E134 Bakka-Solheim Planprogram

Transkript

1 Region vest Vegavdelingen Rogaland Høyringsutgåve E134 Bakka-Solheim Planprogram Kommunedelplan Etne kommune og Vindafjord kommune

2 1 FORORD Staten vegvesen har starta arbeid med kommunedelplan og konsekvensutgreiing for ny trasé for E134 på strekninga mellom Bakka i Etne kommune og Solheim i Vindafjord kommune. Eksisterande veg har varierande og dårleg standard, og går direkte gjennom tettstadene i kommunane. Målsettinga er å få plass ein trafikksikker stamveg med høg standard for gjennomgangstrafikken, og dessutan å ta hand om mest mogleg av den meir lokale trafikken. Plassering av trasé og kryss skal avklarast gjennom kommunedelplan med konsekvensutgreiing. Som eit ledd i arbeidet med å identifisere aktuelle alternativ, er det gjennomført ein kreativ fase med søk etter moglege alternativ. Denne fasen vart følgt opp med siling av alternativ slik at aktuelle, realistiske og ulike alternativ som skal leggjast til grunn for vidare planlegging og konsekvensutgreiinga, står igjen. Silingsrapporten er eit vedlegg til planprogrammet. Vegtiltaket er utgreiingspliktig etter forskrift om konsekvensutredning, og planprogrammet gjer greie for problemstillingar i planarbeidet og korleis planprosessen skal gjennomførast. Når planprogrammet er fastsett, skal det takast stilling til kva for alternativ som blir vidareført i konsekvensutgreiinga og kommunedelplanane. Stavanger 5. desember 2013

3 2 Innhald: 1 INNLEIING FØREMÅLET MED PROSJEKTET KOMMUNEPLANPROSESSEN FØREMÅLET MED PLANPROGRAMMET FØREMÅLET MED KONSEKVENSUTGREIINGA TILHØVET TIL ANNA PLANLEGGING RIKSPOLITISKE RETNINGSLINJER NASJONAL TRANSPORTPLAN OVERORDNA PLANAR AREALPLANAR PLANARBEID OG -PROSESS ORGANISERING AV PLANARBEIDET FRAMDRIFT PLANPROSESS FRITAK FRÅ KONSEPTVALUTGREIING OG EKSTERN KVALITETSSIKRING AV KONSEPTVAL INFORMASJON OG MEDVERKNAD DAGENS SITUASJON BUSETNAD- OG NÆRINGSLIV VEG- OG TRANSPORTSYSTEM Dagens veg Gang- og sykkelvegar Kollektivtrafikk Dagens trafikk ULYKKER LANDSKAPSBILDE OG OPPLEVINGSVERDI NÆRMILJØ OG FRILUFTSLIV NATURMILJØ KULTURMINNE OG KULTURMILJØ NATURRESSURSAR SKRED- OG FLOMFARE OMFANG AV PLANARBEIDET VEGSTANDARD TRAFIKKANALYSE OG TRAFIKKPROGNOSAR ALTERNATIV Innleiing alternativet- grunnlaget for samanlikning Utbyggingsalternativ Forkasta alternativ TEKNISKE FORHOLD SOM SKAL GREIAST UT Geotekniske og geologiske vurderingar Tunnelar Bruer og konstruksjonar Handtering av overskotsmasse Andre tekniske forhold RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE OMFANG AV KONSEKVENSUTGREIINGA LOVER OG FORSKRIFTER PRISSETTE KONSEKVENSAR Metode Byggekostnader og framtidige driftskostnader... 47

4 Budsjettverknad for det offentlege Trafikant og transportbrukernytte Støy- og luftforureining Operatørnytte - kollektivtrafikk Gåande og syklande IKKJE PRISSETTE KONSEKVENSAR Metode Landskapsbilde Nærmiljø og friluftsliv Naturmiljø Kulturmiljø og kulturminne Naturressursar ANDRE KONSEKVENSAR Konsekvensar i anleggsperioden Etappevis utbygging LOKAL OG REGIONAL UTVIKLING SAMANSTELLING OG VURDERING STATENS VEGVESENS ANBEFALING LITTERATUR OG KJELDER:... 54

5 4 1 Innleiing 1.1 Føremålet med prosjektet Statens vegvesen har starta arbeid med kommunedelplan og konsekvensutgreiing for ny trasé for E134 med tilhøyrande kryssplassering på strekninga mellom Bakka i Etne kommune og Solheim i Vindafjord kommune. Det skal utarbeidast to kommunedelplanar, ein for kvar kommune. Eksisterande veg har varierande og dårleg standard, og går direkte gjennom tettstadene i kommunane. Strekninga har ikkje gang og sykkelveg, med unntak av Etne sentrum og Ølen sentrum. Målsettinga er å få på plass ein trafikksikker stamveg med høy standard for gjennomgangstrafikken, samt å ta hand om mest mogleg av den lokalt skapte trafikken. Det er utforma eigne samfunnsmål for planarbeidet: Vegen skal ha standard og funksjon som stamveg, med god framkomelegheit og høg trafikktryggleik. Vegen skal tene kommunesentra i Etne og i Vindafjord godt. Vegen skal redusere miljøbelastninga som dagens vegnett fører med seg for Etne sentrum og for tettstadene Ølen og Ølensvåg i Vindafjord. Vegen skal være tilpassa og samordna framtidig areal- og tettstadsutvikling i influensområde. Vegsystemet skal gi grunnlag for effektiv kollektivdekning, gode gang- sykkelforbindelsar og eit godt lokalvegnett i området. Vald trasé skal ta omsyn til interesser knytte til natur-, miljø- kulturminne-, kulturmiljø-, landbruk- og jordvern i området. 1.2 Kommuneplanprosessen Ein kommunedelplan er ein oversiktsplan som består av ein tekstdel og ein kartdel. Ein kommunedelplan vil òg omfatte ei konsekvensutgreiing, ofte forkorta med KU. Forut for konsekvensutgreiinga skal det utarbeidast eit planprogram som skal leggjast ut til offentleg ettersyn og formelt blir vedteke i kommunane. Kommunedelplanen inneheld ei skriftleg framstilling med skildring av alternative tiltak, problem, kostnader og andre konsekvensar. Konsekvensane er inndelt i prissette og ikkje prissette tema, og begge inngår i konsekvensutgreiinga. Plandelen og konsekvensutgreiinga blir framstilt i eit samla hefte. Forslag til kommunedelplan med konsekvensutgreiing blir lagt ut til offentleg ettersyn slik at partar som planen vedkjem og andre interesserte kan komme med merknader. Planen blir òg sendt til statlege og fylkeskommunale instansar (sektormyndigheiter) til uttale. Vedteke kommunedelplan skal innarbeidast i kommuneplanens arealdel. Når planen er endeleg godkjent, vil han vere eit juridisk og praktisk grunnlag for å utarbeide reguleringsplan(ar). 1.3 Føremålet med planprogrammet Planprogrammet skal ifølgje plan- og bygningslovens 4-1: gjøre rede for formålet med planarbeidet, planprosessen med frister og deltakere, opplegget for medvirkning, spesielt i forhold til grupper som antas å bli særlig berørt, hvilkealternativer som vil bli vurdert og behovet for utredninger. Programmet skal sendast på høyring og leggas ut til offentleg ettersyn. Ifølgje forskrift om konsekvensutredninger 2 bokstav b skal kommunedelplanar der det blir angitt område for utbyggingsføremål, alltid handsamast etter forskrifta. I samsvar med 5 og 6 skal planprogrammet:

