Arealplan Helse Bergen

Transkript

1 Arealplan Helse Bergen Haukeland rundt 1930 Haukeland 2011 Bergen juni 2012

2 1. BAKGRUNN, TILBAKEBLIKK OG HOVUDTREKK AREALPLANEN 3 2. NYE PREMISSAR FOR AREALPLANEN I HELSE BERGEN 5 3. NOKRE OVERORDNA UTVIKLINGSSTREKK 8 4. DEI VIKTIGASTE BEHOVA MELDE INN FRÅ NIVÅ 2-EININGANE 9 5. ANBEFALING FRÅ ARBEIDSGRUPPENE ANBEFALINGAR OG PRIORITERINGAR 22 VEDLEGG 29 Lesarrettleiing I kapittel 1, ser vi litt tilbake på kva vi har oppnådd dei siste åra når det gjeld å leggje til rette bygg og anlegg for den kliniske verksemda. Kapittel 2 er basert på dei interne drøftingane som vart gjennomførde sommaren/hausten 2011 og kom fram i styresak 66/11 Endringar i arealutvikling i Helse Bergen og styresak 76/11 Igangsetjing av arbeid med revidering av arealplanen. I kapittel 3 summerer vi opp nokre overordna utviklingstrekk, mellom anna befolkningsutviklinga. I kapittel 4 og 5 summerer vi opp dei viktigaste forslaga internt i føretaket når det gjeld behov for ny og betre infrastruktur. På basis av premissane i dei føregåande kapitla, prioriterer vi og anbefaler tiltak i kapittel 6. Vedlagt (kap.7) følgjer ei kort oppsummering av innspel til arealplanen frå dei ulike nivå 2- einingane. 2

3 1. Bakgrunn, tilbakeblikk og hovudtrekk arealplanen 1.1 Bakgrunn Helse Bergen behandla for fyrste gong ein arealutviklingsplan i Arealutviklingsplanen har vore førande for investeringar i bygg og vert brukt systematisk i samband med utarbeidinga av investeringsbudsjett både for det enkelte år og i langtidsbudsjettet. 1.2 Gjennomførde tiltak I stor grad er dei investeringsmessige tiltaka, som vi har sagt vi skal gjere, gjennomførde. Rett nok er det ikkje slik at investeringsplanane alltid er realiserte på det tidspunkt vi har hatt intensjon om. Dette heng i hovudsak saman med evna føretaket har hatt til å halde budsjettet og til å skape eigne investeringsmiddel. I dei siste åra har føretaket halde budsjetta sine og investeringstakta har auka. Føretaket står no framfor ein periode med vesentlege investeringar. Langt på veg er grunnlaget for dette lagt av føretaket sjølv, som over fleire år har generert overskot i drifta som er overført til investeringsbudsjettet påfølgjande år. Oversikta nedanfor viser gjennomførde investeringstiltak dei siste åra. Sidan arealplanen vart ferdigstilt i 2008 har følgjande skjedd på arealområdet: - Laboratoriebygget er teke i bruk. - Parkbygget er teke i bruk. - Hudavdelinga har flytta over i eit renovert bygg (det gamle Lungebygget). - Yrkesmedisinsk avdeling har flytta over til Gamle Medisin B i nyoppussa areal. - Hudbygget er sanert (tomta vert i dag brukt som brakkeareal for einingar som skal inn i Armauer Hansens Hus). - Gangbru frå Sentralblokka over til Armauer Hansens Hus er teken i bruk. - Habiliteringstenesta for barn har flytta over til Gamle hovudbygg (skal på sikt inn i BUSP). - Byggetrinn 1 på Kvinneklinikken er ferdigstilt og vi er i gang med trinn 2. - Bjørgvin DPS har gjennomført flyttinga av poliklinikkaktivitetane til Tertnes. - Øyane DPS på Straume i Fjell kommune er teken i bruk (bygget vert leigd av Fjell kommune). - Kronstad DPS på Danmarksplass er under bygging, forventa ferdig i første kvartal BUSP trinn 1 er i ferd med å verte realisert, forventa innflytting er årsskiftet 2015/16. - Akuttmottak fase 1 er ferdigstilt og det er tilrettelagt for fase 2. - Helikopterlandingsplass i Sentralblokka vart opna april

4 1.3 Nokre strategiske grep Det vert framleis halde fast ved dei strategiske vala i arealplanen som har følgjande hovudinnhald: 1. Haukeland universitetssjukehus skal framleis bestå på den tomta som ein i dag disponerer. Sentralblokka (SB) er eit driftsmessig og teknisk godt bygg og vil framleis i minst ein generasjon til, vere hovudbygget i Helse Bergen. 2. Sentralblokka vil vere eit hovudbygg for den akuttmedisinske behandlingsaktiviteten. Dei store utgreiings- og behandlingsfunksjonane vil i all hovudsak verte vidareutvikla i SB. Areala i Sentralblokka skal prioriterast til klinisk verksemd. 3. Sidan Sentralblokka vart bygt har det vore ein stor auke i aktiviteten. Denne aktivitetsauken vil fortsetje framover og setje areala i SB under press. Vi tek difor sikte på å utvikle nokre funksjonar/bygg i området rundt Sentralblokka og flytte nokre funksjonar ut av SB. Dette arbeidet er allereie i gang. Etableringa av Laboratoriebygget og utflytting av laboratorium og universitetsareal frå SB var første steg i denne strategien. Parkbygget er også eit eksempel på dette. Realisering av nytt Senter for barn, unge og psykosomatisk medisin (BUSP) vil også vere eit eksempel på dette. 4. Med BUSP vil i hovudsak all inneliggande behandling av barn og unge verte samla på ein plass i Helse Bergen. BUSP vil då vere unntaket som bekreftar regelen i føretaket, i den forstand at BUSP i stor grad vert sjølvforsynt også med undersøking- og behandlingsfunksjonar, blant anna eiga røntgeneining og eiga operasjonseining. 5. Den psykiatriske verksemda i Helse Bergen vil verte organisert med basis i følgjande hovudval: a. Sjukehusdelen av psykiatrien vil verte lagt opp slik at tilbodet til vaksne i hovudsak vil verte samla på Sandvikenområdet. b. På Haukelandområdet vil vi vidareutvikle det psykiatriske sjukehustilbodet til barn og unge, i tillegg til det psykosomatiske tilbodet til vaksne. c. Barne- og ungdomspsykiatriske poliklinikkar er desentraliserte til fleire stader i Bergensområdet (Knarvik, Åsane, Fjell, Nesttun, sentrum). d. Det allmennpsykiatriske tilbodet på DPS-nivå, som er underlagt Helse Bergen sitt ansvarsområde, vil verte knytt til fire DPS. Bjørgvin DPS lokalisert til Tertnes og Knarvik, Kronstad DPS lokalisert til eit nybygg på Kronstad, Øyane DPS lokalisert til eit nybygg på Straume og Voss DPS (sengene lagt til den private institusjonen Bjørkli). 6. Voss sjukehus skal vidareutviklast som eit godt og fullverdig lokalsjukehus. Her er det strategiske valet at primæroppgåva til sjukehuset er å fylle lokalsjukehusfunksjonen og verte eit første val for befolkninga i eige lokalsjukehusområde. I tillegg representerer sjukehuset ein ressurs som kan nyttast betre ved at sjukehuset får fleire elektive funksjonar, f. eks innan blautdelskirurgi, noko som vil bidra til at infrastrukturen og ressursane vert nytta betre. 7. Tanken om vidareutvikling av Nordåstunet til eit senter innan habilitering og rehabilitering på Vestlandet vert vidareført. Det vert teke sikte på å samle meir av denne verksemda på Nordås og utvikle eit kompetanse messig og kapasitets messig sterkt fagmiljø som kan gi god kraft til å vidareutvikle dette fagfeltet. 4

