa er lagd inn i 2018, finansiert ved overføring frå drift. Dersom maskina krev større vedlikehald i 2017, kan kjøpe vert skyvd fram eit år. VVA - anlegg Kjørnes VVA - anlegget for Kjørnes IV er i det alt vesentlege bygd ut. Det vert lagd til grunn at vega nlegget, med fortau, skal gjerast ferdig etter at størstedelen av bustadbygginga er gjennomførd, slik at veganlegget ikkje vert skada i samband med utbygginga av bustadene. Det vert sett av 3 mill. kroner til dette i 2018 finansiert med tomtesal. VVA - anlegg Bråtane bustadfelt Kommunestyret har vedteke reguleringsplan for Bråtane bustadfelt på Kaupanger. Det er inngått utbyggingsavtale med utbyggjar, der kommunen tek på seg ansvaret for utbygginga av VVA - anlegg. Kostnadene ved veganlegget vert fullt ut refundert frå utbyggjar. Ut bygginga er gjennomførd i Asfaltering vert fullførd når utbygginga er ferdig, førebels sett til VA kostnadene vert finansiert over sjølvkost. Brannvatn på industrifeltet på Kaupanger I laga vi ein analy se av brannvasskapasiteten i Sogndal. På Kaupanger industrifelt er det ein kapasitet på kring 50 l/s. Det preaksepterte kravet til brannvatn er 50 l/s i utbygd område. Vi er såleis innafor det preaksepterte kravet på industrifeltet. På industrifeltet er de t bedrifter som treng meir enn 50 l/s i brannvatn, m.a. Lerum as og Jatak as. For å få nok kapasitet må vi «hente" vatn i frå hovudleidningen som kjem ned frå Vangestad. Eit grovt kostnadsoverslag viser ei førebels kostnadsramme på 7,5 mill. kroner. Investeringa kan dekkast over sjølvkost for vassforsyning. Vassforsyning og avlaup Det er det trong for jamleg fornying av VA - anlegga. Midla vil bli nytta til nytt VA - anlegg i Markavegen og Leiteven og på industrifeltet på Kaupanger. Oppsamling av sigevatn nedlagd fyllplass på Kvernhushaugen Kommunen hadde tidlegare ein fyllplass ved Kvernhushaugen på Kaupanger. Fyllplassen vart avslutta for fleire år sidan utan at det vart laga ordning for oppsamling og reinsing av sigevatn frå fyllplassen. Gjennom arbeidet med kartlegging av vasskvalitet i vassregion Sogn er det avdekka at vasskvaliteten i Kaupangerelva ikkje er tilfredsstillande, der sigevatn frå nedlagd fylling truleg er ein vesentleg påverknadsfaktor. Det er behov for å samle opp og reise dette sigevatnet. Tiltak bør gjennomførast i 2017 i samband med utbygging av nabotomt. Vi har ikkje fått gjennomførd ei grundig vurdering av tiltaksgjennomføring og kostnadsnivået. Eit g rovt overslag gjev ein kostnad på 2 mill. kroner. Rådmann vil kome tilbake til nærare vurdering av dette når tiltaksgjennomføringa er nærare kartlagd.

46 Friluftsanlegg og gravlundar Tilrettelegging for allmenn bruk av strandsona i Sogndal sentrum med utbygg ing av fjordsti og elvepark Tilrettelegging for allmenn bruk av strandsona i Sogndal sentrum inneheld fleire delprosjekt og utbyggingar. Utbygginga blir gjennomførd i fleire byggetrinn. Utbygginga med fjordsti og badelagune på Stedjesida og utbygginga av elveparken frå Quality Hotell Sogndal til elveosen er ferdig. Utbygginga frå kaia til forbi Hofslund Fjordhotell vart ferdig i 2016 og kommunestyret vil i eiga sak ta stilling til ferdigstilling av denne strekninga fram til rundkøyringa ved Kulturhuset. I samband med bygging av ny bru over Loftesneset vil det bli bygd ut ei gangvegsløysing i strandlina frå næringsområdet på Nes til busshaldeplassen ved Rones. Denne utbygginga vil skje i regi av Statens vegvesen som del av ny Loftesnesbru, med ferdigstill ing i Det som står att for kommunal utbygging og finansiering er strekninga frå forbi Hofslund Fjordhotell til busshaldeplassen ved Rones. Kostnadene til denne strekninga er grovt vurdert til 12 mill. kroner, der 6 mill. er knytt til utbygging av V A - anlegga og 6 mill. er knytt til fjordstien. Tiltaket vert gjennomførd i 2018, finansiert med 6 mill. frå lån VA og 6 mill. frå overføring frå konsesjonsavgiftsfondet. Ny gravlund på Kaupanger Det er trong for å bygge ny gravlund på Kaupanger i tilknyti ng til stavkyrkja. Riksantikvaren har slutta seg til ei skisse for slik utbygging. Kommunen har kjøpt naudsynt grunn til utbygginga. I har fellesrådet arbeidd med ein gravlundsplan. Denne er enno ikkje godkjent av fylkeskommunen eller Riksantikvaen. Kostandene ved utbygginga er vurdert til om lag 10 mill. kroner. Ut frå den økonomiske situasjonen vil kommunen gjere ei stegvis utbygging, og det va rt sett av 5,32 5 mill. kr. til utbygging i 2017, finansiert ved overførde løyvingar frå Løyvinga er ikkje tilstrekkeleg til å byggje gravlundsbygg i første byggjesteg. Gravlundsbygget skal prioriterast før vidare utbygging av gravlunden. IKT og breiband I tillegg til årleg oppgradering av maskiner og programvare har vi me llom anna følgjande behov i 2017 : Fortsette o ppgradering av arbeidsplassar med mål om å bruke mindre papir og redusere bruk av skrivarar/kopimaskinar. I dette ligg at kvar arbeidsplass får 2 skjermar der dette er tenleg. Vidare skal vi gå over til Noark 5 standard på dei fagsystema som har mogeligheit for det. Elles skal vi etablere eit system for monitorering av vårt nettverk inkl. alt IT utstyr. Dette vil gi meir oversikt, mindre

47 drifting og å bidra til å kunne vera i forkant av eventuelle problem. Vi skal og utvikle IKT med eit betre brukarstøtte system med logging og gjera kvardagen lettare for brukaren. Det vil sei innebere mindre innlogging med passord. Ny i ntranett løysing er under utarbeiding, og skal utviklast til å bli ein tilgjengeleg møteplass f or alle. I og vert det gjennomførd ei oppgradering av IKT innan skule. Det vert sett av 1 mill. til dette føremålet i og Vi skal og fortsette arbeidet med digitalisering av tenester knytt til innbyggjarane og aktivt søke å få utviklet breibandet i kommunen. I dette ligg og å vurdere løysingar og samarbeid med andre. Kjøp av grunn Det vert lagd til grunn at kommunen over tid sjølv skal eige grunn knytt til den kommunale byg ningsmassen, kommunale vegar, friområde og anna areal som komm unen varig nyttar seg av. Vi har i gjennomførd eit større grunnerverv knytt til utbygging av Fjordstien. I 2017 kan det stå att innløysing av ein eigedom som er påanka til Høgsterett. I vil det vere trong for innløysing av areal til gangveg på Leite og innløysing av festeareal. Vi har i dei seinare åra løyst inn mesteparten av festeareala. Kommunen vil over tid søkje å overta resterande festeareal, der finansieringa vert teke opp som ei gne saker eller i samband med tertialrapporten. Eigenkapitalinnskot og aksjekjøp Det er budsjettert med eit eige nkapitalinnskot i KLP på kr Storleiken på innskotet vil først verte kjent i 2016, og budsjettendringar må venteleg gjerast i samband med tertialrapportane. Utlån formidlingslån Det vert årleg budsjettert med 5 mill. i utlån formidlingslån. Siste 2 åra har utlåna vore ein del lågare og det er difor om lag 8 mill. i ubrukte lånemidlar tilgjengeleg. Sogndal kommune har sett i ga ng ein prosess der vi skal få fleire til å gå frå leige til eige. Det ver difor venta viss auke i etterspørsel etter formidlingslån. Investeringar som krev nærare vurderingar Fellesskapsbustader innan rus/psykiatri Første del av s amhandlingsreforma innan rus/ps ykiatri vil bli gjennomførd frå Reforma vil òg innebere kommunal betalingsplikt for utskrivingsklare pasientar, m en først frå K ommunen få auka behandlings - og omsorgsansvar innafor dette feltet. Kommunen har behov for fellesskaps - og spesial bustader for å møte denne delen av samhandlingsreforma. I samband med ny områdeplan for Stedje, der kommunen har bustader for fleire brukarar, er det sett i gang ei analyse om korleis kommunale eigedommar i dette område kan nyttast til føremålet. Arbeidet omhandlar

48 nærare utgreiing av behov, organisering, lokalisering, romprogram og kostnadsoverslag. Det kan òg vere naturleg å lokalisere delar av tenest a i tilknyting til Indre Sogn psykiatrisenter og til Bueiningar 7a på SOS. Bustadtilbod for menneske med utviklingshemming Dagens bustruktur i Stedjevegen er ikkje godt nok e i gna for tenesteyting til personer med redusert funksjonsevne og omfatt ande bistandsbehov. Slik bustadane er organisert hindrar dette ei effektiv drift. For å få ei meir op timal drift kan det vere naudsynt å byggje nytt for deler av målgruppa, med nye fellesskapsbustader. S amstundes kan eksisterande bueiningar nyttast for dei som er meir sjølvhjelpne og kan gjera seg nytte av ambulante tenester. Slike vurderingar vil m.a. inngå i analysen omtalt ovanfor for kommunale eigedommar i Stedje. Kulturhuset - Storsalen Stolane i storsalen i Kulturhuset er gamle og slitte og krev omfattande reperasjonar. Golvet under stolane er også svært slitte og bør bytast samstundes. Tiltaket er grovt kost nadsrekna til 1,5 mill. kroner. Ny bru over Sogndalselva Som del av målet om å gjere heile strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta, er det lagd til grunn at fjordstien på sørsida av Sogndalselva skal knytast saman med fjordstien frå elveparken til Nestangen. Dette krev ny gangbru over Sogndalselva. Det er også behov for sikrare plassering av avlaupsleidning frå elveparken til pumpehuset, jf. brotet på leidningen i flaumen som var oktober 2014, no ko som vil bli vurdert som del av ei bruløysing. I områdereguleringsplanen for Fjøra Vest er det sett av eit område for bru. Plassering av brua må avklarast nærare i samband med handsaming av områdereguleringsplanen og detaljplanen for Lerumstomta. Kostna dene ved utbygging av brua må vurderast når det planarbeidet er avslutta og brua er prosjektert. VVA - anlegg Nornes bustadfelt Det er regulert område for utviding av bustadfeltet på Nornes. Før utbygga kan gjennomførast må det byggjast ut nytt anlegg for v eg, vatn og avlaup. Utbygginga av VVA - anlegg krev avtale med grunneigar om tilgang på grunn eller ny regulering og oreigning. Dersom kommunen får avtale om tilgang på grunn vil rådmann kome tilbake med eiga sak, eller i samband med tertialrapport om løyvin gar for utbygging av VVA - anlegget. Andre løyvingar til VA kan nyttast for å planlegge utbygging av VVA - anlegg på Nornes bustadfelt.

49

50

51 PRISAR PÅ KOMMUNALE TENESTER Innhold 2 BARNEHAGAR SKULEFRITIDSORDNING KULTURSKULEN BIBLIOTEK UNGDOM HELSE OMSORG BUSTADER AMBULERANDE SKJENKELØYVE M.M KOPIAR OG UTSKRIFTER TENESTETORGET NORSKOPPLÆRING NÆRING FELLINGSAVGIFT FOR HJORT GEBYR BYGGESAKSHANDSAMING OPPMÅLINGSARBEID GEBYR FOR EIGEDOMSOPPLYSNINGAR - KOMMUNALE AVGIFTER - REGULERINGSPLANSTATUS M.M GEBYR FOR HANDSAMING AV PRIVATE AREALPLANAR OG DISPENSASJONAR MM ÅRSAVGIFT VATN ( 5) TILKNYTINGSAVGIFT FOR VATN ( 4) LEIGEAVGIFT FOR VASSMÅLAR ( 7 alt.1 og 2) AVGIFT FOR MELLOMBELS TILKNYTING ( 8) AVGIFT FOR FRÅ-/TILKOPLING ( 6) ÅRSAVGIFT AVLØP ( 5) TILKNYTINGSAVGIFT FOR AVLØP ( 4) ÅRSAVGIFT FOR RENOVASJON OG TØMMING AV SLAMAVSKILJAR RENOVASJONSAVGIFT SLAMGEBYR GEBYR FOR GRAVING I KOMMUNAL VEG KOSTNAD FOR BRUK AV KOMMUNALE PARKERINGSPLASSAR FEIE- OG TILSYNSAVGIFT

52 Avgifta vert sett opp etter framlegg frå Sogn brann og redning KAIAVGIFT / -LEIGE PARKERINGSAVGIFT PARKERINGSKORT FESTEAVGIFTER GRAVPLASS

53 PRISAR PÅ KOMMUNALE TENESTER Alle satsar er eks. mva. 2 BARNEHAGAR Foreldrebetaling for opphaldstid følgjer reglane for maksimalsatsar, jf. statsbudsjettet. Maksimalsats for heil plass aukar med kr. 75 (2,8 %) frå kr til kr pr. månad frå januar Ingen hushald skal betale meir enn 6 % av inntekta for ein barnehageplass. I 2017 vil hushaldningar med inntekt under kr ha rett til redusert foreldrebetaling. Ordninga med gratis kjernetid blir vidareført for alle 3-, 4- og 5-åringer for familiar med låg inntekt. Fra 1. august 2017 er inntektsgrensa sett til kr Betaling i barnehagane pr. månad. Opningstid Foreldrebetaling Matpengar Foreldrebetaling Matpengar Heil plass % plass % plass Foreldre betalar for 11 mndr. i året; 4,5 mndr. i hausthalvåret og 6,5 mndr. i vårhalvåret. Betalinga skjer på forskot den 15. i kvar månad; første gong 15. august. Moderasjonsordningar for barnehagar: Frå Barn 1 Full pris Barn 2: 30% moderasjon Barn 3 og fleire 50% moderasjon For hushald med rett til inntektsgradert foreldrebetaling, blir søskenmoderasjonen for andre, tredje og fleire i tråd med søskenmoderasjonen med høvesvis 70 % og 50 % av foreldrebetalinga for første barn. 3

54 3 SKULEFRITIDSORDNING Auke på 2,5% frå , runda opp til næraste heile 5 kroner. Unnateke er 4 satsar som ved ein feil vart auka for mykje i 2016, og difor vert ståande på same sats i Aktivitet Akt.kode Merknad Tilbod ved alle skulane i Sogndal: SFO, heilplass ( ) (med ferie) SFO001 Alle SFO, ettermiddag SFO002 Alle SFO, ferieplass (unnateke juli) SFO020 Alle Særskilt tilleggstilbod ved Norane oppvekstsenter: SFO, morgonplass ( ) SFO003 Berre Norane SFO, morgon/ettermiddag (heilplass utan ferie) SFO005 Unnateke Fjærland SFO, morgon ( ), måndag ettermiddag ( ) SFO007 Berre Norane SFO, tysdag til torsdag ettermiddag ( ) SFO011 Berre Norane SFO, ettermiddag, ferie (unnateke juli) SFO016 Unnateke Fjærland SFO, måndag til torsdag ettermiddag ( ) SFO021 Berre Norane Særskilt tilleggstilbod ved Fjærland oppvekstsenter: SFO, tysdag og torsdag ettermiddag ( ) SFO013 Berre Fjærland Særskilt tilleggstilbod ved Kaupanger skule: SFO, morgonplass ( ) SFO, morgon ( ), måndag ettermiddag ( ) SFO, morgon ( ), fredag ettermiddag ( ) SFO004 Berre Trudvang og Kaupanger SFO006 Berre Kaupanger SFO008 Berre Kaupanger SFO, tysdag til torsdag ettermiddag ( ) SFO010 Berre Kaupanger SFO, måndag og fredag ettermiddag SFO014 Berre Kaupanger SFO, morgon ( ), ferie (unnateke juli) SFO015 Berre Kaupanger SFO, ettermiddag, ferie (unnateke juli) SFO016 Unnateke Fjærland

55 SFO, fredag ettermiddag ( ), ferie (unnateke juli) SFO, måndag og fredag ettermiddag, ferie (unnateke juli) SFO017 Berre Kaupanger SFO019 Berre Kaupanger SFO fredag ettermiddag SFO023 Berre Kaupanger Særskilt tilleggstilbod ved Trudvang skule: SFO, morgonplass ( ) SFO004 Berre Trudvang og Kaupanger SFO, morgon/ettermiddag (heilplass utan ferie) SFO005 Unnateke Fjærland SFO, morgon, måndag og onsdag ettermiddag SFO009 Berre Trudvang SFO, måndag og onsdag ettermiddag SFO012 Berre Trudvang SFO, ettermiddag, ferie (unnateke juli) SFO016 Unnateke Fjærland SFO, måndag og onsdag ettermiddag, ferie (unnateke juli) SFO018 Berre Trudvang Moderasjonsordningar for SFO Frå Barn 1: Full pris Barn 2: 30% moderasjon Barn 3 og fleire 50% moderasjon For dei barna som får gratis leksehjelp i SFO-tida, vert foreldrebetalinga redusert med kr 23 pr heil SFO-time. Omfanget av gratis leksehjelp vert fastsett for vår- og hausthalvåret. 4 KULTURSKULEN FORELDREBETALING FOR KULTURSKULEN PR. SEMESTER Auke på 2,5% frå , runda opp til næraste heile 5 kroner. Betalingssatsane er forenkla frå og med 2017, og er no i tråd med nabokommunane sine satsar. Plass Individuell undervisning barn nr Individuell undervisning dobbeltime Gruppeundervisning barn nr Instrumentleige Søskenmoderasjon på 25% frå og med andre søsken eller elevplass. 5

56 5 BIBLIOTEK MINSTESATSAR FOR ERSTATNINGSKRAV BIBLIOTEKET Barnebok Vaksenbok Lokalhistorisk materiale Språkkurs DVD-film Musikk-cd Teikneserie Tidsskrift (enkeltnummer) Lydbøker Tilsvarande ny pris Tilsvarande ny pris 1 lydbok-cd CD-ROM PC-spel WII og DS Dersom ein lånar har betalt, for så seinare å levere inn att boka/materialet, får vedkomande refundert utgiftene med frådrag av eit gebyr på kr

57 6 UNGDOM Foreldrebetaling pr. semester for musikkverkstad og danseverkstad. Auke på 2,5% frå runda opp til næraste heile 5 kroner Sogndal musikkverkstad Sogndal danseverkstad Søskenmoderasjon på 50% frå og med andre søskenplass. 50% rabatt på andre danseform. 7 HELSE Satsane er gjennomgått, og våre satsar er noko høgare enn andre kommunar sine satsar. Det er difor framlegg om nye satsar frå Materiellkostnadar pr. vaksine vert føreslege å ta ut, då nye vaksiner kjem i ferdige sprøyter med spiss, øvrige materiellkostnadar (bomull og tape) er inkludert i konsultasjonskostnaden. Satsar for vaksinering i tilknyting til utanlandsopphald helsestasjon konsultasjon barn konsultasjon vaksen gongs konsultasjon/revaksinering Materiellutgifter pr. vaksine Reseptar Svangerskapskurs pr. pers (endra frå pr. par) Vaksinar Prisane vert fastsette i samsvar med sjølvkostprinsippet, runda opp til næraste 5 kroner. Timebestilling Dersom ein ikkje møter til avtalt tid eller avbestiller mindre enn 24 timar før ein skal møta, må ein betale eit gebyr på kr OMSORG Trygdebustader/omsorgsbustader husleige pr. månad. Prisauke 2.1% frå Omsorgsbustader, Skulevegen Omsorgbustader Fjærland, Fossetunet 1B, Leighgota Slulevegen7C Omsorgsbustader, Leighgota 3, tre-roms Faste utgifter straum pr. månad, omsorgsbustader Auke med 2.1% frå Omsorgsbustader Skulevegen 7C Omsorgsbustader, Leighgota 3, Fossetunet 1B

58 Leiga inkluderer ein p-plass til leigetakar som eig og brukar eigen bil. Løpande kontraktar vert regulert etter husleigelova. Merknad: Netto husleige vert lågare for dei med minstepensjon, og minstepensjon + inntil 30% tilleggsinntekt. Dei som kjem under desse inntektsgrensene vil kunne søkje om bustønad. Eigenbetaling for heimehjelp gjeldande frå Netto inntekt husstand før særfrådrag Timebetaling for dei med inntil 9,9 timar pr. månad Abonnement for alle med 10 timar eller meir pr. månad Inntil 2 G Kun abonnement * Inntil 3 G 190 pr. time pr. mnd. Inntil 4 G 222 pr. time pr. mnd. Inntil 5 G 248 pr. time pr. mnd. F.o.m5,0 G 279 pr. time Kun timepris Brukarar med inntil 2 G betalar abonnement frå første time, fastsett i statsbudsjettet. Brukarar med inntekt over 5G betalar berre timesats. Eigenbetalinginstitusjon Døgn-/månadspris pr. plass i institusjon: / Langtidsopphald jf. eigen betalingsforskrift Fribeløp før berekning av vederlag 8 000* Korttidsopphald i institusjon inntil 60 døgn pr. år 155* Dag-/nattopphald i institusjon 80* Eigenbetaling for alarmtelefon gjeldande frå , auke 2,1% Leige pr. mnd. + 50,- pga leige av sim kort Monteringavgift Satsar for kjøp av måltid frå Sogndal omsorgssenter, auke 0% Frukost / kveldsmat, enkeltmåltid Mellommåltid, enkeltmåltid Middag Abonnement alle måltid pr. månad * = i samsvar med framlegg i Statsbudsjettet 8

59 9 BUSTADER Auke på 2,1 % for nye kontraktar i løpet av året. Løpande kontraktar vert regulert etter husleigelova Stedjevegen 25-2 roms 2 einingar Stedjevegen 25-3 roms 2 einingar Stedjevegen 25-3 roms 2 einingar Stedjevegen 27-2 roms 8 einingar Stedjevegen 29-2 roms 2 einingar Stedjevegen 29-3 roms 1 eining Stedjevegen 29-3 roms 3 einingar Stedjevegen 21 A-B - 2 roms 6 einingar Leitevegen 67-4 roms 5 einingar Kongabergvegen 54-2 einingar Kongabergvegen 54-4 einingar Kyrkjebakken 36 B - 1 eining Lunnamyri 29-2 roms 1 eining Stølen - 2 roms 2 einingar Stølen - 5 roms 2 einingar Stølen - 5 roms 1 eining Leighgota 8 - kjellar 4 rom pris pr. rom Leighgota 8-1. høgda 2 rom pris pr. rom Leighgota 8-1. høgda 2 rom pris pr. rom Leighgota 8-2. høgda 1 rom Leighgota 8-2. høgda 2 rom pris pr. rom Leighgota 6-2 rom pris pr. rom Leighgota 6-2 rom pris pr. rom Stedjevegen høgda 4 rom pris pr. rom Stedjevegen 15-2 rom pris pr. rom Stedjevegen 15-1 rom (2 personar) pris pr. rom Kongabergvegen 52 (redusert pris for små hyblar) Storebruvegen 4 hovudetasje Storebruvegen 4 underetasje AMBULERANDE SKJENKELØYVE M.M Pr. løyve/arrangement av dette er kr 160 administrativt gebyr Etablerarprøva for serveringsløyve Kunnskapsprøva for skjenkeløyve Kunnskapsprøva for salsløyve alkohol Satsane vert fastsett av departementet jf. Alkohollova. 9

60 Bevillingsgebyr jfr. kap. 6 i alkohollova 6-2.Gebyret skal betales etter følgende satser: Sal: - 0,20 kr pr. vareliter for alkoholholdig drikk i gruppe 1-0,54 kr pr. vareliter for alkoholholdig drikk i gruppe 2 Skjenking: - 0,44 kr. pr. vareliter for alkoholholdig drikk i gruppe 1-1,18 kr pr. vareliter for alkoholholdig drikk i gruppe 2-3,87 kr pr. vareliter for alkoholholdig drikk i gruppe KOPIAR OG UTSKRIFTER TENESTETORGET Format Svart/kvitt farge Tal kopiar Pris inkl. mva pr. side A4 Svart/kvitt ,00 A4 Svart/kvitt Over 500 2,00 A3 Svart/kvitt 4,00 A4 Farge ,00 A4 Farge ,00 A4 Farge Over 500 3,00 A3 Farge 7,00 Kartutskrift A4 som Gratis vedlegg til Kopiar/utskrifter av Gratis dokument i pågåande saker Attestering av kopiar Pr. kopi 6,00 Telefax innanlans Pr. sending 15,00 Telefax utanlands Pr. sending 20,00 Kopiar/plott av kart m.m. Format Svart/kvitt - pris pr. stk Farge - pris pr. stk A A A Laminering. Format Pris inkl. mva pr stk A5 og mindre 10 A4 12 A

61 Sal av bossekkar og bioposar m.m. Plastsekker * Bioposar ** Restavfallsekker Hundeposar Korg til biopose Ekstra restavfallssekk Raud Gratis kr 46 pr. rull kr 35 pr. rull kr 22 pr. rull kr * Plastsekkar for plastavfall er gratis og vert ulevert på miljøstasjonen og i tenestetorget. ** I veke 16 og 17 vert det utlevert 2 gratis rullar med bioposar til alle husstandar. Dersom du har behov for ekstra posar, kan desse kjøpast i tenestetorget, miljøstasjonen eller i daglegvarebutikkane. 12 NORSKOPPLÆRING Priser justert med 2,7 %. Betalingselevar. Elevar i eksisterande gruppe på dagtid kr 47 per time + læremiddel/bøker. Undervisninga vert gjeven i modular med avtalt timetal, og eleven må betala for heile modulen, sjølv om eleven sluttar før avtalt timetal er bruk. Kveldsgruppe kr 93 per time + læremiddel/bøker. Undervisninga vert gjeven i modular med avtalt timetal, og eleven må betala for heile modulen, sjølv om eleven sluttar før avtalt timetal er brukt. Gruppa må ha minimum 8 elevar. 13 NÆRING Gebyr fastsett av staten. Landbruksdepartementet har i desember 2011, fastsett forskrifter for gebyr ved handsaming av følgjande saker: Søknad om konsesjon: kr Søknad om deling etter 12 i jordlova: kr

62 14 FELLINGSAVGIFT FOR HJORT Gebyr fastsett av kommunestyret i sak 34/08 og 53/14. Vaksen hjort: kr 350 Hjortekalv: kr GEBYR BYGGESAKSHANDSAMING Revidert gebyrregulativ for byggesaker for Auke med 2,1 % frå Gebyret er vedteke med heimel i plan- og bygningslovens 33 og gjeld tiltak som blir handsama etter forskrift om byggesakshandsaming. 1. Gebyr omfattar Totalt gebyr omfattar: Utskriving av grunnlagskart for situasjonsplan, naboliste. Sakshandsaming, godkjenning av ansvarlige, dokumentkontroll, tilsyn i byggeperioden og nødvendige attestar. Gebyret vert skreve ut til tiltakshavar. 2 Betalingsplikt e Alle som får utført tenester etter dette regulativ skal betala gebyr. 3 Tidspunkt for gebyrutrekning Gebyret vert utrekna etter det regulativet som gjeld den dato kommunen mottek ei tilfredsstillande melding eller ein søknad. 4 Tidspunkt for fakturering og betalingstidspunkt Når vedtak i samband med søknad/melding er gjeve vert fakturering for gjeldande gebyr utført. Saker som vert trekt av søkar/ tiltakshavar etter at sakshandshandsaminga er starta vert fakturert med 50% av berekna gebyr for aktuelle sak. Avslag vert fakturert med 70 % av fullt gebyr. 5 Prosjekt som kjem inn under fleire tiltaksklassar Ved prosjekt som kjem inn under fleire tiltaksklassar vert gebyret utrekna etter tiltaksklasse for ansvarleg søkar. 6 Mangelfulle søknader Dersom søknaden openbart er mangelfull, skal det belastast eit gebyr på kr 750,- for arbeid med innhenting av fullstendige opplysningar/retur av søknad. 7 Høve til å klage Fastsetjing av gebyr i den enkelte saka kan ikkje påklagast. Rådmannen si avgjerd i søknad om reduksjon av gebyr kan påklagast etter reglane i forvaltningslova. 8 Ulovlege tiltak og pålegg etter plan- og bygningslova. Plan- og bygningslova gjev i 32-8 heimel til å ilegge overtredelsesgebyr til ansvarlege for brot på plan- og bygningslovgjevinga. 12