6 5 liggje til grunn for utarbeiding av planforslag skildre opplegg for informasjon og medverknad, spesielt for grupper som blir antatt å bli særleg rørt avklare rammer og premissar og klargjere føremålet med planarbeidet vere tilpassa omfanget av og nivået på planarbeidet og dei problemstillingar planarbeidet er meint å omfatte skildre kva for utbyggingsstrategiar og alternativ som vil bli vurdert og antekne problemstillingar som vil bli belyst, medrekna kva for utgreiingar som blir anteke naudsynt for å gi eit godt avgjerdegrunnlag gi ei skildring av planen eller tiltaket og antekne problemstillingar som vil bli belyst og kva for alternativ som vil bli vurdert gjere greie for kva for tilhøve som er avklart i overordna plan og kva for utgreiingar som blir foreslått å inngå i planforslaget og kva for metodar som vil bli nytta innehalde kart som viser plan- eller tiltaksområde og lokaliseringa av tiltaket innanfor dette bli sendt på høyring til rørde styresmakter og interesseorganisasjonar og bli lagt ut til offentleg ettersyn med høyringsfrist på minimum 6 veker orientere omgivnadene om at det skal utarbeidast ei konsekvensutgreiing Planprogrammet skal i tillegg kort skildre tema som gjeld natur, miljø og samfunn, som skal greiast ut i konsekvensutgreiinga. 1.4 Føremålet med konsekvensutgreiinga Føremålet med føresegnene i forskrift om konsekvensutredninger er å sikre at omsynet til miljø, naturressursar og samfunn blir vurdert under førebuing av planar eller tiltak, og når ein skal ta stilling til om, og eventuelt på kva for vilkår, planar eller tiltak kan gjennomførast (jf. 1). Konsekvensutgreiinga vil vere ein samfunnsøkonomisk analyse som på eit overordna nivå skal synleggjere om tiltaket aukar velferda for samfunnet. I praksis inneber dette å vege fordeler mot ulemper for ulike alternativ. Målet er å velje løysingar der samla fordelar overstig samla ulemper. Analysen skal ta hand om både såkalla prissette og ikkje prissette konsekvensar, og konsekvensutgreiinga skal vere så grundig at ytterlegare utgreiingar på reguleringsplannivå ikkje er naudsynt. I denne samanhengen er likevel plassering av massedeponi unntatt, slike skal først behandlast på reguleringsplannivå. 2 Tilhøvet til anna planlegging 2.1 Rikspolitiske retningslinjer Innanfor veg- og transportplanlegging er det fastsett retningslinjer som skal leggjast til grunn for planlegging etter plan- og bygningslova, og kommunedelplanane skal utformast i tråd med følgjande rikspolitiske retningslinjer: Rikspolitiske retningslinjer for samordnet areal- og transportplanlegging (rundskriv T-5/93). Rikspolitiske retningslinjer for å styrke barn og unges interesser i planleggingen (rundskriv T- 2/08). Forskrift om rikspolitiske retningslinjer for vernede vassdrag (T-1078). Rikspolitiske retningslinjer for universell utforming Stortingsmeldelding nr. 23 ( ) Bedre miljø i byer og tettsteder Gjeldene nasjonale forskrifter innanfor dei ulike saksområda vil òg vere styrande for planarbeidet. Dette inneber mellom anna at kommunedelplanane skal framstillast i medhald av Framstilling av

7 6 arealplanar i forskrift om kart, stedfestet informasjon, arealformål og kommunalt planregister av 26. juni 2009 (kart- og planforskrifta). 2.2 Nasjonal transportplan Nasjonal transportplan (NTP) presenterer hovudtrekka i Regjeringa sin transportpolitikk, og er den viktigaste overordna planen for utviklinga av transportsystemet. Regjeringa sitt hovudgrep for å betre framkomma og redusere avstandskostnadene, er å auke kapasiteten, gjere transportnettet meir robust i og mellom landsdelar og regionar, og å utvikle effektive kollektivløysningar i og rundt byområde (jf. NTP pkt. 5.1). Prosjektet er ikkje med i gjeldene NTP, men vedtekne kommunedelplaner kan danne grunnlag for å komme med i neste periode. 2.3 Overordna planar Fylkesdelplan for areal og transport på Haugalandet: Fylkesdelplan for areal og transport på Haugalandet fastlegg regional strategi for ei overordna utvikling av bustad- og næringsareal og av vegsystemet på Haugalandet. Fylkesdelplan vart vedteke i fylkestinga i Rogaland og Hordaland i 2004 og godkjent av Kongen i statsråd i Planområdet omfattar dei ni kommunane Haugesund, Karmøy, Sveio, Tysvær, Utsira, Bokn, Vindafjord, Etne og Sauda. Planen har følgjande overordna mål: "Fylkesdelplanens formål er å integrere hensynet til bærekraftig utvikling på Haugalandet gjennom en planprosess der utbyggingsbehov, transportbehov, energi-, verne- og miljøhensyn sees i sammenheng i et langsiktig perspektiv. Det er videre et mål å fremme samarbeid i hele regionen, på tvers av fylkes- og kommunegrenser." Planen er under revisjon, noko som kan medføre endring i framtidig arealbruk. Revidert plan er planlagt vedteke i Haugalandspakka: Haugalandspakka er namnet på ei utbygging- og finansieringsplan med sikte på å utvikle transportsystemet på Haugalandet. Planen omfattar hovudsakleg ei standardheving av dei to viktigaste transportårene gjennom regionen; E134 og fv. 47. Utbetring av E134 ved Espelandssvingane er eit av tiltaka som er aktuelle (jf. St.prp. nr. 57 ( )). 2.4 Arealplanar Kommuneplan Vindafjord: Arealdelen til kommuneplanen for Vindafjord kommune vart vedteken i kommunestyret I planen er det vist ny trasé for E134, denne er ikkje juridisk bindande. Kommuneplan Etne: Etne kommune har ein gjeldande arealdel av kommuneplan frå 2003 som framleis er heimelsgrunnlag i det meste av kommunen, det vil seie der kommunedelplan for Etnesjøen ikkje gjeld. Kommunedelplan for Etnesjøen : Kommunedelplan for Etnesjøen vart vedteken i juni Han skal leggje til rette for utvikling av kommunesenteret Etnesjøen, med fokus på område for bustader og næringsverksemd. Planen viser bandlagt område for framtidig E134 forbi bygda.