5 Helse Bergen har også fått ansvar for spesialisert rusbehandling, og etablerte 1. januar 2009 ei eiga Avdeling for Rusmedisin. I perioden etterpå har Helse Bergen arbeidd med å byggje opp verksemda på dette feltet. 2. Nye premissar for arealplanen i Helse Bergen 2.1 Arealgjennomgang hausten 2011 Hausten 2011 vart det gjennomført ein intern diskusjon i føretaket knytt til tre problemstillingar med ønske om å finne løysing på: a. Er det mogeleg å finne ei løysing for å få realisert eit mor-barn senter i Helse Bergen? b. Korleis kan vi skape eit kapasitetsmessig grunnlag for å starte prosessen med å oppgradere sengepostane i Sentralblokka? c. Kan vi finne eit betre alternativ for Barneklinikken i byggefasen av BUSP 2? Sommaren 2011 vart det teke eit initiativ frå klinikkdirektørane ved Barneklinikken, Kvinneklinikken og Kirurgisk serviceklinikk for å få ei vurdering av om det er mogeleg å få til ei mor-barn løysing innanfor BUSP-konseptet. Dette dreier seg om å få samlokalisert føde-barsel frå Kvinneklinikken, med nyføddseksjonen på Barneklinikken. Det har tidlegare vore vurdert om det er mogeleg å få samlokalisert Kvinneklinikken og Barneklinikken. Dette har vorte avvist på grunn av plassproblem. Ei samlokalisering vil gje følgjande gevinstar: - Betre fagleg fellesskap/kultur og felles fagleg utvikling. - Betre samhandling mellom involverte avdelingar, særleg i akuttsituasjonar. - Oppfylling av krav om sambo for nybakte foreldre og deira sjuke barn. - Vesentleg redusert og enklare transport mellom fødeavdelinga og nyfødd intensivavdelinga. Dette er kritisk ved forløysing av alle for tidleg fødde, for mange barn med misdanningar, og ved komplikasjonar under og etter fødsel der rask og rett behandling både er avhengig av tilgang på kompetanse og servicefunksjonar (eks. røntgen og laboratorium) og kan ha varige konsekvensar for om mogeleg å overleve utan sekvelar (følgjetilstandar) - For ei stor avdeling med mange fødslar, er krava til god logistikk tilsvarande store for å oppnå effektiv drift med best mogeleg kompetanse til alle tider på døgnet. Forsommaren 2011 diskuterte styringsgruppa for ombygging i Sentralblokka ein gjennomgang gjort av arkitektfirmaet CF-Møller, for korleis ein kan byggje om sengeetasjane i Sentralblokka. Det vart gjort greie for ulike alternativ, alle alternativa ville medføre ein reduksjon i sengetalet i Sentralblokka. Årsaka til dette er talet på einerom og at ein ønskjer å auke kvaliteten på sengepostane. Erfaringane så langt, knytt til realiseringa av BUSP 1, er at det er krevjande for naboane til byggjetomta å drive klinisk verksemd i dette området samstundes som det vert drive med tomtetilrettelegging (sprenging). I neste fase av BUSP-utbygginga vil desse utfordringane verte endå større. På bakgrunn av dei erfaringane vi har gjort, meiner vi at det er viktig å finne ei anna løysing for realisering av BUSP 2 enn den som ligg i den godkjente konseptrapporten. 5

6 Eit mor-barn senter kan realiserast gjennom eit byggjetrinn 3 i BUSP-utbygginga. Det arealmessige grunnlaget for ei mor-barn løysing innanfor BUSP-utbygginga er (1) at ein nyttar større delar av potensialet på den regulerte tomta, (2) at romprogrammet for BUSP II vert komprimert med 10 prosent og (3) at alderspsykiatrien på litt sikt (2023/24) vert teken ut av BUSP. I tillegg er det lagt til grunn at den gynekologiske verksemda ikkje vert ein del av BUSP. Derimot er det faglege grunnar til at gynekologien kan verte samlokalisert med gastrologi og urologi i Sentralblokka. Løysinga for dette må utgreiast i neste planperiode. Gjennom å realisere eit bygg på sørområdet i Helse Bergen vil vi kunne sikre ein tilstrekkeleg sengekapasitet slik at sengeetasjane i Sentralblokka kan rehabiliterast. Dette bygget vil i ein overgangsfase kunne romme Barneklinikken, slik at vi får sanert og sprengt ut tomta for BUSP 2 på ein måte som i minst mogeleg grad påverkar den kliniske verksemda. Styret i Helse Bergen behandla i sak 66/11 eit notat om moglege endringar i arealutviklingsplan til Helse Bergen. I saka heiter det mellom anna: «Det føreligg ei skisse til korleis føretaket kan klare å få realisert ei mor-barn løysing i eit framtidig BUSPkonsept, gjennom forslag om eit byggetrinn III i BUSP. I tillegg omfattar saken eit forslag om å framskynde eit sengebygg på sørområdet på Haukeland. Dette vert foreslått dels for å lette gjennomføringa av BUSP II og for å legge grunnlaget for ei framtidig oppgradering av sengepostane i Sentralblokka.» Styret i Helse Bergen gjorde følgjande vedtak: «1. Styret i Helse Bergen ser positivt på moglegheitene som administrasjonen viser når det gjeld arealutvikling framover i denne saka. 2. Med utgangspunkt i denne saka bed styret om at det vert utarbeidd ei grundigare framstilling av korleis desse endringane kan påverka andre element i arealplanen for Helse Bergen. Styret bed om at dette vert lagt fram for styret i desember. 3. Saman med dei faglege føringane i den reviderte strategiplanen for Helse Bergen bør dette leggja grunnlag for ein revidert arealplan som kan handsamast våren 2012 og innarbeidast i det rullerte langtidsbudsjettet føresommaren 2012.» I møtet i desember 2012 slutta styret i Helse Bergen seg til forslaget til opplegg for revidering av arealplanen i Helse Bergen. Styret ønskte at desse endringane vart sett inn i ein samla plan for investeringane i bygg og anlegg i åra framover. Styret i Helse Bergen vedtok i mai 2012 konseptet for sengebygg sør. Saka skal også behandlast i styret i Helse Vest. Etter godkjenning i Helse Vest RHF vil prosjektet verte planlagt på forprosjektnivå og deretter lagt fram for styret til endeleg godkjenning i desember