63 Gebyrregulativ: Gjeldande gebyrsatsar for søknadspliktige tiltak etter plan- og bygningslova: For alle typar bygg skal det betalast eit basisgebyr for kvar frittståande bygning. I tillegg til basis-gebyret skal det betalast eit arealgebyr på kr 31 for kvar kvm bruksareal (m 2 BRA). Auke i tråd med KPI på 2,6 % frå Basisgebyr for: Tiltaksklasse 1 rammeløyve Tiltaksklasse 1 igangsetting Tiltaksklasse 2 - rammeløyve Tiltaksklasse 2 - igangsetting Tiltaksklasse 3 rammeløyve Tiltaksklasse 3 - igangsetting Delsøknader ovr to trinn skal betalast pr. gong Tiltaksklasse 1 - eitt trinns handsaming Tiltaksklasse 2 - eitt trinns handsaming Tiltaksklasse 3 - eitt trinns handsaming Tilbygg/påbygg < 30 m2 skal det betalast 25 % av basisgebyr. Tilbygg/påbygg > 30 m2 < 100 m2 skal det betalast 50 % av basisgebyr. Tilbygg/påbygg > 100 m2 skal det betalast som for nybygg. Garasjar/bustadbrakker/naust/basseng etc. (GAB: ) betalast med 50 % av basisgebyr. Ved mellombelse bygningar betalast fullt gebyr i den kategori bygget omfattar. Ved bruksendring skal det betalast 50 % av fullt gebyr. Andre søknadspliktige tiltak som fasadeendring, vindaugsskift (som medfører fasadeendring), støttemurar, støyskjermar, graving/fylling, antenner, skilt, balkongar etc Avvik frå høgde/avstand etter pbl 29-4 betalast med kr Dispensasjonar med heimel i pbl. 19: --> For separate søknader, som godkjenning av tekniske installasjonar, heisanlegg, tankar og avløpsanlegg og konstruksjonar som ikkje gjev BRA, betalast med kr For tiltak etter Pbl og som medfører BYA/BRA betalast med kr Frådeling etter pbl 20-1, m i samsvar med regulering betalast med kr Matrikkelføring for ikkje søknadspliktige tiltak betalast med kr Godkjenning av ansvarsrett Lokal godkjenning UTGÅR UTGÅR Med sentral godkjenning UTGÅR UTGÅR Sjølvbyggjar UTGÅR

64 Frikjøpsordning for parkering I staden for oppstillingsplass på eigen grunn eller felles areal kan kommunen samtykke i at det vert innbetalt eit beløp for bygging av offentleg parkeringsanlegg, jf. arealdel til kommuneplanen 1-6 g, pkt. 4, jf. K.sak 53/12. Beløpet gjeld frå 1. januar i avgiftsåret og vert regulert etter SSB sin byggjekostnadsindeks for bustadblokk pr. oktober føregåande år. For 2017 beløpet justert med 2,5 % i samsvar med prisvekst på varer og tenester i statsbudsjettet. Frikjøpsordning for parkering 2017 Frikjøp pr. plass Handsaming av utsleppsløyve: Når det skal etablerast nytt anlegg må det søkast om utsleppsløyve og samtidig søkast om byggjeløyve for anlegget. Gebyret for utslepp gjeld i tillegg til byggjesaksgebyret. Det skal betalast gebyr per utslepp etter følgjande satsar: Anlegg der utsleppet er kalkulert til under 15 PE Anlegg der utsleppet er kalkulert til mellom 15 og 100 PE Anlegg der utsleppet er kalkulert til mellom 100 og 1000 PE Anlegg for utslepp av gråvatn OPPMÅLINGSARBEID Gebyr matrikkellova. Gebyr for arbeid etter matrikkellova ( 32, og forskrifta 16) vert som fylgjande: Auke på 2,1 % frå Oppretting av matrikkeleining Oppretting av grunneigedom og festegrunn Areal frå m Areal frå 251 m m Areal frå m 2 - auke pr. påbegynt da Matrikulering av eksisterande umatrikulert grunn Areal frå m Areal frå 251 m m Areal frå m 2 - auke pr. påbegynt da

65 6.1.3 Oppmåling av uteareal på eigarseksjon Areal frå m Areal frå 251 m m Areal frå m 2 - auke pr. påbegynt da Oppretting av anleggseigedom Gebyr som for oppretting av grunneigedom Volum frå m Volum frå m 3 - auke pr. påbegynt m Registrering av jordsameige, anna arbeid, oppmålingssaker med ekstern landmålar Gebyr for registrering av eksisterande jordsameige, anna oppmålings- teknisk arbeid og registrering av saker der eksterne instansar har utført oppmålingsforretning vert fakturert etter medgått tid pr. time Oppretting av matrikkeleining utan fullført oppmålingsforretning Viser til 6.1.1, 6.1.2, og I tillegg kan det kome tilleggsgebyr for å utføre oppmålingsforretning Avbrot i oppmålingsforretning eller matrikulering Gebyr for utført arbeid når saka vert trekt før den er fullført, må avvisast, ikkje let seg matrikkelføre på grunn av endra heimelsforhold eller av andre grunnar ikkje kan fullførast, vert det sett til 1/3 av gebyrsatsane etter 6.1 og Grensejustering Grunneigedom, festegrunn og jordsameige Ved gebyr for grensejustering kan arealet for involverte eigedomar justerast med inntil 5% av eigedomens areal (maksimalgrensa er sett til 500 m 2 ). Ein eigedom kan ikkje dele av areal som i sum overstig 20% av eigedomen sitt areal før justering. For grensejustering til veg- eller jernbaneføremål kan andre arealklasser gjelde Areal frå m Areal frå 251 m m

66 6.3.2 Anleggseigedom For anleggseigedom kan volumet justerast med inntil 5% av anleggseigedomen sitt volum, men den maksimale grensa vert sett til 1000 m Volum frå m Volum frå 251 m m Arealoverføring Grunneigedom, festegrunn og jordsameige Ved arealoverføring skal oppmålingsforretning og tinglysing gjennomførast. Arealoverføring utløyser dokumentavgift. Dette gjeld ikkje arealoverføring til veg- og jernbaneføremål Areal frå m Arealoverføring pr. nytt påbegynt 500 m 2 fører med seg ei auke av gebyret på Anleggseigedom For anleggseigedom kan volum, som skal overførast frå ei matrikkeleining til ei anna, - ikkje vere registrert på ei tredje matrikkeleining. Volumet kan berre overførast til ei matrikkeleining dersom vilkåra for samanføying er til stades. Matrikkeleininga skal utgjera eit samanhengande volum Volum frå m Volum frå 251 m m Volumoverføring pr. nytt påbegynt 500 m 3 fører med seg ei auke av gebyret på Kartlegging av eksisterande grense der grensa tidlegare er koordinatbestemt ved oppmålingsforretning For inntil 2 punkt For overskytande grensepunkt

67 6.6 Kartlegging av eksisterande grense der grensa ikkje tidlegare er koordinatbestemt / eller klargjering av rettar For inntil 2 punkt For overskytande grensepunkt Gebyr for klargjering av rettar vert fakturert etter medgått tid kr pr time. 6.7 Privat grenseavtale For inntil 2 punkt eller 100 m grenselengde For kvart nytt punkt eller påbegynt 100 m grenselengde Lågast kostnad vert vald for rekvirent. 6.8 Urimeleg gebyr Dersom gebyret openbart er urimeleg i forhold til dei prinsipp som er lagt til grunn, og det arbeidet og dei kostnadane kommunen har hatt, kan rådmannen, av eige tiltak fastsetje eit passande gebyr. Fullmaktshavar kan under same føresetnadar og med bakgrunn i grunngjeven søknad frå den som har fått krav om betaling av gebyr, fastsette eit redusert gebyr. 6.9 Betalingstidspunkt Alle gebyr skal betalast til kommunen etter faktura når dokumentet vert sendt til tinglysing Forandring i grunnlaget for matrikkelføring av saka Gjer rekvirenten under saka endringar i grunnlaget for matrikkelføringa av saka, vert gebyr likevel oppretthalde Utsteding av matrikkelbrev Fast 2017 Matrikkelbrev inntil 10 sider Matrikkelbrev over 10 sider Gebyrer er styrt av matrikkelforskrifta 16, 4. ledd og skal vere fast Utsett frist for gebyravkorting ved oversitjing av fristar etter Matrikkellova 18 For rekvisisjonar med naudsynt godkjenning, der oppmålingsforretning er påkrevd, gjeld 16- vekersfristen i lova, ikkje for saker som oppmålingsavdelinga mottek i perioden 1. oktober til 15. mars. 17

68 17 GEBYR FOR EIGEDOMSOPPLYSNINGAR - KOMMUNALE AVGIFTER - REGULERINGSPLANSTATUS M.M Pr eigedom GEBYR FOR HANDSAMING AV PRIVATE AREALPLANAR OG DISPENSASJONAR MM. 1. HANDSAMINGSGEBYR Utan omsyn til plantype og storleik på areal skal det betalast eit gebyr på kr før saka vert teken opp til administrativ handsaming (oppstartsmøte). Tiltakshavar må i tillegg dekka utgifter til utarbeiding og kopiering av plan, samt utgifter til planhandsaming der vedkomande instans krev dette refundert (t.d. kulturminne). Tiltakshavar dekker annonsering og kopiering med kr før saka vert teken opp til politisk handsaming. 2. AREALGEBYR I tillegg til handsamingsgebyret skal det betalast eit gebyr avhengig av plantype og storleik på regulert areal. Gebyret er det same for vesentlege planendringar som for nye planar. Arealgebyret skal betalast etter at planen er handsama første gong i planutvalet, og før vidare administrativ handsaming. Dersom forvaltningsutvalet avviser planen skal det ikkje betalast arealgebyr med mindre tiltakshavar krev planen lagt fram for kommunestyret. 2.1 Områderegulering Områderegulering kan ikkje startast opp etter initiativ frå private, og heimelen til å ta gebyr (jf. 33-1) gjeld ikkje områdereguleringar. I overeinskomst med kommunen kan likevel private utarbeide utkast til områderegulering. Det kan då også avtalast at privat tiltakshavar skal påta seg heile eller delar av kostnaden med utarbeidinga av planen Detaljregulering Auke på 2,1% frå Regulert areal inntil m Tillegg pr. påbyrja m 2 utover Regulert areal over m 2, totalt arealgebyr Regulert areal inntil m Tillegg pr m 2 utover m Regulering areal over m 2 totalt arealgebyr

69 3. DISPENSASJONAR OG MINDRE PLANENDRINGAR. Før søknad om dispensasjon for føremålsendring frå gjeldande arealplan vert teken opp til administrativ handsaming, skal det betalast eit handsamingsgebyr på kr Den same ordninga gjeld for mindre endringar av arealplan. Andre dispensasjonar frå lov, forskrifter og føresegner kr 6 191,-. 4. AVVIK FRÅ GEBYRSATSANE. Der kommunen har særlege samordningsinteresser i eit planarbeid, eller det samla gebyret vert vurdert til å vere urimeleg høgt, kan forvaltningsutvalet redusere /gi fritak for gebyr på grunnlag av søknad. 5. ANDRE FORHOLD For særleg støtte til saker (oreigning, gjenfinning av eldre dokument, spesielle oppdrag kart med mer) vert det utrekna betaling etter medgått tid. 19 ÅRSAVGIFT VATN ( 5) Avgifta er i snitt auka med 3%. Årsavgift vert rekna etter ein fast og ein variabel del. Fastledd; (40% av samla inntekt) Abonnementsgebyr differensiert etter 2 brukarkategoriar. Gebyr for bustad skal betalast pr. bueining og gebyr for næring skal betalast etter dimensjon på inntaksleidning. Abonnementsgebyr for bustad gjeld for bustad- og fritidshus, og skal betalast pr. eining, jf. definisjonen av eining i 2. For einebustad med inntil ei ekstra bueining skal det berre betalast eitt abonnementsgebyr (normalsats). Abonnementsgebyr for næring skal betalast for næringseigedomar, offentlege verksemder og kombinasjonsbygg. Gebyret vert fastsett på grunnlag av dimensjon på inntaksleidning slik dette går fram av tabellen under. Dimensjon på leidning i med meir Abonnentgebyr Normalsats Gebyrstorleik N x normalsats N = N = N = N = N = 10 > N = 15 Forbruksledd; (60% av samla inntekt) Abonnentar med bustad- og fritidshus betaler anten etter faktisk (målt) vassforbruk og pris pr. m 3, eller stipulert forbruk basert på utrekna bruksareal i samsvar med NS 3940 og pris pr. m 3. Omrekningsfaktor for stipulert forbruk er sett til 1,5 m 3 /m 2. Pris pr. m 3 målt vassforbruk kr 8,60 Industrivatn målt vassforbruk kr 2,27 19

70 Følgjande bruksareal og vassforbruk skal leggjast til grunn for stipulert forbruk: Bruksareal (m 2 ) Grunnlag for utrekning (m 2 ) Stipulert forbruk (m 3 ) Bustadhus Fritidshus < > Næringseigedommar, offentlege verksemder og kombinasjonsbygg betaler forbruksgebyr etter faktisk (målt) vassforbruk og pris pr. m 3. Forbruket blir målt med installert vassmålar. For alle abonnentar gjeld at avløpsmengda blir rekna lik vassmengda, sjå likevel TILKNYTINGSAVGIFT FOR VATN ( 4) Avgifta er auke med 3%. Tilknytingsgebyret skal betalast når eigedom med hus på blir tilknytt offentleg vass- og/eller avløpsnett ved førstegongsoppføring av bygg som blir tilknytt offentleg vass- og/eller avløpsnett. Abonnentar med bustad- og fritidseigedommar skal betale normalsats. For næringseigedommar, offentlege bygg og kombinasjonsbygg blir tilknytingsgebyret fastsett på grunnlag av dimensjon på inntaksleidning for vatn, slik det går fram av tabellen under. Dimensjon på leidning i med mer Tilknytingsgebyr Normalsats Gebyrstorleik N x normalsats N = N = N = N = N = 10 > N = LEIGEAVGIFT FOR VASSMÅLAR ( 7 alt.1 og 2) Avgifta er auke med 3% Vassmålar med diam. Inntil med mer Målarleige m.gjenger/flens Adm.kostnad Sum målar/adm / / >

71 22 AVGIFT FOR MELLOMBELS TILKNYTING ( 8) Med mellombels tilknyting skal det ikkje betalast tilknytingsavgift, men fast årleg avgift i høve dimensjon på inntaksleidning og avgift etter målt forbruk. 23 AVGIFT FOR FRÅ-/TILKOPLING ( 6) Avgifta er uendra. Ved mellombels stenging til eigedomar som ikkje er i bruk skal det betalast ei avgift for frå- /tilkopling kr pr. kopling. 24 ÅRSAVGIFT AVLØP ( 5) Det er ein avgiftsauke i 2017 på 3 %. Årsavgifta vert rekna etter ein fast og ein variabel del. For alle abonnentar gjeld at avløpsmengda blir rekna lik vassmengda, sjå likevel 6. Fastledd; (40% av samla inntekt) Vilkår for utrekning av abonnementsgebyr som for vatn. Dimensjon på leidning i med meir Abonnentgebyr Normalsats Gebyrstorleik N x normalsats N = N = N = N = N = 10 > N = 15 Forbruksledd; (60% av samla inntekt) Abonnentar med bustad- og fritidshus betaler anten etter faktisk (målt) vassforbruk og pris pr. m 3, eller stipulert forbruk basert på utrekna bruksareal i samsvar med NS 3940 og pris pr. m 3. Omrekningsfaktor for stipulert forbruk er sett til 1,5 m 3 /m 2 for bustader. Pris pr. m 3 etter målt vassforbruk kr 9,88. Følgjande bruksareal og vassforbruk skal leggjast til grunn for stipulert forbruk: Bruksareal (m 2 ) Grunnlag for Stipulert forbruk (m 3 ) utrekning (m 2 ) Bustadhus Fritidshus < >

72 25 TILKNYTINGSAVGIFT FOR AVLØP ( 4) Det er ein avgiftsauke på 3 % i Tilknytingsgebyret skal betalast når eigedom med hus på blir tilknytt offentleg vass- og/eller avløpsnettved førstegongsoppføring av bygg som blir tilknytt offentleg vass- og/eller avløpsnett. Abonnentar med bustad- og fritidseigedommar skal betale normalsats. For næringseigedommar, offentlege bygg og kombinasjonsbygg blir tilknytingsgebyret fastsett på grunnlag av dimensjon på inntaksleidning for vatn, slik det går fram av tabellen under. Dimensjon på leidning i mm Tilknytingsgebyr Normalsats Gebyrstorleik N x normalsats N = N = N = N = N = 10 > N = ÅRSAVGIFT FOR RENOVASJON OG TØMMING AV SLAMAVSKILJAR Det vert vist til forskrift om renovasjons- og slamgebyr for Sogndal kommune etter ureiningslova 26 og RENOVASJONSAVGIFT Renovasjonsavgifta er auka med 3 % frå I tillegg kjem eit gebyr på kr 300 pr. abonnent for dekking av kommunale utgifter innan renovasjon. Storleiken på behaldar 140 liter 240 liter Behaldar for våtorganisk avfall med hentefrekvens kvar 14. dag Behaldar for restavfall med hentefrekvens kvar 4. veke Behaldar for papp/papir med hentefrekvens kvar 4. veke I tillegg kjem 25% meirverdiavgift. Satsar for heime- og samkompostering Type kompostering Etter punkt Etter punkt Etter punkt 6.4 Heimekompostering Samkompostering 205 I tillegg kjem 25% meirverdiavgift. 22

73 Døme på dei mest vanlege gebyrsatsane eks. moms og administrasjonsgebyr. Renovasjon: Standardabonnement (pkt. 6.1) kr Minimumsgebyr (pkt ) kr Abonnent som heimekomposterar (pkt /6.3.1) kr Hyttegebyr for dei abonnentane som leverer i felles container/dunk (pkt. 6.6) kr Gebyr for fritidshus/fritidshusvære er 40% av standardgebyr ved levering til behaldar/container/bosbu eller i sekk. Ved levering i 3 stk 140 liter behaldarar (våtorganisk avfall, restavfall, papp/pair) er gebyret 50% av standardgebyret. Reduksjon i renovasjonsgebyret: Jfr; revidert gebyrforskrift gjeldande frå Etter grunngjeven søknad kan det gjevast ein gebyrreduksjon på maks 35% i høve eit standardabonnement, jamfør punkt 6.1, til einsleg person i eige husvære, som ikkje har høve til å levere i lag med andre. Fleire abonnementeiningar kan gå saman om avfallsbehaldarar, og gebyret vert fastsett i samsvar med dei kombinasjonane som kjem fram ved samanstilling av volum. Abonnentar som kombinerer/deler behaldarar, vil kunne oppnå ein gebyrreduksjon på maks 35% i høve eit standardabonnement, jamfør punkt 6.1, pr. abonnementeining. Abonnentar som heimekomposterar eller samkomposterar, vil kunne oppnå ein gebyrreduksjon på maks 35% i høve eit standardabonnement, jamfør punkt 6.1, pr. abonnementeining. Ein føresetnad for dette, er imidlertid at reglane i punkt 6.3 vert etterfølgde. 28 SLAMGEBYR Det er gjort ei auke i slam- og renovasjonsgebyret på 4 %. I tillegg kjem eit gebyr på kr 300 pr. abonnent for dekking av kommunale utgifter innan slamtømming. Årleg gebyr for tømming av slamavskiljar etter oppsett tømmeplan og varsling, eks mva Årleg gebyr/stk Separate slamavskiljarar 0-4,5 m³, bustadar Årleg gebyr/stk Separate slamavskiljarar 0 4,5 m³, bustadar utan toalett tilknytta, samt fritidshus med og utan toalett Pris pr m³, registr. totalvolum tank Felles/separat slamavskiljar 4, 5 m³ Pris pr m³, registr. totalvolum tank Felles/separat slamavskiljar 4, 5 m³ Pris pr. stk Tette oppsamlingstankar 0-4,5 m³ Pris pr m³, registr. totalvolum tank Tette oppsamlingstankar 4, 5 m³ 23

74 Tømming kvart 2. år Tømming kvart 4. år Tømming kvart 2. år. kr 838 kr. 446 kr 211 pr. m³registrert tankvolum Tømming 1 gang pr. år kr 421 pr. m³registrert tankvolum Tømming etter behov i ordinær rute Tømming etter behov i ordinær rute kr kr 421 pr. m³registrert tankvolum Tømming utanom oppsett tømmeplan for dei ulike tankane typane, eks mva Pris pr. stk. pr. gang for ekstratøming Separate slamavskiljarar Pris pr. stk. pr. gang for ekstratøming Separate slamavskiljarar Pris pr m³, registrert. totalvolum tank for ekstratøming Felles/separat slamavskiljar Pris pr m³, registreret totalvolum tank for ekstratøming Felles/separat slamavskiljar Pris pr. stk pr. gang for ekstratøming Tette oppsamlingstankar Pris pr. m³registrert totalvolum tank for ekstratøming 0-4,5 m³, bustadar Ekstratømming kr pr tømming Nødtømming kr pr tømming 0 4,5 m³, bustadar utan toalett tilknytta, samt fritidshus med og utan toalett kr pr tømming kr pr tømming 4, 5 m³ kr 545 pr m³registrert tankvolum kr 669 pr m³registrert tankvolum 4, 5 m³ kr 545 pr m³registrert tankvolum kr 669 pr m³registrert tankvolum 0-4,5 m³ kr pr tømming kr pr tømming 4, 5 m³ kr 545 pr m³registrert tankvolum kr 669 pr m³registrert tankvolum Dersom tømming ikkje kan skje grunna manglande klargjering frå abonnenten si side, vert tøminga rekna som utført og ny tilkøyring vert rekna som ekstratøming, jamfør 14 og 16 i Forskrift for innsamling av forbruksavfall og slamtøming. 29 GEBYR FOR GRAVING I KOMMUNAL VEG Auke i gebyr på 2,5 % i Gebyr for graving i offentleg veg er kr Gebyret dekker eventuell synfaring, verifisering og handsaming av dokumentasjon. 24

75 30 KOSTNAD FOR BRUK AV KOMMUNALE PARKERINGSPLASSAR Ved bruk av kommunale parkeringsplassar, til dømes til riggplass eller arrangement, skal det normalt betalast for bruk av parkeringsplassane etter vanlege satsar. Ved lengre tids bruk eller etter serskilt søknad kan parkeringsplassar reserverast over lengre tid og til nyttast til andre føremål enn parkering. Det skal då betalast kr 100 per parkeringsplass per døgn, minimum FEIE- OG TILSYNSAVGIFT Avgifta vert sett opp etter framlegg frå Sogn brann og redning. Satsar Feiing kvart år/tilsyn kvart 4. år Feiing kvart 2. år/tilsyn kvart 4. år Feiing kvart 4. år/tilsyn kvart 4. år Etter forskrift om Brann- og eksplosjonsloven 28 2.ledd samt forskrift om brannførebyggande tiltak og tilsyn 7-5. skal det feiast etter behov, men minst 1 gong kvart 4.år. Tilsyn av fyringsanlegg skal gjennomførast minst ein gong kvart 4.år. Med atterhald om endringar i representantskapen til Sogn brann og redning KAIAVGIFT / -LEIGE Auke med 3 % frå Ved bruk av kommunal kai ved lossing/lasting pr. tonn 10,50 10,80 Ved bruk av kai til fortøying/landliggje pr. dag Ilandstigingsagift pr. person 16, PARKERINGSAVGIFT Parkeringsavgift pr. time 13,6 13,6 Parkeringsavgift pr. time i randsonene 11,2 11,2 Dagsatsar Dagsatsar i randsonene P-anlegg Øyande Rådmannen har fullmakt til å gjere mindre justeringar av kva område som inngår i parkeringsordninga, kva område som vert definert som randsonen og å fastsetja satsar for parkering mellom sentrumssats og randsonesats. 25

76 34 PARKERINGSKORT Auke 2,5 % frå Årskort ½ Årskort Månadskort Årskort randsone EL- OG HYDROGENBILAR Det er ikkje avgiftsfritak for el- og hydrogenbilar. KOSTNAD FOR UTLEVERING AV BIL ETTER INNTAUING Kostnad for å få levert ut bil som er taua inn er kr ,-. 35 FESTEAVGIFTER GRAVPLASS Avgift for 5 år Kr 200 pr. år pr. grav fakturert for 5 år av gangen 26

77 Sogndal kommune Bli med på laget Økonomiplan med årsbudsjett 2017 I n n h a l d Innleiing og samandrag 10 på topp Nasjonale rammevilkår Økonomisk status og utfordringar Analyse og utfordringar Politiske resultatmål Driftsbudsjett Investeringar Arbeidsdokument til formannskapet Vedteken av kommunestyret

78 V i s j o n o g v e r d i a r. Vår visjon er fleire innbyggjarar og auka trivsel i Sogndal. Det er gjennom ei årrekkje utvikla ein Sogndalsmodell som legg ramma for kommunen som samfunn Vedlegg: og som Prisar organisasjon. på kommunale Sentralt tenester i Sogndalsmodellen er verdien «gjennom samarbeid får vi ting til». Vi kommuniserer dette gjennom kortforma «bli med på laget»! W W W. S O G N D A L. K O M M U N E. NO

79 Innhald 1 Innleiing og samandrag Økonomisk status og utfordringar... Feil! Bokmerke er ikke definert. 2.1 Nasjonale rammevilkår... Feil! Bokmerke er ikke definert. 2.2 Økonomisk status og utfordringar... Feil! Bokmerke er ikke definert. 3 Driftsbudsjett hovudtal... Feil! Bokmerke er ikke definert. 4 Driftsbudsjett og resultatmål for tenestene Politisk styring og administrasjon Politisk styring og kontroll Administrasjon Andre fellesområde Kyrkjeleg fellesråd og andre trussamfunn Oppvekst Helsestasjon Barnevern Barnehage Grunnskule og SFO Kultur Helse, omsorg og velferd Førebyggande helsearbeid, diagnose og behandling Aktivisering og støttetenester...23 Politiske resultatmål for 2017 Aktivisering og støttetenester Pleie og omsorg heimetenester Pleie og omsorg institusjon Kvalifisering, integrering og arbeid Tekniske tenester Plan- og byggesakshandsaming Kart og oppmåling Brann og redning Næringsverksemd Samferdsle Naturforvalting, friluftsliv og rekreasjon Vatn, avløp og renovasjon Bustader og forvaltningsutgifter i eigedomsforvaltning Investeringar... Feil! Bokmerke er ikke definert.

80 6 Organisering av den kommunale verksemda Eigen organisasjon Personalforvaltning Sogndal kommune sitt kvalitetssystem (SKK) IKT Beredskap Lokalt folkehelsearbeid Frivillig arbeid Bustad for velferd Interkommunalt samarbeid Økonomiske oversiktar... Feil! Bokmerke er ikke definert. 7.1 Hovudoversikt drift... Feil! Bokmerke er ikke definert. 7.2 Budsjettskjema 1A... Feil! Bokmerke er ikke definert. 7.3 Budsjettskjema 1B... Feil! Bokmerke er ikke definert. 7.4 Hovudoversikt investering... Feil! Bokmerke er ikke definert. 7.5 Budsjettskjema 2A... Feil! Bokmerke er ikke definert. 7.6 Budsjettskjema 2B... Feil! Bokmerke er ikke definert. 7.7 Sjølvkostskjema... Feil! Bokmerke er ikke definert. Vedlegg: Prisar på kommunale tenester.

81 1 Innleiing og samandrag Grunnlaget for økonomiplanen er samfunnsdelen av kommuneplanen. Kommuneplanen trekk opp visjon og verdiar for kommunen og rammer for kommunen som organisasjon. Kommunestyret legg vekt på å halde oppe eit endrings- og utviklingsarbeid i kommunen. For kommunen som organisasjon vert det lagt vekt på å vere endringsvillig og endringsdyktig, slik at vi er i forkant av utviklinga. Det inneber at: tenestene vi yter, skal best mogleg vere tilpassa brukarane sine behov administrasjon og drift skal vere effektiv, slik at ressursar vert frigjort til utviklingsarbeid kommunen skal ha ein sunn økonomi og halde oppe eit økonomisk handlingsrom vi skal vere opne og lyttande, demokratiske og avgjersleeffektive vi skal ha eit arbeidsmiljø prega av ansvar, respekt og omtanke. Miljø og klimaomsyn er ein grunnleggjande premiss for kommunal verksemd og i utviklingsarbeidet til kommunen. Kommunestyret legg særleg vekt på å styrkje Sogndal sentrum som regionsenter, og ønskjer å gjennomføre fleire utviklingstiltak for å oppnå dette. Dei 10 høgast prioriterte utviklingsområda for Sogndal kommune i planperioden er følgjande: Vi skal følgje opp samhandlingsreforma ved å byggje ut Sogndal helse- og omsorgssenter innan 2018 og gje tilbod om pleie- og omsorg til utskrivingsklare pasientar innan rus og psykiatri frå Vi skal satse på Hodlekve-området og legge til rette for auka overnattingskapasitet og vidareutvikling av idretten og friluftslivet sin bruk av området. Vi skal gjere strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta ved å byggje ut fjordstien frå Rusebakken til ny Loftesnesbru. Det er god utvikling av næringsarbeidet i heile kommunen, og vi vil gjennom samarbeid med aktørane støtte opp under vidareutviklinga av dette. Vi skal saman med Statsbygg, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Høgskulen i Sogn og Fjordane, Sogndal fotball og private verksemder på Fosshaugane Campus lage og følgje opp ein utviklingsplan slik at dette området framleis står fram som eit sterkt nasjonalt innovasjonsmiljø. Vi skal arbeide vidare med Sogndalspakka for å betre tilhøva for gåande og syklande og generell trafikkavvikling gjennom sentrum. Vi skal vidare arbeide aktivt for tunnel Hagalandet Museet. Vi skal i 2016 kartlegge behov for barnehageutbygging, og førebu utbygging av ny barnehage i sentrum, inkludert avgjere lokalisering. Vi vil bruke naudsynte verkemiddel som føringar på reguleringsplanar, tilgang på utbyggingsareal og utbyggingsplanar, for å få nok bustader i alle deler av kommunen. Vi skal delta i Husbanken sitt bustadsosiale program og gjennomføre alle tiltak i tiltaksplanen.