8 7 Figur 1 Utsnitt av kommuneplan for Vindafjord. Kilde: Figur 2Plankart for Kommunedelplan for Etnesjøen Kilde:

9 8 Reguleringsplan for Fikse Industriområde: Planen legg til rette for etablering av industriområde på 82,6 daa, og dessutan vegnett for framkomst til dei nye industritomtene. Detaljreguleringsplan for massetak på Fikse aust: Detaljreguleringsplan som har som føremål å sikre uttak av knuste steinmasser til ulike utbyggingstiltak. Planområdet grensar i vest mot detaljregulering for masseuttak på Fikse vest, og i nord mot Reguleringsplan for Fikse Industriområde i Etne. Detaljreguleringsplan for massetak på Fikse vest: Detaljreguleringsplan som har som føremål å sikre uttak av knuste steinmasser til ulike utbyggingstiltak. Figur 3 Reguleringsplan for Etne Industriområde, samt detaljreguleringsplaner for Fikse aust og vest. Kilde: Fonnakart E134 Stordalstunnelen: Stordalstunnelen er siste delen av den delvis bompengefinansierte utbygginga av E134 ved Åkrafjorden, det vil seie ei utbygging som omfattar strekninga Vintertun i Odda kommune til Bakka i Etne kommune. Utbygging av Stordalstunnelen vil føre til at heile E134-strekninga langs Åkrafjorden får god standard og endå tryggare trafikk, med god flyt og betre tilhøve for gåande og syklande. Anleggsarbeidet skal ta til i 2013, og den nye vegen skal opnast for trafikk i 2016.

10 9 Figur 4 Reguleringsplan for Stordalstunnelen. Kilde: Fonnakart E134 Skjoldavik Solheim: Prosjektet omfattar bygging av totalt 2,8 kilometer ny veg E134, utanom tettstaden Skjold. Prosjektet gjekk sommaren 2013 over frå planfase til byggefase. Figur 5 Reguleringsplan E134 Skjoldavik Solheim. Kilde: Fonnakart

11 10 Ny veg til Skånevik: Det finst ein vedteken kommunedelplan for tunnel frå E134 ved Vad til Skånevik. Statens Vegvesen har på oppdrag frå Hordaland fylkeskommune fått utarbeidd eit forprosjekt for opprusting av eksisterande fv. 48 frå Håland til kryss E134 Skånevik, som eit alternativ til plan for tunnel frå Vad. 3 Planarbeid og -prosess 3.1 Organisering av planarbeidet Tiltakshavar og planforslagstillar er Staten vegvesen Region vest. Statens vegvesen har det overordna ansvaret for organisering, framdrift og fagleg innhald. Planmyndigheit er Etne kommune og Vindafjord kommune. Innleiingsvis i arbeidet med kommunedelplanane er det utarbeidt ein organisasjonsplan for prosjektet. Tiltakshavar, dvs. Statens vegvesen (SVV), gjennomfører det praktiske planarbeidet i nært samarbeid med Etne kommune og Vindafjord kommune, Hordaland fylkeskommune, Rogaland fylkeskommune, Fylkesmannen i Hordaland, Fylkesmannen i Rogaland og Noregs vassdrag- og energidirektorat (NVE). Samarbeidet er organisert i ei ekstern samarbeidsgruppe. For å kvalitetssikre løysningsalternativa med omsyn til grunnforhold, trafikktryggleik, vegføring, sikring av naudsynte konstruksjonar, bygging og drift og såkalla ikkje prissette tema, er det òg oppretta ein intern samarbeidsgruppe samansett av fagpersonar i Statens vegvesen. I tillegg finst ei prosjektgruppe med interne deltakarar frå Statens vegvesen der òg kommunane er invitert til å delta. Ein prosjektleiar koordinerar arbeidet, og har i tillegg dialogen med dei kommunale og regionale instansane. Figur 6 Hierarkisk framstilling av prosjektets organisering

12 Framdrift Det er skissert følgjande framdriftsplan fram til fastsetting av kommunedelplanane: Milepæl Frist Prosjektoppstart Januar mars 2013 Ferdig silingsrapport og lukking idéfase Oktober 2013 Oversending av planprogram for offentlig ettersyn Desember 2013 Fastsett planprogram April 2014 Oversending av plan for offentleg ettersyn April 2015 Planvedtak i kommunane Desember Planprosess Planlegginga blir gjennomført i samsvar med plan- og bygningslova av 27. juni Planprosessen blir styrt i samsvar med Staten vegvesens sin handbok 151; Styring av utbyggings-, drifts- og vedlikeholdsprosjekter, og føringar gitt i vedtatt planprogram. Planen blir lagt fram som to kommunedelplanar. Her skal det takast stilling til val av utbyggingsalternativ og vegstandard, i tillegg til eventuelt andre føresetnader som dannar grunnlag for utarbeiding av reguleringsplan/-planar for gjennomføring av prosjektet. Planprogrammet er eit opplegg for planarbeidet og analysar som skal utførast. Dette blir sendt ut til offentleg høyring, for å leggje til rette for offentleg debatt og medverknad. I samband med høyringa av planprogrammet skal det haldast informasjonsmøte som tek opp viktige målsettingar, føresetnader og utfordringar. Når planprogrammet er endeleg fastsett er det allment forpliktande, og skal danne grunnlag for planarbeid med konsekvensutgreiing. Analysar i konsekvensutgreiinga skal brukast til vurderingar i sjølve planarbeidet, ikkje berre vere ein kvalitetssjekk i etterkant. Innhaldet skal vere framstilt metodisk slik at analysar og vurderingar er leselege og kan etterprøvast. Heile planprosessen har til hensikt å sikre openheit, og dessutan å invitere til offentleg innsikt og debatt omkring vurderingar og faktagrunnlag. Det vil òg bli halde informasjonsmøte og/eller open kontordag når sjølve planforslaga med konsekvensutgreiing er lagt ut til offentleg høyring. Varsel om planoppstart og høyringar vil bli annonsert i pressa, og i dei to høyringsfasane blir aktuell saksdokumentasjon lagt ut på heimesidene til Etne kommune ( og Vindafjord kommune ( og på Statens vegvesen sin heimeside ( 3.4 Fritak frå konseptvalutgreiing og ekstern kvalitetssikring av konseptval Det er lagt til grunn at det ikkje blir stilt krav om konseptvalutgreiing (KVU) og ekstern kvalitetssikring av denne (KS1). 3.5 Informasjon og medverknad Lovverk og forskrifter gjev føringar for medverknad, og desse er følgt gjennom planprosessen. Statens vegvesen og planmyndigheitene har som målsetting å gi god informasjon om planarbeidet slik at alle partar har god innsikt i prosessen, i foreslåtte løysingar og konsekvensane av desse.