7 2.2 Føringar frå strategiplanen i Helse Bergen Styret i Helse Bergen vedtok ny strategiplan for åra i sak 74/11. Strategiplanen inneheld viktige føringar og premissar også for arealutviklinga i føretaket. Strategiplanen peikar på følgjande strategiske satsingsområde i åra framover: Samhandling, dette handlar både om den eksterne samhandlinga med kommunar og andre samarbeidspartnarar, og ikkje minst den interne samhandlinga i eige føretak og i regionen. Diagnostikk, rask og rett diagnostikk er ein føresetnad for gode pasientløyper. Med for låg diagnostisk kapasitet vil behandlinga verte forseinka og påverke heile behandlingskjeda negativt. Høgspesialisert intervensjon og kirurgi, utviklinga går i retning av meir bruk av skånsame metodar og mindre bruk av open kirurgisk behandling. Kreft, talet på krefttilfelle vil auke med om lag 20 prosent fram til Hovudutfordringane er: volumauke, pasientløyper, intern og ekstern samhandling, logistikk og å utvikle eit høgt fagleg og teknisk nivå innan alle fagdisiplinar. Rus, om lag ein av ti har rusrelaterte helseproblem. Hovudutfordringane er: underdiagnostisering/underbehandling, kompetanse, forsking/kvalitetsutvikling/utdanning, samhandling og behandlingskapasitet i offentleg sektor. Psykisk helsevern for barn og unge, om lag fem prosent av alle barn og unge har trong for behandling i spesialisthelsetenesta. Strategiplanen peiker på ei rekkje tiltak som gir føringar for prioriteringane når det gjeld bygg og anleggsinvesteringane framover: - ny mottaksklinikk skal etablerast - det skal etablerast preoperative poliklinikkar - auke intensivkapasiteten, utgreie etablering av felles preoperativ- og oppvakningsfunksjonar - effektivisere bruk av poliklinikkareala gjennom samordning - vidareføre plan for pasientstover - revidere plan for isolat - utarbeide plan for vedlikehald av gamal og ny bygningsmasse og kritisk infrastruktur I tillegg til konkrete føringar til bygg- og anleggsprioriteringar, legg strategiplanen føringar for det innhaldsmessige i investeringssaker som skal fremjast framover: - kost-nytte analyser skal inn som ein del av arealsakene - føretaket skal innføre miljøleiing og miljøsertifisering, dette må også visast i realiseringa av bygg og anlegg i føretaket 7

8 3. Nokre overordna utviklingsstrekk I dette avsnittet vil vi kort gjere greie for nokre trekk som vil påverke verksemda framover. 3.1 Auke i befolkninga I mars 2012 passerte befolkninga i Noreg 5 millionar. Auka i befolkninga har skjedd raskare enn det ein la til grunn for berre nokre år sidan. Dei nyaste prognosane frå SSB tyder på at også befolkninga i Helse Vest området veks raskare enn forventa. Slik tabellen nedanfor syner viser prognosane (middels nasjonal vekst) at befolkninga i Helse Vest området er venta å auke med om lag innbyggjarar i perioden fram til Både i nominelle tal og prosentvis, er auken størst i Rogaland med heile 28 %, (ca ) mens ein i Hordaland forventar ein vekst på i overkant av 21 % (ca ) Rogaland ,8 % Hordaland ,4 % Sogn og Fjordane ,5 % ,8 % I Helse Vest sin eigen Helse 2020 strategi la ein, til samanlikning, til grunn at befolkninga i Helse Vest området ville vekse til innbyggarar i 2025, ca færre enn dei prognosane frå SSB som no ligg føre. Årsaken til auken er først og fremst innvandring. Det er naturlegvis uvisse knytt til desse tala, men prognosane har etter 2000 vore konservative på dette området slik at veksten i befolkninga har vorte større enn det som er lagt til grunn i ulike plandokument. 3.2 Samhandlingsreforma I ly av samhandlingsreforma vert det arbeidd med fleire tiltak i kommunane som kan påverke behovet for senger på sjukehuset. Til dømes vert det arbeidd med å realisere kommunale senger for pasientar med behov for akutt hjelp. I prosjekta det no vert arbeidd med, vil desse sengene verte samlokaliserte i kommunale helsehus, eller lokalmedisinske sentra som også vil innehalde, kommunale rehabiliteringssenger, legevakt og andre helsetenester. Innhaldet i dei ulike tiltaka ser ut til å variere ein del. Ei overordna målsetjing er å redusere døgnbehandlinga i sjukehus, dels ved færre innleggingar og dels ved at pasientane kan overførast raskare tilbake til kommunane. Dersom ein lukkast i denne strategien er det grunn til å tru at dette vil kunne ta noko av den forventa aktivitetsauken i åra framover. Det er framleis uklart i kva utstrekning dei lokale helsehusa/lokalmedisinske sentra skal ha eit røntgendiagnostisk tilbod. Internt på sjukehuset har etablering av Mottaksklinikken vorte sett på som føretaket sin organisatoriske respons på samhandlingsreforma. Gjennom denne klinikken ønskjer Helse Bergen i sterkare grad å skilje mellom det alminnelege tilbodet og det meir spesialiserte tilbodet i sjukehuset. Mottaksklinikken vil i kraft av funksjonen sin vere ein viktig 8

9 samhandlingspartnar med kommunehelsetenesta og det tilbodet som no vert planlagt i kommunane i grensesnittet mellom 1. og 2. linetenesta. 4. Dei viktigaste behova melde inn frå nivå 2-einingane Vedlagt til arealplandokumentet er ei kort oppsummering av dei innspela som nivå 2- einangane har gjeve i samband med arealplanprosessen. I avsnittet nedanfor er ei oppsummering av desse behova og moglege tiltak for å møte desse. 4.1 Somatisk verksemd Dei somatiske einingane er opptekne av kapasiteten på ulike deler av tenestene. Dette handlar både om diagnostisk kapasitet, utgreiingskapasitet, poliklinikk, operasjon, intensiv/intermediær, og sengekapasitet inkludert isolat og einerom. I gjeldande arealplan er det ei rekkje tiltak i åra framover som vil betre situasjonen for dei behova som er melde. Dette gjeld mellom anna: - 10 nye operasjonsstover til dagkirurgi og thoraxkirurgi (arbeid går føre seg i 2. høgda i Sentralblokka) - Mottaksklinikken vil innebere at vi flyttar sengekapasitet frå sengepostane i Sentralblokka. Den frigjorde kapasiteten kan dels nyttast til å auke sengekapasiteten og dels nyttast til å auke kvaliteten på sengepostane. Tiltaket vil omfatte både diagnostisk kapasitet og sengekapasitet som gjer det mogeleg med fleire rom med ei seng/isolat på sengepostane. - Det er vedteke ein plan for korleis intensivfunksjonen i 1. etasje i Sentralblokka kan utviklast ved at brannskadeintensiv/traumeintensiv vert samlokalisert med KSK intensiv. - Det ligg føre eit overordna forslag til korleis poliklinikkfunksjonen i Sentralblokka kan oppgraderast og utviklast. Desse tiltaka er lagt inn i investeringsprogrammet framover. Utfordringa er at det er avgrensa kor mykje vi kan byggje om i Sentralblokka samstundes som vi er avhengige av høg behandlingsaktivitet. Dei ulike tiltaka i Sentralblokka må difor porsjonerast ut slik at dei i minst mogleg grad påverkar den kliniske verksemda. I møte med avdelingane kom det fram at fleire ønskjer å framskunde ei ombygging av poliklinikkareala og at ein eventuelt utset andre tiltak i Sentralblokka, til dømes Mottaksklinikken. Styringsgruppa for arealplanarbeidet konkluderte i møtet 14. februar 2012 at ein ville halde fast ved prioriteringa om at Mottaksklinikken vert realisert før ein byggjer om poliklinikkfunksjonen. Samstundes ønskte styringsgruppa å få vurdert om det er mogeleg å starte i delar av poliklinikkarealet. Når det gjeld somatisk verksemd utanfor Sentralblokka, er dei mest omfattande forslaga: - realiseringa av ein samlokalisert Nevroklinikk, dvs. flytte nevrokirurgisk sengepost og legekontor inn i Gamle hovudbygg 9