82 Vi skal i samarbeid med frivillige organisasjonar og grunneigarar satse på nyskapande friluftsliv i samsvar med arealdelen av kommuneplanen og ruste opp kaihuset som ein samlingsplass for friluftslivmiljøet i Sogn. Vi skal inngå intensjonsavtalar om ny kommunestruktur med dei kommunane i Sogn som ønskjer det. Vi skal ta i bruk kvalitetssystemet for alle tenester i kommunen og vi skal gjennomgå IKT- område og vedta ein IKT-strategi. Utviklingsområda er ei oppfølging av samfunnsdelen av kommuneplanen, og vil verte prioritert av formannskapet, administrasjonen og for bruken av utviklingsmidlar i planperioden. Kommunestyret vil bli orientert om arbeidet knytt til desse 10 høgast prioriterte områda. Investeringsramma i planperioden er på om lag mill eks. mva. Det er i sett av mill. kroner (eks. mva.) til utbygginga av SHOS, der mill. kroner vert finansiert med statlege løyvingar. Med ei så omfattande investering må investeringsnivået på andre område vere moderate. Andre investeringar vert finansiert innafor sjølvkost, ved overføring frå drifta, eller ved reduserte driftskostnader eller auka driftsinntekter som finansierer kapitalkostnadene ved utbygginga. Investeringsnivået dei seinare åra gjev auke kapitalkostnadene for kommunen i planperioden. Driftsnivået og inntektsmoglegheitene til kommunen må tilpassast dette. Det vert på ein del andre område gjennomførd. Nokre område har fått auka løyvingar i Innhaldet i styringssystemet i Sogndal kommune går fram av årshjulet til kommunen, vedteke i kommunestyret. Styringssystemet byggjer på følgjande element: Kommuneplanen trekk opp visjon, verdiar og overordna strategiar for kommunen som samfunn og som organisasjon. Samfunnsdelen av kommuneplanen vart vedteken i oktober 2010 og skal reviderast i Økonomiplanen er det viktigaste styringsdokumentet i Sogndal kommune. Dei 10 viktigaste arbeidsområda i planperioden vert presentert i kapittel 1. Den inneheld dei forventningane kommunestyret har til administrasjonen, uttrykt gjennom konkrete resultatmål for tenestene. Resultatmåla er sortert etter: økonomi, brukarar, medarbeidarar og samfunnsutvikling. Vi nyttar brukarundersøkingar og medarbeidarkartlegging for å skaffe oss informasjon frå brukarane og medarbeidarane som grunnlag for utvikling av tenestene og arbeidsmiljøet, og for vurdering av måloppnåing. Tal frå Kostra vert nytta for å vise utvikling i vår tenesteyting, og som grunnlag for å vurdere vår tenesteyting i forhold til tenesteytinga i samanliknbare kommunar. Vi nyttar informasjon frå internkontroll, eigenkontroll, eksterne tilsyn og brukarundersøkingar til å gje eit bilde av kvaliteten på tensteytinga. Årsmeldinga vert nytta til å analysere ressursbruk, tenestekvalitet og måloppnåing. Dersom det vert lagd fram temaplanar, skal dei økonomiske disposisjonane takast stilling til i påfølgjande økonomiplanar.

83

84 4 Driftsbudsjett og resultatmål for tenestene Budsjettet er delt inn i 4 hovudområde fellesområdet, oppvekst, omsorg, helse og velferd og tekniske tenester. Innanfor dei fire hovudområda er analyse, utfordringar, politiske resultatmål og budsjettrammer presentert etter Kostrafunksjon. Budsjettendringar, ut over korrigeringar for løns og prisvekst og opprettingar er kommentert under budsjettmerknader. Oversyn over budsjettrammene for dei ulike tenesteområda går fram av budsjettskjema 1 B. Folketalsutvikling og nøkkeltal Kostra er dei viktigaste data for analysen. Når det gjeld folketalsutvikling nyttar vi SSB sine prognosar, der vi har vald mellomalternativet. Det vil sjølvsagt vere uvisse knytt til folketalsutviklinga, men tala frå SSB er det beste planleggingsgrunnlaget vi har for folketalsutvikling. Når det gjeld kvalitetsvurderingar har vi teke utgangspunkt i brukargranskingar, tilsyn og om internkontrollen (avvik og risikovurderingar) har avdekka tilhøve som påverkar kvaliteten på tenestene. Diagrammet nedanfor viser korleis driftsutgiftene 2016, kr. 587,76 mill, er fordelt på dei ulike tenesteområda. Teknisk inkl. VAR 10,4 % Kultur 2,2 % Andre 3,9 % Administrasjon 4,5 % Kommunesamarbeid Andre kommunar sin del 5,6 % Barnehage 10,8 % Grunnskule og SFO 21,0 % Helse, sosial og omsorg 39,9 % Barnevern 1,7 %

85 4.1 Politisk styring og administrasjon Politisk styring og kontroll Området omfattar politisk verksemd i kommunestyret, formannskapet og forvaltningsutvalet samt kontrollutval og revisjon med følgjande funksjonar i Kostra: 100 Politisk styring, 110 Kontroll og revisjon. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Brutto driftsutgifter til politisk styring i kr. pr. innbyggjar Brutto driftsutgifter til kontroll og revisjon i kr. pr. innbyggjar Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe Samla ligg vi like i underkant av kostragruppa når det gjeld driftsutgifter til politisk styring, kontroll og revisjon. Kommunen har tidlegare hatt høgare utgifte til politisk styring enn kostragruppa, men gjennomførde kostnadsreduserande tiltak i Kommunen nytta i 2015 kr mindre på politisk styring enn kostragruppa, medan vi nyttar meir enn kostragruppa på driftsutgifter til kontroll og revisjon. Kommunestyret har vedteke plan for forvaltningsrevisjon på følgjande prioriterte område: (etter k-vedtak på plan). Kvalitetsvurderingar Resultatmål for 2016 om å inngå intensjonsavtale om kommunesamanslåing er nådd. Politisk resultatmål politisk styring og kontroll Fokusområde Resultatmål Utviklingsområde 1. Vi skal revidere kommuneplanen i Budsjettramme politisk styring og kontroll Budsjett Nye tiltak Utgifter til val Budsjettmerknader:

86 4.1.2 Administrasjon Området omfattar overordna leiing, økonomiforvaltning, personalforvaltning, arkiv, tenestetorg, ikt og har følgjande funksjonar i Kostra: 120 administrasjon, 130 administrasjonslokale. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Brutto driftsutgifter til administrasjon i kr. pr. innbyggjar Sogndal Sogndal Sogndal Gruppe Vi nyttar mindre enn Kostragruppa til administrasjon. Differansen mellom kommunen og Kostragruppa utgjer i 2015 årleg om lag 1.8 mill. kroner. Dette viser ein reduksjon i differansen på rundt 1.2 mill. kroner frå 2014 då denne var på omlag 3,0 mill. kroner Andre fellesområde Området omfattar 170 årets premieavvik, 171 amortisering av tidlegare års premieavvik, 172 pensjon pensjonsutgifter som ikkje vert fordelt på tenestefunksjonar, 174 premiefond, 180 diverse fellesutgifter, 190 interne fordelingspostar, 285 tenester utanfor ordinært ansvarsområde og 860 motpost avskrivingar. Nøkkeltal Kostra Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe Premieavvik i kr. pr. innbyggjar Vi har noko lågare premieavvik pr. innbyggjar enn kostragruppa, om lag 0,5 mill. kroner Kyrkjeleg fellesråd og andre trussamfunn Område omfattar Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd sine oppgåver i Sogndal (drift av kyrkjer med kapell/bårehus og gravlundar, administrasjon og prestetenesta) samt kommunalt tilskot til andre trussamfunn og har følgjande funksjonar i Kostra: 390 Den norske kyrkja, 392 Tilskot til trus- og livssynsamfunn, 393 Gravplassar og krematorium Budsjettramme kyrkjeleg fellesråd og andre trussamfunn Nye tiltak Budsjettmerknader:

87 4.2 Oppvekst Overordna analyse av oppvekstsektoren Oppvekstsektoren i Sogndal omfattar barnhage, skule, PPT, barnvern, helsestasjon, ungdomsavdeling, bibliotek og kultur. For oppvekstsektoren er det særleg aldersgruppa 0-20 år som er dimensjonerande for teneste våre. Framskrivingar av folketala for denne gruppa syner følgjande: År Sum Veksten i tal born 1-5 vil ha konsekvensar for barnehagetilbodet. Det er verdt å merke seg at prognosane som er synt i økonomiplan er noko lågare enn prognosane for For tidsrommet fram mot 2020 er prognosen for vekst i aldersgruppa 0-20 år redusert med 28 personar. Samstundes ser vi av tala for 2016 samanlikna med 2015 at veksten i aldersgruppa frå eitt år til neste er på 40 personar. Prognosen frå helsestasjon/jordmorteneste på tal fødde i 2016 er 110, og dette talet er lagt til grunn i tabellen, framfor SSB si prognose. For andre tenester i oppvekstsektoren vil heile aldersgruppa vere potensielle tenestemottakarar, slik at folketalsveksten vil gjere seg gjeldande på dei fleste områder. Dette er omtala nærare på det einskilde punkt. Sogndal skal for første gong utarbeide ein felles oppvekstplan for heile oppvekstsektoren. Det er sett ned ei eiga breitt samansett administrativ arbeidsgruppe for arbeidet, og VOKutvalet er politisk styringsgruppe. Som ein del av dette arbeidet deltek vi også på «Den gode barnehage- og skuleeigar», eit program initiert av KS, Fylkesmannen og HiSF. Politiske resultatmål Fokusområde Resultatmål Utviklingsoppgåver 1. Vi skal vedta oppvekstplan for Sogndal kommune i Brukar 2. Oppvekstsektoren skal tverrfagleg fylgje opp ny handlingsplan for psykisk helse og tidleg innsats knytt til «System for styrka læring».

88 4.2.1 Helsestasjon Området omfattar helsestasjon, skulehelsetenesta og jordmortenesta og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 232 førebyggjing, helsestasjons- og skulehelseteneste. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe Netto driftsutgifter til førebyggande helsestasjons- og skulehelsetenesta pr innbyggjar 0-5 år Netto driftsutgifter til førebyggande helsestasjons- og skulehelsetenesta pr innbyggjar 0-20 år. Del barn som har fullført helseundersøking innan utgangen av 1. skuletrinn Årsverk i alt pr innbyggjar 0-5 år 163,6 219,9 210,4 129,8 Sogndal kommune nyttar 1,1 mill. kr. meir til førebyggjande helsestasjons- og skulehelsetenesta enn Kostra gruppa, og vi har fleire årsverk pr innbyggjarar 0-5 år. Vi har fleire barn som har fullførd helseundersøking innan utgangen av 1. skuletrinn. Vi har i 2016 styrka helsestasjonen med 0,85 årsverk. Av dette er 0,35 årsverk knytt mot tilbodet til einslege mindreårige flykningar. Vi har auke i tal fødslar og dei fødande vert utskreve frå sjukehuset tidlegare. Det er auka behov for tidleg heimebesøk og tettare oppfølging av både mor og barn. Dei nasjonale retningslinjene for barselomsorg tilrår at det er jordmortenesta som føretek heimebesøk kort tid etter fødselen. Kombinasjonen med auka tal fødslar og nasjonale føringar gjer til at det er behov for auka ressurs til jordmortenesta. Auke i bemanning vil gje oss betre muligheit til å følgje opp og få avdekke vold /rus og andre risikosituasjonar i familien. Kvalitetsvurderingar Resultatmål for 2016 vil verte gjennomført. Politiske resultatmål 2017 Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Helsestasjonen skal tilby foreldrerettleiinga DuÅ til fleire foreldre. 2. Vi skal tilby alle barselkvinner heimebesøk av jordmor etter fødsel.

89 4.2.2 Barnevern Området omfattar Sogndal kommune sin del av vertskommunesamarbeidet innan barnevern og har følgjande funksjonar i Kostra: 244 Barnevernsteneste, 251 Barnevernstiltak i familien, 252 Barnevernstiltak utanfor familien. Andre kommunar sin del av Sogn barnevern vert førd på Kostrafunksjon 290 og vert refundert. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter pr. innbyggjar 0-17 år, barnevernstenesta Netto driftsutgifter per barn med tiltak Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe * Del barn med barnevernstiltak i høve til innbyggjar 0-17 år Barn med undersøking eller tiltak pr. årsverk *Gjeld landet, tal for Kostra gruppe 8 ligg ikkje føre 3,3 3,2 3,1 4,8* 19, ,6 16,1* Netto driftsutgifter pr. innbyggjar 0-17 år ligg framleis under kostragruppa, og er redusert seinaste året. I 2015 nytta vi om lag 5,3 mill. kroner mindre på barnevern enn kostragruppa. Vi ligg om lag på landssnittet når det gjeld kostnader pr. barn med tiltak, medan del barn med tiltak ligg under landet. Vi har færre born med undersøkingar eller tiltak pr. årsverk, noko som kan tyde på at vi har tilstrekkeleg bemanning i tenesta. Kvalitetsvurderingar Resultatmål for 2016 er ikkje nådd fullt ut. Tenesta har ikkje hatt fristbrot andre halvår 2015 og første halvår Politiske resultatmål for 2017 Fokusområde Brukar Resultatmål 1. Vi skal ikkje ha fristbrot i barnevernet. 2. Alle barn i barnevernet som har tiltak, skal ha tiltaksplan med jamleg evaluering. 3. Alle barn i fosterheim skal få oppfylt minimumskrava for tilsynsbesøk. Kvalitetsarbeid: I 2016 har Sogn barnevern hatt to eksterne tilsyn, eit frå Arbeidstilsynet og eit frå Fylkesmannen i Sogn og Fjordane. Tenesta har også arbeidd med å lukke tilsyn frå Fylkesmannen frå Tilsynet frå Arbeidstilsynet er lukka. Planen for å lukke 2014-tilsynet frå Fylkesmannen er godkjent. Det vert m.a. arbeidd med å kvalitetssikre tiltaksplanar og etablere interne prosessar som sikrar naudsynt evaluering av desse. Vi avventar hausten 2016 tilsynsrapport frå Fylkesmannen sitt tilsyn i år, og denne vil om naudsynt bli følgt opp i 2017.

90 4.2.3 Barnehage Området omfattar drift av kommunale barnehagar og tilskot til private barnehagar, særskilde tiltak til førskulebarn, Sogndal kommune sin del av vertskommunesamarbeidet innan PPT som gjeld barnehage, samt drift og vedlikehald av kommunale barnehagar og har følgjande funksjonar i Kostra: 201 førskule, 211 styrka tilbod til førskulebarn og 221 førskulelokaler. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe Netto driftsutgifter pr. innbyggjar 1-5 år i kr Andel barn 1-5 år med barnehageplass 93,8 92,1 90,3 90,3 Andel minoritetsspråklege barn i barnehage i forhold til innvandrarbarn 1-5 år Korrigerte brutto driftsutgifter i kroner pr. barn i kommunal barnehage 54,3 76,9 55,6 71, Andel tilsette med barnehagelærarutdanning 46,6 46,5 42,4 36,6 Brutto driftsutgifter til «styrka tilbod til førskulebarn» pr. barn som får ekstraressursar, alle barnehagar Andel barn som får ekstra ressursar til «styrka tilbod til førskulebarn», i forhold til alle barn i barnehage ,6 9,8 9,9 13,3 Netto driftsutgifter pr. innbyggjar 1-5 år er på gjennomsnittet med Kostragruppa. Vi har barnehagedekning på same nivå som Kostragruppa. Alle som har rett på plass, får tilbod. Også fleire barn utan rett får tilbod. Barn som treng språkleg og kulturell integrering, og der begge foreldra er tospråklege/framandspråklege, har prioritet til opptak. Alle minoritetsspråklege barn som er søkt plass til, har fått plass ved hovudopptak, og vert prioritert ved løpande opptak gjennom året. Tal minoritetsspråklege barn med barnehageplass gått ned samanlikna med fjoråret. Vi har ein lågare del av minoritetsspråklege barn som søker om barnehageplass. Denne gruppe barn er høvesvis lita, og det gjev såleis stort utslag i statistikken. Det er viktig å leggje til rette, slik at minoritetsspråklege born går i barnehagen. Dette sikrar god språkutvikling i norsk og legg til rette for god integrering. Vi har fleire tilsette med barnehagelærarutdanning enn kostragruppa. Alle pedagogstillingane er bemanna med barnehagelærarar. At vi ligg lågare i 2015 enn i 2014, kan vere resultat av auka bemanninga for barn med spesielle behov, der ikkje kravet er pedagog.

91 Vi har høgare brutto driftsutgifter til «styrka tilbod til førskulebarn» enn kostragruppa, men lægre del barn som får ekstra ressursar. Kommunen har merksemd på- og yter god hjelp til tidleg innsats, m.a. har vi fokus på å yte hjelp før born vert tilmeldt til PPT. Dette betyr at vi yter tenester som ikkje vert registrert i Kostra som ekstra ressursar, då det er born som ikkje har fått vedtak etter opplæringslova. Dette er ei rett prioritering ut frå fokus på tidleg innsats, men gjev lågare del barn registert i Kostra. Kostnadene til tidleg innsats vert dekka gjennom barnehagane sitt budsjett til spesialpedagogiske tiltak. Kostnadane synleggjort i Kostra vert delt berre på tiltak etter opplæringslova, og summen pr. barn vert høgare, og ligg såleis over Kostra-gruppa. Kvalitetsvurderingar Resultatmål for 2016 vil verte nådde. Politiske resultatmål 2017 Fokusområde Brukarar Tilsette Resultatmål 1. Styrke samarbeidet med flyktningtenesta for å auke delen innvandrarbarn 1-5 som går i barnehage minst til landsgjennomsnittet. 2. Styrke dei tilsette sin kompetanse gjennom det regionale arbeidet for felles kompetanseplan. Kvalitetsarbeid: Barnehagane går i 2016 gjennom beredskapsarbeidet. Ut frå ei risikovurdering går styrarane gjennom prioriterte tema og utvekslar erfaringar og gode tiltak. Barnehagane har heller ikkje hatt avvik etter lovverk Det har ikkje vore brukargransking i Fylkesmannen har inkludert kommunane i lærande tilsyn ut frå barnehagelova 22 Opplysingsplikt til barnevernet. Dette arbeidet blir sluttført i 2016 som interntilsyn Grunnskule og SFO Området omfattar drift av grunnskulane i kommunen, SFO, opplæring av barn i asylmottak, skuleskyss, Sogndal kommune sin del av vertskommunesamarbeidet innan PPT som gjeld skule, samt drift og vedlikehald av skulebygg med følgjande funksjonar i Kostra: 202 grunnskule, 215 skulefritidstibod, 222 skulelokaler og 223 skuleskyss Analyse og utfordringar Det er ikkje forventa nokon folketalsvekst blant barn i grunnskulealder fram til Denne veksten ser ut til å kome meir fram mot 2025 og Dette vil ha konsekvensar for langsiktige behov innan skule. Basert på erfaringstal på folketalsutvikling, så ser vi tydeleg at det er i nedslagsfeltet til sentrumsskulane Trudvang og Kvåle at veksten er største. Det er også her det er minst spelerom innan eksisterande bygningsmasse.

92 Nøkkeltal Kostra Korrigerte brutto driftsutgifter til grunnskule-sektor pr. elev (inkl. lokale/skyss) Netto driftsutg. til grunnskule pr innb år Andel elevar i % som får spesialundervisning Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe ,9 12,3 11,2 8,2 Andel timer spesialundervisning av antall lærertimer totalt 25,2 21,3 21,4 17,2 Netto driftsutg. til SFO, per innb. 6 9 år Gjennomsnittleg gruppestorleik 1-4 årstrinn 12,2 12,7 11,9 13,7 Gjennomsnittleg gruppestorleik 5-7 årstrinn 12,5 11,3 12,1 13,6 Gjennomsnittleg gruppestorleik 8-10 årstrinn 12,9 14,9 17,0 15,1 Grunnskulepoeng 42,2 41,9 42,5 40,8* *Gjeld landet, tal for Kostra gruppe 8 ligg ikkje føre Netto driftsutgifter til grunnskule, pr. innbyggjar 6-15år er over kostragruppa. Viss Sogndal kommune sitt forbruk hadde vore likt med kostragruppa, ville det samla forbruket vore 5,4 millionar lægre. Ser vi på korrigerte driftsutgifter til grunnskulesektoren pr. elev (inkl. kostnadar til skulelokale og skuleskyss), så ser vi at totalkostnaden er om lag lik med kostragruppa. Vi ser at andelen elevar som får spesialundervisning er noko redusert frå 2014, men vi ligg framleis over både kostragruppa og landssnittet. Det er sett i gong samarbeid mellom skulane og Sogn PPT for eit samarbeid på systemnivå for å vri merksemda frå spesialundervisning til tilpassa opplæring. Netto driftsutgifter til SFO pr. innbyggjar 6-9 år er ein variabel som har variert noko frå år til år. I 2015 ligg denne under kostragruppa. Ein grunn til variasjon i desse postane kan vere knytt til at dette er ein nettokostnad, der inntekter er trekt frå bruttoutgifter. Den vil difor kunne verte påverka både av variasjon på utgiftssida og på inntektssida. På kostravariablane knytt til gruppestorleik, ser vi at Sogndalsskulen har mindre elevgrupper pr. lærar i 1.-4.klasse og 5.-7.klasse enn kostragruppa. I klasse har elevgruppene auka, og dette kan knytast til at det er høvesvis store kull i ungdomsskulealder i Elevar i ungdomsskulealder har auka frå 279 i 2013, til 285 i 2014 og i 2015 til 295 elevar. Sogndalsskulen scorar godt på dei fleste parameter, også grunnskulepoeng samanlikna med landssnittet, slik som det kjem fram i tabellen for kostratal. Det er likevel viktig å halde oppe eit kontinuerleg utviklingsarbeid i sektoren. Sogndalsskulen, til liks med resten av Sogn og Fjordane, har hatt jamt gode resultat på nasjonale prøvar. Dette har vi framleis, men det er viktig at vi har fokus på korleis vi skal oppretthalde gode resultat. På nasjonale prøvar for lesing i 5.klasse, ser vi til dømes ein trend at resultata vert svakare, spesielt for gutar. Dette

93 ser vi i fylket under eitt, men også i Sogndal. Det vil difor vere naturleg å ha fokus på denne problemstillinga i vårt utviklingsarbeid, og i 2017 vil vi byggje vidare på det vi har gjort og gjer med fokus på «den gode timen», klasseleiing og djupnelæring. For Sogndalsskulen vil 2017 innebere tre konkrete satsing; ungdomstrinn i utvikling, kompetanse for mangfald og deep learning society (DLS). Dei to første er nasjonale satsingar, der mykje av deltakinga er statleg finansiert. DLS er eit nettverk for kommunar som vil jobbe aktivt med djupnelæring for elevar. Sogndal er ein av 20 kommunar i landet som er invitert med i nettverket. Her vil vi få dra nytte av internasjonalt anerkjende utdanningsforskarar. DLS knyter seg også sterkt til st.meld. 28 Fag Fordypning Forståelse En fornyelse av Kunnskapsløftet. Denne vart lagt fram i april Det er lagt opp til ein gjennomgang av læreplanar, inkludert den generelle delen i Kunnskapsløftet. Intensjonen er å gje meir plass til djupnelæring. Sogndal kommune si deltaking på DLS vil vere ein styrke i førebuingane til ny nasjonal politikk, og vi kan liggje i front på utviklingsarbeid i skulen. Desse felles satsingane, i kombinasjon med skulane sine eigne utviklingarbeid, er viktig for å byggje Sogndalsskulen i fellesskap. I opplæringslova 2-8 er det fastsett at elevar i grunnskolen med anna morsmål enn norsk og samisk har rett til særskild norskopplæring til dei har tilstrekkeleg dugleik i norsk til å følgje den vanlege opplæringa i skolen. Tidlegare hadde vi ei ordning der tilskot til særskild norskopplæring vart tildelt som særtilskot med sentrale retningslinjer og etter tal elevar som hadde rett på slik opplæring. Denne ordninga vart teken bort og tilskotet vart lagt inn som ein del av rammetilskotet til kommunane. Den finansieringa av særskild norskopplæring som ligg i minstetimetalsmodellen er uavhengig av tal elevar knytt til språklege minoritetar. Tal elevar frå språklege minoritetar har vore slik dei siste 5 åra: GSI Tal elevar Kjelde GSI Kvalitetsvurderingar Elevundersøkinga og nasjonale prøvar vert gjennomført hausten 2016, og det føreligg ikkje resultat endå på desse resultatmåla. Gjennomføringstal for vidaregåande i løpet av fem år (ungdomsretten), syner data for siste kull (2010) at tala ligg under målet. Dette vil vi ha fokus på i vårt vidare kvalitetsarbeid. Politiske resultatmål for 2017 Fokusområde Resultatmål Brukarar 1. Vi skal ha null-toleranse for mobbing i Sogndalsskulen og elevane sin trivsel skal vera over landssnittet 2. I Sogndalsskulen skal alle elevar på 8.trinnet vera over meistringsnivå 1 på nasjonale prøvar

94 3. Resultata ved nasjonale prøvar skal ligge over det gjennomsnittet kommunen har hatt dei to siste åra for 5., 8. og 9. trinnet. 4. Sogndalsskulen skal kvalifisera alle elevar til å gjennomføra det 13-årige skuleløpet Utviklingsoppgåver 1. Vi skal vidareføra arbeidet med heilskapleg læringsmiljø med vekt på lærarrollen og IKT som grunnleggjande dugleik og klasseleiing gjennom Utdanningsdirektoratet si satsing ungdomstrinn i utvikling. Kvalitetsarbeid: Som heimla i opplæringslova skal det utarbeidast ein eigen rapport om tilstanden i grunnskuleopplæringa. I Sogndal kommune vert dette presentert som Grunnskulerapporten, som er eit vedlegg til årsmeldinga. Her får kommunestyret meir djupnerapportering på resultat og arbeidet i grunnskulen. Grunnskule og SFO har forbetringspotensiale på kvalitetssystem. I 2017 bør det gjennomførast vurdering av oppbygging av kvalitetsarbeidet på området, samt å gjennomføre ny opplæring i SKK. I 2016 har det vore gjennomført tre tilsyn frå Fylkesmannen i Sogn og Fjordane. Det er Fjærland, Kvåle og Kaupanger som har hatt tilsyn. Ved Fjærland oppvekstsenter var det tilsyn i høve skulen sitt arbeid med elevane sitt psykososiale miljø, 9 og 11. Dette var gjennomført februar 2016, og synte nokre forbetringspunkt som kommunen som skuleeigar har svart på, og denne tilbakemeldinga er godkjent av Fylkesmannen. Det same gjeld for Kaupanger sitt tilsyn, knytt til forvaltingskompetanse avgjerder om særskilt tilrettelegging. Kvåle skule har hatt tilsyn på elevane sitt utbytte av opplæringa, og også her er det synt til forbetringspunkt. Sogndal kommune har hausten 2016 svart på korleis vi vil imøtekomme desse, og avventar Fylkesmannen si tilbakemelding Kultur Området omfattar kulturaktivitetar som er nemnde nedanfor samt drift og vedlikehald av kommunale idrettsanlegg og kulturbygg og har følgjande funksjonar i Kostra: 231 aktivitetstilbod barn og unge, 365 kulturminneforvalting, 370 bibliotek, 375 musèum, 380 idrett og tilskot til idrettslag, 381 kommunale idrettsbygg og idrettsanlegg, 383 musikk- og kulturskular, 385 andre kulturaktivitetar og tilskot til kulturbygg og 386 kommunale kulturbygg. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter aktivitetstilbud barn og unge i % Netto driftsutgifter til aktivitetstilbod til barn og unge pr. innbyggjar Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe ,7 13,3 12,7 7,

95 Netto driftsutgifter til aktivitetstilbod barn og unge pr. innbyggjar 6-18 år Netto driftsutgifter i prosent av totale netto driftsutgifter Netto driftsutgifter for kultur pr. innbyggar i kroner Netto driftsutgifter til folkebibliotek pr. innbyggjar Netto driftsutgifter til musikk- og kulturskular pr. innbyggjar ,4 2,4 2,6 3, Vi nyttar meir til både aktivitetstilbod til barn og unge enn kostragruppa, men ser samstundes at vi har eit lægre forbruk enn kommunegruppa på netto driftsutgifter for kultur pr. innbyggjar. Ei naturleg tolking av desse tala, er at det i Sogndal har vore ei prioritert satsing på aktivitetstilbod for born og unge, og at dette har vore prioritert over generelt kulturarbeid. I tillegg er delar av kommunen sitt kulturengasjement organisert gjennom Sogndal kulturhus AS, som generer stor aktivitet, utan at dette er direkte knytt til kommunale budsjett. Vi brukar meir til kultur pr. innbyggjar til bibliotek og musikk- og kulturskulen enn kostragruppa. Husleiga i kulturhuset for biblioteket og kulturskulen kan vere ein forklaring på dette. Sogndal kommune har tilsette på kulturområdet innanfor bibliotek og frivilligsentral, i tillegg kjøper vi tenester hjå Sogn kulturskule. På desse områda brukar vi meir enn gruppe 8 pr. innbyggar, men skilnaden på netto driftsutgifter til musikk- og kulturskular er redusert dei seinare år, og er skilnaden mellom kommunen og gruppe 8 er no låg. Det er elles ikkje eigen kulturadministrasjon til å følgje opp anna kulturarbeid frå kommunen si side. Vi har samla stillingsressursane i ungdomsavdelinga i større stillingar med to tilsette i 1,5 årsverk. Dette har gjeve ei betre og meir heilskapleg teneste. Lokaliseringa på Sogndal vgs er også positiv, med direkte link mot aldersgruppa år. MOT-arbeidet er ein sentral del i avdelinga sitt førebyggande arbeid, og difor har også Sogndal kommune bidrege økonomisk til at Sogndal vidaregåande skule no kan bli ein MOT-skule. Ungdomsavdelinga har også fått ei viktig rolle i samarbeidet med busetjing av einslege mindreårige flyktningar. I 2017 vil vi prøver ut aktivitetstilbod i feriar for elevar på mellomtrinnet klasse. Dette er den gruppa som ikkje har tilbod verken frå SFO eller ungdomsavdelinga i feriar. Sogndal bibliotek har inngått samarbeidsavtale med fylkesbiblioteket og dei kringliggande kommunane. Dette vil vere eit godt grunnlag for vidareutvikling. Eit moderne folkebibliotek er ein formidlar av litteratur, men det er også ein viktig lågterskel arena for alle innbyggjarar som møteplass og kulturarena. Dette vert godt ivareteke på Sogndal bibliotek, der det er både kulturarrangement, språkkafe og liknande. I 2018 går leigeavtalen for Sognahallen ut, og Sogndal kommune må reforhandle denne. Idrettshallen er viktig for at Kvåle skule skal få areal til kroppsøvingsundervisning. Dette vil vere eit moment for å sikre areal i åra framover, og dette må seinast vere på plass i 2017.