13 12 Gjennom dette informasjonsarbeidet har Statens vegvesen ønskt å oppnå lokal medverknad i planarbeidet. I innleiande fase av kommuneplanarbeidet er det gjennomført ein kreativ prosess med brei medverknad. Det overordna målet for prosessen har vore å identifisere traséar som det kunne jobbast vidare med, og dessutan å avdekke moglege avgrensingar i det vidare arbeidet. Den kreative prosessen vart gjennomført i følgjande trinn: Internt traséutviklingsseminar i Statens vegvesen mars Traséutviklingsseminar i Vindafjord kommune mars Traséutviklingsseminar i Etne kommune mai Gjennom prosjektarbeid i etterkant av seminara. Det er utarbeidt rapportar som dokumenterer prosessen i og resultata frå seminara. Varsel om planoppstart, utlegging av planprogram og varsel om planforslag vil bli annonsert i pressa, på heimesidene til kommunane og på Statens vegvesens prosjektside (sjå under). Planprogrammet blir sendt på høyring i minimum 6 veker, og det vil bli arrangert opne møte i begge kommunar i samband med dette. Når forslag til kommunedelplan og konsekvensutgreiing ligg føre, vil det i samband med høyring av dokumenta bli arrangert opne møter og kontordagar i begge kommunar. Det er oppretta ei heimeside for prosjektet. Her vil informasjon og dokument bli lagt ut, og kontaktinformasjon til personane i prosjektet gjort tilgjengeleg. Adressa er: 4 Dagens situasjon 4.1 Busetnad- og næringsliv Vindafjord Vindafjord kommune har eit innbyggjartal på ca. 8600, med ein positiv folketilvekst dei seinaste åra. Det er jamn busetjing langs fjordsidene der det ikkje er for bratt, med tyngdepunkt i tettstadene Sandeid og Vikedal ved Sandeidfjorden, Skjold innerst i Skjoldafjorden og i Ølen og Ølensvåg, begge ved Ølensfjorden. Vindafjord er ein av dei største husdyrkommunane i landet. Det er mjølk- og kjøttproduksjon som er dominerande, og mykje areal blir utnytta til grovfôrproduksjon. I 2012 var det registrert 422 aktive gardsbruk i kommunen. Vindafjord er òg ein av dei to største skogbrukskommunane i Rogaland. Kommunen har eit svært samansett næringsliv, hovudsakleg basert på industri, landbruk og tenesteytande næring. I Ølen ligg kommunesenteret og kommuneadministrasjonen. Der ligg Ølen vidaregåande skule, bibliotek, idrettshall, symjehall og det største privateigde slakteri i landet, Fatland Slakteri. Det største næringsområdet i kommunen, målt i mengder verksemder, er i bygda Ølensvåg. Føretaka Westcon, Ølen Betong, Omega, Sandfrakt, Granberg Garveri og Berge Sag & Trelast er lokalisert her. Oljeverksemd har dei siste åra òg sett preget sitt på Ølensvåg, der oljeplattformer ofte er inne for service og overhaling.

14 13 Etne Etne kommune har eit innbyggjartal på ca. 4000, og her òg har befolkningsveksten vore positiv dei seinaste åra. Noko under halvparten av busetjinga er konsentrert til tettstadene Etnesjøen og Skånevik, medan den attverande busetjinga er spreidd innover mot Litledalen og Stordalen, og til grendene Håland, Kyrping, Frette og Fjæra. Mesteparten av befolkninga er busett på sør- og austsida av Åkrafjorden som skjærer gjennom kommunen. Jordbruk er viktigaste næringsvegen i Etne. Etne har etter Kvinnherad størst jordbruksareal av kommunane i Sunnhordland, og størst åkerareal. Etne er einaste kommunen i fylket med kornareal av noka betydning. Jordbruket er likevel først og fremst eit allsidig husdyrbruk. I kommunen er det utbygd vasskraft bl.a. i Litledalselva som er ei bielv til Etneelva, det finst òg fem småkraftverk. Londalselva i Fjøra, Mosneselva, Saltåna, Vaula med Langfoss og dertil resten av Etnevassdraget er verna mot kraftutbygging. Etneelva er blant dei viktigaste lakseelvene på Vestlandet. Bedriftene NCC Roads AS som produserer asfalt og Hamre AS som produserer rekkverk, trapper, balkongar m.m. held til i Etne. Det gjer òg Fiskå Mølle Etne AS som produserer bl.a. kraftfôr og mineralgjødsel, samt Åsbø Sanddrift AS og Etne Sand & Pukk AS som leverer sand, grus og pukk m.m. Delvis på grunn av den store gjennomgangstrafikken, har tettstaden Etnesjøen blitt eit viktig handelsknutepunkt langs E Veg- og transportsystem Dagens veg Parsellen er ein del av stamvegen (E134) mellom Haugesund og Drammen. Eksisterande veg har varierande og dårleg standard. Han er smal, svingete og utan midtoppmerking, og går direkte gjennom tettstadene i kommunane. Fartsgrensene varierer frå 40 til 80 km/t. Det er vedteke å byggje ny veg (Stordalstunnelen) frå Bakka til Lauareid i øst og ny veg Skjoldavik Solheim i vest (arbeidet her tok til sommaren 2013) Gang- og sykkelvegar Med unntak av Etne sentrum, Ølen sentrum og gjennom Ølensvåg sentrum og vidare vestover til avkjøringa til Espelandgardane, er strekninga utan tilbod for gåande og syklande Kollektivtrafikk Kolumbus køyrer lokale bussruter mellom Etne og Haugesund. I tillegg køyrer Haukeliekspressen ei fast rute mellom Vestlandet og Austlandet på E134, gjennom Vindafjord og Etne Dagens trafikk Dagens trafikktal gjennom høvesvis Ølen og Etne sentrum er ca og ca I traséen varierer døgntrafikken frå ca til ca Ulykker På E134 i Vindafjord kommune er det dei siste 10 år registrert 1 dødsulykke og dessutan fleire ulykker med alvorleg skade. På E134 i Etne kommune er det dei siste 10 år registrert 2 dødsulykker og dessutan fleire ulykker med alvorleg skade.

15 14 Figur 7 Oversikt over trafikktall i Vindafjord og Etne Figur 8 Oversikt over ulykker dei siste 10 år på E134 i deler av Vindafjord og Etne kommune

16 Landskapsbilde og opplevingsverdi Plan- og influensområdet ligg innanfor landskapsregion 22; Midtre bygder på Vestlandet (NJOS rapport 10/2005). Regionen utgjer eit belte mellom fjordmunningane og dei indre bygdene, og det inngår fleire mellomstore fjellområde mellom fjordløpa. Fjordane sine omkringliggande landskapsformer varierer mykje, men mest utbreitt er avrunda fjellformer med større åsar, kuperte heiar, vidder og U-dalar. Store fjordløp særpregar regionen, og dei langstrakte vassflatene dannar både golv og ferdselsårer i mange djuptskorne landskapsrom. Landskapet i tiltaksområdet er eit storskalalandskap med både store og små landskapsrom. Landskapsromma har ulik karakter; dei er lukka, tronge og bratte eller opne, vide og flate. I dei vide dalane ligg kulturlandskap med jord- og beitebruk, og tettstader. Dalsidene er delvis skogkledde og blir avslutta i bart høgfjell. Landskapet inneheld verdifulle naturområde og eit rikt kulturlandskap med element som daterast tilbake til forhistorisk tid. Denne typen landskap har ein langsgåande struktur kor element som fjordar og elver, vegetasjon, vegen, tettstader osv. ligg i langstrakte belte frå dalbotnen, oppover dalsidene mot høgfjellet. Verdiar knytte til landskap og oppleving er betydeleg gjennom heile plan- og influensområdet, og innleiingsvis er det gjort ei vurdering av landskapsområde med stor verdi som vil vere ekstra sårbare for inngrepa som tiltaket vil føra med seg. Desse er: Område 1: Landskapsrommet i Stordalen. Område 2: Landskapsrommet rundt Nordelva og Håfoss. Område 3: Landskapsrommet rundt Vågen sør for Etne sentrum. Område 4: Landskapsrommet som opnar seg i den vide dalen frå Oppheim og ned mot Ølen. Område 5: Landskapsrommet rundt Eikelandstjørna. Område 6: Landskapsrommet rundt Landavatnet og Vatsvatnet. Område 7: Landskapsrommet i Vatnedalen.