10 - utbygging på Nordås, blant anna for å kunne overføre ortopedisk rehabilitering til Nordås, flytte habiliteringstenesta for vaksne frå Breistein til Nordås og avvikle brakkene på Nordås - utbygging av Kysthospitalet i Hagevik, utvida oppvakningsfunksjon og tilbygg til å romme mellom anna MR og betre tilrettelagt poliklinikkareal. - nye ambulansestasjonar og klargjeringsareal for ambulansar - på Voss sjukehus er det behov for nytt laboratorium, og felles legevakt/akuttmottak med kommunane i området. Det er også behov for areal knytt til den dagkirurgiske verksemda. - utviding av kapasiteten på trykkammerbehandling - reingjerings/desinfeksjonshall knytt til Sterilsentralen - oppgradering av Augebygget. Vidare ligg det føre forslag om realisering både av eit intervensjonssenter og eit ferdigheitssenter. I tillegg er det meldt nokre mindre bygningsmessige tiltak på andre avdelingar, mellom anna på Revmatologisk avdeling og på Hudavdelinga. På nasjonalt nivå vert det no vurdert om ein skal etablere eit nasjonalt anlegg for protonbehandling i Noreg. Med bakgrunn i dette er det gjennomførd nokre sonderingar på kor eit slik anlegg, dersom det vert lagt til Bergen, eventuelt kan lokaliserast. Anlegg for protonbehandling er svære konstruksjonar, sjølv om den teknologiske utviklinga går i retning av mindre anlegg. Funksjonelt ville det vore ein fordel om eit slikt anlegg vart lokalisert i nærleiken av andre relevante fagmiljø. 4.2 Psykiatrisk verksemd I all hovudsak vil behova til Psykiatrisk klinikk vere tekne vare på når dei pågåande utbyggingane på Kronstad, BUSP 1 og Sandviken er på plass i løpet av dei næraste åra. Ei stadig aktuell utfordring for klinikken er sengekapasiteten på vaksenavdelingane. I tillegg skal verksemda til Bjørgvin DPS på Manger flyttast til Tertnes. Helse Bergen vil selje areala både på Manger og Askviknes. Klinikk for sikkerheitspsykiatri ønskjer å etablere overgangsplassar for pasientar som er på veg ut frå sikkerheitsplassar og over til samfunnet. Bygget til Helse Bergen i Mollbakken er peika ut som ein eigna stad for denne verksemda. I første omgang er det trong for tre slike overgangsleilegheiter. I samarbeid med Avdeling for Rusmedisin fremjar Psykiatrisk klinikk forslag om å flytte verksemda som Psykiatrisk klinikk har på Martensområdet til Sandvikenleitet. Dette vil samlokalisere postane M1 1 og M2 (til saman 17 plassar) med anna psykiatrisk verksemd på Sandviken. Dette vil opne for at Avdeling for Rusmedisin på sikt kan overta bygg/areal på Martensområdet. Dersom både M1 og M2 skal flyttast til Sandvikleitet vil dette krevje nytt areal/bygg på dette området. Som eit alternativ har Avdeling for Rusmedisin og Psykiatrisk 1 M1, alvorlig psykisk syke med en alvorlig rusproblematikk. M2, alvorlig psykisk syke som har behov for å være i sykehus under faste rammer 10

11 divisjon foreslått at M1 vert verande igjen i Martensbygget og M2 flyttar til lokalet på Sandvikenområdet som vert frigjort når BUSP 1 vert teken i bruk. Dette alternativet stengjer ikkje for ei langsiktig løysing som inneber at all psykiatriverksemd vert flytta ned på Sandvikleitet. Begge alternativa har vore vurderte. 4.3 Tverrfagleg spesialisert rusbehandling Verksemda til Avdeling for Rusmedisin (AFR) har vakse kraftig dei siste åra. Dette heng saman med ei ønska opptrapping på feltet. Veksten har også vore utfordrande når det gjeld å leggje til rette areal for verksemda. Ei rekkje tiltak er sett i verk, andre tiltak er fremja som forslag i arealplanprosessen. Nedanfor gjev vi ein kort gjennomgang av desse tiltaka. Avdeling for rusmedisin legg til grunn at ein spissa sjukehusfunksjon innan tverrfagleg spesialisert behandling må innehalde følgjande tenester: - Poliklinisk behandling - Dagbehandling og ambulante tenester - Behandling i Medikamentfritt terapeutisk samfunn - Døgnbehandling, inkludert avgifting, abstinensbehandling, stabilisering, utgreiing - Tvangsbehandling - Forsking, kvalitetsutvikling og undervisning Det er inngått ein langsiktig leigeavtale av eit bygg i Bergen sentrum (Murhjørnet) der klinikken vil samle administrasjon, FoU-verksemd og ei rekkje polikliniske funksjonar. Dette tiltaket vil samle ei rekkje funksjonar som i dag er spreidd på ulike lokalisasjonar, og dermed frigjere både Helse Bergen-areal og leigeareal. Innflytting vert 2. halvår I 2012 vil klinikken opne ein stabiliseringspost på Askøy. I åra framover vil klinikken arbeide for å realisere: - Eit samhandlingsprosjekt med kommunane i Vest (Askøy og Sotra) lokalisert til Askøy. - Eit samhandlingsprosjekt med Bergen kommune. Avdelinga ønskjer dette lagt til Knappen-området. Spesialisthelsetenesta sin del av eit tilbod på Knappen vil vere polikliniske tenester. - Både Avdeling for rusmedisin og Psykiatrisk divisjon ønskjer at AFR på sikt får disponere heile Martensområdet/Svingenområdet på Sandviken, jf. ovanfor. I dette området ønskjer AFR å samle ei rekkje verksemder, ein forsterka ruspost, ein utgreiingspost, døgnpostar til pasientar med doble diagnosar (alvorlege psykiatriske problem og alvorlege rusproblem) og dagbehandlingsaktivitet. I tillegg til dette arbeider AFR med å utvikle dagbehandlingstilbod og ambulante tenester. Dette er tilbod som i dag ikkje finst i Helse Bergen. Avdelinga ønskjer å utvikle dagbehandlingstilbodet på Svingen (Martensområdet). Avdeling for rusmedisin har også etablert medikamentfrie terapeutiske samfunn, med unge rusavhengige som målgruppe. Denne funksjonen er lokalisert til Floen (Radøy) med 18 11