96 Viss vi ser dette i samanheng med auke i folketalet,vil trongen for anlegg for idrett og fysisk aktivitet auke, m.a. vurdering av ny fleirbrukshall. Avhengig av plassering kan denne ev. også løyse areal for kroppsøvingsundervisning for Kvåle skule. Dette vil vere tiltak å vurdere i samband med rullering av Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2017 Fokusområde Resultatmål Utviklingsoppgåver 1. Vi skal, i samarbeid med frivillige organisasjonar, satse på nyskapande friluftsliv i samsvar med arealdelen av kommuneplanen og ruste opp kaihuset som ein samlingsplass for friluftsmiljøet i Sogn. 2. Vi skal oppretthalde høgt nivå på bibliotektenestene, og styrke Sogndal bibliotek som kulturell møteplass. Brukarar 1. Alle åringar skal få eit aktivitetstilbod i haustferien, vinterferien og i starten/slutten av sommarferien. 2. Det skal prøvast ut aktivitetstilbod i feriar for elevar i klasse. 4.3 Helse, omsorg og velferd Analyse og utfordringar Folketalsutvikling for Sogndal kommune for aldersgruppa År Dei komande åra vil veksten i tal eldre vera moderat. Gruppa yngre eldre aukar frå 721 til 853 fram mot 2020, medan talet eldre over 80 år held seg stabilt. Sogndal skil seg frå andre, då den store veksten i tal eldre aukar først frå Naturleg kjem veksten først i gruppa 80 89, medan talet på dei over 90 år vil doblast i 2040 samanlikna med dagens situasjon. Vi kan ut frå dette venta at kostnadane til pleieog omsorg vil auka i åra etter Vi forventar vidare ein auke i førekomst av demens, sjukdomen som råkar minnet og der minst ein anna mental funksjon sviktar. I 2015 hadde 16 av 1000 demens i Norge, talet er vente å doble seg fram mot Vi må førebu oss på fleire med denne utfordrande lidinga. Vidar vil samhandlingsreforma frå 2017 gje kommunane større ansvar for rus og psykiatri. Det vil handla om etablering av ulike hjelpetilbod

97 som alt frå ambulante tenester til at kommunen får ansvar for brukarar som krev sin eigen bemanning heile døgeret. Utgifter til pleie- og omsorg sin del av dei samla driftsutgiftene til kommunen aukar. Kommunen brukar 24,9 millionar meir enn kommunegruppe 8 årleg til tenester innafor pleie- og omsorg. Grunnen til dette er fleire, m.a. at tenestenivået for menneske med redusert funksjonsevne er høgt. I kostnaden inngår og fleire dyre individuelle tiltak med eigen bemanning. Til sist har Sogndal ein anna aldersprofil enn kommunegruppa, med fleire i gruppa 80+. Dette gjev høgare kostnader til pleie og omsorg enn kostragruppa. Vi vil i 2017 opne første byggjesteg av Sogndal helse- og omsorgssenter (SHOS). Utbygging av SHOS gjev moglegheit for utviklinga av tenestetilbodet, m.a. styrkja det førebyggjande arbeidet, auka det tverrfaglege arbeidet og samordne forvaltningspraksisen for helse- og omsorgstenestene. Vi har tilsett ein eigen prosjektmedarbeidar som skal arbeide med tenesteutvikling i SHOS fram til Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2016 er nådd. Det er fokus på førebygging i tenestene med rask sakshandsaming og iversetting av tiltak. Politiske resultatmål 2017 helse, omsorg og velferd Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal satse på førebygging innafor alle tenesteområda og vi skal utvikle måleindikatorar for dette. 2. Sakshandsamingstida skal ikkje overstige 14 dagar, og iverksettingstida skal ikkje overstige 12 dagar Førebyggande helsearbeid, diagnose og behandling Området omfattar miljøretta helsevern, Sogn frisklivssentral, legetenesta, legevakt, fysioterapi, ergoterapi og formidling av hjelpemiddel og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 233 anna førebyggjande helsearbeid og 241 diagnose, behandling, re- /habilitering.

98 Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe Årsverk av leger pr innbyggjar 10,4 12,3 10,2 8,4 Årsverk av fysioterapeutar pr innb. 7,2 7,9 7,3 6,9 Vi ligg over Kostragruppa i årsverk for legar og fysioterapeutar, der det kom nye årsverk i Kostratalet for legar i 2014 er feil. Sogndal har fleire legeårsverk fordi ein har høgt tal pasientar samanlikna med folketalet. Frisklivsentralen Sogn har stor målretta aktivitet og eit utstrakt samarbeid med høgskule, frivillige og andre aktørar. Førebygging er ei utfordring og skal vi lukkast på sikt må vi bli betre på samarbeid, ikkje minst med eigne helsetenester. Samlokalisering i nye SHOS vil leggja godt til rette for dette. Frisklivsentralen har 1,3 årsverk fordelt på 3 kommunar og 30 % årsverk i prosjekt ut med Luster og Leikanger er godt, men potensialet er større. Legekontoret er godt bemanna og leverer gode tenester. Nytt fagprogram vil gjera elektronisk meldingsutveksling lettare. Kontoret ser fram mot flytting til nytt helse- og omsorgssenter og kjenner dagleg på behovet for meir plass. I 2016 blei timar til tilsynslege på omsorgssenteret auka, retta mot KAD-senger og auka fokus på rehabilitering. Heile 93,8 % av langtidsbebuarar på SOS er vurdert av lege sist år, medan talet i kommunegruppa er 49,9. Ei utviding av legevaktdistriktet der Vik har søkt om samarbeid vert lagt fram saman med økonomiplanen og der mogelegvis Luster vil delta. Framlegget vil innebera auka kostnader grunna aktiv vakt heile døgeret og meir hjelpepersonell. Den kommunale fysioterapitenesta auka med eitt årsverk i Stillinga er knytt til prosjektet kvardagsrehabilitering og skal etter kvart medverka til å utvikla eit grunnlag for rehabiliteringsavdeling på det nye helse- og omsorgssenteret. Vi ser positive utvikling i arbeidet med å korte ventelistene. Samstundes aukar ei frå før lang venteliste for psykomotorisk fysioterapi. Spesielt er det auke av unge vaksne, flest jenter. Dette vitnar om auka stressnivå og forventningspress mellom dei unge. Legane melder om det same. Her må helsestasjon og resten av helsetenesta jobbe mot felles mål, saman med blant anna vidaregåande skule og høgskule, ikkje minst med tanke på førebygging. Ergoterapitenesta er sentral dersom vi skal greie å oppfylle eit overordna mål om at brukarane skal bu lengst mogleg i eigen bustad. Tenesta prøver ut, tilpassar og formidlar hjelpemiddell, kartlegg og tilrettelegg bustad og arbeidsplass m.m. Tenesta er òg kontaktpersonar for hjelpemiddel innanfor IKT-, syns-, hørsel-, rørsle- og

99 kognitive hjelpemiddel. Ergoterapitenesta driv trening av ulike funksjonsreduksjonar og som understøttar eigenfunksjon hjå brukarane. Det vert gjort ein del kognitiv kartlegging. Ergoterapeut er koordinator i fleire ansvarsgrupper og har leiarfunksjonen i bustadrådgjevingsgruppa. Gruppa gjev hjelp til å søke økonomiske midlar og råd i høve tilpassing/ombygging av bustad. I tillegg er ergoterapeut ein vesentleg del av oppfylging knytt til «Kvardagsrehabiliteringa. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål om kvardagsrehabilitering er nådd, medan planlegging av rehabiliteringsavdeling held fram. Det har ikkje vore statlege tilsyn på området. Framlegg til politiske resultatmål for 2017 Fokusområde Brukar Resultatmål 1. Vi skal vidareføre satsinga på kvardagsrehabilitering og samstundes ta i bruk- og lage strategi for velferdsteknologi. 2. Vi skal ha etablert ei eiga rehabiliteringsavdeling som del av utbygginga av SHOS. Budsjettramme førebyggande helsearbeid, diagnose og behandling Budsjett Nye tiltak Budsjettmerknader: Aktivisering og støttetenester Området omfattar aktivisering og servicetenester overfor eldre og personer med nedsett funksjonsevne, tilbod til personar med rusproblem og arbeidsretta tiltak i kommunal regi og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 234 aktiviserings- og servicetenester til eldre og funksjonshemma, 243 tilbod til personar med rusproblem og 273 arbeidsretta tiltak i kommunal regi

100 Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter til aktivisering pr. innbyggjar over 18 år Netto driftsutgifter til tilbod til personer med rusproblemer pr. innbyggjar år Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe I 2015 nyttar kommunen meir enn gruppe 8 til aktivisering pr. innbyggjar over 18 år, dette er ei ny utvikling. Driftsutgifter til personar med rusproblem er på linje med kostragruppa. Dagtilbod eldre For brukarar med vedtak over 70 år er dagtilbod lagt til Sogndal omsorgssenter. Tilbodet er individuelt og i grupper. Når nytt dag- og aktivitetssenter på SHOS er ferdig vert tilbodet styrka, ikkje minst for dei demente. Etter handsaming av Agenda rapporten skal kommunen i større grad yte tenester i eigen regi, hovudsakleg ved Sogndal ressurssenter på Kaupanger, eit dag- og aktivitetstilbod for menneske med redusert funksjonsevne. Leiinga der føl òg opp tilbodet i Solhov. Kaupanger har rikt næringsliv og ein arbeider for at dette vil gje nye oppgåver og sysselsette fleire brukarar. Senteret utviklar òg samarbeidet med NAV og flyktningtenesta, i tillegg til vidaregåande skule, som truleg vil kjøpe plassar hjå oss framover. Vi har god tru på det å vidareutvikle sysselsetting/aktivitet i kommunal regi, men det krev kreativitet, tid og tolmod. Rustenesta har ei god utvikling, m.a. med tiltak der fysisk aktivitet er ledd i å skape gode relasjonar mellom brukar og tilsett og slik betre den psykiske og fysiske helsa til brukar. Fylkesmannen har vidareført kompetansemidlar til vidareutvikling av dagtilbodet på Solhov retta mot rusbrukarar. Kvalitetsvurderingar Resultatmåla er nådd. Avvik knytt til Solhov har ført til bygningsmessige utbetringar. Vi har ikkje hatt statlege tilsyn med tenesta. Politiske resultatmål for 2017 Aktivisering og støttetenester Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Oppgåvene til Sogndal ressurssenter skal bli fleire og meir varierte, slik at dette blir eit enno betre dagtilbod for utviklingshemma, unge uføre og andre som treng aktivitet og sysselsetting.

101 Budsjettramme aktivisering og støttetenester Budsjett tal 2. Dagtilbodet for heimebuande personar med demens skal vidareutviklast fram mot ferdigstilling av SHOS. Omfanget av aktiviteten og utviklinga skal målast Pleie og omsorg heimetenester Området omfattar praktisk bistand og opplæring, brukarstyrt personleg assistent, avlasting utanfor institusjon, omsorgsløn, helsetenester i heimen, og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 254 helse- og omsorgstenester til heimebuande. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Mottakarar av heimetenester pr innbyggjar 0-66 år. Mottakarar av heimetenester pr innbyggjar 67-79år. Mottakarar av heimetenester pr innbyggjar 80 år +. Korrigerte brutto driftsutgifter pr. mottakar Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe Eit overordna mål for pleie- og omsorgstenestene er at brukarane skal bu lengst mogleg heime eller i tilrettelagd bustad/omsorgsbustad. Denne innretninga syner att i det store talet brukarar av heimetenester pr innbyggjarar samanlikna med kommunegruppa. For å styrke brukarane si evne til å bu i eigen bustad satsar tenesta førebyggjande gjennom tre sentrale prosjekt: a) Innføring av kvardagsrehabilitering b) Låg-terskel tilbod om treningsgrupper c) Forskingsprosjekt i samarbeid med HiSF knytt til styrke og balanse for eldre Tenesta nyttar òg meir ressursar enn kommunegruppa til støttekontakt. Tilbodet styrkar motivasjonen hjå brukarane til å bu i eigen bustad. Støttekontakten føl brukarane når dei flyttar til tilrettelagt tilbod med heildøgns omsorg i Skulevegen 7C. Ein arbeidsrettsdom våren 2016 har sidestilt støttekontaktar med fast tilsett personell. Motstykket til den store bruken av heimetenester er at kommunen har mindre institusjonsbaserte tenester og fleire tilrettelagde bustader/omsorgsbustader enn

102 kommunegruppa. Institusjonsdelen av tenesta (funksjon 253) er i stor grad retta mot aktiv behandling, rehabilitering og avlasting. Dette gjer at brukarane som bur i eigen heim eller i tilrettelagd bustad har eit relativt høgt omsorgs- og hjelpebehov. Tenestene til brukarar med demens og som treng eit skjerma tilbod vert i hovudsak gitt i omsorgsbustad med fellesskapsløysing (Skulevegen 7C). Dette gjer òg at tenesteomfanget i heimane er større. Kommunane får frå 2017 eit større ansvar for å utvikle eit kvalitativt godt tilbod til personar med rusrelaterte- og psykiske lidingar. Regelverket om mottak av ferdigbehandla pasientar frå spesialisthelsetenestene vil utvidast til òg å omfatte rusog psykiske problemstillingar, men betalingsplikta er utsett. Ein eigen opptrappingsplan for rus skal sikre kvalitative og tilgjengelege kommunale tenester. Såkalla pakkeforløp for rus og psykisk helse vil kome, fritt «behandlingsval» er igangsett. Vidare skal kommunen gje tilbod om akutte døgn-tenester (KAD) til desse diagnosegruppene, på lik linje med pasientar med somatiske lidingar. Kommunen sin plan er å bruke KAD-sengene ved SHOS, òg til desse brukarane. Ein eigen prosjektleiar vil saman med tenestene arbeide med å førebu kommunen på desse endringane. Fleire utskrivne frå spesialisthelsetenestene ynskjer å busette seg i kommunen. Avlasting til familiar med funksjonsreduserte vert i hovudsak levert med utgangspunkt i eigen bustad. Talet på funksjonsreduserte er veksande. Bruk av velferdsteknologiske løysingar vil i framtida utgjere ein større del av tenesteproduksjonen. Det trengst plan for korleis vi skal nytte teknologien, avklaring av kva eigartilhøve kommunen skal ha til utstyr og kva respons dei ulike hjelpemidlane skal gje. Vi har digitalisert tryggleiksalarmane, noko som opnar for kopling av fleire hjelpemiddel/sensorar til noverande system. Vi har tatt i bruk «Mobil-pleie» slik at tilsette kan kommunisere med fagsystemet via mobilnettet. Det gir kvalitativt betre dokumentasjon og meir rasjonell drift enn før. Som ei oppfølging av Agendarapporten arbeider vi med utvikling av tenestene. Nokre av stikkorda er dagtilbod i eigen regi og etablering av ambulant team. Kvalitetsvurderingar Politiske mål er delvis nådd. Brukargransking heimebuande pleie- og omsorg er flytta til Kravet om økonomisk innsparing i tenesta på minst 2,5 mill. er ei oppgåve det vert arbeidd kontinuerleg med. SKK er godt innarbeida. Det er gjennomført tilsyn med pasient- og brukarrettslova kapittel 4A. Tilsynet er avgrensa til Skulevegen 7C.Tilsynet avdekka fleire forbetringstiltak. Forbetringsarbeidet er godt i gang.

103 Framlegg til politiske resultatmål for 2017 Fokusområde Brukar Resultatmål 1. Vi skal styrke intern oppfølging av lærlingar, praksiskandidatar og studentar. 2. Utarbeide plan om tilbod til demente der vi tek høgde for lovkravet om dagtilbod for heimebuande demente frå Utarbeide plan for bruk av velferdsteknologi. Budsjettramme pleie og omsorg - heimetenester Budsjett tal Nye tiltak Budsjettmerknader: Pleie og omsorg institusjon Området omfattar helse og omsorgstenester i institusjon og akutthjelp og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 253 helse- og omsorgstenester i institusjon, 256 akutthjelp - døgnopphald i kommunen og 261 institusjonslokale Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Plassar i inst. i % av mottakarar av pleie og omsorgstenester Utgifter pr. opphaldsdøgn i institusjon Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe ,2 10,1 10,7 13, Kommunen har færre plassar i institusjon enn kommunegruppa. Difor må plassar nyttast aktivt til behandling, rehabilitering og avlasting. Pr. dato har vi totalt 40 plassar i sjukeheim. Det er ei positiv utvikling i kostnad pr. liggjedøgn samanlikna med kommunegruppa.

104 Tilbod til brukarar med ulike demenssjukdomar og som treng eit skjerma bu-tilbod, er i Sogndal organistert i tilrettelagd bustad/omsorgsbustad med fellesskapsløysing i Skulevegen 7C. Stortinget vedtok våren 2016 ei lovendring som inneber «ein styrka rett» til langtidsplass i sjukeheim eller tilsvarande i bustad. Kommunane har plikt til å utforme lokal forskrift knytt til denne lovendringa i løpet av Vi har oppretta to plassar til akutt kommunal døgnteneste, KAD. Frå 2016 gjev også desse plassane tilbod om KAD-tenester til Vik kommune. Innhaldet i KAD-tilbodet skal frå 2017 utvidast til også å gjelde brukarar med ulike vanskar innanfor rus- /psykiatri. Vi må ha auka fokus på, og vurdere alternativ kompetanse, inn mot desse plassane og bruken av dei. Utvida bruk av velferdsteknologiske løysingar vert planlagde inn i nybygget. Redusert behandlings- og liggetid i spesialisthelsetenesta, gjer at fleire brukarar med store hjelpebehov vert utskrivne med oppfølgingsbehov frå dei kommunale tenestene. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2016 er nådd. Alle tilsette har fått opplæring i SKK, og systemet vert brukt aktivt. Vi ha gjennomført eigenkontroll knytt til IK-mat, Elforsyning og medikamenthandtering. Risikovurdering knytt til brann og havari er utarbeidd. Det er vanskeleg å halde dette oppdatert i høve til pågåande ut- /ombygging. Vi har ikkje hatt statlege tilsyn med tenesta. Politiske resultatmål 2016 pleie og omsorg institusjon Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal følgje opp samhandlingsreforma ved å byggje ut Sogndal helse- og omsorgssenter innan 2018 og gje tilbod om pleie- og omsorg til utskrivingsklare pasientar innan rus og psykiatri frå Vi skal ta i mot alle utskrivingsklare pasientar. 3. Gjennomsnittleg liggetid pr. innlegging i sjukeheim skal ikkje overstige 80 døger. 4. Vi skal vedta lokal forskrift knytt til lovendringa om styrka rett til langtidsplass i sjukeheim i løpet av Budsjettramme pleie og omsorg - institusjon Nye tiltak Budsjettmerknader:

105 4.3.5 Kvalifisering, integrering og arbeid Området omfattar opplæring i norsk og samfunnskunnskap for vaksne innvandrarar, opplæring i grunnleggjande dugleikar for vaksne i institusjon, NAV administrasjon, økonomisk sosialhjelp, gjeldsrettleiing, flyktningtenesta, sosialt førebyggjande arbeid (skjenkekontroll, førebyggande rusmiddelarbeid, krisesenter), introduksjonsordninga, kvalifiseringsprogrammet, bistand til etablering av eigen bustad og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 213 vaksenopplæring, 242 råd, rettleiing og sosialt førebyggjande arbeid, 275 introduksjonsordninga, 276 kvalifiseringsordninga, 281 ytelse til livsopphald og 283 bistand til etablering og oppretthalding av eigen bustad. NAV, norskopplæringa og flyktningetenesta er samla i ei gruppe kalla Kvalifisering, Integrering og Arbeid (KIA) under same kommunalsjef. Det er positivt at alle tenestene er lokalisert i kulturhuset. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe Netto driftsutgifter til sosialtenesta pr. innbyggjar Netto driftsutgifter til økonomisk sosialhjelp pr innbyggjar år Andel sosialhjelpsmottakar i forhold til innbyggjar i 2,5 2,8 3,4 3,9* alderen år Brutto driftsutgifter pr. sosialhjelpsmottakar * *Kostra tal for landet utanfor Oslo, tal for gruppe 8 ligg ikkje føre. Netto driftsutgifter til sosialtenesta har fram til 2015 ei positiv utvikling. Samanlikna med kostragruppe 8 bruker kommunen 3,7 mill. mindre til sosialtenesta. Går ein djupare i Kostratala ser ein at bruken av personellressursar er lågt. Utgiftene til kvar mottakar er mindre enn Kostragruppa, og har ei positiv utvikling frå 2014 til Kommunen har om lag 130 mottakarar av økonomisk stønad, der litt under halvparten er flyktningar. Samstundes er det over 60 personar under 25 år som får oppfølging frå NAV i 2016, mange av desse er i tiltak, men ikkje alle. Dette er ei viktig utfordring framover. Ei mindre gruppe har i 2016 hatt store utfordringar i å finne seg bustad. NAV kontora for Leikanger og Sogndal har frå august 2016 felles leiar, og personalressursane vert nytta felles for begge kommunane. Det er ein stor utfordring å skaffe arbeidspraksis til flyktningane. Auka arbeidspraksis vil bidra til å snu utviklinga med auka sosialhjelp til denne gruppa. NAV har fokus på å førebygge barnefattigdom, hovudsakeleg gjennom å auke foreldra si deltaking i arbeidslivet. Mange flyktningar har vanskar med å skaffe seg arbeid og bli økonomisk sjølvstendige. Det er no viktig framover at NAV stat og kommunen styrker dette arbeidet og samhandlar målretta for å skaffe arbeid/utdanning for denne gruppa. Prosjekt som bidreg i positiv lei er «Fleire

106 kvalifiserte kvinner ut i arbeid», prosjektet «Jobblyst» og helsefagutdanning i vidaregåande, som starta i 2016 med 10 deltakar frå kommunen. Flyktningtenesta har i 2016 busett 32 flyktningar og 12 familiesameinte pr , fleire familiesameinte er under planlegging. Vi oppfyller kommunen førespurnaden frå IMDI i 2016 med god margin. Tenesta finn òg bustad til alle. 14 har dette året flytta ut av kommunal bustad, spesielt store bustadfellesskap har stor gjennomstrøyming. Halvparten har reist frå kommunen og resten har funne seg bustad hjå private. I 2016 har 20 fullført introduksjonsprogrammet, 7 av desse er i arbeidsrealtert aktivitet, 8 i utdanning, 1 har flytta, medan 4 eller 20 % er på sosial stønad (tal relatert til tidspunkt for avslutning av programmet). Kommunen har ansvar for norskopplæringa for busette flyktningar, familiesameinte, dei som bur i asylmottak, arbeidsinnvandrarar samt grunnskuleopplæring for ungdom år og vaksne. Vi har ein samarbeidsavtale om norskopplæring for elevar frå Leikanger, Luster og Lærdal, men frå er Lærdal trekt seg ute, og Luster har varsla at dei vil yte denne tenesta sjølv frå hausten Norskopplæringa arbeider kontinuerleg med kvalitetsutvikling og ei tilpassa undervisninga. Største utfordringa no er at mange manglar grunnskulekompetanse. Dei som har grunnskule manglar ofte engelsk, noko dei treng for å gå vidaregåande. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2015 er delvis nådd, største utfordringa er nok språk- og arbeidspraksisplassar, at alle ungdommar under 25 år skal vera i arbeid eller aktivitet og at fleire flyktningar kjem i arbeid. Det er særleg positivt at eksamensresultata for norskundervisninga er heva monaleg, godt over snittet i fylket/landet. Vi klarar ikkje å halde budsjett for økonomisk sosialhjelp. Det har ikkje vore tilsyn for noko av tenestene. Kommunen sitt kvalitetssystem vert brukt til intern læring både for NAV og flyktning. I SKK er det registrert avvik knytt til individuell plan, oppfølging og tilbod om kvalifisering. Politiske resultatmål kvalifiserings, integrering og arbeid Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Alle flyktningar skal vere i arbeidsrelatert aktivitet innan utgangen av introduksjonsprogrammet. 2. Vi skal tilby norskopplæring til deltakarar med rett og plikt til opplæring i norsk og samfunnsfag seinast 3 månader etter at vi har motteke søknad eller krav om opplæring. 3. Eksamensresultata for elevane i norskopplæringa skal ligge minst på landssnittet. 4. Gjennomsnittleg butid i kommunale bustader for flyktningar skal ikkje overstige 3 år.