17 16 Figur 9 Verdifulle landskapsrom i Etne og Vindafjord

18 Nærmiljø og friluftsliv Vindafjord og Etne har store og verdifulle friluftsområde som strekkjer seg frå fjord til fjell, med varierte tilbod heile året. Det er gode høve for jakt, fiske og friluftsliv, Etneelva og Vikedalselva er til dømes blant dei beste lakseelvene på Vestlandet. Fleire av områda har verdi utover det reint lokale, og er viktige turistattraksjonar. Områda er i varierande grad opparbeidt og tilrettelagt. I Etne er Etnefjella med eit merka løypenett og seks turisthytter blant dei mest tilrettelagde, medan det gjennom Turkartprosjektet i Vindafjord er skilta og lagt til rette for ca. 45 turmål i heile kommunen. 4.6 Naturmiljø Både i Vindafjord og Etne finst store verdiar og interesser knytt til naturmiljø. Innanfor influensområdet er det registrert fleire verdifulle naturområde. Vidare er det registrert eit stort leveområde for hjortevilt. Moglege vegtraséar vil krysse kjende vilttrekk, og det renn fleire vassdrag gjennom det aktuelle planområdet. Vegetasjonsbeltet langs desse er viktige leveområde for dyr og fuglar. Spesielt stor verdi er knytte til Etnevassdraget som er verna og er ei nasjonal lakseelv. Områda langs både Sørelva og Nordelva i Etnevassdraget er registrert som viktige viltområde for sporvefugl. Like vest for moglege nye traséar nord for Knapphus, ligg to naturreservat med eit område for dyrelivsfreding. Under blir registrerte naturmiljøområde som åleine eller samla ut frå fleire kriterium er vurdert til å falle inn under verdiklassa "stor verdi" etter Håndbok 140 kort omtalt. I einskilde område er det òg registrert enkeltarter i kategoriane kritisk trua, sterkt trua og sårbar på den nasjonale raudlista. Område 1: Norheimstranda Verdiar i området: Alme-lindeskog. Ein av dei største i Etne med innslag av styvingstre og beitemark. Verdi A. Leveområde for flere raudlistearter, lavarter. Viktig leveområde for svært mange fuglearter. Område 2: Vestre del av Stordalsvatnet Verdiar i området: Svært viktig overvintringsområde for andefugl. Fleire forholdsvis sjeldne arter lever òg her. Del av verna vassdrag. Kantsone langs vassdrag er generelt viktig å verne. Stordalsvatnet er del av nasjonal lakseelv. Område 3: Øvre del av Nordelva Verdiar i området: Fleire naturtypekartleggingar i kantsona ned mot elva. Gamle elveløp og elveavsnøringar der det er registrert område med gråor-/heggeskog og eit område innanfor kategorien kroksjøar, flomparti og meandrerande elveparti, begge med verdi B. I tillegg er det i kantsona mot elva registrert to område med haustingsskog/hagemark. Områda har vore brukt til lauving. Verdi B. Kantsone viktig for fugl, då mange fuglearter lever her. Kantsone mot elva er òg ein viktig viltkorridor for andre dyr. Nordelva er del av verna vassdrag og nasjonal lakseelv. Kantsone langs vassdrag er generelt viktig å verne.

19 18 Figur 10 Oversikt over verdifulle naturinteresser i Etne og Vindafjord

20 19 Område 4: Nedre del av Nordelva og Sørelva Verdiar i området: Kantsone viktig for fugl, mange fuglearter lever her. Kantsone mot elva er òg ein viktig viltkorridor for andre dyr. Sørelva er del av verna vassdrag og nasjonal lakseelv. Kantsone langs vassdrag er generelt viktig å bevare. Det er funne elvemusling i Sørleva. Funnet er relativt gammalt (1976). Område 5: Viltområde ved Fikse (Egge og Sørstranda) Verdiar i området: Viktig viltområde (leveområde for storfugl, hjort og rådyr). Området strekk seg både aust og vest for eksisterande E134. Vilttrekk, lokal verdi. Vilttrekket ligg like nord for Fikse. Område 6: Myr- og viltområde ved Eikelandstjørna Verdiar i området: Stor, intakt låglandsmyr, verdi A. Verdien er sett delvis fordi intakt myrområde er så pass stort. Så store myrområde i sørboreal/boreonemoral vegetasjonssone er sjeldan. Deler av område er svartorsumpskog. Viktige viltområde for hjort både aust og vest for vegen i området rundt Eikelandstjørna. Eit mindre leveområde er òg registrert på og i nærområdet til myrområdet. Vilttrekk som bind viltområda aust og vest for dagens E134 saman. Område 7: Landavatnet og Vatsvatnet Verdiar i området: Landavatnet og Nordre del av Vatsvatnet er naturreservat. Viktig hekkeområde for mange fuglearter. Også levestad for våtmarksplanter, funn av fleire raudlistearter. 4.7 Kulturminne og kulturmiljø Plan- og influensområdet er rikt på kulturminne, kulturmiljø og kulturlandskap. Tidlegare registreringar og undersøkingar har vist spor etter busetting med stor tidsdybde, og at det i bronsealder, jernalder og mellomalder har vore samla betydeleg økonomisk og politisk makt i området. Dette gjeld særleg i Etne. Kulturminneloven gjev ein vid definisjon på kva som er eit kulturminne og eit kulturmiljø. Dette inneber likevel ikkje at alle kulturminne og kulturmiljø skal vernast. Samfunnet må prioritere kva som er verdifullt og skal vernast, til glede for dagens og framtidige generasjonar. Retningslinjene for forvaltning av kulturminne og kulturmiljø går ut på at mangfaldet av kulturminne og kulturmiljø skal takast vare på, og at eit representativt utval skal prioriterast for vern. Automatisk freda kulturminne har per definisjon ein nasjonal, og dermed stor, verdi. Med bakgrunn i dette er det i planområdet identifisert fem område eller kulturmiljø som har så stor verdi at det blir vurdert som ønskeleg å verne desse for framtida. Vurderinga er gjort med utgangspunkt i kjende kjelder og enkle synfaringar, og truleg vil bildet bli utdjupa og/eller endra når det blir gjort grundigare vurderingar i samband med konsekvensutgreiinga.