12 plassar og i Bergen med 16 plassar. Det føreligg planar om ei mindre utbygging på Floen knytt til eitt av bygga der. Det er eit ønskje om å rehabilitere portnarbustaden slik at den kan dekkje fleire funksjonar/utnyttast fleksibelt, til dømes: - I periodar er det så få kvinner på kollektivet, at desse bør bu i ei eiga eining. - I periodar vil den kunne nyttast til tilsette som arbeider i medlever turnus (oljeturnus). - Dersom pasientar får besøk av familie, kan familien bu i portnarbustaden 4.4 Administrative einingar og Drift-teknisk divisjon Dei administrative einingane er i dag på fleire ulike lokalisasjonar. Innanfor denne arealplanperioden vert det ikkje teke sikte på å samle desse. Som eit styrande prinsipp legg dei administrative einingane til grunn at transaksjonstunge einingar, som til dømes lønn og rekneskap, ikkje treng å liggje sentralt på sjukehusområdet. Derimot er det eit ønskje om at relasjonsbaserte tenester og leiinga bør vere lokalisert sentralt på haukelandsområdet for å ha tettast mogleg kontakt med kjerneverksemda. Dei administrative avdelingane ønskjer å utvikle Administrasjonsbygget slik at det er meir tilpassa moderne kontordrift. Dette inneber forslag om å lage kontorfellesskap og arealeffektivisere slik at medarbeidarane ikkje disponerer faste kontorarbeidsplassar. I tillegg ønskjer ein å sette i verk tiltak for å betre inneklima i administrasjonsbygget. FoU-avdelinga har eit overordna ansvar for kompetanseutviklinga i føretaket. Eit sentralt tiltak i denne samanheng er utvikling av eit Ferdigheitssenter. Dette konseptet er utvikla i samarbeid med Universitetet i Bergen og Høgskolen i Bergen. Senteret er foreslått lokalisert til 3. etasje i Sentralblokka. Eit forslag om å omdisponere 2. etasje i Kjøkkenbygget til eit kurs- og kompetansesenter ligg og føre. Forslaget er tidlegare fremja i arealplansamanheng. Føretaket kjøper kurs- og konferansetenester av eksterne leverandørar. Eit moderne og konkurransekraftig alternativ lokalisert sentralt på sjukehusområdet vil kunne redusere bruken av eksterne leverandørar. I tillegg vil det støtte opp under opplæringsfunksjon som Helse Bergen har. Gamle Gade-bygget, vis-à-vis kantinebygget, er i dag lesesal for medisinstudentar. Tidlegare sjukehuseigar Hordaland fylkeskommune gav Universitetet i Bergen 30-års bruksrett på dette bygget, frå Denne avtalen går ut i Bygget bør difor kunne inngå som eit areal som føretaket kan planleggje å ta i bruk. Bygget er først og fremst eigna til kontorformål. FoU-avdelinga har lenge hatt eit ønskje om å verte meir samlokaliserte. Gamle Gade-bygget kan vere aktuelt til dette formålet. Drift-teknisk divisjon Leiinga i Drift-teknisk divisjon er lokalisert i Jonas Lies vei 68. Bygget er eigd av Statsbygg og vil venteleg verte lagt ut for sal i løpet av dei næraste åra. Bygget ligg relativt sentralt til på haukelandsområdet, og vil difor vere aktuelt å kjøpe. Drift-teknisk divisjon har meldt inn auka behov for lagerkapasitet på ulike einingar, dette gjeld mellom anna lager for senger, og auka lager knytt til vaskeriet, både for skittent og ferdig produsert tøy. 12

13 Som eit av tiltaka i ernæringsstrategien og i strategiplanen til Helse Bergen vert det arbeidd med å realisere etasjekjøkken (pasientstover) i Sentralblokka. Det ligg også inne eit forslag om å utvide kantina i 3. etasje i Sentralblokka. Ved realisering av sengebygg sør vil garasje og fasilitetar for park- og vegseksjonen måtte flyttast. 13

14 5. Anbefaling frå arbeidsgruppene 5.1 Operasjonskapasitet og intensivkapasitet I løpet av første halvdel av 2012 har det gått føre seg eit analysearbeid knytt til å avklare kor stort areal som må avsetjast til framtidig operasjons- og intensivkapasitet, dvs. areal til operasjonsstuer, pre- og postoperativ aktivitet og kapasitet knytt til intensiv- og intermediærsenger. I analysemodellane som har vore brukt og som er tenkt brukt igjen i det vidare planleggingsarbeid for føretaket, er det lagt til grunn at effekt av endra føresetnader kan oppdaterast når det gjeld: 1. Administrative avgjerder, f. eks endring av føretaksgrenser, tildeling eller fråfall av regionale og nasjonale funksjonar. 2. Faglege føresetnader, f. eks sentralisering av behandling, omrokkering av behandlingstilbod, endring i befolkningsprognosar. 3. Medisinsk utvikling, f. eks konvertering frå open til miniinvasiv kirurgi, frå kirurgi til kateterbasert eller endoskopisk intervensjon, frå kirurgi til medisinsk behandling. Framtidig operasjonskapasitet Det er utvikla ein simuleringsmodell for operasjonsaktiviteten i Sentralblokka som kan simulere effekten av endra føresetnader som nemnt i avsnittet ovanfor. Dette vil vere eit godt verktøy for å tildele og framskrive behovet for framtidig operasjonskapasitet, eit verktøy som kan vidareutviklast og brukast på ny. Basert på det analysearbeidet som så langt er gjennomført, ser det ut til at det er planlagt ein tilstrekkeleg operasjonskapasitet i tida fram til gitt visse føresetnader. Uansett vil ein få eit stort press på Sentraloperasjonen fram til dei nye stuene for dagkirurgi og thoraxkirurgi står ferdige. I analysane har ein lagt til grunn at operasjonskapasitet i Helse Bergen utanfor Sentralblokka vert utnytta på same nivå som i dag. Det vil sei at dersom kirurgisk aktivitet som i dag går føre seg utanfor Sentralblokka vert planlagt overført til Sentralblokka, må annan aktivitet i Sentralblokka flyttast ut. Alternativt må det etablerast fleire operasjonsstuer i Sentralblokken. Det står att noko analysearbeid for å sjå nærmare på om dei planlagde stuene og den postoperative kapasiteten er fullt ut avstemt når det gjeld behovet til dei ulike fagområda. Særleg gjeld dette kva følgjer den nye regionale kirurgiplanen vil få for Helse Bergen, og i tillegg kva følgjer eldrebølgja vil få for behovet av operasjonskapasitet. Dette vil vere viktig å avklare med tanke på framtidig kapasitet etter 2020, men vil ikkje medføre endring av dagens planar om nye dagkirurgiske stuer, nye thorax-stuer og nye stuer til barnekirurgi. Om den operasjonsaktiviteten som i dag føregår spreidd på dei ulike poliklinikkane kan samlast i den dagkirurgiske eininga eller samlokaliserast på annan måte, bør også greiast ut nærmare. 14