107 5. Ingen ungdomar i Sogndal under 25 år skal vere utan arbeid eller aktivitet i meir enn 3 månader. Budsjettramme kvalifiseringsprogrammet og økonomisk sosialhjelp Budsjett Nye tiltak Budsjettmerknader: 4.4 Tekniske tenester Folketalsutvikling for Sogndal kommune År Totalt Auka folketal vil gje trong for auka omfang av dei tekniske tenestene, enten dette er tenester knytt til sakshandsaming (plan- og byggesak, oppmåling m.v.) eller det er utbygging av dei tekniske anlegga (veg, vatn og avlaup, parkar og friområde m.v.) Plan- og byggesakshandsaming Området omfattar plan- og byggesakshandsaming, eigarseksjonering, bustadbygging og fysiske bumiljøtiltak og har følgjande funksjonar i Kostra: 301 planhandsaming, 302 byggjesakshandsaming og eigarseksjonering og 315 bustadbygging og fysiske bumiljøtiltak. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter til fysisk planlegging pr. innbyggar Tal område- og detaljregulerings-planar vedtatt av kommunen siste år Gjennomsnittleg sakshandsamingstid vedtekne reguleringsplanar (tal dagar) Gjennomsnittleg sakshandsamingstid byggesaker med 12 vekers frist (tal dagar) *Tal gruppe 8 ligg ikkje føre Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe * * Vi ligg høgare enn Kostra gruppa når det gjeld utgifter til fysisk tilrettelegging og planlegging pr. innbyggjar. Vi nytta 2,8 mill. kroner meir enn Kostra gruppa i Det er vedteken ein plan meir i 2015 enn i 2014, og sakshandsamingstida har gått noko opp men er lågare enn

108 landsgjennomsnittet. Sakshandsamingstida for byggesaker er også lågare enn landsgjennomsnittet. Fagkompetansen på området er høg. Resultatmåla for 2016 vil i det vesentlege bli nådd. Vi har ulik praksis for reklameskilt i Sogndal sentrum. Det er trong for retningsliner for reklameskilt i sentrum som forskrift eller føresegn til arealplanen. Det er behov for auka kontroll og oppfølging av byggjeløyve og ulovlege tiltak. Vi vil gå gjennom gebyrregulativet og dei økonomiske verkemidlar i høve ulovlege tiltak, for å dekke inn aktivitet knytt til kontroll, oppfølging og rettleiing. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2016 er i det vesentleg nådd. Reguleringsplan for Rutlin vart, etter politisk handsaming, ikkje lagd ut på høyring og vi har ikkje vedteke retningslinjer for reklameskilt i sentrum. Det er ikkje gjennomført brukargranskingar i 2016 eller statlege tilsyn. Det er ikkje registret avvik i vår internkontroll. Politiske resultatmål plan og byggesakshandsaming Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi vil bruke naudsynte verkemiddel som føringar på reguleringsplanar, tilgang på utbyggingsareal og utbyggingsplanar, for å få nok bustader i alle deler av kommunen. 2. Vi skal halde alle fristane etter plan- og bygningslova. 3. Vi skal revidere samfunnsdelen av kommuneplanen. 4. Vi skal vedta områdereguleringsplan for Fosshaugane campus (frå skysstasjonen til Kvåle) og områdereguleringsplan for Øyane og lagd områdereguleringsplan for Hodlekve ut på høyring. 5. Vi skal lage retningsliner for reklameskilt i sentrum som forskrift eller føresegn til arealplanen 6. Vi vil bruke naudsynte verkemiddel som føringar på reguleringsplanar, tilgang på utbyggingsareal og utbyggingsplanar, for å få nok bustader i alle deler av kommunen. Budsjettramme plan og byggsakhandsaming Budsjett Budsjettmerknader:

109 4.4.2 Kart og oppmåling Området omfattar etablering og drift av kommunen sitt kartgrunnlag, føring av matrikkel, oppmåling og adresseforvaltning og har følgjande funksjonar i Kostra: 303 kart og oppmåling. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe Netto driftsutgifter til kart og oppmåling pr. innbyggjar Gjennomsnitt sakshandsamingstid for oppretting av grunneigedom * *Nasjonalt gjennomsnitt utanfor Oslo. Kostratal gruppe 8 ligg ikkje føre. Vi nyttar 0,2 mill. kroner meir til kart og oppmåling enn Kostra gruppa. På grunn av aktivitetsauke innan plan- og byggesak, har vi òg fått ein auke i arbeidsmengda på oppmålingsavdelinga. Sakhandsamingstida ligg under landsgjennomsnittet. Kvalitetsvurderingar Det politisk resultatmål for 2016 er nådd. Internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenesta. Det er ikkje gjennomførd statlege tilsyn med denne tenesta. Politiske resultatmål kart og oppmåling Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal halde fristane i oppmålingslova. Budsjettramme kart og oppmåling Budsjett Nye tiltak Budsjettmerknader:

110 4.4.3 Brann og redning Området omfattar førebygging og beredskap mot brann og andre ulukker som brannvesen, feiing og oljevernberedskap. Sogndal kommune er medeigar og kjøper desse tenestene i det interkommunale selskapet Sogn brann og redning IKT. Området har følgjande funksjonar i Kostra: 338 førebygging av brannar og andre ulykker og 339 beredskap mot brannar og andre ulykker. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter mot brann og andre ulukker pr. innbyggjar Sogndal Sogndal Sogndal Gruppe Vi nyttar meir på brannvern enn Kostra gruppa. Dette utgjer om lag 1,0 mill. kroner i året. Den høge kostnaden er knytt til krav om vekevakt og overbefalsvakt, ei vaktordning i Fjærland som går ut over krava og høge kostnader ved gjennomføring av kompetansekrav for deltidsbrannvesen. Kvalitetsvurderingar Området hadde ingen politiske resultatmål. Det er ikkje gjennomført brukargranskingar i Sogn Brann og redning IKS hadde i 2016 tilsyn frå DSB knytt til beredskapen. Selskapet fekk avvik ved dimensjonering av beredskapen i kommunen. Dette skuldast at det ikkje er vakt på dagtid mellom kl For å lukke dette avviket følgjer det ein økonomisk konsekvens for Sogndal kommune, førebels estimert til kr per år. Internkontrollen har ikkje avdekka andre tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Budsjettramme brann og redning Budsjett Nye tiltak Budsjettmerknader: Næringsverksemd Området omfattar inntekter og utgifter som er knytt til kommunal næringsverksemd, tilrettelegging og bistand for næringslivet, landbruksforvaltning og landbruksbasert næringsutvikling og har følgjande funksjonar i Kostra: 320 kommunal næringsverksemd, 325 tilrettelegging og bistand for næringslivet og 329 landbruksforvalting og landbruksbasert næringsutvikling.

111 Analyse og utfordringar Sogn Næring er eigd med 50% frå kommunen og 50% frå private verksemder. Det vart i 2013 oppretta eit regionalt reisemålsselskap i Sogn, der Sogndal kommune er ein av aksjonærane. Det er løyvd kr i årleg tilskot i 3 år. Selskapet får ikkje inn driftstilskot frå dei private aksjonærane, og har teke opp med kommunen om selskapet bør omstrukturerast med større deltaking frå Sogndal kommune eller frå andre kommunar i regionen. Vi deltek, i lag med Leikanger kommune og Luster kommune, i Byregionprogrammet. Sogn næring har tilsette prosjektleiar for programmet. I hovudprosjektet vil vi arbeide med: - Korleis kan kommunane utnytte tilflyttingspotensialet og næringspotensialet knytt til nye former for friluftsliv og aktivitetsbasert reiseliv? - Korleis kan kommunane bidra til å sikre eksisterande og leggje til rette for nye, statlege og fylkeskommunale arbeidsplassar i kommunane? - Korleis kan vi kople og utnytte kompetansemiljøa i kommunane til innovasjon og nyskaping i kommunane? Vi vil innafor dette programmet utvikle samarbeid mellom kompetansemiljøa på Fosshaugane Campus og næringsverksemdene på Kaupanger. Dette vil m.a. innehalde: - samarbeid om og med gründerar - samarbeid om teknologiutvikling - samarbeid om forskingsprosjekt. Sogndal kommune skal i samarbeid med Kaupanger Næringsforeining laga ein strategi for næringsområde på Kaupanger med fokus på næringsutvikling og samarbeid med kompetansemiljø på Fosshaugane campus. Kommune er medeigar i Kunnskapsparken i Sogn og Fjordane. Selskapet legg til rette for grunderverksemd og innovasjon. Kommunen er også medeigar i Visit Sognefjord som har som føremål å styrkje reiselivsnæringa i Sogn. Kvalitetsvurderingar Politisk resultatmål for 2016 er nådd. Det er ikkje gjennomført brukargranskingar eller tilsyn i 2015, og internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål næringsutvikling Fokusområde Resultatmål Utviklingsprosjekt 1. Vi skal satse på Hodlekve-området og legge til rette for auka overnattingskapasitet og vidareutvikling av idretten og friluftslivet sin bruk av området. 2. Vi skal saman med Statsbygg, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Høgskulen i Sogn og Fjordane, Sogndal fotball og private verksemder på Fosshaugane Campus lage ein utviklingsplan slik at dette området framleis står fram som eit sterkt nasjonalt innovasjonsmiljø. 3. Vi skal gjennomføre mål og tiltak i Byregionprogrammet.

112 Budsjettramme kommunal næringsverksemd Budsjett Nye tiltak Budsjettmerknader: Samferdsle Området omfattar hamnevesen, kaiar og bryggjer, tilskot til lokale transporttiltak, kommunale vegar og parkering og har følgjande funksjonar i kostra: 330 samferdslebedrifter/transporttiltak og 332 kommunale vegar Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter i kr. pr. km kommunal veg og gate medrekna gang/sykkelveg Sogndal Sogndal Sogndal Gruppe Driftsutgifter for 2015 er høgare enn for Vi har lågare driftsutgifter enn Kostra gruppa pr. km kommunal veg. Dette utgjer om lag 0,9 mill. pr. år. Kommunen eig om lag 100 kilometer med veg, gang- og sykkelveg. Tilstanden på vegnettet er svært variabel, og slitasjen på vegane veks grunna aukande bruk av bil og aukande tal på innbyggjarar. Mykje av vegnettet er ikkje dimensjonert for den belastinga det vert utsett for. Dette forverrar tilstanden på det kommunale vegnettet kvart år. KS sin landsomfattande kartlegging av tilstanden på det kommunale vegnettet synte at etterslepet på vegvedlikehaldet i kommunen var på 19 mill. kroner. Tilstanden på dei kommunale vegane gjer vedlikehaldet vanskeleg å planleggje. Vedlikehaldet vert òg i større grad påverka av endringar i været. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2016 er nådd. Det har ikkje vore gjennomført tilsyn på området, og eigenkontrollen har ikkje avdekka avvik som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene.

113 Politiske resultatmål samferdsle Fokusområde Resultatmål Utviklingsoppgåver Budsjettramme samferdsle Budsjett Nye tiltak Budsjettmerknader: Naturforvalting, friluftsliv og rekreasjon Området omfattar opparbeiding, drift og vedlikehald av offentlege plassar og torg, parkar/grøntanlegg og turvegar i bebygde strøk, offentlege toalett, sikring, opparbeiding og forvalting av frilufts og utmarksområder, fiske- og viltforvalting m.m. Området har følgjande funksjonar i Kostra: 335 rekreasjon tettstad og 360 naturforvalting og friluftsliv. Analyse og utfordringar Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2016 er nådd. Internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenesta. Kommunen har nyskapande friluftsliv som ein hovudstrategi for tilflytting. Vi manglar friluftsparkering på viktige utfartsstader, og betre parkeringstilhøve vil leggje til rette for auka friluftslivsaktivitet. Politiske resultatmål parkar og friområde Fokusområde Resultatmål Utviklingsprosjekt 1. Vi skal gjere strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta ved å byggje ferdig fjordstien frå nedafor Hofslund Fjordhotell til busslomma ved Rones. Budsjettramme parkar og friområde Budsjett

114 4.4.7 Vatn, avløp og renovasjon Området omfattar produksjon og distribusjon av vatn, avlaupsreinsing/avlaupsnett, tømming av slamavskiljar/septiktank og innsamling av hushaldsavfall og har følgjande funksjonar i Kostra: 340 produksjon av vatn, 345 distribusjon av vatn 350 avlaupsreinsing, 353 avlaupsnett/innsamling av avlaupsvatn, 354 tøming av slamavskiljarar, septistankar o.l. og 355 innsamling, attvinning og sluttbehandling av hushaldsavfall Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Landet 2014 Driftsutgifter vatn pr. tilknytt innbyggjar * Driftsutgifter avløp pr. tilknytt innbyggar NB! 1 130* *Nasjonalt gjennomsnitt. Kostra tal gruppe 8 ligg ikkje føre. Driftsutgifter innan vassforsyning er noko høgare i 2015 enn i 2014, og høgare enn landssnittet. Totalt ligg kostnadene 1,0 mill. over landsgjennomsnittet ( )*tal tilknytta abo. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2016 er nådd. Det har ikkje vore gjennomført tilsyn på området, og internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Vatn, avlaup og renovasjon har ei gjennomgåande god drift. Utfordringa på området er å skaffe tilstrekkeleg med kompetanse til å oppretthalde og vidareutvikle den infrastrukturen kommunen eig. I tillegg er det krevjande å renovere leidningsnettet, då dette krev mykje organisering og planlegging med omsyn til stenging av vegar, stenging av vatn og planlegging utan godt datagrunnlag. Politiske resultatmål vatn, avløp og renovasjon Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal levere nok vatn av god kvalitet til ei kvar tid. 2. Vi skal knytte til alle abonnentar, med kommunal VA-leidning i nærleik til eigedomen, som ikkje er knytt til kommunalt anlegg. Budsjettramme vatn, avløp og renovasjon Budsjett Nye tiltak Budsjettmerknader:

115 4.4.8 Bustader og forvaltningsutgifter i eigedomsforvaltning Området omfattar utgifter og inntekter knytt til drift og vedlikehald av kommunalt disponerte bustader og forvaltingsutgifter alle typar bygg og har følgjande funksjonar i Kostra:121 forvaltingsutgifter i eigedomsforvaltinga og 265 kommunalt disponerte bustader. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter til kommunal eigedomsforvaltning pr. innbyggjar Samla areal på formålsbygg i kvadratmeter pr. innbyggjar Korrigerte brutto driftsutgifter til kommunal eigedomsforvaltning pr. kvadratmeter Energikostnad for kommunal eigedomsforvaltning per kvadratmeter Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Gruppe ,5 4,2 3,9 4, Kostra tala syner at vi har effektiv drift innan eigedomsforvaltning. Vi nytta i 2015 om lag 7,2 mill. kroner mindre enn Kostra gruppa i netto driftsutgifter til kommunal eigedomsforvaltning pr. år. Det er trong for å kvalitetssikre tala innan eigedomsforvaltning. Ein tilstandsanalyse på nær all kommunal byggmasse i 2005 synte at vedlikehaldsetterslepet var på 25 mill. kroner, og at det var behov for om lag 4 mill. kroner i årlege vedlikehaldsmidlar. Det er etter 2005 gjort nokre større oppgraderingar av bygningsmassen. Tilsyn frå Arbeidstilsynet og miljøretta helsevern og internkontroll innan HMT kan gje pålegg eller avdekka behov for utbetringar av bygningsmassen. Rapportane etter internkontrollen (vernerunden) inneheld ønskje om ei rekke bygningstiltak som ligg utanfor den økonomiske ramma for bygningsutbetringar. Med utgangspunkt i tilstandsanalysen og resultat frå tilsyn og internkontroll vert bygningsvedlikehaldet gjennomførd innafor den tilgjengeleg økonomisk ramma. Kvalitetsvurdering Internkontrollen viser at det er behov for bygningsmessige utbetringar innafor fleire tenesteområde. Budsjettramme forvaltning, drift og vedlikehald Budsjett

116 Nye tiltak Budsjettmerknader: 6 Organisering av den kommunale verksemda Dette kapittelet gjev ein omtale over eigen organisasjon og over interkommunalt arbeid. Det viser felles resultatmål som ikkje føl tenestene i kostra. Kapittelet viser alle fellesfunksjonar som er naudsynte for å yte tenestene til innbyggjarane, slik som økonomisk styring, personalhandtering, IKT-tenester, arkiv og tenestetorg, utvikling av internkontroll, beredskap m.v. Vi gjev også ein omtale av tverrgåande prosjekt. 6.1 Eigen organisasjon Politiske resultatmål felles for heile organisasjonen Fokusområde Resultatmål Økonomi 1. Vi skal ikkje ha avvik i høve til budsjettet Personalforvaltning Analyse og utfordringar Dei tilsette er kommunen sin viktigaste ressurs og god helse og eit godt arbeidsmiljø er avgjerande for folk sin trivsel og effektivitet på jobb. Helse, miljø og tryggleik er difor viktige faktorar i kommunen si personalforvaltning. Kommunen er IA verksemd, det er inngått avtale med bedriftshelsetenesta, og vi har ei lang rekke interne HMT-tiltak. Viktige nøkkeltal for HMT arbeidet er sjukefråver, medarbeidartilfredsheit og tal medarbeidarsamtalar, og det vert utarbeidd politiske resultatmål for desse områd Nøkkeltal for helse, miljø og tryggleik Sogndal 2013 Sogndal 2014 Sogndal 2015 Landet 2015 Sjukefråværet i % 6,8 6,3 5,3 9,7 Medarbeidartilfredsheit 4,6 4,8 4,6 Gjennomført medarbeidarsamtale 54% 85 % 78 % - Gjennomsnittleg sjukefråvær i Sogndal kommune er 5,3 % noko som er godt under landsnittet. Dette viser ein reduksjon på 1 % frå 2014 då sjukefråveret var 6,3 %.

117 Vi gjennomfører medarbeidarkartlegging annakvart år. I 2013 viste resultatet at vi låg på landssnittet med eit resultat på 4,6. Resultatet av medarbeidarkartlegginga i 2015 er noko forbetra til 4,8 og viser at kommunen ligg over landsnittet. Vi vil frå 2017 nytte oss av KS sin nyaste medarbeidarundersøking «10-faktor» som er spesielt tilpassa kommunar, fylkeskommunar og kommunale føretak. «10-Faktor» er utvikla i tråd med KS sin arbeidsgjevarstrategi og den støtter opp om ein arbeidsgjevarpolitikk som setter gode leiarar og medarbeidarar i sentrum. Vi har som mål å gjennomføre medarbeidarsamtale med alle tilsette i minst 20% stilling. I 2014 gjennomførde vi slik samtale med 85 % av desse, medan vi i 2015 har gjennomført medarbeidarsamtale 78 %. Samtalen er frivillig og det er kvart år nokre medarbeidarar som ikkje ønskjer medarbeidarsamtale noko som kan forklara reduksjon i gjennomførte samtaler. Oppfølging av medarbeidarsamtale, vernerunde og medarbeidarkartlegging vert innarbeidd i einingane sine HMT planar. I følgje likestillingslova 1 har alle kommunar plikt til å arbeide aktivt, målretta og planfast for likestilling innafor si verksemd. Viktige element i kommunen sitt arbeid har vore tilrettelegging for personar med nedsett funksjonsevne, integrering av innvandrarar og reduksjon i omfanget av uønska deltid. Vi har vedteke retningsliner for uønska deltid og gjennomfører årleg kartlegging på alle einingar som har deltidsstillingar. Kartlegginga syner eit lågt omfang uønska deltid, 3,3 % i Ønskje om auka stillingstorleik vert prioritert i samband med ledige stillingar. Kommunen manglar ein overordna strategi for likestilling, noko òg likestillings- og diskrimineringsombodet har peike på. Dette arbeidet vil bli prioritert i 2017 og inngå i det arbeidsgjevarpolitiske dokument som skal ferdigstillast i Politiske resultatmål personalforvaltning Fokusområde Resultatmål Medarbeidar/ 1. Vi skal halde fristane i årshjulet. interne prosessar 2. Vi skal ha gjennomført medarbeidarsamtale for alle tilsette i meir enn 20% stilling. 3. Sjukefråværet på einingane skal liggje under gjennomsnittleg sjukefråvær for kommunane. 4. Vi skal gjennomføre medarbeidarkartlegging i 2017 og Resultatet skal minst liggje på landssnittet. 5. Vi skal utarbeide eit arbeidsgjevarpolitisk styringsdokument som definerer vår overordna arbeidsgjevarstrategi Sogndal kommune sitt kvalitetssystem (SKK) Kommunen har teke i bruk eit kvalitetssystem som skal sikre god internkontroll. Føremålet med internkontrollen er å sikre kvalitet og effektivitet i tenesteproduksjonen heilskapleg styring og riktig utvikling godt omdøme og legitimitet at vi følgjer lover og reglar. Viktige element i eit internkontrollsystem er dokumentstyring, avvikshandtering og risikoanalyse. Det elektroniske kvalitetssystemet har modular for desse prosessane.

118 Perioden har vore konsentrert om å få systemet på plass, og å ta det i bruk. I 2017 må vi i tillegg arbeide vidare med systemovergripande internkontroll og internkontroll i støtteprosessar. Systemovergripande internkontroll omfattar overordna område som gjeld heile kommunen som overordna økonomi- og personalforvaltning, HMT arbeidet, beredskap og arbeidet med kvalitetsutvikling. Støtteprosessane omfattar støtte til tenesteeiningane innan område som fdv, ikt, arkiv, innkjøp og økonomi- og personalforvalting. Overordna internkontroll føreset at vi har ein del overordna styringsdokument på plass. I 2017 vil vi prioritere arbeidet med administrativt delegasjonsreglement og utarbeiding av arbeidsgjevarstrategisk styringsdokument. Omtalte praksis skal saman med erfaringar frå forvaltningsrevisjon og eventuelle statlege tilsyn bidra til god praksis på alle område. Politisk resultatmål kvalitetsarbeid Fokusområde Resultatmål Brukar 2. Vi skal gjennomføre og følgje opp brukargranskingar i samsvar med 4 års planen som ein del av kvalitetsarbeidet. Resultatet skal vere minst på landssnittet. Brukargranskingar Vi nyttar brukargranskingar for brukarar og pårørande samt deltaking i effektiviseringsnettverk for å få informasjon om kvaliteten i tenesteproduksjonen, og som ein del av grunnlaget for internkontroll. Brukargranskingar vil òg vere eit grunnlag i samband med utarbeiding av ulike temaplanar, og vert samordna med planstrategien. I planperioden planlegg vi å gjennomføre følgjande brukargranskingar: År Tenesteområde 2017 Psykisk helse Byggesakshandsaming Bibliotek 2018 Sosialtenesta Kulturskulen Vatn og avløp 2019 Utviklingshemma Pleie og omsorg 2020 Innbyggjar Skule SFO Barnehage Helsestasjon Barnevern

119 6.1.3 IKT Vi har behov for å sikre ein innovativ og kvalitetssikra informasjons-, kommunikasjons- og teleplattform. Særskilt ser vi behov for å sikre brukarane god og stabil nett-tilgang gjennom ei oppdatert infrastruktur i bygg, ein oppdatert maskinpark og eit oppdatert og tenleg programvaresystem. Kommunen vil i 2017 utarbeide ein IKT-strategi der vi på bakgrunn av status og analyse får synleggjort behov for, og kostnadar knytt til, naudsynte tiltak på IKT-området. Målsettinga er å sikre funksjonelle og gode løysingar for brukarane internt og eksternt og inngår i kommunens 10 høgst prioriterte utviklingsområde. Sogndal kommune innførte NOARK 5 i sitt saks-/arkivsystem (ESA). Det er vidare sett i gang to prosjekt med det føremål å innføre NOARK 5 i fagprogramma; Familia som vert brukt i Sogn barnevern, og HS-Pro som nyttast av helsestasjonen, noko som inneber at også desse områda får fullelektronisk arkiv. Politiske resultatmål IKT Fokusområde Resultatmål Utviklingsområde 1. Vi skal ta i bruk kvalitetssystemet for alle tenester i kommunen og vi skal gjennomgå IKT-område og vedta ein IKT-strategi 2. Vi skal innføre arkivordningar i tenestene som inneheld Noark 5 standard Beredskap Hovudføremålet med beredskapsarbeidet er å: skape tryggleik for kommunen sine innbyggjarar og besøkande når det gjeld liv, helse og eigedom redusere risikoen for at krisesituasjonar kan oppstå ved å få fram kor sannsynleg det er at ei uønskt hending kan skje, og konsekvensane av ei slik hending førebyggje uønskte hendingar ved å ta omsyn til slike tilhøve i planprosessar. Rådmannen har det formelle ansvaret for at beredskapen i kommunen er i samsvar med lovverket. Det er utarbeid ei internkontrollhandbok for beredskap og eit årshjul for arbeidet med beredskap. Vi hadde tilsyn frå Fylkesmannen med den kommunale beredskapsplikta, og fekk to avvik: Kommunen mangla ein heilskapleg risiko- og sårbarheitsanalyse (ROS), og det heilskapslege beredskapsarbeidet vart ikkje funne tilfredsstillande. Desse avvika er no lukka. I 2015 blei det føretatt ein oppdatering av kommunen sin heilskapleg samfunns-ros. Denne vart handsama og vedteken i kommunestyret i tråd med 14 i Lov om kommunal beredskapsplikt (siviltryggingslova). Rapporten heilskapleg ROS for Sogndal kommune viser det samla risiko- og sårbarheitsbilete for kommunen og inneheld plan for oppfølging.

120 6.1.5 Lokalt folkehelsearbeid Folkehelsearbeid er samfunnet sin samla innsats for å oppretthalde, betre og fremje folk si helse og redusere faktorar som medfører helserisiko. Kommunen utarbeider kvart 4. år ei skriftleg oversikt over helsetilstanden i befolkninga og dei positive og negative faktorar som kan verke inn på denne. Plikta til å ha oversikt er forankra i folkehelselova, smittevernlova, forskrift om oversikt over folkehelsa, forskrift om miljøretta helsevern og forskrift om kommunane sitt helsefremjande og førebyggjande arbeid i helsestasjons- og skulehelsetenesta. Folkehelseoversikta skal identifisere folkehelseutfordringar og ressursar i kommunen. I tillegg skal den innehalde faglege vurderingar av årsaksforhold og konsekvensar. Dokumentet, som sist vart handsama i desember 2015, er viktig i den kommunale planstrategien og dannar grunnlag for å fastsetje mål og strategiar i planprosessane heimla i plan- og bygningslova. Vi har vidare laga ei internkontrollhandbok for folkehelsearbeid Frivillig arbeid Det gode liv lokalt vert skapt i samarbeid mellom kommunen og innbyggjarane, og det har vi mange gode døme på i kommunen. Samstundes er det viktig å utvikle nye former for samhandling mellom offentleg og frivillig sektor. Velferdssamfunnet står ovanfor nye utfordringar og haldningar knytt til samfunnsansvar og frivillig arbeid er i endring. Kommunen sin strategi for frivillig sektor legg til grunn at frivillig innsats skal medverke til å fremje sosial integrasjon, styrkje tilknyting til lokalmiljøet og vedlikehalde og utvikle demokratiet. Frivillig arbeid er ein ressurs for, og eit tillegg til, den kommunale tenestytinga. I dette arbeidet er Frivilligsentralen sentral koordinator og fungerer som ein kunnskaps- og informasjonsbase for frivillig arbeid. Det er under vurdering flytting av sentralen til Fjørevegen 17, noko som vil gje sentralen gode rammer for å utvikle aktiviteten. Strategi for kommunen si samhandling med frivillig sektor vart vedteken i desember Styret for frivilligsentralen har ansvar for å konkretisere tiltak og koordinere gjennomføring av strategien. Politiske resultatmål frivillig arbeid Fokusområde Resultatmål Utviklingsoppgåver 1. Vi skal gjennomføre strategi for frivillig sektor med vekt på å utvikle utstyrssentral, informasjonsdag, rekruttering, flyktningven og dialogforum med representantar frå innvandrar-grupper og politisk/administrativt nivå, og vurdere småjobb-sentral Bustad for velferd Vi har inngått avtale om eit langsiktig og forpliktande samarbeid med Husbanken om Kommuneprogrammet Bustad for velferd (tidlegare: Bustadsosialt velferdsprogram). I samsvar med justerte mål underteikna kommunen og Husbanken i mai 2016 ein ny avtale for

121 samarbeidet. Denne slår fast at Husbanken og kommunen saman skal arbeide for trygge og gode butilhøve og buområde for vanskelegstilte på bustadmarknaden og innbyggjarane generelt. Gjennom deltaking i programmet skal vi styrkje både dei strategiske og dei operative oppgåvene til kommunen innanfor det bustadsosiale feltet. Innsatsen skal ta utgangspunkt i dei tre nasjonale hovudmåla for bustadsosialt arbeid: Alle skal ha ein trygg stad å bu Alle med behov for tenester skal få hjelp til å meistre buforholdet Den offentlege innsatsen skal vere heileskapleg og effektiv Dei brukarretta politiske resultatmåla for 2016 er nådde ved at fem husstandar som i dag leiger kommunal bustad har kjøpt eller er på veg til å kjøpe husvære. Derimot har kommunen i 2016 hatt vanskar med å gje mellombelse butilbod til personar med vanskar på bustadmarknaden. Knytt til utvikling av det bustadsosiale arbeidet og av tilbodet til brukarar jobbar vi med fleire sentrale tiltak, m.a. knytt til ny organisering av arbeidet og rutinar tilpassa denne. Med gjennomføring av desse oppgåvene vil også fleire av dei «enklare» måla og tiltaka i handlingsplanen vere oppfylte. Politiske resultatmål bustadsosialt arbeid Fokusområde Resultatmål Utvikling Brukarar 1. Vi skal gjennomføre alle tiltaka i programmet bustad for velferd. 2. I 2017 skal kommunen opprette eit eige bustadkontor m.a. for å oppnå ei meir aktiv forvaltning av kommunale bustadar. 3. Minst 5 leigetakarar i kommunale bustader skal årleg gå frå leige til eige. 4. Mellombelse butilbod skal berre unntaksvis verta nytta av barnefamiliar og unge, og slike opphald skal ikkje vare meir enn tre månader. 6.2 Interkommunalt samarbeid Sogndal kommune har formelt forplikta seg til samarbeid på fleire område med andre kommunar. Nedanfor gjer vi ei samla oversikt over dei aktuelle interkommunale samarbeida, inklusiv ei oversikt over vertskommunefunksjonen. Deretter omtalar vi særskilt nye ordningar eller ordningar som har særskild merksemd i 2016; Sogn PPT, Sogn Kulturskulen, Sogn barnevern og mogeleg endring for den interkommunale legevaktsordninga. Tenesteområde Samarbeidande kommunar Namn/organisert løysing Interkommunale selskap:

122 Alarmsentral Kommunane i fylket IKS Alarmsentralen i Sogn og Fjordane Renovasjon SR-kommunane SIMAS Revisjon SR-kommunane (minus SF revisjon IKS Aurland og Lærdal), fylkeskommunen Brann og redning Byggjetilsyn Balestand, Leikanger, Luster, Sogndal og Vik Sogn brann og redning 27 selskap Kommunesamarbeid SR-kommunane Sogn regionråd IKT-samarbeid SR-kommunane og fylkeskommunen Utvikling og drift av IKTløysingar Vertskommuneavtale: Miljøretta helsevern SR-kommunane Sogndal kommune er vertskommune Arbeidsgjevarkontroll SR-kommunane Årdal kommune er vertskommune Kulturskule Barnevern Krisesenter Friskliv- og meistringssenter Pedagogiske psykologisk teneste Leikanger, Sogndal, Luster Leikanger, Sogndal, Luster, Balestand Kommunane i fylket, minus Leikanger, Luster og Sogndal Aurland, Leikanger, Luster, Sogndal og Vik Sogn kulturskule Leikanger kommune er vertskommune Sogn barnevern Sogndal kommune er vertskommune Florø kommune er vertskommune Sogn friskslivs- og meistringssenter Sogndal kommune er vertskommune Sogn PPT Sogndal kommune er vertskommune Tenesteleveranse til SFFK Tenestekjøp/sal: Norskopplæring Leikanger, Luster Sal av teneste Sogn og Fjordane Felles Innkjøp (SFFI) SR-kommunane, fylkeskommunane m.fl. Kjøp av teneste Avtale med fylkeskommunen GIS-koordinator SR-kommunane Tenestekjøp frå Vik kommune Landbruk Leikanger og Sogndal Sal av teneste til Leikanger