21 20 Figur 11 Oversikt over kulturmiljø med stor verdi i Etne og Vindafjord

22 21 Område 1: Stødleterrassen På Stødleterrassen ligg det framleis i dag ei rekkje kulturminne som fortel om ei omfattande og rik busetjing i bronsealder, jernalder og mellomalder. Terrassen er eit kjennemerke for bygda, og har betydning som eit landbruksområde, som eit religiøst senter og som eit historiefortellande landskap med lokal, regional og nasjonal verdi. For å ivareta dei historiefortellande kvalitetane er landskapet mellombels freda etter kulturminneloven 22.4, medan eit fredingsvedtak etter kulturminneloven 19 blir utarbeida. Innanfor området som er vedtaksfreda på Stødleterrassen, er det i kulturminnebasen Askeladden registrert 18 automatisk freda kulturminne. I tillegg finst éin lokalitet som er registrert som uavklart. Lokalitetane omfattar gravhaugar og gravrøyser, helleristningar, busetnadsspor og ei kyrkje med kyrkjegard frå mellomalder. Det er likevel registrert informasjon om godt over 120 gjenstandsfunn og automatisk freda kulturminne på Stødle. Desse omfattar synlege kulturminne, gravfunn og lausfunn utan kjent kontekst. Kulturminna er datert frå yngre steinalder til mellomalder. Skriftlege kjelder gjev òg informasjon om Stødleterrassen. I kongesagaen fortel Snorre at Erling Skakke, norsk stormann, jarl og riksstyrar og far til kong Magnus Erlingsson, hadde heimen sin på Støle i Etne. Støle-ætten nedstammar frå Erlend av Gerde (Gjerde i Etne), som var ein av leiarane til bøndene i slaget på Stiklestad i Erling var son av Orm Sveinsson (Kyrpinga-Orm), og var gift med Sigurd Jorsalfares dotter Kristine. Det var truleg Erling Skakke som først oppførte eit huskapell på Støle (Stødle). Kapellet, med eit seinare tilbygg av tre, står framleis på same stad i dag. Område 2: Grindheimterrassen Grindheimterrassen er ikkje omtalt i skriftlege kjelder, men har elles store likskapar med Stødleterrassen. Her ligg det i dag 16 lokalitetar med automatisk freda kulturminne. I tillegg er det i Askeladden registrert to funnlokalitetar med uavklart status. Kulturminna er i all hovudsak gravminne, men på Grindheim står det òg ei kyrkje som blir datert tilbake til tidleg mellomalder. Middelalderkyrkja på Grindheim vart bygt i eit gravfelt med gravleggingar frå bronsealder, jernalder og vikingtid. Eit kart frå slutten av 1950-talet trykt i Etnesoga, viser at det då framleis var bevart ca. 145 gravminne på Grindheim, opphavleg har mengda ganske sikkert vore ennå større. I dag er knapt 40 gravminne bevart. Område 3: Bygdeborg på Hushaug På eit berg på garden Vad ved inngangen til Stordalen, ligg restane av ei bygdeborg. Berget har bratte stup og blir for kalla Hushaug. På den einaste framkomelege sida ligg det ein 80 meter lang mur som sperrar av eit område på ca. 50x80 meter. Frå toppen av berget er det vidt utsyn over Etnesjøen og Stordalen. Område 4: Eide På Eide sør for Ølen sentrum, ligg det eit kulturmiljø med dyrka mark, beiteområde, steingardar, eit rekketun med tre SEFRAK-registrerte bygg og eit gravfelt frå jernalder. På gravfeltet er det bevart 13 gravminne. Frå området er det ei flott utsikt over Ølen og Ølensfjorden. Område 5: Nerheimstunet Mellom Ølen sentrum og kulturmiljøet på Eide ligg Nerheim bygdemusem. Museet består av det mellomste av dei tre gamle tuna på Nerheim. Frå 1326 til omkring 1860 har Nerheim vore kyrkjestad, og i mellomalder sto det ei stavkyrkje her. I 1874 vart det likevel bygd ei ny kyrkje nærare fjorden. På tunet står det i dag eit bustadhus som er to samanbygde lemstover, ei løe, ei skytje og eit stabbur. Det finst òg eit stort eldhus med to inngangar, og einskilde bygningar som er flytta til tunet frå andre stader i kommunen. Fem av bygningane er SEFRAK-registrert.

23 22 Område 6: Eikedal Eikedal utgjer eit kulturmiljø med gardstun, dyrka mark, beiteområde og steingardar. Landskapet har arkaiske trekk og har stor verdi. I tillegg ligg det eit gravfelt med ca. 10 gravminne frå jernalder plassert på ei hylle i dalsida. Gravfeltet styrkjer verdien til kulturmiljøet. 4.8 Naturressursar I begge kommunar er jord- og skogbruk viktige næringsvegar. I tillegg finst det lakseførande vassdrag med stor verdi, vassdrag som blir til nytta til energiproduksjon og betydelege sand- og grusverdiar. Plan- og influensområdet ligg til ein stor del innanfor definert kjerneområde for landbruk på Haugalandet (jf. kommunedelplanar og ). Figur 12Oversikt over landbruksområde i Etne

24 23 Figur 13Oversikt over landbruksområde i Etne og Vindafjord Figur 14 Oversikt over lausmasseavsetningar i Etne og Vindafjord.Kilde:

25 Skred- og flomfare Traséane ligg enkelte stader i bratte dalsider med fare for både snø- og steinskred. Spesielt er dette tilfellet for dalsida langs Stordalsvatnet si nordre side, men òg har andre stader utsette tilhøve. Figur 15 Skraverte område i rødt og grått viser aktsamheitsområde for høvesvis snø- og skredfare i Etne og Vindafjord kommune. Kilde: NGU

26 25 Innanfor det aktuelle området er det ifølgje Noregs vassdrag- og energidirektorat (NVE) berre i Etnebygda at det er fare for flaum. Figur 16 Oversikt over flomsone i Etne sentrum. Kilde: NVE 5 Omfang av planarbeidet 5.1 Vegstandard Det skal vere vegklasse S4 på austre del av strekninga, dvs. mellom Bakka og Etne sentrum. Dette inneber ein veg med 10,0 m breidd, med merka midtfelt. Det skal òg vere mogligheiter for forbikøyring. Kryss kan utformast i plan. Avkøyringar blir ikkje tillate, og fartsgrense er 80 km/t. Vegklasse S4 er lagt til grunn på tilliggande strekning; Stordalstunnelen. Figur 17 Vegklasse S4 Det skal vere vegklasse S5 på vestre del av strekninga, dvs. mellom Etne sentrum og Solheim. Vegklasse S5 er lagt til grunn på tilliggjande strekning; Skjold Solheim, som er under utbygging.