15 Framtidig intensivkapasitet Det vart i april 2012 sett ned ei gruppe for å estimere forventa behov for intensivsenger i Gruppa har vurdert omfanget av intensivkapasiteten som vert brukt i dag. Dette grunnlaget er så brukt til ein enkel kalkyle av framtidig intensivbehov, basert på forbruksrate av intensivbehandling for opptaksområdet og framskriving av størrelsen på befolkninga. Gruppa meiner at den planlagde utvidinga med 3 traumeintensivsenger kombinert med ein relokasjon av Brannskadeeininga må gjennomførast så snart som mogeleg slik at kapasiteten seinast frå 2016 kan aukast. Deretter må ein innan 2020 setje av areal for ei utviding av KSK intensiv med 5-8 senger då kapasiteten på dette tidspunkt vil vere sprengt. Denne eininga bør samlokaliserast med resten av intensivsengene i ei eining som gruppa meiner bør lokaliserast til 1. etasje i Sentralblokka for å behalde nærleiken til akutt utgreiings- og behandlingskapasitet og akuttmottak. Effekten av eldrebølgja, særleg veksten i aldersgruppa frå år, må sjåast på i detalj og vil venteleg trekkje behovet for intensivsenger høgare enn gjennomsnittsanslaget. Gruppa vil arbeide vidare med ein nøyare dokumentasjon av dette. Gruppa legg vidare til grunn at intensivbehovet på MIO kan løysast innan eksisterande areal, men at medisinske intermediærsenger eventuelt må flyttast ut i andre deler av 6. etasje. I tillegg vil vi med desse behovsestimata vere heilt avhengige av at intermediærsengane ved ROE (Lungeavdelinga si overvakingseining) og infeksjonsmedisinsk seksjon vert drifta vidare. 5.2 Trafikk, tilkomst og tilgang I regi av arealplanarbeidet har det vore ei eiga gruppe som har sett på utfordringar når det gjeld tilkomst og tilgang. I denne omgang har fokus vore på Haukelandsområdet. Likevel bør det også gjerast tilsvarande gjennomgangar på dei andre lokalisasjonane i Helse Bergen. Dette vil vere aktuelt ved neste revidering av arealplanen. Utfordringar når det gjeld tilgang og tilkomst på Haukelandsområdet kan vurderast på tre nivå: Nivå 1 kollektiv og privat trafikk inn mot området Nivå 2 kor godt ein vert vist inn i dei rette bygga Nivå 3 kor lett det er å finne fram inne i bygga til rett avdeling/eining. I denne omgang er fokuset først og fremst på nivå 1 og 2. Nivå 1 Trafikksituasjonen rundt sjukehusområdet er utfordrande. Dei kommunale styresmaktene har endra praksis når det gjeld parkeringsplassar ved sjukehuset. Det er eit ønskje at det er ei avgrensa mengde parkeringsplassar på sjukehusområdet. Samstundes veit vi at aktiviteten på sjukehuset aukar år for år. Aukinga er størst når det gjeld poliklinisk/dagbasert verksemd. Helse Bergen ønskjer at eit framtidig stopp for bybanen vert planlagt i nærleiken 15

16 av sjukehusområdet. Ulike alternativ har vore vurderte. Etter ei samla vurdering ønskjer føretaket dette stoppet lagt heilt nord på sjukehusområdet, på andre sida av vegen for det framtidige Barne- og ungdomssjukehuset (BUSP). Det er vist i bildet nedanfor. Denne plasseringa gir god tilgang til den delen av området på Haukeland med mest trafikk. I tillegg vil ei slik plassering sikre god tilgang til Haraldsplass, Årstadvollen, Ulriksdal, Møllendalsbakken og Fløen. Utfordringa ved denne plasseringa vil vere å finne ein logisk og god trase for gåande inn mot dei ulike bygningane på Haukeland. Dette forslaget har vore fremja for dei som planlegg den vidare utbygginga av bybanen i Bergen. Forslaget vart oppfatta som interessant og realiserbart utan at det på dette tidspunkt er fatta noko vedtak i saka. Nivå 2 Tilkomsten til Sentralblokka skjer både frå sør, vest og nord. Spesielt inngangspartiet frå nord i Sentralblokka er utydeleg og dårlig tilrettelagt for gåande. 16

17 Nord Sør Frå gruppa som har sett på denne utfordringa vert det foreslått følgjande forslag til strakstiltak: o Sentralblokka Nord Utvide fortauet Ta bort ein brystning i Sentralblokka og utvide fortausfeltet inn i Sentralblokka. 17

18 o Sentralblokka Sør Etablere fortau langs fjellsida ned mot parkeringa i fjellet o Sentralblokka Vest Etablere rulleband frå parken og til et. 0 i feltet mellom eksisterande trapp og nedgang til marmorgangen. 18

19 Alle dei tre inngangane vert foreslått utbetra med sikte på universell utforming og lesbarheit (logo). 5.3 Driftstid og sambruk Trongen for auka areal og utstyr vil kunne verte redusert ved at driftstid på bygg og anlegg vert utvida utover det som er vanleg i dag. Aktiviteten utover ettermiddag/kveld og helg er liten og i hovudsak avgrensa til akutthjelp og vakt. I samband med arealplanarbeidet vart Personal- og organisasjonsavdelinga utfordra til å komme med eit bidrag som ser på moglegheitene for utvida driftstid i sjukehuset. Eit viktig element i dette var kva for avgrensingar som ligg i lov og avtaleverk. I oppdraget heiter det: «Drift og investering henger nøye sammen. Dersom vi klarer å utnytte bygg og anlegg på en bedre måte, kan dette redusere areal- og investeringsbehovet og vi kan bruke mer midler på driftsbudsjettet. Noen funksjoner, f.eks innen billeddiagnostikk, har en drift som inkluderer utvidet driftstid. På poliklinikkene har vi imidlertid fremdeles et betydelig uutnyttet potensial i forhold til åpningstider. Det er viktig å få klargjort de begrensningene i avtaleverk vi står ovenfor når det gjelder å utvide driftstiden på bygg og anlegg. PO-avdelingen får et særskilt ansvar for å få frem et bidrag på dette.» 19