123 Skogbruk SR-kommunane Kjøp av tenester frå Balestand og Luster Senter for traumeoppfølging Kommunane i fylket Kjøp av tenester frå stifting Overgrepsmottak Kommunane i fylket Kjøp av tenester frå SYS Jordmor Leikanger, Sogndal, Luster Avtale mellom kommunane Sogndal kommune samordnar Legevakt Leikanger og Sogndal Avtale mellom kommunane Legevakttelefon SR-kommunar (utanom Balestand og Høyanger) Lærdal kommune er teneseleverandør til LLSV-kommunane Felles innkjøp: Sekretariat for kontrollutvala SR-kommunane Avtale med privat selskap Kontrollør alkohollova SR-kommunane Avtale med private selskap Forsikringsavtalar megler/selskap Balestrand, Leikanger, Luster, Lærdal, Sogndal, Vik og Årdal Avtale med private selskap GIS/LINE (kartdata) SR-kommunane Avtale med privat selskap Nettverk: System for styrke læring SR-kommunane Skule- og barnehageregion Sogn Ungdomsnettverk Helse og omsorgsnettverk HR-nettverk Kultnettverk Næringsnettverk Nettside Ikt-skule SR-kommunane SR-kommunane SR-kommunane SR-kommunane SR-kommunane SR-kommunane BLLS-kommunane BLLS-kommunane Aksjeselskap: Laboratorietenester SR-kommunane SognLab as Tilrettelagd arbeidsplass Sogneprodukter AS

124 Energiforsyning Næringsutvikling - reiseliv Vik, Luster, Balestrand, Leikanger, Sogndal m.fl SR-kommunane og private eigarar Sognekraft A/S Visit Sognefjord Anna: Musea i Sogn og Fjordane Kommunane i fylket Felles avtale mellom kommunane og stiftinga Museet i Sogn og fjordane Felles SLT/politiråd SLT Luster, Leikanger og Sogndal SR-kommunane har følgjande nettverkssamarbeid: System for styrke læring, Skule- og barnehageregion Sogn, Ungdomsnettverk, Helse og omsorgsnettverk, HR-nettverk, Kultnettverk, Næringsnettverk. Sogn kulturskule Sogndal kommune tek del i det interkommunale samarbeidet rundt Sogn kulturskule, saman med Luster kommune og Leikanger kommune, med sistnemnde som vertskommune. Det vart i 2014 vedteke ein utviklingsplan for kulturskulen, men denne har lege på vent, då Luster har vurdert framtidig organisering av arbeidet. Luster kommunestyre har førebels landa ned på å halde fram i samarbeidet, med ein dialog med samarbeidskommunane hausten For Sogndal kommune vert det sett på som mest tenleg og ynskjeleg å halde fram samarbeidet. Sogn kulturskule har i 2016 totalt 332 elevar, med 109 på venteliste. Av desse er 135 elevar og 55 av dei på venteliste frå Sogndal. Totalt sysselset Sogn kulturskule 8,95 årsverk, der 3,2 av desse er direkte knytt til undervisning i Sogndal. Sogn PPT Sogn PPT vart etablert frå , med Sogndal som vertskommune. Dette er ei samanslåing av tidlegare PPT Sogndalsregionen og Luster PPT, og yter tenester til kommunane Aurland, Leikanger, Luster, Sogndal og Vik, og sel teneste til Sogn og Fjordane fylkeskommune. Kontoret held til i leigde lokale på Sogndal vidaregåande skule, og består av 10,6 årsverk fordelt på 12 tilsette. Dei samarbeidande kommunane ynskjer å få til eit sterkare systemisk arbeid. Første driftsår har hatt fokus på å samle organisasjonen, og byrje på utviklingsarbeidet. I 2017 vil fokus vere vidare på utviklingsarbeid og systemisk samarbeid mellom barnehage/skule og PPT. Sogndal kommune har invitert nabokommunar til å vurdere eit eventuelt samarbeid om utøvande logopedi. Dette for å ha gode og føreseielege rammer for eit logopeditilbod i regionen. Sogndal kommune har lagt til grunn at eit slikt samarbeid bør etablerast som ei avdeling under Sogn PPT, for å byggje opp om det fagmiljøet, samt dra nytte av den samla logopedikompetansen som er der. Det vert arbeidd vidare med modell for og forankring av samarbeidet, og administrasjonen vil kome attende med dette til politisk handsaming.

125 Sogn barnevernsogn barnevern dekker kommunane Luster, Leikanger Balestrand og Sogndal, med Sogndal som vertskommune. Tenesta har vore gjennom ein krevjande omstillingsprosess siste året. Vi ser at tidlegare arbeidsmiljøutfordring no er løyst og at vi har etablert ein barnevernseining som har fokus på å yte kvalitetssikra tenester til dei barn og familiar i regionen som treng det. Det er på denne bakgrunn stilt forventningar om at tenesta er: Ei open, tilgjengeleg og fagleg kompetent teneste som tek i vare alle barna som treng Sogn barnevern, i eit godt samarbeid med barna og deira familiar. Ei teneste som samarbeide godt både med eksterne og interne samarbeidspartnarar. I dette ligg samarbeid med skule, barnehage, PPT, helsestasjon, ungdomsavdelinga, legetenesta, BUP og andre som barnevernet naturlig har kontakt med. Ei teneste som tek i vare alle myndekrava til tenesta. Barne-, ungdoms- og familiedirektoratet vurderer, i skriv av , at kravet til forsvarlige tenester i barnevernslova tilseier at alle kommunar må ha tilstrekkelig og riktig kompetanse tilgjengelig også utanfor vanleg kontortid. I skrivet går det fram at: «Kompetansen kan være tilgjengelig i kraft av en bakvaktsordning pr. telefon. Selv om håndtering av mange akuttsituasjoner forutsetter et tett samarbeid med politiet og andre hjelpeinstanser, kan barneverntjenesten ikke overlate ansvaret for disse situasjonene til andre alene. En bakvaktsordning må være formalisert slik at noen faktisk har ansvar for å bidra med barneverntjenestens kompetanse, og samarbeide med andre hjelpeinstanser dersom det oppstår en alvorlig situasjon utenfor kontortid. En ordning som baserer seg på at barnevernledere eller ansatte i varierende grad kan kontaktes på private telefonnummer i krisesituasjoner er ikke en forsvarlig organisering barneverntjenestens akuttberedskap. Vi har som målsetting å etablere ei fast døgnbasert barnevernsvakt i Sogn barnevern i Vi utarbeidar no ein organisatorisk og administrativ modell som bidreg til ei god løysing på ei slik akuttberedskapsordning. Sogn barnevern er utvida til og å yte tenester og til einslege mindreårige flyktningar og vi har rekruttert 13 nye medarbeidarar til denne tenesta som alle går i ein alternativ døgnkontinuerleg arbeidstidsordning. Vi har tilsett ein prosjektleiar som skal arbeide med busetjing av desse. Legevakt for Leikanger, Luster, Vik og Sogndal I dag er det legevaktsamarbeid mellom Leikanger og Sogndal, medan Vik og Luster har eige tilbod. Hausten 2015 vart det sett ned eit fagutval for å vurdere ein eventuell interkommunal legevakt for alle 4 kommunane, sidan dagens 3 legevakter er sårbare einingar med tanke på bemanning og legerekruttering. Legevaktene er òg dårleg rusta for å møta vedtekne og forventa strukturendringar for legevakt som krav om bakvakt for ikkje-vaktkompetente legar og krav om auka deltaking i utrykking og meir sjukebesøk. Utvalet leverte ei førebels innstilling i mars 2016, endeleg innstilling er venta å koma i november slik at eventuelle endringar kan vedtakast saman med økonomiplanen.

126 Visjonen for innstillinga er at legevakta skal vere ein moderne, effektiv og fagleg forsvarleg naudetat som sikrar befolkninga trygge og berekraftige medisinske tenester av god kvalitet heile døgeret. Fagutvalet sitt framlegg er felles legevaktstasjon i Sogndal for nordsida med lege i aktiv vakt og med hjelpepersonell. For Vik er det under vurdering ei eige ordning, som heile distriktet tek delansvar for. Framlegget vil innebera auka kostnader.

127 Problemskildring/funn frå vernerunde og medarbeidarundersøkinga Innsent i HMT-plan : 2016 HMT-tiltak etter vernerunden som er knytt til FDV. Synleggjering av behov som ikkje har budsjettdekning i Eining/ tiltak / funn kostnad Frist for gjennomføring Ansvar Pleie og omsorg Nytt golvbelegg Skulevegen 7C, for å uybetre kartlagde belastningar 2-4 mill. snarast 265/FDV Solskjerming av brukarrom i Skulevegen 7c m/orio. Gruppe b og d snarast 265/FDV Varslingsanlegg Skulevegen 7c skiftast til utstyr m/alarmfunksjon nybygg 265/FDV Utviding av garderobekap for å dekke lovpålegg i heimbas. Tenester nybygg 265/FDV Helse og sosial - Stedjevegen 25/ Solhov Lytt mellom gruppeleiar og fellesrom - hindrar konf. Samtalar noko som er teke opp dei 4 siste åra utan resultat FDV Dårleg reinhald Solhov FDV/leiar Manglar rømingsveg 2. etg Solhov FDV/leiar Dårleg inneklima - teke opp tidlegare - Solhov FDV/leiar Takstein dett ned - Solhov FDV/leiar Helse og sosial - Sogndal ressurssenter Dårleg inneklima på basen /Stedjevegen 29 FDV/leiar Mykje støy i bygget - noko å gjere med? /Stedjevegen 29 FDV/leiar Flyktning: Inneklima generelt Sogndal bibliotek ikkje FDVtiltak ikkje FDVtiltak Kjørnes barnehage, Furuli barnehage For liten arbeidsplass for dei tilsette. Treng ekstra grupperom, garderobe for personalet. Overført frå 2015 FDV Ny sandkasse, overført frå 2015 FDV Lyddempande plater i taket Karius, overført 2015 FDV Kyrkjebakken barnehage Varme på småbarnsavd. Treng solskjerming ev. solfilm på glasa FDV Gamle slitte vindauge. Trekkfullt og vanskeleg å få opp/att. 16 gamle FDV Stoppar/magnet for å holde utedørane opne (universal tilgang) FDV Meir tid til vedlikehald. Etterslep på bl a maling av vindaugskarmar, rekkverk FDV Manglar snøfangar på småbarnsavdveling FDV Ny sandkasse - samarbeid FDV og barnehagen. FDV Notsete barnehage Brøyting og strøing av parkeringsplass FDV Tak over inngangsparti 2016 FDV Måling og vedlikehald innandørs FDV Vatn på leikeplassen FDV Pleksiglas på altan FDV/leiar Inngangsgrinda, barn klarar ikkje å opne den, samt vanskeleg å lukka den om vinteren FDV/leiar Tette røyr rundt ventilasjonsanlegget FDV Nokre støyplater manglar, det avgir støv FDV Manglar på muren - kjøkkenet FDV Gode rutinar kring snømåking/brøyting frå grinda til inngangsdøra, i periodar med store snømengder er det omfattande tung å måke veg inn om morgonen. Ynskjer eit samarbeid med vaktmeister. FDV/leiar Drenera vatnet som samla seg rundt leikehuset FDV Får ikkje kaldt vatn i kranen på kjøkkenet FDV Eining/ tiltak / funn kostnad Frist for gjennomføring Ansvar

128 Trudvang skule - ikkje motteke HMT-plan Fjærland Oppvekstsenter Forstøtningsmur i betong mellom skule- og gymbygg sig ut, må rettast opp /bygge ny 1,7*5m synleg mur. Og meldt i vurderast innan 2016 FDV/leiar Vurdere sikring rundt ny klatrepark (parken skal vere ferdig innan ) Kaupanger skule Sterk forstyrrande lyd frå musikkrom opp til rom > overført frå 2013 Kvåle skule innan hausten 2017 FDV/leiar FDV Varmeregulering datarom i nyeskulen FDV/leiar Varme i gamleskulen usikker FDV/leiar Toalett gamleskulen Norane Oppvekstsenter arbeidsplassar personalet i henhold til forskrifter solskjerming arbeidsrom lærarar FDV/leiar FDV FDV Plan og næring Solskjerming på vindauge mot parksida, fortrinnsvis utvendige gardiner som blender og er varmeavvisande Støtteeining økonomi /personal - ikkje FDV-tiltak Støtteeining tenestetorg /IKT - ikkje FDV tiltak FDV Kommunalteknikk - ikkje motteke HMT-plan Norskundervisning - ikkje motteke HMT-plan Barn og unge - ikkje motteke HMT-plan

129

130

131

132

133

134

135 SOGNDAL KOMMUNE Tekniske tenester Notat Til: Formannskapet Frå: Rådmannen Arkivkode Arkivsaknr. Løpenr. Dato 16/ / Utkast til planprogram for samfunnsdelen til kommuneplan Vedlagt følgjar eit utkast til planprogram for samfunnsdelen til kommuneplan. Utkastet til planprogram er delt i fem med innleiing (målformulering), oppsummering av gjeldande samfunnsdel i kapittel 1, nye utfordringar i kapittel 2, behov for utgreiingar i kapittel 3 og i siste kapittel, 4, har vi drøfta framlegg til vidare planprosess og opplegg for medverknad. Det er kapittel 4 som er viktig å drøfte nøye i dette møtet. Kva slags prosess og opplegg for medverknad ønskjer politikarane i arbeidet med samfunnsdelen til kommuneplan? Vedlegg 1 til planprogrammet er kunnskapsgrunnlaget basert på tall for mellom anna befolkningsutvikling, innvandring, tettbygd og spreiddbygd busetnad, levekår og livskvalitet, næring og pendling. Gjennom den kommunale planstrategien for Sogndal kommune i perioden går det fram at vi skal revidere samfunnsdelen i 2016/2017. Samfunnsdelen heng tett saman med økonomiplan (handlingsdelen) og arealdelen til kommuneplan, der økonomiplanen fungerer som handlingsrommet til samfunnsdelen. Hovudmål med samfunnsdelen er å sikre ein god og heilskapleg planlegging for ein berekraftig samfunnsutvikling. Samfunnsdelen er det overordna styringsdokumentet til Sogndal kommune, og i lag med arealdelen og økonomiplanen er samfunnsdelen det viktigaste styringsdokumentet for ønskja utvikling i Sogndal i tida framover. I tillegg til å vektleggje viktige utfordringar knytt til samfunnsutvikling, vil vi i samfunnsdelen gjere greie for utfordringar, mål og strategiar for kommunen som organisasjon. Samfunnsdelen er difor eit viktig verktøy for strategisk styring. Ved at vi i samfunnsdelen gjer greie for kva planområder og satsingsområder vi vektlegg, sikrar vi også at ønskja utvikling i kommunen får ein politisk styring gjennom medverknad. Etter 4-1 i plan- og bygningslova er det krav om at eit planprogram mellom anna skal gjere greie for planprosessen og opplegg for medverknad. Rådmannen har i vedlagt utkast ikkje skissert prosess og opplegg for medverknad fordi dette bør formannskapet som kommuneplanutval sjølv diskutere og avklare. Før endeleg planprogram vert sendt på høyring bør det politisk takast stilling til om revisjon av samfunnsdelen skal nyttast som eit verktøy for å drøfte samfunnsutviklinga grundig, eller om revisjonen skal gjennomførast på ein enklare måte. Formannskapet bør ta stilling til kva prosess de ser føre dykk, slik at administrasjonen kan ha klart eit planprogram til neste møte i formannskapet den 17. november og kommunestyret den 15. desember. Rådmannen foreslår to alternative planprosesser til diskusjon: Side 1 av 2

136 SOGNDAL KOMMUNE Tekniske tenester 1. Vi tek utgangspunkt i gjeldande samfunnsdel og reviderer denne. Del 2 er delt inn i følgjande fem tema: regionsenterutvikling, næringsutvikling og infrastruktur, Sogndal som skulestad, natur, kultur og fritid og gode bu- og oppvekstvilkår. Ved revisjon av samfunnsdelen legg vi til nye og tek ut mindre aktuelle moment i dei fem temabolkane. Vi nyttar delar av eit kommunestyremøte, delar inn i arbeidsgruppe for dei fem tema og drøfter nye utfordringar, jamfør kapittel 2 i planprogrammet, og behov for endring av mål og strategiar for dei fem tema. Elles vert formalkrava til prosess i plan- og bygningslova følgd opp. 2. Det vert lagd opp til ein meir omfattande prosess. I prosessen vert det halde fleire tema- og arbeidsmøte i kommunestyret, møte i grendane og med friviljuge lag og organisasjonar. Val av tema vert drøfta og avklart. Det vert utarbeidd meir omfattande utgreiingar og underlagsdokument. Kor omfattande revisjonsarbeidet skal vera bør kanskje sjåast i lys av kommunereforma. Dersom Sogndal kommune vert ein del av ein større kommune, når er tidspunktet for eit omfattande arbeid med kommuneplanen? Side 2 av 2

137 Innhald Innleiing Gjeldande samfunnsdel til kommuneplan Prosess ved førre revisjon Oppsummering og utføring av mål og strategiar frå gjeldande samfunnsdelen: Nye utfordringar: Sogndal i 2016 og framover Kopling mellom arealdel og samfunnsdelen til kommuneplan Barn og oppvekst og ny sentrumsbarnehage Sogndal som regionsenter regionforstørring Næring Samferdsle Bustadsosiale utfordringar og utfordringar knytt til integrering og innvandring Reformer...8 Kommunereforma...8 Regionreforma Folkehelse Klima og miljø Behov for utgreiingar Planprosess og framdrift Formalkrava til prosess Forslag til prosess og opplegg for medverknad Vedlegg: 1 Faktagrunnlag

138 Innleiing Gjennom den kommunale planstrategien for Sogndal kommune i perioden går det fram at vi skal revidere samfunnsdelen i 2016/2017. Samfunnsdelen heng tett saman med økonomiplan (handlingsdelen) og arealdelen til kommuneplan, der økonomiplanen fungerer som handlingsrommet til samfunnsdelen. Hovudmål med samfunnsdelen til kommuneplan: Samfunnsdelen til kommuneplan har som hovudmål å sikre ein god og heilskapleg planlegging for ein berekraftig samfunnsutvikling. Samfunnsdelen er det overordna styringsdokumentet til Sogndal kommune, og i lag med arealdelen og økonomiplanen er samfunnsdelen det viktigaste styringsdokumentet for ønskja utvikling i Sogndal i tida framover. I tillegg til å vektleggje viktige utfordringar knytt til samfunnsutvikling, vil vi i samfunnsdelen gjere greie for utfordringar, mål og strategiar for kommunen som organisasjon. Samfunnsdelen er difor eit viktig verktøy for strategisk styring. Ved at vi i samfunnsdelen gjer greie for kva planområder og satsingsområder vi vektlegg, sikrar vi også at ønskja utvikling i kommunen får ein politisk styring gjennom medverknad. Ein god samfunnsdel vert ikkje definert av sitt omfang, men i kva grad den er eit fokusert og handlingsretta dokument som peikar ut nokre prioriterte satsingsområder. I vidare prosess vert nettopp det å peike ut dei viktigaste satsingsområda ein av dei største utfordringane. Vi ønskjer i arbeidet med samfunnsdelen å ha konkrete og gjennomførbare strategiar for å nå dei overordna måla. Samfunnsdelen skal også vise ei tydeleg kopling til arealdelen og handlingsdelen. Vedlegg 1 til planprogrammet er kunnskapsgrunnlaget basert på tall for mellom anna befolkningsutvikling, innvandring, tettbygd og spreiddbygd busetnad, levekår og livskvalitet, næring og pendling. 1 Gjeldande samfunnsdel til kommuneplan Gjeldande samfunnsdel til kommuneplan for vart vedteken av kommunestyret den Samfunnsdelen skal vise visjonane til kommunen for framtida. I gjeldande samfunnsdel har vi hovudmål, delmål og strategiar for følgjande fem område: Regionsenterutvikling Natur, kultur og fritid Næringsutvikling og infrastruktur Sogndal som skulestad Gode bu- og oppvekstvilkår. I samband med utforminga av gjeldande samfunnsdel vart det mellom anna fokus på eksisterande planar og behov for nye planar. Siste del av samfunnsdelen utgjer difor planstrategien til kommunen. I denne revisjonen av samfunnsdelen vil vi ikkje vidareføre planstrategien i samfunnsdelen, då kommunen no har ein eigen kommunal planstrategi i tråd med 10-1 i plan- og bygningslova. Krav om eigen planstrategi var nytt i plan- og bygningslova frå 2009.

139 1.1 Prosess ved førre revisjon Under førre revisjon av samfunnsdelen i valde vi å byggje i stor grad på gjeldande plan frå 2005 med dei fem hovudtema: regionsenterutvikling, natur-, kultur og reiseliv, næringsutvikling og infrastruktur, Sogndal som skulestad, trygge bu- og oppvekstvilkår. Opplegg for medverknad ved førre revisjon baserte seg på god forankring i kommunen, både politisk og administrativt. Det vart lagt opp til drøfting i leiargruppa, ungdomsrådet, eldrerådet og rådet for funksjonshemma. Politisk var det fleire arbeidsmøter i formannskapet. Det vart halde eit møte i planforum og det vart gjennomført ei innbyggjargransking i første kvartal av Under heile planprosessen vart det lagt ut informasjon om planen på heimesida på kommunen. 1.2 Oppsummering og utføring av mål og strategiar frå gjeldande samfunnsdelen: Å seie noko konkret om plangjennomføring av samfunnsdelen til kommuneplan er ikkje enkelt. Måla er visjonære og kontinuerlege. Mål frå samfunnsdelen er likevel forsøkt oppfylt i økonomiplan og arealdelen til kommuneplan med tydelege koplingar til samfunnsdelen. Under kvart hovudtema i samfunnsdelen finn vi ei hovudmålsetjing, delmål og strategiar. Oppsettet ser slik ut: Det er totalt 129 strategiar fordelt på fem hovudtema i gjeldande samfunnsdel. Av desse er så å sei alle strategiane påbegynt i meir eller mindre grad, og opptil fleire er gjennomført. 2 Nye utfordringar: Sogndal i 2016 og framover Sidan førre revisjon av samfunnsdelen til kommuneplan har det skjedd nye ting nasjonalt, regionalt og lokalt som påverkar samfunnsplanlegginga. Nedanfor går vi gjennom nokre punkt som kan vere aktuelle å diskutere i denne prosessen. Her kan det kome til fleire punkt gjennom planprosessen. 2.1 Kopling mellom arealdel og samfunnsdelen til kommuneplan Analyse av historisk og framtidig utvikling av lokalsamfunnet er vesentleg i samfunnsdelen. Dette gjev grunnlag for politiske drøftingar av kva vi ønskjer å endre (mål og strategiar). Slike

140 endringar tek tid, og det er naudsynt å etablere ein politikk basert på overordna og langsiktige val. Arealdel til kommuneplan vart vedteke i kommunestyret den I arealdelen til kommuneplan valde vi å fokusere på ein arealpolitikk for urbanisering og nyskapande friluftsliv. I planomtala på side 11 til 15 omtalar vi utvikling knytt til urbanisering og nyskapande friluftsliv. Denne arealpolitikken må også gjerast synleg i samfunnsdelen med tydelege koplingar og realistiske mål. Når det gjeld tilgjengeleg bustadareal i Sogndal sentrum vart det ved revisjon av arealdelen laga ein oversikt som synte tilgjengeleg regulert bustadareal i Sogndal, og som konkluderte med eit samla behov for bustad til 3000 nye innbyggarar fram til 2040 (fordelt på 1500 bustadar innan 2040 kor vi reknar to personar per eining). I samfunnsdelen bør vi jobbe vidare med dette og fokusere meir på kva type bustadtypologi vi treng i ulike områder i tida framover. Vi bør i samfunnsdelen klargjere ein tydeleg bustadstrategi og utbyggingsmønster i tråd med nasjonale mål om samordna bustad-, areal og transportplanlegging. Sogn regionråd har også fått utarbeidd ein felles bustadstrategi for Sogn, og dette arbeidet vil vere viktig i samfunnsdelen. Føremålet med strategiarbeidet til regionrådet har vore å vidareutvikle Sogn som ein attraktiv region å bu og flytte til og få auka folketal og sysselsetjing. 2.2 Barn og oppvekst og ny sentrumsbarnehage Det vert sagt at ein plass utan barn har ingen framtid. Vi treng strategiar for å ta vare på behova til barn i samfunnsplanlegginga. Barn er den største føresetnaden for at sentrum skal utvikle seg miljøvennleg, bilfritt, tilgjengeleg og ufarleg. Likevel ser vi ein nasjonal tendens til at barnefamiliar flyttar ut av bysentrum, samstundes som det er eit overordna mål om berekraftige tettstader. Barnefamiliar er storforbrukarar av bil, og vi må gjennom overordna planlegging leggje til rette for å få ned dette forbruket, jamfør mellom anna bustadstrategi i punkt 2.1 og gang- og sykkelvegar i punkt 2.5 Det å sikre at dei «svake røystene» vert høyrd i planlegginga, er viktig. Administrativt vart det utførd ei barnetråkkregistrering med 5.klasse op Trudvang skule vinteren 2016 som eit forsøk på å gje barn ei stemme i sentrumsutviklinga. I følgje plan- og bygningslova 5-1 har kommunen eit ansvar for å sikre medverknad frå barn og unge. Det er vaksne fagfolk som utarbeidar planar, og vaksne politikarar som vedtek dei. Dei fleste planane har konsekvensar for barn og unge, og planleggarane har eit ansvar for å synleggjere dette. Digitalt barnetråkk er ein metode der barn skal teikne i kart korleis dei brukar nærmiljøet sitt, kva vegar dei brukar, kor dei likar å vere, og kva plassar som er problematiske. Ei oppsummering og drøfting av dette arbeidet vil følgje samfunnsdelen og vere viktig i val av strategiar for tettstadsutvikling på premissane til barn og unge. I kapittel 3, figur 6 og 7, går det fram at barn i barnehagealder vil auke kraftig fram mot , og det er behov for ny barnehage i sentrum. Lokalisering av ny sentrumsbarnehage har vore tema sidan revisjon av arealdelen i Gjennom dette revisjonsarbeidet landa vi på tre moglege lokaliseringar: Rutlin, Nestangen eller Lunnamyri. Det vart meldt oppstart på områdereguleringsplan for Rutlinsli med framlegg om ny barnehage på Rutlin, gbnr. 22/4. Denne områdereguleringsplanen omfattar store uregulerte bustadområder i eksisterande bustadfelt, nye områder for bustad og kombinerte føremål i området kring psykiatrisenteret- Grushola. Planarbeidet vart stoppa i påvente av ei endeleg avklaring kring lokalisering. Etter at planarbeidet vart satt på vent har vi også vurdert fleire aktuelle lokaliseringar, først 6 alternativ, deretter 2 nye, totalt 8 alternativ. Etter drøfting i kommunestyret den vart det gjort følgjande vedtak:

141 Kommunestyret vil i samband med revisjon av samfunnsdelen til kommuneplanen ta stilling til utbygging av ny sentrumsbarnehage. I dette arbeidet vert det opna for å vurdere andre lokaliseringar. Arbeidet med områdereguleringsplan for Rutlinsli vert utsett til etter revisjon av samfunnsdelen. Val av lokalisering har vore delt inn etter to hovudkriteria: barnehagefaglege vurderingar og vurderingar knytt til transportbehov. Det er naturleg å vidareføre desse for å lande diskusjonen om val av lokalisering for ny barnehage. I påvente av ny sentrumsbarnehage finn vi mellombelse løysingar for å dekkje barnehagebehovet gjennom til dømes utviding av andre barnehagar. Ein hovudårsak til at det politisk ikkje er landa ei lokalisering av ny sentrumsbarnehage, er at dei beste alternativa (etter kriteria transport og barnehagefaglege vurderingar) ligg på landbruksareal. I arealdelen til kommuneplan har vi sett av alle område innanfor sentrum til «sentrumsføremål». Over tid betyr slikt vedtak at landbruket i sentrum må vike for andre føremål. Dette er ein bevisst strategi frå førre revisjon av arealdelen. Matjord er ein viktig ressurs som må takast vare på, og vår noverande strategi er å ta vare på matjord utanfor sentrum til fordel for matjord innanfor tettstadsavgrensinga. På denne måten unngår vi satelittutbyggingar innanfor produktivt jordbruksareal. Når vi vurderer verdien av eit landbruksareal må vi sjå på landbrukspotensialet framfor dagens bruk. Etter vår vurdering har landbruksareal utanfor tettstadsavgrensinga eit stort landbrukspotensiale som vi, gjennom fortetting innanfor Sogndal sentrum, ønskjer å ta vare på. Korleis vi i framtida ønskjer å ta vare på landbruk og matvaresikkerheit er tema for samfunnsdelen, medan avklaring av kor framtidige areal for bygningar og anlegg skal lokaliserast høyrar heime i arealdelen. Samfunnsdelen bør difor med fordel ha tydelege mål og strategiar for korleis vi skal ta omsyn til landbruket og matvaresikkerheit før neste revisjon av arealdelen. 2.3 Sogndal som regionsenter regionforstørring Sogndal som regionsenter er ein viktig del i gjeldande samfunnsdel. I takt med befolkningsvekst bør vi jobbe vidare med dette. Sogndal er regionsenter for indre Sogn og har funksjonar som tener eit større omland enn eigen kommune, mellom anna innan handel, skule, kultur, næring og teneseteyting. Vi har difor eit ansvar for å leggje til rette for desse tilboda, i form av areal og tilhøyrande støttefunksjonar. Dette ansvaret må sjåast som del av det overordna arbeidet med sentrumsutvikling. For å få til dette er det viktig at vi gjennom vår planlegging stillar krav til senterstruktur ved å fokusere på konsentrert handel og tenesteyting, tilgang til allmenne friområde/opphaldsrom/leikeplassar, samt god infrastruktur, særleg for gåande og syklande. Det går også fram av den regionale planstrategien, utarbeidd av fylkeskommunen, at globalisering og sentralisering er eit av dei viktigaste fokusområda i planperioden for fylket. Dei ønskjer å jobbe målretta med regionforstørring lokalt i Sogn og Fjordane for å hindre utflytting frå fylket og skape attraktivitet for tilflytting. Sentralisering lokalt er eit godt verkemiddel mot sentralisering nasjonalt. 2.4 Næring Den regionale planstrategien til fylkeskommunen fokuserer på utvikling av kunnskapssamfunnet som eit av fem hovudpunkt. Det går fram av den regionale planstrategien at tradisjonelle næringar som effektiviserer er dominerande i fylket, og at ein har skapt for få arbeidsplassar knytt til dei ekspansive tenesteytande og kreative næringane. Dette er arbeidsplassar som er attraktive for høgt utdanna ungdom. Sogndal kommune har forsøkt å leggje til rette for desse næringane, og vi har langt på veg lukkast med det i arbeidet kring dei ulike aktørane på Fosshaugane Campus. I kunnskapsklynga på Campus

142 er det skapt eit dynamisk miljø med om lag 250 kompetansearbeidsplassar. Fosshaugane Campus er ei viktig satsing for kommunen, og vi må leggje til rette for at området skal få vekse, både fysisk og innovativt, i åra som kjem. Å utnytte kompetansemiljø på Campus i heile regionen for næringsetablering er viktig, og vi vil nytte samfunnsdelen til å styrke denne utviklinga målretta. I arealdelen til kommuneplan har vi valt å satse på nyskapande friluftsliv. Målet med satsinga er å sikre nye aktivitetar gode rammevilkår, samstundes som vi reduserer konfliktgrad med andre brukarar av naturområda. I tillegg til nyskapande friluftsliv er det også viktig å leggje til rette for å sikre det tradisjonelle friluftslivet i Sogndal. Nyskapande friluftsliv gjev også styrka grunnlag for næringsretta verksemd. Dette vert nytta aktivt inn mot satsinga i Hodlekve og i satsinga for aktivitetsbasert reiseliv. I samfunnsdelen kan det vere nyttig å diskutere omgrepet «nyskapande friluftsliv» grundigare enn i arealdelen med fokus på kva vi vil oppnå med satsinga. Dette kan til dømes gjerast ved å drøfte om bruken først og fremst skal ha eit kommersielt næringsfokus, og/eller om det skal nyttast for å gjere Sogndal til ein god plass for tilflyttarar og dei som allereie bur her. Kaupanger er ein viktig arena for næring i kommunen, og då særleg knytt til industri og produksjonsverksemder. I samband med førre revisjon av arealdelen vart næringsområdet utvida med 20 dekar nordover mot travbana (Kvernhushaugen nord). Framtidig utviding må ta omsyn til mellom anna landbruk, naturtypar, bustad og vegføremål. Innanfor næringsområdet er det areal som med fordel kan utnyttast meir effektivt. I samfunnsdelen bør vi drøfte overordna kva type næring vi ønskjer å ha i kommunen og kva for områder som egnar seg til kva. Fram til no har arealkrevjande handel både vorte lokalisert til Kaupanger og Sogndal sentrum. I ein handelsanalyse frå fylkeskommunen for heile fylket (Asplan Viak, ) går det fram at regionsenteret si tyding for utvikling av den regionale økonomien handlar både om produksjon og forbruk: I organisering av produksjon vert gjerne spesialiserte funksjonar lokalisert til tettstaden/-ane. Viktige delar av administrasjon, leiing, forsking, utvikling og kultur vert gjerne også sentralisert i tettstad. Når det gjeld forbruk vert tettstaden ein stadig sterkare arena for veksten innan konsumøkonomi; varehandel, rekreativt konsum, opplevingsøkonomi og nattøkonomi. Vidare er det ein tendens til at utbyggjarar som vil etablere eller utvikle nye kjøpesentre no satsar på utbyggingsprosjekt med fleire føremål: Ved å lokalisere både bustadar, hotell, bibliotek, barnehage, badeanlegg og underhaldningstilbod saman med eit bredt spekter av varehandel, vil senteret styrke si tiltrekkingskraft i forhold til mangfaldet i sentrum. Tydinga av bredda i tilbodet, både når det gjeld handel og andre attraksjonar, gjer at ein også ser ein tendens til at handelstilbod som tidlegare søkte mot lokalisering utanfor tettstaden, no søker inn mot tettstaden. Gjennom slik etablering vert det også prioritert openheit og integrering i høve eksisterande bygningsstruktur. Konsentrasjon av handel i ein tettstad gjev størst attraktivitet og dermed sannsynlegvis størst mogelegheit til å vinne konkurransen om den mest attraktive handelskapitalen. Desse trendane bør vi ta med oss i diskusjon om tilrettelegging for næring i samfunnsdelen til kommuneplan. 2.5 Samferdsle Lokalt:

143 Arbeidet med Sogndalspakka og miljølok gjennom Gravensteinsgata vart lagt vekk etter vedtak i KS: Kommunestyret handsama saka i møte sak 8/16, og gjorde slikt vedtak: Kommunestyret vedtek ikkje Sogndalspakka slik den ligg føre i dag. Samrøystes: Kommunestyret vil i innspel til NTP ta med ønskje om lang tunnel Kvåle Nestangen og styrke arbeidet med å få tunnel Hagalandet museet inn i NTP. Sjølv om konseptet «Sogndalspakka» no er lagt vekk, må vi jobbe for å realisere fleire av samferdsletiltaka som skulle inngå i pakka, på andre måtar. Dette gjelder mellom anna ulike gangvegsamband, gangbru over Sogndalselva ved elvemunningen, sykkelfelt langs fleire strekningar, Kvålevegen og moglegheitene for veg Grøt-Nestangen. Vi må også legge til rette for tunnel Kvåle-Nestangen og tunnel frå Hagalandet til museet inn i NTP. Vi har også ein plan for oppfølging og utbygging av gangvegar/stiar og grøntkorridorar i Sogndal sentrum frå 2010 og ein sykkelplan frå 2012 med fleire tiltak for gåande og syklande som vi bør arbeide målretta mot å gjennomføre. I samfunnsdelen bør vi ha fokus på samferdsle i sentrum, særleg for gåande og syklande, og dette er ein viktig diskusjon i arbeidet med samordna areal-, bustad- og transportplanlegging. Regionalt: Av andre spanande tema knytt til samferdsle er den nye stamvegen aust-vest over Hemsedalsfjellet. Utbetring av Rv. 52 vil få positive ringverknader for Sogn, og verknaden av nytt aust-vest-stamvegsamband bør vere tema i samfunnsdelen til kommuneplan. 2.6 Bustadsosiale utfordringar og utfordringar knytt til integrering og innvandring Sogndal kommune gjekk i 2014 inn samarbeidsavtale med Husbanken region vest om Bustadsosialt velferdsprogram. Velferdsprogrammet er eit initiativ for tettare kopling mellom kommunane sine særskilte bustadsosiale oppgåver og andre velferdstenester. I økonomiplan er bustadsosialt arbeid og deltaking i velferdsprogrammet definert som eit av dei ti høgast prioriterte utviklingsområda i kommunen. Økonomiplan følgjer opp prioriteringa av velferdsprogrammet gjennom følgjande politiske resultatmål for programarbeidet: Fokusområde Resultatmål Utvikling Vi har gjennomført alle tiltaka i bustadsosialt velferdsprogram. Brukarar Vi skal ikkje ha bustadlause i kommunen. Gjennomsnittleg butid i kommunale bustader for flyktningar skal ikkje vere lenger enn 3 år. Minst 5 leigetakarar i kommunale bustader skal gå frå leige til eige. Mellombelse butilbod skal berre unntaksvis verta nytta av barnefamiliar og unge, og slike opphald skal ikkje vare meir enn tre månader. Planlegging for det bustadsosiale arbeidet og generell bustadplanlegging bør i større grad samordnast med arealplanlegging i kommunen. Bustadsosiale utfordringar bør inn i ein felles bustadstrategi for Sogndal kommune og er eit viktig tema i samfunnsdelen til kommuneplan.

144 Om lag 9 % av innbyggjarane i Sogndal kommune er innvandrarar, fyrst og fremst i frå Europa, men også ein større del kjem frå Afrika, Asia og Tyrkia (sjå figur 3 i vedlegg 1). Sogndal har ei mindre innvandringsbefolkning enn landet, men blant dei vi har er ein større del flyktningar, samanlikna med resten av landet. Ein stadig meir fleirkulturell kommune krev at det er fokus på inkludering på alle nivå i samfunnet. Kommunen, NAV, lokalt næringsliv og frivillig sektor er dei som står nærast dei konkrete utfordringane. I dette arbeidet er god språkopplæring avgjerande viktig. For flyktningane handlar det også om å bli inkludert i arbeidslivet. Felles for både arbeidsinnvandrarane og flyktningane er at dei må oppleve å vere ein del av samfunnslivet på staden dei bur. I følgje tal frå NAV er det stor arbeidsløyse blant innvandrarar i fylket. Tala syner at arbeidsløysa er seks gonger større enn blant etniske nordmenn. NAV kan heller ikkje sjå nokre positive utviklingstrekk framover på dette området. Informasjon både frå NAV og IMDI syner at fylket skorar lågare både i høve til norskopplæring og med busetting av flykningar, enn andre fylke. Forsking syner at ein nøkkelfaktor i høve til ei vellukka integrering er å kunne snakke norsk. Med auka arbeidsinnvandring har vi fått ei større regional spreiing av innvandrarar ut i distrikta. Arbeidsinnvandringa er eit resultat av utvidinga i EU i 2004 og Polakkar er saman med svenskar den største innvandrargruppa i Noreg. Arbeidsinnvandringa fører med seg folketalsauke i fylket samla sett og i mange kommunar som elles ville hatt nedgang i folketalet. Grunnen er at arbeidsinnvandringa i stor grad har forsynt lokale bedrifter med arbeidskraft. Eit hovudmål i arbeidet med samfunnsdelen er nettopp det å synleggjere utfordringar for kommunen som organisasjon, innanfor ulike einingar. Bustadsosialt arbeid og integrering utfordrar kommunen som organisasjon og vi bør i samfunnsdelen ha mål og strategiar for dette arbeidet. Ei stor auke i flyktningar og asylsøkjarar påverkar også tenesteproduksjonen vår. SSB har ikkje statistikk om asylsøkjarar. Asylsøkjarane 1 vert ikkje gjenspegla i folketalet vårt då dette er ei gruppe som enda ikkje har fått opphaldsløyve. I Sogndal bur det, per oktober 2016, 135 asylantar på Sogndal statlege mottak. Mottaket har kapasitet til 175 bebuarar. I tillegg til flyktningar og asylsøkjarar har vi gjennom kommunestyrevedtak moglegheit til å ta i mot opptil 13 mindreårige flyktningar i 2016 og 21 i Dei internasjonale tendensane med ei auke i flyktningstraumen er noko vi må ta omsyn til i vår lokale samfunnsplanlegging, samstundes som vi må byggje eit tenestetilbod som er fleksibelt i forhold til variasjonar i tal innvandrarar. 2.7 Reformer Kommunereforma I mai 2016 vart det halde folkeavstemming i Sogndal kommune om kommunesamanslåing med følgjande resultat: 61.5 % stemde ja og 37.6 % stemde nei. Valdeltakinga var på 25 %. 1 SSB har ikkje statistikk om asylsøkjarar. Det er fyrst når ein asylsøkjar får godkjent lovleg opphald i Norge, får fødselsnummer og dermed vert definert som innvandrar, at han/ho kjem i registra til SSB. Når eit stort tal asylsøkarar resulterer i lang sakshandsamingstid i UDI, kan det ta fleire år frå ein asylsøkjar kjem til Norge til han/ho gjev utslag i statistikken.

145 Kommunestyret gjorde følgjande vedtak i møte sak 36/16: Kommunestyret i Sogndal legg til grunn felles bu- og arbeidsmarknad som naturleg inndeling av ein ny kommune, jf. rapporten frå Telemarksforskning dagsett Kommunestyret i Sogndal tilrår fylkesmannen i Sogn og Fjordane at kommunane Balestrand, Leikanger, Luster og Sogndal vert slegne saman til ein ny kommune, Sogn kommune. Dersom fylkesmannen meiner at fleire kommunar bør delta i Sogn kommune, er Sogndal kommune positiv til det. Kommunestyret ber rådmann leggje fram ei sak for kommunestyret om korleis drøftingar mellom desse kommunane kan gjennomførast etter at fylkesmannen i Sogn og Fjordane har gjeve sin tilråding til regjeringa om ny kommunestruktur i fylket. Vedtaket i kommunestyret gjekk som ei tilråding til fylkesmannen, og fylkesmannen gjorde følgjande tilråding til Kommunal- og moderniseringsdepartementet den : Vi har to prosjekt der kommunar har gjort gjensidige vedtak om samanslåing frå 2020: I Sunnfjord med kommunane Før de, Naustdal, Gaular og Jølster I Indre Nordfjord og Søre Sunnmøre med Hornindal og Volda i Møre og Romsdal Vi har i tillegg to andre prosjekt der kommunane ikkje har gjort gjensidige vedtak om samanslåing, men der vi tilrår samanslåing ut frå ei fagleg vurdering, målsettinga med reforma, kriteria for god kommunestruktur og r regjeringa og Stortinget sine føringar for reforma. I Sogn med kommunane Sogndal, Leikanger og Balestrand I Ytre Nordfjord med kommunane Vågsøy og Selje Både Balestrand og Leikanger har gjort vedtak i kommunestyret om å halde fram som eigen kommune. I tilrådinga frå fylkesmannen til KMD er ikkje Luster teke med i ny storkommune. I vurderinga frå fylkesmannen seier dei lite om kvifor Luster ikkje er tilrådd inn i storkommunen. Fylkesmannen har tilrådd dei kommunane som har vedteke intensjonsavtale (minus Vik). Fylkesmannen peikar vidare på at: Luster er ein kommune som er svært knytt til utviklinga i Sogndal og Leikanger. Heile 30 prosent av dei yrkesaktive pendlar ut av kommunen, dei fleste til dei to nemnde kommunane. Luster er både ein del av og er viktig for samfunnsutviklinga i denne regionen, og deltek i mange interkommunale samarbeid. Økonomisk greier Luster seg godt med store kraftinntekter, men storleiken på inntektene er i stor grad avhengig av prisane på kraft. Dei har også ei lånegjeld som ligg over landsgjennomsnittet. På sikt høyrer denne kommunen saman med dei andre kommunane rundt regionsenteret Sogndal, og bør ta konsekvensen av det. Det er opna for at kommunar som melder seg på med vedtak om samanslåing i løpet av 2017, også kan få nyte godt av dei økonomiske verkemidla som ligg i denne reforma. For

146 andre vil det vere naudsynt med grundigare drøftingar og lengre modningstid i det som vert kalla neste fase i kommunereforma. Fylkesmannen ser føre seg at Luster kan slå seg saman med den nye kommunen i Sogn framover i tid. Resultatet av reforma vert bestemt i løpet av 2017 av Stortinget. Utfallet vil sjølvsagt gje viktige føringar i samfunnsdelen til kommuneplan. Regionreforma Parallelt med kommunereforma er det sett i gang ei regionreform der ein ser på struktur og oppgåver til dei folkevalde fylkeskommunane. I tillegg er strukturen for fylkesmannsembeta også under utgreiing. Når det gjelder regionreforma må vi ta innover oss kva viktig rolle dei statlege og regionale arbeidsplassane har for Sogndal i lys av å vere eit felles bu- og arbeidsområde med nabokommunane. Konsulentselskapet BDO har på oppdrag frå Sogndal-, Leikanger og Luster kommune gjort ei analyse som visar at vel 570 jobbar innan statleg og regional forvaltning i Sogn, flest i Leikanger, står i fare for å forsvinne ut av fylket. Intensjonen med regionreforma og større regioner er mellom anna å sikre dei store regionane som ei motvekt til offentlege kompetansearbeidsplassar i Oslo. Eit meir dystert bilete, teikna i analysen til BDO, er derimot at Sogn og Fjordan mistar desse jobbane. Den vart det signert ein intensjonsplan mellom dei tre fylka Sogn og Fjordane, Hordaland og Rogaland om å etablere eit nytt vestlandsfylke frå 2020, som skal heite «Vestlandsregionen». Hovudsenteret skal etter planen liggje i Bergen med politisk leiing og fylkesrådmannen med sine tilknytte funksjonar. Intensjonen elles er å spreie funksjonar jamt utover heile storfylket. Det er fylkestinga i desember som skal seie endeleg ja eller nei til planen. Resultatet av alle desse reformene vert bestemt i løpet av 2017, kommune - og fylkesstrukturen vert bestemt av Stortinget og fylkesmannsembeta av Regjeringa. Det er klart at desse prosessane vert påverka av kvarandre, kanskje særleg den geografiske inndelinga på regionnivå, men også omfanget av endringar i kommunestrukturen påverkar om- og kor store regionar ein bør lage. Desse reformarbeida vil få ringverknader som påverkar samfunnsplanlegginga i tida framover. 2.8 Folkehelse Forskrift om oversikt over folkehelsa 5 set krav om at det skal utarbeidast folkehelseoversikt kvart fjerde år. Folkehelseoversikta til Sogndal kommune vart vedteke i desember Denne oversikta dannar eit godt grunnlag for folkehelsearbeidet i kommunen. Folkehelseoversikta bør koplast tett til samfunnsdelen og liggje til grunn for dei prioriterte målsetnadene våre. 2.9 Klima og miljø Arbeidet med å møte klimautfordringane bør i minst mogleg grad skje i gjennom isolerte prosessar. Klimaomsyn bør integrerast i alle planar der det er relevant, og målsetnader og strategiar på klimaområdet bør gå tydeleg fram av samfunnsdelen til kommuneplan.

147 Når det gjeld omsyn til natur og miljø bør vi i samfunnsdelen også her ha tydelege mål og strategiar for korleis vi skal ta vare på naturmangfald, grøne lunger og sikring av gode naturopplevingar sett i samanheng med andre utbyggingsføremål. 3 Behov for utgreiingar Faktagrunnlaget i vedlegg 1, arealdelen til kommuneplan, regional- og kommunal planstrategi og andre eksisterande planar gjev eit godt underlag for revisjon av samfunnsdelen. Det vil likevel vere naudsynt med ny kunnskap eller nye samanstellingar og analysar av kjent kunnskap for å gje eit betre grunnlag for avgjersler. Behov for eventuelle utgreiingar vert nærare fastsett i løpet av planarbeidet, men følgjande granskingar og prosessar vil vere grunnlag for samfunnsdelen: Digitalt barnetråkk Felles bustadstrategi mellom kommunane i Sogn regionråd Heilskapleg ROS for Sogndal kommune Fleire? 4 Planprosess og framdrift 4.1 Formalkrava til prosess Krava til medverknad i planprosessar er skildra i plan- og bygningslova kapittel 5. Formelle krav til prosedyre for kommuneplan går fram av kapittel 11. Desse krava til medverknad er å sjå på som minstekrav til sakshandsaming og medverknad. Kort fortalt fører krava til at oppstartsvarsel skal verte kunngjort i avis og elektronisk, og at råka offentlege organ og interesser skal varslast. Kunngjering og varsel om oppstart skal kort skildre føremål og viktige problemstillingar i planarbeidet. Planprogrammet til samfunnsdelen skal sendast på høyring og offentleg ettersyn seinast samstundes med varsel om oppstart. Frist for uttale er minst 6 veker. Planprogrammet vert deretter fastsett av kommunestyret. Planframlegget skal også sendast på høyring og offentleg ettersyn med minst 6 vekers høyringsfrist. Planframlegget skal kunngjerast i minst ein avis og gjerast tilgjengeleg gjennom elektroniske medier. Kommunestyret vedtek samfunnsdelen til kommuneplanen, og vedtaket kan ikkje påklagast. 4.2 Forslag til prosess og opplegg for medverknad Dette dokumentet er eit utkast til planprogram for samfunnsdelen. Etter 4-1 i plan- og bygningslova er det krav om at eit planprogram mellom anna skal gjere greie for planprosessen og opplegg for medverknad. Rådmannen har i dette utkastet ikkje skissert prosess og opplegg for medverknad fordi dette bør politikarane sjølv diskutere. Før endeleg planprogram vert sendt på høyring bør det politisk takast stilling til om revisjon av samfunnsdelen skal nyttast som eit verktøy for å drøfte samfunnsutviklinga grundig, eller om revisjonen skal gjennomførast på ein enklare måte. Politikarane bør no ta stilling til kva prosess dei ser føre seg, slik at administrasjonen kan ha klart eit planprogram til neste møte i formannskapet den 17. november og kommunestyret den 15. desember.

148 Rådmannen foreslår to alternative planprosesser til diskusjon: 1. Vi tek utgangspunkt i gjeldande samfunnsdel og reviderer denne. Del 2 er delt inn i følgjande fem tema: regionsenterutvikling, næringsutvikling og infrastruktur, Sogndal som skulestad, natur, kultur og fritid og gode bu- og oppvekstvilkår. Ved revisjon av samfunnsdelen legg vi til nye og tek ut mindre aktuelle moment i dei fem temabolkane. Vi nyttar delar av eit kommunestyremøte, delar inn i arbeidsgruppe for dei fem tema og drøfter nye utfordringar, jamfør kapittel 2 i planprogrammet, og behov for endring av mål og strategiar for dei fem tema. Elles vert formalkrava til prosess i plan- og bygningslova følgd opp. 2. Det vert lagd opp til ein meir omfattande prosess. I prosessen vert det halde fleire tema- og arbeidsmøte i kommunestyret, møte i grendane og med friviljuge lag og organisasjonar. Val av tema vert drøfta og avklart. Det vert utarbeidd meir omfattande utgreiingar og underlagsdokument. Kor omfattande revisjonsarbeidet skal vera bør kanskje sjåast i lys av kommunereforma. Dersom Sogndal kommune vert ein del av ein større kommune, når er tidspunktet for eit omfattande arbeid med kommuneplanen?

149 Sogndal kommune i tal, prognosar og analysar I arbeidet med samfunnsdelen til kommuneplan er det viktig med relevant, oppdatert og faktabasert kunnskap om viktige tema og satsingsområde for kommunen. For å kunne drive målretta samfunnsutvikling er det viktig med eit godt kunnskapsgrunnlag. Kunnskapsgrunnlaget er bygd opp kring hovudutfordringane for kommunen (med utgangspunkt i utfordringane i fylket), og skal gje naudsynt grunnlag for prioriteringar i samfunnsdelen. I dette kapitlet omtalar vi situasjonen slik den er i dag, utviklingstrekk og utfordringar kommunen står ovanfor. Befolkningsutvikling Figur 1 Som vi ser av figuren ovanfor så har Sogndal kommune generelt hatt ei positiv folketalsutvikling frå 2000 til i dag. Frå 2007 har det berre vore ei jamt positiv folketalsutvikling, kor folketalet i gjennomsnitt har auka med 113 personer i året. Frå 1. januar 2015 til 1. januar 2016 var det ei folkevekst på 162 personer. Per 2.kvartal 2016 var folketalet 7839 menneskjer i Sogndal kommune.

150 Figur 2 Figur 2 visar ein meir detaljert framstillinga av dei ulike variablane i folketalsutviklinga i frå 2010 til I heile perioden overstig fødselstalet tal døde i Sogndal kommune, og de siste åra frå 2012 til 2014 var det ei lita auke i fødselsoverskotet. En klar tendens for tall døde og fødde er vanskelig å sjå. Netto innvandring til Sogndal kommune har vore positiv sidan I 2012 var tall innvandringa på sitt høgste (175 personer) men har redusert lite dei siste åra, kor det i 2015 innvandra 142 personer. Mykje av innvandringa har vore arbeidsinnvandring knytt til byggog anleggverksemd. Forholdet mellom innalandsk inn- og utflytting har variert noko i den viste perioden. I har netto innflytting vorte negativ, men i 2015 overstig tal innflyttarar tal utflyttarar i Sogndal kommune med 29 personer. Figur 3 Delen innvandrarar utgjorde i 2015 om lag 9,2 % av befolkninga i Sogndal kommune. Framleis er det arbeidsinnvandringa som er den dominerande innvandrargruppa. Figur 3 visar at flest innvandrarar i Sogndal kommune kjem frå landa i Europa unnateke Tyrkia. 42 % av innvandrarane i Sogndal kommune kjem frå Afrika, Asia og Tyrkia. Tal på innvandrar tek ikkje opp i seg asylsøkjarar sidan folketal er basert på innbyggjarar

151 som har fått opphaldsløyve 1, men tal frå Utlendingsdirektoratet viser at det i mars 2016 var 1320 bebuarar i asylmottak i Sogn og Fjordane fylke 2. Figur 4 Figur 4 visar at dei fleste innbyggarane (68 % i 2015) i Sogndal kommune bur i tettbygd strøk, og at denne andelen fortsatt aukar. I 2005 var det 187 personer som budde i tettbygd pr. 100 som bur i spreiddbygde strøk, i 2015 var dette auka til 213 personer som i tettbygde strøk pr. 100 i spreiddbygde strøk. Figur 5 Framskrivingane av folketalet er prognosar. Til grunn ligg tal frå folketalsprognosane til SSB for med middels nasjonal vekst 3. Viss vi får større endringar, t.d. i innflytting og utflytting, vil dette påverke prognosane monaleg, og mindre endringar i tal fødde, levealder, inn- og utflytting vil sjølvsagt også gje mindre endringar i prognosane. Prognosen i figur 5 visar at Sogndal kommune vil i framskrivingsperioden ha ein befolkningsauke på 3099 personar. Dette er ein auke på om lag 40 %. Korleis denne auken fordelar seg i aldersgrupper er vist i figur 6: 1 SSB har ikkje statistikk om asylsøkarar. Det er fyrst når ein asylsøkjar får godkjent lovleg opphald i Norge, får fødselsnummer og dermed vert definert som innvandrar, at han/ho kjem i registra til SSB. Når eit stort tal asylsøkarar resulterer i lang sakshandsamingstid i UDI, kan det ta fleire år frå ein asylsøkjar kjem til Norge til han/ho gjev utslag i statistikken

152 Figur 6 Figur 6 visar endringar i alle aldersgrupper fram til Det vil vere ei auke i aldersgruppa 0-19 år på om lag 35 %. Aldersgruppa år vil auke med 20 %, kor aldersgruppa år vil auke med 53 %. Sogndal kommune vil få ei stor auke i aldersgruppa +67 år. Gruppa år vill auke med 68 % og gruppa år vill auke med om lag 100 %. Figur 7 Ved å bryte ned tala kan det i figur 7 sjå ut som om det i 2040 er andre behov til dimensjonering av både barnehage, skule og vidaregåande skule. Frå 2015 til 2040 er det 165 fleire barn i alderen 0-5 år, 351 fleire barn i alderen 6-15 år og 144 fleire ungdommer i alder år. Utfordringa for Sogndal er ytterligare knytt til helse- og omsorgstenestene med ei auke på 95 % i aldersgruppa +70 år med totalt 768 fleire eldre. Dette vil gje kommunen store utfordringar

153 knytt til eldreomsorg, som både av omsyn til kapasitet og kvalitet stettar krav sett av myndigheitene. Figur 8 Det vert store demografiske endringar i Sogndal kommune i åra framover. Samansetninga av alder i befolkning i 2015 samanlikna med samansetninga av alder i 2040 basseret på befolkningsframskrivinga er illustrert i befolkningspyramiden i figur 10. Hovudutfordringa knytt til demografi er auka i aldersgruppa +70 år på om lag 95 %, sjå figur 11. Sogndal vil ha ei moderat auke i aldersgruppa og dermed også kunne oppretthalde fødselstala. Dei fleste andre kommunane i området har ei mindre auke eller tendens til nedgang i aldersgruppene frå Strategiane i så måte bør vere både å leggje til rette for barnefamiliar gjennom bustadplanlegging, barnehage, skule og aktivitetstilbod og å planleggje korleis ein skal innrette eldreomsorga i framtida. Figur 9

154 3.2 Folketalsutviklinga i Sogn Endringar i befolkninga i % i kommunar i Sogn-regionen Luster Årdal Lærdal Aurland Sogndal Leikanger Balestrand Vik Høyanger -11,74-5,38-2,60-14,05-8,36 0,81 14,01 15,78 28,55-20,00-10,00 0,00 10,00 20,00 30,00 40, Kjønnsfordeling Figur 10 Som i resten av fylket er det også i Sogndal ei utfordring i høve til kjønnsbalansen, i 2015 er et 96 kvinner pr. 100 menn. I figur 8 så ser det ut til at kvinneunderskotet i aldersgruppa år vil utlikne seg fram mot Sentraliseringa på 1980-talet og «Kvinneflukta frå distrikta» førte med seg at fødselstala minka mykje. Folketalsprognosen som ligg til grunn for dei analysane som er gjorde syner eit jamt, men lite, underskot av kvinner i høve til menn i kommunen. Sentralisering og utdanningseksplosjonen dei siste åra vert peikt på som orsakar til dette, der kvinner i større grad enn menn utdannar seg. Tal i dag syner ei fordeling på 65/35 prosent til fordel for kvinner i høgare utdanning. Mange flyttar på seg for å ta utdanning og dei buset seg i byar der mogeligheitene er større for jobb, karriere og fagleg utvikling. I Sogndal kommune har om lag 40 % av kvinnene høgare utdanning. Dette er høgare del kvinner med høgare

155 utdanning enn nasjonalt, kor om lag 35 % kvinnene har høgare utdanning. Årsaka til dette kan vere det faktum at næringsstrukturen i området har klart å møte den store auka i kvinner med høgare utdanning og det tyder på mangfald i arbeidsplassar i Sogndal kommune og regionen. 3.4 Levekår og livskvalitet Figur 11 Figur 9 visar folkehelseprofilen for Sogndal. Folkehelseprofilen er i frå Helsedirektoratet 4 og kommenterast førebels ikkje meir. 4

156 3.4 Næring Figur 12 Figur 12 og 13 visar ei auke i sysselsettinga i fleire næringsgrupper i perioden Totalt er talet sysselsette i kommunen auka med 607 sysselsette. Den største auken finn vi i Bygge- og anleggsvirksomhet, Varehandel, motorvognreparasjoner, Undervisning og Helseog sosialtjenester. Kor Industri havde en nedgang på 58 sysselsette. Dette er endringar som heng saman med veksten som regionsenter og utdanningssenter og i det offentlege tenestetilbodet. Figur 13

157 3.5 Pendling Figur 14 Figur 15 I Sogndal kommune er det 3053 sysselsette som bur og arbeider i Sogndal kommune. I Sogndal kommune var det i sysselsette som pendla ut for å jobbe, og 1502 som pendla inn i kommunen. Det er ein tendens at dei som pendlar inn kjem frå Luster, sjå figur 14. Det er ei stor dominerande tendens til dei som pendlar ut i frå kommunen pendlar til Leikanger, sjå figur 15.