27 26 Vegklasse S5 inneber ein veg med 12,5 m breidd, med fysisk midtdelar. Det skal òg vere mogligheit for forbikøyring. Kryss må utformast som 2-plan kryss. Avkøyringar blir ikkje tillate. Fartsgrense er 90 km/t. Figur 18 Vegklasse S5 Det skal vere eit samanhengande tilbod for gåande og syklande på heile strekninga. Bruk av dagens veg kan vere ein del av dette tilbodet. Etter dagens krav kan tunnelar byggjast med éit løp når trafikken er lågare enn ÅDT 12000, men med rømingsmogligheiter når lengda er over 500 meter. Fysisk midtdelar kan ikkje etablerast i tunnelar med lengde over 500 meter. Det er ein pågåande diskusjon om kva for trafikkvolum som skal utløyse to løp i tunnel, og dette kan bli skjerpa i framtida. 5.2 Trafikkanalyse og trafikkprognosar Dagens trafikktal på den aktuelle strekninga er mellom ca og Veganlegget skal dimensjonerast for trafikk 20 år etter opning. Det er langt fram til ny veg kan opnast og det er uvisse om trafikktala. Som ein del av konsekvensutgreiinga skal det derfor køyrast ein trafikkmodell (RTM) som grunnlag for vurderingar av konsekvensar for trafikk og samfunn. 5.3 Alternativ Innleiing Grunnlaget for alternativ som blir tilrådd utgreia er konklusjonar frå silingsrapport datert 1. november Vurderingane i rapporten er gjort på ein forenkla måte, basert på følgjande hovudtema: Trafikktryggleik og vegutforming. Prissette konsekvensar: kostnader (derunder bruk av tunnel), etappevis utbygging, trafikk og tilknyting til lokalvegnett (kryssplassering). Ikkje-prissette konsekvensar: landbruk og naturressursar, kulturminne og kulturmiljø, landskap, naturmiljø, nærmiljø og friluftsliv. Grunnlaget er synfaringar og tidlegare registreringar tilgjengeleg i kjelder som til dømes kulturminnebasen Askeladden og Artsdatabanken (nasjonal kjelde for biologisk mangfald). For tunnelar gjeld generelt at desse er kostbare å byggje, men òg å drifte og vedlikehalde. For vegklasse S5 gjeld òg at fysisk midtdelar ikkje kan etablerast i tunnel, men berre merka midtfelt. Lange tunnelar gjev òg redusert reiseoppleving. Ei samla vurdering er derfor at tunnelar berre bør etablerast der nytten er stor, og der det ikkje finst andre moglegheiter.

28 27 Figur 19 Oversikt over traséar som blir anbefalt utreda i Vindafjord kommune

29 28 Figur 20 Oversikt over traséar som blir anbefalt utreda i Etne kommune Det er tilrådd å greie ut ei rekkje tunnelar, delvis i område med krevjande grunnforhold og mykje lausmasser som medfører fare for skred. Det er gjennomført synfaringar, men ikkje grunnundersøkingar, i områda som blir tilrådd. Det må derfor takast atterhald om at ny kunnskap om grunnforhold kan endre konklusjon for at nokre av løysingane som blir tilrådd greia ut kan gjennomførast. For å handtere og setje namn på alle alternativ og variantar, er planområdet delt inn i seks delområde i Vindafjord og fire i Etne. Til saman er ei stor mengd alternativ vurdert, og alternativa kan

30 29 igjen kombinerast på ei rekkje måtar slik at total mengde løysingar er svært høg. For å handtere dei ulike løysingane som er vurdert, har det vore naudsynt å slå saman løysingar som er tilnærma like. Vurderinga av konsekvensar er i silingsrapporten gjort på eit overordna og grovt nivå, og meir detaljerte studium kan medføre at alternativ må justerast og eventuelt òg gå ut. Det kan òg kome opp nye og aktuelle alternativ i vidare prosess. Optimalisering og justering av løysingar vil skje i løpet av planprosessen. Førebels plassering av kryss er illustrert mellom Solheim og Etne sentrum, dvs. på strekninga der 2- plans kryss skal leggjast til grunn. Unntak frå dette er ved Mo, der kryss i plan blir lagt til grunn alternativet- grunnlaget for samanlikning 0-alternativet er dagens løysing med framskriven trafikk. Alternativet er referansen som dei andre alternativa skal samanliknast med. Det skal vere ei skildring av korleis tilhøva på og langs eksisterande veg vil utvikle seg dersom prosjektet ikkje blir gjennomført, og omfattar vedtekne og forventa endringar i løpet av analyseperioden.

31 Utbyggingsalternativ DELOMRÅDE V1 SOLHEIM EIKEDAL Figur 21 Oversikt over alternativer i delområde V1 I delområde V1 er det to prinsipielt forskjellige løysingar: via Vatnedalen via Øvre Vats og Knapphus I Vatnedalen er det vidare to forskjellige løysningar: vest for Vatnedalsvatnet aust for Vatnedalsvatnet For alternativa som går i Vatnedalen er det igjen tre alternative måtar å krysse Eikedalen på: i lang og i kort tunnel i øvre del av dalen

32 31 i dagen gjennom dalen i kort tunnel og kryssing i nedre del av dalen Det blir tatt høgde for at det skal greiast ut alternativ og variantar som tar hand om dei ulike moglegheitene. Skildring av alternativ i delområde V1: Alternativ V1.1: Alternativet startar ved Solheim og går på austsida av dagens veg fram til Austrheim. Det er berre eit alternativ på denne første delen av strekninga, og her må linja optimaliserast for å redusere inngrep. Vidare går traséen mot Øvre Vats og i ein kort tunnel før kryss ved Knapphus. Frå Knapphus går traséen opp i lia, på oppsida av busetnad, og kjem inn mot dagens veg ca. ved kryss med dagens fv Hovudidéen bak alternativet er å ha ei løysing som gjev god tilknyting til Knapphus og fv. 46, og som ikkje er i konflikt med urørde område i Vatnedalen. Alternativ V1.4: Alternativet er likt V1.1 fram til Austrheim der det blir etablert nytt kryss med rampe mot sør. Traséen går inn Vatnedalen og på vestsida av Lintjørna og Vatnedalsvatnet. Traséen følgjer terrenget utan større fyllingar og skjeringar, og går på ein del av strekninga parallelt med eksisterande kraftleidning. Hovudidéen med løysingar i Vatnedalen er å flytte trafikken vekk frå eksisterande busetnad, og dessutan å oppnå ein kortast mogleg trasé. Alternativ V1.5: Alternativ V1.7: Løysinga er lik V1.4 på første delen av strekninga, men går vidare på austsida av Vatnedalsvatnet. Hovudforskjellen frå V1.5 er at det er mogleg med tunnel frå Vatnedalsvatnet og ned til nedst i Eikedalen (V1.17). Løysinga kan òg kombinerast med V1.8 og V1.7, dvs. lang og kort tunnel ved Eikedal. Alternativ V1.7 er ein variant av alternativ V1.8, men der behovet for tunnel er betydeleg redusert. Løysinga kan kombinerast med V1.4 og V1.5. Alternativet gjev ein god vidareføring til alternativ V2.5 i tilstøytande område. Traséen går på nedsida av gardsbruket Eikedal og kryssar innerst i Eikedalen i ei bru med lengde ca. 100 m, før han går inn i ein ca. 0,8 km lang tunnel mot Eikeland. Løysinga gjev ein kort trasé med gode stigningsforhold og han følgjer naturleg i terrenget, med unntak av inst i dalen. Alternativ V1.8: Alternativ V1.10: Alternativet kryssar Eikedalen i ein ca. 2,5 km lang tunnel med slak stiging, og gjev ei god tilknyting til alternativ V2.5 i tilstøytande delområde i nord. Vegen ligg med maksimal stiging og minste horisontalkurvatur for å redusere terrenginngrep og unngå kulturminneområdet ved Lundagard. Alternativet er det einaste av løysingane som går i Vatnedalen som ikkje går i tunnel. Alternativ V1.12: Alternativ V1.12 er ein variant av V1.17, der hensikt er å føre vidare eit vestre alternativ oppe i lia i delområde V2. Løysinga har i utgangspunktet ikkje kryss