20 Følgjande figur illustrerer situasjonen på poliklinikkane i Sentralblokka Døgnvariasjon poliklinikk 2.etg Periode: 2010 Antall Akutt og gastrokirurgisk 7000 Karkirurgisk avdeling 6000 Medisinsk avdeling 5000 ØNH - avdeling 4000 Ortopedisk avdeling 3000 Plastikkirurgisk avdeling 2000 Urologisk avdeling Gjennomgangen tar 06- utgangspunkt i 13- to 14- ulike case, gastro og karpoliklinikken Tid på døgnet Slik figuren viser er aktiviteten på poliklinikken konsentrert i perioden 9.00 til Personal- og organisasjonsavdelinga har vurdert tre ulike alternativ for utviding av opningstida, med utgangspunkt i ein somatisk og ein psykiatrisk poliklinikk: - Ei avgrensa driftsutviding fram til kl Ei større driftsutviding fram til kl Opning på laurdag fram til kl For å vurdere moglegheitene for utvida opningstid har ein sett på overeinskomstane for spesielt sjukepleiarane, legane og psykologane. Dei ulike alternativa er vurderte i forhold til inntektsgrunnlag og kostnader (lønnsutgifter, varekostnad/medikament og arealleie). Alternativa med opningstid fram til kl og på laurdag viser at det er usikkert om forventa inntekt dekkjer opp for dei direkte variable kostnadene. Alternativet med ein forsiktig auke i opningstidene fram til kl viser at inntektene overskrid dei direkte variable kostnadene, løn og forbruksmateriell for den somatiske poliklinikken For den psykiatriske poliklinikken vil kostnadene overstige inntektene i alle alternativa som er vurdert, også i alternativet med utvida driftstid til kl Utviding av opningstidene fram til kl vil ikkje kome i konflikt med regulering av arbeidstid og gjeldande tariffavtaler. Utviding fram til kl har fleire utfordringar: - Arbeidstida til sjukepleiarane kan verte redusert - Uvisse knytt til kompensasjonen for legearbeidskraft og psykologarbeidskraft - Uvisse knytt til om faggruppene vil vere villige til å forhandle om utviding av opningstida. 20

21 Det vert understreka at analysen som er gjort baserer seg på to eksempel og det vert anbefalt å ha grundige analyser for kvar enkelt poliklinikk som har potensial til å kunne utvide opningstidene. Det bør vere ein målsetning for føretaket at vi utnyttar det mogligheitene som ligg i eksisterande overeinskomst. Driftstid til kl bør difor være ein målsetning. Det vert anbefalt at ein gjer ein analyse i kvart enkelt tilfelle om kva som er den beste løysinga når det gjeld auka driftstid eller auka investeringar. Spørsmålet om utviding av drifta etter kl bør det arbeidast vidare med i dialog med dei tilsette sine organsiasjonar. 5.4 Rus og psykiatri Det er også gjort ein særskilt gjennomgang av verksemda i grensesnittet mellom psykiatri og rusfeltet. I oppdraget heiter det: «Virksomheten på rusfeltet har hatt stor vekst siden helseforetaket fikk et ansvar for dette området. Vi ser også at grenseoppgangen mellom rus og psykiatri er i endring. På lik linje med de somatiske enhetene ønsker vi å trekke opp noen linjer på kort og lang sikt om hvordan disse to områdene skal være lokalisert og hvilke eventuelle kapasitetsutfordringer vi har på disse områdene. Utvikling av tenestene innafor psykiatri og rusfeltet framover er omtalt ovanfor. Avdeling for Rusmedisin og Psykiatrisk divisjon ønskjer å utvikle Martensområdet til ei spissa og spesialisert sjukehusteneste med fokus på pasientar med doble diagnosar (rus-psykiatri) og tvang. Ei langsiktig løysing, knytt til Martensområdet, som inneber at Avdeling for Rusmedisin får disponere heile dette området krev at aktiviteten til Psykiatrisk divisjon vert lokalisert på Sandviksleitet saman med annan aktivitet i Psykiatrisk divisjon. Det er to bygg på Martensområdet, Dr. Martens og Svingen. Dr. Martens er ikkje godkjent til bruk for tvungen psykisk helsevern. Bygget vert i dag drive på dispensasjon. Mangel på dispensasjon skuldast i hovudsak at det berre er 3 av dei 17 eineromma som har eige bad. Dette bygget må oppgraderast. Svingen-bygget er i så dårleg forfatning at dette må rivast. Inntil ei langsiktig løysing er på plass må både Avdeling for Rusmedisin og Psykiatrisk divisjon drive i mellombelse løysingar, dels på dette området og dels ved at ein tek i bruk ledige lokale på Tertnes. I ein overgangsfase foreslår avdelingane at deler av rusverksemda vert lokalisert til Blåbærlia på Tertnes. 21

22 6. Anbefalingar og prioriteringar I dei næraste åra vil mykje av investeringsmidlane til føretaket vere bundne opp i vedtak frå tidlegare, jf. BUSP-utbygginga, Kronstad og dag-thorax. Utfordringa er difor knytt til kva ein kan få til av nye tiltak på kort sikt, og kva for nye tiltak som vert lagt inn i investeringsprogrammet nokre år fram i tid. I tabellen nedanfor viser vi korleis investeringsgrunnlaget kommer fram. Kontantstrøm til å dekke investeringar: Resultat til styrking av finansieringsgrunnlaget Avskriving og evt. resultatkorreksjon Nedskriving anleggsmidlar = Kontantstrøm frå drifta /- Budsjettavvik året før Opptak av nye lån Avdrag lån Tilførsel av likviditet til Helse Vest IKT Salg av anleggsmidler Gåver "Restlikviditet" frå året før Finansieringsgrunnlag investeringar Investeringar (må spesifiseras i eget ark): Tal i heile tusen kroner Bygg Medisinteknisk utstyr Anna Sum investeringar Akkumulert avvik mellom investeringsplanar og finansielt grunnlag (48 065) (32 515) (23 715) (56 114) Arealplanen byggjer på vedteke langtidsbudsjett for perioden Dette vart handsama i styret for Helse Bergen i møte Investeringsdelen av langtidsbudsjettet la til grunn eit etterslep i gjennomføring av byggdelen. Erfaring frå byggeprosjekt frå dei seinaste åra tyder på at det er vil være noko etterslep som har konsekvensar for finansieringsdelen, men styret la til grunn at dette burde konkretiserast nærare. Dette er gjort i planen som no vert lagt fram slik at det er større samsvar mellom finansiering og investeringsplanen. Framleis vert det lagt til grunn noko etterslep, men dette er monaleg redusert. 22

23 I styret sitt vedtak om langtidsbudsjett vart det teke inn eit punkt om 50% lånefinansiering av Sengebygg sør trinn I. Vi har valt å legge dette inn som ein føresetnad i finansieringsdelen når vi legg fram arealplanen. Endringane som er nemnt over vil bli tekne inn i langtidsbudsjettet i neste revisjon våren I neste tabell viser vi dei ulike elementa i arealplanen, og er en detaljering av linja «bygg» i tabellen ovanfor. Vi vil omtale kvart enkelt hovudpunkt i denne tabellen. Og startar med føreslegne tiltak i Sentralblokka. 23