158

159 ARBEI D SDOKU M EN T ØP Viser endringar frå opphaveleg budsjett for red.utg./auka innt. / + auka utg./red.innt BUD ENDRING ENDRING ENDRING ENDRING Art Ansva Teneste Tekst Skjema 1 A Generelle inntekter og utgifter Budsjettpostar som ikkje er direkte knytt til eit særskilt teneste Frie inntekter 800 Skatt på inntekt og formue Skatt på formue og inntekt ? Eigedomsskatt verk og bruk Eigedomsskatt næring Eigedomsskatt anna fast eigedom Konsesjonskraft, kraftrettar og anna kraft for vidaresal Konsesjonsavgift Statleg rammetilskot og andre generelle statstilskot Rammetilskot inkl.inntektsutjevning ? Inv. tilskot sjukeheimar og omsorgsbust Rentekompensasjon skule- og symjebasseng Rentekompensasjon reform Rentekompensasjon kyrkjebygg Vertskommunetilskot asylmottak Generelt statstilskot flyktningar Statstilskot flyktningar ? Sum Finans 283 Bistand til etablering og oppretthalding av eigen bustad

160 Renteinntekter startlån Renter, utbyte og lån Renteutgifter Avdrag Renteinntekter bankinnskot Renteinntekter av fond som skal avsetjast Renteinntekter utlån Sogndal Fotball Renteinntekter utlån Kaupanger idrettslag Renteinntekter utlån Sogndal kulturhus Renteinntekter utlån Sognahallen Aksjeutbyte Avkastning verdipapirfond Sum Avsetjingar og overføring til investering 880 Interne finansieringstransaksjonar Avsetjing disposisjonsfond Avsetjing bundne fond Bruk av disposisjonsfond Overføring til investeringsrekneskapen Sum Sum skjema 1 A

161

162 Skjema 1 B - Inntekter og utgifter knytt til tenesteproduksjon Budsjettpostar som er direkte knytt til tenesteområda, fellespostar og postar til seinare fordeling på tenesteområda Generell lønsvekst inkl. sosiale utgifter Generell prisvekst utgifter Generell prisvekst inntekter Politisk styring og kontroll 100 Politisk styring Val: Godtgjersle K Val: Kontorrekvisita K 110 Kontroll og revisjon Fleire Auka budsjett kontrollutvalet Ø? Sum Administrasjon 120 Administrasjon Tilsettedag i 2017 og K Taksering eigedomsskatt- Går ut K Sal av adm.tenester til PPT K 130 Administrasjonslokale Sum Bustader og forvaltningsutgifter i eigedomsforvaltning 265 Kommunalt disponerte bustader Mellombelse bustader SHOS utbygginga K Straum K F Branntiltak -ny førbyggjande forskrift Ø F Branntiltak -ny førbyggjandeforskrift Ø F Brakke Stedjevegen K F Avsetjing av husleigeinntekter Skulevegen K Avsetjing av husleigeinntekter Skulevegen K

163 121 Forvaltningsutgifter i eigedomsforvaltinga Sum Andre fellesområder 170 Årets premieavvik 171 Amortisering av tidlegare års premieavvik 172 Pensjon 173 Premiefond 180 Diverse fellesutgifter 190 Interne fordelingspostar Avsetjing til lønsoppgjeret K Avsetjing til lønsoppgjeret K Avsetjing til lønsoppgjeret K Avsetjing - fordeling lærlingplassar K Avsetjing - bruk av bil i teneste K 285 Tenester utanfor ordinært kommunalt ansvarsområde 860 Motpost avskrivingar Sum Kyrkjeleg fellesråd og andre trussamfunn 390 Den norske kyrkja K 392 Tilskot til trus- og livssynsamfunn K 393 Gravplassar og krematorium Sum Helsestasjon 232 Førebyggjing, helsestasjons- og skulehelsetenesta ,5 årsverk helsesøster-styrking frå Ø Pensjonspremie Ø Arbeidsgjevaravgift Ø % stilling-styrking av jordmortenesta- frå Ø Pensjonspremie Ø Arbeidsgjevaravgift Ø

164 Kurs - fagsystem HsPro - tilsette K Lisensar - oppgradering HsPro K Lisensar - oppgradering HsPro K Kjøp av andre tjenester - tolketjenester Ø Sum Barnevern 244 Barnevernsteneste Sogndal sin del av barnevernsteneste K 251 Barnevernstiltak i familien Sogndal sin del av barnevernstiltak i familien K 252 Barnevernstiltak utanfor familien Sum Barnehage 201 Førskule Tilskot til private barnehagar Vurdere fleire barnehageopptak pr år Ø Auke grunnbemanning i bhg til Ø Auke i bemanning i private barnehagar frå 2, Ø Gratis kjernetid til 3 åringar K To-pedagogordning Ø , Styrarassistent Ø Auka styrarstilling i Notsete med 20% Ø Fjærland barnehage-red 39% stilling K Fjærland barnehage-red 39% stilling K Fjærland barnehage-red 39% stilling K Prosjektstilling kompetanse for mangfald K Fleire Ny avdeling Ylvisåker barnehage Ø 211 Styrka tilbod til førskulebarn 221 Førskulelokaler og skyss Sum Grunnskule og SFO 202 Grunnskule Sogndal sin del av PPT K

165 Prosjektstilling kompetanse for mangfald K Reduksjon klasse Fjærland skule K Behov særskilt norskopplæring flyktningar Ø Behov særskilt norskopplæring flyktningar Ø Behov særskilt norskopplæring flyktningar Ø Heilårsverknad ny naturfagtime K Auka lærarinnsats 1-4 klasse K Tilskot frå utdanningsdirektoratet K 215 Skulefritidstibod Ny 50% stilling SFO Trudvang K Auka brukarbetaling SFO Trudvang K 222 Skulelokaler F Kvåle skule-avlaupsledning- avslutta K F Trudvang skule-anleggsbidrag varmtvasslevering K 223 Skuleskyss Sum Kultur 231 Aktivitetstilbod barn og unge 365 Kulturminneforvalting 370 Bibliotek Fellesutgifter kulturhuset, overf. Kommunalteknikk i K 375 Musèum Auka tilskot til musea i Sogn og Fj K 380 Idrett og tilskot til idrettslag 381 Kommunale idrettsbygg og idrettsanlegg 383 Musikk- og kulturskular Fleire Auka budsjett kulturskulen K 385 Andre kulturaktivitetar og tilskot til kulturbygg 386 Kommunale kulturbygg F Auka straumutgifter grunna auka bruk K F Auka FDV-kostnadar grunna auka bruk K Sum Førebyggjande helsearbeid, diagnose og behandling

166 233 Anna førebyggjande helsearbeid Sogndal sin del av frisklivssentralen K Sogndal sin del av Interkom. miljøretta helsevern K 241 Diagnose, behandling, re-/habilitering Auke driftstilskot - fysioterapeut - 40% Ø % ergoterapistilling Ø % ergoterapistilling Ø % ergoterapistilling Ø Sum Aktivisering, støttetenester og rusarbeid 234 Aktiviserings- og servicetenester til eldre og funksjonshemma Sogndal ressurssenter K Fleire Auka budsjett frivilligsentralen K Husleigeutgifter Fjørevegen Ø 243 Tilbod til personar med rusproblem 273 Arbeidsretta tiltak i kommunal regi Sum Pleie og omsorg - heimetenester 254 Helse- og omsorgstenester til heimebuande Statstilskot - ressurskrev.tjen. - Tiltak K Fast løn K T-trinn faste tillegg K Løn sjukevikarar K Løn ferievikarar K Løn ekstrahjelp K Pensjonspremie K Arbeidsgj.avg K bortfall inntekter ressurskrevande brukarar K Nytt tiltak 3:1 - kjøp av tjenester K Nytt tiltak 3:1 - statstilskot ressurskrevj K Fast løn - 2 årsverk nattevaktstillingar Stedjevegen Ø T-trinn - faste stillingar Ø Sjukevikarar Ø Ferievikarar Ø

167 Pensjon Ø Arbeidsgj.avg Ø Løn faste stillingar K Lør/søn/natt K Løn sjukevikarar K Løn ferievikarar K Lør/søn/natt K Løn ekstrahjelp K Løn omsorg/avlastning K Pensjonspremie K Arbeidsgjevaravg K Pensjonspremie K Arbeidsgjevaravg K Statstilskot K Fleire Auka budsjett Pleie og omsorg Ø Dagtilbod heimebuande demente, 1 stilling K Dagtilbod heimebuande demente, statsstøtte K Sum Pleie og omsorg - institusjon 253 Helse- og omsorgstenester i intitusjon 256 Akutthjelp - døgnopphald i kommunen Øyeblikkeleg hjelp rus og psykisk helse Ø Auka utgifter KAD tenester Vik kommune K Auka inntekter refusjon Vik kommune K 261 Institusjonslokale F Auka FDV utgifter-shos K F Leigeinntekter SHOS K F Anleggsbidrag Varmtvasslevering SHOS K Sum Kvalifisering, integrering og arbeid 213 Vaksenopplæring 242 Råd, rettleiing og sosialt førebyggjande arbeid Leigeutgifter Fjørevegen Ø Bruk av flyktningfond Ø 275 Introduksjonsordninga

168 276 Kvalifiseringsordninga stilling NAV-arbeid og språkpraksis Ø stilling NAV-arbeid og språkpraksis Ø stilling NAV-arbeid og språkpraksis Ø 281 Ytelse til livsopphald Sogndal ressurssenter K Auka budsjett sosialhjelp Ø NAV - Leige av akuttbustad Ø Aktivitetsplikt for sosialhjelpsmottakarar Ø 283 Bistand til etablering og oppretthalding av eigen bustad Sum Plan og byggesak 301 Plansakshandsaming Konsulent-Rassikring Øvre Stedje Ø Konsulent-Arkeologi Fosshagen Ø 302 Byggjesakshandsaming og eigarseksjonering Kjøp av tenester SBR - byggjetilsyn K Auka gebyrinntekter K 315 Bustadbygging og fysiske bumiljøtiltak Sum Kart og oppmåling 303 Kart og oppmåling Ny kartlegging K Auka gebyrinntekter k Sum Brann og redning 338 Førebygging av brannar og andre ulykker Overf til SBR-Utdanning av deltids brannpersonell K Kjøp av tenester SBR-førebyggjande brannvern Auka feieavgift, justering av satsar + hyttefeiing K Kjøp av tenester SBR - feiing og bustadtilsyn K 339 Beredskap mot brannar og andre ulykker Kjøp av tenester SBR-beredskap brannvern K Sum

169 4.4.4 Næringsverksemd 320 Kommunal næringsverksemd 321 Konsesjonskraft, kraftrettar og anna kraft for vidaresal 325 Tilrettelegging og bistand for næringslivet Sogn næring, auka løyving Ø 329 Landbruksforvalting og landbruksbasert næringsutvikling Sum Samferdsle 330 Samferdslebedrifter/transporttiltak F Opp-pussing av kaihuset-avslutta K Auka budsjett til oppgradering av kommunale vegar Ø Drift og vedlikehald av veg på Bråtane K 332 Kommunale vegar Sum Naturforvalting, friluftsliv og rekreasjon 335 Rekreasjon tettstad Drift og vedlikehald av servicebygg Mundal sentrum Ø Drift og vedlikehald av parkområdet på Kaupanger Ø 360 Naturforvalting og friluftsliv Fleire Oppretting av budsjett for viltfondet K Tilskot utanom viltfondet K Sum Vatn, avlaup og renovasjon 340 Produksjon av vatn K 345 Distribusjon av vatn K 350 Avlaupsrensing K 353 Avlaupsnett/innsamling av avlaupsvatn K 354 Tømming av slamavskiljarar, septistankar o.l K 355 Innsamling, attvinning og sluttbehandling av hushaldsavfall K

170 Sum Sum skjema 1B BALANSE (- overskot / + underskot)

171 ARBEI D SDOKU M EN T ØP Viser endringar frå opphaveleg budsjett for red.utg./auka innt. / + auka utg./red.innt BUD ENDRING ENDRING ENDRING ENDRING Art Ansva Teneste Tekst Skjema 1 A Generelle inntekter og utgifter Budsjettpostar som ikkje er direkte knytt til eit særskilt teneste Frie inntekter 800 Skatt på inntekt og formue Skatt på formue og inntekt ? Eigedomsskatt verk og bruk Eigedomsskatt næring Eigedomsskatt anna fast eigedom Konsesjonskraft, kraftrettar og anna kraft for vidaresal Konsesjonsavgift Statleg rammetilskot og andre generelle statstilskot Rammetilskot inkl.inntektsutjevning ? Inv. tilskot sjukeheimar og omsorgsbust Rentekompensasjon skule- og symjebasseng Rentekompensasjon reform Rentekompensasjon kyrkjebygg Vertskommunetilskot asylmottak Generelt statstilskot flyktningar Statstilskot flyktningar ? Sum Finans 283 Bistand til etablering og oppretthalding av eigen bustad

172 Renteinntekter startlån Renter, utbyte og lån Renteutgifter Avdrag Renteinntekter bankinnskot Renteinntekter av fond som skal avsetjast Renteinntekter utlån Sogndal Fotball Renteinntekter utlån Kaupanger idrettslag Renteinntekter utlån Sogndal kulturhus Renteinntekter utlån Sognahallen Aksjeutbyte Avkastning verdipapirfond Sum Avsetjingar og overføring til investering 880 Interne finansieringstransaksjonar Avsetjing disposisjonsfond Avsetjing bundne fond Bruk av disposisjonsfond Overføring til investeringsrekneskapen Sum Sum skjema 1 A

173

174 Skjema 1 B - Inntekter og utgifter knytt til tenesteproduksjon Budsjettpostar som er direkte knytt til tenesteområda, fellespostar og postar til seinare fordeling på tenesteområda Generell lønsvekst inkl. sosiale utgifter Generell prisvekst utgifter Generell prisvekst inntekter Politisk styring og kontroll 100 Politisk styring Val: Godtgjersle K Val: Kontorrekvisita K 110 Kontroll og revisjon Fleire Auka budsjett kontrollutvalet K? Sum Administrasjon 120 Administrasjon Tilsettedag i 2017 og K Taksering eigedomsskatt- Går ut K Sal av adm.tenester til PPT K 130 Administrasjonslokale Sum Bustader og forvaltningsutgifter i eigedomsforvaltning 265 Kommunalt disponerte bustader Mellombelse bustader SHOS utbygginga K Straum K F Brakke Stedjevegen K F Avsetjing av husleigeinntekter Skulevegen K Avsetjing av husleigeinntekter Skulevegen K 121 Forvaltningsutgifter i eigedomsforvaltinga

175 Sum Andre fellesområder 170 Årets premieavvik 171 Amortisering av tidlegare års premieavvik 172 Pensjon 173 Premiefond 180 Diverse fellesutgifter 190 Interne fordelingspostar Avsetjing til lønsoppgjeret K Avsetjing til lønsoppgjeret K Avsetjing til lønsoppgjeret K Avsetjing - fordeling lærlingplassar K Avsetjing - bruk av bil i teneste K 285 Tenester utanfor ordinært kommunalt ansvarsområde 860 Motpost avskrivingar Sum Kyrkjeleg fellesråd og andre trussamfunn 390 Den norske kyrkja K 392 Tilskot til trus- og livssynsamfunn K 393 Gravplassar og krematorium Sum Helsestasjon 232 Førebyggjing, helsestasjons- og skulehelsetenesta Kurs - fagsystem HsPro - tilsette K Lisensar - oppgradering HsPro K Lisensar - oppgradering HsPro K Sum Barnevern

176 244 Barnevernsteneste Sogndal sin del av barnevernsteneste K 251 Barnevernstiltak i familien Sogndal sin del av barnevernstiltak i familien K 252 Barnevernstiltak utanfor familien Sum Barnehage 201 Førskule Tilskot til private barnehagar K Gratis kjernetid til 3 åringar K Fjærland barnehage-red 39% stilling K Fjærland barnehage-red 39% stilling K Fjærland barnehage-red 39% stilling K Prosjektstilling kompetanse for mangfald K 211 Styrka tilbod til førskulebarn 221 Førskulelokaler og skyss Sum Grunnskule og SFO 202 Grunnskule Sogndal sin del av PPT K Prosjektstilling kompetanse for mangfald K Reduksjon klasse Fjærland skule K Heilårsverknad ny naturfagtime K Auka lærarinnsats 1-4 klasse K Tilskot frå utdanningsdirektoratet K 215 Skulefritidstibod Ny 50% stilling SFO Trudvang K Auka brukarbetaling SFO Trudvang K 222 Skulelokaler F Kvåle skule-avlaupsledning- avslutta K F Trudvang skule-anleggsbidrag varmtvasslevering K 223 Skuleskyss Sum

177 4.2.5 Kultur 231 Aktivitetstilbod barn og unge 365 Kulturminneforvalting 370 Bibliotek Fellesutgifter kulturhuset, overf. Kommunalteknikk i K 375 Musèum Auka tilskot til musea i Sogn og Fj K 380 Idrett og tilskot til idrettslag 381 Kommunale idrettsbygg og idrettsanlegg 383 Musikk- og kulturskular Fleire Auka budsjett kulturskulen K 385 Andre kulturaktivitetar og tilskot til kulturbygg 386 Kommunale kulturbygg F Auka straumutgifter grunna auka bruk K F Auka FDV-kostnadar grunna auka bruk K Sum Førebyggjande helsearbeid, diagnose og behandling 233 Anna førebyggjande helsearbeid Sogndal sin del av frisklivssentralen K Sogndal sin del av Interkom. miljøretta helsevern K 241 Diagnose, behandling, re-/habilitering Sum Aktivisering, støttetenester og rusarbeid 234 Aktiviserings- og servicetenester til eldre og funksjonshemma Sogndal ressurssenter K Fleire Auka budsjett frivilligsentralen K 243 Tilbod til personar med rusproblem 273 Arbeidsretta tiltak i kommunal regi Sum Pleie og omsorg - heimetenester

178 254 Helse- og omsorgstenester til heimebuande Statstilskot - ressurskrev.tjen. - Tiltak K Fast løn K T-trinn faste tillegg K Løn sjukevikarar K Løn ferievikarar K Løn ekstrahjelp K Pensjonspremie K Arbeidsgj.avg K bortfall inntekter ressurskrevande brukarar K Nytt tiltak 3:1 - kjøp av tjenester K Nytt tiltak 3:1 - statstilskot ressurskrevj K Løn faste stillingar K Lør/søn/natt K Løn sjukevikarar K Løn ferievikarar K Lør/søn/natt K Løn ekstrahjelp K Løn omsorg/avlastning K Pensjonspremie K Arbeidsgjevaravg K Pensjonspremie K Arbeidsgjevaravg K Statstilskot K Dagtilbod heimebuande demente, 1 stilling K Dagtilbod heimebuande demente, statsstøtte K Sum Pleie og omsorg - institusjon 253 Helse- og omsorgstenester i intitusjon 256 Akutthjelp - døgnopphald i kommunen Auka utgifter KAD tenester Vik kommune K Auka inntekter refusjon Vik kommune K 261 Institusjonslokale F Auka FDV utgifter-shos K F Leigeinntekter SHOS K F Anleggsbidrag Varmtvasslevering SHOS K Sum

179 4.3.5 Kvalifisering, integrering og arbeid 213 Vaksenopplæring 242 Råd, rettleiing og sosialt førebyggjande arbeid 275 Introduksjonsordninga 276 Kvalifiseringsordninga 281 Ytelse til livsopphald Sogndal ressurssenter K 283 Bistand til etablering og oppretthalding av eigen bustad Sum Plan og byggesak 301 Plansakshandsaming 302 Byggjesakshandsaming og eigarseksjonering Kjøp av tenester SBR - byggjetilsyn K Auka gebyrinntekter K 315 Bustadbygging og fysiske bumiljøtiltak Sum Kart og oppmåling 303 Kart og oppmåling Ny kartlegging K Auka gebyrinntekter k Sum Brann og redning 338 Førebygging av brannar og andre ulykker Overf til SBR-Utdanning av deltids brannpersonell K Kjøp av tenester SBR-førebyggjande brannvern Auka feieavgift, justering av satsar + hyttefeiing K Kjøp av tenester SBR - feiing og bustadtilsyn K 339 Beredskap mot brannar og andre ulykker Kjøp av tenester SBR-beredskap brannvern K Sum Næringsverksemd

180 320 Kommunal næringsverksemd 321 Konsesjonskraft, kraftrettar og anna kraft for vidaresal 325 Tilrettelegging og bistand for næringslivet 329 Landbruksforvalting og landbruksbasert næringsutvikling Sum Samferdsle 330 Samferdslebedrifter/transporttiltak F Opp-pussing av kaihuset-avslutta K Drift og vedlikehald av veg på Bråtane K 332 Kommunale vegar Sum Naturforvalting, friluftsliv og rekreasjon 335 Rekreasjon tettstad 360 Naturforvalting og friluftsliv Fleire Oppretting av budsjett for viltfondet K Tilskot utanom viltfondet K Sum Vatn, avlaup og renovasjon 340 Produksjon av vatn K 345 Distribusjon av vatn K 350 Avlaupsrensing K 353 Avlaupsnett/innsamling av avlaupsvatn K 354 Tømming av slamavskiljarar, septistankar o.l K 355 Innsamling, attvinning og sluttbehandling av hushaldsavfall K Sum Sum skjema 1B BALANSE (- overskot / + underskot)

181 Saksframlegg Sakshandsamar: Cornelis Erstad Arkiv: 243 C20 Arkivsaksnr.: 16/ Søknad om forskotering av spelemidlar - Barnetrekk Rindabotn * Tilråding: Sogndal Skisenter Drift (SSD) får eit lån på kr som forskotering av spelemidlar for ny barneheis i Rindabotn. Lånet vert finansiert ved å nytte ikkje-budsjetterte spelemidlar som kommunen har fått innbetalt i Eventuelt også over Kraftfond II. SSD dekkjer Sogndal kommune sine renter i den aktuelle låneperioden. Renteinntektene vert tilførd avkastingsfondet for Kraftfond II, og avdraga for utbetalte spelemiddel vert tilførd Kraftfond II etter kvart som desse vert inntbetalt. Vedlegg: 1. Søknad om forskottering av spelemidlar, dagsett Saksutgreiing: Bakgrunn: Sogndal kommune har motteke søknad om forskottering av spelemidlar frå Sogndal Skisenter Drift (SSD). I søknaden vert det synt til brev dagsett der SSD søkte om kr i forskotering av tippemidlar. Det vert no søkt om å utvide dette lånet med kr I søknaden syner SSD til at gjennom det siste året har det vore gjort store investeringar i infrastruktur og utstyr, og at ein no står føre nye store investeringar. SSD ønskjer i løpet av hausten å realisere ein ny barneheis i Rindabotn. Heisanlegget har nyleg fått idrettsfunksjonell godkjenning og er tildelt anleggsnummer Råma for denne tildeling er kr SSD skriv vidare at likviditeten i selskapet er slik at sjølv med god drift vil ein ikkje kunne greie å realisere ny barneheis utan økonomisk stønad frå kommunen. Som del av ei eventuell forskotering vil SSD tilby å dekkje Sogndal kommune sine renteutgifter i den aktuelle låneperioden. SSD meiner ei slik forskotering av tippemidlar også vil gjere ein i stand til å betre idretten og friluftslivet sine vilkår i området med mellom anna å tilby barneheis i Rindabotn. Med ønskje om å kunne gjere naudsynte investeringar før sesongen 2015/2016 er det ynskjeleg for SSD å få summen tilgjengeleg innan 1. november. Vurdering: Frå ein søknad vert godkjend for første gong hjå fylkeskommunen til den får tilslag og utbetaling må ein pårekne 3-5 års ventetid. Årsaka til denne ventetida er hovudsakleg mange søknadar inn til fylkeskommunen som har gjeve eit etterslep på utbetaling og trong for at det vert sett ei prioriteringsliste på anlegg med høg kostnad. Søknaden om barneheis har per i dag fått

182 idrettsfunksjonell godkjenning, men har endå ikkje vore gjennom søknadsprosessen hjå fylkeskommunen og vorte godkjend for tildeling av spelemidlar. I økonomiplanen 10 på topp heiter det at Vi skal satse på Hodlekve-området og legge til rette for auka overnattingskapasitet og vidareutvikling av idretten og friluftslivet sin bruk av området. Med bakgrunn i dette tilrår rådmann at Sogndal kommune forskoterar spelemidlar til SSD i samsvar med søknad. Sogndal kommune kan dekke lånebeløpet ved å nytte ikkje-budsjetterte spelemidlar som vi har fått innbetalt i Dersom dette ikkje er tilstrekkeleg kan vi også nytte kraftfond II på same vilkår som tidlegare er gjeve SSD, Kaupanger Idrettslag og Sogndal Kulturhus AS. Sogndal Jostein Aanestad -rådmann-

183 Sogndal Skisenter Drift Pb Sogndal Sogndal kommune v/rådmann Pb Sogndal Søknad om forskotering av tippemidlar Syner til brev datert den der Sogndal Skisenter Drift søkte om kr ,- forskotering av tippemidlar. Me søker med dette om å utvide dette lånet med kr ,- Det siste året har det vore gjort store investeringar i infrastruktur og utstyr og me står no framfor nye store investeringar. Me ynskjer å realisere ei ny barneheis i Rindabotn denne hausten. Idrettsfunksjonell godkjenning er nyleg handsama og prosjektet er tildelt anleggsnummer Ramma for tildelinga er ,- Likviditeten i selskapet er slik at sjølv om drifta er god vil me ikkje kunne klare å finasiere ei ny barneheis utan hjelp i frå kommuna. SSD kan tilby å dekke Sogndal kommune sine renteutgifter i den aktuelle låneperioden. Ei slik forskotering av tippemidlar vil og gjere SSD i stand til å betre idretten og friluftslivet sine vilkår i området med bl.a. å tilby barneheis i Rindabotn. For å kunne gjere nødvendige investeringar før sesongen 2015/16 er det ynskjeleg å få summen tilgjengelig innan 1.noveber Sogndal Per Odd Grevsnes dagleg leiar