33 32 med dagens E134, men moglegheita for dette kan undersøkjast nærare. Alternativ V1.17: Alternativ V1.17 går i ein tunnel med lengde ca. 1,4 km og stiging 5 %. Tunnelen kjem ut nedst i Eikedalen og knyter seg til dagens E134 med eit kryss. Mellom tunnelpåhogg og eksisterande veg vil vegen bli liggjande på ei fylling med akseptabel utforming. DELOMRÅDE V2 EIKEDAL FRØNSDAL Figur 22 Oversikt over alternativ i delområde V2 Det blir tilrådd å greie ut alternativ som representerer tre prinsipielt ulike løysingar i delområdet: oppe i lia vest for dagens veg i dalen langs dagens veg i dalsida øst for dagens veg Skildring av alternativ i delområde V2: Alternativ V2.3: Alternativ V2.4: Alternativ V2.3 går austom dagens veg i eit relativt urørt område. Terrenget er forholdsvis flatt, og traséen følgjer terrenget med avgrensa skjeringar og fyllingar. Alternativet følgjer i prinsippet dagens veg, men på grunn av krav til kurvatur på ny veg blir den ikkje parallell. Dagens veg vil bli liggjande på store delar av

34 33 strekninga, og ny veg blir lagt på austsida av dagens. Grunnforholda tilseier at det kan bli behov for utskifting av massar. Alternativ V2.5: Alternativ V2.6: Alternativ V2.9: Alternativet går oppe i lia vest for dagens veg, og dette medfører at vegen må overvinne ein høgdeforskjell og leggjast i stigning/fall. I søre del blir det relativt store terrenginngrep, medan traséen følgjer meir eller mindre terrenget på nordre del. Vegen følgjer på deler av strekninga, dagens kraftleidning. Alternativet er ein føresetnad for løysingar med tunnel ved Eikedalen i delområde V1. Dette er ein variant der alternativ V2.5 knytast til V1.10 og V1.12 i delområde V1. Alternativet går nord for Eikelandstjørna og blir primært kombinert med alternativ V2.4, men kan teoretisk òg kombinerast med V2.5. I kombinasjon med desse kan det etablerast kryss mot dagens E134. Alternativ V.2.9 gjev høve for kombinasjon med V3.1, V3.2 og V3.3 i delområde V3. DELOMRÅDE V3 FRØNSDAL ØLENSVÅG Figur 23 Oversikt over alternativ i delområde V3

35 34 Det er viktig å gi eit godt samband til Ølensvåg og Bjoa. For å få størst mogleg nytte av ny veg er derfor plassering av kryss i dette delområdet eit viktig tema. Alternativ V3.4 og V3.5 gjev kryssplassering relativt nær Ølensvåg, medan i alternativ V3.2 og V3.3 er kryssa plassert nordvest for Eikelandstjørna, i tilstøytande delområde V2. Samstundes er det eit ynskje om snarleg å byggje ut ny E134 på ei strekning ved Espelandsvingane, og alternativ som har kryss ved Espeland blir difor vidareført. Det blir òg tilrådd å ta med alternativ som anten har kryss ved Eikelandstjørna eller Høgekro i tilstøytande delområde. Skildring av alternativ i delområde V3: Alternativ V3.2 og V3.3: Alternativ V3.4: Alternativ V3.5: Alternativ V3.6: Alternativ V3.7: Alternativa V3.2 og V3.3 representerer same ide om ei øvre linje utan tunnel, og kan omtalast meir som variantar enn separate alternativ. Traséen for V3.2 er lagt på nordsida av kraftleidningen, og parallelt med denne. Det skal òg sjåast på optimalisering og ein eventuell mellomløysning der kraftleidningen blir flytta /fornya. Alternativet medfører forbruk av dyrka mark og nærføring til busetnad. Løysinga synest mest naturleg å kombinere med austre trasé i delområde V2, dvs. alternativ V2.3. Dette er løysinga som er skissert tidlegare i samband med planar for utbetring av Espelandssvingane. Traséen blir lagt på nordsida av dagens veg, som òg vil vere eit tilbod til gåande og syklande. Det blir etablert eit to-plankryss som gjev tilknyting til eksisterande veg og Ølensvåg. I alternativ V3.6 går vegen i ein ca. 0,7 km lang tunnel under Færåsen. Utforming og plassering av krysset og tunnelpåhogget på vestsida av tunnelen vil bli særskilt krevjande. Terrenget er sidebratt og traséen vil bli liggjande i relativt store skjeringar og fyllingar. Det er krevjande å plassere kryss ved Espeland. Løysinga er i tråd med traséen som ligg inne i kommuneplanen. DELOMRÅDE V4 ØLENSVÅG HØGEKRO For tilrådingar i delområdet er det lagt vekt på at det finnes vedtatt kommuneplan der trasé for ny E134 inngår (men ikkje er juridisk bindande), og at tunnelar blir søkt unngått der det finst akseptable løysingar utan tunnel. I tillegg er vurderinga rundt plassering av kryss sett samla for delområde V2, V3 og V4. Kryssplassering i området er viktig for å gi størst mogleg bruk og nytte av ny veg, og i størst mogleg grad avlaste lokalvegnettet. Forskjellige plasseringar av kryss er derfor eit viktig tema å greie ut.

36 35 Figur 24 Oversikt over alternativ i delområde V4 Skildring av alternativ i delområde V4: Alternativ V4.4: Alternativ V4.5: Alternativet er det som ligg inne i kommuneplanen, og kan kombinerast med alternativ V3.6 og V3.7. Alternativet medfører gunstige stigningsforhold for ny veg og terrengtilpassinga er gjennomgåande god. Unntaket er ved Styv og Litle Gjerdevik der terrenget er bratt og det blir terrenginngrep. På deler av strekninga går løysinga parallelt med dagens kraftleidning. Alternativet går parallelt på sørsida av dagens kraftleidning på første delen av strekninga, for så å krysse under denne og gå langs kraftleidningen på nordsida vidare mot Ølen. Vegen blir kortare enn alternativa som følgjer terrenget lengre oppe i lia, men samla stigning blir større. Botnen av dalen må kryssast på ein relativt høg fylling og ved Færåsen i delområde V2 blir det fjellskjeringar. Løysinga skal vurderast saman med kryss og tilknytingsveg ned til dagens E134 austom Ølensvåg. Det kan vurderast alternative kryssplasseringar og tilknytingsveger.