24 6.1 Anbefalte tiltak i Sentralblokka Sentralblokka vart tatt i bruk i 1983, for snart 30 år sidan. Som det går fram av tabellen er det planlagt ei rekkje utbetringstiltak i Sentralblokka. Vi er allereie i gang med å bygge 10 nye operasjonsstuer til dagkirurgi og thoraxkirurgi. Utvikling av Mottaksklinikken er eit strategisk viktig grep for Helse Bergen. Dette prosjektet er spesielt utfordrande organisatorisk. Samstundes er det også utfordrande å leggje fysisk til rette for denne funksjonen slik at vi sikrar ein god samanheng mellom funksjon, kapasitet og plassering. Forslaget som det no vert arbeidd med, ein konseptstudie, baserer seg på at funksjonen vert lokalisert i eit samla areal på ca kvadratmeter brutto i Sentralblokka etasje 1 og 2. Føretaksleiinga har vedteke at intensivdelen av brannskadeavsnittet skal flyttast ned og lokaliserast vegg i vegg med Intensivavdelinga i 1. etasje. Begge desse avdelingane er spesielt bemanningskrevjande einingar. Spesialsjukepleiarar utgjer hovuddelen av arbeidsstokken. Samstundes er dette funksjonar der aktiviteten varierer. Ved å samlokalisere desse funksjonane frå 2017 vil vi i større grad kunne sikre at vi nyttar arbeidskrafta på ein rasjonell måte. Poliklinikkfunksjonen i Sentralblokka er ei utfordring. Poliklinikkaktiviteten har ein heilt annan dimensjon/omfang enn det som var tilfelle når Sentralblokka vart planlagt og bygd. Dette har ein løyst gjennom å finne lokale løysingar for kvar enkelt avdeling/klinikk. Samla sett står desse areala fram som lite hensiktsmessige i dag. Uoversiktlege og med dårleg arealeffektivitet/logistikk. For pasientane er det vanskeleg å finne fram. Det er laga ei skisse på korleis denne funksjonen kan utviklast og byggjast. Utfordringa er at vi ikkje kan byggje om på mange plassar samstundes i Sentralblokka. Dette prosjektet var difor ikkje påtenkt før i 2015/16. Føretaksleiinga har bedt om at arbeidet med å klargjere korleis vi kan kome i gang med å utbetre denne funksjonen vert sett i gang, for eksempel kan det startast arbeid i delar av areala. Vår anbefaling er at vi dei næraste åra gjer to ting. For det første er det grunnlag for å arbeide vidare med å auke opningstida, jf. ovanfor. Dei klinikkane som har pasientgrunnlag for dette bør utvide opningstida fram til kl For det andre vil vi greie ut korleis poliklinikkfunksjonen i Sentralblokka samla sett skal sjå ut på sikt. Dette vil leggje grunnlaget for at vi kan setje i gang nokre tiltak for å betre logistikken i denne funksjonen utan at vi øydelegg for ei samla løysing. Helseføretaket har motteke to 3 tesla MR som gåve. Det har vist seg utfordrande å finne ein eigna plass for desse maskinane. Det er utført målingar fleire plassar i Sentralblokka, både i underetasjen og i 1. etasje. Utviklinga på radiologiområdet går raskt og det er stor auke i talet på radiologiske undersøkingar, spesielt på MR. Føretaket treng difor å finne eit lokaliseringsalternativ som også gir rom for utviding til fleire røntgenlaboratorium. Det vert no arbeidd med moglegheitene for ein slik lokalisasjon i 0-etasje. Det er lagt inn middel i arealplanen til bygningsmessige tiltak for å få på plass auka MR-kapasitet. Det er enno ikkje heilt avklart om 0-etasje i Sentralblokka vil vere ei god plassering av denne funksjonen. Ferdigheitssenteret har vore ein del av arealplanen over fleire år. Formålet med dette senteret er å gi tilsette i Helse Bergen og medisinarstudentar praktisk trening i generelle 24

25 medisinske prosedyrar, akuttmedisinske ferdigheiter og teamtrening. Funksjonen er tenkt lagt til 3. etasje i Sentralblokka, der det i dag er lesesalplassar. Dette arealet vert frigjort så snart Armauer Hansens hus er ferdigstilt og universitetet tek det i bruk. Ferdigheitssenteret er planlagt som eit fellesprosjekt mellom Helse Bergen, Universitetet i Bergen og Høgskulane i Bergen. Beløpet satt av til formålet dekkjer Helse Bergen sin del. I ernæringsstrategien til Helse Bergen er det vedteke at det skal utviklast betre mat- og spisestovefasilitetar i Sentralblokka. God ernæring gir betre helse for pasientane og er ein del av Helse Bergen sitt fullstendige tilbod til pasientane. Det er etablert ei slik spisestove i Sentralblokka 7. etasje. I åra framover vil det verte bygd spisestover i alle sengeetasjane i Sentralblokka. Det er også trong til å utbetre og auke kapasiteten på kantinefasilitetane for dei tilsette. Vi må leggje til rette for at vi på sikt, kan starte arbeidet med å renovere sengepostane i Sentralblokka. Etablering av sengebygg sør er eit ledd i dette, men vil ikkje verte fristilt til dette formålet før BUSP 2 er ferdig i Når sengebygg sør vert eit rokeringsbygg for sengepostane i Sentralblokka i 2022/2023 kan vi starte ombygging av sengepostane. På dette tidspunkt er det 40 år sidan sengepostane i Sentralblokka vart tekne i bruk. Det ligg føre eit foreløpig og grovt anslag på kostnadane til ombygging av sengepostane. Kostnadane vil naturleg nok vere avhengig av omfanget på ombygginga. Den mest framtidsretta løysinga vil innebere at vi byggjer ny fasade på sengeetasjane, noko som også vil innebere at disponibelt areal i sengeetasjane aukar med 10 prosent. Det er rekna med ein samla kostnad for dette på 1 milliard kroner. Prosessen vil ta minst 7 år å gjennomføre. Dette tiltaket vil ikkje verte starta opp før Barneklinikken er overført til nytt barnesjukehus og sengebygg sør er klar til å ta over aktivitet frå Sentralblokka, ca Det ligg føre forslag om ombygging av kantina i Sentralblokka. Bakgrunnen for forslaget er at kantinefasilitetane for dei tilsette er for dårlege. Forslaget vil innebere både at kantina vert utvida og at kjøkken-/serveringsareal vert utvida og sikra ein betre logistikk. Endringa er også ein del av ei større endring i 4 K og vert lagt opp slik at driftsøkonomien kan forsvare investeringskostnaden i dette prosjektet. Nytt felles treningsareal for fysioterapiverksemda har stått på investeringsprogrammet lenge utan at dette enno har latt seg realisere. Lokaliseringa av denne funksjonen er tenkt lagt til 2. etasje i Sentralblokka og vil verte sett i samanheng med utviklinga av poliklinikkfunksjonen i denne etasjen. 6.2 Haukeland utanfor Sentralblokka anbefalte tiltak BUSP-utbygginga er i gang. Tomta for trinn 1 er klargjort og byggjearbeida startar våren Ei viktig endring i arealplanen er vedtaket om at føde/barsel-funksjonen på Kvinneklinikken skal inkluderast i BUSP-utbygginga. Dette gjer at vi får ei mor-barn løysing på plass i Helse Bergen. Forslaget inneber også at gynekologisk verksemd vert flytta over til Sentralblokka og at heile KK på sikt vert tømt. Dette vil ikkje verte ein realitet før tidlegast i